DİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI
|
|
- Kudret Ince
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 T.C. DİCLE ÜNİVERSİTESİ DİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI DİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI Prof. Dr. Yusuf Kenan Haspolat Koordinatör
2 DİYARBAKIR'IN YERALTI KAYNAKLARI Prof. Dr. Yusuf Kenan HASPOLAT (Koordinatör) Katkılarından dolayı Müh. Murat TOMAR a teşekkür ederiz. 1
3 DİYARBAKIR'IN YERALTI KAYNAKLARI Editörler Prof. Dr. Kenan Haspolat Yrd. Doç. Dr. Orhan Kavak Yrd. Doç. Dr. Nizamettin Hamidi Öğr. Gör. Ahmet AKAYDIN Müh. İrem Haspolat İSBN: NİSAN 2013 Baskı UZMAN MATBAACILIK VE CİLTLEME Kadir TÜRKMEN Davutpaşa Cad. Güven Sanaii sitesi B / Blok No: 315 Topkapı - İSTANBUL Tel: (O212) Gsm: Grafik & Tasarım Eda Esra ÇELİK ve Seda ÇELİK Yayınların Bilimsel ve Hukuki sorumluluğu Yazarlara aittir. Kaynak gösterilerek kısa alıntı yapılabilir. Kısmen ya da tamamen çoğaltılamaz. 2
4 DİYARBAKIR YER ALTI ZENGİNLİK KAYNAKLARI: Bölüm editörü: Yrd. Doç. Dr. Orhan Kavak 1. Diyarbakır Lice İlçesinin Ve Çevresinin Yer Altı Zenginlik Kaynakları. Yrd. Doç. Dr. Orhan KAVAK (Sayfa: 7-16) 2. Diyarbakır ve Çevresinin Petrol Potansiyeline Genel Bir Bakış. Yrd. Doç. Dr. Orhan KAVAK (Sayfa: 17-25) 3. Diyarbakır Mermerleri ve Mermer Sektörü. Yrd. Doç. Dr. Özgür AKKOYUN (Sayfa: 26-33) 4. Diyarbakır Hazro Bölgesinin Kömür Potansiyelinin Özellikleri. Yrd. Doç. Dr. Orhan KAVAK (Sayfa: 34-42) 5- Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin Maden Potansiyeli ve Sektörel Sorunlar Paneli Sonuç Raporu. Duygu SUCUKA. Güneydoğum Derneği Bşk. (Sayfa: 43-51) DİYARBAKIR VE SU Bölüm editörü: Yrd. Doç. Dr. Nizamettin Hamidi 1-Diyarbakır İli Hidrolojisi ve Su Kaynakları Potansiyeli. Doç. Dr. Z. Fuat TOPRAK (Sayfa: 53-63) 2- Diyarbakır Çermik Jeotermal Kaynağının Özellikleri. Yrd. Doç. Dr. Orhan KAVAK (Sayfa: 64-78) 3- Çermik kaplıcası.. Aygül DORU (Sayfa: 79-84) 4- İçmesuyu Şebekelerindeki Fiziksel Kayıpları Önlemeye Yönelik Matematiksel Bir Modelin Geliştirilmesi Ve Diyarbakır Örneği. Mehmet SONGUR, Yrd. Doç. Dr. Nizamettin HAMİDİ, (Sayfa: 85-91) 5-Dicle nehri Diyarbakır kenti girişi ve çıkışında su kalitesinin değerlendirilmesi. Yrd. Doç. Dr. Nizamettin HAMİDİ, Doç. Dr. Tamer BAGATUR (Sayfa: ) 6 - Diyarbakır da suyun tarihi. Aygül DORU (Sayfa ) 3
5 DİYARBAKIR'DA ÇEVRE KİRLİLİĞİ: Bölüm editörleri: Müh. İrem HASPOLAT - Öğr. Gör. Ahmet AKAYDIN 1-Kırsal Bölgede Çöp Ve Kirlilik Sorunu: Müh. Murat HASPOLATLI (Sayfa: ) 2- Diyarbakır' da Asbest Oluşumları Ve Sorunları: Yrd. Doç. Dr. Orhan * KAVAK ; Yrd. Doç. Dr. Abdurrahman DALGIÇ (Sayfa: ) 3-Diyarbakır'da çöp,maden ve petrol kirliliği. Müh. İrem HASPOLAT. Öğr. Gör. Ahmet AKAYDIN (Sayfa: ) AFETLER Bölüm editörü. Yrd. Doç. Dr. Nizamettin HAMİDİ DOĞAL AFETLER 1. Diyarbakır'daki Yapıların Deprem Dayanımı Yrd. Doç. Dr. İdris BEDİR HANOĞLU (Sayfa: ) 2- Yapı Stoku ve Çarpık Kentleşme Sorunları Yrd. Doç. Dr. Halim KARAŞİN (Sayfa: ) 3-Kırsal bölgede afetler. Müh. Murat HASPOLATLI (Sayfa: ) TARİHTE DOĞAL AFETLER Bölüm editörü: Müh. İrem HASPOLAT Diyarbakır'da Tarihte Sel Olayları Aygül Doru (Sayfa: ) Diyarbakır'da Tarihte Kıtlık Aygül Doru (Sayfa: ) Tarihte Diyarbakırda Şiddetli Kışlar Prof. Dr. Kenan Haspolat (Sayfa: ) Lice Depremi Nihat Işık (Sayfa: ) Diyarbakırda Tarihte Depremler Prof. Dr. Kenan Haspolat (Sayfa: ) 4
6 KIRSAL ENERJİ Bölüm editörü: Müh. İrem HASPOLAT 1-Kırsal Alanda Alternatif Enerjiler: Ahmet TOMBAK, Yusuf, Selim OCAK, Prof. Dr. Tahsin KILIÇOĞLU (Sayfa: ) 2- Kırsalda Güneş Enerjisinden Faydalanma Ve Elektrik Üretimi İçin Kullanımlarının Çeşitlendirilmesi Ve Kombinasyonu Prof. Dr. Mahmut AYDINOL (Sayfa: ) 3. Kırsal Bölgede Güneş Ve Jeotermal Enerjisinden Yararlanma / Müh. İrem HASPOLAT. Öğr. Gör. Ahmet AKAYDIN (Sayfa: ) 4. Kırsal Bölgede Rüzgâr Enerji Kullanımı / Müh. İrem HASPOLAT. Öğr. Gör. Ahmet AKAYDIN (Sayfa: ) 5. Hayvansal Ve Bitkisel Atıklardan Enerji / Murat Tomar Ziraat Mühendisi, İrem HASPOLAT (Sayfa: ) 6. Çöpün Ve Lağımın Ekonomiye Kazandırılması Müh. İrem HASPOLAT. Öğr. Gör. Ahmet AKAYDIN (Sayfa: ) 5
7 BÖLÜM 3. DİYARBAKIR'DA ÇEVRE KİRLİLİĞİ Bölüm editörü: Müh. İrem HASPOLAT 1. Kırsal Bölgede Çöp Ve Kirlilik Sorunu Müh. Murat HASPOLATLI 2. Diyarbakır' da Asbest Oluşumları Ve Sorunları * Yrd. Doç. Dr. Orhan KAVAK ; Yrd. Doç. Dr. Abdurrahman DALGIÇ 3. Diyarbakır'da çöp,maden ve petrol kirliliği. Müh. İrem HASPOLAT 187
8 DİYARBAKIR' DA ASBEST OLUŞUMLARI VE SORUNLARI Orhan KAVAK* ve Abdurrahman DALGIÇ* Özet Asbest, silikat yapısında olan ve endüstride 3000'den fazla alanda kullanılan bir mineraldir. Asbest temasına bağlı olarak birçok hastalık gelişebilir. Bu konuda araziden toplanan lif örneklerinin potansiyel kanserojen etkileri ile biyolojik aktivitelerini tayin etmek gibi farklı çalışmalara ihtiyaç vardır. Asbestle ilgili tüm soruların cevaplanması bu mineralin hastalık oluşumundaki etkisini aydınlatmada önemli rol oynayacaktır. Bu çalışmada Diyarbakır ve çevresinde asbest oluşumları, sorunları ve yapılması gerekenler detaylıca irdelenmiştir. Giriş Asbest, ısıya, sürtünme ve alkali ortama karşı dayanıklı, yüksek gerilme direncine sahip, lifsel, fleksibl (kolay bükülüp şekil verilebilen) ve ticari önemi olan bir silikat mineralidir (Şekil 1). Şekil 1. Doğal Asbest Görüntüleri * *Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü Diyarbakır 198
9 Doğada farklı özelliklere sahip 2 grup asbest bulunmaktadır. 1. Serpantin asbest Krizotil: Mg [(OH) Si O ] : Beyaz asbest Amfibol asbest Krozidolit: Na Fe [(OH) Si O ] : Mavi asbest Amozit: MgFe [(OH) Si O ] : Kahverengi asbest Antofilit: (Mg, Fe) [(OH) Si O ] Aktinolit: Ca (Mg, Fe) [(OH) Si O ] Tremolit: Ca (Mg, Fe) [(OH) Si O ] Asbest konusunda bugüne kadar yapılmış çok sayıdaki inceleme ve araştırma sonuçlarına bakıldığı zaman asbest minerallerin sağlık üzerinde çok değişik ve önemli olumsuz etkileri ortaya çıkmıştır yılında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan bir çalışma sırasında kanserojen maddelerin sınıflandırıldığını ve mevcut 6 çeşit asbest'in tümünün 1. grup kanserojen maddeler sınıfına konulduğunu görmekteyiz. Konu ile ilgili yapılan bir çalışmada, yüksek konsantrasyonda toza maruz kalan işçilerde solunum yoluyla alınan asbest gibi liflerin iyi ve kötü huylu akciğer hastalıklarına neden olduğu kanıtlanmıştır. Yapılan incelemeler sonunda, asbest madeninde çalışan ve yoğun bir şekilde toza maruz kalmadan çalışan (maske ve benzeri malzeme kullananlarda) işçilerde, toza maruz kalanlara oranla akciğer kanseri vakalarının daha seyrek görüldüğü ortaya çıkmıştır. Asbeste maruz kalmakla farklı hastalıklar oluşabilir. Bunlar sırasıyla; 1. Mezotelyoma ; Seröz zarları döşeyen tek katlı mezotel hücrelerinden kaynaklanan bir tümördür. 2. Asbestosis ; Akciğer dokusunun yaygın interstisiyel fibrozisidir. Asbestosis ; sıklıkla uzun süreli asbest tozuna kalmayı takiben akciğerlerde ileri derece de fonksiyon kaybı ve solunumda zorlanma ve daha ileri safhalarda solunumun iflası ile sonlanabilmektedir. 3. Akciğer kanseri ; Özellikle sigara içen asbest temaslılarda görülen bir tümördür. 4. Bunlar dışında plevral plak, selim asbest plörezisi, diffüz plevral kalınlaşma gibi patolojik durumlarda asbest temaslılarda görülebilir. Yapılan epidemiolojik çalışmalar sonunda akciğer kanserine yakalanma oranlarının artması ile etkisi altında kalınan tozun yoğunluğu arasındaki ilişki, 3 solunan havadaki cm 'e düşen lif sayısı ile toza maruz kalınan sürenin ( yıl ) çarpımı 3 şeklinde ifade edilmiştir. Diğer bir deyişle, 1 cm havadaki lif sayısının çokluğu ve bu olayın etkisi altında kalınan sürenin uzunluğu hastalığa yakalanma riskini o denli arttırmaktadır. 199
10 Önemli kanser nedeni olan asbest liflerinin özellikleri henüz tam olarak anlaşılamamış olmasına karşın, en çok tümör potansiyeli olan liflerin, kısa veya parçacıklar şeklinde olanlara göre ince ve uzun lifli (<5um ) olanlar ile, uzunluk/genişlik oranı 3/1 den büyük olanlarda daha belirgin bir biçimde karşımıza çıkmaktadır. Yani, liflerin uzunluk ve geometrisi lifin kanserojen olmasında önemlidir. Öte yandan liflerin sürekli ve değişime uğramaksızın akciğer ve plevrada kalması, tümör gelişiminde önemli olabileceğini akıla getirmiştir. Örneğin, insanda mezotelyoma oluşumunda artışa neden olan krozidolit, daha seyrek tümör gelişimine neden olan krizotil göre akciğerde çözünmeden daha uzun süreli olarak kalabilmektedir. Buna karşın insan eliyle üretilen asbest benzeri (cam yapımında kullanılan cam lifleri) lifler krizotile göre akciğer dokusunda daha kolay çözülebilme özelliği gösterdiği için, bu tür iş yerlerindeki işçilerde mezotelyoma yaptığı konusunda herhangi bir ilişki kurulamamıştır. Kötü huylu bir plevra (akciğeri çevreleyen zar) hastalığı olan mezotelyoma hastalığının oluşup ortaya çıkabilmesi için ortalama yıl gibi bir süre geçmesi gerekmektedir. Hastalığın teşhisini takip eden 1-2 yıl içerisinde ise olay ölümle sonuçlanmaktadır. Sigara içenlerin asbeste maruz kalması hastalık için relatif bir risk oluşmaktadır. Asbest minerallerinin zararlı etkisine maruz kalmayan topluluklarda, mezotelyoma yıllık insidansı milyonda bir'dir. Başka bir faktörün etkisi ile ( yüksel oranda asbeste maruz kalmak gibi ) bu hastalığın sıklığı artabilir denilmektedir. Bunun üzerine, köylüler üzerinde epidemiolojik bir çalışma yapılmıştır. Köylüler asbestin ticari yönüyle uğraşmamalarına karşın evlerindeki sıva ve badanalarda asbest kullandıkları gözlemlenmiştir. Nitekim, sıva ve badana örnekleri incelendiği zaman, tremoliti muhtemelen bu sıvaların dökülen tozlarından almış olabilecekleri belirlenmiştir. Ayrıca asbest içerisinde yer aldığı kayaların bulunduğu ortamlarda erozyona uğraması ile de toz haline gelerek havada yoğunlaşacağı ve asbest ile kirlenen havanın da insanlar tarafından solunumundan etkilenebileceği ihtimali üzerinde zayıfta olsa durulmuştur. Asbest minerallerinin insan sağlığına olan zararlarının araştırıldığı, Kıbrıs ve Yunanistan gibi bir diğer ülke ise Türkiye'dir. Türkiye, asbest ile iç içe yaşadığı için çok talihsiz bir ülke konumundadır. Orta Anadolu'da yaklaşık olarak 16 milyon kişinin kırsal bölgede yaşadığı kabul edilmektedir. Bunların yirmi yaşın üstündekilerin yaklaşık % 25'inde asbeste bağlı beniğn plevral hastalıklar bulunmaktadır. Bu oran yaş ilerledikçe lineer olarak artmakta ve % 80'lere ulaşabilmektedir. Asbest denilince akla Maliğn mezotelyoma gelmektedir. Batı dünyasında maliğn mezotelyoma insidansı / / yıl iken Türkiye'de yılda en az 500 kişide bu hastalık görülmektedir. Batı ülkelerinde emekli asbest işçisi hastalığı olan maliğn mezotelyoma, ülkemizde orta yaş hastalığı durumundadır. Kırsal bölgelerin insanları asbesti çevresel-domestik yolla solumaktadır. Türkiye'de asbest liflerinin solunması, içinde asbest bulunan beyaz toprağın, "Ak toprak", "Gök toprak", "Ceren toprağı" "Çelpek" gibi çeşitli isimlerle, kireç, sıva, çatı ve zemin 200
11 toprağı olarak kullanılmasından gelmektedir. İç ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki köylerde bu amaçla kullanılan toprağın çoğunun içinde hiçbir endüstriyel değeri olmayan asbest çeşiti olan tremolit bulunmaktadır. Bu tür asbestin lifleri tıpkı mavi ve kahverengi asbest gibi ince uzun veya kalın olabilmektedir. Ülkemizde çevresel yolla asbest solunmasına bağlı hastalıkların en yoğun olduğu bölgeler: Eskişehir'in Mihallıççik ilçe ve köyleri, Konya Ereğli'sinin Halkapınar ve Ayrancı köyleri, Çankırı'nın Ilgaz ve Şabanözü köyleri ve Yozgat'ın Sorgun ilçesi ve köyleri, Sivas'ın Yıldızeli ve Şarkışla köyleri, Güney Doğu Anadolu bölgesinde Diyarbakır'ın batısındaki Ergani, Çermik, Çüngüş ve köyleri, Elazığ'ın Maden ve Palu köyleri, Malatya, Adıyaman ve Urfa'nın Siverek ilçesi yer almaktadır. Karadeniz'in sahil bölgeleri ve Doğu Anadolu yerleşim yerlerinde asbestle ilgili hastalık bulunmamaktadır. Trakya'nın birkaç köyünde asbest solunmasına bağlı beniğn plevral değişikliklere rastlanmıştır. Denizli'in Tavas ilçesi köylerinde, Burdur'un Yeşilova bölgesi, Kütahya'nın Aslanapa ve Gediz ilçesi, Afyon'un Elmadağ ilçesi köylerinde sporadik asbestle ilgi hastalıklar bulunmuştur. Akdeniz bölgesinde, Toros dağları yamaçlarındaki köyler ve Hatay'ın Kırıkhan ve Reyhanlı köylerinin bazılarında tremolit içeren toprağın yukarıda bahsedilen yolla kullanılması sonunda iç ortam havanının solunmasıyla asbestle ilgili hastalıklar gelişmektedir. Asbestin yaptığı hastalıkların tümüne sebep olduğu göreme bölgesinde üç köyden ayrı olarak diğer köylerde seyrek de olsa maliğn plevral ve peritoneal mezotelyoma endemisi olduğu gösterilmiştir. Bölgeden gelen mezotelyomalı hastaların ortalama yaşı 50 olup en genci 26, en yaşlısı ise 75 bulunmuştur. Hastalık hem kadınlarda ve hem de erkeklerde görülmektedir. İşin ilginç yanı, hastalığın bazı ailelerde daha yoğun bir şekilde görülmesidir. Bir aile içinde plevral ve peritoneal mezotelyoma ile birlikte lenfoma, karaciğer kanseri, kemik sarkomu gibi mezotelyoma dışı tümörler de görülmüştür. Bu gözlemler kanserin oluşmasında esas etken erionite olmakla beraber genetik yatkınlığın da ek faktör olarak etkili olabileceğini işaret etmektedir. Göremenin Karain, Tuzköy ve Sarıhıdır köylerinde yapılan proportional mortalite çalışmalarında, ilk iki köyde ölenlerin % 70'inin maliğn hastalıktan öldüğü gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada da Diyarbakır ili sınırları içerisinde yer alan Ergani ilçesine bağlı Armutova (Amidi), Çermik ilçesine bağlı Yukarı Şeyhler köyleri inceleme altına alınmıştır. Aslında bindirme zonu boyunca onlarca köyde hasta kayıtları mevcuttur. Bu köyler (Polat Uşağı-Çüngüş (Gezo), Sefer Uşağı Çüngüş, Aşağı Şeyhler- Çermik, Mahmuthan-Maden, Çaydere-Ergani (Sincik), Naldöken-Maden (kemikan) V.b ileriki çalışmalarda bu köylerde kapsamlı çalışmalar yapılması planlanmaktadır (Şekil 2;3). Bu çalışmanın büyük bir bölümü çeşitli kaynaklardan derlenmiş bir çalışmadır. Bu konu da kamu bilinci geliştirilmesi için bilgilendirme amacını kapsamaktadır. 201
12 Şekil 2. Çalışma Alanının Lokasyon Haritası Şekil 3. Armutova ve Yukarı Şeyhler Köylerinde Yer alan Evlerin Asbest Sıvaları Materyal ve Metod Armutova ve Yukarı Şeyhler köylerinden değişik köylüler tarafından hala kullanılan evlerden, köy ortamlarından, çeşme alanlarından ve Asbest ocaklarından mineralojik tayin için örnekler derlenip, ortamlardan toz ölçüm cihazı vasıtasıyla ölçüm yapılmıştır. Bu örneklerin ve toz ölçümlerinin bilgilerini vermeden önce bu köylerden ve civar köylerden gelen hastaların değerlendirmesini inceleyelim (Tablo 1). 202
13 Tablo-1. Asbestle temasın önceden tespit edildiği yerlerden gelen malign mezotelyomalı vakaların dağılımı Hastaların yaşadıkları bölgeler Toplam vaka sayısı. % Ergani Siverek Çermik Maden Çüngüş TOPLAM: Armutova ve Yukarı şeyhler köylerinden genel olarak yaklaşık duvarlarda sıva ve badana malzemesi olarak kullanılan mekanlardan 6 evden, pekmez hammaddesi olarak kullanılan malzemeden 2 adet, köy meydanlarından 2 adet, asbest kaynaklarından 2 adet olmak üzere toplan 12 adet mineralojik analiz yapmak için örnekler toplanmıştır. Ayrıca bu örnek alınan alanların ortamı olan 5 ev, 2 köy meydanından, 1 Asbest ocağından olmak üzere toplam 8 adet personel tipi toz ölçüm cihazı vasıtasıyla ortamdan toz filtreler alınmış ve bunların lif sayılarına, konsantrasyonlarına bakılmıştır. Mineralojik tayinde X-Ray ve Elektron mikroskobu yöntemleriyle 10 adet analiz yapılmıştır. Bu yöntemlerde X-Ray cihazı olarak Philips PW 3710 ve Rigaku 2200 Dmax cihazları kullanılmıştır. Elektron Mikroskobu JEOL JSM-840A ( SEM/EDS ) modeli kullanılarak beş adet analiz yapılmıştır. Toz ölçüm cihazı olarak personel toz tutucu AFC 123 tipi cihaz kullanılarak sekiz adet toz ölçümünün lif sayılarını ve konsantrasyonlarını içinde faz kontrast mikroskobu kullanılmıştır. Bu analizlerin yapımında TPAO, MTA ve İSGUM laboratuar imkanlarından faydalanılmıştır. Bölgesel Jeoloji ve Asbest Oluşumu Bölge, gerek Üst Kretase de meydana gelen dalma batmanın izlerini gerekse Miyosen' de kıta çarpışmasının izlerini günümüze taşımıştır. Üst kretasede başlayıp günümüze kadar süren tektonik olaylar bölgenin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Alanda K-G doğrultulu bir başınç gerilmesi altında oluştuğu bu gerilmenin ise Arabistan Levhasının kuzeye yönelik bağıl hareketinden dolayı kaynaklandığı görüşü benimsenmiştir ( Şengör ve yılmaz, 1983 ). Bölgede Tektonik şekillenme Üst Triyasta riftleşme ile başlar ( Perinçek,1980 ). yazgan ( 1984 ) e göre açılan okyanus Üst Kretasede ekaylanarak kapanmaya başlamıştır. Kapanma ile birlikte koniasiyen- santoniyen arasında ofiyolit üzerlenmesi ve Arabistan Levhasının 203
14 kuzey ucunda metamorfizma meydana gelmiştir. Kampaniyende ofiyolit yerleşmesi başlamıştır. Orta Eosende Maden karmaşığı volkaniklerinin oluştuğu, Orta Miyosendende nihayi çarpışmanın akabinde bindirmelerin meydana geldiği belirtilir. Yazgan ve Chessex ( 1991 ), bölgenin jeolojik evrimini açıklarken ; Keban ve Arap levhaları arasında Geç Kampaniyende yay-kıta çarpışması olduğunu, bu çarpışmanın Alt Eosene kadar sürdüğünü belirtir. Daha sonra gelişen kabuk içi bindirme faylarının çalışmaya başlamasıyla Eosen volkanik kayaçlarının oluştuğunu belirtirler (Şekil 4). ARMUTOVA - YUKARI ŞEYHLER KÖYLERİNİN JEOLOJİ HARİTASI 204 Şekil 4. Çalışma Alanı ve Çevresinin Jeoloji Haritas Bölgenin litolojik birimleri şu şekildedir. Pötürge Metamofitleri (PMp) : Birim ismini Malatyanın Pötürge ilçesinden alır (Periçek,1979). Birim çalışma alanın kuzey kesiminde yüzeylenmektedir. Birim yer yer Maden Karmaşığı üzerine, yer yer Guleman ofiyoliti üzerine tektonik dokunakla oturur. Pötürge Metamorfitleri esas olarak amfibol şist-gnays, mika şistkalk şist granatlı mika şist ve kristalize kireçtaşı şekilde oluşmaktadır. Amfibolşistgnayslar Guleman ofiyolitlerinin devamı şeklinde görülürler. Birim tavan ilişkisi tektoniktir. Değişik çalışmacılar masif olarak, şistler, metapelitler, mermerler ve kuvarsitlerden oluştuğunu, bunların şelf ve kıta yamacının biriken sedimanların yeşilşist fasiyesinde metamorfizma geçirmeleri sonucunda oluştuklarını belirtmektedirler. (Hampton, 1984) Pötürge metamorfitlerinin yeşilşist ve almadinamfibolit fasiyesinde metamorfizma olduğunu belirtir ( Perinçek,1979 ). Guleman Ofiyolitleri ( Jkg ) : 1977 yılında TPAO jeologlarınca birime Guleman ofiyolitleri adı uygulanmıştır. Tipik mevkii Guleman krom işletmeleri
15 dolayı olan birim ince şeritler halinde Tersiyer sürüklenim örtüleri önünde yüzeyler. Birim değişik alanlarda tektonik dilimler ve tektonik pencereler şeklinde görülür. Birim tavan ve tabandaki birimlerle tektonik ilişkilidir. Maden karmaşığı üzerine tektonik dokunak oturur. Pötürge Metamorfitlerini tektonik dokunak ile örter. Birimim hakim litolojisi serpantinittir. Ayrıca bantlı gabrolar mevcuttur. Erdoğan (1982), Guleman ofiyolitleri kayaçlarının yeşil şist fasiyesinde metamorfizma geçirdiğini söylemiştir. Alanda kayaçlar koyu yeşil, siyah, mavimsi yeşil rengi ile ayrılmaktadır. Guleman Grubunun Arap Levhası arasında üst triyastan itibaren açılmaya başlayan okyanusa ait ürünler olduğunu ve bu okyanusun üst kretasede başlayan kapanması ile de ofiyolitin güneye doğru Arap Levhası üzerine bindirdiğini kabul etmektedir. Yaşı kampaniyen-alt Maastrihtiyen dir ( Perinçek, 1979 ). Maden Karmaşığı (Tma) : Maden karmaşığı Açıkbaş-Baştuğ (1975) tarafından adlandırılmıştır.maden karmaşığı tipik mevkii Maden ilçesi dolayıdır. Güneydoğu Anadolu'nun kuzeyinde bulunan Tersiyer sürüklenim örtülerinin önünde bir kuşak halinde mostraları vardır. Çüngüş-Maden-Genç ilçeleri civarında ince dilimler halinde yüzeylenir. Maden ve Guleman tektonik penceresi dolayında geniş yüzeylenmeleri vardır. Maden karmaşığı bindirme kuşağı boyunca ilksel ilişkilerini kaybetmiş olan düzensiz litoloji topluğu ile temsil edilirler. Bunlar Çakıltaşı, kireçtaşı (gri, bej koyu gri renkli) Volkanik (pillaw-lava-spilit-tüf ), Kumtaşı şey-marn (fliş) şeklinde görülmektedirler. Birim ince tektonik dilimler halinde sokulmasıyla oluşan tektonik paket şeklinde Çüngüş formasyonu üzerine oturmaktadır. Tavanda ise Pötürge metamorfitleri ve Guleman Ofiyolitleri tarafından tektonik olarak örtülür. Birime Orta Eosen yaşı verilmiştir. Aktaş ve Robertson (1984), karmaşık içerisindeki volkanik kayaçlara dayanarak, karmaşığın kuzeye dalımlı bir yitim zonu üzerinde, yay önü bölgede gelişen havzada, sığ-derin deniz ortamında oluştuğunu kabul etmektedirler (Yılmaz ve Yiğitbaş, 1990). Çüngüş Formasyonu (Tç) : Formasyon ilk kez sungurlu (1974) tarafından adlandırılmıştır. Birimin tipik olarak mevkii Çüngüş ilçesi çevresindedir. Çelikhan ile Çüngüş arasındaki Tersiyer sürüklenim örtüleri altında yer yer yüzeylenmesi vardır. Çüngüş-Ergani arasında karabegan, Kedek, Dal, Guleman civarında birim yüzeylenmiştir. Litolojik olarak Lice formasyonuna benzeyen Çüngüş formasyonu, renginin daha koyu olması, aşırı deforme olması ve Maden karmaşığına ait bloklar içermesi ile ondan ayrılmaktadır (Perincek-1979). Çüngüş formasyonu genelde yeşil gri renkli şeyl-kumtaşı-marn nöbetleşmelidir. Kumtaşı; boz yer yer alacalı renkli, polijenik elemanlı, ince kalın tabakalı,ince taneli, tane arası zayıf düşük poroziteli, az düz, zayıf boylanmalı, mika pullu, çakılcıklı, kireçli, kil çimentolu yer yer sucuk yapılıdır. Çüngüş formasyonu tektonik etki sonucu aşırı konum bozumuna uğramıştır. İlksel çökelme yerlerinde Maden karmaşığı ile ilksel bir ilişki söz konusudur. Birimin kalınlığı, alt ve üst sınırların tektonik olması nedeniyle değişkendir. Bölgede 0 ile 500 m. Arasında değişen kalınlığa sahiptir. Açıkbaş ve diğ. (1981) bir çok tekrarlanma ile 1500 m. ye çıkabildiğini belirtir. Çüngüş formasyonu altındaki ve üstündeki birimlerden sürüklenim düzlemleri ile ayrılmıştır. Yaşı Eosen-Oligosen olarak tespit 205
16 edilmiştir.çüngüş formasyonu d Lice Formasyonu (Tl) : Formasyona Lice formasyonu adını Schmidt (1958) vermiştir. Lice formasyonu Bitlis-Maden karmaşığı sürüklenimin ön cephesinde Çermik-Çüngüş civarında Çermik-Ergani-Guleman-Dicle-Hani-Lice-Kulp-Sason dolaylarında yüzeylenir. Lice havzasında çökelen istif farklı litolojik özellikler gösterirler. Killi mikrit ve marn ardalanması, Türbidit kökenli kumtaşı-şeyl ardalanmasından, kaba kırıntılardan oluşur. Kalınlığı yaklaşık olarak 1500 m görünmekle birlikte Maden karmaşığı ve Çüngüş formasyonu tarafından tektonik olarak örtüldüğünden kalınlığı değişkendir. Lice formasyonu Hoya formasyonu ile diskordanslıdır. Üstte ise tektonik olarak Maden karmaşığı ve Çüngüş formasyonu ile ve yer yer Guleman ofiyolitleri tarafından örtülürler. Formasyonun yaşı Akitaniyen-Burdigaliyen olarak saptanmıştır. Açık şelf ortamından yamaç, yamaç ötesi havzaya doğru değişik ortam koşullarında çökelmiştir. Asbest Oluşumu: Pötürge Metamorfitleri ile Guleman ofiyolitlerinin kontaklarında oluşan asbest (Tremolitler), metamorfizmaya uğramış serpantinlerin tabanı içerisinde meydana gelmektedirler. Kökenleri ve oluşumları farklı olmakla beraber krizotil asbestle komşudurlar. Tremolitler, kontak metamorfizmaya uğramış kalk-silikat, hornfles gibi kalkerli kayaçlarda, metamorfize serpantinlerde ve yeşil taşlarda oluşmaktadır ( irkeç,t, 1990 mta asbest ) Tremolit metamorfiklerde serpantinleşmiş ultrabazikler arasındaki kontak boyunca lokal makaslama zonlarında oluşmuştur. Çalışma boyunca yapılmış olan analizler sonuçları aşağı da sunulmuştur. ( Tablo 2).aha hareketli ortamda fliş sedimantasyonunu ile havzada yerini almaktadır. Tablo- 2. Numunelerden Yapılan Analizler Numune Lokasyon Numune Konumu Zaman Konsantrasyon X-ray EM/EDS No (Saat) (f/cc) Armutova Ev İçerisinde Yukarışeyhler Ev İçerisinde Armutova Ev İçerisinde Armutova Asbest Ocağında Armutova Asbest Ocağında Yukarışeyhler Köy İçerisinde Yukarışeyhler Asbest Ocağında Armutova Köy İçerisinde
17 X-Ray analizleri sonuçlarında tüm örneklerin asbest çeşitlerinden olan Amfibol Asbest grubundan her ne kadar Aktinolit olasılığı olsa bile Tremolit olduğunun kanaatine varılmıştır (Şekil 5). Component Conc MgO 16,560 SiO2 48,045 CaO 20,012 Fe2O3 15, ,000 Total Elt. Line Conc O Ka 42,492 wt. % Mg Ka 9,988 wt. % Si Ka 22,458 wt. % Ca Ka 14,303 wt. % Fe Ka 10,759 wt. % 100,000 Total kv 20,0 Takeoff Angle 40,0 o Elapsed Livetime 30,0 Component Conc MgO 16,560 SiO2 48,045 CaO 20,012 Fe2O3 15, ,000 Total Elt. Line Conc O Ka 42,492 wt. % Mg Ka 9,988 wt. % Si Ka 22,458 wt. % Ca Ka 14,303 wt. % Fe Ka 10,759 wt. % 100,000 Total kv 20,0 Takeoff Angle 40,0o Elapsed Livetime 30,0 Şekil-5. Numunelerin X-Ray Grafikleri Elektron mikroskobu SEM/ED sonuçlarında da örneklerin tamamı Tremolit olarak değerlendirilmiştir (Şekil 6) Şekil-6. Numunelerin Elektron Mikroskopisi Görüntüleri Personel tipi Toz ölçümü cihazının ölçümleri aşağıda sunulmuştur ve bu sonuçları göre her ölçümde yüksek lif sayısı ve yüksek konsantrasyonlar elde edilmiş olup ortamda asbest olduğunun kanaatine varılmıştır. Toz Ölçüm Cihazı İle Ölçüm Yapılan Köyler Ve Lokasyon Noktaları Armutova ( Amidi ) Köyü (Ergani-Merkez-Diyarbakır) 1-Toz Ölçüm Noktası 1 : süre 60 dakika ; lif sayısı : 50 lif ; konsantrasyon : f/cc ;Ahmet Gün'ün Evi ; 207
18 2- Toz Ölçüm Noktası 2 : süre 120 dakika ; lif sayısı : 126 lif ; konsantrasyon : f/cc ; Muhittin Çelebi'nin Evi ; 3- Toz Ölçüm Noktası 3 : süre 125 dakika ; lif sayısı : 40 lif ; konsantrasyon : f/cc ; Köy Meydanı ; 4- Toz Ölçüm Noktası 4 : süre 60 dakika ; lif sayısı : 18 lif ;konsantarasyon : f/cc ; Köy suyununun kaynak çıkış yeri 5- Toz Ölçüm Noktası 5 : süre 121 dakika ; lif sayısı : 85 lif sayısı ; konsantarasyon : f/cc ; Bülent elmas'ın Evi Yukarı Şeyhler ( Merkez-Çermik-Diyarbakır ) 1- Toz Ölçüm Noktası 6 : süre 120 dakika, lif sayısı : 28 lif ; konsantrasyon : f/cc ; köy içi 2- Toz Ölçüm Noktası 7 : süre 131 dakika, lif sayısı : 108 lif, konsantarasyon : f/cc 3- Toz Ölçüm Noktası 8 : süre 145 dakika, lif sayısı : 73 lif, konsantarasyon : f/cc Tartışma ve Sonuç Maden yataklarından meydana gelen yüzey yeraltı suyu kirliliği günümüzde diğer kirlilik kaynakları gibi insan ve hayvan sağlığını ciddi şekilde tehdit etmekte, bitkilerin gelişiminde ise olumsuz rol oynamaktadır. Diğer bir değişle varlığı bir ülkenin ekonomisinde çok büyük önem taşıyan madenler, zamanla çevre üzerinde oluşturdukları olumsuzluklar ve bu olumsuz koşulların giderilmesi için harcanan paralar oranında ciddi birer sorun olarak karşımıza çıkabilmektedir. Asbestin mevcut 6 çeşit mineralinden tümünün solunum yoluyla alınması halinde, birinci dereceden kanser nedeni olduğu kesinlik kazanmıştır. Lifleri uzunluğu ve geometrisi ile solunan havadaki lif yoğunluğu ve toza maruz kalma süresi hastalığı artırıcı faktörlerdir. Asbeste maruz kalma, maden işçileri tarafından doğrudan olmakta, buna karşın başta rüzgar ve yüzeysel akışa geçen sular sayesinde çok uzaklara kadar taşınabilmekte ve doğal olarak maden sahası dışında da etkili olabilmektedir. Bu doğal etkileşim dışında, ticari olarak çok geniş bir alanı olan özellikle krizotil asbestin, kullanıldıkları bölgelerdeki malzemelerin zamanla aşınıp eskimesiyle, toz halinde ufalanması, bir sonucu olarak ortaya çıkan bu tozların solunumu ile hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Günümüzde kesinlik kazanan bu durum karşısında özellikle ABD ve diğer gelişmiş ülkelerde asbest maden yatakları birer birer kapatılmakta ve asbestten yapılan malzemelerin kullanımı kısıtlanmaktadır. 208
19 Asbest mineralinin lifli yapısından dolayı solunumla alınmasının kansere neden olduğu kesinlik kazanmıştır. İçilen suyla veya bulaştığı bitkilerin yenilmesiyle sindirim sisteminde aynı etkiyi yapmadığı yönündeki daha etkin görüşlere karşın bu konuda yeterli çalışma yapılmamış olmasının getirdiği şüpheler mevcuttur. Diğer bir değişle insanlar halen asbest borularda taşınan suyu içerken huzursuzluk duymaktadırlar. Sonuç olarak, hastaların akciğer dokularında tremolit'e rastlanmıştır. Koyunların akciğer dokularında da, tremolit bulunmuştur. Canlıların yaşadığı çevreden (evlerden, dere yataklarından vs) alınan örneklerde de tremolit asbest türü belirlenmiştir. Konuyla ilgili yapılması gerekenler Yapılan ve Yapılması Gerekli Çalışmalar başlığı altında belirtildiği sıraya göre bir plan ve program çerçevesinde ve gün geçirmeksizin uygulamaya konulmalıdır. Alınacak tedbirler konusunda gecikilen her an aleyhimize işlemekte olup, boşa harcanan zaman sorunlarının çözümünü daha zorlaştıracak ve çözümsüz kılacaktır. Asbest Konusunda Yapılan Ve Yapılması Gerekenler Asbest konusunda yapılması gerekli araştırma ve incelemeler önem ve öncelik sırası gözetilerek 3 ana başlık altında ele alınabilir. A. Birinci aşamada yapılması gerekenler: 1. Asbest minerallerinin çevreye olan olumsuz etkisinin detaylı araştırılması. a) Asbest çeşitlerinin farklı biyokimyasal özelliklerini belirlemesi. b) Kaya ve topraklar içerisinde, sularda ve havada mevcut asbest miktarının ortaya konulması. 2. Ülkemizdeki asbeste bağlı hastalıkların geriye dönük patolojik yönden araştırmasının yapılması (Arşiv araştırması). 3.Klinik çalışmalarını başlatılması. a) Asbeste bağlı olarak gelişebilecek hastalıkların detaylıca irdelenmesi. b) Ölüm raporları ve mevcut biyopsilerin incelenmesi ( kayıt altına alınması ). c) Asbestle ilgili ölüm ve hastalık oranlarının saptanması( kayıt altına alınması ). A. İkinci aşamada yapılması gerekenler: 1. Asbestin çevreye olan zararının araştırılmasına kapsamlı bir şekilde devam etmek. 209
20 a) Birinci aşamada elde edilen verilerin güçlendirilebilmesi için söz konusu araziden kaya, toprak, mineral, su ve hava örneklerini alması. b) 1. ve 2. basamak çalışmalarında elde edilen verilerin ışığı altında asbeste bağlı oluşabilecek sağlık riski analizlerini gerçekleştirmesi. 2. Klinik çalışmalarına devam edilmesi. Önceki hasta gurupları ile kontrol guruplarında tüm ada genelinde, radyolojik bulgulara bağlı olarak epidemioloji araştırmalar yapması. 3. Araziden toplanan lif örneklerinin potansiyel kanserojen etkileri ile biyolojik aktivitelerini tayin edilmesi. B. Üçüncü aşamada yapılması gerekenler: 1. Potansiyel sağlık problemlerin ortaya çıkarılması için tıbbi risk tahminlerinin ve analizlerinin yapılması. 2. Klinik çalışmalarla asbestin sağlık üzerindeki etkilerinin araştırılması. 3. İkinci aşamada olduğu gibi lif örneklerinin kanserojen potansiyelleri ile biyolojik aktivitelerini ortaya koymaya devam edilmesi. 4. Sağlıkla ilgili tehlikelerin azaltılması yönünde ıslah metotları ile ilgili tavsiyelerde bulunması. 5. Uzun vadeli izleme metotlarını, prosedürü ve cihazları tanımlanması ve belirlenmesi. Bunlar haricinde de mutlaka bölgenin jeokimyasal, risk ve hasta potansiyel haritalarının çıkartılması, ortak çalışma grupları oluşturarak multidisipliner çalışmalarla (halk sağlıkçılar, Gögüs hastalıkçılar, Jeoloji Mühendisleri gibi ) çalışmalar ışığında sonuça varılmalıdırlar. 210
21 KAYNAKLAR 1. Ross, M., and Skinner, C. Geology and Health, Geotimes, January Mosman, BT and Gee, J, Bernard L. Pulmonary Reactions and Mechanisms of Toxicity of Inhaled Fibers. Toxicology of the Lung, 2nd ed. Edited by D.E. Gardner et al. Ravel Press, Ltd, New York, , Ross, M, Minerals and Health: The Asbestos Problem Rational Readings on Environmental Concerens, Edited by Jay H. Lehr, Van Nostrand reinhold, New York, , Dunniga, J., A Scientific Update on Asbestos and health, 1130 Sherbrook & Street West Suit 410, Monteral, Quebec, CANADA, Ross, M. A survey of Asbestos-Related Disease in Trades and Mining Occupations and in Factory and Mining Communities as a means of predicting Health risk of Non-ocupational Expsure to Fibrous Minerals, American society for testing and materials, Race Street, Philadelphia, USA, Janssen, Y.,Heintc, N., Marsh, J., Borm, P., and Messman, B. Induction of c-fos and c-jun proto-oncogenes in Target cells of lung and pleura by carcinogenic Fiber, Mosman, BT, Carcinogenic Potential of Asbestos and non-asbestos Fibers. Environ. Carcino.Rev(J.Environ, Sci. Health) , Ross, M. Asurvey of Asbestos-Related Disease in Trades and Mining Occupations and in Factory and Mining Communities as a means of predicting Health risk of Non-ocupational Expsure to Fibrous Minerals, American society for testing and materials, Race Street, Philadelphia, USA, Selinner, IJ and Lee DHK, Asabestos and Disease, Academic Press, New York, McDonald, AD and McDonald JC, Caner, , Nicholson, WJ, Selikoff, IJ, Seidman, H, Lilis, R and Formby, P. Annals of the New York Academy of Sciences. Vol 330, 11-21, Barış YI, Artvinli M, Bilir N, Sahin AA, Kalyoncu F, Sébastien P. An epidemiogical study in an Anatolian village environmentally exposed to tremolit asbestos ; Non-occupational asbestos related chest diseases in a small Anatolian village. Brit J Ind Med, 45: ,
22 13. Yazicioğlu S, Ilçayto R, Balci, Sayil BS, Yorulmaz B, Pleural Calcification, Pleural Mesothelioma, and Bronchial Cancers Caused by Tremolite Dust. Thorax, 35: , Şenyiğit A, Babayiğit C, Gökırmak M, Topçu F, Asan E, Coşkunsel M, Işık R, Ertem M. Incidence of malignant pleural mesothelioma due to environmental asbestos fiber exposure in the southeast of Turkey. Respiration ;67: Kavak. O, Dalgıç, A, Şenyiğit, A : Medikal Jeoloji ve Önemi, Dicle Tıp Dergisi, cilt 30 sayı : 1-4 sayfa : ; Kavak. O, Dalgıç, A, Şenyiğit, A : İnsan Sağlığına Etki Eden Mineraller ve Analiz yöntemleri : Dicle Tıp Dergisi, cilt 31 sayı : 1 sayfa : ; Barış YI. Asbestos and erionite related chest diseases. Ankara, Turkey. Semih Ofset Mat. Lmd Co, ; Barış YI, Bilir N, Artvinli M. Et al : An epidemiological study on an Anatolian village environmentally exposed to tremolite asbestos. Br J Indust Med, : 45: Yazıcıoğlu S, Ilcayto R, Balcı K. Et al. Pleural calcification,pleural mesotheliomas and bronchial cancers caused by tremolite dust.thorax, ;35: Barış YI, Simonato L, Artvinli M. Et al. Epidemiological and environmental evidence of health effects of exposure to erionite fibers: a four year study in the Cappadocian region of Turkey. Int J Cancer; 39: Selcuk ZT,, Çöplü, L, Emri S, et al: Malignant pleurall mesot. due to environmental mineral fiber oxposure in Turkey : analysis of 135 cases. Chest;102:
ÇAL, BEKİLLİ, SÜLLER (DENİZLİ) VE YAKIN ÇEVRESİNDE ÇEVRESEL SAĞLIK SORUNLARI MEYDANA GETİREN MİNERAL OLUŞUMLARINA İLİŞKİN ÖN İNCELEME
1 ÇAL, BEKİLLİ, SÜLLER (DENİZLİ) VE YAKIN ÇEVRESİNDE ÇEVRESEL SAĞLIK SORUNLARI MEYDANA GETİREN MİNERAL OLUŞUMLARINA İLİŞKİN ÖN İNCELEME Prof. Dr. Yahya Özpınar, Araş. Gör. Barış Semiz ve Araş. Gör. Fatma
DetaylıMADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ
Ocak 2015 Sayı: 15 Satış Rödovans ve Ortaklıklar İçin MADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ Bültenimizde yer almak için bize ulaşınız. E-Posta: ruhsat@madencilik-turkiye.com Tel: +90 (312) 482 18 60 MİGEM 119.
DetaylıDİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI
T.C. DİCLE ÜNİVERSİTESİ DİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI DİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI Prof. Dr. Yusuf Kenan Haspolat Koordinatör DİYARBAKIR'IN YERALTI KAYNAKLARI Prof. Dr. Yusuf Kenan HASPOLAT (Koordinatör)
DetaylıTemel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ
ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ İlker ŞENGÜLER* GİRİŞ Çalışma alanı Eskişehir grabeni içinde Eskişehir ilinin doğusunda, Sevinç ve Çavlum mahallesi ile Ağapınar köyünün kuzeyinde
DetaylıAsbestin Sağlığa Etkileri. Health Effects of Asbestos
Dicle Tıp Dergisi 2004 Cilt:31, Sayı:4, (48-52) Asbestin Sağlığa Etkileri Abdurrahman Şenyiğit*, Abdurrahman Dalgıç**, Orhan Kavak** ÖZET Endüstride yaygın bir şekilde kullanılan asbest, silikat yapısında
DetaylıDİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI
T.C. DİCLE ÜNİVERSİTESİ DİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI DİYARBAKIR YERALTI KAYNAKLARI Prof. Dr. Yusuf Kenan Haspolat Koordinatör DİYARBAKIR'IN YERALTI KAYNAKLARI Prof. Dr. Yusuf Kenan HASPOLAT (Koordinatör)
DetaylıErsin ÇEVİKER Asbest uzmanı
Ersin ÇEVİKER Asbest uzmanı Asbest - Tanımı Asbest doğadan çıkarılan Silikat bir mineraldir. Endüstride Amyant olarak bilinir. Lif veya lif demetleri şeklinde bulunur Halk arasında ak toprak,çorak toprak,
DetaylıGüneydoğu Anadolu Bölgesi nde Halen Asbestli Toprak Kullanan Ailelerin Asbest Konusundaki Bilgileri ve Asbeste Bakışları
Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde Halen Asbestli Toprak Kullanan Ailelerin Asbest Konusundaki Bilgileri ve Asbeste Bakışları Abdurrahman ŞENYİĞİT, A. Çetin TANRIKULU, Canan EREN DAĞLI Dicle Üniversitesi Tıp
DetaylıTıbbi Mineraloji ise doğal minerallerin insan sağlığı üzerindeki etkileri ve ilişkileri inceleyen, tıbbi jeoloji biliminin kapsam alanı içinde bir
TIBBİ JEOLOJİ Esas bileşenleri elementler, mineraller, kayaçlar, toprak ve su olan jeolojik ortam ile çevre sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen multidisipliner bir bilim dalıdır. Minerallerin insan sağlığına
DetaylıPotansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com
Makale www.madencilik-turkiye.com Seyfullah Tufan Jeofizik Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ seyfullah@madenarama.com.tr Adil Özdemir Jeoloji Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ adil@madenarama.com.tr
DetaylıAsbestin Sağlığa Etkileri. Health Effects of Asbestos
Dicle Tıp Dergisi 2004 Cilt:31, Sayı:4, (48-52) * Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs TBC A.D. ** Dicle Üniv.Müh.-Mim.Fak.Maden Mühendisliği Bölümü 48 Asbestin Sağlığa Etkileri Abdurrahman Şenyiğit*,
DetaylıBİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI
BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Bitlis ili, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup, engebeli bir topoğrafyaya sahiptir. Ahlat Ovasıyla, bir düzlük gibi Bitlis in kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru
DetaylıTIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR
TIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR Dr. İsrafil KAYABALI Jeoloji Yük. Müh., Koru Hastaneleri İş Güvenliği Uzmanı, Ankara Prof. Dr. Halim MUTLU
DetaylıÇevresel asbest maruziyetinin akciğer sağlığı üzerine etkileri Effects of environmental asbestos exposure on lung health
30 Dicle Tıp Derg / Dicle Med J A. Ç. Tanrıkulu ve ark. Cilt/Vol 37, No 1, 30-34 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL RESEARCH Çevresel asbest maruziyetinin akciğer sağlığı üzerine etkileri Effects of environmental
DetaylıKemaliye nin (Eğin) Tarihçesi
Kemaliye nin (Eğin) Tarihçesi Fırat ve Dicle vadilerinin genellikle Pers egemenliğinde olduğu dönemlerde Kemaliye (Eğin) de Pers egemenliğinde kalmıştır. Eğin, daha sonra başlayan Roma devri ve onu takiben
DetaylıDİFFÜZ MALİGN PLEVRAL MEZOTELYOMA (DMPM)
DİFFÜZ MALİGN PLEVRAL MEZOTELYOMA (DMPM) Nedeni: Bugün için DMPM nin ortaya çıkış ve oluşumunda bilinen iki önemli neden, her ikisi de lifsi yapıda birer mineral olan asbest veya erionite ile temastır.
DetaylıUrfa ili Siverek İlçesinde Çevresel Asbest Solunmasına Bağlı Kanser Sorunu ; Boyutları ve Önlenmesi Yönünden Araştırma
7 Ocak 2008 Urfa ili Siverek İlçesinde Çevresel Asbest Solunmasına Bağlı Kanser Sorunu ; Boyutları ve Önlenmesi Yönünden Araştırma Genel Bilgiler: Asbest (asbestos veya Amiantos), alüminyum silikat yapısında
Detaylı25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8)
25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8) 25 Nisan 2015 te (saat 06:11, UT) Nepal de M: 7,8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir (USGS). Depremin kaynağı, Türkiye nin de üzerinde bulunduğu dünyanın
DetaylıUlusal Asbest Risk Yönetimi: Olgular ve Algılar
Ulusal Asbest Risk Yönetimi: Olgular ve Algılar Bahattin Murat DEMİR Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü İzleme Değerlendirme ve Altyapı Dairesi Başkanlığı
DetaylıJEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ
JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 2. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ GENEL BİLGİLER Petrografi Ve Petroloji Nedir? Latince Petr- taş kelimesinden türetilmiş petrografi ve petroloji birbirini
DetaylıVeysel Işık Türkiye deki Tektonik Birlikler
JEM 404 Ders Konusu Türkiye Jeolojisi Orojenez ve Türkiye deki Tektonik Birlikler Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tektonik Araştırma Grubu 2012 Dağ Oluşumu / Orojenez Orojenez genel anlamda
DetaylıB.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE.
B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. ULUSAL DEPREM İZLEME MERKEZİ 10 ŞUBAT 2015 GÖZLÜCE-YAYLADAĞI (HATAY) DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 10 Şubat 2015 tarihinde Gözlüce-Yayladağı nda (Hatay) yerel saat ile 06:01 de
DetaylıMasifler. Jeo 454 Türkiye Jeoloji dersi kapsamında hazırlanmıştır. Araş. Gör. Alaettin TUNCER
Masifler Jeo 454 Türkiye Jeoloji dersi kapsamında hazırlanmıştır. Araş. Gör. Alaettin TUNCER 07.07.2015 MASİF NEDİR? Yüksek basınç ve sıcaklık şartlarından geçmiş, kökeni sedimanter kayaçlara dayanan,
DetaylıİMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU
AR TARIM SÜT ÜRÜNLERİ İNŞAAT TURİZM ENERJİ SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU ÇANAKKALE İLİ GELİBOLU İLÇESİ SÜLEYMANİYE KÖYÜ TEPELER MEVKİİ Pafta No : ÇANAKKALE
DetaylıTMMOB İSTANBUL ASBEST RAPORU DEĞERLENDİRMESİ
TMMOB İSTANBUL ASBEST RAPORU DEĞERLENDİRMESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi / Tıbbi Jeoloji Uzmanı e-posta: esrefatabey@gmail.com WEB: esrefatabey.com.tr 8.1.2018 tarihli değişik basın yayın
DetaylıHATAY İLİ YAYLADAĞI İLÇESİ OLGUNLAR KÖYÜ ASBEST MARUZİYETİ. DR. EŞREF ATABEY Tıbbi Jeoloji uzmanı
HTY İLİ YYLDĞI İLÇESİ OLGUNLR KÖYÜ SEST MRUZİYETİ DR. EŞREF TEY Tıbbi Jeoloji uzmanı Olgunlar köyü yerleşim alanı, KD-G istikametinde uzanan bir sırtın güney yamacı üzerinde olup, krizotil asbest bulunduran
DetaylıHitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü. Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN
Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN ÇORUM 2017 Alp - Himalaya kıvrım kuşağı üzerinde yer alan ülkemizde tüm jeolojik zaman ve devirlere ait araziler görülebilmektedir.
DetaylıELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI
ELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Elazığ ili Doğu Anadolu Bölgesinin güneybatısında, Yukarı Fırat havzasında yer almakta ve Doğu Anadolu Bölgesini batıya bağlayan yolların kavşak noktasında bulunmaktadır.
DetaylıATMOSFERİK FAKTÖRLERİN MERMER VE GRANİT CEPHE KAPLAMA MALZEMELERİ ÜZERİNDEKİ PARLAKLIK KAYBINA OLAN ETKİLERİ
ATMOSFERİK FAKTÖRLERİN MERMER VE GRANİT CEPHE KAPLAMA MALZEMELERİ ÜZERİNDEKİ PARLAKLIK KAYBINA OLAN ETKİLERİ Yrd. Doç. Dr. Emrah GÖKALTUN Anadolu Üniversitesi Müh-Mim. Fakültesi Mimarlık Bölümü İkieylül
DetaylıFİZİK. Mekanik İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir?
İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 14.04.2015 KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır.
DetaylıGİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar
JEOLOJİK YAPILAR GİRİŞ Dünyamızın üzerinde yaşadığımız kesiminden çekirdeğine kadar olan kısmında çeşitli olaylar cereyan etmektedir. İnsan ömrüne oranla son derece yavaş olan bu hareketlerin çoğu gözle
DetaylıTOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar
TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar 1. Magmatik Kayaçlar Magmanın arz kabuğunun çeşitli derinliklerinde
DetaylıAYAŞ İLÇESİ BAŞAYAŞ KÖYÜ ARAZİ İNCELEME GEZİSİ GÖREV RAPORU
AYAŞ İLÇESİ BAŞAYAŞ KÖYÜ ARAZİ İNCELEME GEZİSİ GÖREV RAPORU Konu : Hümik asit ve Leonarditin fidan üretiminde kullanılması deneme çalıģmaları ve AyaĢ Ġlçesi BaĢayaĢ köyündeki erozyon sahasının teknik yönden
DetaylıSĠLĠKOZĠS KĠP ASBESTOZĠS
SĠLĠKOZĠS KĠP ASBESTOZĠS Prof. Dr. Metin Akgün Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Çiçek TaĢıyıcısı, Diego Riviera Sunum Planı Meslek hastalığı tanısı İlliyet bağı Ġndeks
DetaylıCOĞRAFYANIN PUSULASI HARİTALARLA COĞRAFYA 2018 KPSS BAYRAM MERAL
COĞRAFYANIN PUSULASI HARİTALARLA COĞRAFYA 2018 BAYRAM MERAL 1 Genel Yetenek - Cihan URAL Yazar Bayram MERAL ISBN 978-605-9459-31-0 Yayın ve Dağıtım Dizgi Tasarım Kapak Tasarımı Yayın Sertifika No. Baskı
DetaylıGöncüoğlu, M.C., 1983, Bitlis Metamorfitlerinde yani yaş bulguları: MTA Dergisi, 95/96,
Göncüoğlu, M.C., 1983, Bitlis Metamorfitlerinde yani yaş bulguları: MTA Dergisi, 95/96, 44-48. BİTLİS METAMORFİTLERİNDE YENİ YAŞ BULGULARI M. Cemal GÖNCÜOĞLU* ve Necati TURHAN* ÖZ. Henüz yürütülen çalışmaların
DetaylıKentsel Dönüşüm ve Akciğer Sağlığı. Haluk C.Çalışır
Kentsel Dönüşüm ve Akciğer Sağlığı Haluk C.Çalışır Kentsel Dönüşüm; Çökme ve bozulma olan kentsel mekanın ekonomik, toplumsal, fiziksel ve çevresel koşullarını kapsamlı ve bütünleşik yaklaşımlarla iyileştirmeye
DetaylıKARADENİZ MÜHENDİSLİK
KARADENİZ MÜHENDİSLİK BAĞLIK MAH. ŞEHİT RIDVAN CAD. NO:25/1 KDZ EREĞLİ / ZONGULDAK TEL & FAX : 0 (372) 322 46 90 GSM : 0 (532) 615 57 26 ZONGULDAK İLİ EREĞLİ İLÇESİ KIYICAK KÖYÜ İNCELEME ALANI F.26.c.04.c.4.d
DetaylıHEYELAN ETÜT VE ARAZİ GÖZLEM FORMU
HEYELAN ETÜT VE ARAZİ GÖZLEM FORMU İL HEYELAN AKTİVİTE DURUMU Olmuş Muhtemel Her ikisi FORMU DÜZENLEYENİN İLÇE AFETİN TARİHİ ADI SOYADI BELDE ETÜT TARİHİ TARİH KÖY GENEL HANE/NÜFUS İMZA MAH./MEZRA/MEVKİİ
DetaylıZEOLİT TEMASININ SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ BAŞLIKLI PROF. DR. MUZAFFER METİNTAŞ IN BİLDİRİ ÖZETİNE ELEŞTİREL YAKLAŞIM
ZEOLİT TEMASININ SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ BAŞLIKLI PROF. DR. MUZAFFER METİNTAŞ IN BİLDİRİ ÖZETİNE ELEŞTİREL YAKLAŞIM Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ile Biyosidal İş ve Çevre Sağlığı Derneği tarafından
DetaylıEşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.
Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. BARTIN İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi
DetaylıSarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili. Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur
Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur Kaliş genel bir terim olup, kurak ve yarı kurak iklimlerde, vadoz zonda (karasal
DetaylıYAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar
YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar Dokanak başkalaşım kayaçlarında gözlenen ince taneli, yönlenmesiz ve yaklaşık eş boyutlu taneli doku gösteren kayaçlara hornfels denir.
DetaylıMENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI
MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI Altan İÇERLER 1, Remzi BİLGİN 1, Belgin ÇİRKİN 1, Hamza KARAMAN 1, Alper KIYAK 1, Çetin KARAHAN 2 1 MTA Genel Müdürlüğü Jeofizik
DetaylıBETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN ĠDE-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-KESME ĠLKÖĞRETĠM OKULU ÖRNEĞĠ
MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKİM 2010-DÜZCE BETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN ĠDE-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-KESME ĠLKÖĞRETĠM OKULU ÖRNEĞĠ
DetaylıÇANKIRI İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI
ÇANKIRI İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Çankırı ili, Orta Anadolu'nun kuzeyinde, Kızılırmak ile Batı Karadeniz ana havzaları arasında yer almaktadır. Çankırı-Çorum havzası İç Anadolu nun Tersiyer deki en
DetaylıMÜHENDİSLİK JEOLOJİ. Prof. Dr. Şükrü ERSOY SAATİ : KREDİ : 3
MÜHENDİSLİK JEOLOJİ Prof. Dr. Şükrü ERSOY SAATİ : 3.0.0 KREDİ : 3 KONULAR 1. Giriş ve Yerin Genel Özellikleri YERİN İÇ OLAYLARI (İÇ DİNAMİK) 1. Mineraller ve Kayaçlar 2. Tabakalı Kayaçların Özellikleri
Detaylı08 Mart 2010 Elazığ-Kovancılar Deprem Raporu
İMO Diyarbakır Şube tarafından hazırlanan 08 Mart 2010 Elazığ-Kovancılar Deprem Raporu 1. Giriş 08 Mart 2010 Pazartesi günü saat 04:32 de (GMT: 02:32) Elazığ Kovancılar ilçesinde orta büyüklükte yıkıcı
DetaylıTOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR
Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde
Detaylıİş Ortamında İnorganik Toz Ölçüm ve Analiz Yöntemleri. Öğr. Gör. Alpaslan Ertürk Maden Yük. Mühendisi Dokuz Eylül Üniversitesi
İş Ortamında İnorganik Toz Ölçüm ve Analiz Yöntemleri Öğr. Gör. Alpaslan Ertürk Maden Yük. Mühendisi Dokuz Eylül Üniversitesi Tozların Sınıflandırması 1- Fibrojenik Tozlar (solunum sistemine zararlı olanlar)
DetaylıKil minerallerinin dağılımı ve kanser üzerindeki etkileri
Kil minerallerinin dağılımı ve kanser üzerindeki etkileri Distribution of clay minerals and their effect on cancer Selahattin KADIR Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, TR-26480
DetaylıCOĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701
COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 Türkiye de Arazi Kullanımı Türkiye yüzey şekilleri bakımından çok farklı özelliklere sahiptir. Ülkemizde oluşum özellikleri birbirinden farklı
DetaylıTürkiye de Malign Plevral Mezotelyoma Sorunu
Derleme Review 273 Türkiye de Malign Plevral Mezotelyoma Sorunu Malignant Pleural Mesothelioma Problem in Turkey Dr. Funda AKSU, Dr. A. Salih EMRİ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları
DetaylıHarita 12 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası
AFET YÖNETİMİ Kütahya ve çevresi illeri yoğun deprem kuşağında olan illerdir. Bu çevrede tarih boyunca büyük depremler görülmüştür. Kütahya ve çevre iller doğal afet riski taşıyan jeolojik ve topografik
DetaylıMETAMORFİK KAYAÇLAR. 8/Metamorphics.html. Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I
METAMORFİK KAYAÇLAR http://www.earth.lsa.umich.edu/earth11 8/Metamorphics.html Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I METAMORFİZMA METAMORFİMA ETKENLERİ Ana kayaç bileşimi, Sıcaklık,
DetaylıTOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.
TOPRAK ANA MADDESİ Toprak Bilgisi Dersi 2011 2012 Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Ana Maddesi Topraklar, arz kabuğunu oluşturan kayalar, mineraller ve organik maddelerin
DetaylıEĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ
EĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ 7. hafta Saha Jeolojisi II dersinin içeriğinde Tersiyer yaşlı Adana Baseni nin kuzey-kuzeydoğu kesimleri incelenecektir. 4. Hafta Saha Jeolojisi II dersi kapsamında
DetaylıÇEVRESEL OLARAK ASBESTE MARUZ KALAN KİŞİLERİN LENFOSİTLERİNDEKİ NÜKLEER BÖLÜNME İNDEKSİ (NDI) DEĞERLERİNİN İNCELENMESİ
ARAŞTIRMA Baran M, Altuntaş (Research Dönmez Report) H, Oymak S, Hamurcu Z, İmamoğlu N, Demirtaş H ÇEVRESEL OLARAK ASBESTE MARUZ KALAN KİŞİLERİN LENFOSİTLERİNDEKİ NÜKLEER BÖLÜNME İNDEKSİ (NDI) DEĞERLERİNİN
DetaylıTURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ. YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Yrd.Doç.Dr. Ömer Faruk USLUOĞULLARI. u ASBEST KULLANIMI
TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Yrd.Doç.Dr. Ömer Faruk USLUOĞULLARI ASBEST KULLANIMI ASBEST NEDİR Asbest, tabiatta doğal olarak bulunan ve lifsi (iğsi) yapıda olan bir mineral
DetaylıBÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI
BÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI 5.1 YERKABUĞU ÜZERİNDEKİ LEVHA SINIRLARI Levha tektoniğine göre dünyayı saran yerkabuğu üzerinde 8 büyük (Avrasya, Afrika, Pasifik, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Antartika, Avustralya)
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01330 ADANA
Sayı:B30.2.ÇKO.0.47.00.05/ 488 Tarih:19.06.2009 EMRE TAŞ ve MADENCİLİK A.Ş. TARAFINDAN GETİRİLEN 3114780 ERİŞİM NOLU VE 20068722 RUHSAT NOLU SAHADAN ALINAN BAZALT LEVHALARININ VE KÜP ÖRNEKLERİNİN MİNEROLOJİK,
DetaylıProf. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı
Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Kayaçlar Dünyanın şekli ve
DetaylıFAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER
FAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER - GÜMÜŞHANE HAZİNE MAĞARA ÇİNKO, KURŞU, BAKIR YERALTI İŞLETMESİ - GÜMÜŞHANE ÇİNKO, KURŞUN, BAKIR FLOTASYON TESİS İŞLETMESİ - NİĞDE BOLKARDAĞ MADENKÖY ALTIN, GÜMÜŞ, KURŞUN,
Detaylıen.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi
METAMORFİZMA VE METAMORFİK KAYAÇLAR I en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi KAYAÇ DÖNGÜSÜ VE METAMORFİK KAYAÇLAR METAMORFİZMA Metamorfizma; Yunanca değişme anlamına gelen meta ve
Detaylı1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?
Soru - Yanýt 15 1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir? Yanýt: Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere kayaç denir.
DetaylıV. KORELASYON. Tarif ve genel bilgiler
V. KORELASYON Tarif ve genel bilgiler Yeraltına ait her çeşit bilginin bir araya toplanması yeterli değildir; bunları sınıflandırmak, incelemek ve sonuç çıkarmak/yorum yapmak gereklidir. Böyle bir durumda
DetaylıII. DOĞAL AFETLER (NATURAL DISASTERS)
II. DOĞAL AFETLER (NATURAL DISASTERS) Olay, tehlike ve felaket (afet) arasında belirgin bir fark vardır. Doğal bir olay (jeolojik veya iklimsel olabilir) basit olarak doğal bir oluşumdur. Tehlike ise (jeolojik
DetaylıÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS
31. 32. Televizyonda hava durumunu aktaran sunucu, Türkiye kıyılarında rüzgârın karayel ve poyrazdan saatte 50-60 kilometre hızla estiğini söylemiştir. Buna göre, haritada numaralanmış rüzgârlardan hangisinin
DetaylıDUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI
2 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2017-2018 GÜZ YARIYILI Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN 1 4 3 Deprem, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan
DetaylıKARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI
KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI Katman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları Cevher, çok kalın karbonatlı istifler içerisinde bulunur. Katman, mercek, damar, karstik boşluk dolgusu şekillidir.
DetaylıYAPISAL JEOLOJİ JEOLOJİNİN İLKELERİ YÖNTEMLER VE AŞAMALAR YAPILARIN SINIFLAMASI KAYA BİRİMİ DOKANAKLARI
YAPISAL JEOLOJİ Yapısal Jeoloji, yerkabuğunda bulunan yapılarının tanımlanmasını, oluşumlarının açıklanmasını ve yer kabuğunun deformasyonunu konu edinir. NEDEN YAPISAL JEOLOJİ Yapısal jeoloji yer kabuğundaki
DetaylıKAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR
KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları
DetaylıEşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.
Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. TUNCELİ İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi
DetaylıB.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 25 MART 2019 YAĞCA-HEKİMHAN MALATYA DEPREMİ BASIN BÜLTENİ
B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 25 MART 2019 YAĞCA-HEKİMHAN MALATYA DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 25 Mart 2019 tarihinde Yağca-Hekimhan-Malatya merkez
DetaylıNEOTEKTONİK 6.2.3. EGE GRABEN SİSTEMİ. Doç.Dr. Yaşar EREN
6.2.3. EGE GRABEN SİSTEMİ Ege bölgesinin en büyük karakteristiği genel olarak doğu-batı gidişli pek çok graben yapısı içermesidir. Grabenlerle ilgili fay düzlemi çözümleri genellikle kuzeygüney yönlü
DetaylıKAPADOKYA VOLKANĠK KOMPLEKSĠNDEKĠ MĠNERALLERĠN OPTĠK VE TERMAL UYARIMLI LÜMĠNESANS ÖZELLĠKLERĠ
KAPADOKYA VOLKANĠK KOMPLEKSĠNDEKĠ MĠNERALLERĠN OPTĠK VE TERMAL UYARIMLI LÜMĠNESANS ÖZELLĠKLERĠ B. KOZANLILAR 1, ġ. KAYA 1, E. KÖSE 1, H.Y. GÖKSU 2, Y.K. KADIOĞLU 3, Ç.TARIMCI 4, Y.MOĞULKOÇ 4 1 AÜ, Nükleer
Detaylı2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ)
SVS Doğaltaş Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. uhdesinde bulunan Sivas İli, İmranlı İlçesi sınırları dahilindeki 20055289 (ER: 3070586), 20055290 (ER: 3070585), 20065229 (ER: 3107952) ruhsat numaralı II.B
DetaylıJEOLOJİK ORTAMLARIN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİSİ: TÜRKİYE DE TIBBİ JEOLOJİ SORUNLARI
JEOLOJİK ORTAMLARIN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİSİ: TÜRKİYE DE TIBBİ JEOLOJİ SORUNLARI Son günlerde, Nevşehir ilimize bağlı Gülşehir-Tuzköy de köy halkının yaşadıkları doğal çevrenin (jeolojik ortamın) kansere
DetaylıJEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ
JEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Genel Jeoloji Prof. Dr. Kadir DİRİK Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü 2015 JEOLOJİ (Yunanca Yerbilimi ) Yerküreyi inceleyen bir bilim dalı olup başlıca;
DetaylıDÜNYA YI ARAŞTIRMAYA HOŞGELDİNİZ
DÜNYA YI ARAŞTIRMAYA HOŞGELDİNİZ Jeoloji Mühendisliği programının amacı, bu alanda ülkemizin ihtiyaç duyduğu problemlere çözüm konusunda bilimsel ve teknolojik donanımını uygulamayla birleştirebilen, çevreye
Detaylı02 MART 2017 ADIYAMAN SAMSAT DEPREMİ ÖN DEĞERLENDİRME RAPORU
DİCLE ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI DİYARBAKIR ŞUBESİ 02 MART 2017 ADIYAMAN SAMSAT DEPREMİ ÖN DEĞERLENDİRME RAPORU Yrd. Doç. Dr. M. Şefik İmamoğlu Maden Müh.Böl.Genel
DetaylıŞekil 6. Kuzeydoğu Doğrultulu SON-B4 Sondaj Kuyusu Litolojisi
SON-B4 (Şekil 6) sondajının litolojik kesitine bakıldığında (inceleme alanının kuzeydoğusunda) 6 metre ile 13 metre arasında kavkı ve silt bulunmaktadır. Yeraltı su seviyesinin 2 metrede olması burada
DetaylıHerhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2.
Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Özel Konum 1. Türkiye nin Matematik (Mutlak) Konumu Türkiye nin Ekvatora ve başlangıç
DetaylıİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF Tüm yayın ve kullanım hakları İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesine aittir. Hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz ya
DetaylıROMA DÖNEMİNE AİT YÜZLERCE TAŞ GÜLLE BULUNDU
ROMA DÖNEMİNE AİT YÜZLERCE TAŞ GÜLLE BULUNDU Kütahya'da yapılan yol çalışmalarında, Roma dönemine ait çok sayıda taş gülleye rastlandı. Müze Müdürü Türktüzün: "Eski dönemlerde, doğal taşlar, işlenerek
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DEPREM ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (DAUM) 25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8)
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DEPREM ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (DAUM) 25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8) 25 Nisan 2015 te (saat 06:11, UT) Nepal de M: 7,8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir
DetaylıAsbest ve İşçi Sağlığı: Sağlık Risklerinin Yönetimi
ULUSLARARASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONGRESİ 06-07 Aralık 2017 Asbest ve İşçi Sağlığı: Sağlık Risklerinin Yönetimi Dr. Özkan Kaan KARADAĞ (MD) İş (Halk) Sağlığı Bilim Uzmanı (MSc) Kamu Yönetimi Bilim
DetaylıKAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1177 KAHRAMANMARAŞ DOLAYINDAKİ OFİYOLİTİK KAYAÇLARIN JEOLOJİK AÇIDAN ÖNEMİ VE KROM İÇERİKLERİ
KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1177 KAHRAMANMARAŞ DOLAYINDAKİ OFİYOLİTİK KAYAÇLARIN JEOLOJİK AÇIDAN ÖNEMİ VE KROM İÇERİKLERİ Ender Sarrfakıoğlu* Özet Kahramanmaraş'ın kuzeybatısındaki Göksun ve güneyindeki Ferhuş-Şerefoğlu
Detaylı25 OCAK 2005 HAKKARİ DEPREMİ HAKKINDA ÖN DEĞERLENDİRME
25 OCAK 2005 HAKKARİ DEPREMİ HAKKINDA ÖN DEĞERLENDİRME Ömer Emre, Ahmet Doğan, Selim Özalp ve Cengiz Yıldırım Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Yer Dinamikleri Araştırma ve
DetaylıYOZGAT İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI
YOZGAT İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Yozgat ili Kızılırmak Nehrinin İç Anadolu Bölgesinde çizmiş olduğu yay içerisinde yer alan Bozok yaylası üzerindedir. Coğrafi bakımdan Başkent'e yakın olması ve Doğu
Detaylıİşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü,
TOZ İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü, Termal Konfor gibi unsurlardan biriside Tozdur. Organik
DetaylıKİLTAŞLARI (Claystone)
KİLTAŞLARI (Claystone) I) Giriş ve Tanımlar: Kil, endüstriyel bir hammaddedir. Sanayide çeşitli alanlarda kullanılır. Kaolinitce zenginlik gösteren killer seramik sanayinde ve ateşe dayanıklı tuğla yapımında
DetaylıTrakya Kalkınma Ajansı. www.trakyaka.org.tr. Bentonit Bilgi Notu
Trakya Kalkınma Ajansı www.trakyaka.org.tr Bentonit Bilgi Notu Ek 7: EDİRNE YATIRIM DESTEK OFİSİ BENTONİT MADENİ EDİRNE İLİ İÇİN BİR İNCELEME Giriş Bentonit sanayi, tarım, madencilik ve mühendislik jeolojisinde
DetaylıNEOTEKTONİK ORTA ANADOLU OVA REJİMİ. Doç.Dr. Yaşar EREN
6.2.4. ORTA ANADOLU OVA REJİMİ Karlıova ekleminin doğusunda kalan sıkışma Doç.Dr. Yaşar bölgesi EREN NEOTEKTONİK ile batısında kalan genleşme bölgesi arasında bulunan geçiş kesimidir. KAFZ ile Toroslar
DetaylıÖn Söz Çeviri Editörünün Ön Sözü
vii İçindekiler Ön Söz Çeviri Editörünün Ön Sözü x xi 1 GİRİŞ 1 1.1 Seçilmiş Genel Kitaplar ve Jeoloji Üzerine Kaynak Malzemeler 2 1.2 Jeolojik Saha Teknikleri ile İlgili Kitaplar 3 2 ARAZİ DONANIMLARI
DetaylıMİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ
MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Yapılar zemin veya kayalardan oluşan bir temel üzerine oturtulur. Kum, çakıl, şilt ve kil gibi malzemeler ve ayrık tortul kayaçlar zemin ortamını, KAYA Diyajeneze
DetaylıTAHTALI BARAJI HAVZASI ALT YÖRESİ
TAHTALI BARAJI HAVZASI ALT YÖRESİ 5.6. TAHTALI BARAJI HAVZASI ALT YÖRESİ (THAY) İzmir kentinin içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılanması amacıyla gerçekleştirilen Tahtalı Barajı nın evsel, endüstriyel,
DetaylıASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK ve GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
DOĞA Çevre Yönetimi ve Alternatif Enerji Teknolojileri Mühendislik Danışmanlık Eğitim Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK ve GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK Resmi
DetaylıGeçmişten Günümüze Ülkemizde Çevresel ve Mesleksel Asbest Sorunu. Ahmet U Demir Hacettepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD
Geçmişten Günümüze Ülkemizde Çevresel ve Mesleksel Asbest Sorunu Ahmet U Demir Hacettepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD Asbest Asbest Doğal olarak bulunan fibröz mineral silikat. Asbestion: yanmayan
DetaylıGrafik 16 - Yıllara Göre Çevre ve Çevresel Harcamaların GSYH deki Payları (%)
ÇEVRE Çevreye ayrılan harcamaların payı giderek artmaktadır. Grafik 16 da sunulan 2008-2010 yılları arasındaki göstergelere göre yapılan çevre ve çevresel harcamaların GSYH içindeki payının 2008 de %1,09
Detaylı