Yurdumuzu yalnzca kanmzn son damlasna dek savunmak deil beynimizin son hücresine dek koruyup gelitirmek gerei bulunmaktadr.

Transkript

1 Yurdumuzu yalnzca kanmzn son damlasna dek savunmak deil beynimizin son hücresine dek koruyup gelitirmek gerei bulunmaktadr. YABANCILARIN GÖZÜYLE ATATÜRK AFGAN.STAN O büyük insan yalnz Türkiye için deil, bütün dou uluslar için de en büyük önderdi. Afganistan Kral Emanullah HAN Roma'da evimizdeydik. Radyo dinliyorduk. Kara haberi örenince ne duruma geldiimizi bilemezsiniz. Yüreimizden vurulmu# gibi olduk. Gazetelerin verdii bilgi yasmz tümüyle artrd. "Çocuklarm siz kalnz, ben gidip Büyük Ata'nn kayb kar#sndaki ac ve üzüntülerimi ona kendi huzurunda belirtmek istiyorum." dedim. *stanbul'a bu amaçla tümüyle özel olarak geldim. Gelmeseydim bu sonsuzlua göçen büyük insann önünde alamasaydm, bu sonsuz ayrla katlanamazdm. Ona sayg görevimi yapabilmek için *stanbul'a geldim. Gelir gelmez saraya gittim. Büyük arkada#mn tabutu önünde durdum, eildim, aladm. Acm Türk ulusunun acs dek büyüktür. Sevdiim Türk ulusuna ba# sal dileimin sunulmasna araclnz dilerim. Afganistan Kral Emanullah HAN Büyük Atatürk ün kaybndan dolay üzüntümüz o derece derin ve sonsuzdur ki bunu anlatamam. Çünkü Atatürk, yalnz Türkiye nin deil, bütün Dou nun Atasyd. Büyük yasnza Afgan Kral ve hükümeti olduu gibi bütün Afgan ulusu da candan katlyor. Bu içten acmzn bir belirtisi olarak Türk bayrann yas sürdükçe, Afgan bayra da yar çekilecektir. Bütün yabanc ülkelerdeki temsilciliklerine talimat verilmi#tir. Afganistan Kral Emanullah Han n Amcas Altes Veli Han

2 ALMANYA Onda büyük bir asker, dahi bir devlet adam ve tarihsel ki#ilie sahip biri yitirilmi#tir. Adolf Hitler Bir yenilginin uçurumuna dü#mesine kar#n, ilkin sonuçsuz sanlan Bamszlk Mücadelesini yapan Türk Ulusu, önünde saygyla eilmeden bu satrlara son veremez. Zafer ne#esiyle kendinden geçmi# bir diplomasinin kararn "Hayr!" diyerek yrtmak ve yüzlerine frlatmak örneini biz Almanlar, Türklere borçluyuz. Alman Askeri Dergisi Vissen Und Vehr Tutsakla mahkum edilmi# bir bamszlk hakkn güçle kazanm#, idam fermann yrtp dü#manlarnn suratna frlatm# adamdr. Atatürk, bamszlk duygusunu ta#yan bütün uluslar için, ölmez bir simgedir. Alman Basn Bütün dünya 10 Kasm'da, biz Almanlarn da dostluk ve saygyla bal olduumuz bir ki#inin ya#amn ve eserlerini takdirle anmaktadr. Atatürk bir süer (asker) olarak, amansz ve üstelik baz anlarnda umutsuz gözüken bir mücadeleden muzaffer çkm# ve sonra da devlet sorumluluunu üzerine alm#tr. 29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin ilan, onun diplomatik dahiliinin bir eseridir. Türk devletinin demokratik geli#mesini engelleyen, geçmi#ten kalma baz gelenek, görenek ve al#kanlklarn dei#tirilmesi ya da kaldrlmas gerekiyordu. O cesurca ve azimlice ülkülere sahipti, ylmak bilmeyen bir yaratclkla eserlerini gerçekle#tirmeye ba#lad. Atatürk, Almanlarla geleneksel, yürekten ve kar#lkl güvene dayanan ili#kiler kurmu# ve sürdürmü#tür. Bat Almanya Cumhurbakan Ludwig ERHARD Almanya, Atatürk'ün yaptna ve mücadelesine hayrandr. O'nda, tarihsel eseri, özgürlüü seven bütün uluslar için bir simge olarak kalacak erkli bir ki#ilik görmektedir. Berlin, Alman Ajans

3 Türkiye'nin kendisine snrsz bir minnet duyduu büyük kurtarc Atatürk'ün ya#am, Almanya'da olduu dek iyi, hiçbir yerde anla#lamayacak ve takdir edilemeyecektir. Çünkü Almanya ayn yoldan geçmi#tir. Türkiye'ye kabul ettirilen bar# antla#mas, topraklarnn ya#amsal kesimlerini kendisinden koparp alyordu. Ulusal kahraman Atatürk, ülkesini kurtarmay ve ulusal bir gelecein temellerini atmay ba#ard. Ülkesini görü#melerle ve Cenevre yöntemleriyle kurtaramayacana inanarak mücadele yolunu seçti. Bunda yalnz çelik bir irade ve güç ba#ars olabilirdi. Ülke içindeki eseri, daha az hayranla deer deildir. Almanya, Atatürk ün eserine ve mücadelesine hayrandr. Onda, tarihsel eseri, özgürlüü seven bütün uluslar için bir simge olarak kalacak erkli bir ki#ilik görmektedir. Berlin, Alman Ajans Bugün Kemal Atatürk, yaratt eserlerle bakp pek hakl olarak kendisine ba#arya ermi# bir kimse gözüyle bakabilir. Çünkü Atatürk, her #eyden üstün olarak, Türk ulusuna #imdiye dek eri#medii bir mutluluk getirmi#tir. Carel Sautman Güncesi (Gazetesi) Mustafa Kemal Bey, sorumluluk yüklenmekten korkmayan dou#tan bir önderdi. 25 Nisan sabah 19. tümeniyle kendiliinden dü#mana saldrmaya karar verdi. O'nu kyya sürdü ve üç ay boyunca kendisine yaplan çetin saldrlara inatç ve sarslmaz biçimde kar# koydu. O'nun azmine tümüyle olarak güvenebilirim. General Liman Von Sanders Atatürk, yeni Türkiye'nin yaratcs olduu kadar ulusunun eiticisi ve yeti#tiricisi olmu#tur. Atatürk, ki#iliinin gücüyle uluslar içten ve d#tan dei#tiren sava# önderleri arasnda özel bir yer tutacaktr. O, yeni Türkiye'nin yaratcs ve kurucusu olmu#tur. Yakn dounun #imdiki görünümünü bu adam belirledi. Germania Gazetesi Kendisinin tarihsel büyüklüü, yapt olan yeni Türkiye ye baklarak bu günden ölçülebilir. Çelik gibi azim ve çabas, uza gören akl ve bilgelikle birle#mi# olan bu gerçek halk önderi ve devlet adam; Anadolu dalarnn en uzak ve ssz kö#esindeki köylere bile ba#ka bir ruh a#lam#tr.

4 Illustrierte Dergisi O, ki#isel kazanç ile ün pe#inde ko#an bir diktatör deil gelecek ku#aklar için salam temeller atmaya ura#an bir kahramand. Profesör Walter L.WRIHT Jr Istrap çeken dünyada bar# ve esenlii yeniden kurmak ve insanln yalnz maddi deil manevi geli#imini de salamak isteyenler Atatürk'ün iman vericiliiyle yön göstericiliinden örnek ve güç alsnlar. Tarih Profesörü Herbert MELZIG Mustafa Kemal; hrpalanm#, silah elinden alnm# olan ulusla el ele vererek tarihe yeni bir ça açmak için mücadeleye atld ve mücadelesinde, ruh erkinin dünya yüzündeki bütün silahlardan üstün olduunu kantlad. Tarih Profesörü Herbert MELZIG Mustafa Kemal'i yüksek komutanlarn çouna üstün klan nitelik, ölümü küçümsemek ve yiitlik göstermek bakmndan süerlerine (askerlerine) en büyük örnek olmasdr. Tarih Profesörü Herbert MELZIG Dou, tarihin Kemal Atatürk tarafndan yazlm# olan yeni bir sayfasn açm#tr. Avrupa tarih betikleri (kitaplar) zamannda, Türklerin Altay Dalar'nn yüksek ovalarndan Douya, Batya nasl akn ederek uluslar ve kültürleri tahrip eylediklerini öyküler. *ncil'de ve Ortaça literatüründe Türkler, (Gog ve Magog) diye olaand# ve korkunç hayaletler olarak betimlenmi#tir. Onlar uyu#turucu uygarln buzlar içinde bir ate#tiler ve Türk kokusu bugün bile dünyann yarsnn organlarnda ya#amaktadr. Bimdi çada# bilim, milattan önce tarihin binlerce yllk perdesini açarak, batm# uluslarn kaybolmu# izlerini ke#fetmektedir. Bu arada birdenbire Türk rkn da tarihin aydnlklar içinde görüyoruz ve onun Dou ile Bat arasnda nasl bir köprü kurmu# ve nasl devletler ve kültürler yaratm# olduunu anlyoruz. Avrupa nn birçok bilimcisi bunu reddediyor. Ancak, Atatürk'ün ya#am ve Türk ulusunun yeniden uyan# ve kalkn#, Türk ulusunun ruhunun ilk evini henüz yirminci yüzylda kurmu# olmad kansn gösteriyor. Kemal Atatürk le yüzlerce yüzyln derinliinden kahraman bir ruh aydnla yükseliyor ve bu ruh, dünyann tutsakla dü#mü#

5 ksmlarndaki uluslara özgürlük ve kurtulu# yolunu gösteriyor. O'nun kimlii, Nil kylarndan eski Çin denizlerine dek uzanan bir efsane olmu#tur. Bununla birlikte O, yine ulusunun ortasndadr. Olgun ve mükemmellie ermi# zekasyla, aydn ve sonsuz gençliin yorulmak bilmez erk ve ciddiliine eri#mi# olan Atatürk, kendi ulusu ve insanlk dünyas için besledii sevgiyle, bir dâhinin neler yarattna ili#kin, dünyaya olaanüstü heyecanl bir sahne izlettirmektedir. Tarih Profesörü Herbert MELZIG Atatürk, Türkiye yi tek dü#man kalmakszn brakm#tr. Bu zamanmzn hiçbir devlet önderinin ba#aramaddr. Volkischer Beobachter Gazetesi Bugünkü Türkiye, dünya sava#ndan sonraki Avrupa'nn herhangi bir ülkesinden daha ileri gitmi#se bunun en büyük nedenini yeni Cumhuriyetin Ba#kan'nn dehasnda aramaldr. Yazar Hans FROEMBG AMER.KA Atatürk, ülkesine ballyla kendisine bütün dünyann saygsn kazandrm#tr. ABD Bakan Franklen D. Roozwelt Benim üzüntüm iki türlüdür; önce böyle büyük bir adamn kaybndan dolay bütün dünya gibi üzgünüm. *kinci üzüntümse bu adamla tan#mak konusundaki #iddetli isteimin gerçekle#mesine artk olanak kalmam# olmasdr. ABD Bakan Franklen D. Roozwelt Kemal hakknda alm# olduum bilgi çok yenidir. Bu konudaki bilgilerimi kendisini çok iyi tanyan birisinden edindim. Sosyalist Sovyet Cumhuriyetleri Birlii Hükümeti'nin tannmas hakknda Sovyet Rusya D#i#leri Bakan Litvinof la görü#ürken kendisine onun dü#üncesince bütün Avrupa'nn en deerli ve en çok dikkate deer devlet adamnn kim olduunu sordum. Bana verdii yantta Avrupa'nn en deerli devlet adamnn bugün Avrupa'da ya#amadn, bunun Türkiye Cumhurba#kan Mustafa Kemal olduunu söyledi. Franklin D. Roozwelt'in bu sözlerine kar#,

6 Disraeli'nin *ngiltere'yi yönettii zamandan beri, Avrupa'da o rktan gelmi# bütün devlet adamlar içinde en becerilisi olan Litvinof tarafndan söylenmi# olan bu deerlendirmenin çok deerli olduunu bildirdim. ABD Bakan Franklen D. Roozwelt, 1928 Kemal Atatürk'ün ölümünün 25. yldönümünü anma törenine katlabilmekten onur duymaktaym. Atatürk bu yüzyln büyük insanlarndan birinin tarihsel ba#arlarn, Türk halkna esin veren önderliini, çada# dünyann ileri görü#lü anlay#n ve bir askeri önder olarak erk ve yüksek cesaretini anmsatmaktadr. Çöküntü durumunda bulunan bir imparatorluktan özgür Türkiye'nin domas, yeni Türkiye'nin özgürlük ve bamszln onurlu bir biçimde ilan edip o zamandan beri korumas, Atatürk'ün Türk halknn i#idir. Ku#kusuz ki Türkiye'de giri#tii derin ve geni# inklâplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha ba#ar ile gösteren bir örnek yoktur. ABD Bakan John F. KENNEDY, 10 Kasm 1963 Atatürk'ün ölümünden dolay Amerika Hükümeti pek üzgündür. Bu kayp, yalnz Türk Ulusuna ve snrlarn etkilememi#tir. Yayld yerler çok geni#tir. ABD Dileri Bakan Kordel HALL Geceleyin yüz ki#ilik ak#am sofras, Avrupa'nn büyük ba#kentlerinde verilmekte olan benzeri #ölenlerden farkszd. Yalnz Türkiye Cumhuriyeti'nin verdii #ölen sofrasnda kullanlan *kinci Mahmut çandan kalma ( ) som altn tabak ve takmlar, bu #öleni Avrupa dakilerden daha gösteri#li yapyordu. Mustafa Kemal her #eyden önce tam anlamyla sava#ç bir komutan, dayankl, geni# yüzlü, derin ve youn dü#ünceli, sert ve canl sözlü bir ki#idir. Ancak bu gece tam anlamyla ince ve nazik bir devlet adam, ayn anda mükemmel bir devlet ba#kanyd. Her elçi kendilerinden ayn ölçüler içinde iltifat görürler. ABD Ankara Büyükelçisi General Charles Sherrill Unutmamaldr ki Kemal, Dumlupnar'da parlak bir strateji yetenei göstermi# ve dü#mandan çok az olan Türk güçlerinden gereince yararlanmay bilmi#tir. Dünya üzerinde istila ordular, Yunanlarn uradklar büyük bozgun gibi bir yenilgiyle pek az kar#la#m#lardr. ABD Elçisi Charle H. SHERRILL Dünyay hayran brakan bu Türk, Türklerin gösünü Türk olduklarndan, tarihlerinden ve dillerinden dolay bir kez daha kabartm#tr ve Türkiye'nin gelecei için, geçmi# yüzyllarn toplayabildiinden daha çok bir erk toplam#tr. Mustafa Kemal, ba#arlarnn çounu tükenmek bilmeyen sabr sayesinde elde etmi#tir.

7 ABD Elçisi General C.H. SHERRILL Asker-devlet adam, çamzn en büyük önderlerinden biriydi. Kendisi, Türkiye'nin, dünyann en ileri ülkeleri arasnda hak ettii yeri almasn salam#tr. Çünkü O, Türklere bir ulusun büyüklüünün temel ta#n olu#turan kendine güvenme ve dayanma duygusunu vermi#tir. Ben, Atatürk'ün sadk arkada#larndan biri olmakla büyük bir kvanç duyuyorum. General Mc ARTHUR *nsan teslim alc gözlerinde olaanüstü önderlik gücü vardr. Kaln ka#lar sakin durmaz. Yüksek, aydn doruklara kalkar ve hayret verici derecede geni# alnnda derin çizgiler oyacak bir biçimde çatlr. Derisi açk renkli ve güne#ten yanm#tr. Esmer deildir. Saç sarmtrak kahve renklidir. Aznn temiz kesilmi# hatlar ve çenesi kararlarnn kesinliini gösterir. O, tetiktir, hazr cevaptr, dikkati çekecek kadar zekidir. Günceci (Gazeteci) Gladys Baker Dünya sahnesinden tarihin en dikkatli, çekici adamlarndan biri geçti. Chicago Tribune Güncesi (Gazetesi) Sava# sonras döneminin en yetenekli önderlerinden biri. New York Times Güncesi (Gazetesi) Lozan' o kazand; son iki yüz ylda ya#l Asya'nn Avrupa'ya kar# kazand ilk zafer. New York Times Güncesi (Gazetesi) Atatürk'ün, birçok insann ba#armaya güç yetiremedikleri, i#leri ba#armada gösterdii azim ve cesarete ve ortaya koyduu esere bütün Amerika hayrandr. Amerika Basn ARNAVUTLUK

8 Atatürk, yüzylmzn en seçkin yüzüdür. Filozoflarn çe#itli metafizik anlamlar vermi# ve #airlerin en güzel ve en yüksek sözlerle betimlemi# olduklar ülküye, O, gerçekçi sesiyle can vermi#tir. O, sözleri uygulamaya çevirmi#tir ve büyük uygulamann dili kendisindedir. Demokratia Güncesi (Gazetesi) Bütün Türk Ulusu yastadr. Çünkü yeni Türkiye'nin yaratcs olan e#siz önderini yitirmi#tir. Atatürk, pek ksa zamanda ülkesinin görünümünü tümüyle dei#tirmi#, eski Türkiye'den çada# bir devlet çkarm#tr. Türk ulusu kendisine maddi ve manevi refahna borçludur. Arnavut ulusu, bu büyük ve ac kayptan dolay Türk ulusunun duyduu acya katlmaktadr. Stipsi Güncesi (Gazetesi) AVUSTURYA Büyük dü#üncelerin adam; bir devlet mimaryd. Neue Freie Presse, Viyana E#siz inklâplarla Gazi'den ulusuna geçen büyük irade gücü uzun yllar süregelecek bir geli#me ve olgunluu birkaç yl içinde gerçekle#tirmi#tir. Ve anla#lm#tr ki Gazi'nin kendisine olan inancna, Türk Ulusu lâyktr. Nobert Von B.SCHOFF Atatürk'ün hareketlerinden sinirli olduu belli olmuyor. Hareketlerinde dengesizlik ve uyumsuzluk gösterenler sinirlidir. Oysa, Atatürk'ün hareketi kesin, belli ve bilinçlidir. Her hareketini bilerek yapyor. Kendisiyle konu#tuktan sonra, Sadi"nin bir beytini anmsadm. Bunu bir Türk dostumdan i#itmi#tin, size söyleyeyim: "Bir #eyi bilen ve bildiini bilen kimse, onurunun atn evrenin kubbesi üzerinde sçratabilir." Bunu göz önünde tutmak gerekir. Ben her #eyden önce d# biçim adamym. Böyle olmasaydm, heykelci olmazdm. Dolaysyla görü#ümü bu bakmdan söyleyeceim. Çünkü yalnz biçimdir ki bana, kar#mdaki insann özüne i#lemek olanan verir. Doaldr ki hareket bütünler. Diyebilirim ki Atatürk biçim ve hareketine göre olaanüstü bir insan. Ancak bu olaanüstülük, Nietsche'nin ki gibi deildir. Nietcshe hastayd. Atatürk öyle bir insandr ki hayalci deildir. *stediini bilir, bildiini yapar, yapamayaca bir #eyi de istemez. Yontman (Heykelci) KRIPPEL

9 BELÇ.KA Atatürk'ün ölümü, yalnz Türkiye için deil, bütün dünya için de derinlii ölçülemez bir kayptr. Belçika Büyükelçisi De RAYMOND Ankara'da bulunduum zaman Güne#'e bakar, ancak bu Güne#'i ufukta deil Çankaya'da görürdüm. *çtenlikle diyebilirim ki gerçek Güne#, Çankaya'daki Güne#'ti. Atatürk'ün ac kayb dünya için büyük bir kayptr. O'nun yüksek dâhilik ve azimli ki#iliine kar# büyük bir hayranlk besleyen Belçika Kral, bu duygularn eylemde de göstermek için beni, Büyük Ölü'nün cenaze töreninde bulunmakla görevlendirdi. Bütün Belçikallar, yasnza içtenlikte katlyorlar. Ulusal Meclis imizde Atatürk'ün ansn anmak için yaplan tören bunun bir delilidir. Belçika Büyükelçisi De RAYMOND Bu e#siz büyük adamn ölümünden sonra dünya artk eskisi kadar ilginç bir yer deildir. Belçika Büyükelçisi Dervimon GLADSTON Reformcu ihtirasn ulusal topraa hasretmi# lider. Belçika Ulusal Meclisi Bakan Camille Huysmans Mustafa Kemal, ülkesi için her #eyin kaybolmu# göründüü bir zamanda olaanüstü bir kalknma gerçekle#tirmi#tir. Henri L.EBRECHT Atatürk, yiitlik ve yetenein en büyük simgesiydi. O, yirminci yüzyln en büyük gerçeini yaratan adamdr. Kopenhag-Nasyonal Tidende Türkiye'nin uluslararas ünü, saygnlk ve yetkesi (otoritesi) durmakszn yükselmi#tir. Ulusuna bu kadar az zamanda bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adam Atatürk'tür. Libre Belgique Gazetesi

10 BULGAR.STAN Sava# sonras Avrupa'snn en dikkati çekici yüzlerinden biri kayboluyor. Büyük Asker, cesaretli slahatç ve e#siz devlet adam, "Atatürk" adn hakl olarak ta#m# olan adam, artk ya#ayanlar arasnda deildir. Yeni Türkiye'nin tarihi son on be# yl içinde, O'nun adna ayrlmaz bir biçimde baldr. O, Osmanl *mparatorluu'nun en tehlikeli anlarndan birinde politik sahnede gözükerek ülkesin enerjisini canlandrmay ve ulusal gelecek için inanç esinlemeyi ba#arm#tr. O anda devletin var olmas söz konusuydu ve Türk ulusu yenilmi#ti, umutsuzluk içinde bulunuyordu. Görevi kolay deildi. Uzun ve çetin bir sava#tan sonra, Türk topraklarnn üçte ikisi yabanc süerlerce (askerlerce) i#gal edilmi#ti ve kendisi iki cephede savunmaya mecbur bulunuyordu: D#ta dü#manla, içte Sultan'la... Atatürk, verdii örnekle tümü kendi dü#üncelerine bal, genç ve enerjik devlet adam, asker, yönetici ve bilgin yaratm#tr. Dost ve kom#u Türk ulusunun bu kayba cesaretle katlanmasn ve rahmetlinin arkada#larnn da, uluslarn duygularnda bu büyüklükte dâhi bir devlet adamnn ve büyük slahatçnn kaybndan sonra olu#mas olaan zorluklar yenmelerini dileriz. Bulgaristan Elçisi B. PAVLOF Hiçbir ülke, yeni Türkiye nin Ata'snca ba#arlan kadar güçlü, hzl ve kökten bir yenilik atlmna eri#memi#tir. Dness Güncesi (Gazetesi) Hiçbir ülke, Yeni Türkiye'nin Ata'snca ba#arlan yenilik kadar çabuk ve o kadar derin bir yenile#me görmemi#tir. O, her yerde dâhi bir asker, e#siz bir reformcu ve yurdun kurtarcs olarak bilinmektedir. Bu derecede insanlar, yüzyllar içinde yalnz bir kez görülür. Bimdiki Türkiye'nin tarihi bu e#siz devlet adamnn tarihidir. Dness Güncesi (Gazetesi) Büyük Ölü nün önünde eilmeye ve yüksek bir komutan, e#siz bir inklâpç ve devlet adam olarak tandm Ulu Önder inize son sayg görevimizi yapmaya gidiyoruz. Atatürk'ün zamansz ölümü, dünyann her yerinde olduu gibi, Bulgaristan'da da büyük üzüntü uyandrm#tr. Hiç ku#ku yoktur ki O'nun ya#ama gözlerini yummasyla insanlk, yeri kolay kolay doldurulamayacak büyük bir adam yitirmi#tir. General DASKALOF

11 Atatürk'ün büyük, #an ve onurla dolu ad Ankara kayalarnn üzerinde, unutulmaz günlerin bir ans olarak silinmez kalyor. Burada bu toprak üzerinde, bizim yan ba#mzda çok büyük ve çok erkli bir adam, bizim çada#mz olarak ya#am#tr. Dü#man ordularnn istilasn, bir yldrm darbesi gibi savmak, bar# antla#malarn bir klç darbesiyle yok etmek, Halife'nin yüzyllk taht ve tacn bir yumruk darbesiyle ortadan kaldrmak, ülkesi düzeltmek ve sonra umutsuzlua dü#mü# olan bir ulusun ulusal ihtirasn uyandrmak, çada# ve uygar bir devlet yaratmak... *#te gözlerimizin önünde geli#en ve büyük bir ksmyla da Kemal Atatürk'ün ki#isel eseri olan mucizeler bunlardr. Buna dayanarak, Gladston gibi, #unlar söylemekte haklyz: "Dünya, bu derece e#siz olan bu adamn ölümünden sonra artk eskisi kadar ilginç deildir." *#te ulusunun Ata's, klç, dü#ünce, yürek ve irade adam olan Atatürk budur. Ulusunun bu büyük evlad, ayn zamanda yirminci yüzyln da büyük bir yurtta#dr. KOJUHOF Osmanl *mparatorluu'nun gövdesini acmaszca kesmekte olan cerrahlarn bçan çekip alan Mustafa Kemal olmu#tur. Ulusal enerjiyi harekete getirdi ve ulusun iradesini canlandrd. Yoldan çkm# olan ve kar# koymaya gücü yetmeyen hükümet merkezini terk ederek ulusun ya#amsal güçlerini aramak ve daha sonra Sakarya'da yenecek olan silah tavlamak üzere Anadolu'ya geldi. Bununla birlikte, silah zaferiyle yetinmiyordu. Türkiye'yi kurtarmak, üstelik büyük ve varsl (zengin) etmek, onun kültür düzeyini yükseltmek istiyordu. Bütün ulusu için kahramanlnn ve insan erdemlerinin simgesi olan Atatürk, deerlerinden daha az görkemli olmayan bir mücadeleye ba#lad. Ulusal ve toplumsal inklâp sava#... *#te on be# yldr süren ve en büyük ba#arlarla taçlanan inklâp bu inklâpt. MEÇKAROF ÇEKOSLOVAKYA Atatürk, arkasnda geleceinden korkmayan güçlü bir ulusal devlet brakm#tr. Bohemia Güncesi (Gazetesi) Atatürk, arkasnda, geleceinden güven duyan bir devlet brakm#tr. Çeka Slova Güncesi (Gazetesi) Atatürk'ün ki#iliinde, yeni Türkiye'ye ruh veren bir adam kaybolmu#tur. Bu derece yüksek yaratl#ta bir adama sahip olduklarndan dolay Türklere özeniyoruz. Çünkü biz de bugün, Mustafa

12 Kemal'in dünya sahnesinde göründüü zamandaki Türkiye'nin durumuna benzer bir konumda bulunmaktayz. Atatürk Türkiye'yi, *ngiliz meclisçilii modeli üzerinden bir devlet yapm# ve ülkesine güçlü bir sanayi yaratm#tr. Özetle, Atatürk çada# Türkiye'nin yaratcsdr. Türkiye, Müslümanlk dünyasnda bir mucize görünümündedir. Türkler sonsuza dek Atatürk'e minnettar kalacaktr. Çeka Slova Güncesi (Gazetesi) Ç.N Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümünün 25. Yldönümü dolaysyla, ülkem ve ulusum adna, ülkesini özgürlük ve demokrasiye kavu#turmak urunda mücadele ederek ba#ar kazanan Büyük Türk Önderine ili#kin engin duygularm ve hayranlm iletmek isterim. Atatürk'ün ya#am ve eseri yalnzca Türkiye için deil dünyann bütün özgür uluslar için bir esin kayna olmay sürdürecektir. Çang Kay LEK Biz Çinliler, hepimiz bu yasa katlyoruz. Çünkü büyük bir ulusun, çok sevilen Büyük Ata'snn ölümü, yalnz Türkiye için deil ayn zamanda bizim ktamzda ve bütün dünyada büyük bir bo#luk brakmaktadr. Atatürk, bütün Asya ktasnn da Ata'sdr. Çin Basn Mustafa Kemal yeni Türkiye'nin yüreidir. Eski, ypranm# bir toplumdan yepyeni, güçlü bir ulus yaratm#, e#siz ki#iliiyle kendini herkese saydrm#, enerjisiyle herkesi kendine inandrm#tr. Yazar Ma Shao-Cheng DAN.MARKA Atatürk, ömrünün en mükemmel çanda ve i#ba#ndayken ölmü#tür. Ancak O'nun ya#amndaki eseri, tarihte kahramanln çift destan olarak ya#ayacaktr. Eserini O, bir sava#ç ve bir de devlet adam olarak meydana getirmi#tir. Klç sayesinde iktidar konumunu kuranlarn bir çoundan tümüyle ba#ka olarak O, zaferi kazandktan sonra klcn çekmi#tir. Atatürk'ün askerlik eserini iyice anlayabilmek gerektir. Yklm# bir devlet, bozguna uram# bir ordu, bitkin ve umutsuz

13 bir ulus! Buna kar#n Atatürk, kar#sna çkarlan bütün ordular ezdikten sonra, Lozan'da 1923 Hazirannda yenilmi#lere ulusal Türkiye Devleti'ni dikte etmi#tir. Atatürk, snrlarn çizmi# olduu Türkiye'nin O'na öncekinden daha büyük görevler yükleyeceini kavram#t. O, arkasnda batlla#an çada# bir devlet brakm#tr. Bapka giymek, Arap imcelerini (harflerini) atp bizzat öretmenliini yapt yeni Türk imcelerini (harflerini) kabul etmek gibi tümüyle görünü#ten sanlan yenilikler, Türklerde en eski çalardan beri var olan sava#ç ruhu bugün de ya#amakta olmasna kar#n, kurulan yeni devlet bar# politikasnn en salam dayana olmu#tur. Atatürk, Montrö ve Hatay sorunlarn çözmü#, ülke içinde enerjik bir biçimde reform yapm#, sanayi ve demiryollar kurmu#tur. Berlinske Tidence Güncesi (Gazetesi) Yirminci yüzyln en görkemli olayn yaratan adam. National Tidence Güncesi (Gazetesi) Atatürk, ki#ilik ve yetenein ulu bir simgesiydi. O, yirminci yüzyln en görkemli olayn yaratan adamd. Gerçekten meydana getirmi# olduu eser, yar Doulu olan ve Halifenin ki#iliiyle dini tek güç olarak tanyan bir ulusu çada#, laik ve ulusal bir devlet durumuna getirmesidir. Gerçekte, Dounun ruhuna kök salm# simgelerin atlmasn yeni bir ya#am için kökten bir dei#meyi ifade ediyordu. Atatürk'ün d# politikas, tarihte bir örnek olarak kalacaktr. Dostça anla#malarla d# borçlar sorununu düzeltmi#, Boazlar yine salamla#trm#, kan dökmeden Hatay sorununu çözmü#tür. Birçok reform arasnda i#çiye yeni bir ya#am standard salam# olan Atatürk, arkasnda manevi ve maddi olarak kendi izi üzerinde yürüyebilecek erkte donatlm# bir Türkiye brakm#tr. National Tidence Güncesi (Gazetesi) Türkiye'nin önderi Atatürk, bütün devletlerin hiç beklemedikleri bir #eyi gerçekle#tirmi# ve hasta adam diye anlan Türkiye'den güçlü bir ülke yaratm#tr." Social Demokraten Güncesi (Gazetesi) F.NLAND.YA Atatürk'süz Türkiye, büyük bir devlet olamazd. Finlandiya Basn

14 Büyük Atatürk'ün ölümü Finlandiya'da derin ve genel bir üzüntü uyandrd. Türk inklâbn büyük bir ilgiyle izleyen Finlandiyallar, ayn soydan bir karde# ulus olarak büyük Türk ulusunun büyük acsna katlrlar. Finlandiya Tören Kurulu Bakan Onni TALAS Atatürk, olaanüstü nitelikte bir devlet adam, sava# sonras dünya tarihinin en önemli ki#iliklerinden biriydi. Atatürk olmasayd yeni Türkiye var olamazd. Hufvud Stadbladet Güncesi (Gazetesi) FRANSA Büyük Atatürk'ün ölümünün 25. yldönümü dolaysyla Fransz ulusunun Türk ulusuna duymakta olduu sadk dostluk duygularna çevirmen olmak isterim. Türkiye tarihi, bugün her zamankinden çok Bat ve Avrupa tarihinden ayrlmaz bir durumdadr. Ve Atatürk'ün bu yöndeki çabalar sonuçsuz kalmam#tr. Ülkelerimiz arasndaki yüzyllar a#an dostluk, bu geli#imin temel ögelerinden biridir. Fransa Cumhurbakan Charles De GAULLE Akll ve bar#ç yöntemlerle gerçekle#tirdii eseri halklarn tarihinde izlerini brakacaktr. Fransa Cumhurbakan Albert LEBRUN Ya#amn, ülkesinin #anl canlanmasna adam# olan ate#li yurtsever ve büyük devlet adamnn kaybolduu #u anda Türkiye'nin yasna derin bir duyguyla katlmaktaym. Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin kar# kar#ya kald bu kayb, Fransz ulusu en derin üzüntüleriyle hissetmektedir. Fransa Cumhurbakan Alber LEBRUN (Yeni Türk Devleti yle Ankara Antla#mas'nn imzalanmas nedeniyle, "Bizi arkadan vurdu; da ba#ndaki haydutlarla, Mustafa Kemallerle anla#t." diyenlere Fransz Ba#bakannn Mecliste verdii yant:) "Da ba#ndaki haydutlar diye adlandrdnz kahraman Mustafa Kemal ve O'nun bütün askerleri burada olsalard, teker teker hepsinin heykellerini dikerdik. Böylesine kahraman bir antla#ma imzalamaktan gurur duyuyorum. (1921) Fransa Babakan BRIAND

15 O'nun bilime kar# duyduu ilgi ve geli#me yolundaki azmiyle, genç Türkiye, Avrupa ya katlm#tr. Onda, bugünkü uygarln en co#kun merkezlerinden birini selamlamaklmz için artk hiçbir #ey eksik deildir. Fransa Babakan Edouard HERR.O Bu devrim, olaanüstü bir ki#inin, Mustafa Kemal'in eseridir. Be# yl çevresinde ya#adm ve dostluuna kavu#tum. Dikkat ederdim, Atatürk bazen ne#eli, konu#kan, co#kun ve daima istek ve dü#üncelerinde önlemli görünürdü. Huzuruna girdiim zaman, Atatürk ayakta duruyordu. Pek güzel giyinmi#ti. Söylevimi verdim. Ba#kan ezberden konu#tuumu görünce elindeki kad brakt ve doaçlama olarak Türkçe kar#lk verdi. Ki#ilii çekici, büyüleyiciydi. Çevresini a#arak uzaklara dalan gözleri, kar#sndakine çevirdii anda tatlla#yordu. Sar saçlarla çerçeveli azimli bir aln yüzüne egemendi. Çöllerin ate#inden ve yüksek tepelerin buzlarndan ylmaz, kasl, salam bir gövdesi, her sorumluluu ta#yabilecek geni# omuzlar vard. Fransa Büyükelçisi Ch. De CHAMBRUN Mustafa Kemal birkaç adm ilerledi. 19. Tümen Komutan bir dakika kadar iki ordu arasnda, hareketsiz durdu. Sonra yava# yava# sa kolunu kaldrd ve dü#man siperlerine doru ilerledi. Türk piyadesi, "Allah, Allah!" sesleriyle arkasndan atld. *ki *ngiliz taburunu silip süpürdü. North Lancashir taburu sarsld ve gerilemeye ba#lad. Wiltshire taburuysa süngüler altnda can verdi. Türkler, kar# durulmaz bir saldryla yamaçtan süzüldüler. Yenizellandallarn artçlarn önlerine katarak dü#man kyya attlar. Diplomat Benoist-Mechin Kemal Atatürk, ülküselci (idealist) bir adamdr. Ortaya mutlu eserler koymu# olmasnn nedeni, büyük ilkeler tutarak, ihtiraslarna snr çizmesini bilmi# olmasdr. Diplomat Larl De Lambron Denilebilir ki onsuz, *slam alemi yolunu bulabilmek için elli yl daha bekleyecekti. Berthe Georges-Gaulis Çok büyük bir adamd. Bir siyasal dâhiydi. Excelsior Güncesi (Gazetesi)

16 Çalar a#an adam!... Fransa Basn Tarihte büyük bir diplomatn ya da ünlü bir komutann ya#amn okuduumuzda onun yüzünü, sözünü, bak#larn hayal etmekten zevk duyar ve kendi kendimize: "O'nu görsek ve tansak ne iyi olurdu." deriz. Bugün Türkiye'nin yazgsn yöneten büyük diplomat, büyük asker ve büyük inklâpç Kemal Atatürk'ün heyecanl ya#amn yllar geçtikten sonra hayranlkla örendikleri zaman, hiç ku#kusuz çocuklarmz da böyle dü#üneceklerdir. Ate#li bir inklâpç olduu için haftalarca Sultanlarn zindanlarnda yatan, komutanlk yapt zaman galip gelerek ülkesine bamszln kazandran, Devlet Ba#kan olarak Cumhuriyet'i ilan edip kurumlandran Atatürk'ün ya#am elbette ki heyecanldr. Ancak Kemal Atatürk'ün ki#iliinin bir yönünü göstermek bakmndan bir noktay anmsatmak isterim. Bize sava#larndan birini anlatyordu. Birdenbire durdu. Görüyorsunuz ya., dedi. Pek çok zaferler kazandm. Ancak bunlarn en büyüünden sonra bile her ak#am, sava# alanlarnda ölen bütün askerleri dü#ünerek içimde derin bir üzüntü duyuyorum." Cesaret ve zekasndan ba#ka yürei de bu kadar yüce olan böyle bir önderin, yurdu için mucizeler yaratm# olmasna #a#labilir mi? George BENNES, Paris, Vu Güncesi (Gazetesi) Yüzyllardan beri zorbalarn boyunduruu altnda uyuklayan ya#l Türkiye, O'nun çabalaryla uyand ve gözleri inklâplarn #yla kama#t. Günceci (Gazeteci) Jean Laubespin Var olan rütbelerin tümünü kaldrd bir ülkede, bu adam, bütün rütbeleri kazanm#tr. O ülkede, bulabilecek en onurlu ad O'na verilmi#tir. Günceci (Gazeteci) Mercel Sauvage Aniden fosfor olarak #ldayan ve yine birdenbire kendi içine dönen gizemli bak#lar vard. Güçlü ki#ilii, her #eyi kavray#ndaki hzla, el hareketleriyle kendini belli ediyor. Çok berrak olan sesi tart## srasnda çelik gibi çnlyordu. Mustafa Kemal gerçekten genç, temiz, candan inanm#, ulusunu yönetmek için yaratlm# bir ki#idir. Günceci (Gazeteci) Mme. B.G. Gualis Bugünün Türkleri, yüzyllar önce Avrupa y titreten canl ulus durumuna eri#mi#tir. Ve bu ak#am o Büyük Ölü nün ba#nda bekleyen Türkiye, güçlü ve dipdiri Türkiye'dir.

17 Günceci (Gazeteci) Pierre Dominique Dünyann çada#, en büyük ki#ilerinden biri. Le Jour-Echo de Paris Atatürk'ün kendine özgü dâhiliinin asl belirdii nokta, ulusunun canllk ve çal#malarn tehlike geçtikten sonra da görmesi, yapclk, zevkini sürdürmesi ve bu yeni görevlerin her birine, kar# konulmaz bir çekicilik verilebilmesidir. Bunun mantkla açklanmasna olanak yoktur; bu O'nun ki#isel srrdr. Maurice Pernot Güncesi (Gazetesi) Atatürk'ün yurt kurtarcs olduunu, uluslarn en vefals olan Türkler hiçbir zaman unutmayacaklardr. Noelle Roger Güncesi (Gazetesi) Atatürk iyi kalpli, insan bir adam. Türk ulusu O'nun ki#iliinde kendini buluyor. *nsanln bütün belirtileri O'nda kendini hemen gösteriyor. Noelle Roger Güncesi (Gazetesi) Çelik mavisi gözlerini, doann güzel aydnlna yummu# olan, doann ne kadar üstünde bir adamd. Paris Le Figaro Güncesi (Gazetesi) Srasyla devrimci ve isyanc, sonradan muzaffer bir komutan olan "Türklerin Babas" yeni Türkiye'yi yaratt. Sultanlar kovdu. Kadnlara özgürlük verdi. Fesi kaldrd Ülkesinde kökten bir inklap yapt. Paris-Soir Güncesi (Gazetesi) Atatürk, bir ulusu birkaç ylda çada#la#trmak mucizesini göstermi#tir. Paris-Le Temps Kudüs'te toplanan onbinlerce Arap, minarelere ve kulelere yerle#tirilen *ngiliz mitralyözleri, zrhl otomobillerindeki *ngiliz askerleri kar#snda göü dalgalandran bir gürleyi#le co#kun ve korkusuz haykryorlar: "Ya#asn Mustafa Kemal Pa#a!" Pierre Benoit

18 Eski Osmanl imparatorluu bir hayal gibi ortadan silinirken, ulusal bir Türk devletinin kurulu#u, bu çan en #a#rtc ba#arlarndan birisidir. Mustafa Kemal, yüce bir eser ortaya koymu#tur. Türk ulusalclnn zaferi bütün Asya'da meyvesini vermi# ve Atatürkçülüün parlak ba#ars bütün sömürgeler için bir örnek olmu#tur. Profesör Maurice BAUMANT Çan önemli ki#ileri betiklerde (kitaplarda), konferanslarda Türkiye'nin kesinlikle dei#meyeceini ve ülke dei#meden Mustafa Kemal'in öleceini öne sürmü#lerdi. Oysa o ölmeden ülke dei#ti. Hem de kökünden ve ba#tan a#a dei#ti. *nançlar, gelenekler, yöntemler ykld. Son döküntülerini de yabanc zrhllar ve tecimsel (ticari) ayrcalklar gibi ülkeden sürüp attlar. Türkiye, ruhunu dei#tirmi#ti. Tümüyle ve tasarmlanabilecei ölçüde. Bu nasl oldu? Yalnzca oradan bir insan geçti. Orta boylu, herkes gibi yürüyen, bak#lar ve gözlerinin # e#siz bir insan. O'nun ad Mustafa Kemal'dir. Raymond CARTIER, Le Nouvelliste Güncesi (Gazetesi) Atatürk öldü. Bar# kubbesinin Dou direi ykld. Artk evrende bar# kimse güvence edemez. Nitekim Avrupal devlet adamlar; O'nun 1930'da yapt uyar ve önerileri dinlemeyerek dünyay 1939 ylnda ikinci büyük sava# ykmnn içine sürüklemi#lerdir. Sanerwin Güncesi (Gazetesi) Sava# kazanm# ve daha da kazanacaksa O, bar# da yapacaktr. Sözüme inann ve sizlere önceden haber vereyim ki O bunu iyi yapacak; herkesin dü#ündüünden daha eksiksiz ve #imdiye dek kimsenin ula#amad bir ba#aryla yapacak." Yazar Claude FARRERE Kar#mdaki bu büyük adamda, bulguladm (ke#fettiim) bu büyük bilinmeyende beceri ile ki#ilik o kadar iyi i#lenmi#ti ki, sözlerinde hiçbir ku#ku aranamazd. Yazar Claude Farrer Onu sizler yeteri kadar takdir edemezsiniz. Büyüklüünü gerei gibi ölçemezsiniz. O, yüce bir daa benzer. Eteinde ya#ayanlar bu yücelii fark edemezler. Bu dan yüceliini kavrayabilmek için, O'na çok uzaklardan bakmak gerekir. Yazar Claude Farrer

19 Atatürkçülük hzl geli#me yolunu ke#fetti ve kantlad ki, yalnzca bir ku#akta disiplinli bir eitimle halkç büyük bir uygarlk geli#tirebilir. Bu, insanla denenmi# bir felsefe örnei olarak sunulabilir. Atatürkçülük yüzyllara sabilecek i#leri on ylda tamamlad. Yazar Gerrad Tongas H.ND.STAN Kemal Atatürk, gençlik günlerimde benim kahramanmd. Biz o zamanlar kendi bamszlk hareketimizle ura#yorduk. Ben ve arkada#larm tutuklanm#tk. Kemal Pa#a'nn Türkiye'yi yabanc egemenlik ve etkinliinden kurtarmak için giri#tii çaba ve mücadeleyi hapishanede izliyorduk. Büyük zaferin haberini hapishanede duyduumuz zaman nasl sevinip bunu nasl kutladmz unutamam. Sonralar onun inklâplarn okuduk. O zaman bizlerin bu inklâplarn bir tekini bile deerlendirmesi olanakszd. Kemal Pa#a'nn giri#tii bu çabay takdirle kar#ladm. O'nun dinamiklii, ylmak ve yorulmak bilmezlii insanda büyük bir etki yaratyordu. Çok istememe kar#n onu ziyaret etme frsatn bulamadm. Bunun için çok üzgünüm. O, Dou'da çada# çan yapclarndan biridir. O'nun en büyük hayranlar arasnda bulunmay sürdürüyorum. Hindistan Babakan Pandit NEHRU Atatürk, yalnz Türk Ulusunun deil özgürlüü uruna sava#an bütün uluslar önderiydi. O'nun talimatlar altnda siz bamszlnza kavu#tunuz. Biz de o yoldan yürüyerek özgürlüümüze kavu#tuk. Hint Parlamento Heyeti Bakan Bayan Sucheta KRIPALANI Esin veren ba#arlar, onu gelecek ku#aklarn hak edilmi# ve sürekli sayg sunduklar ölümsüzler Samanyolu na kolaylkla yerle#tirmi#tir. Pencap Babakan Sir Sinkandar Hayat HAN Cumhuriyetin dü#manlarna acmaszca bask yapar ve sürerken bir kez devlet, dü#manlarnn komplolarna kar# güvenceye alnnca, yurtta#larna daha geni# demokratik özgürlükler olanaklarn hazrlad. Totaliter parti mekanizmalarna kar# çkt. Onun yönetimi altnda Türkiye, Cumhuriyetçi ve demokratik çizgide anayasaya sahip, çada# bir ülke durumuna geldi. Civil and Military Güncesi (Gazetesi)

20 Yasama Meclisi bugün, Atatürk'ün ölümü dolaysyla oybirliiyle bir ba#sal dilemek önerisini kabul etti ve Ulu Önder Atatürk e sayg belirtisi olmak üzere o günlük Meclis'i tatil etti. Öneri, Kongre Partisi Ba#kan Bay Buhulabhal Desai tarafndan yapld ve Meclisteki öbür bütün dier Ba#kanlarca destek gördü. Meclis Ba#kan Sir Abdürrahim, "Atatürk, günün dünya siyasetinde egemen ve büyük etkisi olan bir adamd ve Asya halknn büyük bir ksmnn ya#am üzerindeki i#leyi#i ve etkisi çada# zamanda bir e#ine rastlanmayacak kadar büyüktü." demi#tir. Delhi Güncesi (Gazetesi), 14 Kasm 1938 Asya nn, günümüzün utandrc dü#künlüünü unutmak için eski uygarlyla övündüü ve parlak bir geçmi#e bakt bir dönem vard. Derken Asya'nn Avrupa'ya gayretli bir taklitçi rolü oynad ve kendi kendine dü#mü# damgasn bast karanlk ve umutsuzluk dönemi, gözlerimiz önünde belirdi. Ani bir patlama biçiminde yeniden dou#un geli#i bir mucizeydi ve Asya kendisini kabul ettirmeye ba#lad. Uzak Dou'da Japonya kaynaklarn yeni bir çan gereklerine uydurmu# ve böylece durumunu ve saygnln dünyann en üstünleri arasnda peki#tirmi#tir. Ne kadar üzücüdür ki Japonya nn küstahl, kendi ykl#nn temelini kurmakta ve artk ona Asya'nn saygnlnn yeniden kurucusu olarak bakmamz olanakszla#maktadr. Bak#larmz yeniden doan Türkiye üzerinde younla#trdmz bir srada, Kemal'in ölümüne ili#kin ac haberi aldk. Kemal'in ortaya çkncaya ve önümüze, ya#ayan bugünü ölü geçmi#in zaferlerini anmsatan yeni bir Asya çkarncaya dek Türkiye, Avrupa'nn Hasta Adam diye adlandrlyordu. Bu örnek bize Dou'da yeni bir ya#am umudu verdi ve bu açdan Kemal'in ruhu bizim saygl hayranlmza deer olmu#tur. Ölümü Türkiye için olduu kadar bütün dünya için de büyük bir kayptr. Kemal Pa#a'nn kahramanl yalnzca sava# alanlarnda deildir. Belki de bir halkn sava#mas gereken en öldürücü dü#man olan bilinçsiz bo# insanlarn zalimliine kar#, bkmaz bir sava# sürdürdü. Kendi halk için büyük bir kurtarcyd. Bizim için büyük bir örnek olmaldr. Düünür Rabindranath Öbür önderlerin tersine Kemal Atatürk siyasal ve toplumsal görü#lerini Türklere ya da kendisiyle ili#kiye geçenlere zorlamad. En büyük istei, reform taslaklarn halkyla tart#makt. Çünkü inandrarak reforma inanyordu ve Türkleri görü#lerinin salkl olduuna inandrmaya çal#t. Kemal Atatürk, övünmeyi ve tehdidi sevmiyordu. Palestine Post Dünyann yeti#tirdii en büyük insanlardan biri. Star of.ndia, Delhi Hindistan Ulusal Meclisinde Atatürk üstüne yazlm# #iirler, mersiyeler okundu saatlerce göz ya# döküldü.

21 Taymis'in Güncesi (Gazetesi) HOLLANDA Çamzda, uzak görü#lü, cesur, siyasal, toplumsal ve ekonomik reformlarla Türkiye'yi, bugünkü çada# Cumhuriyet durumuna yükselten Kemal Atatürk'tür. Ayn zamanda bugün Türkiye'nin Avrupa Ortak Pazarna girebilecek düzeye gelmesini salayan çada# ekonominin temelini hazrlayan da yine O'dur. Atatürk, ki#iliiyle, sorumluluk duygusu ve medeni cesaretiyle örnek olmu#tur. Bu meziyetlerin, yurtta#larnzn birçounda da var olduunu gözlemlemi# bulunuyorum. Atatürk ve arkada#lar, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulu#undan bugüne dek elde ettii saygnln temelini atm#lardr. Kemal Atatürk'ün dedii gibi, Türk ulusu durmadan ve korkmadan uygarlk yolunda ilerlemeye hazr ve kararldr. Ben de ilerlemenin ekonomik güç ve varsllk (zenginlik) alannda da aynen gözlendiini eklemek isterim. Hollanda Dileri Bakan LUNS.NG.LTERE (1922'de Türk ordularnn zaferi sonucu Anadolu'daki umunçlar (emelleri) gerçekle#meyen *ngiltere'nin Türk dü#man olarak bilinen Ba#bakan Lloyd George, Parlamento'da kendisine yöneltilen suçlama ve yergileri #öyle yantlam#tr): Arkada#lar, yüzyllar nadir olarak dahi yeti#tirir. Bu talihsizliimize bakn ki o büyük dâhi çamzda Türk ulusuna nasip oldu. Mustafa Kemal'in dehasna kar# elden ne gelirdi. Mustafa Kemal e yenildik..ngiltere Babakan Lloyd GEORGE Sava#ta Türkiye'yi kurtaran, sava#tan sonra da Türk ulusunu yeniden dirilten Atatürk'ün ölümü, yalnz yurdu için deil Avrupa için de büyük kayptr. Her snftan halkn O'nun ardndan döktükleri içten gözya#lar bu büyük kahraman ve çada# Türkiye'nin Ata'sna deer bir görünümden ba#ka bir #ey deildir..ngiltere Babakan Sir Winston CHURCHILL (1938)

22 Türkiye'yi kurtarm#, Türk ulusuna önderlik etmi# ve Türk ulusunu diriltmi# olan Atatürk'ün ölümü, hem Türk ulusu, hem de Avrupa için zamansz ve pek ac bir kayptr. Toplumun her katmanna mensup erkek ve kadnlarca tabutu üzerine dökülen gözya#lar, çada# Türkiye'nin kahraman ve babas olan bu ki#inin, ya#ad süre içinde gördüü i#lerin minnetinin sonucudur..ngiltere Babakan Sir Winston CHURCHILL Kimileri Atatürk'ü diktatörler arasnda saym#tr. Bence bu görü# yanl#tr ve yanl# yola götürür. Her ne kadar hiç kimse bu deyimi Hitler ve Mussollini'ye yak#trmakta duraklamazsa da diktatörün ne demek olduunu zamanmzda yetkiyle tanmlayabilen yoktur. Bu durumda sorabilirsiniz: Atatürk'ü niçin bu nitelikten arnk görüyorsunuz? Bunun pek çok nedenleri var. Ba#lcas #udur ki Atatürk, bilimle, kendisinin bulunmayaca zamanlar için çal#yordu. Kendisinden sonra da ya#ayacak bir hükümet sistemi ve yönetim kurmaya çabalyordu. Kendi görünü#lerine uymaya halk zorlamakla deil de inançlarn öretmeye ve ülkülerini açklamaya ura#yordu. Kurtulu# Sava#'nda çal#ma arkada#laryla birlikte i#leri tasarlarken ulusun egemenliini Büyük Millet Meclisi'nde toplam#t. Meclis üyeleri halkça seçiliyordu. Cumhurba#kan da dört ylda bir seçiliyordu. Meclis, yasama ve yürütme güçlerine de sahipti. Atatürk'ün Büyük Millet Meclisi'ne kar# saygs dikkate deer. *çi#leri konusunda Atatürk'ün ba#lca kaygs, yalnz o zamanlar için deil, her durumun gereksinimine uyacak ve geli#ecek bir uyum yeteneiyle i#leyebilir, canl bir siyasal organizma yaratmakt. Ya#asayd, sanrm gelecek seçimde Cumhurba#kan olmak yerine, özel ya#amna çekilir ve mekanizmann ayn yeterlikle i#leyip i#lemediini görmek isterdi. Arkada#lar buna raz olur muydu? Orasn tahmin edemem..ngiltere Büyükelçisi Sir Percy LORAINE Çanakkale sava# alanndaki durumu bütün gerçekleriyle belirtmeyi gerekli görüyorum. Biz #imdi, kahramanca çarp#an ve çok ustalkla, cesurca yönetilen gerçek Türk ordusunun kar#snda bulunuyoruz. General Hamilton Mustafa Kemal Atatürk'ü, ölümünün 25.yldönümü dolaysyla saygyla anarm. Atatürk'ün ad bizde yakla#k 50 yl önce parlak bir Türk komutan olarak biliniyordu. Bar#n ardndan O'nu, kendisine büyük ulusal liderler arasnda tarihteki sürekli yerini kazandran devletçilik nitelikleriyle tandk. Bugün, Türkiye, Bat ittifak içinde, *ngiltere yle ortaklk yapmaktadr. *ngiltere ve Türkiye ayn genel politikay uygulamakta ve çe#itli alanlarda yarar salayan i#birliinde bulunmaktadrlar. Mutlu i#birlii, büyük anlamda Atatürk'ün çal#malarnn sonucudur. Ölümünün 25. yldönümünde, O'nu kahraman asker olarak saygyla anar, çada# Türkiye'nin Atas'n, devlet adam Atatürk'ü takdir ve #ükranla anarz.

23 Sir A. Douglas HUME Atatürk, Türk ulusunun ruhunda Türk bayra gibi dalgalanan bir ba#t. Daily Telegraph Güncesi (Gazetesi) Birçok güçlü adamn iktidara geldiini gören ku#amz, bunlarn eserlerini gözden geçirdiinde hiçbir ulus ve devlette yaplan inklâplarn Atatürk tarafndan ba#arlanlar kadar iyi dü#ünülmemi# olduunu kabul edecektir. Daily Telgraph Güncesi (Gazetesi) Bugün Türkiye, büyük ve yeni bir ülkedir. Sava# sonrasnn deh#et, sefillik ve bitkinliinden çkm# olan bu yeni Türkiye, Atatürk'ün dimanda vücut bulmu#tu. O, bu Türkiye'yi kendi elleriyle dünyaya getirdi. Dela Mail Güncesi (Gazetesi) Herhangi bir olay derinliiyle kavramak, çkar yolu görüp birdenbire harekete geçmek yetisi, O'nun e#siz yetkesinin (otoritesinin) ba#lca kaynaklarndan biridir. (1923) Günceci (Gazeteci) Grace Ellison Çan en centilmen, sözüne en inanlr, dostluuna en güvenilir, devlet adam Atatürk'tür. Arba#llk ve saygnln sözden ibaret kald bu çada Atatürk, bu deerlerin canl simgesiydi. Bu çan devlet yöneticileri Atatürk ün niteliklerinin birazna bile sahip olsalard dünya böyle iki dü#man kümeye ayrlmazd..ngiliz Basn Yüksek tirajl bir *ngiliz güncesi (gazetesi), Atatürk'ün çamzn ve tarihin en büyük adam olduunu ve hiçbir büyükle kar#la#trlamayacak deerde bulunduunu yazyor. Gazete, Atatürk'ten söz ederken, O nun büyüklüünü anlatabilmek için, her dönemin ünlü adamlarndan birkaçn söz konusu ederek, Büyük Atatürk'ün hiçbir ünlüyle ölçü kabul etmez bir inklâpç, büyük komutan, dönemin en büyük devlet adam olduunu yazmaktadr. Ulu önderin büyük ba#arlarndan söz eden bu gazete, O nun düzeyine çkabilmek için, O nun izledii yoldan ba#ka bir de Atatürk gibi, olaanüstü bir zekâ, #im#ek gibi kararlar verebilecek bir insan olunmas gerektiini belirtiyor ve Atatürk'ün büyük deerlerini gösteren hiçbir büyük adam tarih henüz kaydetmemi#tir. diyor..ngiliz Basn

24 Atatürk'ün ölümüne bugün ya#amn artk andan ba#ka bir #ey olmad bir alemde büyük bir devlet adam, büyük bir asker, büyük derecede onurlu bir ki#ilik olarak alanmaktadr. *ngiltere önce, cesur ve soylu bir dü#man, sonra da sadk bir dost olarak tand büyük adam selamlamaktadr. Londra, Sundey Times Güncesi (Gazetesi) Çamzda hiçbir ad "Atatürk" ad kadar büyük sayg uyandrmam#tr. Atatürk yalnz Türkiye'nin bütün ya#amn dei#tiren bir dâhi deil uluslar aras ili#kilerde yalnzca ve yalnzca iyilik yapan bir adamdr. Observer Güncesi (Gazetesi) Avrupa, sava#tan sonra belirmi# az saydaki yapc devlet adamlarndan birini yitirdi. Spectator Güncesi (Gazetesi) Atatürkçü Türkiye, bir ulusun salam bir ekonomik siyaset güderek devletler arasnda yak#r olduu onurlu yeri nasl kazanabileceini bütün cihana göstermi#tir. The Financial Times Güncesi (Gazetesi) Sava# sonrasnn en ileri gelen devlet adamlarndan biri. Kendi ba#na bir nitelik olu#turuyordu ve hemen her açdan tekti. The Fortnightiy, Londra Acmasz bir güce ve ate#li bir hrsa, az rastlanr bir enerji ve gözüpek bir aydn köktencilik ekledi; tarihsel gelenekler ya da dinsel duygusallklarla hiç etkilenmedi. Ancak bunlar sürekli siyasal bir olgunlukla dengeledi. The Times Güncesi (Gazetesi) Bir zamanlar Avrupa ya bo#una girmi# bir devlet saylan Türkiye, Atatürk'ün önderlii altnda Avrupa'nn iç politikasnn deerli ve ilerici bir üyesi olmu#tur. The Times Güncesi (Gazetesi)

25 Kendisi tarafndan hazrlanp yönetilmi# olan Türk inklâb erkek, kadn bütün yurtta#larna Türkiye'nin önceki ku#aklarndan hiçbirinin eri#emedii özgürlük ve güven dolu bir ya#am salad. Ba#arlar, Türkiye nin Avrupa devleti olmasn salad. Atatürk Yakn Dou nun tarihini dei#tirdi. The Times Güncesi (Gazetesi) Atatürk'ün kendi eliyle yön çizdii yeni Türkiye'nin d# siyaseti, bu ülkesi batl uluslar topluluuna katm# ve eski dü#manlarn kendisine dost yapm#tr. Times Güncesi (Gazetesi) 1. Dünya Sava# nda, Gelibolu yarmadasndaki kahramanlk destan olan mücadelede ve Kurtulu# Sava#'ndaki davada yüksek dehâs Atatürk e tam ve parlak zaferler kazandrm#tr. Yüksek ruhu ve sabrll sayesinde herhangi bir komutann, sinirini kracak zorluklar ve talihsizlikleri sarslmakszn atlatm#tr. The Times Güncesi (Gazetesi) Cumhuriyet Türkiyesi nin Devlet Ba#kan Kemal Atatürk, öbür önderlerde görmeye al#madmz #u deerli nitelikleri ki#iliinde toplam# bulunuyor: Alçak gönüllülük, yeterlik ve ba#ar The Truth Dergisi Atatürk'ün reformu sürekli olacaktr. Çünkü bu reform, sava#tan önce kendisini tanm# olanlar için hemen hemen tannamayacak derecede dei#mi# olan Türkiye'yi çökmü# bir ülke durumunda güçlü ve tek dü#man kalmadan brakm#tr. Bu, zamanmzn hiçbir önderinin ba#aramad i#tir." Vernon BARLETT O, benzeri olmayan bir devlet adamyd. Diktatörlerin katlanamad özgürce bir düzenle demokrasilerin ba#aramad ve ba#aramayaca i#ler yapm#tr. Tarihte böyle adamlar çalarna kendi adlarn vermi#lerdir. Yani, o kadar seyrek yeti#irler. Word Price Güncesi (Gazetesi) O genç ve dahi Türk Befi'nin o srada Çanakkale de bulunmas, müttefikler bakmndan talihin en ac darbelerinden biridir. Yazar Alan Moorehead

26 Atatürk, eskimi# bilimlerle bo# yere beynini yormam# olduundan daha taze ve cesur dü#ünen bir önderdir. Kendisi için, bugünkü Avrupa'nn en güçlü devlet adamdr diyebileceimiz Atatürk, hiç ku#kusuz devlet adamlarnn en cesuru ve özgünüdür. Yazar Herbert Sideabotham IRAK Mustafa Kemal'in, Atatürk adyla adlandrlmas, Osmanl *mparatorluu'nun Birinci Dünya Sava#'nda yenilmesinden sonra, kendisinin Türk Devleti'nin onurunu kurtarmak amacyla atlm# olduu cüretli sava#tan sonra, yeni Türkiye'nin kalknmasnn Ata's olduunu gösterir. Yirminci yüzyl tarihinin Atatürk'e önem vermesi kadar doal bir #ey olamaz. Çünkü Atatürk, ulusunun yenilgisini zafere, çökü#ünü yükselmeye, gerilemesini ilerlemeye çevirmek yolunda yurt görevinin kendilerine yüklemi# olduu ödevleri yerine getirmek için, durumu ülkeleri lehine çevirmeye hazr bulunan cesur subaylarn canl bir örneidir. Ülkesini yüzyln gerekleriyle bada#acak siyasal bir düzene kavu#turmak, ekonomik, toplumsal ve kültürel yönlerden kalkndrmak urunda Atatürk'ün göstermi# olduu çabalarn deeri yadsnamaz bir gerçektir. Abdülsselam AR.F Atatürk bir çocuk brakmad ancak, kendisine sürekli Sen babamsn, ya#ammn nedenisin, velinimetimsin, senin adn gönüllerimizde daima sevgi ve kutsallkla ya#ayacaktr. diyecek bir büyük ulus brakm#tr. Irak-Elalem Elarabi Güncesi (Gazetesi).RAN Kahraman ve soylu Türk ulusunun uram# olduu derin yas, bugün en yüksek snrn bulmu#tur. Çünkü Türk ulusu, bugün en onurlu evladn sonsuz konutuna götürmek zorunda bulunmaktadr. Güzel Ankara kenti, bugün ac verici inlemeler yöresi durumuna gelmi#tir. Bugün Türk ulusu, durmakszn en ate#li dileklerinin konusu, en güçlü esinlerinin kayna olmu# olan önderinden ayrlmaya bir türlü karar veremediinden en ac skntlar içinde bulunuyor. Atatürk yalnz kahraman ulusunun büyük bir önderi olmakla kalmam#tr. O, ayn zamanda insanln da en

27 büyük evlad olmu#tur. Atatürk'ün cenaze törenine katlan milyonlarca insan temsil eden heyetlerin görevi, yeri doldurulmas olanaksz bu kayptan dolay ac ve üzüntülere çevirmen olacaktr..ran Güncesi (Gazetesi) Yalnz kahraman ulusunun büyük önderi olmakla kalmam#t. Ayn zamanda insanln da en büyük evlad olmu#tur. Tahran Güncesi (Gazetesi) Atatürk gibi insanlar bir ku#ak için domadklar gibi belli bir ça için de domazlar. Onlar önderlikleriyle yüzyllarca, uluslarn tarihinde hüküm sürecek insanlardr. Tahran Güncesi (Gazetesi) Atatürk'ün ölümü dolaysyla Kraliyet Saray Behin#ah ve hükümet bir ay resmi yas ilan etmi#tir. Majeste Behin#ah, gömme töreninin sonuna dek *ran'da askeri ve resmi binalar üzerinde ve yabanc ülkelerdeki *ran temsilciliklerinde bayraklarn yarya indirilmesini buyurmu#lardr. Tahran Güncesi (Gazetesi).SPANYA Büyük Türk yurtseveri sonsuzlua göçtü ancak, eseri canlln saklyor. Görkemli yurdu güçlülüe götüren yolda her gün bir basamak çkyor. Kemal Atatürk'ün Ankara'daki ant, Türk halk için sürekli bir birlik ve inklâp simgesidir. Arriba Güncesi (Gazetesi) Atatürk, askeri dâhilik, devlet adam dâhilii ve filozof dâhiliini kendi varlnda toplam#tr..spanya Güncesi (Gazetesi)

28 .SRA.L Mustafa Kemal Atatürk, ku#kusuz 20. yüzylda dünya sava#ndan önce yeti#en en büyük devlet adamlarndan biri, hiçbir ulusa nasip olmayan cesur ve büyük bir inklâpç olmu#tur.".srail Babakan Ben Gurion (1963) Dünya, çamzn en dikkati çekici adamlarndan birini kaybetti. Kudüs Palestine Post.SVEÇ Çada# Türkiye'nin yaratcs Kemal Atatürk'ün eserleri, ülkesi için yaptklar *sveç'te çok iyi bilinmektedir. Atatürk'ün önderlii altnda Türkiye'nin kalknmasn, olaanüstü ileri atlmlarn hayranlkla izledik. Atatürk'ün, hukuk alannda olduu gibi, öbür alanlarda da getirdii reformlarla Türkiye, içinde bulunduu çok zor durumdan kurtarlp güçlü ve güvenilir temeller üzerine yerle#tirilmi#tir..sveç Babakan ERLANDER Türkiye'nin yeniden kurulmas ve düzenlenmesi i#i, ya#am verici tam bir inklâp olmu#tur. Bugünkü Türkiye, Atatürk'ün güçlü ki#iliine sonsuz bir biçimde baldr. Son padi#ah, topran terk ettii zaman, 1922 Kasmnda elde edilmi# olan sonuncu zafer, bütün Douda istek ve sevinçle selamlanm#tr. Bunu izleyen hareketler kararlardaki güven ve yürütmedeki hz bakmndan bütün dünyay #a#knla bomu#tur. Aftenbladet Gazetesi Türkiye, Atatürk'ün yönetimi altnda, sözcüün Batdaki kavramyla çada# bir devlet olmu#tur. Bugün bu devletin uluslararas saygnl gittikçe artmaktadr. Giri#ilen reformlar Türkiye'yi dei#tirmi#tir. Türkiye, d# politika alannda ve Atatürk'ün yönetimi altnda büyük ba#arlar kazanm#tr. Danes Nyheter Güncesi (Gazetesi)