BAŞYAZI YAYIN KURULUNDAN. Merhaba 3 ŞUBE DEN. TMMOB den 15 İMO dan 16 Şube den 17 İNCELEMELER

Transkript

1 içindekiler SAHİBİ : TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ haber bülteni 31 Aralık 2004 Yıl:19 Sayı: 120 İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına Prof.Dr. Ömer Zafer ALKU SORUMLU YAZI İŞLERİ YÖNETMENİ : İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına İnş.Müh. Jale ALEL YAYIN KURULU : Jale ALEL Ömer Zafer ALKU Emrah AKSİN Necdet DEMİREL Gülşen IŞIK Ali KANDEMİR YAYIN KOŞULLARI : K.Abidin ÖZTÜRK Ergin TATAR Tahsin H. VERGİN E.Tahsin YAYGIN Vedat YORULMAZEL Yazılar diskette veya e-posta ekinde ve 2 örnek kağıt çıktı olarak verilmelidir. Görsel malzeme, teknik işlere uygun fotoğraf, dia ve aydıngere çini mürekkebi ile çizilmiş olmalıdır. Yayın Kurulu gönderilen yazılarda dil, anlatma ve yazım tekniği yönünden gerekli düzeltme ve kısaltmaları yapabilir. Gönderilen yazıların yayınlanıp yayınlanmamasına Yayın Kurulu karar verir. Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Gönderilen yazılar geri verilmez. YÖNETİM YERİ : Bornova Yolu Üzeri, 282/1 Sokak No:8 Bornova / İZMİR Tel : (0232) (PBX) Faks : (0232) ELEKTRONİK POSTA VE İNTERNET ADRESİ: Web sitesi : e-posta : imoizmir@imoizmir.org.tr DİZGİ : İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Bu sayı 5250 adet basılmıştır. BASKI : EMKA Matbaacılık Ambalaj Baskı San. Tic. Ltd. Şti Sk. No:18/A Baltalı İş Merkezi C Blok Gıda Çarşısı Yenişehir/İZMİR Tel: (0232) (PBX) BAŞYAZI 2 Bilgi Toplumu ve Mühendislik 2 YAYIN KURULUNDAN Merhaba 3 ŞUBE DEN 4 Yarım Asırlık Ömrümüzde Üç Askeri Darbe Gördük 4 Ekim-Kasım Ayı Etkinliklerimiz 5 Gençlik ve Geleceği 7 Mühendis, Meslek Odası ve Siyaset 8 TMM0B-İMO İzmir Şubemizin Elli Yıllık Öyküsü 10 Şubemiz Yönetim Kurulu Başkanları 13 Merhaba Birliğim, Merhaba 50. Yılımız 13 Onurlu Bir Cumhuriyet Aydını, Bir Mühendislik Çınarı: Rüştü Özal 14 TMMOB den 15 İMO dan 16 Şube den 17 İNCELEMELER 19 Geçmişten Geleceğe İzmir Limanı 19 Çerçevelerde Stabilite Probleminin Enerji Metodu İle İncelenmesi 28 Kendiliğinden Yerleşen Beton 32 Hava Kirleticilerinden Partiküler Maddenin (PM) Kent İçinde Değişimi 37 Innotrans Berlin 2004 Demiryolu Fuarlarının En Büyüğü 42 Sanatçı Kimliği 49 SINIRLARI ZORLAYAN MÜHENDİSLİK 52 Artemis Tapınağı 52 BETON KÖŞESİ Deneyin Adı: Betonun Basınç Mukavemeti İle Su/Çimento Oranı Arasındaki İlişki 53 ÜYELERİMİZDEN 57 Şantiye Yaşamına İlk Adım 57 Kaza mı, Ceza mı 58 İnşaat Sektörünün Bugünü ve Yarına Bakış 59 GENÇ İMO 63 Genç-İmo Etkinlikleri 63 DÜŞÜN ve SANAT 64 Kitaplar ve Şiirler Arasında 64 Mizah 67 OYUN KÖŞESİ 69 Briç 69 Bulmaca 70 Satranç İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 1

2 baş yazı BİLGİ TOPLUMU VE MÜHENDİSLİK İlk çağlardan itibaren insanoğlu hep doğayı tanımaya, doğanın gücüne karşı kendisini korumaya ve hayatta kalabilmeye çalışmıştır. Her zaman daha iyi yaşamanın ve doğaya hükmetmenin yollarını aramıştır. Kendini doğadan gelecek zararlara karşı korumak amacıyla önce ağaç dalları üzerinde barınmaya çalışmış ve ilkel kesici aletler yapmayı başarmıştır. Önce ateşi bulmuş, daha sonra barutu icat ederek patlayıcı silah yapmayı öğrenmiştir. İnsanın amacı daima kendini korumak ve daha iyi yaşamak olmuştur. İnsanın, doğa kurallarını öğrenmesi, doğa gücüne karşı durması bilgi birikimiyle gerçekleşmiştir. İlk çağlarda bilgi birikiminin katlanması kolay olmamıştır. Bilgi birikimi araştırma ve araştırmanın uygulanması, uygulamaya teknolojinin katılması, deneyim ile büyümektedir. Nitelikli bilimsel insan gücünün artması bilgi birikimini hızla artırmakta ve üretim teknolojisinin mükemmele ulaşmasına olanak sağlamaktadır. Bilgi birikimi ve teknolojik üretim son dört beş yılda tüm insanlık tarihi boyunca üretilen bilgiyi ikiye katlamıştır. Eski Yunan Medeniyetinden bugüne kadar geçen 2500 yıllık dönemde dünya nüfusu elli kat artarken dünyada kullanılan bilgi on milyon kat artmıştır. Bilimsel düşünme ve üretim ancak eğitim ile olabilmektedir. Bilimsel düşünceyi yaşam şekli olarak kabul eden ve bilimsel düşünceyi yaşamın her alanına yayan toplumlar, toplumsal olarak refah içinde yaşamaya başlamışlardır. Yirminci Yüzyılın sonuna doğru bu toplumlara Bilgi Toplumları adı verilmiştir. Doğal olarak bugün için bilgi toplumları ekonomik olarak zirveye çıkmış duruma gelmişlerdir. Bilim ve teknolojinin gelişiminde mühendisler lokomotif görevini yapmaktadır li yıllarda mühendisler yalnız kendi alanlarında bilgi ve teknoloji üretirlerken, on beş yirmi yıldan bugüne, örneğin makina, elektronik, malzeme, bilgisayar mühendislerinin araştırma alanları iç içe girmiş olduğundan birlikte bilgi ve teknoloji üretmektedirler. Hatta tıp, eczacılık, bitki bilimlerinin mikrobiyoloji moleküler biyoloji, genetik, radyoloji alanları, mühendislik alanları iç içe girmiş durumdadır. Son yirmi yılda bilim ve teknoloji üretimi çokdisiplinli anlayışla ilerlemektedir. Bu çokdisiplinli anlayış içinde mühendisin yeri olmazsa olmaz durumdadır. Mühendis odalarının kuruluşunun ellinci yılında bilgi toplumlarında mühendisler, hem saygın kişiler olarak yer almakta, hem de ekonomik açıdan ekonomik refah içinde yaşamaktadır. Ülkemizdeki mühendislerin durumunun değerlendirmesini de okuyucuya bırakıyorum. Atatürk ün genel felsefi düşüncesinin temelinde bilim ve akılcılık yatmaktadır. Atatürk bilime, tekniğe, araştırmaya ve eğitime çok önem vermiştir. Yapmış olduğu bazı konuşmalar bu hususa ışık tutmaktadır. İşte bazı konuşmalardan alıntılar: Benden sonra, akıl ve ilmin klavuzluğunu kabul edenler manevi mirasçım olurlar Türk Milletinin yürümekte olduğu ilerleme ve uygarlık yolunda, elinde ve kafasında tuttuğu meşale müspet ilimdir. Biz medeniyet, bilim ve teknikten kuvvet alıyoruz. Uygarlığın bütün gereklerini uygulayacağız. Ben manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım ilim ve akıldır Biz cahil dediğimiz zaman, mutlaka okula gitmemiş olanları kastetmiyoruz. Kastedilen ilim, gerçeği bilmektir. Memleketi, milleti kurtarmak isteyenler için, hamiyet, hususiyet, fedakarlık elzem olan niteliklerdendir. Ancak bu nitelikler yeterli değildir, bunların yanında ilim ve fen elzemdir. İleri ve uygar bir millet olarak çağdaş uygarlık alanı ortasında yaşayacağız. Bu da ancak ilim ve fen ile olur. İlim ve fen nerede ise oradan alacağız ve milletimizin her insanının kafasına koyacağız. İlim ve fen için kayıt ve şart yoktur. Bu millete gideceği yolu gösterirken dünyanın her türlü ilminden, buluşlarından, ilerlemelerinden istifade edelim Sadece maddi alanda değil; sosyal ve kültürel hayatta da bilim cehalete son vererek aydınlığa açılan penceredir. Dünyada her şey için, uygarlık için, hayat için, başarı için, en gerçek mürşit ilim ve fendir. İlim ve fennin dışında mürşit aramak gaflettir, cehalettir, delalettir. Seksen yıl önce bugünü görebilen Dünyada başka lider var mı? Ne dersiniz? Prof. Dr. Ömer Zafer ALKU İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 2

3 yayın kurulundan MERHABA Son çeyrek asırda oluşan olaylar ve geliştirilerek uygulanan özellikle yurtdışı kaynaklı politikalar sonucu ülkemizde inşaat mühendisliği ve inşaat mühendislerinin önemli ölçüde değer yitirdiği bir süreçte Meslek Odamızın 50. yılını kutluyoruz. Daha 1927 yılında 1035 sayılı Mühendislik ve Mimarlık hakkındaki ilk yasayla mühendislik ve mimarlık tanımı yapılmış ve bu tanıma uymayanların mühendislik ve mimarlık yetkisiyle meslek uygulamaları yapmaları yasaklanmıştır. Bu yasa 1936 yılında çıkarılan 3077 sayılı yasayla değiştirilmiştir. Bu gün halen yürürlükte olan 3458 sayılı yasa mühendis ve mimarların mesleki tanınırlıkları aşama kaydetmiştir. Toplumsal, siyasi ve ekonomik yapının gelişmesine bağlı olarak mühendis ve mimarların toplumsal alanda varlıklarını kabul ettirme, kendi ülkelerinde yabancı mimar ve mühendislere karşı haklarını alma ve bunu yasal bir dayanağa bağlama çalışmaları sonuçlanarak TMMOB yasası 1954 yılında kabul edilmiştir sayılı kanunun diğer bir amacı da mimarlık ve mühendislik kollarına ait ihtisas Odalarının kurulmasıdır. Bu kapsamdan olmak üzere 19 Aralık 1954 yılında Ankara da İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) kurulmuştur. Türkiye deki çeşitli ihtisas dallarına ayrılmış mühendis ve mimarlar ordusunun müşterek ifadesi şeklinde değerlendirilerek büyük bir coşku içerisinde kurulan Odamız ve Birlik süreç içerisinde çeşitli gelişmeler yaşamış, çeşitli aşamalardan geçmiştir. Bu süreçte ve halen amaç ve hedeflerine ulaşmak için çalışmalarda bulunmaktadır. Gerek TMMOB ve gerekse İMO kuruluşundan günümüze, mühendis ve mimarların ekonomik sorunları, mesleki eğitim, ihtisas ayrımı, yabancı müteahhit ve mühendisler, TMMOB yasası, meslek yasası, meslek denetimi gibi sorunlar ya da çalışmaların gündemi işgal ettiği çalışma programlarından görülmektedir. Ancak hala bunları konuştuğumuzu da hatırlatmakta fayda bulunmaktadır. Bir yandan her yıl eşitsiz ve niteliksiz bir eğitim alarak 44 üniversitenin İnşaat Mühendisliği bölümlerinden mezun olan iki bin civarında genç meslektaş aramıza katılırken, öte yanda mühendislik hizmeti ve mühendis açığı bulunmasına rağmen işsizliğe ve dolayısıyla özel ve kamu sektöründe açlık sınırında bir ücretle çalışmaya zorlanan meslektaşlar yer almaktadır. Aldıkları eğitime ve üstlendikleri sorumluluklara uygun olmayan ekonomik koşulların üstüne çok yakın zamanda Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS) ın getireceği kötü sonuçlar eklenmiştir. Ülke çıkarlarına aykırı teknik hizmet ithali ve teknoloji transferi halen artarak devam etmektedir. Bunlar yetmiyormuş gibi yerel yönetim kararlarıyla fay hattını değiştirme söylemleri, deprem bölgesi ülkemizde mühendisin ve mühendislik hizmetinin formalite ve maliyet artırıcı unsur olarak görülmesi, denetimden dahi kaçmak için bütün yatırımcı kurum ve kuruluşların etkisizleştirilmeleri ve kapatılmaları, mesleğimizi ve Meslek Odamızı derinden etkilemeye devam etmektedir. Gelir seviyesi düşerken, verilen ya da alınan mesleki eğitim kalitesi düşerken, mühendislik uygulamalarında bilimsellik ve yaratıcılıktan uzaklaşırken, halkın çıkarlarına aykırı olarak yatırım yapacak kurum ve kuruluşlar tasfiye edilirken dolayısıyla mühendislik yapacak şartlar tamamen ortadan kalkarken elbette arkamızı dönmeyeceğiz çünkü bana ne demek lüksümüz bulunmamaktadır. 50. yılını kutladığımız Meslek Odamıza sahiplenerek, yöneticileri yönlendirerek, sorunların çözümü için kararlar alınmasını ve uygulanmasını sağlamamız, kısaca çalışmamız her zamankinden daha çok gerekmektedir. Sevgilerimizle, YAYIN KURULU İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 3

4 şube den YARIM ASIRLIK ÖMRÜMÜZDE ÜÇ ASKERİ DARBE GÖRDÜK! Taner YÜZGEÇ İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Odamız, birliğimiz ve bağlı odalar açısından 2004 yılının son birkaç ayına 50. yıl etkinlikleri damgasını vurdu. Büyük bir heyecan ve coşku dalgasının tüm üyelerimizi sarıp sarmaladığını görmek, ister istemez alışılmışın dışında kimi duyguların öne çıkmasına neden oluyor. Kolay değil yarım asırlık bir ömrün sene-i devriyesine tanık olmak. Hele Türkiye gibi, örgütlenmenin öcü gibi algılatılmaya çalışıldığı, örgütlü yapıların güçsüz kılınmaya çalışıldığı, üyelerin, yöneticilerin örgütlü yapı içinde olmanın diyetini ödedikleri bir ülkede, 50 yılı tamamlamanın ayrı bir önemi bulunuyor. Belki, bir meslek odasının ayakta kalması, hukuki varlığını sürdürmesi bile kazanç hanesine yazılmayı hak ediyor. İMO nun yarım asırlık ömründe, Türkiye tam üç tane askeri darbeye, ekonomik anlamda büyük alt üst oluşlara, neredeyse bir iç savaş haline bürünen toplumsal, siyasal çatışmalara tanık oldu. İMO bir meslek kuruluşudur elbette. Üyelerinin hak ve çıkarlarını savunmak, mesleğin sorunlarını tespit etmek ve çözümlemek asli görevleri arasındadır. Ancak, demokrasinin içsel bir kültür haline gelememesinin ve üstüne üstlük bu kırık dökük işleyen demokratik sürecin üç kez askeri darbeler vasıtasıyla kesintiye uğramasının meslek odamızın yarım asırlık öyküsünde ne tür izler bıraktığını anlamak gerekiyor. Demokratik ortamda yeşerecek ve büyüyecek iç hayata ve özelliklere sahip meslek odaları için, mesleki sorunların dışına taşarak demokrasiye sahip çıkma refleksini edinmelerinin ne kadar önemli olduğu yaşadığımız 50 yılda defalarca anlaşılmıştır. İlkini bir tarafa bırakırsak, 12 Mart ve 12 Eylül dönemlerinde toplumun demokratik hassasiyetinin yok edilmesinin, hak aramanın suç sayılmasının, sendikaların, partilerin, derneklerin dağıtılması ya da kapatılmasının toplumsal hayatta açtığı derin yaranın kanama noktasının demokratik kitle örgütleri, sendikalar, meslek örgütleri olduğu unutulmamalıdır. 12 Eylül döneminde kapatılmayan tek derneğin TÜSİAD olduğu gerçeği, yine aynı dönemde meslek odalarına üyelik zorunluluğunun kaldırılması gerçeğiyle birleşince ortaya çıkan tablodan, İMO nun nasıl bir ömür sürdüğünü daha iyi anlayabiliriz. Gelişmiş demokrasilerle, demokrasinin içsel bir olgu halini aldığı toplumlarla aramızdaki en dikkat çekici farklılığın örgütlenme kültüründe, -alışkanlığı da denebilir- açığa çıkıyorsa, meslek odalarının da bundan kendi düşeni alacağı aşikardır. Ünlü Alman Yazar Michael Stürmer bir makalesinde, Hatırlamanın olmadığı bir ülkede her şey mümkündür. Tarihsiz bir ülkede, kim ki, hatırlamanın içini doldurur, kavramları belirler ve geçmişi anlamlandırırsa, geleceği de o kazanır. böyle yazıyordu. 50. yıl etkinlikleriyle çerçevesi çizilen zemini, Stürmer in geçmişi değerlendirmeye dair ama mutlaka geleceği kazanmayı amaç edinen yaklaşımıyla zenginleştirmeli ve bizleri buna ulaştırmayı sağlayacak kulvar haline getirmeye çalışmalıyız. Yoksa, 50. yıl etkinlikleri tamamlandığında, yani yeni bir yıla dönüldüğünde, 50 yıllık yorgunluğun önümüzdeki 50 yılı belirlememesinin önüne geçmek mümkün olmayacak, Odamız dalya dediğinde, aynı sorunların yakıcılığının o günkü arkadaşlarımızı da yakacağını düşünmek, şimdiden geçmişi anlamlandırmayı, içini doldurmayı ulvi bir iş olarak önümüze almayı zorunlu hale getirecektir. Özel önem atfedilen ama bir güne sıkıştırılmanın sıkışıklığından bir türlü kurtulamayan yıldönümlerini ancak bu yolla geleceği istemenin aracı haline getirebiliriz. O halde, Odamıza, mesleğimize karşı sorumluluğumuzu, geçtiğimiz 50 yılı anlamaya ve anlamlandırmaya yoğunlaşarak tarif etmeliyiz. Buna ihtiyaç duymuyoruz diyen çıkar mı? Sanmıyorum. Geleceği istemenin geçmişi doğru anlamaktan geçtiğini bilmek ve buna uygun bir hayatı tanzim etmekle yükümlüyüz. Bir başka deyişle; izahla birlikte izan hepimizin boynunun borcu olmalıdır. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 4

5 şube den EKİM-KASIM AYI ETKİNLİKLERİMİZ 02 Ekim 2004 TMMOB 38. dönem 1. Danışma Kurulu toplantısı Ankara da yapıldı. 07 Ekim 2004 Bergama Vapuru ile Körfez i gezdik. Meslektaşlarımızın aileleri ve arkadaşlarıyla birlikte katıldıkları gezide üyelerimiz Mukadder Özakman ve Halit Şekerci ye Edebiyat-Koop tarafından başarı ödülleri verildi Ekim 2004 Prof. Dr. Sıracettin Bilyap 4. Anı Satranç Turnuvası Sabancı Kültür Merkezi nde yapıldı. İMO-DEÜ-İSEM (Çocuk Satranç Dergisi)-DSM(Düşün Sanat Merkezi) birlikteliğinde gerçekleştirilen turnuva 9 yaş ve küçükler, yaş grubu ve açık kategori olmak üzere üç grupta yapıldı. Turnuvaya toplam 170 gencimiz katıldı. 13 Ekim 2004 İzmir Tabip Odası nca yapılan Herkese eşit, ulaşılabilir, ücretsiz sağlık hakkı konulu basın açıklamasına katıldık. Sonbahar-Kış etkinliklerimiz içinde yer alan, temsilciliklerde verilecek eğitim çalışmalarının ikincisi Dikili Temsilciliğimizde gerçekleştirildi. Seminerde İnş. Yük. Müh. Hüseyin Yiğiter Beton Teknolojisindeki Gelişmeler konusunu, İnş. Yük. Müh. Kamile Tosun Betonarme Yapılarda Kalıcılık (Durabilite) konusunu anlattılar. 14 Ekim 2004 Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi nin Mezuniyet Törenine katıldık. İnşaat bölümünden mezun olan genç meslektaşlarımıza Odamızın rozetini ve ajandasını armağan ettik. CHP İzmir İl Başkanlığı nın daveti üzerine İzmir Meslek Odaları Platformu olarak il başkanlığına ziyarette bulunduk. İl binasında bulunan serginin gezilmesinin ardından kentimizin sorunları ve çözüm önerileri konularında karşılıklı görüş alışverişinde bulunuldu. Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim görevlilerinden Yrd. Doç. Dr. Gürkan Özden in sunduğu Zemin Büyültme Faktörü konulu seminer Şube Binamızda gerçekleştirildi. 18 Ekim 2004 TMMOB nin 50. kuruluş yıldönümü nedeniyle yapılan etkinliklere Otel Kaya Prestige de basın mensuplarıyla birlikte yapılan kahvaltı ile başlandı. Kahvaltıda TMMOB nin 50 yıllık dönemde gerçekleştirdikleri, teknik, sosyal ve siyasi duruşu konuşuldu. TMMOB nin kuruluşunun 50. yılı etkinlikleri çerçevesinde DEÜ Rektörlüğü nden Cumhuriyet Meydanı na 50.yıl yürüyüşü yapıldı. Yapılan saygı duruşu ve İstiklal Marşı nın okunmasının ardından, İKK sekreteri Mehmet Güzel tarafından basın açıklaması yapıldı. 19 Ekim 2004 TMMOB nin kuruluşunun 50. yılı etkinlikleri çerçevesinde, İzmir Valisi Yusuf Ziya Göksu ve Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ziyaret edildi. Odamızı temsilen ziyaretlere Şube Başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku katıldı. İTÜ Yüksek Mühendisler Birliği Derneği Yönetim Kurulu üyeleri ile Şube Yönetim Kurulu üyelerimiz akşam yemeğinde bir araya geldi. 20 Ekim 2004 TMMOB nin kuruluşunun 50. yılı etkinlikleri çerçevesinde, EMO Lokalinde Mühendislik Öyküleri Söyleşileri nin birincisi gerçekleştirildi. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 5

6 şube den Söyleşiye Kimya Y. Müh. Dr. Turgut Severge, Makine Müh. Ekrem Bulgun, Ziraat Y. Müh. Prof. Dr. Reşit Sönmez katıldılar. 22 Ekim 2004 TMMOB nin kuruluşunun 50. yılı etkinlikleri çerçevesinde gerçekleştirilen Mühendislik Öyküleri Söyleşileri nin ikincisi EMO Lokalinde yapıldı. Söyleşiye Elk. Y. Müh. Haldun Büyükdora, Har. ve Kad. Müh. Mehmet Gürler, İnş.Y. Müh. Gürcan Başer katıldı. 23 Ekim 2004 İnşaat Mühendisleri Odası Öğrenci Üye Kurultayı Ankara da ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi Kemal Kurdaş Salonunda yapıldı. Eğitimde Eşitsizlik ve Yabancılaşma temalı kurultaya şubemizden 138 öğrenci üyemiz katıldı. 26 Ekim 2004 İzmir Valiliğince davet edildiğimiz yayaların trafikte güvenliklerinin sağlanması amaçlı çalışmaya şubemizi temsilen A. Fuat Günak katıldı. Toplantıda yapılabilecek acil çalışmaların belirlenmesine yönelik alt çalışma grubu oluşturuldu. 27 Ekim 2004 İnş. Yük. Müh. Uğur Belger in yağlıboya resim sergisi şube binamızda açıldı. Cumhuriyetimizin kuruluşunun 81. yıldönümü nedeniyle düzenlenen Cumhuriyetimizde Edebiyat konulu söyleşiye İnş. Y. Müh. Uğur Belger, İnş. Y. Müh. Mukadder Özakman ve İnş. Y. Müh. Abdullah Bizden sunumlarıyla katıldılar Kasım 2004 İnşaat Mühendisleri Odası 39. Dönem 2. Danışma Kurulu toplantısı Antalya Şubesi nde yapıldı. Toplantıda Yetkin Mühendislik, SMM, Meslek İçi Eğitim ve Etüt-Proje Rapor Değerlendirme ve Kriter Tespiti üzerine hazırlanan komisyon raporları okundu ve görüşmelerde bulunuldu. Şube Başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku, konular üzerinde şubemiz komisyon çalışmalarından çıkan sonuçları kurula aktardı. 10 Kasım 2004 Atatürk ün ölümünün 66. yıldönümü nedeniyle şube binamızda İnş.Y. Müh. Taner Arda nın yağlıboya resim ve heykellerinden oluşan bir sergi açıldı. İnş. Müh. Ahmet Gürel in Atatürk Destanı konulu slayt gösterisi şube binamızda yapıldı. 11 Kasım 2004 Yapı Denetimi Uygulamasında 4 Yıl konulu panel İzmir Ticaret Odası Konferans Salonunda yapıldı. Şube başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku nun 12 Kasım Düzce depreminin 5. yıldönümü nedeniyle yaptığı basın açıklamasıyla başlayan panelin yürütücülüğünü İTO YK Başkan Vekili İnş. Müh. Akın Kazançoğlu yaptı. Panele Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı Sabri Erbakan, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mahmut Küçük, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümünden Prof. Orhan Yüksel, Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğünden S. Ayda Saryal, Konak Belediyesi Yapı İzinleri Müdürü Alev Ağrı, İnşaat Mühendisleri Odası Yapı Denetim Kurulu üyesi Attila Zağpus, Yapı Denetim Kuruluşları Derneği İzmir Şube Başkanı Hamza Şahin, İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yapı Denetim Komisyonu üyesi Ali İhsan Argıt sunumlarıyla katıldılar. 12 Kasım 2004 Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak, teknik ekibiyle birlikte, TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulunu ziyaret ederek Karşıyaka da yapılan ve yapmayı düşündükleri çalışmaları aktardılar. İmar düzenlemeleri ve yeni yapmayı planladıkları Belediye Hizmet binasıyla ilgili soruları cevapladılar Kasım 2004 İzmir 10. Uluslararası Yapı Fuarında stand açtık. Güvenli Yapı için inşaat mühendisi temalı broşürün dağıtıldığı standda şubemizce basılan kitapları da ziyaretçilere tanıttık. 19 Kasım 2004 Sonbahar-Kış etkinliklerimiz içinde yer alan, temsilciliklerde verilecek eğitim çalışmalarının üçüncüsünü Tire Temsilciliğimizde yaptık. Tire Belediye Başkanı ve İlçe Milli Eğitim Müdür Yardımcısı ile 250 civarında ilköğretim öğrencisinin katıldığı ilk oturumda İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 6

7 şube laboratuvar sorumlumuz Vedat Yorulmazel Deprem Nedir konusunu, şube başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku Güvenli Yapı Nasıl Olur konusunu anlattılar. Üyelerimize yönelik yapılan ikinci oturumda Zemin Emniyet Gerilmesi Nedir- Ne Değildir? konusunu Yrd. Doç. Dr. Gürkan Özden örneklemeleriyle anlattı. 20 Kasım 2004 TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulunun düzenlediği Gıda ve İnşaatçılar Çarşısında çalışan TMMOB üyelerinin çarşıya yönelik sorunlarının görüşüldüğü toplantı Yenişehir Telekom Müdürlüğü nde, Konak Belediye Başkanı Ali Muzaffer Tunçağ ın katılımıyla yapıldı. Türkiye Prefabrikasyon Birliği nin düzenlediği 11. Beton Prefabrikasyon Sempozyumu na katıldık. Sempozyumun konusu Prefabrikasyonda Tasarım Olanakları idi. Emek Platformunun düzenlediği Sosyal Devlet Sosyal Adalet mitingi Ankara da yapıldı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün kapatılmasına ve SSK Hastanelerinin yerel yönetimlere ve özel sermayeye devredilmek istenmesine karşı çıkılan mitingde ABD nin Ortadoğu da uyguladığı politikalar ve Felluce deki katliam da kınandı. 22 Kasım 2004 Sonbahar-Kış dönemi Meslek İçi Eğitim kursları kapsamında düzenlenen kursların birincisi şube binamızda başladı. Metraj ve keşif hazırlama esaslarının anlatıldığı ilk kurs programına 35 üyemiz kayıt yaptırdı. 25 Kasım 2004 Prof. Dr. Ünal Öziş in sunduğu Leyla Gencer ve Opera Dünyası konulu konferans şube binamızda gerçekleştirildi. Leyla Gencer in ses kayıtlarından örneklerin sunulduğu konferansa ilgi büyüktü Kasım 2004 Ankara da gerçekleştirilen 4. Ulusal Asfalt Sempozyumu na şubemiz adına A. Fuat Günak katıldı. 26 Kasım 2004 Sonbahar-Kış etkinliklerimiz içinde yer alan, temsilciliklerde verilecek eğitim çalışmalarının dördüncüsünü Bergama Temsilciliğimizde yaptık. İlçe Sivil Savunma Müdürü ile İlçe Milli Eğitim Müdürü nün de katıldığı ilk oturumda şube laboratuvar sorumlumuz Vedat Yorulmazel Deprem Nedir? konusunu, şube başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku Güvenli Yapı Nasıl Olur konusunu anlattılar. Üyelerimize yönelik yapılan ikinci oturumda Zemin Emniyet Gerilmesi Nedir- Ne Değildir? konusunu İnş. Yük. Müh. Özgür Bozdağ anlattı. GENÇLİK VE GELECEĞİ (*) Harun KARADENİZ Öğrenci Birliği Başkanı şube den Gençliği ülke sorunlarıyla ilgilenmeyen bir ulusun sonu gelmiş demektir. Gençlik olarak biz, ülke sorunlarıyla ilgilenmeyi görev biliyoruz ve ülke sorunlarıyla ilgilenip etken olduğumuz ölçüde görevimizi yaptığımıza inanıyoruz. Çünkü ülkenin geleceği, gençliğin geleceğinden ayrı düşünülemez. Biz ülke sorunlarıyla ilgilenmekle, gerçekte kendi geleceğimize sahip çıkmış oluyoruz. Yaşlı kuşağın bize devredeceği Türkiye yi, Amerikan üslerini, bizi Amerika ya bağlayan ikili anlaşmaları, yıldan yıla artan borçları ve Türk halkının nasıl sömürüldüğünü görüp de ülke sorunlarıyla ilgilenmemek en yumuşak söyleyişle ihanettir. Türk ulusuna ihanettir. Türk devletinin geleceğine ihanettir. Gençliğin ülke sorunlarıyla ilgilenmesi ve sömürülen Türk halkından yana eylemler yapması, sömürgen çevreleri tedirgin etmekte ve bu çevreler Gençlik siyaset yapıyor diye feryadı basmaktadır. Egemen sınıfın isteğine kalırsa, onlar bizi yönetecekler, ömrümüz boyunca acısını çekeceğimiz ikili anlaşmalarla bizi bir yabancı devlete bağlayacaklardır. Fakat biz kadere boyun eğeceğiz, bu ikili anlaşmalara karşı çıkmayacağız. Bir doğu-batı savaşında onlar Türkiye yi bir nükleer hedef haline getirecekler. Fakat biz NATO ya karşı çıkmayacağız. Bütün yeraltı kaynaklarımızı Amerika ya peşkeş çekecekler, fakat biz bu sömürünün hesabını sormayacağız. Köylünün ürününü ucuza kapatarak köylü kardeşlerimizi sömürecekler, fakat biz Köylüyü sömürüyorsunuz dahi diyemeyeceğiz. Kıbrıs ta yolumuzu kesen 6. filo İstanbul Limanı na demirleyecek, fakat biz 6. filoyu protesto etmeyeceğiz. Meslek bilgimizi kullanarak lüks binalar inşaa edeceğiz, fakat bu binalarda kimlerin yatıp kalktığını sormayacağız. Mühendis olarak silahlar yapacağız, fakat bu silahlar küçük ücretlerine zaman isteyen işçi kardeşlerimize çevrildiği zaman ses çıkarmayacağız. Bugünün öğrencileri yarının meslek adamları olarak ülkemizin bütün sorunlarıyla ilgilenmek zorundayız. Öğrenciliği bitirip meslek hayatına atılacak olan biz mühendisler için iki yol vardır. Bu yollardan biri, kim için ve ne için üretim yaptığını düşünmeksizin egemen sınıfların yararına üretim yapmaktır. Kısaca neden ve niçinini düşünmeksizin bir miktar karşılığında üretim yapmak yani robotlaşmak. İkinci yol ise, kim için ve ne için çalıştığını bilerek emekçi halkın yararına üretim yapma olanaklarını aramaktır. Bir başka deyişle, ikinci yol küçük bir azınlığın yararına robotlaşmak değil, büyük çoğunluğun, yani toplumun yararına çalışarak insanlaşmak yoludur. (*) İ.T.Ü Arı Yıllığı İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 7

8 şube den MÜHENDİS, MESLEK ODASI ve SİYASET Gülşen IŞIK İnşaat Mühendisi Mühendisliğin bir meslek olarak toplum tarafından kabul edilişinden bu yana ekonomik yapıdaki üretim ilişkileri ve üretim biçimine bağlı olarak mühendislerin konumları toplumsal yapıda değişiklik göstermiştir. Bu ekonomik ve toplumsal gelişim süreçlerinde belirleyici olan mühendislerin davranış biçimleridir. Yani gerekli teknolojik bilgi ve birikime sahip yetenekli, eğitilmiş ancak bir elit gibi mi, yoksa içinde yer aldıkları üretim sistemini sorgulayan muhalefet gücü olarak mı davrandıkları önem kazanmaktadır. Ülkemizde teknolojiyi üretmeyen, kullanarak aktaran mühendisler ve mühendislik hizmetleri, teknolojinin üretim sürecini tasarlama durumunda değildir ne yazık ki. Dışarıya bağımlı politikalar sonucunda mühendisler aldıkları eğitime ve üstlendikleri sorumluluklara uygun olmayan ekonomik koşularda karşı karşıya kalmaktadır. Ülke çıkarlarına aykırı teknik hizmet ithali ve teknoloji transferinin artarak devam etmesi, ekonomi ve yatırımların küçülmesi nedeniyle birçok mühendise iş olanağı vermemektedir. Eşitsiz ve niteliksiz mesleki eğitim de genç mühendislerin önünde sorun olarak durmaktadır. Yürürlüğe girecek olan GATS gibi bazı uluslararası anlaşmaların getireceği kötü sonuçlarda mühendisleri ve ürettikleri hizmetleri olumsuz olarak etkileyecektir. Dolayısıyla mühendislik hizmetleri ya yeterince üretilmemekte ya da hizmetlerinden yararlanılamamaktadır. Birey olarak meslek sahipleri, belli kurallar içerisinde hareket etmek, ortak kültür ve mesleki formasyonlarını geliştirmek üzere kurumsallaşarak örgütlenmeye gitmişlerdir. Bu mesleki örgütlerin amacı, mesleğin ve üyelerin içsel birliğini sağlamak olduğu gibi aynı zamanda belli mesleki normlar oluşturmayı, uygulamada birliği ve mesleksel denetimi de hedeflemektedir. Ülkemizde uzun yıllardır süre gelen olumsuz etkiler nedeniyle mühendisler 1980 li yıllardan itibaren saygınlığını yitirmiş sadece örgütleri vasıtasıyla bir kamuoyu haline gelmiştir. Buna rağmen mühendis ve örgütlerinin sadece kendi mesleki konularıyla ilgilenmesi gerektiği yanlış inancının oluşumuna engel olunamamıştır. Ayrıca aynı yıllarda yasalarla getirilen kısıtlamalar nedeniyle mühendisler ve mesleki örgütlerin toplumsal, ekonomik ve siyasi sorunlarla bağı kopartılarak, topluma ve sorunların çözümlerine duyarsızlaşma ve yabancılaşma sağlanmıştır. Bu durum ise mühendisleri, kendileri dışında alınan siyasi kararların sistem içerisinde uygulayıcısı durumuna düşürmüştür. Ülkemizde meslek odaları, kuruluş amaçları, bu amaçları gerekleştirmek için konulan görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde bir yanıyla kamu kurumu niteliğine sahiptir. Diğer yanıyla da ülkenin ve üyelerinin menfaatlerini korumak, geliştirmek ve bunları sağlamak için ortak tutum ve davranışlar geliştirmek açısından baskı grubu niteliği taşımaktadır. Bu nedenle meslek odalarının toplumsal, ekonomik ve siyasi olaylara bakış açısı ve çözüm önerileri, merkezi yapıdan ayrı ve hatta ona aykırı olabilmekte, kamu yararı anlayışı devletten ve hükümetten ayrı görüşlere sahip olmayı getirmektedir. Öte yandan demokratik gelişme sürecinde bazı belirli hak ve özgürlüklerin elde edilmesinde baskı gruplarının önemli paylarının bulunduğu yansıtılmadığı gibi, belli amaçlar doğrultusunda gerçekleştirmeye çalıştıkları çıkarları, kısmi çıkar olmasının yanında, toplumsal ortak çıkarların birer parçasını da oluşturmaktadır. Mühendis ve Mimar Odalarına yıllardır siyasetle uğrayış biçiminde eleştiriler yöneltilmektedir. Oysa ki meslek örgütlerinin kitleselleşmesi ve toplumsal destek alması, kendi alanlarındaki toplumsal muhalefete yapmış oldukları katkılarla paralellik göstermektedir. Zaten inşaat mühendisleri meslek odalarından meslek mensupları ve toplumun çıkarlarını birlikte gözetmesini beklemektedir. Öte yandan mühendisler, siyasi boyutu yokmuş gibi gözüken mesleklerinin sosyal karakterini iyi İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 8

9 şube den tahlil edip, siyasi iktidarlarca alınan ekonomik sosyal, politik ve toplumsal kararları sorgulayıp, bu sonuçları mesleğinin kendisine vermiş olduğu olanaklarla, toplumun değişiminin denetlenmesinde ve geleceğin belirlenmesinde etkin rol alabilmelidir. Böylece mühendisler, kendileri dışında alınan siyasi kararların sistem içinde uygulayıcısı durumundan kurtulabileceklerdir. Bunu da mesleki pratiğin eleştirisinden türetilmiş bir siyasallaşma ve daha global politik mücadele ile bütünleştirerek sağlanması olanaklıdır. Yurt ve meslek sorunlarını çözmede üyelerin hak ve çıkarlarını koruma da etkin olmanın koşulu iyi örgütlenmekte geçmektedir. Bunun içinse demokratik hak ve özgürlüklere sahip olmak gereklidir. Teknik elemanlar ve onların meslek odaları bu yoldaki mücadelede üzerlerine düşen görevleri yapmalıdır. O halde mesleki demokratik kitle örgütü olan İMO nın kendi çıkarlarını koruyabilmesi, toplumun çıkarlarını savunabilmesi, kısaca toplumsal muhalefet yapabilmesi için siyasetle iç içe olması gerekmektedir. Kuşkusuz etkinlik sağlamanın yolu da ilgi alanlarına yönelik siyasete girmekte geçmekte olup, demokratik katılım ancak böyle sağlanabilecektir. Örneğin İMO nın ülkemizin kalkınma ve sanayileşme, kentleşme, mesleki eğitim sorunlarına ilgi duyması, bu yönde değerlendirmeler yapıp, çözümler önererek talepler yükseltmesi en tabii hakkı ve görevidir. Çünkü ülkeyi ve toplumu ilgilendiren bu sorunlar ve siyasal iktidarların çözüm yol ve yöntemler ile alacakları kararlar, uygulayacakları politikalar kaçınılmaz olarak öncelikle mühendislik mesleğinin icrasını etkilemektedir. İşte İMO kendi meslek alanı içinde bu ve benzeri sorunlarda görüş geliştirip çözüm önerileri sunmak bunların kabulü yönünde çalışmalarda bulunmak zorundadır. Bunun adı siyaset yapmaktır. Bu İMO nın varlık nedeni olup, sivil toplum demokrasi ilişkileri de bu noktada somutlaşarak ortaya çıkmaktadır. Siyasi görüşü ne olursa olsun bireyler meslek temelinde meslek odalarında örgütlenmekte, bir arada bulunmaktadır. Bu nedenle belli bir siyasi partinin güdümüne girmeden, mesleki çıkarların gerektiğinde bütün siyasi ve partisel görüşlere karşı savunulabilmektedir. Bazen mesleki talep ve görüşler, siyasi taleplerle öne sürülebildiği gibi, bazen de siyasi görüşler mesleki taleplerle öne sürülebilir. Yani mesleki görüşler siyasetle bağıntılı olarak birbirinin içinde yer alabilmektedir. Örneğin ülkenin sanayileşme ve kalkınma politikalarının dışa bağımlı gelişmesi mesleği direkt ilgilendirdiği için İMO nın karşı çıkması gerekir ki buda siyasi talepleri barındırmaktadır. Öte yandan mesleki çıkarları aşan, dar siyasi görüşleri de aşan konular vardır. Mesleki konuların dışında da bazı yanlışlıklara karşı çıkmak gerekmekte, Odalar bunlarla uğraşmak durumunda kalmaktadır. Mesleği ne olursa olsun savaş ve barış, çevre gibi dünyada herkesin konuştuğu konularla uğraşılması gerekmektedir. Siz bunlarla neden uğraşıyorsunuz denilmemelidir. Çünkü bu geleceği düşünen herkesin konusudur. Bu noktada meslek odası olmanın yanı sıra mühendis kimliğinin verdiği aydın olmanın sorunluğu belirleyici olmaktadır. İşte bu sorumluluk duygusu içerisinde örgütlü olunan meslek odaları vasıtasıyla, siyasal iktidarların aldığı ekonomik, siyasi ve toplumsal kararlar üzerinde söz söylemek mümkün olabilmektedir. Konu genel olarak değerlendirilirse; meslek odaları mesleğini bilen, onu halkın hizmetinde kullanan mühendis ve mimarların yetişmesinden, ülkenin her işini yapacak nicel ve nitel gücü olan teknik elemana, kalkınmamızın ve gelişmemizin denetiminden, düzeyimizi geliştirip ülke, meslek ve meslektaş sorunlarının çözümüne kadar amaç, iş ve işlemleri gerçekleştirebilmek için siyaset yapmalı, birlikte doğru politikalar üretip uygulama konusunda çaba harcamalıdır. Öyleyse ekonomik, demokratik mücadeleyi salt kişilerin ekonomik, siyasi ve sosyal durumlarının göreli olarak iyileştirilmesi için, teknik elemanların gündelik sınırlı çıkarları için yasa talepleri mücadelesi alanına hapsetmeden, gündelik hesapları bir yana bırakıp meslek ve meslektaş çıkarlarının korunmasının toplumsal çıkarların korunmasıyla sağlanabileceği unutulmadan güçlü ve örgütlü mücadele gereklidir. Bu yoldaki mücadele de teknik elemanlar ve Odalar üzerlerine düşen görevleri yapmalıdır. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: 120 9

10 şube den TMMOB - İMO İZMİR ŞUBEMİZİN ELLİ YILLIK ÖYKÜSÜ E. Tahsin YAYGIN İnşaat Mühendisi Mühendislerin ve mimarların, yasalarca belirlenmiş bir örgüte sahip olmalarının yaklaşık 100 yıla yakın bir geçmişi vardır de kurulan Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti ni, Türk Yüksek Mühendisler Birliği, Türk Mimarlar Cemiyeti ve uzmanlık temelinde kurulan çok sayıda dernek izlemiştir. Bu kuruluşların 1930 lara kadar uzanan odalaşma çalışmaları, 2. Paylaşım Savaşı sonrasında egemen politikalarla buluşmuş, unvanlarını yüksek öğretim sonunda elde eden meslekler arasında, avukatlardan ve tabiblerden sonra mühendis ve mimarlar da yasa ile kurulu örgütlerine 1954 yılında kavuşmuşlardır. TMMOB Yasası 27 Ocak 1954 te Meclis te kabul edildi. Kurucu Genel Kurul un hazırlıkları Bayındırlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir girişimci kurul tarafından yapıldı Ekim 1954 tarihleri arasında 1. Genel Kurul toplandı ve TMMOB tüzel kişi olarak yaşamımıza girdi. Cumhuriyetin ilk yıllarında kadar olduğu tahmin edilen mühendis ve mimar sayısı TMMOB nin kurulduğu yıllarda idi. Bugün ise yarım milyona yaklaşıyor bu sayı sayılı Türk Mühendis ve Mimarlar Odalar Birliği yasası ile Odalar Birliği kurulmuş ve ardından ihtisas odaları kurulmaya başlamıştır. Bayındırlık Bakanlığına bildirimde bulunan mühendis ve mimarların kurucu üyelerinin çalışmaları ve Genel Kurulları yapmaya başlamaları ile kuruluş çalışmaları tamamlanmıştır. İnşaat Mühendisleri Odası da kuruluşunu, tarihinde Ankara da Türkocağı salonunda, 237 üyenin katılımı ile ilk Genel Kurulunu yaparak tamamlamıştır. Bu Genel Kurulda seçilen Yönetim Kurulu üyelerimiz Reis: Hikmet Turat, Umumi Katip: Kemal Noyan, Muhasip Aza: Hayri Yunt, Aza: Esat Tuncel, Aza: Süreyya Gündeş, Aza: Hayrettin Dönmezer, Aza: Feyyaz Köksal dan oluşmuştur. Genel Kurulda alınan kararlar arasında şubelerin kurulması kararı, seçilen ilk Yönetim Kurulu tarafından ele alınmış, 9 Aralık 1955 tarihinde İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Müteşebbis Kurulu olarak, Başkan: Sadık Türkman, Umumi Katip: Esat Doğruer, Muhasip: Osman Berke Üye. Celal Olcay, Üye. Nurettin Gürsoy atanmışlardır. 15 Nisan 1956 günü İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi 1. Olağan Genel Kuruluna taşıyan Müteşebbis Kurulu tarihi görevi tamamlayarak, yerini seçimle göreve gelen ilk yönetim kuruluna bırakmıştır. 21 Nisan 1956 günü seçilen yönetim kurulu kendi arasında görev dağılımı yaparak; Başkan: Esat Doğruer, Umumi Katip: Berki Tunçağ, Muhasip: Osman Berke, Üye: Muammer Tansu, Üye: Mukadder Mimaroğlu ndan oluşmuştur. Bu yönetim Kurulu tarihinde yapılan 2. Olağan Genel Kurula kadar görev yapmıştır. O yıllarda şubemize bağlı iller Manisa, Balıkesir, Çanakkale, Aydın, Muğla, Denizli, Isparta, Burdur, Antalya, Uşak ve Afyon dur. O günlerden bugünlere kısa notları gözden geçirelim: günü ilk Başkanımız Esat Doğruer i kaybettik Şubat 1962 tarihlerinde İnşaat Mühendisleri Odası 8. Genel Kurulu İzmir de Ticaret Odası salonunda yapıldı. Şubemize bağlı illerde, vize uygulamasına geçilmesine ve üyelerimiz arasında dayanışmanın sağlanması için temsilcilik kurulmasına Aydın ve Afyon illerinden başlanılmış. 18. Dönem yönetim kurulu ( ) Muğla, ( ) Aydın, ( ) Manisa, ( ) Denizli, ( ) Nazilli, ( ) Söke, ( ) Isparta, ( ) Kütahya temsilcilikleri kurularak örgütlenme çabaları artırılmıştır tarihinde yapılan Şube Genel Kurulundan sonra, seçilen yeni yönetim kurulu, gerek örgütlenme, gerekse mesleki çalışmalarda şimdiye kadar tesbit edilen eksikliklerin giderilmesi yönünde de şubenin yeniden yapılanmasını gündeme getirir. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

11 şube den Bu dönemle birlikte İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi nde kollektif çalışma anlayışı yerleşmeye başlar. Üye sorunlarının çözümü ve şubenin genel politikaları geniş üye toplantılarında çıkan eğilimlerin değerlendirilmesiyle gerçekleştirilir. 1-2 Kasım 1974 tarihinde ilk kez Yapı Denetimi sempozyumu yapılır. Ve yine ilk kez 19 Kasım 1974 günü İzmir Belediyesi ile yapılan bir protokolle Yapı Denetim Uygulaması na geçilir. İnşaat Mühendisleri Odası 2. Olağanüstü Genel Kurulu tarihinde İzmir de toplandı. Bu toplantının gerekçesi: 1976 yılında yapılan TMMOB Genel Kurulunda alınan karar gereğince, üye sayısı den fazla olan meslek odalarının 1976 yılı içinde delegasyona geçmeleriydi. Olağanüstü Genel Kurulda yapılan yönetmelik değişikliği ile bundan sonra Oda Genel Kurulları, şube kongrelerinde seçilen delegelerle toplanacaktı yılında yapılan Genel Kurulda, Merkez ve Ankara Şubesi işlev ve görevini birlikte yürüten merkezimizin Ankara Şubesi olarak ayrılmasına, Samsun, Diyarbakır ve Adana şubelerinin açılmasına, Elazığ şubesinin kapatılmasına karar verilmiştir. Odamızın, Ankara, İstanbul, İzmir, Kayseri, Adana, Diyarbakır Samsun Şubeleri ile hemen her coğrafi bölgede örgütlenmesi ve faaliyetlerini sürdürmesi kararlaştırılmış ve uygulanmıştır. 3 Aralık 1977 tarihinde Şubemizin Araştırma Laboratuvarı açıldı ve çalışmaya başladı yılında 23. dönemde şubemizde komisyon çalışmaları başlatıldı ve 13 konuda komisyon kuruldu. Bunlar Teknik Danışma, Araştırma Laboratuvarı, OMDU (Ortak Meslek Denetim Uygulaması), Yayın, Çevre Belediyeler, Temsilcilikler, Bölgesel Mesleki Çalışmalar, Serbest Çalışan Üye Sorunları, Kamuda Çalışan Üye Sorunları, Halkla İlişkiler, Üniversite- Oda İlişkileri ve Eğitim, Sosyal Faaliyet Komisyonlarıdır. Bu dönemde Soma temsilciliği te, Turgutlu temsilciliği te, Salihli temsilciği te, Antalya temsilciliği te ve Edremit temsilciliği kurulmuştur yılında 24. dönem Genel Kurulu 22 Ocak 1979 günü yapıldı ve bu genel kurulda ekip değişikliği oldu, kendilerini Sosyal - Demokrat olarak deklare eden arkadaşlarımız yönetim kuruluna seçildiler Yılı 25. dönem Genel Kurulu 19 Ocak 1980 de yapılmıştır. Bu dönem 24 Ocak kararlarının alındığı, ülkenin hızla darbe beklentisi içine sokulduğu ve 12 Eylül darbesiyle, demokrasinin yok edildiği bir dönem olarak her zaman anımsanacaktır. 12 Eylül darbesine kadar şubemiz 7 konuda çalışma komisyonları ile çalışmalarını sürdürmüştür. 12 Eylül 1980 askeri darbesi arkasından tüm demokratik örgüt ve kurumlar gibi, İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi nin çalışmaları durdurulmuş ve şubemiz 9 Ekim 1980 günü kapatılmıştır. 20 Mart 1981 günlü Sıkıyönetim Komutanlığının yazısı ile ilimizdeki diğer odalarla birlikte şubemizin açılmasına izin verilmiştir. 22 Mayıs 1981 tarihinde yapılmak istenen 26. olağan genel kurul Sıkıyönetim Komutanlığının izin vermemesi üzerine yapılamamıştır. 30 Haziran 1981 günlü Sıkıyönetim Komutanlığı yazısı ile Laboratuvar Denetimi ve Bilirkişilik Hizmetlerine izin verilmiş, 22 Aralık 1981 tarihli Sıkıyönetim Komutanlığı yazısıyla 16 Ocak 1982 tarihinde Atatürk İl Halk Kütüphanesinde 27. Olağan Genel Kurul toplanabilmiştir. Genel kurul sonrası şube yönetim kurulu toplantıları ve diğer etkinlikler Sıkıyönetim Komutanlığından 15 gün önceden izin alınmak kaydıyla yapılmaya başlanmıştır. 15 Ocak 1983 tarihinde yapılmak istenen 28. Dönem Olağan Genel Kurula Sıkıyönetim Komutanlığınca izin verilmemiş, 7-8 Ocak 1984 tarihlerinde 29. dönem Genel Kurulu yapılmıştır. Bundan sonra şubemiz Genel Kurulları iki yılda bir Ocak ayının 3. Cumartesi ve Pazar günlerinde yapılmaya başlanmıştır. 29. dönem Genel Kurulundan (7-8 Ocak 1984) sonra şube çalışmalarımız Ana Sorunlar Danışma Komisyonu (ASDK) başta olmak üzere kurulan Teknik Danışma, Bölgesel Mesleki Çalışmalar ve OMDU komisyonları ile 1980 öncesi etkinliğine ulaşmak çabasında olmuştur. Bu dönemde; şubemize ilk bilgisayar (IBM) alındı, yayın çalışmaları sürdürüldü ve Kasım 1985 te şubemiz Haber Bülteni yayın hayatına başladı. 30. dönem Genel Kurulu Ocak 1986 tarihlerinde yapılmış, 21 il ve ilçe temsilciliği ve 4 konudaki komisyon çalışmaları ile şube faaliyetleri sürdürülmüştür. Bunun yanında seminer, konferans, sempozyum, yabancı dil İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

12 şube den (İngilizce) ve bilgisayar kursları da düzenlenmiştir. 31. dönem Genel Kurul Ocak 1988 tarihlerinde yapılmış, 4 ek temsilcilik açılmış ve üye sorunları komisyonu kurulmuştur. Antalya ve Denizli temsilciliklerimiz, Oda Genel Kurul kararı ile Şube olarak faaliyetlerine devam etmiştir. Konak ve Bornova Belediyeleri ile yapı denetim Protokolü imzalandı ve yapı kontrollerine başlandı. 32. dönem Genel Kurulu Ocak 1990 tarihlerinde yapılmıştır. Bu dönemde; 28 il ve ilçe temsilciliğine ulaşılmış, bu temsilciliklerle şube faaliyetleri yayınlaştırılmıştır. Çalışma Komisyonları sayısı 8 e çıkarılmıştır. Laboratuvarımıza zemin etüdleri için gerekli araç ve gereçler satın alınmıştır. Kasım 1990 da Karşıyaka Belediyesi ile yapı denetim protokolü imzalandı. Menemen temsilciliğimizde yapı denetim uygulamalarına katılmıştır. 33. dönem Genel Kurulu Ocak 1992 tarihlerinde yapılmıştır. Bu dönemde; Balıkesir temsilciliğimiz Oda Genel Kurul kararı ile Şube olarak faaliyetlerine devam etmiştir. Şubemize bağlı il sayısı Aydın, Manisa, Uşak ve Kütahya olmak üzere 4 e düşmüştür. İşyeri temsilcilikleri oluşturuldu. Dikili, Bergama, Çeşme, Torbalı ve Aliağa da yapı denetim çalışmaları başlamıştır. Ege-Koop Egekent Konut Üretim Yapı Kooperatifi Birliği ve S.S İzyuva Konut Yapı Kooperatifi yüklenicisi İzmir İmar Limited Şirketi ile imzalanan protokollarla yapılarda kullanılacak betonların denetimi yapılmıştır. 34. dönem Genel Kurul Ocak 1994 tarihlerinde yapılmıştır. Bu dönemde; Aydın ve Manisa temsilciliklerimiz Oda Genel Kurul kararı ile Şube olarak faaliyetlerine devam etmişlerdir. 35. Genel Kuruldan, 39. Genel Kurula kadar geçen süre içersinde İMO da ve İMO İzmir Şubesi nde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Son 15 yıldır, Şubemizin üyelerinden kopuk kalmasının, üyeye güvenin azaldığı ve çoğu kez de üyenin sadece Odaya gelir getiren bir araç gibi görünmesinin yarattığı sıkıntıların aşılmasında, farklı görüşleri savunan grupların mücadeleleri Şubemize bir başka canlılık katmıştır. Özellikle son yönetim kurulu seçimleri şube tarihinde ilk defa % 40 lar seviyesinde katılımlarla gerçekleşmiştir. Bu dönemde Nisan 2003 tarihinde yapılan İzmir Şubesi Olağanüstü Genel Kurulu ndan sonra, Şubemizde, geleceğe yönelik programlarıyla yeni bir anlayış yönetime gelmiş ve 39. Dönem Genel Kurulu nda da bu görüşün düşünce ve anlayışları tekrar kabul görerek, yeni dönemde de Yönetim Kurulunu kazanmıştır. Olağanüstü Genel Kurul dan sonra, Odamızın gençleşme süreci ilk kez hızlanmıştır. Şimdiye kadar Şubemizle hiçbir bağı olmayan, genç inşaat mühendislerinin Odaya olan ilgi ve katkıları artmıştır. Aynı şekilde öğrenci üyelik hayata geçilerek genç mühendis adaylarıyla okul sırasında ilişkiye geçilmiştir. Meslek içi eğitim çalışmalarına hız verilen bu dönemde özellikle bilgisayar kursları her kursiyere bir bilgisayar düşecek düzeye getirilmiştir. Bu yeni süreçte ilk kez İMO Meclisi oluşturularak çalışmaların ve kazanımların sağlam ve üretken bir zemine oturtulması hedeflenmiştir. Yukarıda kısaca özetlemeye çalıştığım şubemiz öyküsü, bu kadar kısa olamaz. Ne yazık ki, burada Şubemizin her döneminde yapıla gelen Konferans, Teknik Kongre, Seminer, Sempozyum, Kitap Yayınları, Teknik Geziler, İnşaat Mühendisleri Gecesi, Kurslar, Çevre Gezileri v.b etkinliklerimizden, sayısız konularda Şubemiz görüşlerini açıklayan bildiriler, paneller, ülke ve bölgemiz sorunları hakkındaki görüşlerimizi açıklayan basın açıklamalarından söz edemedik. Geriye baktığım da dolu dolu bir İnşaat Mühendisliği etkinliği, bazı konularda ilkler yaşadığımızı, her zaman İnşaat Mühendisliğini en iyi şekilde temsil etmeye çalıştığımızı gördüm. Bugün eksikleriyle dile getirmeye çalıştığım çalışmalarımızı üreten; başta bugüne değin görev yapan tüm yönetim kurulu üyelerine, onlara her zaman fedakarca yardımcı olan tüm şubemiz ücretli çalışanlarına, çalışma komisyonlarında görev yapan üyelerimize, şubemiz etkinliklerinde görev alan bilim insanlarına, sanatçı dostlarına binlerce teşekkür ediyorum. Aramızdan ayrılan dostlarımızı tek tek anamadık, onlar da anılarımızda yaşıyor. Elli yıllık bir öyküyü yazmak oldukça güç ve tek başına kimsenin yapamayacağı bir deneme. Yine de satır başları ile bazı anıları canlandırabildiysem ne mutlu. Eskilerin deyimi ile sürc-ü lisan ettim ise af ola. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

13 şube den ŞUBEMİZ YÖNETİM KURULU BAŞKANLARI 1 - Sadık TÜRKMAN Esat DOĞRUER Muammer TANSU Celal OLCAY Hamit ŞERBETÇİOĞLU M. İsmet ÖZPİRİNÇ Gündüz HEKİMGİL Cemal SEDEF Gürcan BAŞER Mustafa ARKUN Birol BORA Haluk GÜNERMAN Birol BORA Orhan AYBER Ali Muzaffer TUNÇAĞ Mehmet KARCI Ömer Zafer ALKU MERHABA BİRLİĞİM MERHABA 50. YILIMIZ (*) M. Rüştü ÖZAL İnşaat Mühendisi Odamız İlk Genel Kurul Başkanı Az değil, ama geçivermiş bir yüz yılın yarısı! Acımasız zaman bastonla evimin duvarları içine bedenimi mahkum ederken belleğimi de süpürüp geçmiş. Ne var ki, önümde beyaz kağıt karalanmayı bekliyor. Gayret Rüştü gayret! Paramparça bir aynanın kırık parçalardan yansımalara göre, 1954 e kadar birisi mimarların, öteki mühendislerin iki derneği vardı, Ankara da mezuniyetinden az önce yaptığımız bir ekskürsiyondan dönüş sırasında, mühendisler derneğine bir çay saatinde konuk edildiğimiz zaman, miyadı dolmuş eşya gibi altı yıl karavanasına kaşık çaldığımız, koğuş benzeri yatakhanesinden kopup farklı bir yaşama kavuşacağımızın mutluluğunu bulutlandırdığı bir zamanda bu birliğin varlığını yaşamak, yollarımızın ışığı gibiydi. Araya giren 2. Dünya savaşı, Hitler belası, milyonların ölümü, sakat kalması, kentlerin, sanat eserlerinin yerle bir edilmesi ve yoksulluğun daniskası. Değişim arayan bir dünya. Amerika dan uçurulan tek bir dünya kurgusu, senaryolar, 1945/46 sonrası, yardım fonları ve bu yoldan da yönlendirme, Türkiye mize, demokrasiye yönelik siyasi ve ona paralel sosyal değişimler; 1950 ve sonrasına giriş böyle. Bu arada devletin kurumlaşma çabaları olsa gerek. Birisi yüksek mimar Süleyman... öteki yüksek mühendis Hikmet Ölçmen. 2 milletvekilinin TBMM ne verdikleri tasarı 6235 sayısını bularak TMMOB yasamız 1954 yılında dünyaya geliyor. Tepeden inme bir yasa, boşlukları var. Birlikten odalara, şubelere ve temsilciliklere doğru. Şu var ki mesleğini yapan öğretim üyelerinden rütbeli mimar ve mühendislerin içine alındığı kapsamlı bir kurum. Yasada kendi aktörleri kendi içinde kendisini dengeliyor, merkez yönetimlerin yerinin belli edilmemesinden doğan durum ile her üyenin TMMOB Genel Kuruluna katılabileceğine ilişkin hükmün uygulanamaz olması 7303 sayılı yasa ile değiştirilmiş, bu arada (iktidarların istemedikleri insanı seçtirmeye engel olamadığından) birlik genel sekreterinin birlik yönetim kurulunca seçilmesi yoluyla istediklerini yapabilmeyi de bu değişikliğe yerleştirmişlerdir ki, bu uzun ve birliğimizin çok şerefli bir mücadelesini oluşturur. Yasanın başlıklarını doldurmaya çalışan tüzük, yönetmelik ve gelenekleşen yol ve yöntemlerle, ihtisaslara göre odalar, şubeler, temsilcilikler oluşmuş, kuru değirmenin suyu kendi üyelerince sağlanmak, hazineye kesinlikle gitmemek üzere çoğu oda mekanlarını ve donatımlarını, büro personelini vb. tamamlamış, kamu yararını öne çıkarmak suretiyle ülkemizin teknik gücünü yaratmış; odalar ve birlik teknik yayınları, teknik kongre ve sergileri, meslek içi her tür eğitimle yararlı olma çabalarından başka yerel idarelere büyük katkılar sağlamıştır. Benim izleyebildiğim İMO nun yayınları her yönüyle beğenilerin üstündedir. Ancak Hikmet-i hükümetten sual olunmaz, hiçbir dönemde benimsenemediğimiz gibi, 12 Eylül ün de yargısız suçlusu görüldük. (*) TMMOB 50. Yıl Andacı ndan alınmıştır. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

14 şube den ONURLU BİR CUMHURİYET AYDINI BİR MÜHENDİSLİK ÇINARI: RÜŞTÜ ÖZAL Derleyen: E. Tahsin YAYGIN İnşaat Mühendisi Anlatacaklarım yirminci yüzyılın başından sonuna kadar süren uzun bir ömrün hikayesidir. İleri atılmamış, ama hakkını aramaktan da geri kalmamış bir yaşamın hikayesinden ibaret olacak söyleyeceklerim. Başlıca olağanüstü durumlar ve bilgiler mevcut değildir Rüştü ÖZAL İnşaat Mühendisleri Odası nın kuruluşunda aktif görev alan, ilk genel kuruluna başkanlık yapan, daha sonra da birçok Odamız Genel Kurullarına başkanlık eden, TMMOB nin 5. ve 6.döneminde ( ) TMMOB Genel Sekreteri, dönemlerde TMMOB Yüksek Onur Kurulu üyeliği yapmış olan Rüştü Özal kimdir? Yaşamı örgüt içinde geçen ve yüreği ile beyni ile halen bizimle olan, Odamızın 39. dönem 2.Danışma Kuruluna (5-6 Kasım 2004) gönderdiği mesajı ile bizleri yalnız bırakmayan, mühendislik çınarımız : 1915 Konya doğumludur yıllarında okuduğu (İstanbul Yüksek Mühendis Okulu) İ.T.Ü ni bitirerek, Çorum, Mersin, Çumra ve çevrelerinde su mühendisi, Konya Bayındırlık Müdürü, Belediye Başkanı, Milletvekili görevlerinden sonra 2 dönem TMMOB Genel Sekreteri, daha sonra İmar ve İskan Bakanı ve tekrar milletvekili olarak görev yapmış, 1967 den sonra da 2 dönem Odamız Genel Sekreterliğini yapmıştır. Birlik Genel Sekreterliğine seçilmemesi için zamanın iktidarı (D.P) büyük çaba göstermiş, konuyu tamamıyla siyasal nitelik kazandırılarak Birlik Genel Kuruluna baskı yapılmak üzere alınan çeşitli tedbirlerden sonra Meclise kanun teklifi sevk edilerek Genel Sekreterin seçimle değil, Yönetim Kurulunca atanması öngörülmüştür. Birlik Genel Kurulu, bu baskıyı da Rüştü Özal ı büyük bir çoğunlukla seçmek sureti ile yanıtlayınca, Büyük Millet Meclisinden Kanun 7303 sayı ile çıkarılmış ve bu kanuna göre şimdi de yürürlükte olduğu biçimde Genel Sekreterler, Birlik Yönetim Kurullarınca atanır olmuştur. 12 Mart 1971 Hükümetlerinin ilk andaki reformist görünümü içinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı özel müşavirliğine atanan Özal, daha sonra baş müşavirliğe getirilmiş, Bakanlıkta hazırlanan 12 adet, başta petrol ve doğal kaynaklar olmak üzere reform kanununun hazırlanmasında yürütücü ve koordinatör olarak görev yapmıştır. İmar ve İskan Bakanı iken vize uygulamasını yaygınlaştırıp hukuksal niteliğe kavuşturmak üzere girişimlerde bulunup sonuçlar sağlanmıştır yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Bakan Baş Danışmanı iken iktidar değişikliği nedeniyle res en emekliye sevk edilir. Meslektaşından gelen ve biçimini çirkin bulduğu işlem, Danıştay yoluyla bozulunca, döndüğü görevinden, kendi isteği emekliye ayrılır. Çok sevdiği mesleğinden emekli olan Rüştü Özal, örgütlü mücadeleden ve TMMOB den emekli olmamış, 28. dönemden ( ), 34. dönem dahil ( ) 7 dönem TMMOB Yüksek Onur Kurulu üyeliği yapmıştır. Bunun yanında Atatürk Düşünce Derneği, 1961 Anayasası ve Çağdaş Demokrasi Vakfının Kurucu üyeliklerinde bulunmuştur. Onurlu bir Cumhuriyet Aydını, bir Mühendislik Çınarı Rüştü ÖZAL ın yaşamının, her zaman yaşamımıza IŞIK olmasını dilerim. T.M.M.O.B ye, İ.M.O na katkı koyan, yaşamlarını örgütlü mücadeleye adayan isimlerini sayamadığımız diğer büyüklerimizi, Rüştü Özal ın kişiliğinde ve kimliğinde anıyor ve onları unutmadığımızı haykırıyoruz. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

15 şube den TMMOB den BASIN AÇIKLAMASI 18 EKİM 2004 TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ 50 YAŞINDA Ülkemizin köklü meslek örgütlerinden biri olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) bu yıl kuruluşunun 50. yılını kutluyor. İzmir de 20 bini, Türkiye de ise 200 bini aşkın mühendis, mimar şehir plancısı üyesi bulunan TMMOB, uzmanlık alanından gelen bilgi ve deneyimleriyle 50 yıldır Türkiye nin toplumsal yaşamına, sanayileşme, kentleşme, eğitim, bilim, çevre politikalarının oluşmasına rapor, görüş ve önerileriyle katkıda bulunuyor. Bundan 50 yıl önce ülkemizde yalnızca 8 bin mühendis, 10 meslek odası ve 15 uzmanlık alanı var iken bugün TMMOB nin üye sayısı yalnızca bölgemizde 20 bini, ülkemizde ise 250 bini geçmiştir. Meslek Odalarımız 23 ü, uzmanlık alanı sayısı ise 50 yi bulmuştur. TMMOB, üyeleriyle birlikte elli yıllık deneyim ve bilgi birikimi ışığında uzmanlık alanındaki konularda raporlar hazırlayarak, görüş ve öneriler üreterek ülkemizin çağdaş uygarlık düzeyini yakalamasına katkıda bulunmaya çalışmaktadır. Ülkemizin can alıcı sorunlarının büyük bölümünün mühendislik, mimarlık ve şehir plancıların uzmanlık alanını ilgilendirdiği görülmektedir. Odalarımız, toplumsal sorumlulukları gereği uzmanlık alanlarındaki bu sorunlara duyarsız kalmamakta ve toplumu bilgilendirmeyi, yaşama müdahale etmeyi görev kabul etmektedir. Başka bir deyişle TMMOB ve bağlı Odaları, deprem gerçeğinde olduğu gibi, ulaşımdan sanayileşmeye, uzmanlık alanlarında, anlatılanların aksine, buzdağının görünmeyen yüzünü açığa çıkararak, kamuoyuna mal etmiş ve mal etmeye devam edecektir. Bugüne kadar gerek yerelde gerekse ulusal ölçekte, sanayileşme, kentleşme, çevre, enerji gibi konularda ve ülkemizin demokratikleşme sürecine ilişkin yaptığımız açıklamalar, sunduğumuz raporlar, oluşturduğumuz görüş ve öneriler hep çağdaş, planlı, sağlıklı, güvenli kentleşme ve demokratik, üreten, kalkınan, aydınlık bir ülke yaratılması için olmuştur. Bölgemizde süren sıcak savaşlar, terörizm, köktendincilik gibi makro sorunların yanında ülkemizde yoksulluk, işsizlik, yatırımsızlık sorunları her vatandaşımız gibi mühendis ve mimarların yaşamlarını da derinden etkilemektedir. Üretim ekonomisine bir türlü geçilememiş olması, ranta dayalı ve kayıt dışı ekonominin ülkemizin bütün kaynaklarını sömürecek ölçüde büyümesi aydınlık bir gelecek umudunu ötelemektedir. Açıklanan ekonomik büyüme rakamlarının istihdamı artırmadığı, büyümenin yoksul ve ücretlilere yansımadığı DİE istatistiklerinde görülmektedir. Çünkü ülkemiz IMF, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü kıskacında kalan, siyasi iktidarların katılımcılıktan uzak, günübirlik politikaları ile kötü yönetilmekte, ulusal politikalarımız teslimiyetçiliğe varan bir anlayışla oluşturulmaktadır. Her açıdan başarısız olan özelleştirme, ülkemizin tüm kamusal varlığını yok pahasına elden çıkarma ve yağmaya dönüşmüştür. Üyelerimizin de % 25 ine yakını işsizlik sorunuyla tanışmıştır. Kamuda çalışan mühendis ve mimarlar ise yıllardır yaşanılabilir bir ücret mücadelesi vermektedir. Bilindiği üzere AB ilerleme raporu açıklanmıştır. Ancak raporun Türkçe tam metni hala toplumsal kanallarda yayınlanmamıştır. Rapor demokrasimizin gelişmesine katkıda bulunacak maddelerinin yanı sıra önümüzdeki süreçte ekonomimizi son derece zorlayacak maddeleri de içermektedir. Ülkemiz müzakere sürecinde eğer olası dayatmalara doğru politikalarla yanıt veremezse, AB üyeliği de hayal edilen geleceği bize armağan etmeyecektir. Bu süreçler kamuoyunda tartışılmalı, bağımsız odaların görüşleri mutlaka dikkate alınmalıdır. Tüm bu olumsuz koşullara karşın, ülkemizde insanca, adil, onurlu, aydınlık bir gelecek kurabileceğimize olan inancımızı koruyoruz. Üretimden, planlamadan, sağlıklı sanayileşme ve kentleşmeden yana olan TMMOB ve bağlı Odalarımızın 50 yıllık birikimine dayanan görüş ve önerilerinin zaman içinde doğrulanması, TMMOB ve bağlı Odaların karar süreçlerine katılımının gerekliliğini göstermektedir. Bu nedenle birlikte üretme, yönetme ve paylaşma anlayışımızla, hataları oluşmadan önlemekten yanayız ve bu konuda ısrarlıyız. 50 yıllık onurlu bir geçmişi gelecek 50 yıllara bilimin ve aklın ışığında, taşıyacağımıza söz veriyor, TMMOB örgütlülüğünde emeği geçen meslektaşlarımızı saygı ve sevgiyle anıyoruz. TMMOB İZMİR İL KOORDİNASYON KURULU Çevre Mühendisleri Odası Elektrik Mühendisleri Odası Gemi Mühendisleri Odası Gıda Mühendisleri Odası Orman Müh. Od Ege Böl.Şb. Peyzaj Mimarları Odası Şehir Plancıları Odası Tekstil Mühendisleri Odası Ziraat Mühendisleri Odası Kimya Mühendisleri Odası Maden Mühendisleri Odası Makina Mühendisleri Odası Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası İç Mimarlar Odası İnşaat Mühendisleri Odası Jeofizik Mühendisleri Odası Jeoloji Mühendisleri Odası Mimarlar Odası İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

16 şube den İMO dan BASIN AÇIKLAMASI 9 ARALIK 2004 İMO Yönetim Kurulu Sekreter üyesi Ahmet Göksoy un, Eğitim Sen in kapatılma davası ve Eğitim Sen üyelerinin İstanbul da polis tarafından dövülerek gözaltına alınması ile ilgili yaptığı açıklama. Eğitim Sen in hakkında açılan kapatılma davası ortadan kaldırılmalıdır. Polisin öğretmenlere copla, biber gazıyla saldırmasını, döverek gözaltına almasını protesto ediyoruz. Tesadüf müdür bilinmez ama Eğitim Sen hakkında açılan kapatma davasının yeniden görülmeye başlayacağı tarih, 10 Aralık İnsan Hakları Günü yle aynı. Yani 10 Aralık İnsan Hakları Günü nde Türkiye nin en büyük eğitimci sendikası Eğitim Sen, en temel insan hakkı olan anadilin öğrenilmesini savunduğu için kapatılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunmaktadır. Temel insan haklarına saygılı ve örgütlenme özgürlüğünü savunan toplumsal kesimlerin asla kabullenemeyeceği yargılanma süreci, sendikalarına sahip çıkan eğitimcilerin dün İstanbul Kadıköy meydanında polisin coplu, biber gazlı saldırısıyla bir başka boyuta sıçramıştır. Öğretmenlerin acımasızca dövülmesi ve onlarcasının gözaltına alınması, en temel haklardan olan anadilde eğitimi savunan sendikanın kapatılma sürecinin üzerine tuz biber ekmiştir. Türkiye demokrasinin gelişmişlik düzeyini, ülkemize has demokratikleşme sürecinin ne menem bir şey olduğunu açığa çıkartan iki olay, 10 Aralık İnsan Hakları Günü ne, insan hakları kavramına düşürülen kara bir leke olarak tarihimizdeki yerini alacaktır. Öğretmenlerimizin polisin saldırısına uğraması, yerlerde sürüklenmesi, gözaltına alınması acıdır elbet ancak, temel bir insan hakkının 10 Aralık İnsan Hakları Günü nde yargı önüne çıkmasının daha acı olduğu kesindir. Dayak acısı unutulur; insan hakları kavramında açılan yara kolay kapanmaz. İnşaat mühendisleri, temel insan haklarının savunucusu ve destekçisidir; demokratikleşme sürecinin tüm kurul ve kurallarıyla işlemesinin, ancak temel insan haklarına saygıdan geçtiğini bilmektedir. Eğitim Sen ile ilgili açılan kapatma davasının bir an önce sona erdirilmesi, Türkiye nin geleceği ve demokratikleşme sürecinin devam etmesi açısından son derece önemlidir. Dayak yiyen, gözaltına alınan öğretmenlerimize geçmiş olsun diyoruz ama asıl kapatılma davasının ortadan kalkmasıyla Türkiye demokrasisine geçmiş olsun demek istiyoruz. Türkiye insan haklarına saygılı, demokratik bir ülke olmak istiyorsa, bunun için bulunmaz bir fırsattır 10 Aralık tarihi. 10 Aralık İnsan Hakları Günü nde yalnızca Eğitim-Sen değil, çağdaş ve demokratik toplum hak ettiği yere kavuşmalıdır. İnşaat mühendisleri, polisin eğitim emekçilerine coplu, biber gazlı saldırısını protesto etmekte, gözaltına alınan öğretmenlerin bir an önce serbest bırakılmasını istemektedir. İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI 39. DÖNEM II. DANIŞMA KURULU TOPLANTISI SONUÇ BİLDİRGESİ İnşaat Mühendisleri Odası 39. Dönem II. Danışma Kurulu 5-6 Kasım 2004 tarihinde Antalya da toplanmıştır. 78 katılımcının iki gün boyunca ilgi ile izleyerek ve katkıları ile süren toplantı da ülke sorunları, meslektaşların ve sektörün durumu irdelenerek gündemi içeren konularda Yönetim Kuruluna önerilerde ve tavsiyelerde bulunulmuştur. Görüşmeler sonunda, aşağıdaki Danışma Kurulu sonuç bildirgesinin kamuoyuna duyurulması kararı alınmıştır. Ülkemizde 1990 lı yıllar ile 2000 li yılları başlarında yaşanan krizler sonucu özellikle inşaat sektörü durma noktasına gelmiştir yılı bütçesinde devlet yatırımları için ayrılan pay, dış kredi ile yürütülen projelerin ödenekleri de dahil 10.5 katrilyondur. Bu ayrılan ödenek ile 2001 yılından beri hiç açılmamış olan şantiyeler 2005 yılında da açılmayacak demektir. Deneyimli ve birçok büyük projeye yöneticilik yapmış meslektaşlarımız da dahil, binlerce üyemiz 2005 yılında da işsiz kalacaktır. Bu yetişkin ve deneyimli teknik eleman kitlesinde artık bıçak kemiğe dayanmıştır. Ülkenin kaynakları planlı ve verimli bir şekilde kullanılarak, kamu yatırımların önü açılmalı, özel sektörün yatırım yapacağı ortam hazırlanmalıdır. Kamuda çalışan meslektaşlarımızın durumu da hem ekonomik olarak hem mesleki açılardan gerilemektedir. Büyük kamu kuruluşlarındaki (DSİ, TCK gibi) deneyimli personel, çeşitli nedenlerle ve özellikle de siyasi nedenlerle kızağa çekilmekte, bu kadrolar yetersiz ve deneyimsiz kimselerle doldurulmakta ve kamu yatırımları zarar görmektedir. Deprem riski ülkemizde artarak sürmektedir. Bu konuda merkezi hükümet ve yerel yönetimler örgütlü İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

17 bir şekilde hareket etmemektedirler. Danışma Kurulumuzun 30 Mayıs 2004 tarihinde yaptığı birinci toplantısındaki tespitleri ile ilgili olarak, herhangi olumlu bir adım atılmamıştır. Odamız, ülkemizin deprem riskini göz önüne alarak güvenli yapılaşmanın sağlanması için çalışmalarını sürdürmektedir. Bu amaçla oluşturduğu komisyonların hazırladığı raporlar Danışma Kurulumuzda tartışılarak, yeni önerilerle birlikte düzenlenip, hayata geçirilmesi konusunda Yönetim Kuruluna tavsiyelerde bulunmuştur. Kurulan komisyonlar ve raporları aşağıdadır. Yetkin İnşaat Mühendisliği Uygulama Yönetmeliği: Odamız gelişmiş ülkelerde uygulanmakta olan sistemlere uygun olarak 1997 yılında Yetkin İnşaat Mühendisliği yasa tasarısını hazırlamış, TBMM'nin ilgili komisyonlarına sunmuş, ancak yasalaşması konusunda başarılı olamamıştır. Bu yasa taslağı çerçevesinde oluşturulan Uygulama Yönetmeliği ve üyelerimizin gönüllü katılımları ile Yetkin Mühendislik çalışmaları başlatılacaktır. Yönetmelik taslağı Danışma Kurulunda tartışılmış ve öneriler doğrultusunda son halini alması için Yönetim Kurulunun çalışma yapması tavsiye edilmiştir. Meslek İçi Eğitim Esasları Yönetmelik Taslağı: Bu dönemin Birinci Danışma Kurulunda da tartışılmış olan meslek içi eğitim seminerlerinin, Odamızın tüm birimleri ile organize bir şekilde yürütülmesi için yapılan düzenlemeler, Danışma Kurulunda görüşülüp sonuçlandırılmıştır. Etüt Proje Rapor Değerlendirme ve Kriter Tespit Esasları: Etüt proje hizmetlerinin kalitesinin geliştirilmesi, ülke düzeyinde uyulması gereken asgari kriterler ve proje denetimi ile ilgili esaslar oluşturulmuştur. (SMM) Serbest Müşavir Mühendislik ve (BTB) Büro Tescil Belgesi Düzenleme Esasları: Yıllardan beri uygulanmakta olan Serbest Müşavir Mühendislik ve Büro Tescil Belgesi özünde birbirinden ayrılarak ancak birbirleri ile ilişkilendirilerek, daha disiplinli bir hale getirilecektir. Danışma Kurulu üyemiz Sn. Rüştü ÖZAL ın sağlık nedenleri ile katılamadığı toplantıya gönderdiği duygulu, sağduyu ve yol gösterici önerilerle bezenmiş mesajı üyelerimiz tarafından alkışlarla karşılanmış ve kendisine kurulun sağlıklı uzun ömürler dileyen bir mesajı gönderilmiştir. Bu sonuç bildirgesinde de Kurul, Sn. ÖZAL a aynı dileklerini iletmektedir. şube den BASIN AÇIKLAMASI 11 KASIM 2004 FİLİSTİN DEVLET BAŞKANI YASER ARAFAT IN ÖLÜMÜ ÜZERİNE Yaser Arafat, İnşaat Mühendisleri Odası onursal üyesiydi. Her ölüm zamansızdır; ancak Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat ı kaybetmek, zamansızlığın ötesinde, mazlum halkların, ezilenlerin, yoksulların, vatansız bırakılanların hayatında derin ve kapatılması mümkün olmayan bir boşluk anlamına gelecektir. Yaser Arafat, yalnızca Filistin halkının haklı davasının simgesi değildir. İsmi ve mücadelesi, dünyada eşitlik ve adalet talebinin meşrululuğu ve haklılığının yankısı olmuş, var olmayı ve onurlu yaşamayı hak eden halklara kılavuzluk yapmıştır yılında İnşaat Mühendisleri Odası tarafından, İMO Onursal Üyesi unvanı verilen Yasar Arafat ın ölümü, Filistin davasına adanmış bir yüreği kaybetmenin yarattığı acı ve üzüntünün yanında, bir meslektaşımızı kaybetmenin burukluğunu da yaşamamıza yol açmıştır. Başta Filistinliler olmak üzere, tüm mazlum halkların başı sağ olsun. ŞUBE den BASIN AÇIKLAMASI 11 KASIM 2004 DEPREM VE YAPI DENETİMİ Yarın 12 Kasım Düzce depreminin beşinci yıldönümü. Son on yılda Erzincan, Dinar, Körfez, Düzce, Adana, Sultandağı (Çay), Seferihisar ve Bingöl depremlerinin acılarını ve korkularını yaşadık. Ama şimdi olayları çoğumuz hatırlamıyor muyuz acaba? Sanki o acıları hiç yaşamadık. Maddi, manevi çok büyük kaybımız oldu. O günlerde yardım toplamak için çırpındık. Yazılı ve görsel basına demeçler verdik. Ne yazık ki inşaat mühendisleri sansasyonel ve medyatik demeçler vermediği için basında daha az yer aldı. Gerçek şudur ki depreme dayanıklı yapı üretmek ve mevcut yapı stoğunu gözden geçirmek durumundayız. Yeni yapacağımız yapılar proje yapım safhasında ve yapım aşamasında mühendislik hizmeti almalıdır. İlkemiz denetimli proje, denetimli yapı olmalıdır. Yapı taşıyıcı sisteminin projelendirilmesi ve yapımının denetlenmesi inşaat mühendisinin işidir. Türkiye de genel olarak depreme dayanıklılığı olmayan önemli bir yapı stoğumuz olduğu gerçektir. Bu yapı stoğu içinde hastane, okul, kamu idare binaları, kamu ve İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

18 şube den özel sektöre ait sanayi binaları ile çok sayıda konut bulunmaktadır. Bu durum gerçektir. Gerçek ürkütücü olabilir ama ondan kaçmak mümkün değildir. Yapacağımız en önemli iş mantalitemizi değiştirmektir. Gerçek durum ve bilinenler hakkında kamuoyuna bilgi verilmeli, kamuoyu aydınlatılmalı ve uyarı yapılmalıdır. Kamuoyunu karamsarlığa götürmeyelim, moralini bozmayalım davranışı içinde olmak yanlışı devam ettirmektir. İnşaat Mühendisleri Odası olarak, insanlarımızın deprem konusunda bilinçlendirilmesini; bu konuda yapılan çalışmaların yalnız depremin olduğu dönemlerde değil, sürekli olarak gündemimizde olmasını; yerleşmeye uygun olan ve afet riski taşımayan alanların imara açılmasını; afet riski taşıyan alanlar için ise özel şartların getirilmesini; kaçak yapılaşma konusunda kesin önlemlerin alınmasını ve bu konunun popülist yaklaşımlara alet edilmemesini; siyasi amaçlarla imar affının gündeme getirilmemesini ve böyle bir kanunun çıkartılmayacağı mesajının verilmesini sürekli olarak gündemde tutacağız. Yeni Türk Ceza Kanunu nun İmar Kirliliğine Neden Olma başlıklı 186. maddesini olsa olsa biz inşaat mühendisleri yazmış olmalı. Maddelere bakalım: (1) Yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapan ya da bu hizmetlerden yararlanılmasına müsaade eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Yapı kullanma izni alınmamış binalara elektrik, su, telefon veya gaz bağlantısı yapan veya bu hizmetlerden yararlanılmasına müsaade eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (4) Yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınai veya ticari faaliyetin icrasına müsaade eden kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (5) Dördüncü fıkra hariç, bu madde hükümleri ancak belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerlerde uygulanır. Biz İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi olarak bu maddelerin takipçisi olacağız. Kaçak yapıların engellenmesi için ne gerekiyorsa onu yapacağız. Ama sadece bizim çabamız yetecek mi? Önce bu kanunu çıkaranlar çıkardıkları kanuna sahip çıkmalıdır. İnanmadıkları kanunları çıkaranlar o kanunların uygulanmasında gevşek davranıyorlar. Ancak bu sefer bizi karşılarında bulacaklar. Kaçak yapılaşmaya hayır diyoruz. Son sözümüz şudur: Denetimli proje, denetimli yapı yapılmalıdır. Bu iş inşaat mühendisinin hizmetini almadan olamaz. İnşaat mühendisleri ile depremden sonra değil, depremden önce tanışınız. Prof. Dr. Ömer Zafer ALKU Başkan VEFAT Mahmut Nihat ARSLAN ( ) tarihinde Balıkesir ili Sındırgı ilçesinde doğan M. Nihat ARSLAN ilköğrenimini orada, lise öğrenimini ise Balıkesir Lisesinde parasız yatılı olarak tamamlamıştır de İ.T.Ü İnşaat Fakültesi nden Yüksek Mühendis olarak mezun olmuştur. Askerlik hizmetini Hava Kuvvetleri Komutanlığı Etimesgut Havaalanı İnşaat Emlak Dairesinde 1954 yılında bitirmiştir. Askerlik hizmeti sonrası Karayolları Genel Müdürlüğünde göreve başlayarak önce Konya 3. Bölge daha sonra da İzmir 2. Bölge de çeşitli kademelerde çalışmış, 1981 yılında İzmir Bölge Müdürlüğünden emekli olmuştur. Evli ve 2 çocuklu olup tarihinde hakkın rahmetine kavuşmuştur. Meslektaşımızın vefatı bizi çok üzmüştür. Kendisine Tanrı dan rahmet, yakınlarına baş sağlığı diliyoruz. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

19 incelemeler GEÇMİŞTEN GELECEĞE İZMİR LİMANI Veli AKÇAOĞLU İnşaat Yüksek Mühendisi-İşletmeci Limanın Tarifi: Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanan Türkçe Sözlük te liman, gemilerin barınarak yük alıp boşaltmalarına, yolcu indirip bindirmelerine uygun kuruluşları olan doğal veya yapay sığınak olarak tarif edilmiştir. Giriş: Ülkelerin zenginliğinin gerçek kaynağı, mal üretmek ve üretilen malı yabancı ülkelere satarak gelir elde etmektir. Üretilerek satılan malların en ekonomik taşıma yöntemi de deniz taşımacılığıdır. Deniz taşımacılığının ise gemilere ve malların yüklenip boşaltılacağı limanlara gereksinimi vardır. Deniz ticareti yoksa liman da yoktur. Anadolu yarımadasına ayak basalı bin yıla yakın bir zaman geçmesine, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Avrupa nın en büyük tersanelerine ve Akdeniz in tamamına hakim bir donanmaya sahip olunmasına karşın, XVI. yüzyılda başlayan coğrafi keşiflere ortak olamamak ve önce XVIII. yüzyılda İngiltere de başlayan, ardından XIX. yüzyılda Avrupa ülkelerine yayılan sanayi devrimini eşzamanlı olarak yakalayamamış olmak, bugün yapılan değerlendirmelere göre, büyük talihsizliklerdir. Bu talihsizliklere ek olarak, kapitülasyonların Osmanlı İmparatorluğu nun hüküm sürdüğü yüzyıllar boyunca giderek genişlemesi, ulusal ticaretin ve deniz taşımacılığının, dolayısıyla limancılığımızın gelişmesini önlemiştir. Osmanlı İmparatorluğu nu son dönemlerinde adeta yarı sömürge haline getiren ve ekonomi üzerinde yıkıcı etkileri olan kapitülasyonlar Türkiye Cumhuriyeti nin ilanından kısa bir süre önce, 24 Temmuz 1923 te imzalanan Lozan antlaşmasıyla kayıtsız ve şartsız kaldırılmış, böylece yeni Türk Devleti nin ekonomik bağımsızlığının temelleri atılmıştır. 20 Nisan 1926 tarih ve 815 sayılı yasa ile Türk kıyılarındaki kabotaj hakkı Türk vatandaşlarına bırakılmıştır. Bu yasa ile Türk limanları arasında yolcu ve mal taşıma, her türlü liman hizmeti, karasularımızda ve nehirlerimizde gemi çalıştırma, deniz avcılığı, batık çıkarma, dalgıçlık kılavuzluk, liman işçiliği gibi haklar yalnız Türk vatandaşlarına verilmiştir. (Büyük Larousse, Kabotaj ve Kapitülasyonlar başlıkları) Kapitülasyonların sona erdirilmesi ve ardından kabotaj yasasının çıkarılması ile Türk denizciliğinde yeni bir dönem başlamıştır. Limanların kısa tarihi ve gelişmesi: Günümüzden onbeş bin yıl kadar önce, insanların ağaç gövdelerini oyarak ilkel tekneler yaptığı tahmin edilmektedir. Piramitlerin yapımından çok önceleri, M.Ö li yıllarda, Kızıldeniz ve Basra Körfezi nde balıkçı tekneleri ve ticaret gemileri seyir halindeydi. M.Ö yıllarında, Mısır Medeniyeti ile çağdaş bir medeniyet yaratmış olan eski çağların en yetenekli gemicileri Girit liler, Batı Anadolu kıyıları, bugünkü Yunanistan ve Ege adalarıyla yoğun bir deniz ticareti geliştirmişlerdi. Erken Girit dönemi ile çağdaş olan Fenikeliler de usta gemiciler ve yetenekli tüccarlardı. Doğu Akdeniz kıyıları boyunca birçok liman kenti kurmuşlar, Kartaca Devletinin de temellerini atmışlardır. İstanbul, Haliç ve Boğaziçi ndeki koylarla Kurbağalıdere uygun konumları nedeniyle Fenikeliler tarafından liman olarak kullanılmıştır. Yine M.Ö yıllarında Babilliler hem Akdeniz kıyılarında birçok koloni kurmuş ve hem de ticaret için Hindistan ve Sri Lanka ya kadar gitmişlerdir. Limanların, M.Ö lü yıllarda başladığı kabul edilen ve gelişerek günümüze ulaşma süreci ilginç bir konudur. Roma İmparatorluğu nun çöküşüne kadar genellikle Akdeniz, Kızıldeniz, Basra Körfezi ve Ege Denizi ile Karadeniz kıyılarında kurulan limanlardan özellikle Akdeniz'de köle işçilerin sınırsız işgücü ile inşa edilenler, rıhtımlarının ve dalgakıranlarının İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı:

20 büyüklük ve sağlamlıkları ile o devrin tapınak, saray ve piramitleri ile kıyaslanacak ihtişamdaydılar. İskenderiye Limanı ve antik dünyanın yedi harikasından biri sayılan ünlü feneri bunun bir örneğidir. Büyük İskender ve Roma dönemlerinde Ege ve Akdeniz limanları gerek eksiksiz donanımları gerekse sağladıkları koruma imkanları bakımından çağdaşlarına göre en parlak dönemlerini yaşamışlardır. Anadolu kıyılarında antik çağlarda kullanılmış 100 kadar liman yeri saptanmıştır. Bu rakam bile o çağlardaki deniz ticaretinin önemini göstermeğe yeterlidir. Bu limanlar sonraları nehirlerin getirdiği sürüntü maddeleri ile dolarak, kıyılardaki kum hareketleri ile tıkanarak, dalga etkileri ile aşınarak, zelzele etkileri ile yıkılarak, ihmal, ve bakımsızlık nedenleriyle ortadan kalkmış, günümüze ancak kalıntıları ulaşabilmiştir. Bu limanlardan birkaçı bugün bile kullanılmaktadır. Örneğin Side limanı, bir çok onarım görse ve antik çağlardaki biçimi bazı değişikliklere uğrasa da, hâlâ hizmet vermeğe devam etmektedir. Behramkale deki (Assos) limanı ve Knidos taki dalgakıran da zamana meydan okuyan antik kıyı yapılarının günümüze ulaşmış örnekleridir. Roma İmparatorluğu nun çöküşü ardından ticaret hacminin önemli ölçüde daralması ve denizlerdeki denetimin zayıflaması, antik çağdaki parlak ticaret merkezlerinin ve limanların sönmesine yol açmıştır. Orta çağda deniz ticareti daha çok bazı şehir devletlerinin tekeline girmiştir. Bu dönemde Cenova (Osmalıların verdiği adla Ceneviz), Venedik kent devletleri, Batı Akdeniz deki ticareti ele geçirmiş ve Bizans kıyılarında ticaret ayrıcalıkları elde etmişlerdir. İstanbul, Roma ve Bizans dönemlerinde hareketli limanlardan biri olarak tanınmıştır. Anadolu kıyılarında Cenevizliler tarafından da birçok liman yapılmıştır. O çağın teknelerinin gereksinimini karşılayacak boyutta fakat limancılık tekniğine tamamen uygun olarak Samsun, Trabzon, Şile, Ereğli, Kefken, Ağva, İnebolu, Zonguldak, Sinop limanları ile Akdeniz, Ege ve Marmara Denizlerinde birçok liman yapılmış ve kullanılmıştır. incelemeler Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Limanlarımız: Osmanlı İmparatorluğu döneminde, liman konusunda birkaçı dışında dikkate değer bir kayda rastlanmazken, tersane yapımı ve gemi inşaatı konusunda önemli ilerlemeler kaydedilmiş, Avrupa nın en büyük tersaneleri kurulmuştur. Anadolu Selçuklu Sultanı Alaettin Keykubat I 122 de Alanya yı ele geçirdikten sonra Selçuklu sultanları kenti kışlık başkent, donanma üssü ve tersane olarak kullandılar. Selçuklular Sinop ta da tersaneler kurarak gemi inşa etmişler ve oluşturdukları donanma ile karşı kıyılarda fetih hareketlerine girişmişlerdir. Osmanlı nın ilk dönemlerinde İzmit, Karamürsel ve Edincik te küçük gemi yapım ve bakım yerleri vardı. İlk Osmanlı tersanesi Yıldırım Beyazıt döneminde ( ) Saruca Paşa nın denetim ve gözetiminde Gelibolu da yapıldı. Fatih döneminde Gelibolu tersanesinin önemi daha da arttı. İstanbul u aldıktan (1453) sonra Fatih, Haliç Aynalıkavak semtinde, birkaç gözden oluşan küçük bir tersane yaptırdı. Yavuz Sultan Selim, Mısır Seferinden İstanbul a döndükten (1518) sonra, papa Leo X un Osmanlılar a karşı bir haçlı ittifakı hazırlığında bulunduğunu öğrenince, güçlü bir donanma ile Akdeniz de üstünlüğü elde etmeyi gerekli görüp Haliç teki büyük tersaneyi kurdu. Tersane, Kanuni Sultan Süleyman döneminde ( ) daha da genişletildi ve kızak sayısı 200 e çıkarıldı. Tersanede inşa edilen gemilerin planlarını hazırlayan ve yapımlarını denetleyen tersane baş mimarının emrinde 10 mimar ve 400 marangoz çalışmaktaydı. XVII. Yüzyılın sonu ile XVIII. yüzyıldan başlayarak Haliç Tersanesi nde daha çok yelkenli gemilerden üç ambarlı ve diğer çeşit kalyonlar yapıldı. XVIII. yüzyılın son yarısında gemi inşaatının Avrupa daki gibi ileri tekniklere uygun biçimde yapılabilmesi için bir okul açıldı ve Avrupa dan gemi inşa mühendisleri getirildi. Bunlardan başka Osmanlılar, Portekiz saldırılarını önlemek için Süveyş e ve Basra çevresini korumak amacıyla Birecik e nehir gemilerinin inşa edildiği tersaneler kurdular. Osmanlı Devleti döneminde yapılan liman sayısı çok sınırlı kalmıştır. Bunların en önemlisi İzmir Pasaport Limanı, diğerleri 1892 yılında yapılan İstanbul Salıpazarı eski rıhtımı ve Haydarpaşa önlerinde yapılan eski limandır. İMO İzmir Şubesi Aralık-2004 Yıl: 19 Sayı: