ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ

Transkript

1 ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ A- ELEMENTLERĐN SINIFLANDIRILMASI ( SAAT) - Elementler ve Özellikleri - Element Çeşitleri - Elementlerin Sembolleri - Elektronların Çekirdek Etrafında Bulunduğu Yerler - Elektron Dizilimi (Dağılımı) - Nötr Atom ve Đyon Halindeki Atom - Periyodik Çizelge (Tablo) 8- Periyodik Çizelgenin Bulunuşunun (Elementlerin Sınıflandırılmasının) Tarihi Gelişimi 9- Periyodik Çizelgenin Genel Özellikleri 0- Periyodik Çizelgede Değişen Özellikler - Elementlerin Sınıflandırılması - Periyodik Çizelgedeki Elementlerin Özellikleri

2 ÜNĐTE : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ A- ELEMENTLERĐN SINIFLANDIRILMASI : - Elementler ve Özellikleri : a) Elementler : Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Bir elementi oluşturan bütün atomların büyüklükleri ve atomların arasındaki uzaklık aynıdır. Fakat bir elementin atomları ile başka bir elementin atomlarının büyüklükleri ve atomların arasındaki uzaklıkları farklıdır. Aynı elementten yapılan farklı maddeler de aynı cins atomlardan oluşurlar. Elementi oluşturan atomların birbirine olan uzaklığı elementin katı, sıvı ve gaz haline göre değişebilir. b) Elementlerin Özellikleri : - En küçük yapı birimleri atomlardır. - Aynı cins atomlardan oluşurlar. - Kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamazlar. - Saf maddelerdir. - Sembollerle gösterilirler. - Element Çeşitleri : a) Atomik Yapıdaki Elementler : Bazı elementleri oluşturan aynı cins atomlar doğada tek başlarına bulunurlar. Böyle atomlara sahip elementlere atomik yapılı elementler denir. Atomik yapılı elementlerin en küçük taneciği atomlardır. Örnek: Demir, bakır, alüminyum, çinko, kurşun, altın gibi metal elementleri atomik yapılıdır. Demir Atomu Bakır Atomu Demir Elementi Bakır Elementi b) Moleküler Yapıdaki Elementler : Bazı elementleri oluşturan aynı cins atomlar doğada ikili (veya daha fazla sayıda atomdan oluşan karmaşık yapılı) gruplar halinde bulunurlar. Böyle atomlara sahip elementlere moleküler yapılı elementler denir. Moleküler yapılı elementlerin en küçük taneciği moleküllerdir. Örnek: Hidrojen, oksijen, iyot, karbon, fosfor, kükürt, azot gibi ametal elementleri moleküler yapılıdır. Hidrojen Molekülü Hidrojen Atomu Hidrojen Elementi Oksijen Molekülü Oksijen Atomu Oksijen Elementi

3 - Elementlerin Sembolleri : Günümüzde bilinen element vardır. Bu elementlerin 9 tanesi doğada bulunurken geri kalanı da laboratuarlarda elde edilen yapay elementlerdir. Elementler sembollerle gösterilir ve her elementin kendine özgü sembolü vardır. Element sembolü yazılırken; Sembol tek harfli ise büyük harfle yazılır. Sembol iki veya üç harfli ise ilk harf daima büyük, diğer harfler küçük yazılır. No Elementin Adı Sembolü No Elementin Adı Sembolü - Hidrojen H - Demir Fe - Helyum He 8- Nikel Ni - Lityum Li 9- Bakır Cu - Berilyum Be 0- Çinko Zn - Bor B - Gümüş Ag - Karbon C 0- Kalay Sn - Azot N - Đyot I 8- Oksijen O 9- Altın Au 9- Flor F 80- Cıva Hg 0- Neon Ne 8- Kurşun Pb - Sodyum Na - Magnezyum Mg - Krom Cr - Alüminyum Al - Brom Br - Silisyum Si - Kripton Kr - Fosfor P - Ksenon Xe - Kükürt S - Baryum Ba - Klor Cl 8- Platin Pt 8- Argon Ar 8- Radon Rn 9- Potasyum K 88- Radyum Ra 0- Kalsiyum Ca 9- Uranyum U 90- Toryum Th 8- Ununoktiyum Uuo - Elektronların Çekirdek Etrafında Bulunduğu Yerler : Bir atomdaki elektronlar, çekirdekten farklı uzaklıklarda bulunur ve elektronların yerleri kesin olarak belli değildir. Atomda ( ) yüklü elektronlar çekirdeğin etrafında bazı bölgelerde sürekli dolanırlar. Elektronların çekirdeğin etrafında dolandığı bu bölgelere katman, yörünge, enerji düzeyi, enerji seviyesi veya kabuk denir. Elektronların kabuklarda bulunma ihtimalinin olduğu bölgelere elektron bulutu denir. Katmanlar, düz bir zemin değildir, küresel bir yapıya sahiptir. Atomlarda bulunan katmanların sayısı sabit değildir ve atomdaki elektron sayısına göre katman sayısı da değişir. Atomlarda en az, en fazla katman bulunabilir ve her katman ancak belirli sayıda elektron bulundurabilir. Katmanlar K, L, M, N, O, P, Q harfleri ya da,,,,,, sayıları ile gösterilirler. Bir katman ancak belirli sayıda elektron alabilir. Elektronlar bir katmanı doldurunca bir sonraki katmana yerleşirler. Elektronlar önce çekirdeğe en yakın katmanı doldururlar. Bu nedenle bir atomda elektronlar, çekirdekten farklı uzaklıklarda bulunabilirler. Bir katmanda bulunabilecek, bir katmanın alabileceği en çok elektron sayısı.n formülü ile bulunur. Bu formülde n, katman sayısını veya katman numarasını gösterir.

4 Katmanlarda Bulunabilecek Elektron Sayıları;. Katmanda ; n = ise ; = n =. =. = e elektron alabilir.. Katmanda ; n = ise ; = n =. =. = 8 elektron alabilir.. Katmanda ; n = ise ; = n =. =. 9 = 8 elektron alabilir.. Katmanda ; n = ise ; = n =. =. = e elektron alabilir.. Katmanda ; n = ise ; = n =. =. = 0e elektron alabilir.. Katmanda ; n = ise ; = n =. =. = e 8 elektron alabilir.. Katmanda ; n = ise ; = n =. =. 9 = 9 8 elektron alabilir. - Elektron Dizilimi (Dağılımı) : Atomda ( ) yüklü elektronlar çekirdek etrafındaki katmanlarda sürekli dolanırlar, ve her katmanda belirli sayıda elektron bulunur. Bir atomun elektron diziliminde, elektronların bulunduğu en son kabuğa değerlik kabuğu veya valans bandı denir. Değerlik kabuğunda bulunan elektron sayısına değerlik elektron sayısı (d.e.s.) denir. Bir atomun değerlik kabuğunda en çok 8 e veya bazen e bulunabilir. Değerlik kabuğunda 8 e veya bazen e bulunduran atomlara kararlı atom, bulundurmayanlara ise kararsız atom denir. a) Atomlar ve Özellikleri : Bilinen elementlerin atomlarından sadece soy gaz atomlarının (asillerin) değerlik kabuklarında 8 e veya bazen e vardır ve bu nedenle soy gazlar (asiller) kararlı atomlardır. atomların elektron alma veya verme kapasiteleri doludur. atomlar; oldukları için elektron almaz, vermez ya da elektronlarını ortaklaşa kullanmazlar. Bu nedenle de kimyasal bağ yapmaz, kimyasal tepkimelere girmezler, bileşik veya molekül oluşturmayıp doğada tek atomlu halde yani atomik halde bulunurlar. Elektron alıp vermedikleri için katman sayıları, bu nedenle de hacimleri değişmez. Helyumun değerlik kabuğunda e bulunur ve tek katmanlıdır. Helyum dışındaki diğer soy gazların (Ne, Ar, Kr, Xe, Rn) değerlik kabuğunda 8 e bulunur ve en az iki katmanlıdır. b) Kararsız Atomlar ve Özellikleri : Soy gazların dışındaki atomların yani metallerin ve ametallerin değerlik kabuklarında 8 e veya bazen e bulunmaz ve bu nedenle metaller ve ametaller kararsız atomlardır. Kararsız atomlar; hale geçebilmek için elektron alabilir, verebilir ya da elektronlarını ortaklaşa kullanabilirler. Bu nedenle de kimyasal bağ yaparlar, kimyasal tepkimelere girerler, molekül ya da bileşik oluşturarak doğada tek atomlu halde değil atom grupları yani molekül halinde bulunurlar. Kararsız atomlar elektron aldıklarında veya verdiklerinde hacimleri de değişir. c) Yapıya Ulaşma : Kararsız haldeki atomların kararlı hale geçebilmek yani soy gazlara benzemek yani değerlik kabuklarında 8 e veya bazen e bulundurabilmek için elektron almalarına, vermelerine ya da elektronlarını ortaklaşa kullanmalarına kararlı yapıya ulaşma denir. Kararsız atomların He soy gazına benzemek yani birinci kabuğunda e bulundurmak için elektron alma, verme ya da ortaklaşa kullanmalarına dublete ulaşma, bu kurala da dublet kuralı denir.

5 Kararsız atomların He dışındaki soy gazlara (Ne, Ar, Kr, Xe, Rn) benzemek yani değerlik kabuklarında 8 e bulundurmak için elektron alma, verme ya da ortaklaşa kullanmalarına oktede ulaşma, bu kurala da oktet kuralı denir. Kararsız haldeki atomların kararlı hale geçerken aldıkları, verdikleri ya da ortaklaşa kullandıkları elektronlar sadece değerlik kabuklarındaki elektronlardır. haldeki atomların değerlik kabuklarında 8 e veya bazen e vardır ve bu atomların enerjileri karasız atomlara göre daha azdır. Atomlar daima daha düşük enerjili durumu tercih ederler ve bu nedenle soy gazlara benzemeye çalışırlar yani değerlik kabuklarında 8 e veya bazen e bulundurmak isterler. Kapasite e p + n 0 Kapasite e e Kapasite K L M Kapasite e N O Kapasite 0e e e Kapasite Kapasite 9 e e e P Q - Nötr Atom ve Đyon Halindeki Atom : Proton sayısı elektron sayısına eşit olan atomlara nötr atom denir. Proton sayısı elektron sayısına eşit olmayan atom ya da atom gruplarına iyon ya da iyon halindeki atom denir. Proton sayısı elektron sayısından yani (+) yük sayısı ( ) sayısından fazla olan atoma (+) pozitif yüklü iyon ya da katyon denir. Kararsız haldeki nötr atom kararlı hale geçebilmek için dışarıya elektron verirse, elektron yani ( ) yük sayısı, proton yani (+) yük sayısından az olur ve nötr atom (+) pozitif yüklü iyon haline geçer. Proton sayısı elektron sayısından yani (+) yük sayısı ( ) sayısından az olan atoma ( ) negatif yüklü iyon ya da anyon denir. Kararsız haldeki nötr atom kararlı hale geçebilmek için dışarıdan elektron alırsa, elektron yani ( ) yük sayısı, proton yani (+) yük sayısından fazla olur ve nötr atom ( ) negatif yüklü iyon haline geçer. Kararsız haldeki nötr atomların kararlı hale geçebilmek yani soy gazlara benzemek yani değerlik kabuklarında 8 e veya bazen e bulundurabilmek için veya iyon haline geçebilmek için aldıkları, verdikleri veya ortaklaşa kullandıkları elektron sayısına değerlik ya da yük ya da iyon yükü denir. Değerlik b ile gösterilir ve elementin sembolünün sağ üst köşesine yazılır. Nötr ve Đyon Halindeki Atomlarda Tanecik Sayıları Arasındaki Đlişki : X, herhangi bir elementin sembolü ise; Kütle Numarası A Nötron Sayısı n Atom Numarası Z X b Değerlik (Yük) A n Z(p) X b e

6 Đyon Halindeki Atomlar Đçin; Nötr Halindeki Atomlar Đçin; Atom Numarası = Proton Sayısı Z = p Atom Numarası = Proton Sayısı Z = p Proton sayısı = Çekirdek Yükü p = Ç.Y. Proton sayısı = Çekirdek Yükü p = Ç.Y. Kütle No = Atom No + Nötron Sayısı A = Z + n Kütle No = Atom No + Nötron Sayısı A = Z + n Kütle No= Proton Say.+ Nötron Sayısı A = p + n Kütle No= Proton Say.+ Nötron Sayısı A = p + n Proton Sayısı Elektron Sayısı p e Proton Sayısı = Elektron Sayısı p = e Z = p = Ç.Y. e Z = p = Ç.Y. = e Değerlik=Proton Sayısı Elektron Sayısı b = p e - Periyodik Çizelge (Tablo=Sistem) : Elementlerin artan proton sayılarına (atom numaralarına) göre veya benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre dizildiği tabloya periyodik tablo, periyodik çizelge veya periyodik sistem denir. Periyodik tabloda bulunan elementler belirli fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre sınıflandırıldığı için periyodik tabloya periyodik sistem de denilmektedir. 8- Periyodik Çizelgenin Bulunuşunun (Elementlerin Sınıflandırılmasının) Tarihi Gelişimi: Elementlerin sınıflandırılması ile ilgili birçok bilim adamı çalışma yapmış ve kendilerine göre elementleri sınıflandırarak çeşitli periyodik çizelgeler oluşturmuşlardır. Döbereiner, benzer özellik gösteren elementleri üçlü gruplar halinde sınıflandırmıştır. Chancourtois, benzer fiziksel özellik gösteren elementleri dikey sıralarda olacak şekilde sarmal olarak sıralamıştır. Newlands, o devirde bilinen elementi artan atom ağırlıklarına göre sıralamış, ilk 8 elementten sonra benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerin tekrar ettiğini fark etmiştir. Mendeleyev ve Meyer birbirlerinden habersiz, aynı dönemlerde elementleri sınıflandırmış ve elementlerle ilgili aynı sıralamayı bulmuşlardır. Đlk periyodik çizelge 89 yılında Rus kimyacı Dimitri Mendeleyev tarafından yapılmıştır. Mendeleyev in yaptığı çizelgeye benzer çizelge 8 yılında Alman Lothar Meyer tarafından yapılmıştır. Meyer elementleri benzer fiziksel özelliklerine göre yani atom hacimlerine yani atom çaplarına göre sıralarken, Mendeleyev elementleri artan atom ağırlıklarına (kütlelerine) göre sıralamıştır. Mendeleyev, hidrojen elementini, bilinen elementlerin özelliklerine benzemediği için ayrı bırakmış, sonraki elementleri ise artan atom kütle numaralarına göre bir satırda toplamış ve özellikleri benzer olan elementleri alt alta sıralamıştır. Bilinmeyen ve var olduğunu düşündüğü elementlerin ise yerlerini boş bırakmıştır. Günümüzde kullanılan periyodik çizelge 99 yılında Đngiliz Henry Moseley tarafından düzenlenmiştir. Moseley, elementleri, artan atom numaralarına yani proton sayılarına göre periyodik çizelgeye yerleştirmiştir. Periyodik çizelgede, Moseley den sonra son değişiklik Glenn Seaborg tarafından yapılmıştır. Seaborg, periyodik çizelgenin altına iki sıra (Lantanitler ve Aktinitler) ekleyerek periyodik çizelgeye son şeklini vermiştir.

7 9- Periyodik Çizelgenin Genel Özellikleri : a) Periyotlar ve Özellikleri : Periyodik çizelgede yatay sıralara periyot denir. Periyodik çizelgede tane periyot bulunur. Her periyot A grubundaki metal atomu ile başlar, grubundaki soy gaz atomu ile biter. Yalnızca. periyot ametal ile başlar ve soy gaz ile biter.. periyot henüz tamamlanmamıştır.. periyotta,. ve. periyotta 8,. ve. periyotta 8,. periyotta element bulunur.. periyot henüz tamamlanmamıştır.. ve. periyottaki elementlerin bir kısmı alt tarafta lantanitler ve aktinitler olarak gösterilmiştir.. Periyot H ile başlar ve He ile biter.. Periyot Li ile başlar ve Ne ile biter.. Periyot Na ile başlar ve Ar ile biter.. Periyot K ile başlar ve Kr ile biter.. Periyot Rb ile başlar ve Xe ile biter.. Periyot Cs ile başlar ve Rn ile biter.. Periyot Fr ile başlar. H Li Na K Rb Cs Fr He Ne Ar Kr Xe Rn Uuo b) Gruplar ve Özellikleri : Periyodik çizelgede düşey (dikey) sütunlara grup denir. Periyodik çizelgede kimyasal özellikleri aynı olan yani değerlik kabuklarında aynı sayıda elektron bulunduran elementler alt alta dizilmiştir yani aynı grupta yer almıştır. Periyodik çizelgede aynı grupta bulunan elementlerin sertlik, parlaklık iletkenlik, elektron alma isteği, elektron verme isteği gibi kimyasal özellikleri birbirine benzer. Periyodik çizelgede 8 tane A grubu, 8 tane B grubu olmak üzere toplam 8 grup vardır. 8B grubu defa tekrarlanmıştır. A grubuna alkali metaller denir. A grubuna toprak alkali metaller denir. A grubuna toprak metalleri denir. A grubuna karbon grubu denir. A grubuna azot grubu denir. A grubuna oksijen grubu denir. A grubuna halojenler denir. grubuna soy gazlar (asal gazlar) denir. B grubu elementlerine geçiş elementleri (geçiş metalleri) denir.

8 A H A Alkali Metaller Toprak Alkali Metaller B B B B B 8B 8B 8B B B Elementleri A A A A A He B C N O F Toprak Karbon Grubu Azot Grubu Oksijen Grubu Halojenler Soy (Asal) Gazlar Lantanitler Aktinitler 0- Periyodik Çizelgede Değişen Özellikler : a) Periyotlarda Soldan Sağa Gidildikçe Değişen Özellikler : - Atom numarası artar. - Kütle numarası (genelde) artar. - Proton sayısı artar. - Elektron sayısı artar. - Yörünge sayısı değişmez. - Değerlik elektron sayısı artar. - n metal özelliği azalır. 8- Ametallerin ametal özelliği artar. 9- Elektron verme zorlaşır. 0- Elektron alma kolaylaşır. - Elektron ilgisi artar. - Atom çapı küçülür. - Đyonlaşma enerjisi artar. b) Gruplarda Yukarıdan Aşağı Đnildikçe Değişen Özellikler : - Atom numarası artar. - Kütle numarası artar. - Proton sayısı artar. - Elektron sayısı artar. - Yörünge sayısı artar. - Değerlik elektron sayısı değişmez. - n metal özelliği artar. 8- Ametallerin ametal özelliği azalır. 9- Elektron verme kolaylaşır. 0- Elektron alma zorlaşır. - Elektron ilgisi azalır. - Atom çapı büyür. - Đyonlaşma enerjisi azalır. 8

9 - Elementlerin Sınıflandırılması : Elementler fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak gruplandırılırlar. Elementler benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre metaller, ametaller ve yarı metaller olarak gruplandırılırlar. Periyodik tabloda bulunan elementler, görünüm, fiziksel hal, sertlik, yumuşaklık, gibi fiziksel özelliklerine göre ve iletkenlik, iletkenliğin sıcaklıkla değişimi, kararlılık, iyon yükü gibi kimyasal özelliklerine göre gruplandırılmıştır. Elementlerin sınıflandırılması, elementlerin özelliklerinin daha kolay anlaşılmasını ve kullanım alanlarının daha kolay tespit edilmesini sağlar. Periyodik çizelgedeki elementlerden benzer özellikte olanlar birbirlerine yakın olarak yerleştirilmiştir. a) Metaller : Değerlik kabuklarında (son yörüngelerinde),, gibi az sayıda elektron bulunduran elementlere metaller denir. Metaller, dayanıklı, ağır ve parlak maddelerdir. Özellikleri : - Isı ve elektriği iyi iletirler. - Tel ve levha haline gelebilirler. (Cıva dışında). - Dövülerek şekil verilebilir, bükülebilir ve işlenebilirler. - Yüzeyleri parlaktır, ışığı yansıtırlar. - Üzerine vurulduğunda çınlama sesi çıkartırlar. - Oda sıcaklığında ( 0 C de) cıva sıvı, diğerleri katı haldedir. - Erime ve kaynama sıcaklıkları yüksektir. 8- Periyodik cetvelin sol tarafında bulunurlar. 9- Kendi aralarında bileşik oluşturamayıp alaşım denilen homojen karışımları oluştururlar. Cu + Sn = Bronz (Tunç) Pb + Sn = Lehim Cu + Zn = Pirinç Fe + Ni + Cr + C + = Çelik 0- Ametallerle iyonik yapılı bileşik oluştururlar ve bileşik oluştururken elektron vererek (+) (+, +, +) değerlikli iyon yani katyon olurlar. - Elektron verme istekleri yüksektir. - Canlıların yapısında az miktarda bulunurlar (Ca, Fe, Mg, Na) - Gaz haline geçtiklerinde tek atomlu halde (ATOMĐK HALDE) bulunurlar. Çeşitleri : Fe Pb Cu Zn Hg Li K Na Mg Ca Pt Sn Cr Ni Mn 9

10 A A B B B B B 8B 8B 8B B B A A A A A b) Ametaller : Değerlik kabuklarında (son yörüngelerinde),, gibi çok sayıda elektron bulunduran elementlere ametaller denir. Özellikleri : - Isı ve elektriği iyi iletemezler. - Tel ve levha haline gelemezler. - Dövülerek şekil verilemezler, kırılgandırlar. - Yüzeyleri mattır, parlak değildir, ışığı yansıtmazlar. - Oda sıcaklığında ( 0 C de) katı, sıvı, gaz halinde bulunabilirler. - Erime ve kaynama sıcaklıkları düşüktür. - Periyodik cetvelin sağ tarafında bulunurlar (H hariç). 8- Kendi aralarında kovalent yapılı bileşikleri, metallerle iyonik yapılı bileşikleri oluştururlar. 9- Metallerle iyonik yapılı bileşik oluştururken elektron alarak ( ) (,, ) değerlikli iyon yani anyon olurlar. 0- Elektron alma istekleri yüksektir. - Canlıların yapısında bol miktarda bulunurlar. - Doğada tek atomlu halde değil molekül halinde bulunurlar. Çeşitleri : H C N O F Cl Br I P S Se He Ne Ar Kr Xe Rn A A B B B B B 8B 8B 8B B B A A A A A 0

11 c) Yarı Metaller : Bazı özellikleri metallere, bazı özellikleri ametallere benzediği için hem metal, hem de ametal özelliği gösterebilen elementlere yarı metaller denir. Yarı metaller, bazı fiziksel özellikleri yönünden metallere, bazı kimyasal özellikleri yönünden de ametallere benzer. Özellikleri : - Isı ve elektriği metallerden az, ametallerden fazla iletirler. - Tel ve levha haline gelebilirler. - Đşlenebilirler, kırılgan değillerdir. - Yüzeyleri parlak veya mat olabilir. - Oda sıcaklığında katı haldedirler. - Erime ve kaynama sıcaklıkları metallerden düşük, ametallerden yüksektir. - Periyodik cetvelde metallerle ametaller arasında bulunurlar. 8- Bileşik oluştururken (+) veya ( ) değerlik alabilirler. Çeşitleri : B Si Ge As Sb Te Po At A A B B B B B 8B 8B 8B B B A A A A A d) Soy Gazlar (Asal Gazlar) : Değerlik kabuklarında (son yörüngelerinde) 8 elektron (sadece He elektron) bulunduran ve kararlı halde olan elementlere soy gazlar denir. Özellikleri : - Değerlik kabuklarında 8 elektron (sadece He elektron) bulundururlar ve kararlı haldedirler. - oldukları için elektron almaz, vermez ya da ortaklaşa kullanmazlar. - oldukları için doğada tek atomlu (ATOMĐK) halde bulunurlar. - oldukları için molekül ya da bileşik oluşturmazlar, kimyasal bağ yapmazlar ve kimyasal tepkimelere girmezler. - Oda sıcaklığında ( 0 C de) hepsi gaz halinde bulunurlar. - Periyodik cetvelin en sağında ( grubunda) bulunurlar. - Yalıtkandırlar. Çeşitleri : He Ne Ar Kr Xe Rn

12 A A B B B B B 8B 8B 8B B B A A A A A - Periyodik Çizelgedeki Elementlerin Özellikleri : Elementlerin Özellikleri Elementler Isı ve Elektrik Đletkenliği Sağlamlık Sertlik Parlaklık Kolay Şekil Alabilme Tel ve Levha Haline Gelebilme Elektron Vermeye Yatkınlık Oda Sıcaklığında Katı Halde Bulunma Isı ve Elektrik Yalıtkanlığı Kırılganlık Matlık Elektron Almaya Yatkınlık Oda Sıcaklığında Sıvı Halde Bulunma Oda Sıcaklığında Gaz Halde Bulunma Lityum Sodyum Potasyum Berilyum Magnezyum Kalsiyum Demir Nikel Bakır Çinko Gümüş Altın Alüminyum Hidrojen Azot Fosfor Oksijen Kükürt Flor Klor Brom Đyot Helyum Neon Argon

13 A Alkali Metaller H Hidrojen Li Lityum Na Sodyum 9 9 K Potasyum A Top.Alkali Metaller 9 Be Berilyum Mg Magnezyum 0 0Ca Kalsiyum B Sc Skandiyum B 8 Ti Titan B V Vanadyum B Cr Krom Kütle Numarası Atom Numarası B Mn Mangan H Hidrojen Elementin Adı 8B Fe Demir 8B 9 Co Kobalt Elementin Sembolü 8B 9 8 Ni Nikel B 9Cu Bakır B 0 Zn Çinko A Toprak B Bor Al Alüminyum 0 Ga Galyum A Karbon Grubu C Karbon 8 Si Silisyum Ge Germanyum A Azot Grubu N Azot P Fosfor As Arsenik A Oksijen Grubu 8O Oks,jen S Kükürt 9 Se Selenyum A Halojenl er F 9 9 Flor Cl Klor 80 Br Brom Soy Gazlar He Helyum 0 0 Ne Neon 0 8 Ar Argon 8 Kr Kripton 8 Rb Rubidyum 88 8Sr Stronsiyum 88 9Y Đtriyum 9 Zr 0 Zirkonyum 9 Nb Niyobyum 9 Mo Molibden 99 Tc Teknetyum 0 Ru Rutenyum 0 Rh Rodyum 0 Pd Paladyum 08 Ag Gümüş 8 Cd Kadmiyum 9In Đndiyum 9 0Sn Kalay Sb Antimon 8 Te Tellür I Đyot Xe Xenon Cs Sezyumn Ba Baryum 9 La Lantan 8 Hf Hafniyum 8 Ta Tantal 8 W Tungsten 8 Re Renyum 90 Os Osmiyum 9 Ir Đridyum 9 8 Pt Platin 9 9 Au Altın 0 80 Hg Cıva 0 8 Tl Talyum 0 8 Pb Kurşun 09 8 Bi Bizmut 09 8 Po Polonyum 0 8 At Astatin 8 Rn Radon 8 Fr Fransiyum 88 Ra Radyum 89 Ac Aktinyum Rf 0 Rutherfordiyum Db 0 Dubniyum Sg 0 Seaborgiyum Bh 0 Bohriyum Hs 08 Hassiyum Mt 09 Meitneryum 9 Ds 0 Darmstadtiyum 80 Rg Röntgenyum Uub Ununbiyum Uut Ununtriyum Uuq Ununquadiyum Uup Uuh Uus Uuo 8 Ununpentiyum Ununseptiyum Ununheksiyum Ununoktiyum METALLER GEÇĐŞ METALLERĐ LANTANĐTLER 0 8 Ce Seryum 9 Pr Praseodim 0 Nd Neodim Pm Prometyum 0 Sm Samaryum Eu Europyum Gd Gadolinyum 9 Tb Terbiyum Dy Disprosyum Ho Holmiyum 8 Er Erbiyum 9 9 Tm Tulyum 0 Yb Đterbiyum Lu Lütesyum YAPAY ELEMENTLER YARI METALLER AKTĐNĐTLER 90 Th Toryum 9 P a Protaktinyum 8 9 U Uranyum 9 Np Neptünyum 9 Pu Plütonyum 9 Am Amerikyum 9 Cm Küriyum 9 Bk Berkelyum Cf 98 Kaliforniyum Es 99 Akustayuyum Fm 00 Fermiyum 8 Md 0 Mendelevyum 9 No 0 Nobelyum Lr 0 Lavrensiyum AMETALLER SOY GAZLAR A Alkali Metaller A Top.Alkali Metaller Kütle Numarası Atom Numarası Elementin Adı H Hidrojen Elementin Sembolü A Toprak A Karbon Grubu A Azot Grubu A Oksijen Grubu A Halojenl er Soy Gazlar B B B B B 8B 8B 8B B B METALLER GEÇĐŞ METALLERĐ LANTANĐTLER YAPAY ELEMENTLER YARI METALLER AKTĐNĐTLER AMETALLER SOY GAZLAR