TURKISH NATIONAL POLICE EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ INTERNATIONAL RELATIONS DEPARTMENT DIŞİLİŞKİLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Transkript

1 1

2 BM GÜNEY SUDAN (UNAMID) MİSYONU BM GÜNEY SUDAN (UNAMID)MİSYONU 1-ÜLKE HAKKINDA GENEL BİLGİLER 10 2

3 1.1 Yönetimi Tarihi Türkiye Ġle Olan Tarihi ĠliĢkiler Bağımsızlık Coğrafi Verileri Nüfus Bilgileri Ekonomik Göstergeler ĠletiĢim Bilgileri UlaĢım ve TaĢımacılık Deprem Ülke Ġle Ġlgili Bilinmesi ve Uyulması Gereken Hassas- Kritik Konular 24 2-MİSYON (UNAMID) HAKKINDA GENEL BİLGİLER Genel Bilgi Görev Hakkında Yayınlanan Talimatlar Disiplin Talimatları Ġzin Durumu Görev Hakkında Genel Bilgi Görev Yapılan ġehirler Güvenlik Sağlık AlıĢveriĢ (Sosyal YaĢam) Aile Ġle GeliĢ ġartları Eğitim Ġmkânları ve Okul Durumu Sosyal Aktiviteler 42 3

4 2.13 Televizyon- Elektrik-Su Banka, Havale ĠĢlemleri ve Kredi Kartı Para Araba ve Ehliyet Diplomatik Ayrıcalık BM Güney Sudan (UNMISS) Misyonuna Getirilecek Malzemeler DOĞU EKVATORYA EYALETİ Tarihsel GeçmiĢ Coğrafi Konum Toplumsal Yapı Ġklim Ġdari Yapılanma Ġller ve BaĢkentleri Ġdare Potansiyel Doğal Kaynaklar Ormancılık Tarım Hayvancılık Turizm Güvenlik Sağlık Torit Torit BirleĢmiĢ Milletler Kampı (Un Camp In Torıt 4

5 County) Bm Kampı Ve ġehirden Fotoğraflar Nimule Vilayet Destek Üssü (Nimule Csb) Coğrafi Bilgiler Nüfus Ekonomik Durum ĠletiĢim UlaĢım AsayiĢ State / Csb de Unmıss Yapılanması Personelin Görevi Görev Yapılan State / Csb de Sosyal YaĢam Misyonda Diğer Ülkeler Ġle Mukayese BATI EKVATORYA (WESTERN EQUATORIA) EYALETİ EZO VİLAYET DESTEKÜSSÜ (WES-EZO CSB) Coğrafi Bilgiler Nüfus Bilgileri Ekonomik Durumu ĠletiĢim Bilgileri UlaĢım Bilgileri Dikkat Edilmesi Gereken Hassas Konular, AsayiĢ Durumu State / Csb de Unmıss Yapılanması Personelin Yaptığı Görevlerle Ġlgili Bilgi 89 5

6 4.9 Görev Yapılan State / Csb de Sosyal YaĢam Bm Kampı hk. Genel Bilgi ġehir Hakkında Genel Bilgi 90 5-MERKEZİ EKVATORYA (CENTRAL EQUATORIA) EYALETİ Coğrafi Bilgiler Nüfus Bilgileri Ekonomik Durumu ĠletiĢim Bilgileri UlaĢım Bilgileri Bölge Ġle Ġlgili Dikkat Edilmesi Gereken Hassas Konular, AsayiĢ Durumu State / Csb de Unmıss Yapılanması Yapılan Görevle Ġlgili Genel Bilgi Görev Yapılan State / Csb de Sosyal YaĢam Bm Kampı Hk. Genel Bilgi ġehir Hakkında Genel Bilgi JONGLEI STATE Coğrafi Bilgiler Nüfus Bilgileri Ekonomik Durum ĠletiĢim Bilgileri 107 6

7 6.5 UlaĢım Bilgileri Bölge AsayiĢ Durumu / Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Jongleı State - Bor County Unmıss Yapılanması Personelin Genel Görevleri Jongleı State-Bor County Genel YaĢam Bm Kampı ġehir Hakkında Genel Bilgi ġehir Hakkında Genel Bilgi GörüĢ ve Öneriler UPPER NILE STATE MALAKAL State / Csb Ġle Alakalı Genel Bilgi Nüfus Bilgileri Ekonomik Durumu ĠletiĢim Bilgileri Coğrafi Bilgiler UlaĢım Bilgileri Gazeteler AsayiĢ Durumu Unmıss Yapılanması Görev Ġle Ġlgili Genel Bilgi Sosyal YaĢam ġehir Hakkında Genel Bilgi 125 7

8 8-WESTERN BAHR EL GHAZAL EYALETİ (Wbeg-Wau) State/Csb Ġle Alakalı Genel Bilgi Coğrafi Bilgiler Nüfus Bilgileri Ekonomik Durumu ĠletiĢim Bilgileri UlaĢım Bilgileri Bölge Ġle Ġlgili Dikkat Edilmesi Gereken Hassas Konular, AsayiĢ Durumu Unmıss Yapılanması Görev Ġle Ġlgili Bilgi Sosyal YaĢam Bm kampı hk. Genel Bilgi ġehir Hakkında Genel Bilgi Western Bahr El Gazl (Wbeg State) Eyaleti Raja Vilayet Destek Üssü (Raja Csb) Raja Csb Ġle Alakalı Genel Bilgi Coğrafi Bilgiler Nüfus Bilgileri Ekonomik Durumu ĠletiĢim Bilgileri UlaĢım Bilgileri Bölge Ġle Ġlgili Dikkat Edilmesi Gereken Hassas Konular, AsayiĢ Durumu 142 8

9 8.2.8 Unmıss Yapılanması Görev Ġle Ġlgili Bilgi Csb de Sosyal YaĢam / Bm Kampı ġehir Hakkında Genel Bilgi UNITY STATE BENTIU ILE ALAKALI GENEL BİLGİ Coğrafi Bilgiler Ekonomik Durumu ĠletiĢim Bilgileri UlaĢım Bilgileri AsayiĢ Durumu Unmıss Yapılanması Görev Yapılan State / Csb de Sosyal YaĢam Bm Kampı Hk. Genel Bilgi ġehir Hakkında Genel Bilgi Foto Galeri LAKES STATE / RUMBEK CSB ILE ALAKALI GENEL BİLGİ Coğrafi Bilgiler Nüfus Bilgileri Ekonomik Durumu ĠletiĢim Bilgileri UlaĢım Bilgileri AsayiĢ Durumu Unmıss Yapılanması Hk. Bilgi Görev Ġle Ġlgili Genel Bilgi 166 9

10 10.9 Görev Yapılan State / Csb de Sosyal YaĢam Bm Kampı Hk. Genel Bilgi ġehir Hakkında Genel Bilgi ÜLKE HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1.1 Yönetimi Güney Sudan yukarı Nil nehri havzasında yer alan bir Orta Afrika ülkesidir. Doğusunda Eti yopya, kuzeyinde Sudan, güneyinde Kenya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Uganda, batısında ise Orta Afrika Cumhuriyeti ile komģu olan ülkenin baģkenti Juba'dır. Yönetim Şekli: Cumhuriyet (Eyalet Sistemi) 10

11 9 Temmuz 2011 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan ın bu tarihte yürürlüğe giren Geçici Anayasa sına göre: -Yürütme, CumhurbaĢkanı, CumhurbaĢkanı Yardımcısı, Bakanlar ve Bakan Yardımcıları tara fından icra edilecektir. -Yasama organı, Ulusal Yasama Kurulu ve Eyaletler Konseyi olmak üzere iki kanattan oluģ maktadır. -Yargı, Yüksek Mahkeme, Temyiz Mahkemeleri, Üst Mahkemeler ve Bölge Mahkemelerin den oluģmaktadır. uluslararası bir havalimanı, Baucau, Suai ve Oe-cusse gibi daha küçük Ģehirlerde ise küçük havaalanları bulunmaktadır. Eyaletler:10 eyalet bulunmaktadır. 1.Merkezi Ekvatorya, 2.Doğu Ekvatorya, 3.Batı Ekvatorya, 4.Lakes, 5.Yukarı Nil, 6.Warrap, 7.Jonglei, 8.Unity, 11

12 9.Batı Bahr el Ghazal 10.Kuzey Bahr el Ghazal TURKISH NATIONAL POLICE 1.2 Tarihi Sudan da 1983 yılında baģlayarak 22 yıl süren, 2 milyon kiģinin ölümüne ve Güneyde 4 milyonun üzerinde kiģinin evlerini kaybetmesine yol açan Afrika nın en uzun süreli iç savaģı, 2005 yılında imzalanan Kapsamlı BarıĢ AnlaĢması yla (KBA) sona ermiģtir. KBA uyarınca, özerk yönetimini tesis ettiği 6 yıllık geçiģ sürecinin ardından Güney Sudan a, bağımsızlık veya Sudan Cumhuriyeti'yle birlik seçeneklerinin oylanacağı bir referandum düzenleme hakkı tanınmıģtır. Güney Sudanlılar 9 Ocak 2011 tarihinde 12

13 düzenlenen referandumda %98,83 oranında bağımsızlık yönünde oy kullanmıģlardır. Bu sonuç ıģığında, Güney Sudan, 9 Temmuz 2011 tarihinde bağımsızlığını ilan ederek BirleĢmiĢ Milletlerin 193. Üyesi, Afrika Birliğinin ise 54. üyesi olmuģtur. 13

14 1.3 Türkiye Ġle Olan Tarihi ĠliĢkiler Güney Sudan da Büyükelçilik seviyesinde temsilimiz söz konusudur. 1.4 Bağımsızlık Kapsamlı BarıĢ AnlaĢması (KBA) çerçevesinde 9 15 Ocak 2011 tarihlerinde barıģçı ve demokratik bir ortamda gerçekleģtirilen Güney Sudan referandumu neticesinde ayrılıktan yana çıkan sonuç bağlamında Güney Sudan 9 Temmuz 2011 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiģtir. Kap samlı BarıĢ AnlaĢması nı baģından beri destekleyen Türkiye, söz konusu referandumun meģru sonucundan hareketle ve uluslararası toplumla uyumlu bir Ģekilde Güney Sudan Cumhuriyeti ni, bağımsızlığının ilan tarihi olan 9 Temmuz 2011 günü tanımıģtır. 14

15 Bu bağlamda, 9 Temmuz 2011 tarihinde Juba da gerçekleģtirilen törene Kalkınma Bakanı Sayın Cevdet Yılmaz baģkan lığında bir heyetimiz katılmıģ ve Güney Sudan makamlarına Sayın CumhurbaĢkanımızın Güney Sudan Cumhuriyeti CumhurbaĢkanına muhatap Türkiye Cumhuriyeti nin Güney Sudan Cumhuriyeti nin bağımsızlığını tanıdığına iliģkin mektubunu tevdi etmiģtir. Güney Sudan Cumhuriyeti baģta Sudan Cumhuriyeti olmak üzere, ABD, AB ülkeleri, Arap Ligi ve Körfez ĠĢbirliği Konseyi (KĠK) üyesi ülkeler ve Afrika Birliği üyesi ülkeler tarafından kuruluģ tarihinden itibaren tanınmıģtır. 1.5 Coğrafi Verileri Güney Sudan Cumhuriyeti, Yukarı Nil nehri havzasında yer alan bir Orta Afrika ülkesidir. Güney Sudan 3, 12 kuzey enlemleri ve 24, 36 doğu boylamları arasında yer alır. Ülke bitki ör tüsü olarak tropikal orman, bataklık ve geniģ çayırlarla kaplıdır. Nil nehrinin yukarı havzalarında bulunan ve Nil'in iki büyük kolundan biri olan Beyaz Nil nehri Güney Sudan'dan doğmaktadır. Coğrafi olarak batısında Bahr el Gazal, güneyinde Ekvator ve Bahr el Cebel bölgeleri, kuzeyinde Yukarı Nil, doğusunda Jonglei, merkezinde ise Göller bölgesi olarak ayrılmıģtır. Ülkenin güneydoğusunda 1,3 milyon antilobun geniģ göç alanı ve yollarının büyük ölçüde koruma altına alınması buna en önemli örneklerden. 15

16 Ülke geniģ ve zengin doğal hayat alanlarına sahip olmasına rağmen, nüfus artıģı, Batı ülkelerinin artan endüstriyel yatırımları ile çevre ve yok olan doğal yaģam sorunlarını da yaģamakta yılında Güney Sudan federal yönetimi, bölgenin fauna ve florasının korunması ve yaygınlaģması için mümkün olan her Ģeyi yapma, bunun yanında olası orman yangınlarının etkilerini azaltmak, atık boģaltma ve su kirliliği ile mücadele kararını açıkladı. 1.6 Nüfus Bilgileri 2008 yılında Sudan genelinde yapılan nüfus sayımı sonuçlarına göre Güney Sudan'ın nüfusu 8,26 milyon olarak kaydedilmiģtir. Bununla birlikte, söz konusu nüfus sayımının özellikle coğrafi nedenlerle yeterince kap samlı Ģekilde yapılamaması, ayrıca, göçebe bazı kabilelerin sayım iģlemlerinin devam ettiği sırada ülke dıģına çıkmıģ olmaları, söz konusu sayım iģlemini tartıģılır hale getirmiģtir. Güney Sudan'lı yetkililer nüfusun milyon civarında olduğunu iddia etmektedirler. Uluslararası toplum temsilcileri ise nüfusun kabaca 10 milyon kiģi civarında olduğunu kaydetmektedirler. 16

17 Güney Sudan'ın nüfusu, alt kollarıyla birlikte, 200'ün üzerinde yerel Afrikalı kabileden oluģmaktadır. Oranları konusunda kesin bilgiler bulunmamakla birlikte, Dinkalar ın % 35 Nuerler in %20 oranında oldukları, bu iki ana kabileyi ġilluk, Bari (Juba bölgesi Bari ağırlıklıdır) ve Kakwa, Azande, Kuku, Murle, Mandari, Didinga, Ndogo, Viri, Lndi, Anuak, Bongo, Lango, Dungotona, Acholi gibi daha küçük kabilelerin izledikleri bilinmektedir. Yüzölçümü: km2. YaĢ durumu: 0-14 yaģ: 44,4% (erkek /kadın ) yaģ: 53% (erkek /kadın ) 65 yaģ ve üstü: 2,6% (erkek 125,840/kadın 92,437) (2008 verileri) Mülteci durumu: 21,000 (çoğunluğu Dem. Kongo Cumhuriyeti ve Etiyopya) (2010 verileri) Bebek ölüm oranı: 102 ölüm/1,000 doğan bebek (2006) (dünyada 6. Sıra) HIV/AIDS 3,1% (2009 ort.) (Dünyada 23.sıra) Din: Animist, Hristiyan, Müslüman Diller: Ġngilizce (Resmi), Arapça (Juba ve Sudan Arapçası), Yerel Diller: Dinka, Nuer, Bari, Ande, Shilluk Okur Yazar Oranı: 15 yaģ ve üzeri için veriler Toplam nüfusta: %27 Erkekler: %40 Kadınlar: % Ekonomik Göstergeler 17

18 Genel: 9 Temmuz 2011 de bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan dünyanın en az geliģmiģ ülkelerindendir. 22 yıl süren, 2 milyonun üzerinde kiģinin hayatını kaybettiği belirtilen ve altyapı sı neredeyse tamamıyla tahrip olan bir iç savaģın ardından, Güney Sudan her açıdan geri kalmıģtır. Bu konuda örnek vermek gerekirse, halkın %90 ının günlük geliri 1 $ ın altındadır, okur yazarlık oranı % 27 dir, nüfusun %45 inin içme suyuna eriģimi yoktur, Güney Sudan daki toplam asfalt yol uzunluğu 2010 yılı itibarıyla 30 kilometredir (bunun büyük kısmı sadece baģkent Juba dadır). 1,5 milyar Dolarlık bütçenin %97,8 i petrol gelirlerinden (üretim günlük va il), kalan kısmı vergilerden oluģmakta, kayda değer herhangi bir üretim neredeyse bulunmamaktadır. Bununla birlikte, zengin maden kaynaklarına ve verimli topraklara sahip Güney Sudan, siyasi sorunlarını çözmesi ve çatıģma ortamından sıyrılması halinde, süratli bir yapılanma sürecine girebilecektir. Genel olarak elektrik, jeneratörler vasıtasıyla sağlanır. Ġçme suyu sınırlıdır. Mal hizmet ve sermaye açısından büyük ölçüde dıģa bağımlı olmasına karģın zengin doğal kaynaklara sahiptir. Bunun yanında Afrika nın en verimli tarım arazilerinden birine sahip olan Güney Sudan da tarım arazilerinin sulanması ve elektrik üretimi için yeterli debiye sahip Beyaz Nil nehri bulunmaktadır. Ülkede mısır, pirinç, darı, buğday, arap sakızı, Ģeker kamıģı, mango, papaya, muz, tatlı patates, ayçiçeği, pamuk, susam, maniok (cassava), fasulye, yer fıstığı 18

19 yetiģtirilmektedir. Ülkede milyon arasında büyükbaģ hayvan bulunmaktadır. Güney Sudan geniģ doğal alanlara sahiptir. Bu bakımdan turizm açısından gelecek vaad etmektedir. Güney Sudan Hükümeti, 2011 yılı nın geri kalanı için (9Temmuzdan itiba ren) % 6 oranında bir ekonomik büyüme hedefi belirlemiģtir yılında ise % 7,2 büyüme beklenmektedir. Temmuz 2010 Temmuz 2011 arasındaki dönemde yıllık enflasyon % 46,2 oranında gerçekleģirken, bağımsızlığın ilan edildiği Haziran 2011 Temmuz 2011 dönemindeki %5,8 lik aylık enflasyon oranı, enflasyonun daha da tırmanma eğiliminde olduğuna iģaret etmektedir. Para birimi Güney Sudan poundu olup serbest piyasada 4,8 5,1 pound = 1 USD değerindedir. Petrol: Sudan daki petrol kaynaklarının %85 i Güney Sudan da, burada üretilen petrolün dıģ pazarlara sevk edilebileceği boru hatları ise Kuzey Sudan da bulunmaktadır. Güney Sudan, halen, kendi topraklarında üretilen petrolün gelirlerinin %50 sini Kuzey Sudan la paylaģmaktadır. Güney Sudanlı yöneticiler bağımsızlıktan sonra petrol gelirlerinin paylaģımına iliģkin uygulamayı sonlandırarak Kuzeye sadece boru hatlarının kullanımından kaynaklanan geçiģ ücreti ödenmesi konusunda Kuzeyle anlaģmaya çalıģmaktadırlar.her ne kadar, 19

20 Uganda nın, Güney Sudan petrolü sonuçlarının Güney Sudan ı Kuzey le bu konuda kabul edilebilir bir anlaģmaya mecbur etmesi mümkündür. 1.8 ĠletiĢim Bilgileri Telefon kodu: 211 GSM: Zain, MTN, Viva cell, Gemtel Ġnternet kısaltması:.ss Media: Devlet idaresinde olan Southern Sudan TV, bağımsız günlük gazeteler The Juba Post, The Citizen, Sudan Mirror. Devlet idaresinde olan Southern Sudan Radio, 20

21 UNMISS idaresin de olan Miraya FM, dini yayın (Katolik) yapan Bakhita Radio ve STK idaresinde olan Sudan Radio Service bulunmaktadır. 1.9 UlaĢım ve TaĢımacılık Güney Sudan da Juba ve Malakal da olmak üzere iki adet uluslararası havaalanı bulun maktadır. Bu iki havaalanı arasındaki mesafe km dir. Karayolu ile ise ile km arasında değiģmektedir. Juba Havaalanındaki yolcu ve kargo terminallerinin yapımına devam edilmektedir ayrıca gece uçuģları için ıģıklandırma ve altyapı çalıģmaları devam etmektedir. UNMISS merkezi Juba Havaalanının yanındadır. Juba dan uçuģ yapan bazı hava yolu Ģirketleri ve istikametleri Ģöyledir; African Express Airways Nairobi Jomo (KENYA) East African Safari Air Nairobi Jomo (KENYA) Air Uganda Entebe (UGANDA) Eagle Air Entebe (UGANDA) Egypt Air- Kahire (MISIR) Ethiopyan Airlines Addis Ababa (ETĠOPYA) Feeder Airlines Hartum (SUDAN), Entebe (Uganda), Malakal Rumbek Wau(Güney Sudan Cumhuriyeti) Kenya Airways- Nairobi (KENYA) 21

22 Malakaldan uçuģ yapan bazı hava yolu Ģirketleri ve istikametleri Ģöyledir; Ethiopyan Airlines Addis Ababa (ETĠOPYA), Juba (GÜNEY SUDAN CUMHURĠYETĠ) Feeder Airlines Hartum (SUDAN), Juba(GÜNEY SUDAN CUMHURĠYETĠ) Sudan Airways Hartum (SUDAN) Ayrıca Juba dan Entebeye günlük olarak (Cumartesileri hariç) BirleĢmiĢ Milletler uçuģları düzenlenmektedir. Bu uçuģlar Güney Sudan daki diğer devletlerden Juba ya yapılan uçuģlarla bağlantılı olarak yapılabilmektedir. Entebe den ise Türk Hava Yollarının (THY) halen haftada 3 gün gidiģ geliģ olmak üzere karģılıklı Ġstanbul uçuģları mevcuttur. BM uçakları genelde Entebeye öğleden sonra iniģ yapmak tadır. THY nin Ġstanbul UçuĢları ise gece yarısından sonra yapılmaktadır, bekleme süresi yaklaģık olarak on iki saattir. Ayrıca BM kimliği gösterilmek suretiyle Entebe havaalanından çıkılıp Ģehirde vakit geçirme olanağı vardır. Entebe Ġstanbul uçuģ süresi yaklaģık olarak altı saattir. Juba dan Egypt Air ile Kahire üzerinden Ġstanbul a uçmak mümkündür ancak havaalanın dan vizesiz ayrılıģa izin verilmemektedir. Havaalanında minimum bekleme süresi 8 saattir süre fazla ise Ģirketin otel hizmetlerinden de faydalanabilir. Juba Kahire uçuģ süresi 4 saat, Ka hire 22

23 Ġstanbul uçuģ süresi 4 saattir. THY'nin halen haftanın belli günleri Nairobi (KENYA) ve Addis Ababa ya (ETĠOPYA) direk uçuģları mevcuttur buralardan da Juba ya yukarıda belirtilen havayolu Ģirketleriyle günlük uçuģlar düzenlenmektedir. Güney Sudan Cumhuriyetinde baģkent Juba dıģında asfalt yol yok denecek kadar azdır. YerleĢim yerlerinde ve yerleģim yerleri arasında da toprak yollar mevcuttur. Ülke genelinde yol yapım çalıģmaları devam etmektedir. TaĢımacılık genellikle tırlarla yapılmaktadır, yolcu taģımacı lığı ise ülkeler arasında otobüslerle (Uganda Kenya Demokratik Kongo Cumhuriyeti), ülke içince minibüslerle yapılmaktadır. Ancak genellikle Nisan Kasım ayları arasındaki yağmur mevsimi sırasında ulaģım güçlükle yapılabilmektedir. ġehirlerde 3 tekerlekli motosikletler veya normal motosikletler taksi olarak kullanılmaktadır, otomobil taksi bulmak oldukça zordur. Ülkede demiryolu bulunmamaktadır. Kuzey Uganda Ģehri olan GULU ile baģkent JUBA ve WAU Ģehirleri arasında demiryolu inģa çalıģmaları devam etmektedir. Bu demiryolunun 2013 yılında faaliyete geçmesi planlanmaktadır. 23

24 1.10 Deprem Deprem ile ilgili bir veriye ulaģılamamıģtır Ülke Ġle Ġlgili Bilinmesi ve Uyulması Gereken HassasKritik Konular Güney Sudan, bağımsızlığını ilan ettikten sonra tüm kurumlarıyla müteģekkil bir devlet haline gelebilmek için çaba sarfetmektedir. Ayrılık kararından önce imzalanan anlaģma (Comprehensive Peace Agrement) gereği çözüme kavuģturulması gereken bazı önemli politik me seleler halen çözümlenmemiģtir. Bunlardan en önemlileri Abyei Bölgesi (Referandum) sorunu, Kuzey Sudan sınır bölgesinin çizimi, petrol boru hattı ve paylaģımı ve sınır bölgesinde bulunan iki eyalette (Blue Nile State ve Southern Kordofan State) anlaģma (CPA) gereği sürdürülen Popular Consultation adı verilen sürecin tamamlanmamıģ olmasıdır. 24

25 Genel Asayiş Durumu TURKISH NATIONAL POLICE Güney Sudan'da güvenlik ve asayiģ durumu genel olarak istikrarlı olsa da yere, zamana ve bölge dinamiklerine bağlı ani olarak değiģkenlik göstermektedir. Ülke genelinde asayiģ genel olarak halen askeri güvenlik güçleri SPLA ve okuma yazma oranı oldukça düģük olan genellikle eski askerlerden müteģekkil Polis güçleri (SSPS) tarafından temin edilmektedir. Ġhtiyaç duyulan bölgelerde Doğal Hayatı Koruma, Ġtfaiye ve Cezaevi Personeli de zaman zaman asayiģ olaylarına müdahale etmektedir. Güney Sudan genelinde yerel halk UN personeline sempatik yaklaģımlarda bulunmakta herhangi bir düģmanca tutumu bulunmamaktadır. Bununla birlikte zaman zaman UN personeline yönelik münferit saldırılar yağmalama ve hırsızlık olayları görülmektedir. Özellikle baģkent Juba bağımsızlığın ilanından sonra çevre ülkelerden ve uluslararası yardım kuruluģlarından gelenlerin akınına uğramıģ ve asayiģ olaylarında gözle görülür bir artıģ yaģanmıģtır. Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Ülke genelinde halen birçok eyalette hükümet veya UN Security tarafından güvenlik gereği gece geç saatlerde sokağa çıkma yasağı uygulanmaktadır. Güvenlik sorunu olan bölgeler UN Security tarafında anlık olarak yayınlanan güvenlik bültenleriyle duyurulmaktadır. Ülke genelinde özellikle hava karadıktan sonra tek baģına UN tesislerinin dıģına çıkılmamalıdır. 25

26 Güney Sudan genelinde kamusal alanlarda fotoğraf çekilmesi Enformasyon Bakanlığının verdiği izne tabi olduğundan özellikle devlet binaları, askeri birlikler, halkın yoğun olduğu bölgeler ve petrol istasyonları gibi hassas yerlerde fotoğraf çekilmemelidir. Ġzinsiz fotoğraf çekilmesi durumunda güvenlik güçleri ile (UN personeli dokunulmazlık kurallarına rağmen) ciddi sıkıntılar yaģandığı görülmektedir. Ülke genelinde görev yapan askeri birlikler (SPLA) ve polis (SSPS) kuvvetleri içyapılarında tam anlamıyla bir disiplin anlayıģı tesis edilememiģtir. Bu durum görev sırasında uygulama noktalarında durdurulanlardan rüģvet isteme göreve alkollü gelme amir ve üstlerinin emirlerini dinlememe gibi istenmeyen olaylara sebebiyet vermektedir. Yerel halkın kültürü ülkemizin kültüründen farklı olduğundan kesinlikle yerel halkın gelenek, görenek ve inanıģlarına saygı gösterilmelidir. Misyonda görev alacak personel her zaman UN kimliğini mümkün olmaması durumunda pasaport ve kimliğini yanında bulundurmalı asayiģ olaylarını göz önünde bulundurarak alıģveriģ mağazalarında, pazar yerlerinde alıģveriģ sırasında üzerinde yüksek miktarda para bulundurma malı yankesicilik ve dolandırıcılık olaylarına karģı dikkatli davranmalıdır. Ülke genelinde güvenlik ve asayiģ durumunu tehdit eden sorunlardan bazıları Ģunlardır; Silahsızlandırma 26

27 Halen üç eyalette sivil yerel halkı silahsızlandırma çalıģmaları devam etmekte olup gönüllülük esasına dayalı birinci safhada herhangi bir olumsuzluk rapor edilmemiģtir. Ancak ikinci safha da planlanan zorunlu silahsızlandırma çalıģmaları henüz baģlamamıģ geçmiģte bazı bölgelerde konu ile ilgili yerel halk ve güvenlik güçleri arasında sorunlar yaģanmıģtır. İsyancı Askeri Gruplar Özellikle ülke genelinde 2010 Nisan ayında icra edilen genel seçimlerde aday olan ancak seçimlerde beklediğini bulamayan bazı yüksek rütbeli askerler seçimlerden sonra komuta ettikleri birlikleri ile hükümete karģı isyana kalkıģarak bulundukları bölgelerde güvenlik tehdidi haline gelmiģlerdir. Bu isyancı gruplardan bazıları hükümetin af çağrısına uyarak orduya yeniden kazandırılmak üzere teslim olmakla birlikte Kuzey Sudan Hükümeti tarafından desteklendiği iddia edilen bazı isyancı gruplar halen sınır bölgelerinde ve özellikle Jonglei eyaletinde Güney Sudan ordusu ile zaman zaman silahlı çatıģmalara girmekte ve köyleri yağmalayarak birliklerine eleman temin etmeye çalıģmaktadırlar. Kabile ve Büyükbaş Hayvan Savaşları Güney Sudan genelinde birçok kabile bulunmaktadır.bu kabilelerin genel geçim kaynağı ekonomik faaliyetleri büyükbaģ hayvan ticaretine dayanmaktadır. Bu kabileler arasında otlak alanlarının ve su kaynaklarının paylaģımı ve büyükbaģ hayvan hırsızlığı gibi geçmiģe dayalı düģmanlıklardan kaynaklanan 27

28 kabile savaģları yaģanmaktadır. Bu kabile savaģlarında iç savaģ zamanında temin edilen modern silahlar ve yerel silahlar kullanılmakta, ölü ve yaralı sayıları zaman zaman çok ciddi boyutlara ulaģmakta ve güvenlik güçleri (SPLA, SSPS) politik nedenlerden dolayı olaylara müdahale etmemektedirler. Kabile Göçleri Güney Sudan genelinde hakim olan kuru ve yağıģlı mevsim Ģartlarından dolayı özellikle Kuzey ve Güney Sudan sınır bölgelerinde hayatlarını devam ettiren geçimlerini hayvancılıkla temin eden göçebe kabileler mevsim durumuna göre hayvanlarını otlatmak üzere Kuzeyden Güne ye göç ederek iki ülke arasında halen çizilmemiģ olan ülke sınırlarını geçmektedir. Bu göç sırasında ciddi güvenlik sorunları ve bazen iki ülke askeri güçlerinin de dâhil olduğu savaģlar yaģanmaktadır. Bu sorun genellikle Abyei bölgesinde yaģayan Miseriya Kabilesinin göçü sırasında yaģanmaktadır. Kara Mayınları Ülke genelinde savaģ sırasında kullanılarak patlamamıģ mühimmat (UXO) ve döģenen mayınlar zaman zaman günlük hayatı tehdit etmektedir. Kuzey sınır bölgelerinde özellikle Unity Eyaletinde faaliyet gösteren isyancı askeri gruplar halen mayın döģeme faaliyetlerine devam etmektedirler. Bu durum UN Security tarafından anlık olarak takip edilerek güvenli olmayan bölgelerde UN faaliyetlerine kesinlikle izin verilmemektedir. 28

29 Lra (Lords Resistance Army) Terör Örgütü 1987 yılında Joseph KONY tarafından Uganda Hükümetine tepki olarak kurulan ve her hangi bir politik ajandası bulunmayan bu örgüt daha sonra Güney Sudan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Merkez Afrika Cumhuriyeti sınırlarında etkili hale gelmiģtir. Özellikle WBEG ve WES Yambio Eyaletlerinde gerilla tarzında küçük gruplar halinde hareket ederek adam öldürme yağmalama ve adam kaçırma gibi suçları iģlemekte güvenlik güçleri olayları önlemekte ve takibinde tamamen yetersiz kalmakta bölgede güvenlik yerel halk tarafından kurulan silahlı korucu gruplarıyla sağlanmaktadır. Idp Sorunu Güney Sudan ın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra Kuzey Sudan da yaģayan Güney kökenli halk Güney Sudan a geri dönmek zorunda bırakılmıģtır. Geri dönenler genellikle Kuzey Güney sınırında kurulan kamplarda tamamen sağlıksız koģullarda yaģamakta ve bu durum beraberinde birçok güvenlik sorununu getirmektedir. 2.1 Genel Bilgi 2-MİSYON HAKKINDA GENEL BİLGİLER Sudan tarihinin bir dönüm noktası olan 9 Ocak 29

30 2005 te çoğunluğu Müslüman kuzey ve Hıristiyan Animist (geleneksel dinler) güney arasında 21 yıldır süren ve yaklaģık iki milyon kiģinin hayatına mal olan çatıģmayı sona erdirmek amacı ile Sudan Devlet BaĢkan Yardımcısı Ali Osman Taha ve Sudan Halk KurtuluĢ Hareketi / Ordusu (SPLM / A ) lideri John Garang temsilciliğinde, Nairobi, Kenya da, Kapsamlı BarıĢ AnlaĢması (CPA) imzalanmıģtır. Kapsamlı BarıĢ AnlaĢması (Comprehensive Peace Agrement) güvenlik düzenlemelerine iliģkin hükümleri, baģkent Hartum ile güç paylaģımını, Güney için bazı özerkliklerin tanınması, petrol dahil olmak üzere, ekonomik kaynakların daha adil dağıtımı ve diğer mevcut sorunları kapsayan değiģik anlaģma ve protokolleri içermektedir. AnlaĢma çerçevesinde öncelikli olarak Sudan'ın bütünlüğünün korunduğu altı buçuk yıllık bir ara dönem kurulmasına karar verilmiģtir. Bu süre sonunda, 09 Ocak 2011 tarihinde, Güney Sudan bir hafta süren ve yaklaģık olarak dört milyon güneyli seçmenin oy kullandığı uluslar arası gözlemciler tarafından izlenen Referandumda, büyük çoğunluğun (%98.83) verdiği oylar ile Hartum liderliğindeki Kuzey Sudan'dan ayrılma kararı alarak 9 Temmuz 2011 de bağımsızlığını ilan etmiģtir. Referandum sonrası bölgede 2005 yılından beri görev yapan 10 bin 400 personele sahip BM nin Sudan Misyonu nun (UNMIS) görev süresi 9 Temmuz 2011 tarihinde sona ermiģ ve BirleĢ miģ Milletlerin 8 Temmuz 2011 tarihli 1996 (2011) (Resolution 1996) sayılı kararı ile UNMISS Misyonu kurulmuģtur. Bahse konu karara istinaden UNMISS Misyonu 30

31 Güney Sudan da barıģ ve güvenliğin güçlendirilmesi, kalkınma koģullarının oluģturulmasına yardımcı olunması, hükümetin etkin ve demokratik Ģekilde ülkeyi yönetme kapasitesinin güçlendirilmesi ve komģularıyla iyi iliģkiler kurma sına yardım edilmesi amacıyla kurulmuģtur. Bu kapsamda UNMISS in Güney Sudan hükümetine siyasi geçiģ, yönetim konuları, tüm ülkede devlet otoritesinin kurulması, anayasal süreç, seçimler ve bağımsız medya konularında danıģmanlık yapmasına karar verilmiģtir. Kararda ayrıca BM Güvenlik Konseyi nin 9 Temmuz itibariyle bağımsızlığını ilan eden olan Güney Sudan ı devlet olarak tanıdığı da belirtilerek, ilk etapta 1 yıllığına ülkeye Güney Sudan BM Misyonu (UNMISS) adıyla 7 bin askeri personel, 900 Civilian Police (UNPOL) ve sivillerden oluģan bir barıģ gücünün görevlendirilmesine karar verilmiģtir. BM Güvenlik Konseyi nin 1996 Sayılı Kararı çerçevesinde Polis Bölümü ( UNPOL) aģağıdaki görevleri yerine getirmekle görevlendirilmiģtir. Politika, planlama ve mevzuat geliģtirme gibi kilit alanlarda eğitim, tavsiye ve danıģmanlık yoluyla, Güney Sudan Polisinin (SSPS) kapasitesinin güçlendirilmesi, Ulusal ve yerel düzeyde sivillerin koruması konusundaki görevlerin yerine getirilmesi noktasında Güney Sudan Polisine (SSPS) gerekli tavsiye ve yardımın sağlanması, Ulusal egemenlik ilkelerine aykırı olmamak kaydıyla, Güney Sudan Cumhuriyeti Hükümeti nin, geliģtirilen stratejiler 31

32 yoluyla güvenliğin sağlanması, hukukun üstünlüğünün tesisi ve güvenlik ve adalet sektörlerinin güçlendirilmesinde BirleĢmiĢ Milletler Ülke Ekibi (UNCT) ile iģbirliği desteğinin sağlanması. Görev Yapılan Ülke ve Personel Sayısı UNMISS UNPOL birimi Güney Sudan sınırları dâhilinde yer alan 10 Eyalet ve bunlara bağlı olarak kurulan 22 Bölge Destek Üslerinde (CSB) görev yapmaktadır. Genel Müdürlük Yönetim Birimi MHQ ülkenin BaĢkenti olan Juba da konuģlanmıģtır. 15 Temmuz 2012 tarihi itibariyle Misyonda 512 UNPOL görev yapmaktadır. Bu sayının kademeli olarak misyon gereksinimleri doğrultusunda 900 e çıkarılması planlanmaktadır. UNMISS Misyonuna polis personeli göndermek suretiyle halen 32 ülke destek vermekte dir. Bu ülkeler sırasıyla; 32

33 Arjantin, Avustralya, BangladeĢ, Bosna, Kanada, Çin, El Salvador, Etiyopya, Fiji, Gambiya, Almanya, Gana, Hindistan, Endonezya, Jamaika, Malezya, Namibya, Nepal, Ni jerya, Norveç, Filipinler, Ruganda, Samoa, Sri Lanka, Ġsveç, Türkiye, Uganda, Ukrayna, Amerika BirleĢik Devletleri, Zambiya ve Zimbabwe dir. 2.2 Görev Hakkında Yayınlanan Talimatlar BirleĢmiĢ Milletler Güney Sudan Misyonu (UNMISS) 10 Temmuz 2011 tarihi itibariyle kurulmuģ yeni bir misyon olup, misyon genelini ilgilendiren baģta personelin özlük hakları izin, has uygulama Ģekli baģta olmak üzere dokuz (09) adet talimat yayınlanmıģtır. Gereği durumunda bu talimatlar güncellenmekte ya da yenisi yayınlanmakta olup yayınlanan talimatlar ektedir. 1. Provision of Training to SSPS (Ek- 1) 2. Deployment to Mission, Redeployment, Appointment, Extensions and Repatriation of UN Police Officer (Ek- 2) 3. CTO/AL, Sick Leave and Compassionate Leave; Absence from duty, Flash Report Medical and NOTICAS Form (Ek- 3) 4. Early End of Mission (Ek- 4) 5. Contingent Meetings and Medal Parades (Ek- 5) 33

34 6. Operational Requirements and Eligibility for Granting CTO and Annual Leave During Specific Periods (Ek- 6) 7. CTO/AL, Unauthorized Travel outside the Mission Area (Juba) during Travel Days and Administration Stops (Ek- 7) 8. UN Police Information and Data Management System, Personnel Module (Ek- 8) 2.3 Disiplin Talimatları BirleĢmiĢ Milletler Güney Sudan Misyonu (UNMISS) 09 Temmuz 2011 tarihi BirleĢmiĢ Milletler Güvenlik Konseyinin 1996 sayılı kararı ile kurulmuģ yeni bir misyon olup, temel olarak Polisin El Kitapçığı sayılan ve SOP olarak adlandırılan STANDARD OPERATING PROCEDURES FOR THE UNITED NATIONS POLICE ASSIGNED WITH UNITED NATIONS MISSION IN SOUTH SUDAN UNMISS talimatnamesinde, görevlendirilen uluslararası polis görevlilerinin uymaları gereken kurallar açıkça belirtilmiģtir (Ek 9). Bu bağlamda görevlilerin, ülkelerini temsil etmeleri hasebiyle, üniforma ve aksesuarları konusunda en üst noktada titizlik göstermeleri, BirleĢmiĢ Milletler amblem ve isareleri ile beresi nin görev süresince kullanılmasının yanısıra, BirleĢmiĢ Milletler görevlilerinin birbirleri ve yerel halk ile iliģkilerinde hangi hususlara dikkat edecekleri, nelerin suç sayılacağının yanısıra BirleĢmiĢ Milletelere ait araç ve ekipmanların nasıl 34

35 kullanılacağıda açıkça belirtilmiģ olup aksi davranıģların ne Ģekilde cezalandırılacağı da açıkça belirtilmiģtir. 2.4 Ġzin Durumu Personel misyonda tamamladığı her ay için 2.5 gün, ayrıca çalıģtığı her gün için 0.2 gün izin hak etmektedir. Bir defada en fazla 12+12=24 gün izin alınabilir. Örneğin 60 gün görev yapan personel 5+12=17 gün izin hak etmektedir. Ġki izin arasında minimum 21 gün misyon bölgesinde bulunulmalıdır. Misyon süresi içerisinde kullanılmayan izinler için ödeme söz konusu değildir. Ayrıca personele maksimum 24 gün (ciddi vakalarda) hastalık izni hakkı tanınmaktadır. Misyon bölgesi dıģında bu iznin kullanılması süresince ödeme yapılmamaktadır. Personelin anne, baba, eģ, çocuk gibi 1.derece yakınlarının vefatı veya ciddi/hayati tehlike oluģturan yaralanma durumları söz konusu olduğunda ücretsiz mazeret izni hakkı tanınmaktadır. 2.5 Görev Hakkında Genel Bilgi BirleĢmiĢ Milletler Güvenlik Konseyinin 1996 (2011) sayılı kararına göre; Güney Sudan polis birimlerinin kapasitesine arttırmaya yönelik planlama, davranıģ ve yasal geliģim hususunda tavsiye vermek; uluslararası insan haklarına, göçmen yasalarına, kanunun üstünlüğü ilkesine, adil bölgesel geliģime uygun ve uyumlu bir Ģekilde sivillerin korunmasına yönelik 35

36 sorumluluğunu ulu sal ve yerel bazda tam anlamıyla yerine getirebilmesini sağlayacak eğitim vermek ve danıģmanlık yapmaktır. Belli bir programda yürütülen süreli eğitimlerin yanında, Güney Sudan polisi ile birlikte görevlerini ifa ettikleri esnada ofis içerisinde gerekse devriye görevi sırasında tavsiye vererek, danıģmanlık yapılması istenmektedir. 2.6 Görev Yapılan ġehirler Güney Sudan Cumhuriyeti aģağıda listelenen 10 eyaletten oluģmaktadır. 1. Central Equatoria Juba 2. Western Equatoria Yambio 3. Northern Bahr el Ghazal Aweil 4. Upper Nile Malakal 5. Jonglei Bor 6. Eastern Equatoria Torit 7. Western Bahr el Ghazal Wau 8. Lakes Rumbek 9. Warrap Kuajok 10.Unity Bentiu Görev sahası 10 eyalet ve bu eyaletlere bağlı 36

37 County`lerde oluģturulan County Support Base (CSB)`lerdir. Günümüzde 23 olan County Support Base (CSB) sayısının zamanla 45`e tamam lanması hedeflenmektedir. 2.7 Güvenlik Öncelikle, Güney Sudan 9 Temmuz 2011 de bağımsızlığını ilan etmiģ ve yeni bir ülke olması sebebiyle oturmuģ bir güvenlik sistemi bulunmamaktadır. Ülkede güvenlik birimi olarak SPLA (Sudanese People Liberation Army) ve SSPS (South Sudan Police Service) adları altındaki birimler mevcuttur. Ancak, Kuzey Sudan ile uzun yıllar bo yunca yaģanan iç savaģ yüzünden her iki biriminde oturmuģ bir teģkilat yapısı ve yürüttükleri gö revi yönlendirecek hukuki altyapı henüz pratiğe dönüģtürülemediğinden, görev anlayıģlarında yeknesaklık oluģmamıģtır. Zaman zaman kiģisel inisiyatif hukuki yapının önüne geçmekte olup, kiģilere bağlı farklı davranıģ tarzları ile yüz yüze kalınabilmektedir. UN tarafından görev yapılan eyaletin güvenlik riskleri gözönüne alınarak personel için dik kat edilmesi gereken hususlar, gidilmemesi gereken yerler (off limits), iliģkilerde hassasiyet gös terilmesi gereken yöresel ve geleneksel kurallar ve yerleģim alanlarında riskli olabilecek saatler ile ilgili zaman çizelgesi personele duyurulmaktadır. 37

38 Ülke genelinde mayınlı arazilerin temizlenmesi çalıģmaları devam etmekte olup, UN tarafından personelin kullanabileceği güzergâhlar tebliğ edilmektedir. 2.8 Sağlık Güney Sudan da sağlık koģulları çok yetersiz olup, UN personeli için her eyalette bulunan UN Compoundlarda çeģitli seviyelerde sağlık kuruluģları bulunmaktadır. (Level 1 ve Level 2 Hospitals). Bu sağlık birimlerinde, göreve baģlayan UN personelinin yöresel hastalıklara göre tedbir amaçlı aģılanması yapılmaktadır. Personelin misyona gelmeden önce Hudut Sağlık Birimlerinde veya ilgili Sağlık Merkezle rinde Sarı Humma (Yellow Fever), Hepatit A, Hepatit B ve Tetanoz aģılarını yaptırmaları tavsiye olunur. Ülke genelinde en yaygın ve ölümcül hastalık Sıtma (Malaria) olup, bu hastalığa yönelik aģı mevcut olmadığından, hastalık öncesi korunma tedbirleri önem arz etmektedir. Bu tedbirler kapsamında ilgili ilaçlar UN kliniklerinden temin edilebilmektedir. Hastalığa yakalanılması duru munda ise gerekli tedavi UN kliniklerinde yapılmaktadır. Ancak, sıtma hastalığının kuluçka süresi 2 aya kadar vardığından, personelin, hastalığın semptonlarini göstermeseler dahi, South Sudan dıģında izinde bulundukları dönemde hastalığın kendini 38

39 gösterebileceğinden tedavi amaçlı gerekli ilaçları yanlarında bulundurmaları çok önem arz etmektedir. 2.9 AlıĢveriĢ (Sosyal YaĢam) Güney Sudan 9 Temmuzda Sudandan ayrıldıktan sonra para birimini değiģtirip kendi para birimi olan Güney Sudan Poundunu kullanmaya baģladı. Fakir ve yeni kurulan bir ülke olmaları ve dünyada para birimlerinin tanınmamasından dolayı paralarının değeri ve alım gücü dünya üzerinde hemen hemen hiç yoktur. Güney Sudan dan ayrıldıktan sonra üzerinizde kalan poundlar kâğıt niteliği kazanmaktadır. 39

40 Enflasyon oranı yüzde arasında değiģmektedir. Bu yüzden fiyatlar sürekli değiģmektedir. BaĢkent Juba da (süpermarketlerden küçük bakkallardan büyük) diyebileceğimiz 4 5 adet market bulunmakta, diğer eyaletlerde ise birer adet market bulunmaktadır. Fakat eyalet merkezlerinden (SHQ) daha küçük yerleģkelere (CSB) gidildikçe merkezlerde bakkal türü dükkânlar bulunuyor ve açık pazar Ģeklinde pazarlar hergün ya da haftanın belirli günlerinde kurulmaktadır. Günlük ihtiyaçları karģılamak için temel gıdalar bulunmakla beraber Türk örf, adet ve damak zevkine hitap eden lezzetlerin çoğunu bulmak neredeyse imkânsızdır. Mesela, sucuk, salam, sosis, pastırma, zeytin, peynir çeģitleri bulunmuyor. Bu yüzden izinlere gi dildiğinde ülkemizden getirilmeleri tavsiye olunur. MHQ ve SHQ lerde BM kampları içerisinde ayrıca PX adı verilen BM kantinleri bulunmakta, alıģveriģ yerel para ve dolar ile her BM üyesine verile PX CARD lar ile yapılmaktadır. Damak tadımıza uygun olmamakla birlikte soğutulmuģ et ve balık ürünleri bulunmaktadır. Sigara, alkollü ve alkolsüz içecekler, sınırlı ve çeģidi az olmakla birlikte giyecek türleri bulunmakta, sebze ve meyve konusunda ülkemizle kıyaslanmayacak Ģekilde yetersizlik ve çeģit azlığı mevcut olup PXlerde ananas, muz, papaya gibi tropik meyveler ve soğan patates patlıcan yeģil fasulye fiyatları piyasa ve ülkemiz fiyatlarının çok üzerinde olmasına rağmen mevcuttur. 40

41 Bunun yanında ülkemizde alıģık olduğumuz diğer her tür sebze ve meyveyi Güney Sudanda bulmak imkânsızdır Aile Ġle GeliĢ ġartları Türkiye üzerinden Güney Sudan ın baģkenti Juba ya veya herhangi bir eyaletine Türk Hava Yollarının seferi bulunmamaktadır. Fakat THY ile yapılan yazıģmalarda kesin olmamakla birlikte ileride sefer düzenlenebileceğine dair bilgiler alınmıģtır. Bunun yanısıra Mısır hava yolları ile Juba -Kahire Ġstanbul uçuģları mevcuttur. THY nin sadece Entebbe (Uganda) üzerinden ulaģımı mevcuttur. Entebbe ye gelindikten sonra BM uçakları ile baģkent Juba ya ulaģım olmaktadır. Tayini BaĢkent Juba ya olan (ki MHQ Juba dadır) UN görevlileri eģlerini ve ailelerini getirme imkânına sahip olmakla birlikte Ģartlar aile ile yasamaya pek elveriģli değildir. Ev kiraları Juba baz alındığında aylık 1000 dolardan baģlamak ta ve elektrik ve su garantisi de bulunmamaktadır. Bunun yanisira BM eģ ve çocuklarla ilgili hiçbir sorumluluk kabul etmemekte, imkânlarından yararlanma fırsatı vermemektedir. Bu yüzden baģkent Juba da dahi olsa aile için eğitim, sağlık, sosyal v.s konularında ülkemiz ile kıyaslanamayacak derecede geri kalmıģlık var olduğundan eģ ve ailelerle gelinmesi tavsiye edilmemektedir. Ayrıca MHQ hariç diğer SHQ lere veya CSB lere atanan UN görevlileri için eģ ve 41

42 ailelerle gelmek neredeyse imkânsızdır. Çünkü Eyaletler arası ulaģım yalnızca UN uçakları ve helikopterleri ile yapılmakta ve UN görevlilerinin eģ ve aileleri bu hizmetten yararlanamamaktadır. Dolayısıyla bu bölgelere atanan görevlilerin aileleri ile gelme im kânı bulunmamakta ve kesinlikle tavsiye edilmemektedir Eğitim Ġmkânları ve Okul Durumu 9 Temmuz 2011 tarihinde bağımsızlığını kazanan Güney Sudan ın eğitim sisteminde reform çalısmalarına baģlanılmasına rağmen 1990 dan beri yürürlükte olan Sudan eğitim sistemi halen geçerlidir. Buna göre ilköğretim sekiz yıl, ortaöğretim üç yıl ve yüksek öğretim (üniversite öğretimi) dört yıl olmak üzere toplam onbeģ yıllık bir oğretimden bahsedilebilir. Kabinede eğitimle ilgili görev ve sorumluluklar üç ayri bakanlık tarafindan paylaģılmıģtır. Ġlköğretim ve orta öğretime iliģkin düzenlemeler Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığınca, yüksek öğretime iliģkin mevzular Yüksek Öğretim, AraĢtırma, Bilim ve Teknoloji Bakanlığınca, sosyal ve sportif konular ise Gençlik Spor ve Yeniden Yapılanma Bakanlığınca ele alınmaktadır. BM çalıģanları için Güney Sudan a aile getirilmesi kesinlikle önerilmediği gibi cocukların öğretim hayatı için de burada bir eğitim hayali son derece olumsuz değerlendirilmektedir. 42

43 6 13 yaģ arası sekiz yıllık ilkoğretim zorunludur. Her seviyede birincil dil, resmi dil olan Ġngilizcedir ancak mevcut Ģartlarda Ġngilizce eğitim verebilecek yeteri kadar öğretmen bulunmadığı için bu dil Ģuanda yalnızca bilimsel, resmi ve teknik alanlarda kullanılmaktadır. BaĢkent ve eyalet merkezlerinde belli baģlı bazı okullarda Ġngilizce eğitim verilse de kırsal kesimlerde eğitim tamamen Arapça verilmektedir. Okul binalarının ve eğitim materyallerinin yetersiz olmasına hava Ģartları da eklendiğinde eğitimlerin genellikle bahçelerde ve ağaç gölgelerinde yapılması normal karģılanmaktadır. Ülke genelinde okur yazarlık oranı UNICEF 2011 verilerine göre %20 düzeyindedir. Kız öğrenciler mevcut öğrencilerin ¼ civarındadır. Bu oranla Güney Sudan, okur yazarlıkta bayanlar açısından dünyanın en geri ülkesidir. 43

44 Orta Öğretim yaģları arası öğrencilerin daha ziyade fen bilimleri ve cografya gibi dersler aldığı orta öğretimde sınıfta kalma oranı çok yüksektir. Bunun temel nedeni olarak erkek öğrencilerin aile geçimini üstlenmeleri, kız öğrencilerin ise gebelik durumlarından dolayı okulu bırakmak zorunda kalmaları gösterilmektedir. Orta öğretim okullarının sayısı ilköğretim okullarına oranla son dere ce azdır. Eyalet merkezleri dıģında birçok yerleģkede orta öğretim kurumu az veya yok denecek seviyededir. Yüksek Öğretim Güney Sudan da; Juba Ulusal Universitesi (Juba), Rumbek Universitesi (Rumbek), Bahr El Ghazal Universitesi 44

45 (Wau), Kuzey Bahr El Ghazal Universitesi (Aweil), Yukari Nil Universitesi (Malakal), John Garang Memorial Universitesi (Bor) olmak üzere 6 adet faal universite bulunmak tadır. Unity eyalet baģkenti Bentiu da da bir universite kurulması çalıģmaları devam etmektedir. Devlet Üniversitelerinin yanı sıra Akobo Üniversitesi (Akobo), Güney Sudan Katolik Üniversitesi (Juba&Wau), Azize Meryem Üniversitesi (Juba), Kopru Üniversitesi (Juba) ve Yei Tarım ve Mekanik Üniversitesi gibi özel üniversiteler de mevcuttur. Üniversitelerde okuyan öğrenci sa yısı için net bir bilgi kayıtlı olmadığı gibi hangi alanlarda eğitim verildiğine dair bilgi kaynaklarına kolaylıkla ulaģılamamaktadır Sosyal Aktiviteler Yerel halk için sosyal yaģam oldukça pasiftir. BaĢkent ve eyalet merkezlerinde restoran, yüzme havuzu, pub tarzı kafeler veya gece kulübleri sınırlı sayıda da olsa mevcuttur. ancak gece den sonra BM kamplarından dıģarı çıkmak güvenlik açısından tavsiye edilmemektedir. Ulusal düzeyde herhangi bir spor klübü, sanatsal faaliyet veya tiyatro sinema veya müzikal aktivite tarzında gösterilerden bahsetmek mümkün değildir. BM kampları içinde kampların büyüklüğüyle orantılı olarak sosyal imkanlar değiģiklik arzedebilmektedir. Örneğin baģkent 45

46 Juba daki UNMISS kampında jimnastik salonu, kafeterya, PX (kantin), bilardo, kütüphane, aerobik, plates, koģu yolu, futbol basketbol voleybol sahaları, tenis kortu, restoran, berber bulma Ģansınız varken CSB merkezlerindeki kamplarda bunlardan sadece voleybol sahası ve koģu yolu bulunabilmektedir Televizyon- Elektrik-Su Televizyon-Radyo Hükümet kontrolünde bir adet TV yayını mevcuttur. Kablolu TV yayını yapılamamakla birlikte ülke genelinde uydu yayınları takip edilebilmektedir. (Türk kanalları hariç) Ancak Türkiye den decoder getirilerek uydu antenine monte etme Ģansınız herzaman vardır. BaĢkent Juba da yerleģik ve ülke geneline yayın yapan bir kaç özel radyo kanalı faaliyet göstermektedir. Az sayıda yabancı menģeli yayınlara da rastlanmaktadır. Ayrıca UNMISS tarafın dan desteklenen Miraya FM kanali ile gundem takip edilebilmekte sosyal propagandalar yayınla nabilmektedir. İnternet-Telefon 3G modem ile ülke içinde gsm operatörlerinin aktif olduğu her yerde internet bağlantısı sağlamak mümkündür ancak veri bandı yeterli geniģlikte olmadığı için (gün içi ortalama 45kb/s) bağlantı güçlükle kurulabilmektedir. 46

47 MTN veya Zain GSM operatorleri aracılığıyla günlük 1 pound karģılığı sınırsız internet hizmeti alinabilmektedir. Ancak yoğun saatlerde ( arası) bağlantı sağlamak oldukça güçtür. Geceleri Skype veya Mesenger ile görüntülü iletiģim kurulabilmektedir. Dakikası 0,33 pound olan MTN GSM hattı ile uluslararası görüģmeler yapmak oldukça ucuz sayılır. Bununla birlikte alt yapısı daha geliģmiģ olan Zain GSM hatları tercih edilebileceği gibi diğer GSM operatörlerinin de çesitli tarifelerini bulmak mümkündür. Elektrik Güney Sudan; su, güneģ enerjisi ve biyokütle (yenilenebilir enerji kaynakları) gibi kaynak potansiyeli açısından oldukça zengindir. Zayıf altyapıdan dolayı enerji ihtiyaçları ağırlıklı olarak biyokütle tarafından karģılanmak tadır. Genellikle petrol ürünleri ve türevleri enerji sağlama amaçlı kullanılmaktadır. Ancak piyasa da bu ürünleri bulmakta oldukca güçtür. Jeneratörler aracılığıyla sağlanan elektrik sanayi ve ticari alanlarda kullanılamamaktadır. Ülke nüfusunun %0,2 si elektriğe eriģim imkanına sahiptir. Çok düģük orandaki bu tüketicilerin tamamına yakını Juba da yaģamaktadır. Enerji ve Maden Bakanlığı bünyesinde kurulan Güney Sudan Elektrik ġirketi(ssec) ilk etapta Juba, Malakal ve Wau Ģehirlerine elektrik hizmeti göturmekle görevlendirilmiģtir. 47

48 BM kamplarında jeneratörler aracılığıyla kesintisiz elektrik enerjisi verilmektedir. Su Doğu Afrika ülkeleri ve Mısır için her zaman tartıģmalı bir konu olan Nil Nehri suyunun kullanımı, Güney Sudan ın bagimsizligini kazanmasıyla yeni bir perspektif kazanmıģtır. Güney Sudan için hayati önem arz eden Nil Nehrinden faydalanabilmesi Ģu an için hem siyasi hem de tek nik açıdan zor görünmektedir. Ülkenin hiçbir yerinde su Ģebekesi yoktur. Temizlik amaçlı su kullanımı için herhangi bir alt yapı da henüz oluģturulmamıģtır. Yerel halk suyu nehirlerden veya su kuyularından evlerine kovalarla taģımaktadır. Maddi durumu elverenler kamyonlarla su satın alarak evlerinin deposuna koymakta ve ilaçlamaktadır. Ġçme suyu, baģkent ve bir kaç eyalet merkezinde marketlerde satıl makta bunların haricindeki yerleģkelerde(csb merkezlerinde) su satılmamaktadır. Tarım için su taģımacılığı devlet planlamasında yer almakla birlikte enerji üretimi ve su arıtımı konuları Güney Sudan ın öncelikli politikaları arasında yer almaktadır. Ülke genelinde herhangi bir baraj bulunmamakla birlikte su arıtma tesisi de kurulmamıģtır. 48

49 BM kamplarında personel sayısıyla orantılı olarak su arıtımı yapılsa da bu su içmek için elveriģli değildir. Ancak temizlik ve yemek suyu olarak kullanılabilmektedir Banka, Havale ĠĢlemleri ve Kredi Kartı Ülkede henüz kredi kartı altyapısı mevcut değildir. Havale iģlemleri ise ancak Western Union ve KCB (Kenya Commercial Bank) aracılığı ile yapılmakta olup masraf oranı yüksektir. Ban kacılık sistemi henüz bildiğimiz çağdaģ manada tam olarak oturmamıģtır., 2.15 Para 49

50 UN tarafından UNPOL birimine günlük 136 USD ücret ödenmektedir. Ülkede kullanılan para birimi South Sudanese Pound u olup yaklaģık olarak 1 USD = 4,8 451 SS Pound değerinde dir. USD çarģıda bazı dükkânlarda yerel para birimine çevrilebilmektedir. UN personeli misyona geldiklerinde doldurmaları gereken Money Distribution Form ile maaģlarının istenilen orandaki miktarlarını kendi belirleyecekleri ülkedeki bildirecekleri banka hesaplarına ve diğer belirleyecekleri orandaki miktarı ise görev yaptıkları bölgedeki bankaya yatı rılmasını talep edebilmektedirler. Bu talep esnasında hesap numarasının IBAN olarak ve banka nın uluslararası SWIFT kodunun bilinmesi gerekmektedir. Genellikle bu oranlama görev yapılan yerde aylık ihtiyaç duyulacak harcama miktarı ve birikim amaçlı gönderecekleri miktar olarak belirlenmektedir. Bahse konu formdaki oranlar istenildiği takdirde yeni form düzenlemek suretiyle değiģtirilebilmektedir. Hâlihazırda UN personeli KCB (Kenya Commercial Bank) ile çalıģmaktadır. Misyona ilk ge lindiğinde avans ödemesinin gecikmesi söz konusu olabileceğinden gelecek personelin beraberle rinde belirli bir miktar para ( USD) getirmeleri faydalı olacaktır Araba ve Ehliyet 50

51 UN personeli ilk geliģlerini mutakip verilen eğitim (INDUCTION TRAINING) sonrası yapılan direksiyon sınavı ile UN tarafından verilen DRIVING PERMIT sürücü belgesi kartı ile UN araçları nı kullanabilmektedir. Araçlarda bulunan CARLOG cihazına DRIVING PERMIT kartının okutulması sonucu ça lıģmaktadır. Kullanım ile ilgili kurallar eğitim esnasında öğretilmekte olup, kurallara uyulması zo runludur. CARLOG cihazları kayıt özelliğine sahip olup hız, saat ve kullanıcı kiģi bilgileri kaydı yapmakta ve bu kayıtlar merkezdeki ilgili birime aktarılmaktadır. Kural ihlali yapan personel için belirlenmiģ yaptırımlar mevcuttur. (sürücü belgesinin sureli veya suresiz geri alınması gibi) UN personeli bulundukları eyaletteki Ģehir, kasaba içi taģımacılık araçlarından UN tarafından belirlenmiģ kurallar çerçevesinde faydalanabilirler. YerleĢim yerlerinde taģımacılık 3 tekerlekli veya Boda Boda tabir edilen normal motosikletlerle yapılmaktadır. ġehirlerarası taģımacılık UN personeli için UN uçak ve helikopterleri ile yapılmakta olup, ülkede henüz karayolu ağı tam olarak oluģmamıģtır. Mevcut yollar ise toprak yol olduğundan güvenli değildir Diplomatik Ayrıcalık Dokunulmazlık konusu, genellikle B.M. misyonlarının çoğunda ev sahibi ülkeyle yapılan SOFA(Status of Force 51

52 Agreement) anlaģmalarında tanımlanır. SOFA anlaģmalarının çoğunluğu da 13 ġubat 1946 tarihli dokunulmazlıkları düzenleyen Convention on Previleges and Immunities of the United Nations anlaģmasına atıfta bulunurlar. Güney Sudan Devleti ile B.M. arasında ya pılan SOFA anlaģmasının 28. Maddesine göre; Misyona gelen yabancı Polislerin, bahsi geçen ilgi tarihli anlaģmasının 6.maddesinde belirtilen B.M. Misyonlarındaki Uzmanlar baģlığı altında tanımlanan haklara sahip oldukları, kabul edilmiģtir, Buna göre; a) Yakalama ve tutuklamadan muaf oldukları ve kiģisel bagajlarına el konulamayacağı, b) Görevlerini icra ettikleri sırada ki; konuģtukları, yazdıkları ve yaptıklarından dolayı her türlü yargılamadan muaf oldukları, görevlerinin bitiminden sonra dahi görevli oldukları dönemle ilgili bu dokunulmazlıklarının devam edeceği, c) Tüm kâğıt ve dokümanlarına el konulamayacağı, d) B.M. ile yaptıkları haberleģme sırasında; yazıģma kodları kullanmaya ve kargoyla ya da mühürlü çantalarla her türlü evrak getirmeye ya da götürmeye yetkili oldukları, e) Aynı Ģekilde, döviz alıģ veriģleri esnasında da yabancı hükümetlerin geçici resmi görevlileri gibi kabul edileceği, f) Yine, kiģisel bagajlarının da diplomatik elçilerinkiler gibi kabul edilecektir. 52

53 Yine, SOFA nın maddelerinde Güney Sudana B.M. Misyon görevi için gelen görevlilerin, B.M. ya da kendi ülkesinden aldığı maaģlardan herhangi bir vergi kesilemeyeceği, kullandığı belediye hizmetleri hariç, her türlü direk vergi, kayıt ücreti ve cezadan muaf oldukları, ülkeye giriģ ve çıkıģlarında her türlü kiģisel eģyalarını getirebilecekleri ve gümrük iģlemlerinin olabildiğince hızlı yapılacağı garanti edilmiģtir. Ancak, bir baģyapıt niteliğindeki United Nation Civilian Police kitabının B.M. Polisinin dokunulmazlığının anlatıldığı 25. Sayfasında 6. maddenin uluslararası kabulüne rağmen, Polislerin, tavır ve davranıģlarında kendi ülkelerinin kanun ve uygulamalarına bağlı kalmaları gerektiği ve çok önemli davranıģ bozukluklarında ülke otoritelerinin adli ve idari yönden gerekenleri yapması gerektiği vurgulanmıģtır. Yine, Genel Sekreterin, adaletin cereyanına engel oluģturduğu du rumlarda Polislere tanınan bu dokunulmazlık ve imtiyazları kaldırmaya etkili ve yetkili olduğu, Polislerin bu eģsiz statülerinin, özellikle görev bölgesinde karıģtıkları olaylardan sonra, halkın gözünde oldukça kırılgan hale geldiği ve bu yüzden, B.M. Polisinin her zaman diplomatlar ve resmi elbise içindeki büyükelçiler gibi davranmaları gerektiği tavsiye edilmiģtir. Her ne kadar B.M. polisi olarak, bazı dokunulmazlıklarımız tanımlanmıģ olsa da Güney Sudanın yeni kurulmuģ olduğu, buradaki polis ve askerlerin henüz düzenli bir birlik olmadığı ve hepsinin elinde silah olduğu, büyük bir kısmının eğitim 53

54 seviyesinin sizin dokunulmazlık kavramınızı anlamaktan çok uzak olduğunu, ikili iliģkilerde akılda tutmakta fayda vardır BM Güney Sudan (UNMISS) Misyonuna Getirilecek Malzemeler 1. Güney Sudan 12 ay yaz olan bir bölgedir. Türkiye ye gelip giderken giyeceğiniz 1 kıyafet dıģında kıģlık bir malzeme getirilmesine gerek yoktur. 2. Diğer misyonlar da olduğu gibi, dıģarıda bir sosyal hayat olmamakla birlikte, UN in kendi içinde düzenli parti diye adlandırdığımız etkinlikler olmakta buralarda giyebileceğiniz türden her türlü sivil kıyafet getirilebilir. Mümkün olduğunca fazla sivil ve resmi tiģört getirmekte ve kıyafetlerinizi bakımı ve temizliği kolay olanlardan seçmek de fayda vardır. 3. Kalitelisinden 8 10 kg yük alabilecek, izne geliģ ve gidiģlerde de kullanabileceğiniz bir sırt çantası mutlaka gerekli, böyle bir çantayı yeni alacaksanız, özellikle askı ya da tutacak kısımlarının ekstra dikiģle kuvvetlendirilmiģ olanlar tavsiye edilmektedir. 4. Küçük bir el feneri bulundurmanız tavsiye olunmakla birlikte burada en kolay ve en ucuz bulunan Ģeylerin baģında geldiği unutulmamalıdır. 5. Misyona geliģte Mısır havayolları kullanılacaksa 23+23=46 kg yük hakkınız var, artı el bagajınız. Fakat Mısır havayolları hariç diğer havayollarında 25 kg fazla yük ekstra ücrete tabidir. 54

55 Yanınızda getireceğiniz malzemeler; kargoyla göndereceğiniz diğer malzemelerinizden bağımsız olarak, ilk bir ay kullanacağınız zaruri malzemelerden oluģmalıdır. Çünkü bazen kargo size aylar sonra gelmektedir, bu yüzden buraya gelmeniz kesinleģtikten sonra 100 kg olarak sınır lanan kargonuzu E.G.M. tarafından yönlendirildiğiniz firmaya zaman kaybetmeden teslim edin, zaten son dönemde B.M nin anlaģtığı kargo Ģirketi evinize kadar gelmektedir. 6. Ġzne gidiģ geliģlerde iģinizi görecek kadar Türk Lirası yanınızda bulundurun. UN ilk maaģınız verinceye kadar(10 15 gün), yanınızda en azından USD para bulunmasında fayda vardır. 7. Güney Sudan Ģu an için UN görevi için gelenlerden herhangi bir vize istenmiyor, Her ne kadar havalimanında sizi karģılayacak birileri olacaksa da E.G.M. tarafından size verilen görevlen dirme belgelerini mutlaka yanınızda bulundurun. 8. Afrika ya gideceğinizi söylediğinizde zaten havalimanında doktor tarafından gideceğiniz ülkenin Ģartlarına göre önceden belirlenmiģ aģılar vurulmakta ve sarı renkli bir aģı kartı verilmektedir. Bazı ülkeler, bu aģı kartı olmadan ülkeye almamaktadır. Burada böyle bir durumla karģılaģ masak da siz kendi sağlığınız için gerekli aģıları buraya gelmeden yaptırın, ancak aynı aģıları. Yalnız sarı renkli aģı kartı sadece ülkeler tarafından verilmektedir, burada aģıları olsanız da bu sarı renkli aģı kartı verilmeyecektir. 9. Banka iģlemleriniz için 2 adet fotoğraf gerekli, burada fotoğraf çekinecek fazla yer olma 55

56 dığından en az 6 adet getirmenizde fayda var.(pasaport için çekilen fotoğraf türü her yerde iģinize yarar.) 10. Madalya Töreninde giyileceğinden tören elbisesi(ģapka hariç) getirmek gerekir. 11. Nisan ayından Eylül ayına kadar yağıģlı sezon olduğundan sivil ve resmi yağmurluk getirilmesi tavsiye edilir. 12. Yılın kurak mevsiminde çevrenin aģırı derece tozlu olduğundan Özel Harekât Eğitim elbisesinin giyilmesi, bu elbisenin altına elbiseyi tamamlayacak, toprak rengi veya sarı renk tonları bir bot ve krem rengi bez palaska alınması tavsiye edilir. 13. Misyona gelirken getirilmesi tavsiye edilen malzemeler: a) 1 adet teflon kapaklı tava, b) 1 adet düdüklü tencere(3litre), c) 1 adet normal tencere, d) 1 adet doğrama tahtası, e) 1 adet makarna süzgeci(altlığı ile birlikte), f) 1 adet ekmek ve meyve bıçağı, g) 1 adet çok amaçlı bıçak(tornavidası, konserve ve gazoz açacağı olan tür), h) 2 adet çatal, 2 adet kaģık, ı) 1 adet elektrikli yemek piģirme ocağı i) 1 adet elektrikli su ısıtıcısı. (Tabak ve bardak getirmeyin çünkü burada Çin malı porselen iģleri oldukça fazla ve ucuz) 14. Misyon bölgesinde Türkiye dekilerden daha iyilerini bulabilecek olduğunuz malzemeler olmakla birlikte, 56

57 cibinlik de olmazsa olmazlardan. Türkiye de her bölgede bulunmayabilir ya da pahalı olabilir, Metro marketlerde ucuz ve kaliteli cibinlik bulunabilir. Küçük gözenekli olanları tercih edilmesi tavsiye edilir. 15. Misyona ilk geliģte B.M. nin 100 kg kargo hakkı çok iyi kullanılmalı, ilk izne gidinceye kadar yetecek miktarda piyasadaki hazır yemeklerden getirilmesi tavsiye edilir. (Çok bilinmemekle birlikte Ülker Bizim Mutfak markasının 7 8 çeģit yemeği Metro ve Gima marketlerde bulunabilir.) Kahvaltılık malzeme özellikle zeytin, pekmez, reçel, sucuk, kaģar, kapalı teneke kutuda beyaz peynir gibi geç bozulacak kahvaltı malzemelerini bol miktarda getirmekte fayda var. Özellikle pirinç, makarna, yağ ve kuru baklagilleri kendinize yük etmeyin burada bol miktarda bulabilirsiniz, fakat bulgur meraklısı iseniz burada bulamazsınız. 16. Laptop (net book da olabilir), harici taģınabilir hard disk (500 gigabayt minimum ), 4 gigabayt ve üstü USB bellek getirilmesi tavsiye edilir. 17. Çatallı iğne 18. Islak mendil, sıhhi el temizleme jeli, bulaģık süngeri, 19. TraĢ köpüğü ve tıraģ bıçağı 20. KuruyemiĢ, 21. Sinek kovucu ve malarya tabletleri. (B.M. klinik veriyor ama stoklarda olmayabilir) 22. Ayakkabı boyası 23. Pasaport vb için küçük bel çantası 57

58 24. Ġnternet bankacılığını kullanacaklar için gsm hattını roaming e açtırıp yanında getirmeleri 25. B.M. nin maaģınızı yatırabileceği herhangi bir bankadan USD Döviz hesabı açtırılması ve IBAN no ve swift kodunun temini. 26. Güvendiğiniz birisine siz orada olmadan sizin her türlü iģinizi yapabileceği Umumi Vekâlet verilmesi. 27. T.C. sürücü belgesi. 28. Fotoğraf makinesi 29. GüneĢ gözlüğü. 30. Kronik rahatsızlığı olanlar için sürekli kullandıkları ilaçlar veya kremler 31. Biri içeride diğeri dıģarıda giymek üzere 2 çit terlik 32. Shop and Miles Kartı. Güney Sudan a gelme durumunuz kesinleģtiği zaman yukarıda sayılan malzemelerden 100 kg lık bir kargo paketi yapılarak bulunduğunuz ilden kargoya verebilirsiniz. Kargoya verdiğiniz malzemelerin size minimum 3 haftadan önce gelmeyeceğini(hatta bazen ayları bile bulabilir) unutmayın ve ilk planda burada kullanacağınız mecburi malzemeleri getirmeye çalıģın. Tencere ve tava gibi dayanaklı malzemeleri, hazır yemekleri gelirken değil de kargo yapılması tavsiye edi lir. E.G.M de yaklaģık 20 kg gelecek elbise ve kıyafet verileceğini unutmayın ve Ankara ya gelirken yanınızda getireceğiniz valizi ona göre ayarlayın. Yine de hiçbir malzeme olmazsa olmaz değildir. Unutmayalım ki sizler buraya gelmeden önce de buralarda insanlar 58

59 yaģamaktaydı ve sizler buralardan döndükten sonra da yaģamaya devam edeceklerdir. DOĞU EKVATORYA (EASTERN EQUATORIA) EYALETĠ D o ğu Ekvatoryaya Ait B a yrak Doğu Ekvatorya Eyalet Haritası 59

60 Eastern Equatoria eyaleti de diğer eyaletler gibi bölgelere bölünmüģtür. Bunlar; Torit County Lopa/Lafon, County Magwi County Ikotos County Budi County Kapoeta North County Kapoeta South County Kapoeta East County Güney Sudandaki Konumu 3.1 Tarihsel GeçmiĢ 3- DOĞU EKVATORYA EYALETİ 60

61 Doğu Ekvatorya Eyaleti kısır iç savaģın baģlangıç noktası ve özellikle bölgede üç ana, karar gâh Ģehirler olan Torit, Lafon, Kapoeta olan ve yine bu Ģehirlerarasındaki ana yolların ve koridorların kontrolü üzerinde yapılan mücadeleler nedeniyle kısır iç savasın merkezi olmuģtur. Hava bombardımanları ve kara mayınları tüm yolları, eğitim, sağlık, su da dâhil olmak üzere hemen hemen tüm alt yapısını yok etmiģtir. Eyalet, Asva nehri gibi stratejik açıdan önemli alanlarda; daha iyi silahlanmıģ ve mekanize olmuģ Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile hafif silahlı gerilla grupları arasında önemli savaģlara sahne olmuģtur. Güney Sudan 2009 yılı istatistiklarine ve 2008 deki nüfus sayımına göre eyaletin nüfusu dir. ġimdiki nüfusu ise dönenler ve yeniden yerleģtirilenler göz önüne alınarak 1,5 milyon olarak tahmin edilmektedir. 3.2 Coğrafi Konum Doğu Ekvatorya Eyaleti, Güney Sudan'ın 10 eyaletinden biridir. BaĢkenti Torit, yüzölçümü 82,542 km² dir. Etiyopya, Kenya ve Uganda sınırları boyunca uzanan, dağlık bir alanı kaplayan ve Ekvator bölgesini oluģturan 3 eyaletten biridir. Güneyinde Uganda, Güneydoğusunda Kenya ve doğusunda ise Etiyopya sınırları ile çevrilidir. 61

62 Ġçte ise; batısında Merkez Ekvatorya, kuzeyinde ise Jonglei vardır. 3.3 Toplumsal Yapı Bölgenin en geniģ aģiret veya kabileleri Otuho(Latuka), Lango, Madi, Imatong, Acholi, Didinga ve Toposa dır. Bor Dinka kabilesi büyük gruplar halinde eyalete yerleģmiģ, Nuer milisleri 1993 yılında onlara karģı saldırılara baģlayınca, geldikleri yer olan Bor a kaçmıģlardır. 3.4 Ġklim YağıĢlı ve kurak mevsim olmak üzere tropikal iklim hâkimdir. Nisan ayından Ekim ayına ka dar yağmurlu mevsim görülür ve ortalama 400 mm ile 2260 mm arasında yağıģ alır. Doğu Ekvatorya Eyaleti, batı bölgelerinde yarı kurak iklim görülmesinden dolayı bazen yiyecek sıkıntısı çekmektedir. Bitki örtüsü; ekvatoral gür ormanlar, yarı kurak ve kurak çalılıklar, ağaçlık ve mera ovalardan oluģur. Yüksek bölgelerde kumlu, ovalarda ise siyah verimli topraklar bulunur. 3.5 Ġdari Yapılanma Güney Sudan ın diğer eyaletleri gibi Doğu Ekvatorya da illere bölünmüģtür. Ġller Payamlara, Payamlar ise Bomalara ayrılmıģtır. Her ile hükümet temsilcisi (commisioner) baģkanlık eder. 62

63 3.6 Ġller ve BaĢkentleri 1.Torit - Torit 2.Lopa/Lafon - Lopa/Lafon 3.Magvi - Magvi 4.Ġkotos - Ġkotos 5.Budi - Chukudum 6.Kuzey Kapoeta - Rivoto 7.Güney Kapoeta - Kapoeta 8.Doğu Kapoeta - Narus TURKISH NATIONAL POLICE 3.7 Ġdare Eyalet idaresi; Vali,12 Eyalet Bakanı, 4 danıģman ve illerdeki 8 hükümet temsilcisinden oluģur.eyalet idare yapısı Ģu Ģekildedir: Eyalet Sekreterliği Politik uygulamalara Vali baģkanlık eder. Eyalet Yasama Meclisi Tüm politik oluģum ve gözetlemeye hükümet sözcüsü baģkanlık eder. Yargı Politika oluģturulması ve uygulanması sürecinde, hukuki destek için Yüksek Mahkeme baģkanı tarafından yönetilmektedir. 63

64 3.8 Potansiyel Doğal Kaynaklar Yeraltı Kaynakları: Eyalet iģlenmemiģ yeraltı kaynakları açısından potansiyel olarak zengindir. Petrol:Lafon da bulunur (1980 yılında bulunmuģtur) Altın:Güney Kapoeta, Doğu Kapoeta ve Budi de bulunur. Çimento:Kapoeta nın aynı bölgelerinde bulunur ve halen iģlenmemiģtir. Kireçtaşı Yatakları:Kapoeta, Torit ve Didinga Tepelerinde bulunur. Juba doğusunda uranyum yatakları, toryum, kurģun ve bakır da bulunmuģtur. Bilinen diğer yeraltı kaynakları krom ve nikeldir. 3.9 Ormancılık Eyalet dört orman rezervine sahiptir. Katire Gilo, Kidepo, Üst Talanga, Lerva ve Lovoi dir. Eyalette 3 tanesi milli park, 3 tane de milli park olması düģünülen, 6 koruma altına alınmıģ bölge vardır, bunlardan;boma, Nimule, Bandigilo milli parklar, Ġmotong Orman Rezervi, Kidepo Yaban Hayatı Koruma Sahası ve Loelle (Elemi Üçgeni) ise milli park yapılması düģünülen alanlardır. Söz konusu koruma altına alınmıģ alanlarda; fil, buffalo, çita, leopar, zebra, zürafa, antilop gibi hayvan çeģitleri yaģamaktadır Tarım 64

65 YetiĢtirilen baģlıca ürünler Ģunlardır:Yüksek yağıģ alanları ve yeģil kuģak bölgesinde mısır yetiģtirilir. Ayrıca susam, yerfıstığı, tatlı patates, irlanda patatesi, cassava, soğan, çay, kahve gibi ürünlerde geleneksel tarım metodları kullanılarak yetiģtirilmektedir Hayvancılık Hayvancılık ve balıkçılık ekonominin en önemli ayağıdır. Doğu Ekvatorya eyaletinin nufusunun % 75 i bu kaynaklardan geçimini sağlar. Sığır, koyun ve keçi, yetiģtirilen baģlıca hayvanlardır.hayvancılıkla ilgili baģlıca geçim ve yatırım alanları Ģunlardır: Canlı Hayvan Kesimi: Eyalette çok miktarda sığır, koyun ve keçi yetiģtirilmekte, büyük ölçekli yatırımcılar yatırım yapmaya davet edilmektedir. Balıkçılık: Balık yetiģtiriciliği için Magvi, Torit ve Lafon illerinde yüksek miktarda potansiyel bulunduğu, yatırım yapılması halinde eyalet nüfusunun da bundan faydalanacağı bildirilmektedir Turizm 65

66 Eyaletin güney kesiminde belirgin bir kuru mevsimin ve yağmurlu mevsimin görüldüğü bir dizi sıradağlar bulunmakta, turistlere benzersiz fırsatlar sunmaktadir.birçok turist çekim merkezinin bulunması, sadece Güney Sudan ın değil, Afrika Kıtasının da, turist olarak görülmesi gereken yerlerinden biri olduğu ileri sürülebilir. Tarihi ve kültürel yerler arasında; Nagishot, Himodonge, Gilo Imotong, Okaru, Imatari ve Lemungole sayılabilir. Turistler Nimule Milli Parkında 66

67 Nimule Nimule Milli Parkında Filler 3.13 Güvenlik Sığır çalmak amacıyla meydana gelen silahlı çatısmalar, mera ve su anlaģmazlıkları, IDP Kamplarda yaģayanlar ile bölge sakinleri arasında yaģanan anlaģmazlıklar dıģında sakindir Sağlık Güney Kapoeta Hastanesi Rehabilitasyonu, Doğu Kapoeta ve Magvi illerinde sekiz sağlık tesisinin rehabilitasyonu; Doğu Kapoeta'da Kalokope Temel Sağlık Ünitesi Rehabilitasyonu yapılan çalıģmalar arasında sayılabilir. Sağlık alanında çok büyük ihtiyaç ve eksiklikler bulunmakla birlikte, eğitilmiģ kalifiye teknik personel ihtiyacı en acil ihtiyaç olarak belirtilebilir. 67

68 Nil Nehri, Nimule Nimule Milli Parkı Torit Doğu Ekvatorya Eyaletinin baģkentidir. Teretenya ve Opari ilçelerinin birleģmesiyle 1934 yılında kurulmuģtur. Opari Lotuko (Otuho), Madi ve Acholi kabilelerinin ağırlıklı olarak yaģadığı ilçe yönetim merkezi idi. Torit hem Ġkinci Sudan Ġç SavaĢından hem de Rabbin DireniĢ Ordusu (Lord's Resistance Army) faaliyetlerinden olumsuz olarak etkilenmiģtir.nüfusunun önemli bir bölümünün halen Güney Sudan ın çesitli yerlerinde yerleģik olduğu beyan edilmektedir. Merkez nüfusunun yaklaģık 15 bin olduğu, payam ve bomalarla birlikte ise yaklaģık 100 bin olduğu tahmin edilmektedir.kuzeyde Lafon, Doğu ve güneyde Ikotos, Batıda Magvi ve kuzeybatısında ise Juba ile çevrilidir. Juba Torit arası,haftanın üç günü mevcut olan (Pazartesi,ÇarĢamba,Cuma) UN Helikopteri ile 45 dakika, karayoluyla ise yaklaģık 3,5 saattir,mesafe ise 130 km.dir. 68

69 Torit 8 payama ayrılmıģtır. Bunlar; Bur, Ifuotu, Kudo, Hiyala, Himodonge, Imurok, Nyong, Iyire payamlarıdır. Ikotong Dağları Torit in güney kesimlerinden komģusu Ikotos un güney kesimlerine uzanır. Resmi diller Ġngilizce ve Arapçadır.Yerel diller ise; Latuko, Acholi, Madi ve Toposa dir.tropikal iklimin hakim olduğu Torit te sıcaklık, Kasım ve Aralık arasında 34 dereceye kadar çıkar. Magvi ve Nimule,Torit e yakın olan iller olup; Torit Magvi arasi 35km ve Torit Nimule arasi ise yaklasik 175km dir.karayolu ile Nimuleye yaklasik 5 saatlik bir yolculuk ile varılabileceği tecrübe edenler tarafından bildirilmektedir. Torit ten karayolu ile Uganda ya hem güney batı istikametinden Magvi üzerinden hem de güney doğu istikametinden Ikotos üzerinden ulaģılabilir.doğu istikametinden ise Kapoeta, Narusi ve Logi üzerinden Kenya ya ulaģılabilir. Torit teki en iyi otel; Hotel Torit olup geceligi 150 dolardır. Ayrıca ilde Kinate Lodge,Safari Link Hotel,Lokinan Hotel isimli otellerde bulunmaktadır. Cep telefonu iletiģiminde MTN, VivaCell, Zain, yine internet icin Zain kullanılmakta olup herhangi bir sorun yaģanmamaktadır. Torit te meyve sebze ağırlıklı pazar olan Green Market haftanın 7 günü açıktır. Burada domates,soğan,patates,bazen dolmalık yeģil biber ve cassava, genellikle kurutulmuģ bamya, lahana, birkaç çesit yeģillik bulunmaktadır. Diğer ihtiyaçların karģılanabileceği 69

70 market(lomoliha Market) ise Pazar günleri ve milli tatil günleri hariç açıktır. ġehiriçi ulaģımda bodaboda denilen motosikletler kullanılmakta Ģehiriçi ulaģımı 5 SSP dir. Ayrıca Juba ya 60 SSP ücret karsılığı dolmuģ bulunmaktadır. Merkezde bir tane Polis Merkezi yine bir tane hastane bulunmaktadır Torit BirleĢmiĢ Milletler Kampı (Un Camp In Torıt County) Torit BirleĢmiĢ Milletler Kampı; Ģehrin doğusunda,ģehir merkezine yaklaģık 4 km. Mesafededir. Kampta ofisler haricinde, sürekli ve transit konaklama için 56 tane konteyner mevcut olup, transit yolcular dahil yer sıkıntısı bulunmamaktadır. Temmuz 2012 tarihi itibariyle yeni konteyner yapımına baģlanmıģ olup yeni yapılacak adetin 15 olacağı bildirilmiģtir.kampta sabah kahvaltısı, öğle ve akģam yemeği çıkmaktadır. Devamlı sıcak su, çamaģır makinesi imkanları mevcuttur. Kamp içerisinde Ruanda Taburu bulunmaktadır. Birinci derece BM Kliniği ve doktoru vardır. BM KAMPI VE ġehġrden FOTOĞRAFLAR 70

71 Ofisler Ruanda Taburu 71

72 BM Kliniği Kademe(Workshop) Basketbol Sahası Konaklama (Accommodation) Spor Salonu Torit Tukul (Kamp Kafe terya) 72

73 3.2.3 Bm Kampı Ve ġehirden Fotoğraflar 73

74 Mutfak Torit Polis Merkezi Green Market Lomoliha Market Lomoliha Market Esnafi 74

75 Torit te bir tane cami bulunmaktadır Nimule Vilayet Destek Üssü (Nimule Csb) Nimule Vilayet Destek Üssü (CSB) 2011 yılında, Doğu Ekvatorya Eyaleti nin Magwi Vilayeti nin Nimule Ġlçesinde BMMYK(UNHCR) tesislerine kurulmuģtur yılına kadar bir BM kampı kurulması öngörülse de Ģimdilik yalnızca UNPOL personelinin aktif çalıģtığı, baģkaca UNMISS perso nelinin bulunmadığı bir üstür Coğrafi Bilgiler Doğu Ekvatorya Eyaleti Güney Sudan ın güneyinde Uganda, güney doğusunda Kenya ve doğusunda da Etiyopya ile uluslararası siniri bulunan eyaletidir. Eyaletin doğusunda bulunan Ilemi Üçgeni adi verilen bölge yönetim açısından; Güney Sudan, Kenya ve Etiyopya arasında hala tartıģmalı bölge 75

76 sayılmaktadır. Eyalet, iç sınırlar bakımından kuzeyinde Jonglei Eyaletine, batısında ise Merkezi Ekvatorya Eyaletine komģudur. Ġdari yönetim olarak Güney Sudan ın diğer eyaletleri gibi Doğu Ekvatorya Eyaleti de vilayetlere bölünmüģtür. Vilayetlerin baģında Devlet BaĢkanı tarafından atanmıģ Vilayet Komiserleri bulunmaktadır. Bu vilayetler kendi içinde Payam adı verilen ilçeler ve Boma olarak adlandırılan köylerden oluģmaktadır. Köylerde Boma Chief veya Sultan olarak seçilen temsilciler, ilçelerde ise Payam Administrator olarak adlandırılan atanmıģ idareciler idari hizmetleri sürdürmektedir. 76

77 Doğu Ekvatorya Eyaletinin baģkenti Torit tir. UNMISS in Torit te eyalet karargâhı (State Head Quarters SHQ) bulunmaktadır. Eyalet karargâhı haricinde Kapoeta, Nimule ve Torit te vilayet destek üsleri (County Support Base: CSB) bulunmaktadır. Doğu Ekvatorya Eyaletinde bulunan diğer vilayetler tablodaki gibidir. Vilayet Merkez Vilayet Komiseri To Torit Felix Otuduha Siro Lopa/Lafon Lafo Caesar Oromo Urbano Ma Mag Peter Ikot Ikoto Peter Lokeng Lotone Bu Chukudum Joseph Napengiro Lokolong Kuzey Riwot Lokai Iko Loteyo Güney Kapoeta Martin Lorika Lojam Doğu Naru Titos Lokwacuma Loteam Nimule CSB nin Vilayet Merkezi Magwi yerine Magwi nin bir ilçesi olan Nimule de kurulma sının sebebi Uganda dan baģlayıp Juba ya kadar uzanan karayolunun Nimule den geçmesidir. Özel likle Kenya Mombasa Limanı ndan ve Uganda Kampala dan gelen ticari ulaģım araçları, karayolunun asfalt olması nedeniyle bu güzergâhı tercih etmektedirler. Dolayısıyla sınır ticareti Nimule ye bir dinamizm getirmiģtir. Bu karayolu ayni zamanda Güney Sudan ın ilk Ģehirlerarası asfalt 77

78 karayoludur. Türk inģaat firmaları Gulsan ve Ant ĠnĢaat tarafından yapılmıģ olması kayda değer diğer bir nokta dır. Göçmen bürosu, gümrük ofisi, otoyol trafik ve polis merkezinde ifa edilen adli ve idari polis lik görevleri ele alındığında, Nimule de yoğun bir polislik görevi ifa edildiği söylenebilir. Ayrıca Pageri ve Mugali ilçelerindeki polis teģkilatları hiyerarģik olarak Nimule Polis Merkezi ne bağlı olup, UNMISS acısından Magwi vilayeti de dâhil olmak üzere bu vilayetin bütün ilçelerinde ki polis teģkilatlarının desteklenmesi, eğitilmesi, ve rehberliği görevleri Nimule CSB nin görev alanı dâhilindedir Nüfus Doğu Ekvatorya Eyaletinin toplam nüfusu 2009 tahminine göre kiģidir. (Kaynak: Statistic Yearbook of S.Sudan) Eyalet yüzölçümü km²dir ve km² ye düsen kiģi sayısı 11 dir. Eyalet baģkenti Torit in merkez nüfusu kiģi olup ilçe ve köyleriyle birlikte bu sayı i bulmaktadır. Ancak bağımsızlık sonrası birçok Güney Sudanlının Uganda ve Kenya dan geri döndüğü bilinmekte ve yaklaģık nüfusun kiģi kadar olduğu tahmin edilmektedir. Nimule nin nüfusuyla ilgili olarak çeģitli kaynaklarda birbirinden farklı bilgiler bulunsa da sı nır ticareti dolayısıyla 78

79 gündelik nüfus yerleģik nüfusun oldukça üzerine çıkmaktadır. Vikipedia ya göre civarında olan yerleģik nüfus, Magwi Eyalet Komiserliğine göre dir. Magwi Vilayetinin nüfusu ise merkezde 78534, ilce ve köylerle birlikte yaklaģık kiģidir. Doğu Ekvatorya Eyaletinin nüfusunun üçte birini Magwi vilayetinde yasadığı söylenebilir. Doğu Ekvatorya Eyaletinde yoğunlukla Latuka, Lango, Madi, Acholi, Imatong, Didinga ve Toposa kabileleri yaģamakla birlikte Magwi de Madiler, Nimule de ise sadece Madi ve Acholi kabilesinden insanlar yaģamaktadır. 79

80 3.3.4 Ekonomik Durum TURKISH NATIONAL POLICE Doğu Ekvatorya Eyaletinin ekonomik durumu ülke geneliyle hemen hemen aynıdır. Ancak Ekvatoral iklim araziyi tarıma daha elveriģli kılmaktadır. Yağmurlu sezonda Mango, Muz, Papaya, Ananas pazarlarda boy göstermekle birlikte muhafaza Ģartları uygun olmadığından ticareti yapılamamaktadır. Halkın geneli ticaret ve hayvancılıkla uğraģmaktadır. Sığır, koyun, keçi ve domuz en sık yetiģ tirilen hayvanlardandır. Ancak hayvancılık ulusal ekonomiye katkıdan ziyade kiģisel gelir olarak de ğerlendirilmekte ve ekonomiye bir canlılık getirmemektedir. Kapoeta ve Budi vilayetlerinde altın ve bakır gibi çeģitli maden yataklarının olduğu rivayet edilse de maden iģlemeciliğine iliģkin herhangi bir ize rastlanmamıģtır. Nimule de halkın büyük bir çoğunluğu ticaretle uğraģmaktadır. Otoyolun tamamlanmasıyla birlikte oto sanayi yedek parça atölyeleri ve oto tamirhanelerinin artmıģtır. Uganda ya mobiletlerle (bodo bodo) taģımacılık bölge erkeklerinin birinci tercih ettiği meslektir. Hayvancılık Nimule de oldukça yaygındır. Sığır, koyun ve keçi en fazla beslenilen hayvan türüdür. Ancak beslenilen bu hayvanların etinden yararlan maktan çok, düğünlerde baģlık bedeli veya çeyiz hediyesi olarak verilmesi enteresandır. 80

81 Balıkçılık da revaçta olan diğer bir gelir kapısıdır. Internet kaynaklarında turizmin Nimule de bir gelir kaynağı gibi gösterilmesi tamamen abartıdır. Her ne kadar Nimule Milli Doğal Parkı turizm için bir cazibe noktası olsa da turistlerin konaklayabilecekleri tesisler henüz yeterli seviyede değildir. Tarım acısından ise halk tarafından domates, patates, soğan, mısır, bamya, yer fıstığı, yerel ması, susam vb tahıl ürünleri yetiģtirilmektedir. Ancak bu ürünler toptan satıģ için yeterli olmayıp pazarda perakende satılmaktadır. Kısacası yerel halk yalnızca kendi ailevi ihtiyaçlarını karģılayacak kadar üretim yapmakta ticari amaçlı üretim yapılmamaktadır ĠletiĢim Doğu Ekvatorya Eyaletinde MTN, Zain veya Vivacell GSM hatları ulusal ve uluslararası konuģma yapmak için yeterlidir. Internet eriģimi yalnızca Zain modem ile mümkündür. 81

82 Nimule de modem ile internete eriģmek nadiren mümkün olsa da genellikle Ģebeke kapalı durumdadır. Ancak geçici olarak kullanılan BMMYK ofisinde kablosuz internet eriģim imkânı bulunmaktadır. EriĢim hızı SKYPE ile görüntülü iletiģim kurmaya yeterlidir UlaĢım Ülke baģkenti Juba dan Doğu Ekvatorya Eyalet Merkezi Torit e Pazartesi, ÇarĢamba ve Cuma günleri UN in helikopter uçuģu vardır. Bu uçuģlardan Pazartesi ve Cuma uçuģları Torit ten sonra Kapoeta ve Nimule ye devam etmekte ve yolcu kargo transferinden sonra buralarda beklemeyip aynı gün içinde Torit e ve oradan da Juba ya geri dönmektedir. Nimule Juba arası karayolunun (190km) neredeyse tamamen asfaltlanmıģ olması bu iki yerleģke arasında karayolu ile ulaģımı da mümkün kılmaktadır. Ancak bu yol, personelin görevini aksat maması bakımından yalnızca acil durumlarda kullanılmaktadır AsayiĢ Ġkinci Sudan iç savaģı 1984 yılında, John Garang (Güney Sudan ın ilk lideri) ve taraftarlarının Güney Sudan Özgürlük Ordusunu (SPLA) Doğu Ekvatorya Eyaleti Budi bölgesinde kurmasıyla baģlamıģtır. Bu nedenle Doğu Ekvatorya Eyaleti, 82

83 Sudan Askeri Kuvvetleri (SAF) ile SPLA arasında yaģanan uzun sureli çatıģmaların adresi olmuģtur. SAF birliklerinden kaçan SPLA militanları Etiyopya, Kenya ve Uganda ya sığınmıģ ve hatta buralarda kurdukları kamplarda gerilla eğitimi almıģlardır. Ancak Doğu Ekvatorya Eyaleti SAF birlikleri tarafın dan mayınlandırılmaktan kurtulamamıģtır. Bu nedenle, sık kullanılan yollar haricinde araziyi kullan mak son derece sakıncalıdır. Eyalet genelinde küçük asayiģ olayları haricinde güvenlik riski içeren durum bulunmamaktadır State / Csb de Unmıss Yapılanması 83

84 Eyalet Karargâhı (SHQ), Doğu Ekvatorya Eyalet Merkezi Torit te bulunmaktadır. Kapoeta, Nimule ve Torit CSB leri hiyerarģik olarak SHQ a bağlıdır. UNPOL görevlileri hiyerarģik olarak Eyalet DanıĢman Vekiline (Deputy State Advisor DSA) bağlıdır. Sivil bir kadro olan Eyalet DanıĢmanlığı kadrosu UNMISS tarafından doldurulamayınca, vekâleten atama yoluna gidilerek UNPOL görevlilerinin mülakat neticesi ile bu pozisyonlarda görev alması sağlanmıģtır. Torit, Nimule ve Kapoeta CSB lerinde ise birer tim lideri bulunmaktadır. Tim liderleri DSA dan aldıkları talimatları takım arkadaģlarına duyurmakla ve CSB nin çalıģmalarını organize etmekle sorumludur. Nimule CSB, UNMISS tarafından Nimule de bir yerleģke kurulana kadar geçici olarak BMMYK nin üssünü 84

85 kullanmaktadır. Dolayısıyla normal bir BM kampında bulunması zaruri olan güvenlik personeli, sağlık personeli, sosyal hizmetler personeli, iletiģim personeli, biliģim personeli, ulaģım personeli gibi insan kaynaklarından ve dolayısıyla bu hizmetlerin tamamından mahrumdur. CSB de Ģuanda toplam mevcut 9 UNPOL görev yapmakla birlikte bu sayı her ay azalabilmekte veya artabilmektedir. Ancak 10 kiģinin üzerine çıkmayacağı kesindir Personelin Görevi Nimule CSB de görev dağılımı; günlük bir ekibin polis merkezinde, bir ekibin de sınır biriminde devriye görevi ifa etmesi Ģeklindedir. Ancak düzenli olmamakla birlikte trafik birimine ve vahģi hayatı koruma birimine de devriye görevine gidilebilmektedir. Devriye görevleri genellikle aylık eğitim planlamasına göre Ģekil alır. Düzenli olarak Nimule Polis Merkezi, Nimule Sınır Birimi, Pageri Polis Merkezi ve Magwi Polis Merkezine eğitim verilmektedir. Eğitimin olmadığı günler ise devriye hizmeti ifa edilir. Nimule Juba karayolunda meydana gelen örnek kazalar. Trafiğin Uganda da soldan, Güney Sudan da sağdan akması sürücülerde bir karmaģaya neden olmaktadır. AĢırı hız, alkol, denetim yetersizliği vb nedenler kazaların genel sebebini teģkil etmektedir. 85

86 Bu görevlerin haricinde düzensiz olarak mahkemeye, savcılığa ve ilçe idare merkezine de ziyaretler yapılmaktadır. Ayrıca, Ana Karargah (MHQ) veya Eyalet Karargâhından(SHQ) gelen çeģitli talimatlar doğrul tusunda toplum destekli polislik (community policing), insan hakları (human rights), hassas gruplar (gender child vulnerables) gibi çeģitli temalara yoğunluk verilerek iģ esnası eğitim (on the jobtraining) çalıģmaları da yapılabilmektedir. Magwi Polis Merkezi memurlarına Ġnsan Hakları ve Demokratik Polislik Eğitimi Güney Sudan Polisine verilen hizmetler dıģında ofiste UNMISS içi günlük bir yazıģma akıģı da vardır. Personel, lojistik ve diğer idari hususlarda takip edilmesi gereken günlük, haftalık, aylık raporlar hazırlanılması gerekmektedir Görev Yapılan State / Csb de Sosyal YaĢam 86

87 Nimule de sosyal yasam kiliselerin yoğun propagandaları doğrultusunda akmaktadır. Yerel halk Pazar günleri kiliselere akmakta ve Pazar günleri Ģehirde ciddi bir hareketlilik göze çarpmaktadır. Nimule de çok sayıda yerel restoran, pub ve otel bulunmakla beraber çeģitli alkol ürünlerine rahatlıkla eriģilebilir. Kamp dıģında ev tutmak isteyenler için güneģ enerjili elektrik temin edilebilen ev kiralamak mümkündür. Ev kiraları 2 3 odalı bir ev için 500$ civarındadır. AlıĢveriĢ olanakları bakımından Nimule, Güney Sudan ın en iyi pazarlarından birine sahiptir. Pazarın hâkimiyeti Ugandalı tacirlerin elindedir ve alıģveriģler pound ile yapılabildiği gibi Uganda ġiliniyle de yapılabilir. AlıĢveriĢlerde Uganda ġilini kullanmak daha kârlıdır. Pazarda satılan sebze ve meyvelerin tamamına yakını Uganda dan getirilmektedir. Pazar haricinde, temizlik ürünleri, ekmek, çikolata, bisküvi, süt, meģrubat türleri ve sair ihtiyaçların rahatlıkla temin edilebileceği bakkallar yaygındır. Okul sayısının ve oyun alanlarının çokluğu dikkate alınırsa Nimule de genç popülasyonun yoğunluğundan söz edilebilir. Okullarda genellikle futbol turnuvaları, dans partileri, Ģarkı yarıģmaları düzenlenmektedir. Nimule de uluslararası sivil toplum örgütü Merlin tarafından iģletilen Nimule Hastanesi yatılı hastalara sağlık hizmeti 87

88 sunmaktadır. Modern tip cihazlarının bulunmadığı hastane yerel halk için ücretsiz muayene hizmeti vermektedir. CSB olarak henüz UNMISS yerleģkesi kurulmadığı ve geçici olarak BMMYK kampı kullanıldığı için yemek yapmak, kitap okumak ve bilgisayarla ilgilenmek dıģında sosyal faaliyet imkânı yoktur Misyonda Diğer Ülkeler Ġle Mukayese BM Misyonuna personel desteği sağlayan diğer ülkelerin vatandaģlarına sunduğu kolaylıkları, ülkelerin ekonomik durumuna ve çalıģanlarının misyona hangi açıdan baktığına göre kategorize etmek ülkemizin kendi personeline sağladığı desteğin irdelenmesi bakımından isabetli olacaktır. Çünkü bazı ülkeler vatandaģını sadece 1 2 takım üniforma ile gönderirken bazıları uçak biletlerinden, güvenlik amaçlı çelik yeleklerine, uydu telefonlarına kadar desteklemektedir. Yine bazı misyonerlerin Güney Sudan da kaldığı zaman boyunca para biriktirmeye çalıģarak temel harcamalardan kısıtlamaya gitmesi konuya apayrı bir boyut katmaktadır. Türkiye Devletinin öncelikle misyona gönderdiği memurlarına misyonun özelliklerine göre üniforma vermesi gerekmektedir.örneğin Afrika misyonlarına gönderilen personele kıģlık üniforma, fanila, içlik vb verilmesi anlamsızdır. 88

89 Siyah bot yerine sarı botlar tercih edilmeli, lacivert çevik kuvvet üniformaları yerine bej ve açık renkli üniformalar verilmelidir. Ayrıca misyona gönderilen personelin yabancı dil bilme kriteri üzerinde önemle durulmalıdır. Aksi takdirde ülkemiz ciddi itibar kaybetmektedir. Çünkü misyonda ifa edilen görev ülkemizdeki polislikle mukayese edildiğinde çok kolay kalmaktadır ancak yabancı dili yeterli olmayan personelimiz için bu kolay iģ eziyete dönüģebilmektedir. CSB olarak henüz UNMISS yerleģkesi kurulmadığı ve geçici olarak BMMYK kampı kullanıldığı için yemek yapmak, kitap okumak ve bilgisayarla ilgilenmek dıģında sosyal faaliyet imkânı yoktur. 89

90 BATI EKVATORYA (WESTERN EQUATORIA) EYALETĠ 90

91 Batı Ekvatorya'ya Ait Bayrak 91

92 Yambio County Nzara County Ibba County Ezo County Maridi East County Tambora County Mundri West County Mvolo County TURKISH NATIONAL POLICE 4-BATI EKVATORYA (WESTERN EQUATORIA) EYALETİ EZO VİLAYET DESTEK ÜSSÜ (WES-EZO CSB) 4.1 Coğrafi Bilgiler Yambio State bağlı olan Ezo County Demokratik Kongo ve Orta Afrika Cumhuriyeti sınırında olup Yambio State te 155 km uzaklıktadır. Bünyesinde 4 adet Payam 2 adet Bumas bulunmaktadır. 4.2 Nüfus Bilgileri Ezo County nin payam ve bomalarıyla birlikte nüfusu yaklaģık dir. 4.3 Ekonomik Durumu Ekonomik durum çok geri seviyededir. Yerel halk 92

93 kendi geçimini sağlayacak Ģekilde sınırlı tarım ve hayvancılıkla uğraģmaktadır. 4.4 ĠletiĢim Bilgileri Ezo County de yalnızca ZAIN GSM operatörü aktif olup ara sıra kesintiler yaģanmaktadır. Internet hızı ise Zain modemlerle sağlanmakta olup bağlantı hızı son derece düģüktür. 4.5 UlaĢım Bilgileri Ezo County den ulaģım Yambio State araçlarla kara yoluyla yapılmakta olup uygun hava ve yol Ģartlarında yaklaģık 3,5 4 saat arası sürmektedir. Jubayla ulaģım Yambio State üzerinden Pazartesi, ÇarĢamba ve Cuma günleri BM helikopterleri vasıtasıyla yapılmaktadır. 4.6 Dikkat Edilmesi Gereken Hassas Konular, AsayiĢ Durumu GeçmiĢ dönemlerde sınıra yakın bölgelerde LRA saldırıları gerçekleģmiģ ancak son bir yıllık dönemde her hangi bir eylem görülmemiģtir. Yerel halk uyumlu ve BM personeline karģı saygılı ve sevecen tavırlar içerisinde olup genel asayiģ durumunda aksaklık yoktur. Genel olarak iģlenen suçlar ise darp ve zinadır. Kabile savaģlarına bu bölgede rastlanılmamaktadır. 4.7 State / Csb de Unmıss Yapılanması Mart 2012 itibariyle Ezo CSB de 10 UNPOL ve 1 UN 93

94 Security Officer görev yapmaktadır. 4.8 Personelin Yaptığı Görevlerle Ġlgili Bilgi Eğitim takviminde yer alan haftalık konuların görevli personeller tarafından verilmektedir. Ayrıca her türlü polisiye uygulamalarda yerel polise (SSPS) tavsiye ve önerilerde bulunulmaktadır. 4.9 Görev Yapılan State / Csb de Sosyal YaĢam Bm Kampı hk. Genel Bilgi Ezo CSB Compound 1950 li yıllarda inģa edilmiģ müstakil evden oluģmakta olup evin 3 odası 1 mutfağı ve 2 adet banyo ve tuvaleti bulunmaktadır. Toplam 11 kiģi 3 odada koğuģ sistemi Ģeklinde ikamet etmektedir. YaklaĢık 5 aylık süreçte accommodation parası kesilmemektedir ancak bu durumla ilgili tereddütler bulunmaktadır. Ġlerleyen süreçte toplu kesinti yapılma durumu da ihtimal dahilindedir. Planlanan süreç takvime uygun olarak iģlemesi halinde konteynırların 4 aylık süreçte inģa edilmesi ümit edilmektedir. Elektrik jeneratörle günün 22 saati kesintisiz olarak sağlanmakta sabah ve akģam birer saat bakım nedeniyle kesinti yapılmaktadır. Ev içerisinde su bağlantısı olup çamaģır makinesi bulunmamaktadır. ÇamaĢırlar yerel bayanlar tarafından cüzi bir ücret karģılığında compound içerisinde yıkatılabilmektedir. Derin dondurucu, mini buzdolabı, elektrikli ocak bulunmaktadır. 94

95 Klima ev içerisinde olmadığından fanlarla serinlemeye çalıģılmaktadır ġehir Hakkında Genel Bilgi Ezo County de tukulllar haricinde ikamet edilebilecek BM evi dıģında herhangi bir yapı yoktur. Compound dıģında kalmak sağlık ve can güvenliği nedeniyle risk taģımaktadır. Bir adet im kanları son derece kısıtlı hastane bulunmaktadır. Sıtma hastalığına neden olan sivrisinekler diğer bölgelere nazaran hemen hemen yok gibidir. AIDS hastalığı yerel halk arasında resmi rakamlarla %80 oranındadır ancak bu oran daha da fazla olabilir. Diğer yabancı ülkelerin ülkelerinden misyon bölgesine gönderdikleri kargoların çok sağlam kutular içerisinde geldiği gözlenmekte, kargo muhtevaları misyon bölgesine sağlam bir Ģekilde ulaģmaktadır. Ülkemiz personelinin DHL kargolarının da bu Ģekilde taģınma sırasında hasar görmeyecek sağlam koliler içerisinde taģınmasının yararlı olacağını düģünüyoruz. Ayrıca misyon bölgesinde öncelikle lazım olan malzeme ve aletlerin toplu olarak Türkiye den alınması ve yeknesaklığın sağlanması uygun olacaktır. Misyon bölgesinin iklim Ģartlarına uygun resmi kıyafetlerin temin edilmesi daha uygun olacaktır. 95

96 MERKEZĠ EKVATORYA (CENTRAL EQUATORIA) EYALETĠ 96

97 Juba County Lainya County Morobo County Terekeka County Yei County Kajo Keji County 5.1 Coğrafi Bilgiler 97

98 Güney Sudan ın 10 eyaletinden birisi olup yüzölçümü 22,956 km² dir. Ġlk olarak Bahr al Jabal olarak adlandırılan eyaletin adı, Güney Sudan birinci geçici yasama meclisi tarafından 1 Nisan 2005 tarihinde Merkezi Ekvatorya olarak değiģtirilmiģtir. Eyalet baģkenti Juba, ayni zamanda Güney Sudan Cumhuriyeti Devletinin de baģkentidir. Merkezi Ekvatorya Eyaleti diğer eyaletler gibi Ģehirlerden, ilçelerden ve köylerden oluģmaktadır. Bu Ģehirler devlet baģkanı tarafından atanan komiserler tarafından yönetilmektedir. Juba, Kajo Keji, Liria, Mangalla, Rokon, Tali, Terekeka, Yei, Gemaiza, Tombek, Tindilo, Muni and Rejong Merkezi Ekvatorya Eyaletinin Ģehirleridir. 5.2 Nüfus Bilgileri 2008 yılı verilerine göre eyalet nüfusu bir milyonun üzerindedir. Nüfusu, Dinka basta olmak uzere Bari, Pojulu, Kakwa, Kaliko, Kuku, Lugbara, Nyangwara, Makaraka Lulubo, Nyepo, Lokoya kabileleri oluģmaktadır. 98

99 5.3 Ekonomik Durumu Güney Sudan ın bağımsızlığını kazanmasından sonra baģkent Juba nın bu eyalette yer alması Merkezi Ekvatorya Eyaletinin diğer eyaletlere nazaran daha fazla yatırım almasını sağlamıģtır. Diğer bir ifadeyle, yabancı yatırımcıların öncelikli tercihi baģkentten yana olmuģtur. Güçlü ve etkin bir ekonomik alt yapıya sahip olmayan eyalette, ekonomik kalkınmaya yabancı yatırımcıların varlığı liderlik etmektedir. Alt ve üst yapı eksiklikleri bulunan eyalette yatırımlar özellikle yol, köprü ve kamu binaları inģaatı ile kamu hizmetlerinin verimli bir Ģekilde yerine getirilebilmesi amacıyla sağlık ve eğitim kurumlarının oluģturulması yönünde gerçekleģtirilmektedir. Yabancı yatırımcılar özellikle hizmet 99

100 sektöründe market, lokanta ve oteller açarak ülke nüfusuna iģ imkânı sağlayarak katkıda bulunmaktadır. BaĢta BirleĢmiĢ Milletler (BM) olmak üzere birçok uluslararası kurum ve kuruluģ ülkenin kalkınması için Merkezi Ekvatorya Eyaletini faaliyetlerinin merkez üssü olarak seçmiģlerdir. BM Geri Kazanma ve ĠyileĢtirme Projesi kapsamında ayrılan 4 milyon Euro tutarındaki bütçeden sadece baģkent Juba da (yirmi bin) üzerinde nüfus faydalanarak iģ imkânlarına sahip olmuģlardır. Proje kapsamında insanlara yeni iģ olanakları sunulduğu gibi, yatırım yapmak isteyenler için 100

101 fonlar oluģturulmuģtur. Tarımsal kalkınmanın sağlanabilmesi amacıyla ülkede üretimi mümkün tarımsal ürünlerin tohumları ve tarım aletleri çiftçilikle uğraģan nüfusa sağlanmıģtır. Bölge halkı geçimini genel manada hayvancılık, ticaret ve azda olsa tarım ile sağlamaktadır. 5.4 ĠletiĢim Bilgileri Güney Sudan genelinde hizmet veren MTN, ZAIN, VIVACELL, GEMTEL GSM operatörlerinin tamamından Merkezi Ekvatorya Eyaletinde hizmet almak mümkündür. Ancak Türkiye ile gerçekleģtirilecek görüģmelerde MTN telekomünikasyon Ģirketinin daha cazip seçenekler sunması nedeniyle misyonda görevli Türk personeli tarafından daha çok tercih edilmektedir. Hizmet veren operatörlere ait sim kart ve kontör kartları eyaletin her tarafından, özellikle sim kart ve kontör satarak geçimini sağlayan seyyar satıcılardan temin edilebilir. Kablosuz internet bağlantısı için en çok tercih edilen operatör Zain dir. Ayrıca ofislerde bulunan bilgisayarlar aracılığı ile internete bağlanmak ve ofis telefonları ile haberleģmek mümkündür. 101

102 5.5 UlaĢım Bilgileri Ülkenin iki uluslararası havalimanından biri Juba dadır. Bu havalimanı üzerinden birçok ülkeye direkt uçuģ bulunmakla birlikte aktarmalı uçuģlar ile dünyanın her yerine gidebilmek mümkündür. Güney Sudan a African Express Airways, Ethiopian Airlines, Nova Airlines, Air Uganda, Jetlink Express, Royal Daisy Airlines, East African Safari Air, Kenya Airways, Sudan Airways, Egyptair, Marsland Aviation havayolu Ģirketleri tarifeli olarak uluslararası uçuģlar gerçekleģtirmektedir. Kısa zaman içerisinde THY nin de Juba ya Türkiye den direkt uçuģlara baģlaması beklenmektedir. UNMISS YerleĢkesi havalimanının yakınına kurulmuģ olup, diğer eyalet merkezleri ve illerde kurulmuģ olan karargâhlara ve destek üslerine ayni havalimanı üzerinden düzenli uçuģlar gerçekleģtirilmektir. Havayolu ile ulaģımın sağlanamadığı bölgelere karayolu ile ulaģım sağlanmakla birlikte yağıģlı 102

103 sezonda karayolu ulaģımı her zaman mümkün olmayabilmektedir. Ayrıca haftanın 6 günü UN uçakları ile Entebbe/UGANDA ya ulaģmak mümkündür. 5.6 Bölge Ġle Ġlgili Dikkat Edilmesi Gereken Hassas Konular, AsayiĢ Durumu Merkezi Ekvatorya Eyaleti, ülkenin baģkentini bünyesinde bulundurması ve özellikle UNMISS misyonunun kurulmasından sonra ülkenin dört bir yanından ve cevre ülkelerden yoğun bir Ģekilde göç almaya baģlamıģtır. Bu durum beraberinde bir takım asayiģ problemlerini de yanında getirmiģtir. Göç eden nüfusun istihdamını sağlayacak iģ imkânlarının yetersizliği, alkol tüketiminin yaygın olması ve birbirleriyle çatıģma içerisinde bulunan kabile mensuplarının bir arada yaģamaya baģlamaları gibi nedenler belli bir saatten sonra BM personeli için sokağa çıkmayı sakıncalı hale getirmektedir. Güvenlik gerekçesiyle BM personelinin hangi saatlerde dıģarıda bulanamayacakları ya yınlanan duyurularla personele bildirilmektedir. ĠĢsizliğin yüksek seviyede olduğu ülkede, gerek yurtdıģından gerekse ülke vatandaģlarından fuhuģ yaparak geçimini sağlayan insanların sayısı hızla artmakta, bu durum AIDS gibi bulaģıcı hastalıkların yayılmasına sebep olmaktadır. Hem ülkenin hem de Merkezi Ekvatorya Eyaletinin baģkenti olması sebebi ile Juba, ticaretin merkezi haline dönüģmüģ, bu 103

104 nedenle toprak anlaģmazlıkları ve ölümle sonuçlanan olaylarda artıģ meydana gelmeye baģlamıģtır. 5.7 State / Csb de Unmıss Yapılanması UNMISS Ana Karargahı (Main Head Quarters) baģkent Juba dadır. UNMISS in genel planla ma ve programları ile ülke genelinde yapılacak misyon faaliyetleri Ana Karargahtan belirlenir. BM Genel Merkezi ile irtibat yalnızca Ana Karargâhtan yapılır. Ana Karargâhta Eğitim Bölümü, Operasyon Bölümü, Personel Ġdari iģleri Bölümü ve Reform Bölümü çatısı altında 100 civarında UNPOL personeli bulunmaktadır. Ana Karargâh Ġç Yapılanması BaĢkent Juba daki Ana Karargâh dıģında 10 eyaletin her birinde bir Eyalet Karargâhı (State Head Quarters) bulunmaktadır. Her eyalette ayrıca ortalama 2 3 Vilayet Destek Üssü kurulmuģ, bu sayede ülkenin her yerine hizmet götürülmesi amaçlanmıģtır. UNMISS Juba YerleĢkesinde Ana Ka rargah personeli haricinde Merkezi Ekvatorya Eyalet 104