Ekonomi Bülteni. 18 Şubat 2013, Sayı: 06. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler

Transkript

1 Ekonomi Bülteni 18 Şubat 213, Sayı: 6 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Şubat 213 Yurt Dışı Gelişmeler Euro Bölgesi resesyonu beklenenden daha derin. Euro Bölgesi çeyrek büyüme ilk tahminleri bölgenin yaşadığı mevcut resesyonun tahmin edilenden daha derin olduğuna işaret etti. Tahminlere göre Euro Bölgesi bir önceki çeyreğe göre %.4 lük daralma beklentisine karşın %.6, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ise %.9 luk bir daralma yaşadı. Yıllıklandırılmış verilere göre ise %2.3 oranın da daralan Euro Bölgesi ndeki durgunluğun ECB başkanı Mario Draghi nin belirttiği gibi 213 yılı başlarına da yansıması bekleniyor. Bölgenin en büyük iki ekonomisi Almanya ve Fransa nın da beklentilerden daha derin yıllıklandırılmış olarak sırasıyla %2.3 ve %1.1 lik daralması Euro Bölgesi nin resesyondan hızla çıkamayacağını ortaya koymuş oldu. Euro Bölgesi Sanayi Üretimi uzun bir aradan sonra artış kaydetti. Euro Bölgesi sanayi üretimi Aralık ayında bir önceki aya göre %.2 lik artış beklentisinin üzerinde %.7 lik bir artış kaydetti. Ağustos ayından bu yana sanayi üretiminde ilk kez artışa işaret eden veri Euro Bölgesi sanayi üretiminin yavaş bir hızla toparlanmaya başladığının sinyalini verdi. Dayanıklı tüketim malları üretimi %2 lik bir artış kaydetmiş olmasına karşın, sanayi üretimi geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre halen %2.4 lük bir daralmayı işaret ediyor. Bankalardan ECB ye yeni LTRO geri ödemesi. Avrupa Merkez Bankası dan (ECB den) yapılan açıklamaya göre 9 banka 2 Şubat tarihinde ECB den LTRO (Uzun Vadeli Refinansman Operasyonu) kapsamında aldıkları 3 yıl vadeli kredilerin 3.8 milyar luk kısmının erken geri ödemesini gerçekleştirecek. Bu son ödemeyle birlikte 489 milyar luk ilk LTRO nun geri ödemelerinin 149 milyar luk kısmı erken ödenmiş olacak. Japonya bir kez daha daraldı, BoJ: Ekonomide zayıflama durdu. Japonya ekonomisi 212 nin son çeyreğinde %.1 lik büyüme beklentilerinin aksine bir önceki çeyreğe göre %.1 oranında daralarak arka arkaya 3.çeyrektir küçülmüş oldu. Yıllıklandırılmış olarak ise daralma %.4 e yükselirken bir önceki çeyreğin yıllıklandırılmış verisi -% 3.5 den -%3.8 e revize edildi. Verilerin ardından açıklama yapan Ekonomi Bakanı Akira Amari ise ekonominin geçtiğimiz dönem içerisinde zayıf bir performans gösterdiğini fakat Japonya Merkez Bankası (BoJ) un aşırı gevşek para politikasının, uygulanan teşvik paketlerinin ve küresel ekonomide beklenen ılımlı toparlanmanın da etkisiyle Japonya nın da ılımlı bir toparlanma sürecine gireceğini belirtti. Öte yandan BoJ beklentiler dahilinde politika faiz oranını değiştirmeyerek %-.1 aralığında sabit tutarken, varlık alım programını da 11 trilyon Yen de(1.1 trilyon $ da) sabit tuttuğunu açıkladı. BoJ yayınladığı toplantı özetinde fiyat istikrarına erişmek için agresif gevşek para politikasına ve varlık alım programına devam edeceklerini açık bir dille belirtildi. Ayrıca Amari nin açıklamasını destekler nitelikte toplantı özetlerinde Japonya ekonomisinin zayıflaması durmuş gibi görünüyor ifadeleri kullanıldı. G.Kore Merkez Bankası faiz indirim sinyali verdi. Güney Kore Merkez Bankası beklentilere paralel hareket ederek politika faizini son 4 ayda olduğu gibi değiştirmeyerek %2.75 de sabit tuttu. Merkez Bankası Başkanı faiz kararı sonrası yaptığı açıklamada faiz kararının oybirliğiyle alınmadığını belirtti ve bu toplantıda hamle yapmamalarının bir sonraki toplantıda da yapmayacakları anlamına gelmediğinin altını çizdi. Ayrıca Japonya nın genişlemeci para politikası ve gelişmiş ülkelerde uygulanan sıkılaştırıcı mali politikaların Asya nın 4. büyük ülkesi G.Kore yi zora soktuğunu da vurguladı. Yapılan açıklamalar ülkede hedefin altında seyreden enflasyon oranı ve para biriminin Yen e karşı yılbaşından bu yana %6 değerlenmesi faiz indiriminin işaretçisi oldu. ABD de perakende satışlardaki artış yavaşladı. ABD ekonomik aktivitesine dair yayınlanan 213 yılının ilk verilerinden olan perakende satışlar geçtiğimiz yılın son ayında aylık bazda %.5 lik artış göstermesinin ardından Ocak ayında yalnızca %.1 lik bir artış kaydetti. Perakende satışlarda yaşanan limitli artış 1 Ocak tarihinden itibaren bordro vergi indiriminin kaldırılması ve gelir düzeyi yüksek olanlardan daha fazla vergi alınmaya başlamasının etkilerinin görülmeye başladığının işaretçisi oldu. Obama politikalarında geri adım atılmayacağının sinyalini verdi. ABD Başkanı Barack Obama, gerçekleştirdiği Birliğin Durumu konuşmasında ekonomi ve sosyal konular üzerine yoğunlaştı. Konuşmasında başkanlığa geldiğinden bu yana ilk defa asgari ücretin artırılarak 9 $ ın üzerine (saat başına) çıkartılması gerektiğini belirtirken, ülkenin sorunlu altyapısının da yenilenmesi için harcamaların artırılması gerektiğini de belirtti. Cumhuriyetçilerle halen anlaşmaya varamadıkları bütçe kesintileri konusunda harcama kesintilerinin minimum seviyede tutularak vergi artışlarının da dahil olduğu karma bir paket ile bütçe açığının azaltılması yönündeki kararlılığını tekrar yineledi. ABD Başkanı ayrıca bir süredir beklenen AB ile olan karşılıklı ticaret anlaşmalarının geliştirilmesine de değindi. Açıklamalar Obama nın ABD ekonomisini ve özellikle orta sınıfı güçlendirecek politikalarında kararlı olduğunun sinyalini verdi. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Şubat 213 Yurt İçi Gelişmeler Cari Denge, Aralık 212 Aralık ayında Cari Açık aylık bazda 5.4 milyar $ olan piyasa beklentilerinin altında 4.7 milyar $ olarak gerçekleşti. Kasım ayı verisinde ise 5 milyon $ lık aşağı yönlü bir revize gerçekleşti. 12 aylık cari açık ise böylece 5 milyar $ dan 48.9 milyar $ a gerileyerek yıllık bazda Aralık 21 dan sonra en düşük cari açık verilmiş oldu. Cari Açık -4 Cari Açık taki trend incelendiğinde Ekim 211 de başlayan Enerji Açığı -49 gerilemenin sınırlı da olsa ivme kaybetmeye başladığı görülüyor. Kasım ve Aralık aylarında bir önceki yılın aynı dönemleri ne göre sırasıyla %26 ve %3 gerileyen Cari Açık önceki üç -8 aylık periyotta ortalama %66 lik bir düşüş göstermişti. Cari Açığı oluşturan kalemlere bakıldığında ise 12 aylık Enerji açığı (Enerji İhracatları Enerji İthalatları) 96 milyon $ lık artışla yatay bir seyir izleyerek 52.2 milyar $ ile tarihi yüksek seviyesine ulaşmasına rağmen, enerji dışı tarafta verilen cari fazla 1.3 milyar $ dan 3.3 milyar $ a yükseldi. Böylece Mart 21 dan sonra en yüksek enerji dışı cari fazla verilmiş oldu. Hizmetler dengesi ve Gelir dengesindeki gelişmelerde Aralık ayındaki düşüşte etkili olan diğer faktörler olarak öne çıktı. Finansman tarafı incelendiğinde, kaynağı belli olmayan döviz hareketlerin yer aldığı Net Hata Noksan kalemi 1.8 milyar $ lık bir çıkışı işaret etti. Yıl geneline bakıldığında Net Hata Noksan kalemi cari açığın %8 ini finanse etmiş oldu 211 yılında bu oran %15 seviyesindeydi. Bankacılık sektörüne bakıldığında sektörün 212 yılındaki net kredi kullanımının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %66 oranında azalarak 4.3 milyar $ a gerilediği ve kullanılan kredilerin büyük bir bölümümün kısa vadeli olduğu görülüyor. 12 aylık olarak bakıldığında Kasım ayına göre 2.6 milyar $ gerileyen Doğrudan Yabancı Yatırımlar (DYY) ise 212 yılında 8.3 milyar $ olarak gerçekleşti. DYY ler bir önceki yıla göre 5.4 milyar $ gerilemiş olmasına rağmen Cari açığı karşılama oranı %18 de sabit kaldı. Özetle, Aralık ayı verileri düşük seyreden ekonomik aktiviteye paralel cari açık tarafındaki iyileşmenin devam ettiğini ortaya koydu. 211 yılında 77 milyar $ ın üzerine çıkarak ekonominin %1 una ulaşan Cari Açık, hesaplarımıza göre yılı %6.2 seviyelerinde tamamlayacak. Eğer TUİK in Turizm gelirlerindeki hesaplama değişikliği de açıklamalara paralel Cari Açığın 2.2 milyar $ daha gerilemesine neden olursa bu oran %5.9 seviyesine kadar gerileyecek. MB nin kredi artış hızının %15 i geçmemesi konusundaki kararlı duruşu ve zayıf seyreden ekonomik aktivite Cari Açık tarafında önümüzdeki dönemde artışların ılımlı olacağının sinyalini verirken, enflasyon raporunda 213 yılı için 18 $ olarak öngörülen petrol fiyatlarının (Brent) 118 $ seviyelerinde seyretmesi ise bir risk unsuru oluşturmaya devam ediyor. İşsizlik Oranı, Kasım 212 Kasım ayı İşsizlik oranı bir önceki aya göre.3 puan artarak %9.4 olarak gerçekleşti ve son 5 ayda 4 kere yükselmiş oldu. Aralık, Ocak ve Şubat aylarında mevsimsel olarak yükselen işsizlik oranı potansiyelinin altında seyreden ekonomik aktivitenin de etkisiyle önümüzdeki aylarda %1 ün üzerine çıkabilir. Kasım ayında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı da.2 puanlık artış ile %9.5 e yükseldi. Tarım dışı işsizlik oranı aylık bazda.3 puan artarak %11.7 seviyesine yükselirken, geçen yılın aynı döneminde bu oran %11.4 olarak gerçekleşmişti. Genç nüfusta işsizlik oranı ise %18.8 e yükselerek.7 puan ile diğer kırılımlara göre aylık bazda en sert yükselişi sergilemiş oldu. Genç nüfusta işsizlik geçtiğimiz yılın aynı döneminde %17 olarak gerçekleşmişti. 16% 13% 1% (Bn $) 2-2 Cari Denge'nin Kompozisyonu Enerji Dışı Cari Açık TR İşsizlik Oranı 6 Aylık Hareketli Ortalama % Kasım 7 Kasım 8 Kasım 9 Kasım 1 Kasım 11 Kasım % 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Şubat 213 Emtia End. Altın 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) -.1 Emtia End. Altın 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) TL-Basket.3 TL-Basket -.1 EURO/$ -.2 EURO/$.3 MSCI TR -1.6 MSCI TR -6.7 MSCI EM.5 MSCI EM AB kaynaklı endişelerin ardından risk iştahında sınırlı bir toparlanma görüldü. USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 12 Aylık USD Libor.4 3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak USD JPY EUR 3 Aylık Libor Faizi (%) Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Libor faizleri yönünü aşağı çevirdi. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai Tr-Imkb1 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac4 UK-FTSE 1 EU-DJ Stoxx 5 ABD-DJ Indus G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%) Günlük Değ (%) Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 211=1) MSCI IMKB Endeksi MSCI GOÜ Endeksi GOÜ endekslerindeki genel yatay seyre karşın IMKB satış baskısıyla kayıplarını biraz daha arttırdı. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni 18 Şubat Gösterge Tahvil Faiz Oranı 1 Politika Faiz Oranları (%) 4 3 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX) TR, BB Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi 2 4 Gecelik Borç Alma ve 2 Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 PPK toplantısı öncesi gösterge tahvil faizi yatay bir seyir izledi. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN 5 Günlük Değ (%).2 CZK PLN HUF ZAR.1 KRW TRY.1.2 JPY GBP EURO GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı) Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak TL 12 GOÜ Ortalaması 13 TL deki yatay seyir devam ediyor. Emtia Endekslerinde Değişim (%) Tarım Tem. Maden Değ. Maden -2.2 Enerji Top. Endeks Günlük Değ (%) Endişe (VIX) Endeksi Altın öncülüğünde değerli madenler endeksi Çin deki tatilin de etkisiyle değer kaybetti. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 5