MEDİKOLEGAL DÜZLEMDE TIPTA UYGULAMA HATALARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MEDİKOLEGAL DÜZLEMDE TIPTA UYGULAMA HATALARI"

Transkript

1 MEDİKOLEGAL DÜZLEMDE TIPTA UYGULAMA HATALARI Prof. Dr. Yaşar Bilge Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof. Dr. Ethem Geçim Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi MEDİKOLEGAL DÜZLEM TIPTA UYGULAMA HATALARI 22 ARALIK 2013 SEMPOZYUM BİLDİRİ KİTABI

2 Varlıkları ile çalışmamıza destek olan ÖĞRENCİLERİMİZE İthaf olunur. ÖNSÖZ: Medikolegal düzlem, Tıpta Uygulama Hataları II kitabımız yararlı olursa mutlu olacağız. Kitapla ilgili eleştirilerinizi aktarırsanız hata düzeltme, önleme, ortadan kaldırma yönünde yararlanacağız. Kitabın hazırlanmasında yazı yazan Öğretim Elemanlarına, meslektaşlarımıza çok teşekkür ederiz. Editörler

3 AÇILIŞ KONUŞMASI Prof. Dr. Yaşar Bilge Sayın Rektörüm, Sayın Dekanım, Sayın öğretim üyelerim, Sayın milletvekillerim, Sayın meslektaşlarım, Sayın öğrencilerim; Dördüncü tıpta uygulama hataları sempozyumuna onur verdiğiniz için teşekkür ederim. Disiplinler arası çalışma gerekleri becerileri bir araya getirmek, bilgi paylaşımını artırmak, sürekliliği sağlamak, hesap vermeyi ve sorumluluğu sağlamak, planlamayı ve kaynakları koordine etmektir. Bunun için ortak amaca yönelmek, işbirliği taahhüdünde bulunmak, farklı kurumların amaç ve değerlerinin farkındalığını sağlamak, sorumluluk ve rolleri açıklamak, desteklemek, destekleyici yönetim, esnek finans mekanizması, veri paylaşım analizi, akredite eğitim, anahtar kişilerin rolü, doğru ve etkileyici iletişimi temin etmek gerekir. Hizmetin kalitesi güvenilirlik, uygulanabilirlik, ulaşılabilirlik, yeterlilik, karşılık verebilirlik, inanırlık, iletişime uygun, fiziksel varlığı koruyucu ve geliştirici özellikleriyle ölçülür. Hastanın ayarlanmış yaşam süresi, kaliteye göre yaşam süresi değerlendirilir. Prognoz işareti verinin kanıt değeri ve önem değeri ile değerlendirilir. Bu açıdan otopsinin yeri tartışmasız öncelikli üst sıradadır. Özen durumu ihtiyat, risk yönetimi, kritik tehlike sınırlarının belirlenmesi, ortadan kaldırılması, önlenmesi, kontrol ve denetimi ile ölçülebilir. Konsültasyonun akademik seviyede yapılması, diğer bilim dalına olan güvenin gerekliği, ortak raporla bilirkişilik yapılması ile bu süreç geliştirilebilir. Tıpta uygulama hatasını belirten, düzeltme yapan kişinin kusuru, hasta şikayeti veya amir tarafından tespit edilen kişiye göre daha hafiftir. Çatışma alanının tanımlanması halinde yatay ilişkiler yanı sıra dikey ilişkilere ve disiplinlerarası çalışmalar ile değerlendirilebilir. Eş değerli sistemler kanıta dayalı tıp kurallarına göre yararlılık, hukuki gereklilik esasına dayanılarak usul geliştirilmesi ile çözümlenebilir. Sayın Rektörüm, Sayın meslektaşlarım, Hasta insan kaygılıdır. Tıpta ve aşkta ne asla ne daima kuralı olmasına rağmen hasta ve yakınları özellikle nadir hastalıklar, yetim ilaçlar, kanser ve travma sonrası inkâr, öfke, pazarlık, kabullenme, depresyonu diğer olaylara göre daha uzun ve şiddetli yaşamaktadır. Kabul edilir risk ile hizmet veren sağlık çalışanının farklı önerileri kaotik sürecin anlaşılmasını güçleştirmektedir. Bu endişe iletişimi bozduğundan sağlık çalışanını anlamamaya, taraf olmaya, gruplaşmaya ve şiddet uygulanmasına yol açar. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet sıklıkla güvenlik tedbirlerinin arttırılmasıyla sonlanmaktadır. Bunun özellikle % 85 gibi çoğunun acil servislerde olması insanların sağlıkla ilgili beklentilerinin yüksekliğini göstermektedir. Özellikle muayene, bekleme durumları ile ilgili iddialar öfkeyle beraber birleşince şiddete yönelim kolaylaşmaktadır. Diğer taraftan defansif tıp kuralları çerçevesinde hastalık tanıları geç konulmakta ve tedavi gecikmektedir. İdarenin performans ölçütü gereği yüz elli kadar hastanın muayene ve raporunun beklenilmesi de tıpta uygulama hataları riskini yükseltmektedir. Bunu yanı sıra ekipte hiyeraşik düzenlemenin iş akış şemasını bozarak iş yerinde şiddete ve sonuçta tükenmişliğe yol açılması da sorunlardandır. Çalışma süresinin haftada 40 saati aşmaması ve tatil, dinlenme sürelerinin bulunması, çalışanın eğitim ve öğretimine de zaman ayrılması çalışanların ihtiyaçlarındandır. Hastanın mümkünse hekimini seçmesi, saygı, eşitlik bilgilendirmeye dayalı iletişimi beklenen durumdur. Dökümanlara ve raporlara ulaşıp yanlışlık varsa düzeltmeyi ister. Sağlıkta eksik olanı yerine koyma önceliklidir. Koruma ve tedavi etme esaslı yaklaşımda karşılıklı saygı, zarar vermeme, yarar sağlama, özerklik, adalet, hakkaniyet, dürüstlük, güven, gizliliğe saygı söz konusudur. Tıpta uygulama hataları açısından sağlık çalışanının sır saklama yükümlülüğü makul gizlilikte gerçekleşmesi ve tıbbi değerlendirmenin gizlilikle yürütülmesi gerekir.

4 Sakınca olmayan durumlarda bir yakının durması izin verilir. İlgisizlerin müdahalede bulunmaması gerekir. Hastanın kişilik ve aile hayatına karışılmamalıdır. Kamu sağlığının tehlikeye düşürme hallerinde ve 3. şahısların üstün çıkarı olduğu durumlarda sır saklanmayabilir. Sağlık harcama kayıtları gizli tutulmalıdır. Kayıtlar mutlaka denetlenmelidir. Konsültasyonların mümkünse öğretim üyesi düzeyinde ve sorumluluk alarak yapılması yönünde çaba harcamalıyız. İyi klinik uygulamalar için standardize vaka bulma yöntemleri ve veri geçerlilik kontrolleri desteklenmeli. Yeterli destek ve kaynak sağlanması için uğraşılmalıdır. Hekimin sık yaptığı hatalar iletişim hataları, uygun kişiye aydınlatma yapmama, teşhis hatası, tedavi hataları, yetki sınırlarının aşılması, girişim ve teknik hataları, terk etme, özen eksikliği bulunmaktadır. Hizmet kusurları hastanede uygun araç ve gereçlerin olmaması, kişinin hizmeti almasını engelleyen koşulların varlığıdır. Düzenleyici ve önleyici etkinlikler eksik veya yoktur. Uygun işlem ve ölçüt geliştirmek, standardize vaka bulma yöntemleri geliştirmek, kritik tehlike durumlarını belirlenmek, önlem almak ve risk gerçekleştiğinde tedavi süreci belirlemek önemlidir. Bu açıdan kanserde tedavi sınırları toksikoloji, mortalite ve morbidite açısından önemli olduğundan öğleden sonra bu konu tartışılacaktır. Michael Jackson a üç farklı yerde ve zamanda yapılan otopsi ile gerçeğe nasıl ulaşıldı ise ülkemizde de otopsi yapmada istekliliğimiz fazla olmasında fayda bulunmaktadır. Bunun yanı sıra danışman raporları ile taraf bilirkişiliği yaparak çapraz sorguda gerçeğin bulunmasına destek verebiliriz. Sonuç olarak sağlık çalışanlarının konuşulmasından rahatsızlık duyduğu tıpta uygulama hatalarını düzeltme ve önleme konusunda strateji geliştirerek akredite olma yolunda ilerleme sağlamış bulunmaktayız. Sempozyumumuzu onurlandırdığınız için teşekkür eder, saygılar sunarım RİSK DEĞERLENDİRME STANDARLARI Prof. Dr. Yaşar Bilge Risk: İstenmeyen beklenmedik, öngörülmeyen, öngörülen, belirsiz durumların tehlike oluşturma, gerçekleştirme, ilerletme süreç değerlendirilmesidir. Risk değerlendirme: Öngörülen- Beklenen tehlike (Proflaksi tedbiri). Kritik noktalara ulaşım ve uygulama kolaylığı (Yaşamsal tehlike- İşlev yitimi). Rutin uygulama: Hareketsizliğin engellenmesi veya sağlanması uygulamaları. Solunum kolaylaştırıcılar: Oksijen tüpü. Sinir sistemi: Enfeksiyon: Kontrolü. Dokuların korunması, az yoğunlukta uğraşılması, çevreden geçilmesi, Ruhsal: İletişim yollarının açık olmasıdır. Öncelik belirleme standartları geliştirilir. Kontrol edilebilen: Zarar/Yarar Önlenebilen: Önleme bariyerleri: Planlama (konsültasyon: Ulaşılabilen-Uygun durumda olan- Elverişli)-Standart uygulama sürdürülebilir niteliktedir. Önlenemeyen: Belirsizlik. Alternatif seçenekli, planlı uygulama. Lokus minoris rezistansiya. Sağlık Çalışanı hasta ve yakınları ilişkisi: Kişi zamanında muayene edilip edilmediği Kanuni hakları hatırlatılıp aydınlatılmış onam alınıp alınmadığı (tedbirlerin ne olduğu, bu alt yapıya sahip olunduğu hakkında bilgiler verilerek, hastanın düşünmesi ve danışması müteakiben yapılan işlemler). Üçüncü şahısların konuyu bilme hakları hasta ile karşılıklı değerlendirilir. Üçüncü şahısların şiddetle karşılaşma, enfekte edilme, kamu hizmeti alırken karşılaşacağı yüksek risk değerlendirilir. Aydınlatılmış onam çerçevesinde ortak değerlendirme uygun koşullarda yapılıp yapılmadığı Sorun tespit edildiğinde makul sürede gerekeni yapılıp yapılmadığı, gerekli konsültasyonların olup olmadığı;

5 Yaşamsal tehlike, olumsuz prognoz işaretleri, işlev yitimi; tanı ve tedavi ile bağlantısı değerlendirilir. Hukuki yetersizlik görüldüğünde yüksek riskin tedavi gerektirir durumuna göre mahkemelerden yardım istenir. Ölçülü, savunmacı tıp kuralları, lokus minöris rezistansiya, res ipsa lokoitur durumuna göre kabul edilir risk çerçevesinde işlem yapılır. Kubler Ross a göre tıbbi malpraktisle karşılaşan hekim inkar, öfke-kızgınlık, pazarlık, depresyon ve kabul etme süreci yaşar. Abraham Maslow A theory of Human motivation and his book, Toward a psychology of Being kitabında tehlike anında yaşanan ruhsal durumu şöyle açıklıyor: 1. Psikolojik: Nefes alma, yemek, su, cinsellik, uyku, homeostatis ve boşaltım sistemi bloke olduğunda yaşamın temel ihtiyaçları engellenmiş olur. 2. Güvenlik: Vücut güvenliği, kaynak sağlanmasına ait sorunlar ve aile yaklaşımı, mal güvenliği öncelikli değerlendirilir. Buna korku ve anksiyete eklenir. 3. Sosyal: Sahip olunan değerler aşk, sahiplik, arkadaşlık, ailevi ve cinsel yakınlık durumuna uygun grup, toplum değerlendirmesi öncelik-önemlilik belirlenmesinde etkilidir. 4. Saygı: Kendilik, sır, addedilen saygı kendilik değerinde karşılık bulur. 5. Kendini gerçekleştirme: Moral değerler, yaratıcılık, spontaneousluk, problem çözme, önyargı yokluğu, gerçekleri kabul etme ihtiyaç, beklenti, dilek durumu ile değerlendirilir. Tehlike ile baş etme stratejisi şunlardır: 1. Öncelik, önemlilik, faydacılık açısından konu belirlenir. Bununla ilgili olarak şunlar düşünülerek karar verilir. 1a) Kontrolde ego durumunuz kontrol altındadır. Ego dağınık, aşırı kontrollü değildir. 1b) Dinleyiniz. Aktif dinleme için anlıyorum, devam ediniz, mmmm gibi kelimeler kullanınız. 1c) Sakin olun ve daima profesyonel olduğunuz aklınızda bulunsun. Gülümseyiniz. Giriş ve amaç cümlesi misyonu, görevi tanımlamaya yöneliktir. Vizyon geleceği düzenlemek olduğuna göre uygun usul, metot ile bulgular açıklanır. Avantaj ve dezavantajı vurgulayıp sınırlığı tanımlayıp sonuca giderseniz başarılısınızdır. Bununla birlikte olguya özgü konuşmanızda öncelik genelin önüne geçer. Ona uygun kısa soruların da cevabını içerir. İyi belgeleyin. Hatada özür dileyin. Aydınlatılmış onam içeriği bilgilendirici olsun. Soruları kolay-zor, iyi-kötü yerine öncelik, faydalılık, fonksiyonellik üzerinden cevaplandırınız. Risk değerlendirmede tıp kurallarına uygun davranış üzerinden savunma yapılacağından aydınlatılmış onamlı kayıt tutunuz. 1. Kişi dikkatini avukat, savcı, hakim üzerine yoğunlaştırır. 2. Duruma odaklanılır. Belirlilik üzerinden belirsizlikler azaltılarak anksiyete düzeyi düşürülür. Bilgi, delil toplanır. 3. Objektif olunur. Duygusal bağlamdaki süreçler azaltılır. Sorulara uzmanlığınız alanında yoğunlaşarak yanıt veriniz. Duyulan değil, görülen, bilinen tanımlamalar yeterli sürede yanıtlanır. Yalan söylenildiği anlaşılırsa başlangıçta durum belirlenir. Sonra konu tartışılır. Aksi takdirde suçlama ve suçlanma durumlarında öfke ve şiddet doğar. 4. Oyunun kuralları öğrenilir. 5. Yardım istenir. Ortak savunucuların fikirleri incelenir. Temel tıp bilgileri, tanık, bilirkişi saptanır. Uygun yer ve zamanda iş insanı edası, davranışı ile durum değerlendirilir. Güven ile soruların yanıtı aranır. Çift negatif sorular basitleştirilerek yanıtlanır. Bileşik soru yanıtı ana tümceye yöneliktir. Anlaşılmayan, çift yanıtlı kelimelerin anlamı soran kişiye sorulur. Gerçek üzerine yoğunlaşılır. Tıbbi kelimeler kullanılır. Konuşmada kısaltma kullanılmaz. Az konuşma iyi konuşmadır. Evet. Hayır. Hipotezlere yanıt aranmaz. Tahmin yapmayınız. Öğüt verilmez, az tercih edilir. Karşı grup için acele etmeyiniz. Aşırı-yoğun cümle kullanmayınız. Aynı görüşte olduklarınızı belirtiniz. Soruları geçiştirmeyiniz. Haklarında olumsuz düşünmeyiniz. Yalan söylemeyiniz. Kollar, bacaklar ve eller açık, doğal hareket

6 eder. Yanıt verirken kişilerin yüzüne bakınız. 2/3 kuralına göre önce olayı bütünü ile düşününüz. Mola istenilebilir. Konuştuğunuzun kaydedildiğini düşünün. Mahkemeyi bitince kısa sürede terk ediniz. Davayı kaybederseniz tecrübelendiniz, bundan başkasının yararlanmasını sağlayınız. Tehlike tanımlamasındaki hatanızı bularak düzeltin, azaltın, ortadan kaldırın. RİSK TEORİLERİ 1)Tek faktör teorisi 2 Enerji teorisi 3)İnsan faktörleri teorisi 4)Sistem teorisi 5)Kombinasyon teorisi 6)Epidemiyolojik teori 7)Çok etken teorisi 8)Domino etkisi BART( TEMEL RİSK DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTÜ) 1-Düzeltici hareket etkinlikleri 2-Önleyici bariyer kullanımı 3-Kaza sonrası ortam düzeltimi 4-Yara şiddetini azaltma etkinlikleri 5 Yaralanma sıklığını azalma işlemleri 6 Gelecekte düzenleme, nüks ve tolerans durumlarını değerlendirme şeklinde olur RİSK ANALİZİ İş güvenlik analiz Eğer varsa analizi Kontrol listesi risk analizi Matris Çok değişkenli analiz Hata ağacı Olasılık değerlendirme Güvenlik denetimi Olay ağacı Neden sonuç ilişkisi Emniyet kritik sistem Amacı kritik sistem İş kullanıcısı kritik olan sistem Güvenliği kritik sistem Görevi kritik sistem KAZA ANALİZİ Olası hata türleri ve etki analizi Güvenlik fonksiyon analizi Hata ağacı analizi: Bayesian Koşullu olasılık durumları değerlendirilir. Olay ağaç analizi: Olay sırası yazılır. Önemli hatalar belirlenir. OYUN TEORİSİ: Rekabet, baskın durumlar, iş yeri koşulları karma mekanizma ile incelenir. Oyun teorisinde olduğu gibi baskın durumlar öncelikli ele alınır. ZÜRİCH TEHLİKE ANALİZİ: Zürih etkileşim sisteminde ilaç için değerlendirme yapılmış, 4 seviye belirtilmiş.

7 Grade 1: Kontrendike durum vardır. Böbrek yetmezliği olana digoksin verilmesi. Asli kusurlu fiildir. Grade 2: Kontrendike durum ilacın serum düzeyinin monitorizasyonu ile yapılır. Toksik düzey takibi gereken durumdur. Lityum tedavisi. Grade 3: Monitorizasyon yapılmayabileceği ancak toksik düzeyin araştırıldığı durumlardır. Antikoagülan tedavisi. Grade 4: Minimal risk, herhangi bir tedbir almaya gerek yoktur. Antihistaminik alanda bulantı olması. Grade 5: Risk yoktur, hiç bir olumsuz durum tanımlanmamıştır. Gerekli hallerde uygun dozda sıvı-elektrolit tedavisi. İlaçların Teratojenik Risklerine Göre Sınıflandırılması: A kategorisi: Gebelerde en güvenilir ilaçlardır. Kontrollü araştırmalarda bu ilaçların fetusa zararlı olduğu gösterilememiştir. B kategorisi: Deney hayvanlarında teratojenik etki gösterilmemişse de gebe kadınlarda yapılmış kontrollü çalışmalar eksiktir. Yahut deney hayvanlarında teratojen etki gösterilmiş ancak gebe kadınlarda yapılan kontrollü çalışmalarla bu etki doğrulanmamıştır. Gerekiyorsa bu kategorideki ilaçlar rahatlıkla kullanılabilir. C kategorisi: Deney hayvanlarında teratojen etki gösterilmiştir, ancak gebe kadınlarda yapılmış klinik deneyim yetersizdir ya da gebe kadınlarda ve deney hayvanlarında ilaç incelenmemiştir. Bu kategorideki ilaçlar potansiyel riski karşılayacak terapötik yarar öngörülüyorsa kullanılabilir. D kategorisi: Bu kategorideki ilacın insanda fetus üzerinde zararlı etkisi kanıtlanm ıştır. Ancak gebede terapötik yararı fetusta beklenen zararından fazla ise ve yaşamı tehdit eden bir durumun tedavisinde alternatifsiz olarak kullanılması zorunluysa yaratabileceği olası riskler anne adayına detaylarıyla anlatılarak kullanılabilir (yarar/zarar oranı dikkate alınmalıdır). X kategorisi: Deney hayvanları ve gebelerde incelemeler, ilacın fetusa kesin zararını göstermiştir. (teratojenik). Gebelerde terapötik yararı fetusta olan zararına göre ihmal edilebilir. Bu kategorideki ilaçlar gebelerde ve gebe kalma olasılığı bulunanlarda hiçbir biçimde kullanılmaz. Markov modellemesi: Gizli gözlenmeyen durumların tespitinde kullanılır. Basit dinamik Bayes İstatistiki değerlendirilmesi yapılır. Stokastik bir süreçtir. Sistem belirli bir olasılık dağılımına bağlı olarak kendi durumundan başka bir duruma geçebilir yahut aynı durumda kalabilir. Durumda olan değişiklikler geçiş olarak bilinir ve çeşitli durum değişmeleriyle ilişkili olasılıklarda geçiş olasılıkları olarak adlandırılır. Sapma analiz: Enerji analizi Yönetim bakışı ve risk analizi Güvenlik bariyer diyagramı Bow tie metodolojisi: Olayın kendisinden ve çevresel faktörlerden etkilenen unsurlar vardır. Olayın kendisi: yanlış operasyonlar, aşırı baskılar, kişisel hatalar. Çevresel unsurlar: Dedektörün çalışmaması, patlamalar Sıfır kazanılmadığı durumdur, %10 a kadar tehlike düşük, %10-40 arası orta seviyede %40 dan fazla olması ise yüksek risk değerlendirilmesidir.

8 Şans; gerçekleşme olasılığı beklenmesi kesin ise 10, yüksek ise 8, olası ise 3,düşük olasılık 1, nadir 0.5, beklenmez 0.2 Frekans; sürekli ise 10, sık ise 6, ara sıra ise 3, bazen ise 2, seyrek ise 1 çok seyrek ise 0.5 puan verilir, Şiddet; birden fazla ölümlü olayda 100, yaşamsal tehlike oluşturan yaralanmada 40, maluliyette 15, basit tıbbi müdahale ile giderilmeyen durumda 7, basit tıbbi müdahale ile giderilende 3, tehlikeli durumla karşılaşmada ise 1 puan verilir. HURWİCS KRİTERİ: En iyi koşullardaki katsayı değerleriyle alfa sabiti çarpılır, eşit olasılık kriteri dikkate alınabilir. Risk düzeltici hareket, önleyici bariyer, gerçek tehlike önleme bariyeri, tehlikenin gerçekleştiği durumların azaltılması, tehlikenin şiddetinin azaltılması ve düzeltici-önleyici önlem olan gelecekteki risklerin ortadan kaldırılması işlemi yapılır. Bir olayın değerlendirilmesinde şiddet ölçüsü olarak düşük, orta ve yüksek olmak üzere sınıflandırma yapılır. PATH ANALİZİ: 1)Değişkenler arasında doğrusal, eklenebilir, sebep sonuç ilişkisi vardır. 2)Sebebin tek yönlü akışı olmalıdır 3)Ölçümler kantitatif değişkenlerden hatasız elde edilmiştir 4)Model içindeki hatlar kendi aralarında ve modeldeki diğer değişkenlerle ilişkisi yoktur. Sebep sonuç ilişkisi: a)doğrudan etki b)dolaylı etki c)iki ortak sebepli etki d)çok etkenli Nedensellik bağı: Şart, etkin sebep, hukuki önem, uygun sebep. Nedensellik bağını ortadan kaldıran haller: mücbir sebep-ağır kusur- 3. şahısların etkileri. SONUÇ: Hayal kırıklığı, korku, öfke gözlenir. Arkadan konuşma gözlenir. Utanç ve suçlama tükenmişlik durumu ile ilerletilir. İdari: Güvenli Uygulamaların tetkiki aşağıda belirtilmiştir: 1-yapılar ve sistemler. 2-kültür tedbirleri ve müdahaleleri. 3-ekip eğitim ve takım müdahaleler, risk ve tehlikeler. 4- Risk belirlenmesi ve azaltılması. 5- Risk açıklanması. 6. bakım sağlayıcı için sistem. 7- Hasta İletişimi. 8- Hizmet danışı. Kişisel durumlar: Kasıtlı fiiller: Etkili eylemler. İhmal: İdari kusur: Aydınlatılmış onam açıklamama, kayıt tutmama. Taksir: Malpraktis alanında önerdiğimiz standartlar aşağıda belirtilmiştir: USUL: YÖNTEM 1-Hata türü ve etkileri analizi (FMEA): Kontrol ederek yap-hata durum belirlenir. Bunun şiddeti olasılık ve etki açısından belirtilir. Risk Öncelik Sayısı hesaplanır. Fark ederek belirleme, zamanında müdahale uygulanır. Başarım değerlendirme ölçütü: En iyi uygulama

9 ilkesine, en kötü uygulama durumuna göre ölçülür. Empati, samimiyet durumuna göre özür konumu açıklanır. Beklentiler sınırlılıklara göre netleştirilir. 2-Kök Neden Analizi (RCA) 3-Tehlike ve İşletilebilme Çalışması Metodolojisi (HAZOP) 4- Sıfır hata programı (ZFP) 5- Pareto analizi, balık kılçığı vb. sorun belirleme yaklaşımlarıdır. 6-Risk İhtiyaç Uygunluk Modeli. 7- Toplam Kalite YETERLİ DOĞRULUKTA HASTALIK TANISI: 1. Yeterli bilgi 2.Ayırıcı tanı: Karşılaştır. Ven şeması kullan. 3. Doktorun bellek veya kaynaklarına olası tanı (hipotez) i epidemiyolojik değerlendirmelerle (demografik, çoğrafi, hastalık özellikleri) yapınız. 4. Hastalık nedenleri, mekanizması 5. Hastalık ihtimali açısından tekrarlı analizler yap. Hatalı tanı: Miyokardial iskemi bulguları, akut karın (apandisitis, ülser perforasyonu, abdominal aort anevrizması, pnömoni) 6. Endişesini değerlendir. Kaygılı insanın hastalığının önemlilik, etkililik, epidemiyolojik incele. Uzlaşı kültüründe belirtilerin işlev yitimi ile ilişkisi esas alınır. 7. Gerekli tetkik, testlerle karar ver. Sendrom, tanı ilişkisini değerlendir. Tüm önemli semptom ve bulguları birleştirmeyiniz. En öznel özelliklerini vurgulayınız. Minör bulguları göz ardı etmeyiniz. Hastalığın öznel belirteçlerini açıklayınız. Akut, subakut, kronik tanımlayınız. Tipik, patognomik, karekteristik, yüksek olasılıklı, düşük olasılıklı, uyumsuz olarak açıklayınız. YETERLİ DOĞRULUKTA TEDAVİ 1.Tanı koyma süreç ve değerlendirme kriterleri yeterince yapılmıştır. 2.Uygulanan tedavi şeması tıp standartlarına uygundur. 2.1 Kanıta dayalı tıp verilerine göre uygulama kabul edilir niteliktedir. 2.2 Hekimin tedavisi çekirdek eğitim müfredat programında tanımlanmış ve yeterli eğitimi vardır. 2.3 Uygulama ile ilgili bilgi beceri ve tutum aydınlatılmış onam bilgileri ile uyumludur. Tıbbi kayıt bilgileri aydınlatılmış onam bilgileriyle çelişki içermez veya çelişki minimaldir. 2.4 Tedavi basamakları tanımlanmış, sınırlılıklarıyla beraber dökümante edilmiştir Basamak sıralaması zamana bağlıdır Tedavi ilgisiz olduğu dokuları organları minimal etkiler veya etkilemez. Bu dokular korunmuştur Hastalık lokazisyonuyla ilgili bölgesel sınırlar tanımlanmıştır. Hastalık bölgesi etkin bir şekilde ortadan kaldırılmıştır Hastalık bölgesinin genel etkileri dikkate alınmıştır. Kalp, solunum merkezi sinirler mukozalar öncelikli koruma yerleridir Tedavi sonrası gelişen yeni hastalıklar dikkate alınmıştır. Anafilaktik şok, ARDS, ABY, MODS, Bu açıdan prognoza etkili dokular gerek vital bulgularla gerek labaratuar bulgularla değerlendirilir. Hasta ile bütünsellik açısından uygunluğuna bakılır. Gerekirse yeni muayene ve tetkik yapılır. Lokus minöris resistansia gereği ameliyat sonu takip kanser tedavisi protokollerle yapılır. 2.5 Kontrendike durumlar tedavinin her basamağında dikkate alınmıştır. 2.6 Hasta güvenliği protolkolü uygulanmıştır

10 2.7 Beklenmedik durumlar( intihar cinayet ölüm maluliyet) üst amire belgeler en kısa zamanda bütünüyle ve aslı teslim edilerek olan süreç hakkında bilgi verilir. SAĞLIK ÇALIŞANININ HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ PROF. DR. YAŞAR BİLGE Bilirkişi raporu hazırlanırken güvenilirlik, adalet, tarafsızlık, etkinlik (Hız, esneklik ve verimlilik), saydamlık, sorumluluk bilinci, çözüm odaklılık, yetkinlik özellikleri denetleme ve kontrole hazır tutulacak tarzda davranılır. Kaynaklara göre önemli bulunan tanımlamalar aşağıda belirtilmiştir. Hasta veya yakınları sağlık çalışanına kızarak dava açma sebepleri şunlardır(1): 1. Hastanın işlev durumuna dikkat etmemektedir. 2. Kabalık yapılmıştır. 3. Alay edilmiştir. 4. Arandığında bulamamış, ulaşılamamıştır. 5. Randevuya gelmemiştir. 6. Hastanın zamanını boşa harcamıştır. 7. Başka doktora gereksiz veya zarar nedeniyle sevk etmiştir. 8. Üçüncü şahıslara mesleki yetki dışı bilgi verilmiştir. 9. Ücret yüksektir. 10. Beklenmedik ölüm veya fonksiyonel araz gerçekleşmiştir. 11. Etkili iletişim dili kullanılmamıştır. Hak ve yükümlülükler hasta ve hekim için tanımlanarak değerlendirilir. Sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı, bilgi isteme, hakkaniyete uygunluk, sağlık kuruluşunu seçme, personeli tanıma, öncelik sırasının belirlenmesini isteme, tıbbi gereklere uygun tanı, teşhis ve tedavi, özen çerçevesinde değerlendirilir. Hastanın kayıtları inceleme, bilgi verilmesini yasaklama, mahremiyete saygı isteme hakkı vardır. Tıbbi araştırmalarda gönüllülükte araştırmanın amacı, metodolojisi, beklenen yararı, öngörülebilir riskleri, zorlukları, kişinin sağlığı ve özelliklerine göre karar alınır. Çocuklarda ve hukuki yeterliliği olmayanlarda veli, yasal temsilci görüşü olmalı, araştırmada ikna edici, teşvik, mali teklif olmamalıdır. Hasta yükümlülükleri istenilen bilgi ve belgeleri verme, ücret ödeme, sağlık kuruluş kurallarına uyma, iyi niyet, gerçekçi yaklaşımda bulunma, diğer hastalara saygı gösterme, sağlık hizmetine ve tedaviye uygun işlemlere uymaktır. Hekimlerin çalışma, bilimsel gelişmeleri takip etme, saygı görme, mesleki dayanışma, tedavi belirleme, sağlığını koruma, danışma, hastaya iyileşme garantisi vermeme, ücret isteme, hukuki yardım alma hakkı vardır. Hekimin tarafsız olma, hastalıkları önleme, etik kurallara uyma, sır saklama, aydınlatma, acil yardımda bulunma, ticari amaç ve yasak reklamına uyma, suç olayını ihbar etme, gereksiz tedavi ve harcama yaptırma yasağına uyma, adli vakalara bakma, cinsel ilişki muayenesi yapmama, bulaşıcı hastalıkları ihbar etme, mali sorumluluk sigortası yapma yükümlülüğü vardır(2). Tıbbi müdahalenin hukuka uygunluk koşulları şunlardır: Hekimin tıp mesleğini icraya kanunen yetkili olması 2. Hastanın rızasının bulunması 3. Eylemin tıp biliminin objektif ve subjektif sınırları içinde kalmasıdır(3). Mücbir sebep Dışardan gelen kuvvete failin karşı koyamaması ve önleyemeyeceği, nitelik ve nicelik bakımından iradesini zorlamasıdır. Hata gerçeğin yeter derecede bilinmemesi yada bildiğini zannettiği şeyler hakkında hüküm vermesidir. Cebir ve şiddet, korkutma-tehdit hatalı fiillere yol açabilir(3). Cerrahi hatalar branş dışı hasta kabulü, yetersiz operatif, postoperatif değerlendirme, tanı hatası, hastayı bilgilendirmeme, rüşvet, irtikap, görevi kötüye kullanma, anestezi hataları, hasta onayı almama, gereksiz sevk, adli görev hataları, yeni tedavi uygulama, sır saklamamadır(3).

11 Hasta ile serbest çalışan hekim arasında vekalet sözleşmesi(tbkm502), estetik amaçlı operasyon veya protez işlemleri eser sözleşmesine(tbkm471), sorumsuzluk anlaşması (TBKm116), tazminat davaları (TBKm51) TBK nın ilgili maddelerine göre değerlendirilir. Hekimin öldürme( TCK m81), yaralama(tck m86) intihara yönlendirme (TCK m84), insan üzerinde deney( TCK m90), organ ve doku ticareti(tck m91,92), işkence ve eziyet (TCK m94), terk (TCK m97), yardım ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeme (TCK m98), çucuk düşürtme (TCKm99), kısırlaştırma(tckm101), cinsel saldırı(tckm102), çocukların cinsel istismarı(tckm103), cinsel taciz, ayrımcılık(tckm122), özel hayatın gizliliğini ihlal(tckm134), kişisel verilerin kaydedilmesi(tckm135), verileri hukuka aykırı olarak verme veya elle geçirme(tckm136), radyasyon yayma(tckm172), zehirli madde katma(tckm185), bozulmuş veya değiştirilmiş gıda, ilaç ticareti yapma(tckm186), kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak şekilde ilaç yapma ve satma(tckm187), uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti(tckm188), bunu kolaylaştırma (TCKm190), satmak (TCKm191), zehirli madde satmak(tckm193), sağlık için zararlı madde temini(tckm194), bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbire aykırı davranma(tckm195), soy bağı değiştirme(tckm231), suçu bildirmeme(tckm280), suç delillerini yok etme, gizleme değiştirme(tckm281), genital muayene(tckm287), resmi belgede sahtecilik (TCKm204), resmi belgeyi bozmak, yok etmek, gizlemek (TCK205), zimmet(tckm247), irtikab(tckm250), denetim görevini yerine getirmeme(tckm251), rüşvet(tckm252), görevi kötüye kullanma(tckm257), göreve ilişkin sırrı açıklama(tckm285), ticaret yapma(tckm259), kamu görevini terk etme(tckm260), yetkili olmadığı bir hizmet için yarar sağlama(tckm255), kamu görevini usulsüz olarak üstlenme(tckm262), gerçeğe aykırı bilirkişilik ya da tercümanlık yapmak(tckm276) suçtur(2). İDARİ KUSUR: Anayasa 40/3, 125/son, 129/5; Devlet Memurları Kanunu 43; 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kurulu m 12; Hasta Hakları Yönetmeliği 43 maddeleri gereği sağlık çalışanı, kamu görevlisi olduğundan görev kusuru hizmet kusuru olarak idari kusur açısından incelenir. Ağır kusur, düşmanlık, siyasal kin, kötü niyet, intikam, kıskançlık kişisel kusurdur. Eser ve vekalet sözleşmesi, özel muayene işletenlere aittir. Tecrübe kuralına göre resen somut olaya uygulanır. İspat lehe sonuç çıkaracak tarafa aittir. Delil hayatın olağan akışına uygundur. Bilirkişi özenle hazırlanmış sorulara eksik inceleme yapmaksızın karar verir. Kusur hukuki nitelemedir. Hekim tıp kurallarını belirler. Buna uyulmuşmuya bakar. Tazminat sınırı mülkiyet hakkının ihlali olmamalıdır. Aydınlatılmış onama göre yapılan ameliyatın genişletilmesi varsayılan irade üzerinden yada varsa yakınlarından izinle yapılır. Sistem bozuklukları sıklıkla eğitim ve öğretime ait bilgi organizasyonu, alt yapı ve ekipman teknik uygunsuzluğudur. Devletin idari eylem ve işlemlerinden dolayı verdiği zarardan kusursuz sorumluluk çerçevesinde sorumluluğu söz konusudur(4). Anayasanın 129. maddesine göre görevini yerine getiren ve yetkisini kullanan kişinin kusurlu olmayacağı ve husumeti olmadığı anlaşıldığından olayda idari değerlendirme yapmak gerekir(2). İnsan gücü eksikliği, alt yapı eksikliği, aşırı iş yükü, tıbbi bakımın karmaşık olması, ekip çalışmasındaki sorunlardır. İşe göre kişinin yerleştirilmesi yapılmamıştır. Bir yönetici, anjiyoplasti yapma becerisi olmayan kardiyoloğu işe alması halinde klasik miyokard infarktüsü tedavisinin yapılması halinde hastanın ölmesinden sorumludur. Miyokard infarktüsüne bağlı tromboemboli engellenmesinde anjiyoplasti yapmama sonucu hastanın ölmesinden hekim sorumludur. Bir dermatoloğun acil serviste çalıştırılmasıdır(5). HEKİM SORUMLULUĞUNA DAİR OLGULAR: Klinik bakımla ilgili olanlar sıklıkla enfeksiyon, gecikme, tedavi, ortopedik, ağrı tromboemboli, anemi, diyabet, düşme ilgilidir(6). SEBEPLERİ: Hasta hekimin iletişim kurmaması, kendi başına gelenin başkasının başına gelmesini engellemek, intikam, ekonomik, doktorları suçlayarak kendini rahatlatma, doktorları eleştirmesi nedeniyle dava açmaktadır(6).

12 Olay bildirimi ve raporlaması: Bildirimler anonim olmamalıdır. Ancak anonim bildirimler şikayet olabilir veya gerçeği yansıtmayabilir. Gizlilik kuralı uygulanır. Suçlama, kesin hüküm yerine öğrenme amaçlı sorgulama hızlı yapılır. Kök neden analizine göre sentinel olay ölüm ya da sürekli maluliyete yol açan yahut hastada ciddi fiziksel ve ruhsal etkileyen olaydır. Neredeyse hata olayları, tekrarlayan olaylar ve sentinel olay potansiyeli olan durumlardır. Kök neden analizi kasıtlı tehlikeli olaylarda, adli vakalarda, alkol ya da madde bağımlılığı olaylarında, istismar olayında, çıkar çatışmalarında kullanılmayarak amirden yardım istenir. Olayın ne, ne için, kolaylaştıran unsurlar, hızlandıran unsurlar, anlaşılmasını güçleştiren hususlar, zaman ve yer değerlendirilerek analiz yapılır. Risk analizinde şiddet, olasılık, risk skorları belirlenir. Hata etkisi katastrofik, major, hafif, minör olabilir(5). İşleme bağlı hatalar: Yanlış işlem yapmaktır. Önlenebilir. Hasta kimliği doğru tanımlanmamıştır. Yanlış tanı söz konusudur. İlacın yanlış doz, yanlış veriliş şekli, ilaç etkileşimi, alerjisi olana ilacın verilmesidir. Yüksek riskli ilaç yönetimi açısından konsantrasyon hesap hataları söz konusudur. Yetkisiz ilaç kullanımı (hekim onayı olmadan ilaç verilmesi). Hatalı test seçimi, hatalı test girişi, uygun test hazırlığının yapılmaması, örneğin laboratuara uygun şartlarda iletilmemesidir(5). Yerli kuduz aşısı sonrası geçirilen Gullian-Bare hastalığı yüzünden ithal kuduz aşısının daha az komplikasyonu olduğundan yaşam hakkı ve sosyal hukuk devletinin gerekleri karşısında maddi olanaksızlık gibi bir savın kabul edilmemesi nedeniyle aşının temin edilmemesi ağır idari hatadır(7). İhmale bağlı hatalar: Doğru işlem yapmamaktır. Ek tetkik yapmamaktır. Karın içinde unutulan aletin olup olmayacağına dair kontrol yapmayan hekim sorumludur. Supervizyon eksikliği ve eğitim yapmamaktır(5). Asistan hekimlere ancak altından kalkabilecek yükümlülük verilir. Meslekte tecrübe kazandıkça gözetim yükümlülüğü azaltılarak gece nöbeti verilir(7). İntern hekimlere tıbbi müdahale yaptırılmamalıdır(7). Hırsızlık nedeniyle sedyeyi duvardaki sabit yere kilitleyen müstahdemi 1 saat bulamayarak ameliyathaneye götüremeyerek tedavisini uygulayamayan aritmiden ölmesini engelleyemediğinden dolayı hastane idaresinin kusurludur. Beklenti hataları hastaya olacakları anlatırken saptırma veya saklama suretiyle farklı beklentilere sokmaktır. Sistem hataları uygulama şeklinden veya kurumlardan kaynaklanan hatalardır(6). DİĞER: Doktorun göz altından çıkartılan mağdurun adli muayenesini yönteme uygun yapmayarak beyana göre rapor düzenleme eylemi görevde yetkiyi kötüye kullanmadır(2). KUSURSUZ Endometrioma+dismenore tanısında tercih edilen laparoskopik müdahalenin en az doku hasarı ve en yüksek çocuk sahibi olma şansı yaratan yöntem olması, cerrahi sonrası enfeksiyon olasılığının düşük olması, ayrıca ameliyat sonrası oluşan enfeksiyon tedavisinde uygulanan tedavi tıp kurallarına uygun olduğundan kusurlu olmadığı bildirilmiştir(2). Hekimin olayı ile ölüm arasında nedensellik bağı kurmadan iddia sınırı dışına çıkılarak hüküm kurulması yanlıştır. TTB ücret tarifesine uymamak zorunlu ve bağlayıcı olmaması nedeniyle suç değildir. Vücutta iğne ucu unutma halinde aramalara rağmen bulunamadığı zorunlu olarak ameliyatın sonlandırıldığı durumda hekimin kusurlu olmadığı açıklanmıştır(2). Tıptaki belirsizlik bilgiden, bilgiyi kullanırken yetkinlik konusundan ve bu ikisini ayırma konusundan kaynaklanabilir(6). Terminal dönem kanser hastasında tedavi yanı sıra deneme mahiyetinde ilaç hasta rızasıyla verilebilir. Eğitim maksatlı biber gazının çalışan kişiye uygulanması deneme mahiyetinde olduğundan kasten rıza ile kişinin yaralanasıdır. Hukuki haklardan vazgeçme olmaz. Faz 1 ürünün farmakokinetik etkisinin araştırıldığı, faz 2 ürünün terapötik doz sınırlarının araştırıldığı, faz 3 ürünün hasta popülasyon üzerine etkilerinin araştırıldığı, faz 4 ürünün diğer tedavi ürünleriyle karşılaştırıldığı dönemdir.

13 Prenatal tanı, çocuk veya takip edilecek nesiller için ağır maluliyet araştırılması ya da annenin yaşamını tehlikeye sokacak durumların önlenmesi ve tedavi edilmesi amacıyla yapılır(7). Beyin tümör ameliyatının ağır ve ciddi oluşunu hastanın bilmediğini kabul etmek mümkün değildir(7). Anastomoz yerinde kaçak veya perforasyon görülmemesi halinde ameliyat sonrası gelişen peritonitin olmasından hekimin kusurlu olmayacaktır(6). Göğüs boşluğuna nafiz yaralanması olan hastanın yarasına atılan dikiş sonrası hematomun büyümesi ve fluktuasyon vermesi halinde damar yaralanmasının (vertebral arter yırtığı) tespitinin zor olmasının nedeniyle hekimin kusurlu değildir(6). İntestinal psödoobstrüksiyon hastalığı nedeniyle yapılan ameliyatlara, bağlı gelişen komplikasyonları sonucu ölen kişinin on yıl boyunca yapılan tedavilerinin tıp kurallarına uygun olduğu bunun hastanın aydınlatılmış onam ile tedavisinin özenle yapıldığının kabulü hayatın doğal akışına uygundur. Kesin bulgu elde etmedikçe kanser olasılığı hakkında hekimin bilgi verme yükümlülüğü yoktur(7). Kan nakli: Hastaya uygun olmayan kan verilmesinde hemoliz, hipovolemi, intravasküler koagulasyon sorunu olduğundan denetim ve kontrol yetkisi olan sorumlu hekim kusurludur. KUSURLU: Hekimin garantörlük ve zarar azaltma yükümlülüğü çerçevesinde özenliliği ölçülebilir(7). Uygulamaya bağlı hatalar: Doğru işlemi yanlış uygulamadır. Cerrahi hatalardır. Yanlış taraf, yanlış hasta, yanlış bölge ameliyatı söz konusudur(5). Sağ göz yerine sol göz enukleasyonu yapan uzman kusurludur. Karın içinde ped, makas unutan hemşire özensizdir. Yanlış diş çekimi meslek ve sanatta acemiliktir. Nöbetçi hekimin nöbet günü göreve gelmemesi disiplin cezasını gerektirir. Otopsi için göreve gelmeme, görevi savsama suçudur(2). Sol gözde retinoblastoma olduğu halde sağ gözün alınması kusurdur(2). Karın ağrısıyla gelen kişide laparoskopik incelemede nekrotik jejenum ve ileum bulunduğu, (mezenter ven trombozu) anlaşılmış olup ilk muayenesinde novalgin ve diazem yaptıran pratisyen hekimin kusurlu 1/8 olduğu, dahiliye uzmanı doktorun gerekli özen ve uygun takibi yapmadığından 3/8, genel durumu bozuk olmasına rağmen tanı koymadan başka yere sevk eden genel cerrahi uzmanının 3/8 oranında kusurlu olduğu, hemşirelerin kusurlu olmadığı açıklanmıştır(2). Bebeğin NST sinin bilgi yetersizliği ile değerlendirme becerisinin olmamasında idari kusur vardır. Tetkik yapmadan reçete yazılmasında hekim kusurludur. İntihar etme olasılığı ciddi ve kesin olan bir kişinin hastaneye yatırılmaması kusurdur(2). Doğum sırasında hipoksik kalması nedeniyle çocuğun beyin ve beyincik bölgesindeki hasara bağlı spastik olması kusurdur. Sağ hipokondriyumda bez unutma sorumluluğu gerektiren ağır ihmal olduğu, göz kapağında kalıcı iyatrojenik ektropiyon oluşumuna yol açan hekimin kusurlu olduğu, damakta ortaya çıkan fistülün ameliyat sırasındaki anestezi ile ilgili özensizlik araştırılması gerektiği, kolu kırık hastanı koluna plak takıldığı ikinci ameliyatta plak çıkarılırken sinir zedelenmesi olduğundan doktor kusurlu bulunmuş(2). Gebe kadının doğumuna daha var diyerek evine gönderen doktorlar kişinin hayatını koruyamadığından Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin yaşam hakkıyla ilgili 2'inci maddesini ihlalinden sorumludur. Caplan sınıflaması ameliyatla ilgili ölüm sebebi tanımlamasıyla ilgilidir. Sınıf 1. Ameliyatla ilgisi olmayan hastalığa bağlı ölüm: Acil laparoskopi sırasında abdominal aort anevrizma ruptürüne bağlı ölüm; hipertansif kalp hastalığı. Sınıf 2. Hastalık ağırlıklı ölüm: Diz ameliyat sırasında konjestif kalp hastalığı, pnömoni. Otopside kardiyomegali, koroner arter aterosklerozu bulunur. Morbit obezite olan hastaya

14 gastrik düzeltme ameliyat sonrası gelişen immobilite, staza bağlı derin ven trombozundan bağlı tromboemboli. Sınıf 3. Ameliyat ve hastalığın ölüm üzerine etkisi % 50 olup eşittir. Balon anjioplastili kardiyak kateterizasyon yapılan hastada koroner arter hastalığına bağlı ölüm. Sınıf 4. Ölüm üzerine ameliyatın daha etkili olduğu durumdur. Kronik alkolik sirotik hastaya inguinal kesi sırasında retroperitoneal kanamaya bağlı ölümdür. Sınıf 5. Ameliyata, tedaviye bağlı ölüm: Anestezi: yanlış entübasyon, endotrakeal tüpün kapanması-tıkanması, mide içerik aspirasyonu, hipoksi, hipoventilasyon, ilaç-sıvı-kan endikasyon uygunsuzluğu (halotan+adrenalin verilmesi, aspiratör ve diğer cihazların kullanıma elverişsizliği (oksijen yerine nitrik oksit verilmesi, tüp katlanma). Cerrahi: Kanama, yanlış kişi, yanlış taraf, yanlış yer, yanlış ameliyat, yanık, hava embolisi, anastomoz kaçağı, yabancı cisim bırakma, sinir yaralanması, tromboflebit. Hasta: Malign hipertermi, bronkospazm, anaflaksi, aritmi, bilinmeyen anatomik varyasyon, idiosenkrazi, karaciğer yetmezliği. İdare: Doktorların işbirliğini sağlamama, talimat vermeme, standart geliştirmeme, postoperatif izlem ihmalinin takipsizliği. Kişinin hizmetten kaynaklanan, hizmetin kendisinden gelen kusurda kusurun ağır olması halinde yönetimin sorumlu olacağı, sebepsiz zenginleşmeye yol açacak miktarda tazminat verilmeyeceği, akıl hastasının tedavisi sırasında hastanı kaçmasına bağlı zarar meydana geldiğinde tasarruf tedbirleri nedeniyle personel yetersizliğinin ağır hizmet kusur olduğu, sezeryan ameliyatından sınra spanç unutulması halinde sağlık hizmetini yerine getirmede eksikliği olan yöneticinin barsakta zarar görmeye yol açtığından kusurlu olacağı, sağ kol ameliyatı yerine sol kol ameliyatı yapılması halinde idari kusur olduğu, epizyoya bağlı anal sfinkter yırtığı, rektum mukoza yırtığı olması halinde primer onarımın yapılmaması idarenin kusurudur. Eksik inceleme( ilgili uzmanın olmaması), dosyadaki incelenmesi gereken hususun değerlendirilmemesi, bu husus hakkında verilen çelişkili raporların düzeltilmemesidir. Kalp rahatsızlığı nedeniyle by-pass ameliyatı sırasında sağ bacağından damar alındığı, bu bacağında tutmama olduğunda müdahalelerin beklenebilir sonucu anjiyo katateri ucu giriş yerinde damar tıkanıklığı ve kompartman sendromu açısından zamanında değerlendirmemek kusurdur. Siyatik sinir lezyonunda hemşirenini kusursuz olması, enjeksyonu uygun yere yapmadığına dair bulgunun olmamasi sinirin farklı anatomik seyrinin olabileceği durumlarından kusurlu olmadığı, ayıplı diş protez yapımı eser sözleşmesinde zorunlu şekil sözleşmesine bağlı olmadığından verilecek zararda tedaviyi yapan hekimin sorumlu olacağı, ilaca, halotana bağlı panlobüler nekrozla seyreden ağır hepatit nedeniyle hekimin hatalı olmadığı. Doğum hanede narkozitör olmadan kürtaj işlemine başladığı, kas gevşetici ilacın hastaya verilmesi sonucu hayat fonksiyonları durması ve bitkisel hayata girmesi halinde idari kusur olduğu açıklanmıştır(2). Üst dış kadran" haricindeki enjeksiyon pikür yeri belirlenerek ultrasonografi ile sinirde ödem ve hemoraji varlığı ile siyatik sinirin konjenital anormalliğinin yokluğunda enjeksiyon yapanın sorumluluğu düşünülebilir. Ulnada kırık olmadığı halde alçıya alarak 2 ay iş görmez hale getiren hekim kusurludur. Tuşe rektalenin dikkatsizlikle vajinadan yapılması halinde hymen yırtılması olayında hekimin bu riski bilme ve anlama kabiliyetinin olduğuna karar verilmiştir(7). KASITLI FİİLLER: Deneme bilimsel amaçlı deney sonuçlarının henüz bir kesinliğe varmasa da hastalığın tedavisi konusunda ulaştığı somut bazı faydalardan yola çıkarak hasta bir insana uygulama işlemidir(7). Enjeksiyon yapma yetkisi olmayan kişi, sınıkcı hakkında 1219 sayılı kanunun 25. maddesi gereğince, kasıtlı yaralama, dolandırıcılık nedeniyle dava açılabilir(7).

15 Müdahale yapılmaması halinde hastanın karşılaşacağı sonuçlar hakkında bilgi verilmemesi hayatın doğal akışına aykırıdır(uyarı yükümlülüğü)(7). Aydınlatılmış onam; rızanın hiç alınmaması, rızanın esaslı noktalarda farklı gerçekleştirilmesi ya da rıza kapsamının aşılması durumunda sorumluluk gerektirir(7). Sünnet ağır bir müdahale olduğundan ve endikasyon olmadan da yapılabildiğinden hem annenin hem de babanın rıza göstermesi gerekir(7). Rıza vermeyerek çocuğunu koruyucu ve önleyici nitelikli tıbbi müdahale olan aşılamayı engelleyen aile taksirle öldürmeden sorumlu tutulabilir(7). İntihar girişiminde bulunan bilinci yerinde olan kişinin tedaviyi reddetmesi halinde tedavi uygulanmaz(7). Hukuki yeterliliği olan bir şahsın resüsitasyon istememesi halinde; 1.Terminal dönemdeyken hekim resüsitasyon yapmayabilir. 2.Yaşatma durumunda ise resüsitasyon sonrası hastanın davası hayatın doğal akışına uygun olmaması nedeniyle reddedilebilir. Rıza açıklama durumunda olmayan kişilere hayatın korunması, intiharın önlenmesi, masum 3. kişilerin korunması(epileptik şoförün araç sürmesinin engellenmesi, paranoyak hastanın perseküte olduğu şahsın bilgilendirilmesi), sağlık personelinin etik standardının korunması(aile içi şiddette mağdurun sağlık kurumundan yararlanma hakkı çerçevesinde adli vaka ihbarı yapılmayabilir.) yönünde müdahale yapılabilir(7). Doktorun şok yapma olasılığı bulunan ilacı bizzat yapmaması veya enjeksiyon yapacak kişiyi uyarmaması sorumluluk gerektirir. Epizyoyu hemşireye yaptıran hekimin yara enfeksiyonu olması halinde taksirle yaralamadan hakkında işlem yapılır(7). Teletıp açısından konsültan hekimin tıp standartlarına uygun hareketi gerekir(7). Yenidoğan çocuğun insan onuruna uygun koşulları(olanaklılık, beklenilebilirlik, oranrtılılık) varsa yaşatılabilir(7). Kayıt tutma yükümlülüğü tedavinin emniyet içinde yapılması, delillerin güvenceye alınması ve sağlık çalışanın sorumlu tutulabilmesi amacıyla yapılır(7). Ameliyatın acil olması, pazar günü yapılması ve eldeki mevcut olanak ve araçlarla yetinilmesi fen kuralları uygulayan doktorun mazereti olamaz(7). Ülser perforasyonu nedeniyle ölen kişinin akut karınla gelmesi halinde hatalı teşhis yapan hekime kasten veya ihmalen öldürme olayından ceza davası açılabilir(7). NST lerde tekrarlayan deselerasyonlar bulunmasına rağmen iskemik ensefalopati gelişen bebeğin durumundan hekimler 8/8 kusurludur(7). Kalp krizi geçiren hastaya doktorların yardımdan kaçınmaları kusurluluktur(7). Kulak zarı delik olan hastanın Casteliani solüsyün tedavisi risk olması nedeniyle tehlikeye atılan hastada doz ayarlanmayarak özen gösterilmemesi ağır kusurdur(7). Sondayı yanlış yere sokan hekimin yaşamı tehlikeye giren hastadan dolayo sorumluluğu ölçüsüz tıbbi müdahaleden dolayıdır(7). Koltuk altındaki kitlenin alınması durumunda kolun felç olması halinde hekim kusurludur(7). Uzmandan geç konsültasyon isteyerek apendix perforasyonuna bağlı peritonit ve sepsisten ölen hastadan dolayı hekim kusurludur(7). Ameliyathane ve yoğun bakım ünitelerini dezenfekte etmeyerek ameliyata devam eden klinik şefi kusurludur(7). Karında pet unutma halinde pet in radyoaktif olma özelliği araştırılmaksızın önceden unutulduğu yönünde karar verilmesi ve ameliyatta unutulduğu bildirilen pet in delil olarak mahkemeye sunulmaması kusurdur. Tıp öğrencisi olan 2 kişinin kendilerini hekim olarak tanıtarak tedavi etmeleri kasten yaralamadır(7). Anestezi sırasındaki süksinil koline bağlı bradikardiyi takip etmeyen, anestezi uzmanı olmaksızın ameliyat yapan hekimin kusurlu olduğu açıklanmıştır(6).

16 Açık kırık olan kişinin yara yeri üzerinde pansuman için alçı penceresi yeri işaretlemediği için kusurludur(6). Kemik çimentosu koyması gereken yere uygun inceleme yaparak yerleştirmeyen hekimin kusurludur(6). Purpura fulminalis nedeniyle klinikte hiperbarik oksijen verilen hastada sol brakiyel arterde endotel hasarı olduğu için, sol koluna enjeksyon yapılması sonrası endotel hasarı olan kişinin durumunu zamanında bilgi vermemesi sebebiyle kusurludur(6). Barsak ameliyatı sırasında görülen yapışıklıklar ve genital sistemde görülen kitle nedeniyle kadın doğum uzmanını çağırmayan cerrahın adneksleri çıkartma sırasında özen göstermemesi nedeniyle ölüme yol açtığından kusurludur(6). Düşme sonrası kolunda ezik iddiasıyla alçıya alınması sonrası flegmonoz enfeksyon ve nekroz toksienfeksyonu sonucu hastanın ölmesinde kusurludur(6). Penaduru intramuskuler yerine intraarteriyel yapması sonucu sağ ayak 1-2 metakarptan amputasyona yol açmasına sebep olduğundan kusurludur(6). Acil sezeryan sırasında entübasyonu uygun yapmayan hekimin kusurlu olduğu bildirilmiştir(6). İskiyum pubis ramus kırığına gereksiz traksyon uygulayarak enfeksiyona yol açan hekimin kusurlu olduğu açıklanmıştır(6). Bilateral kalça aseptik nekrozunu erken dönemde teşhis edip ona yönelik uygun tedaviyi yapmayan hekim sorumludur(6). Sağ radius alt uç kırığına acil müdahale yapmayan ve ortopedi uzmanına sevk etmeyen doktorun kusurludur(6). Akut karını olan hastanı ameliyatında patoloji tespit edilmediği karna dren yerleştirilerek kapatıldığı, ancak hastanın genel durumu giderek bozulması ve sonucunda ölmesi septik şoktan dolayı olduğu durumda hekimin kusursuz olduğu açıklanmıştır(6). Omuz distosisi olan bebeğin doğumu sırasında beklenmedik durumların olması söz konusu olduğundan manevraları yapan hekimin kusursuzdur(6). Sezaryenle doğurtulan bebeğin ölümünün konjenital malformasyonlara bağlı olduğundan hekimin kusursuzdur(6). Rahim ağzının 6cm açık olduğu durumda amniyon sıvısı gelmiş çocuğu kolunun önde ve yanda durması durumunda sezaryen yapılmaması kusurlu fiildir(6). Trafik kazası sonrası yaralanan hastaya tetanoz aşısı yapmayarak ölümüne yol açan hekimin kusurludur(6). Tiroidektomi sonrası ses kısıklığından tedbir almayan hekimin kusurludur. Tubal ligasyon sonrası tüpün yeniden açılma işlemi endikasyon uygunsuzluğu nedeniyle hekim kusurludur. Sezeryan sonrası plasenta artık kalıntı olmaması, uterus atoni saptanmaması, damar dikilmesi halinde hipovolemi bulguları saptanmaması halinde hemoglobinin 5 saptanması halinde klinik hipovolemi bulguları saptanmaması ve bulgunun teyit edilmemesi halinde hekim kusursuzdur. Yüksek riskli durumlarda dokumante belgeye göre tedavi, tıbbi müdahale, hospitalizasyon ile takip ve tedavi tercih edilebilir. İntihar riskini tahmin etme durumları şunlardır: Niyetini açıklayan, intihar notu bırakan, ilaç biriktiren, ekonomik sorunu olan, son 6 ay içinde kendisini yaralayan veya zehirleyen, ciddi depresyon( kendisi suçlama nedeniyle cinayet-intihar birliktelikleri olabilir) veya madde bağımlısı, şizofren, kriz dönemleri( kanser, doğal nedenler)dir(6). Hastanın yatırılarak tedavisinde ihmal olabilir. Cinayet riskini tahmin etme durumları ise şunlardır: Niyetini açıklayan, silah veya saldırı aracı alan, saklayan, biriktiren, taşıyan, madde bağımlısı, şizofren( aile ve yakınları risk altındadır), kriz dönemleri, iletişim kurmama ve izolasyon halleri, anti sosyaller ve davranış bozuklukları, son 6 ayda şiddet uygulamaktan ceza alanlar, öfke kontrolünde sorun olanlardır(8,9). Bu durumlarda hasta yakınları veya perseküte olanlar bilgilendirilir. Bu kişiler dilerse güvenlik güçleriyle bağlantı kurar. Bilgilendirilmezse görevi

17 ihmaldir. Yöneticiler bu konuda diğer yöneticilerle işbirliği yapabilir, istihbarat önemli olabilir. Hakim ve savcılar tehdit dolayısıyla ilgili kişiyi cezalandırabilir ya da mahkemeden dışarı çıkarılabilir, güvenlik güçlerinden yardım istenir, güvenlik güçleri şiddet olmaksızın 3 dakikalık protestoya izin vermelidir, provakatif durumlar bu sırada gözlenerek tedbir alınmalıdır. Şiddet aracı varsa el konulur, kişi uzaklaştırılır, nefes almasını kolaylaştıracak tarzda tesbit edilirken saldırgana işbirliği yapması halinde ona yardımcı olunacağı açıklanır. Saldırgana kısa, kesin emir verilir. Saldırgan tespit edilemiyorsa olay mahallinden kaçılır. Kaçma imkânı yoksa güvenlik güçlerinin yardımı gelene kadar saldırganın en az zarar vermesini sağlayacak tarzda saldırganla işbirliği yapılır. Saldırganın güçlü olacağı mutfak, kontrolü altındaki yerlerde bulunulmaktan kaçınılır. Yardım etmemesi halinde mümkünse ona hissettirmeden yardım istenir. Zor bir durumla karşılaşıldığında kişi 4 şekilde bu duruma tepki verir. Bunlar: 1.Donup Kalma: Kişinin karşılaştığı durum karşısında tepki verememesi, ne yapacağını bilememesi durumudur. Bu süreci olabildiğince kısa tutmak gerekir. Aksi takdirde şiddetin devamına, dozunun artmasına olanak sağlanmış olur. Çözüm olasılığı azalır ve geçen her dakikada karşı tarafın üstünlüğü pekişir. Rüyamsı hal veya rüya durumlarında farkındalık gerçek olsa idi şu belirti olurdu tarzı süreç geliştirilmesi önerilir. 2.Şiddetle Karşılık Verme ve Öfke: Kişinin zor veya şiddet içeren bir durumla karşılaştığında öfke kontrolü yapamayıp şiddete başvurması ve öfkesini yenememesidir. Bu davranış biçimi olayın çözümünü engellediği gibi şiddetin dozunun artmasına ve her iki tarafın daha fazla zarar görmesine neden olur. Bu davranış biçimi en sık görülen tepkidir. Çözüme ulaşılması için öfke ve şiddetin sona erdirilmesi yönünde konuşma önceliklidir. 3.Kaçma: Kişinin zor durum karşısında bir an önce olay yerinden veya etkilerinden uzaklaşma çabasıdır. Bazı durumlarda örneğin yangın, deprem vb. yapılması faydalıdır. Bazı durumlarda ise iletişimin engellenmesine ve bundan dolayı çözümün gecikmesine neden olur. 4.Şaşırtma: Kişinin zor bir durum karşısında beklenmeyen bir tepki vermesi karşısındaki kişinin şaşırmasına neden olur. Bu durumda karşı taraf beklediği tepkiyi alamadığı için durum değerlendirmesi yapma ihtiyacı hisseder ve çoğu zaman bu değerlendirme süreci öfke ve şiddetin düzeyinin azalmasını sağlar. Bu davranış biçimini uygulamak için önceden hazırlıklı olmak gerekir. Geri dönüşümsüz (cinayet) durumunda olay sonrası olay yeri karıştırılması, delil karartılması gözlenmektedir. Zorlu hastayla iletişim nasıl kurulur? Amaç: Doktora bağıran, ona öfkelenen, şiddet uygulayan kişi ile iletişim kurma bilgi, beceri ve tutumunu sağlamaktır. Araç: Günümüzde yaşadığımız bağırma, kızma, gitme, tehdit tarzı hasta konuşmaları örneklerle açıklanarak konu üzerinde dikkatimiz sağlandı. Hasta direniyor ve bağırıyorsa öncelikle hedefimiz hastayı oturtmak olmalıdır. Öncelikle şiddeti önlemek ve veya durdurmak gerekir. Bu noktada şiddetin meşrulaştırılması da önlenmelidir. Kim, kime, neyi, niçin, ne zaman, nasıl ilkesi çerçevesinde olay etraflıca hastayla değerlendirilmelidir. Tüm bunlar yapılırken zamanın uygunluğu gözetilmelidir. Hastayı iletişime açık hale getirebilmek için uygun bir ortama alınmalıdır. Gerekirse çay, su, kahve gibi ikramlarda bulunulabilir. Hasta bu durumda da iletişim kurmamakta ısrarlıysa amire yönlendirilebilir. Oturttuktan sonra hastanın iletişime açık ve yeterli olup olmadığı değerlendirilmelidir. Yeterli olmaktan kasıt kişinin alkol tesiri altında olmaması ve öfke kontrolü yapabilmesi gibi durumlardır. Bu noktadan sonra hastanın soru sorması sağlanıp ihtiyaç belirlenerek bu yönde aktif dinleme, gerekli empatik geri bildirim yapılmalıdır. Sorunun çözümü basamak basamak olmalıdır. Sonuç olarak iletişime geçmeden bir strateji belirlenmeli ve tüm süreç bu doğrultuda yönetilmelidir. Şiddetli baş ağrısı çeken hastanın dişlerinin hepsinin çekilmesi sonrasında hekim endikasyon şartının gerçekleşmemesi nedeniyle kusurludur(7).

Hata /Kaza. İstenen sonuca gidiş istenen performans

Hata /Kaza. İstenen sonuca gidiş istenen performans HASTA GÜVENLİĞİ Sağlık hizmetlerinde hasta güvenliği, sağlık bakım hizmetlerinin sunum süresince hastaya zarar verilmesini önlemek amacıyla kuruluş ve çalışanlar tarafından alınan önlemlerdir Amaç hataları

Detaylı

MEDİKOLEGAL DÜZLEMDE TIPTA UYGULAMA HATALARI

MEDİKOLEGAL DÜZLEMDE TIPTA UYGULAMA HATALARI MEDİKOLEGAL DÜZLEMDE TIPTA UYGULAMA HATALARI Tasarım ve Baskı: Ankara Üniversitesi Basımevi Dağıtım: Ankara Üniversitesi Ankara - 2014 ISBN: Varlıkları ile çalışmamıza destek olan ÖĞRENCİLERİMİZE İthaf

Detaylı

0,02 0,0199 0,018 0,016 0,014 0,012 0,01 0,0078 0,008 0,006 0,004 0,002

0,02 0,0199 0,018 0,016 0,014 0,012 0,01 0,0078 0,008 0,006 0,004 0,002 0,02 0,018 0,0199 0,016 0,014 0,012 0,01 0,0078 0,008 0,006 0,004 0,002 0 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 7,00% 6,28% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,12% 2,00% 1,00% 0,00% 1993 1994 1995 1996

Detaylı

AV. VEDAT CANBOLAT AV. ELİF CANBOLAT GÖKTEPE

AV. VEDAT CANBOLAT AV. ELİF CANBOLAT GÖKTEPE AV. VEDAT CANBOLAT AV. ELİF CANBOLAT TIBBİ MÜDAHALEDE KÖTÜ UYGULAMA Tıbbi müdahale; tıp mesleğini icraya yetkili bir kişi tarafından, doğrudan veya dolaylı olsa da tedavi amacına yönelik olarak gerçekleştirilen

Detaylı

SAĞLIK HİZMETİNDEN KAYNAKLANAN SUÇLARDA YARGI SÜRECİ. Hasan Tahsin Gökcan. Yargıtay Üyesi

SAĞLIK HİZMETİNDEN KAYNAKLANAN SUÇLARDA YARGI SÜRECİ. Hasan Tahsin Gökcan. Yargıtay Üyesi SAĞLIK HİZMETİNDEN KAYNAKLANAN SUÇLARDA YARGI SÜRECİ Hasan Tahsin Gökcan Yargıtay Üyesi Sağlık Hizmetinden Kaynaklanan Suçlar A) Manevi unsura göre 1- Kasten işlenen suçlar 2- Taksirle işlenen suçlar 3-

Detaylı

RİSK YÖNETİMİ, HASTA GÜVENLİĞİ RİSK YÖNETİMİ, SAĞLIK HİZMETLERİNDE DENETİM, YÖNETİMDE YASAL VE ETİK BOYUTLAR

RİSK YÖNETİMİ, HASTA GÜVENLİĞİ RİSK YÖNETİMİ, SAĞLIK HİZMETLERİNDE DENETİM, YÖNETİMDE YASAL VE ETİK BOYUTLAR RİSK YÖNETİMİ, HASTA GÜVENLİĞİ RİSK YÖNETİMİ, SAĞLIK HİZMETLERİNDE DENETİM, YÖNETİMDE YASAL VE ETİK BOYUTLAR 1 RİSK NEDİR? 2 Risk Belirlenmiş bir süre içinde bir durumun ortaya çıkma olasılığı Bu süre

Detaylı

Sağlık Personeline Karşı İşlenen Suçlar. Dt. Evin Toker

Sağlık Personeline Karşı İşlenen Suçlar. Dt. Evin Toker Sağlık Personeline Karşı İşlenen Suçlar Dt. Evin Toker dtevintoker@gmail.com Şiddet Nedir? Dünya Sağlık Örgütü (WHO) şiddeti; fiziksel güç veya iktidarın kasıtlı bir tehdit veya gerçeklik biçiminde bir

Detaylı

YENİ TIBBİ YÖNTEMLERİN HUKUKA UYGUNLUĞU

YENİ TIBBİ YÖNTEMLERİN HUKUKA UYGUNLUĞU Dr. MEHMET EMİN ÖZGÜL Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Hukuk Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Elemanı YENİ TIBBİ YÖNTEMLERİN HUKUKA UYGUNLUĞU

Detaylı

Sağlık Çalışanlarının Güvenceleri

Sağlık Çalışanlarının Güvenceleri OTURUM 4: Kalitenin Farkedilmeyen Yönü; Çalışan Avukatlığı Sağlık Çalışanlarının Güvenceleri DOÇ. DR. AHSEN KAYA EÜTF ADLİ TIP AD, 30.09.2106 KALİTE Dinamik ve çok boyutlu bir kavram. ÜRÜN KALİTESİ performans,

Detaylı

Zorunlu meslek sigortası bizleri koruyor mu?

Zorunlu meslek sigortası bizleri koruyor mu? Zorunlu meslek sigortası bizleri koruyor mu? Doç. Dr. Mustafa Serinken Pamukkale Üniversitesi Acil Tıp AD. 1972 2010 1 Hekimler Hastalar 2 Hekimler Hekimler Hastalar Sigortacılar Hastalar Sigortacılar

Detaylı

DANIŞTAY BAŞKANLIĞI. COUNCIL of STATE

DANIŞTAY BAŞKANLIĞI. COUNCIL of STATE DANIŞTAY BAŞKANLIĞI COUNCIL of STATE TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN TAM YARGI DAVALARI Full Remedy Actions Stem From Medical Malpractice Dr. Aydın AKGÜL Danıştay Savcısı 2 SAĞLIK HİZMETİNDE HİZMET

Detaylı

Bilgilendirilmiş Onam Alımı ve Hukuki Anlamı

Bilgilendirilmiş Onam Alımı ve Hukuki Anlamı Bilgilendirilmiş Onam Alımı ve Hukuki Anlamı Dr. Osman Celbiş Adli Tıp Profesörü, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Şekil Değiştiren Hekimlik Sanatı İnsanlık tarihi ile başlayan süreç içerisinde belli kurallar

Detaylı

Tıpta bilirkişilik şu konuları kapsamaktadır:

Tıpta bilirkişilik şu konuları kapsamaktadır: ADLİ TIP PROSEDÜRÜ Tıpta bilirkişilik şu konuları kapsamaktadır: 1. Kriminal olaylarda meydana gelen lezyonların saptanıp tanınması 2. Travmatik lezyonların niteliğinin belirlenmesi 3. İnsana ait her türlü

Detaylı

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ RİSK ANALİZİ PROSEDÜRÜ

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ RİSK ANALİZİ PROSEDÜRÜ Sayfa 1 / 6 1. AMAÇ 2. KAPSAM Nazilli Devlet Hastanesinde bölüm bazında risk değerlendirmeleri yaparak çalışanların çalıştıkları alanlardan kaynaklı risklerini belirlemek ve gerekli önlemlerin alınmasını

Detaylı

Cinsel istismarlı hastaya yaklaşım. Doç. Dr. Mücahit KAPÇI ADÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD.

Cinsel istismarlı hastaya yaklaşım. Doç. Dr. Mücahit KAPÇI ADÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Cinsel istismarlı hastaya yaklaşım Doç. Dr. Mücahit KAPÇI ADÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Tanım Cinsel eylem nedir? Cinsel doyum sağlayan her türlü eylem cinsel içerikli eylem olarak tanımlanmaktadır.

Detaylı

ADLİ RAPOR YAZIMI DR.MAHMUT FIRAT KAYNAK ACİL TIP UZMANI KEAH&2017

ADLİ RAPOR YAZIMI DR.MAHMUT FIRAT KAYNAK ACİL TIP UZMANI KEAH&2017 ADLİ RAPOR YAZIMI DR.MAHMUT FIRAT KAYNAK ACİL TIP UZMANI KEAH&2017 Aklımdaki Sorular Adli vaka ne demek? Adli olgu bildirimini kime-nasıl-ne zaman yapmalıyım? Adli olgu bildirimi yapmak zorunda mıyım?

Detaylı

TEDAVİDE HATASIZLAŞTIRMA VE YALIN. Prof.Dr. Ömer Faruk BİLGEN Medicabil / BURSA

TEDAVİDE HATASIZLAŞTIRMA VE YALIN. Prof.Dr. Ömer Faruk BİLGEN Medicabil / BURSA TEDAVİDE HATASIZLAŞTIRMA VE YALIN Prof.Dr. Ömer Faruk BİLGEN Medicabil / BURSA Giriş Önce zarar vermeyeceksin Primum non nocere Hippocrates of Kos Giriş Hatalar sıklıkla özensiz ya da dikkatsiz çalışmalar

Detaylı

HASTA/HASTA YAKINI ZORUNLU EĞİTİM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

HASTA/HASTA YAKINI ZORUNLU EĞİTİM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa No 1 / 7 1.AMAÇ: Hastanede tedavi ve bakım alan tüm hasta / hasta yakınlarının hastalık, tedavi ve bakımları, riskleri ve taburcu olduktan sonra evdeki bakımları hakkında eğitilmelerini sağlamak

Detaylı

SAĞLIK HUKUKU VE MEVZUATI. Ders 3. Sağlık Hukukunda Sorumluluk ve Sözleşmeler. Öğr. Gör. Hüseyin ARI

SAĞLIK HUKUKU VE MEVZUATI. Ders 3. Sağlık Hukukunda Sorumluluk ve Sözleşmeler. Öğr. Gör. Hüseyin ARI SAĞLIK HUKUKU VE MEVZUATI Ders 3 Sağlık Hukukunda Sorumluluk ve Sözleşmeler Sağlık Hukukunda Sorumluluk Sağlık hukuku aslında sağlık alanında hukuki sorumluluğu ifade eder. Hukuken sorumluluk 2 ye ayrılır.

Detaylı

KLİNİK ARAŞTIRMALAR ve HUKUKİ TEMELLERİ

KLİNİK ARAŞTIRMALAR ve HUKUKİ TEMELLERİ KLİNİK ARAŞTIRMALAR ve HUKUKİ TEMELLERİ Av. Bilge Aydın KLİNİK ARAŞTIRMALAR Tanımı Önemi Temel İlkeler Uygunluk Şartları Yasal Düzenlemeler Nedir? Tanımı Temel İlkeler Bireye Saygı Zarar Vermeme Yararlılık

Detaylı

I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI

I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI İçindekiler Sunuş...9 Önsöz ve Teşekkür... 11 İkinci Baskıya Önsöz... 13 Üçüncü Baskıya Önsöz...15 I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI A. TIBBİ MÜDAHALE HATALARI...25 I. Giriş... 25 II. Tıbbi

Detaylı

Hasta Güvenliği Açısından Risk Yönetimi. Prof. Dr. Haydar SUR Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi

Hasta Güvenliği Açısından Risk Yönetimi. Prof. Dr. Haydar SUR Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Hasta Güvenliği Açısından Risk Yönetimi Prof. Dr. Haydar SUR Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Sağlık hizmetleri.. Birbirine ulalı binlerce sürecin oluşturduğu bir sistem içindeyiz..

Detaylı

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri Doç. Dr. Onur POLAT Toraks Travmalarında Temel kuralın tanı ve tedavinin aynı anda başlaması olduğu gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır. Havayolu erken entübasyon ile sağlanmalı, eğer entübasyonda zorluk

Detaylı

Ceza Hukuku Özel Hükümler (LAW 307) Ders Detayları

Ceza Hukuku Özel Hükümler (LAW 307) Ders Detayları Ceza Hukuku Özel Hükümler (LAW 307) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Ceza Hukuku Özel Hükümler LAW 307 Güz 3 2 0 3 6 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI

I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI İçindekiler Sunuş 9 Önsöz ve Teşekkür it I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI A. TIBBİ MÜDAHALE HATALARI 21 I. Giriş 21 II. Tıbbi Müdahale 21 1. Tıbbi Müdahalelerin Sınıflandırması 23 a. Amaçlarına

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servis

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servis Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servis Tanım Dünya Tabipleri Birliği 1992 yılı 44. Genel Kurulu Tıbbi Malpraktis; Hekimin tedavi sırasında standart uygulamayı yapmaması

Detaylı

İŞ YERİ HEKİMİ. (A) İş yeri hekimi, işyerinde bulunması halinde diğer sağlık personeli ile birlikte çalışır.

İŞ YERİ HEKİMİ. (A) İş yeri hekimi, işyerinde bulunması halinde diğer sağlık personeli ile birlikte çalışır. ORGANİZASYONDAKİ YERİ görev yapar. : : İş Sağlığı ve Güvenliği Sorumlu Koordinatörüne bağlı GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI: İş Yeri Hekiminin Görevleri: (A) İş yeri hekimi, işyerinde bulunması halinde

Detaylı

CİNSEL SALDIRILAR ACİL HEKİMİNİN SORUMLULUKLARI. Dr. Serhat KOYUNCU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Acil tıp A.D

CİNSEL SALDIRILAR ACİL HEKİMİNİN SORUMLULUKLARI. Dr. Serhat KOYUNCU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Acil tıp A.D CİNSEL SALDIRILAR ACİL HEKİMİNİN SORUMLULUKLARI Dr. Serhat KOYUNCU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Acil tıp A.D Tanımlar Cinsel saldırı çeşitleri Yasal düzenlemeler Acil hekiminin sorumlulukları Cinsel saldırı,

Detaylı

Kaç çeşit yara vardır? Kesik Yaralar Ezikli Yaralar Delici Yaralar Parçalı Yaralar Enfekte Yaralar

Kaç çeşit yara vardır? Kesik Yaralar Ezikli Yaralar Delici Yaralar Parçalı Yaralar Enfekte Yaralar YARALANMALAR YARA NEDİR? Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon

Detaylı

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ SUNU PLANI Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik bakım amacı Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik

Detaylı

ACİL SERVİS TRİYAJ TALİMATI

ACİL SERVİS TRİYAJ TALİMATI REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 07.11.2012 Renk kodlaması yerine (Kırmızı, Sarı, Yeşil) numaratik 01 (1-2-3) triyaj kodlaması olarak belirlendi. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Yrd.

Detaylı

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen

Detaylı

CEZA HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER

CEZA HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER İsmail ERCAN THEMIS CEZA HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM GİRİŞ Birinci Bölüm Suçların Sınıflandırılması ikinci Bölüm Temel Kavramlar I. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI... 5 II. SİLAH KAVRAMI... 8

Detaylı

ACİL SERVİSTE TIBBİ MALPRAKTİS

ACİL SERVİSTE TIBBİ MALPRAKTİS ACİL SERVİSTE TIBBİ MALPRAKTİS Yrd. Doç. Dr. Kıvanç KARAMAN SDÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 22. ACİL TIP BAHAR SEMPOZYUMU 9-11 MART 2018 Malpraktis (Tıbbi Uygulama Hatası) Bir sağlık çalışanının bilgisizlik,

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DÖNER SERMAYE İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET İÇİ EĞİTİM SUNUMU 02 MAYIS 2014

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DÖNER SERMAYE İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET İÇİ EĞİTİM SUNUMU 02 MAYIS 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DÖNER SERMAYE İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET İÇİ EĞİTİM SUNUMU 02 MAYIS 2014 İÇ KONTROL SİSTEMİ VE KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI DERLEYEN CUMALİ ÇANAKÇI Şube Müdürü SUNUM PLANI İç Kontrol

Detaylı

İŞYERİ HEKİMİ GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI

İŞYERİ HEKİMİ GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI Sayfa No 1 / 5 1.BİRİM:İş Sağlığı ve Güvenliği 2. GÖREV ADI: İşyeri Hekimi 3. AMİR VE ÜST AMİRLER: Başhekim Yrd., Başhekim 4.YATAY İLİŞKİLER:Hastane Tüm Birim ve Bölümleri, İSG kurulu 5. GÖREV DEVRİ:Diğer

Detaylı

ÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU

ÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU ÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU Hemşire Deniz YALÇIN Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma Ve Uygulama Merkezi Pediatri Hematoloji Onkoloji Kliniği Servis Sorumlu Hemşiresi Sunum Planı Hastanın servise kabulü

Detaylı

DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi,

Detaylı

TRİAJ UYGULAMA TALİMATI

TRİAJ UYGULAMA TALİMATI 1. AMAÇ: Bu talimatın amacı; ciddi yaşamsal tehlikesi olan hastanın zaman geçirmeden değerlendirilmesini ve müdahalesini sağlamak için hastanın ilk değerlendirmesini yaparak hasta akışını sürdürmek, birim

Detaylı

UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI

UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ UFUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU MESLEKİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU FOTOGRAF Öğrencinin Adı

Detaylı

PATOLOJİ LABORATUARI ÇALIŞANLARININ YASAL SORUMLULUKLARI

PATOLOJİ LABORATUARI ÇALIŞANLARININ YASAL SORUMLULUKLARI 25. Ulusal Patoloji Kongresi 6. Sitopatoloji Kongresi 14-17 Ekim 2015 Bursa PATOLOJİ LABORATUARI ÇALIŞANLARININ YASAL SORUMLULUKLARI Av. Abdullah HIZAL Patoloji Dernekleri Federasyonu Hukuk Müşaviri Sağlık

Detaylı

AYAKTAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

AYAKTAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 24.03.2014 CureMed te tanımlanmış anamnez modüller eklendi. 01 FTR Tedavi Formu prosedüre tanımlandı. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme

Detaylı

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ SAYFA NO 1/6 AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XVII GİRİŞ...1

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XVII GİRİŞ...1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM SORUMLULUK SİGORTASINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 1. SORUMLULUK...5 I. SORUMLULUK KAVRAMI...5 HUKUKİ SORUMLULUĞUN TÜRLERİ...6

Detaylı

ÇEVİRMEN İHTİYACI Çevirmen gerekli miydi? Evet Hayır Gerekli ise onam sırasında nitelikli bir çevirmen yanınızda var mıydı?

ÇEVİRMEN İHTİYACI Çevirmen gerekli miydi? Evet Hayır Gerekli ise onam sırasında nitelikli bir çevirmen yanınızda var mıydı? Sayfa Sayısı 1 / 5 HASTANIN ADI VE SOYADI: PROTOKOL NO: DOĞUM TARİHİ: YATIŞ TARİHİ: ÇEVİRMEN İHTİYACI Çevirmen gerekli miydi? Evet Hayır Gerekli ise onam sırasında nitelikli bir çevirmen yanınızda var

Detaylı

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: I- TEMEL BİLİMLER Anesteziye Giriş: Anestezide Fizik Kurallar Temel Monitörizasyon Medikal Gaz Sistemleri Anestezi Cihazı Vaporizatörler Soluma sistemleri,

Detaylı

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ SAYFA NO 1/6 1. AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 12.1.2017 Diploma Program Adı : HUKUK, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) Akademik Yıl : 2016-2017 Ders Adı SAĞLIK

Detaylı

Bu amaç çerçevesinde Yükseköğretim Kurumları aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunmayı taahhüt ederler:

Bu amaç çerçevesinde Yükseköğretim Kurumları aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunmayı taahhüt ederler: YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ TUTUM BELGESİ Yükseköğretim Kurulu bünyesinde yer alan üniversiteler ve diğer bütün kurumlar çerçevesinde toplumsal cinsiyet eşitliği ve adaletine duyarlı

Detaylı

Rehabilitasyon Hizmetleri

Rehabilitasyon Hizmetleri 14. HAFTA Rehabilitasyon Hizmetleri Hastalık, kaza veya yaralanma sonucu gelişen sınırlanmış fonksiyonel kapasitenin, geçici veya kalıcı yetersizliklerin, hastalığın tedavisi ile birlikte veya tedavi sonrası,

Detaylı

Tiroid Cerrahisinde Yaşadığımız Hukuki Sorunlar «Ameliyat da sesim kısıldı Hakim bey» Prof. Dr. Ali Rıza Tümer

Tiroid Cerrahisinde Yaşadığımız Hukuki Sorunlar «Ameliyat da sesim kısıldı Hakim bey» Prof. Dr. Ali Rıza Tümer Tiroid Cerrahisinde Yaşadığımız Hukuki Sorunlar ----- «Ameliyat da sesim kısıldı Hakim bey» Prof. Dr. Ali Rıza Tümer Soru 1. Endokrin Cerrahisi ile ilgilenen bir Cerrah olarak, ülkemizde bu tür hasta

Detaylı

Prenatal Tanının Etik ve Hukuk Yönleri

Prenatal Tanının Etik ve Hukuk Yönleri Prenatal Tanının Etik ve Hukuk Yönleri Dr. İsmail Dölen Türkiye Maternal Fetal Tıp ve Perinataloji Derneği IX. Ulusal Kongresi 24-27 Eylül 2014, İstanbul Prenatal Test Çeşitli metotlarla embrio/fetusun

Detaylı

HASTANELERDE YAPILAN TIBBİ HATALARIN TÜRLERİ VE NEDENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

HASTANELERDE YAPILAN TIBBİ HATALARIN TÜRLERİ VE NEDENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA HASTANELERDE YAPILAN TIBBİ HATALARIN TÜRLERİ VE NEDENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Hacer Canatan Öğr.Gör., Okan Üniversitesi Sağlık MYO Acil Durum ve Afet Yönetimi Bölümü, ERA Teknik Koleji ATT Bölümü, hacercanatan20@hotmail.com

Detaylı

Tiroidektomi Komplikasyonlarında Hukuki Sorumluluk. Dr. Ali Rıza Tümer

Tiroidektomi Komplikasyonlarında Hukuki Sorumluluk. Dr. Ali Rıza Tümer Tiroidektomi Komplikasyonlarında Hukuki Sorumluluk Dr. Ali Rıza Tümer Sizin Komplikasyon Tanımınız Nedir, Lütfen Yazınız!!! Komplikasyon nedir? PubMed de Aranan Kelime Komplikasyon Cerrahi komplikasyon

Detaylı

ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.

ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR. SAYFA NO 1/5 TANISAL VE GİRİŞİMSEL DİZ ARTROSKOPİSİ AMELİYATI AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat Yöntem: Eklem içerisini gözlemek için, 0.5 cm'lik kesi deliklerinden artroskopinin

Detaylı

12/24/2013. Sağlık Ekibi Üyeleri

12/24/2013. Sağlık Ekibi Üyeleri Sağlık hizmeti etik kurallarının ana kuralı, sağlık hizmeti veren kişinin daima hastanın iyiliğini gözeterek ve yararını düşünerek davranmakla yükümlü olduğudur. Bütün sağlık çalışanları ahlaki olarak

Detaylı

Sağlık Hizmetlerinden Kaynaklanan Özel Hukuk Sorumluluğu. Prof.Dr. Fulya İlçin GÖNENÇ Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Sağlık Hizmetlerinden Kaynaklanan Özel Hukuk Sorumluluğu. Prof.Dr. Fulya İlçin GÖNENÇ Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sağlık Hizmetlerinden Kaynaklanan Özel Hukuk Sorumluluğu Prof.Dr. Fulya İlçin GÖNENÇ Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi figonenc@medipol.edu.tr Tıp hukuku, sağlık hukukunun bir alt dalı olarak, sağlık

Detaylı

Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı

Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı 1 Ameliyat Yapılmadan İlgilendiği Konular: Sıvı ve Elektrolit tedavisi Şok Yanık tedavisi 2 Travma Hastaları Kesici karın travmaları: Karın bölgesini içine alan kurşunlanma,

Detaylı

Hastane. Hastane Grupları 19/11/2015. Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar

Hastane. Hastane Grupları 19/11/2015. Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar Hastane Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar Yük.Hem.Müge Bulakbaşı Ekonomik, verimli ve etkili olarak her türlü sağlık hizmetinin kesintisiz üretildiği, Eğitim, araştırma ve toplum sağlığı hizmetlerinin

Detaylı

ÇANKIRI GAZİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ İŞLETMELERDE MESLEKİ EĞİTİM YILLIK PLAN

ÇANKIRI GAZİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ İŞLETMELERDE MESLEKİ EĞİTİM YILLIK PLAN MESLEK ESASLARI DERSİ PEKİŞTİRİLECEK KONULAR/BECERİLER/LAR Hasta Odası Hazırlama Hasta odası 3 20 20 Eylül 2017 Çarşamba 22 Eylül 2017 Cuma Hasta yatağı yapımı İçinde hasta olan yatağın yapımı Muayene

Detaylı

DR.DİLEK ÜNAL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYASYON ONKOLOJİSİ

DR.DİLEK ÜNAL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYASYON ONKOLOJİSİ DR.DİLEK ÜNAL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYASYON ONKOLOJİSİ Aydınlatma: Bir sorunun ya da kavramın tüm içerikleriyle açıklanması. Tıbbi Onam: Hastanın kendisi ile ilgili bir konuda tıbbi olanakları

Detaylı

Sağlık Çalışanlarının Maruz Kaldığı Şiddete Karşı Ceza Hukuku Tedbirleri Almanya daki son kanun değişiklikleri ve Türk ceza hukukundaki durum

Sağlık Çalışanlarının Maruz Kaldığı Şiddete Karşı Ceza Hukuku Tedbirleri Almanya daki son kanun değişiklikleri ve Türk ceza hukukundaki durum Sağlık Çalışanlarının Maruz Kaldığı Şiddete Karşı Ceza Hukuku Tedbirleri Almanya daki son kanun değişiklikleri ve Türk ceza hukukundaki durum Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi 7. Kasım 2018

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM I. KAVRAM 1 II. TARİHİ GELİŞİM 1 A. Tıp Açısından B. Hukuk Açısından III. TIBBİ MÜDAHALE ŞARTLARI 3 A. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Mesleğini İcraya Kanunen Yetkili Kişiler Tarafından

Detaylı

2012 Yılı Adli Tıp Anabilim Dalı Eğitim Toplantıları Tarih Saat Yer Konuşmacı Konu Başlıkları :00-16:00 Adli Tıp Anabilim Prof.Dr.

2012 Yılı Adli Tıp Anabilim Dalı Eğitim Toplantıları Tarih Saat Yer Konuşmacı Konu Başlıkları :00-16:00 Adli Tıp Anabilim Prof.Dr. 2012 Yılı Adli Tıp Anabilim Dalı Eğitim Toplantıları Tarih Saat Yer Konuşmacı Konu Başlıkları 05.01.2012 14:00-16:00 Adli Tıp Anabilim Prof.Dr.Şevki SÖZEN HIV Pozif Hastalarda Hekim Sorumluluğu ve Tıbbi

Detaylı

190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte,

190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte, Dünyada her bir dakikada 380 kadın gebe kalmakta, 190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte, 40 kadın sağlıksız düşük yapmaktadır.

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 KISALTMALAR 15 GİRİŞ SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN UN AMACI, KAPSAMI,

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 KISALTMALAR 15 GİRİŞ SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN UN AMACI, KAPSAMI, İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 1. 6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN UN AMACI, KAPSAMI, UYGULAMA ŞARTLARI VE TEMEL KAVRAMLAR 23 I. Kanun un Amacı

Detaylı

Salih AKYÜZ Hasta ve Çalışan Hakları ve Güvenliği Derneği Başkanı

Salih AKYÜZ Hasta ve Çalışan Hakları ve Güvenliği Derneği Başkanı Salih AKYÜZ Hasta ve Çalışan Hakları ve Güvenliği Derneği Başkanı Hak Kavramı Herhangi bir varlığın, kanuni veya ahlaki gerekçelerle, sahip olması veya yapabilmesi olağan şeyler.. Hak Kavramı Kazanımlara

Detaylı

Hekim Hakları U Z M. D R. M. R A Ş I T Ö Z E R

Hekim Hakları U Z M. D R. M. R A Ş I T Ö Z E R Hekim Hakları U Z M. D R. M. R A Ş I T Ö Z E R M E R A M E Ğ I T I M V E A R A Ş T ı R M A H A S T A N E S I A C I L T ı P K L I N I Ğ I 2 İçerik 3 1. Bireysel haklar 2. Hastaya ilişkin haklar 3. Topluma

Detaylı

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal

Detaylı

ETİK.

ETİK. ETİK Etik nedir? Doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek, doğru, haklı, iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır. sokrates(ks).pps Etik, neyin

Detaylı

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin

Detaylı

ACİL HEMŞİRELER DERNEĞİ

ACİL HEMŞİRELER DERNEĞİ ACİL HEMŞİRELER DERNEĞİ İÇERİK Acil nedir? Acil Hasta nedir? Acil hemşireliği nedir? Riskli hasta nedir? Acil serviste riskli hastalar hangileridir? Neler risk düşündürmeli? Ne yapılmalı? ACİL NEDİR? Acil

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ 2015 2016 DEĞERLENDİRME REHBERİ Sevgili öğrencimiz, Klinik Uygulama Dersi nde, lisans eğitimi süresince kazandığınız bilgi ve becerilerinizi birey, aile ve toplumun sağlık bakımı gereksinimlerini karşılamada

Detaylı

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi TÜRKİYEDE BÖBREK NAKLİ 1975 yılında canlı 1978 yılında kadavra E.Ü.T.F Hastanesi Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi 1988

Detaylı

AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

AMELİYATHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa No : 1 / 6 1. Amaç Bu prosedürün amacı ameliyathanemizde uygulanan tüm işlemlerle ilgili esasları belirlemek, ameliyathanenin işleyişini doğru ve etkin bir şekilde planlamak ve uygulamak için standart

Detaylı

AFET PSİKOLOJİSİ. GEA Acil Durum Yönetimi Eğitimleri

AFET PSİKOLOJİSİ. GEA Acil Durum Yönetimi Eğitimleri AFET PSİKOLOJİSİ GEA Acil Durum Yönetimi Eğitimleri Afet Sonrası Risk Altındaki Gruplar Doğrudan Etkilenenler Tanık olanlar İzleyiciler AFET SONRASI DUYGUSAL AŞAMALAR İLK VURMA AŞAMASI ACİL DURUM AŞAMASI

Detaylı

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Bölüm 9 Astım ve Gebelik Astım ve Gebelik Dr. Metin KEREN ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Erişkinlerde astım görülme

Detaylı

DİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ

DİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Asistan Etik Eğitimi 20-21 Şubat 2015 DİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ Yrd Doç Dr FUNDA GÜLAY KADIOĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi Tıp Tarihi

Detaylı

UÜ-SK KLİNİKTE HASTA BAKIMI PROSEDÜRÜ

UÜ-SK KLİNİKTE HASTA BAKIMI PROSEDÜRÜ 1 / 6 1. Amaç: Bu prosedür, UÜ-SK da yatan tüm hastaların aynı kalitede bakım hizmeti almasını tanı-tedavi hizmetlerinin planlı bir şekilde yürütülmesini ve kayıt altına alınmasını amaçlamaktadır. 2. Kapsam:

Detaylı

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,

Detaylı

Omurga-Omurilik Cerrahisi

Omurga-Omurilik Cerrahisi Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve

Detaylı

ULUSAL KAZA YARALANMA VERİTABANI (UKAY)

ULUSAL KAZA YARALANMA VERİTABANI (UKAY) TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı ULUSAL KAZA YARALANMA VERİTABANI (UKAY) EĞİTİM MODÜLÜ I Kodlama İlkeleri 1 21-23 Haziran 2012 ANKARA UKAY KAPSAMI Ulusal Kaza Yaralanma

Detaylı

Hekim ve Hasta Hakları

Hekim ve Hasta Hakları Hekim ve Hasta Hakları Yeterli aydınlatılmış onamın alınması, istenilmeyen bir durum ortaya çıkması halinde hekime olan kızgınlığı %55 oranında azaltacağı ortaya konmuştur. Tıbbi bakım hakkı, Bilgilendirme,

Detaylı

İNDİKATÖR ADI ACİL SERVİSE 24 SAAT İÇERİSİNDE AYNI ŞİKAYETLE TEKRAR BAŞVURAN HASTA SAYISI VE ORANI İNDİKATÖR KARTI

İNDİKATÖR ADI ACİL SERVİSE 24 SAAT İÇERİSİNDE AYNI ŞİKAYETLE TEKRAR BAŞVURAN HASTA SAYISI VE ORANI İNDİKATÖR KARTI Sayfa No 1/17 ACİL SERVİSE 24 SAAT İÇERİSİNDE AYNI ŞİKAYETLE TEKRAR BAŞVURAN HASTA SAYISI VE ORANI İNDİKATÖR KARTI Acil servise 24 saat içinde aynı şikâyetle tekrar başvuran hasta sayısı ve oranının tespiti

Detaylı

RİSK YÖNETİMİ İÇERİK: Risk Yönetimi Nedir? Risk Yönetiminin Faydaları Kritik Başarı Faktörleri Risk ile İlgili Tanımlar Görev ve Sorumluluklar

RİSK YÖNETİMİ İÇERİK: Risk Yönetimi Nedir? Risk Yönetiminin Faydaları Kritik Başarı Faktörleri Risk ile İlgili Tanımlar Görev ve Sorumluluklar RİSK YÖNETİMİ İÇERİK: Risk Yönetimi Nedir? Risk Yönetiminin Faydaları Kritik Başarı Faktörleri Risk ile İlgili Tanımlar Görev ve Sorumluluklar STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI 2 Nedir Risk Yönetimi Nedir

Detaylı

112 ASHİ VE AMBULANSLARDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Kalite Yönetim Birimi

112 ASHİ VE AMBULANSLARDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Kalite Yönetim Birimi 112 ASHİ VE AMBULANSLARDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Kalite Yönetim Birimi SUNUM PLANI Şiddete Karşı Alınması Gereken Önlemler Mevzuat Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Çalışan Hakları

Detaylı

RİSK DEĞERLENDİRMESİ PROCEDÜRÜ. İçindekiler. Sayfa. Doküman NO Yayın Tarihi Revizyon No Revizyon Tarihi KRY

RİSK DEĞERLENDİRMESİ PROCEDÜRÜ. İçindekiler. Sayfa. Doküman NO Yayın Tarihi Revizyon No Revizyon Tarihi KRY İçindekiler 1. GİRİŞ... 2 2. AMAÇ... 2 3. METOT... 2 4. TANIMLAR... 2 5. RİSK ANALİZİNİN YAPILMASI... 4 5.1. Bilgilendirme... 5.2. Tehlike Kaynaklarının Belirlenmesi... 4 5.2.1. İşin Düzenlenmesi ve Organizasyona

Detaylı

TÜRK CEZA KANUNU İLGİLİ MADDELERİ KANUN NO: 5237. Taksir. (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde. cezalandırılır.

TÜRK CEZA KANUNU İLGİLİ MADDELERİ KANUN NO: 5237. Taksir. (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde. cezalandırılır. TÜRK CEZA KANUNU İLGİLİ MADDELERİ KANUN NO: 5237 Taksir Madde 22- cezalandırılır. (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde (2) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla,

Detaylı

SÖKE ADSM 2014 YILI EĞİTİM PLANI Hedef Gruptaki Toplam Kişi Sayısı Eğitim Hemşiresi 0-60dk Tüm Merkez Personeli 81

SÖKE ADSM 2014 YILI EĞİTİM PLANI Hedef Gruptaki Toplam Kişi Sayısı Eğitim Hemşiresi 0-60dk Tüm Merkez Personeli 81 0.07.0 REVİZYON 07.0.04 SAYFA/ Sayfa / SÖKE ADSM 04 YILI EĞİTİM PLANI Hedef Gruptaki Toplam Kişi Sayısı 0-0dk Tüm Merkez Personeli 8 Sıra No Konusu in İçeriği Tarih Şekli Yer ci Süre Hedef Kitle. Tüberküloz

Detaylı

ACĐL TIP VE HUKUK SAĞLIK PERSONELİ OLMA ŞARTI. PROF. DR. HAKAN HAKERİ

ACĐL TIP VE HUKUK SAĞLIK PERSONELİ OLMA ŞARTI. PROF. DR. HAKAN HAKERİ ACĐL TIP VE HUKUK GENEL HÜKÜMLER VE ACİLDEN KAYNAKLANAN İSTİSNALAR SNALAR PROF. DR. HAKAN HAKERİ www.hekimhukuku.com www.tiphukuku.org.tr 1 SAĞLIK PERSONELİ OLMA ŞARTI 1. Müdahaleyi Yapanın Sağlık Personeli

Detaylı

1. Bölüm TIP HUKUKUNA GİRİŞ

1. Bölüm TIP HUKUKUNA GİRİŞ İçindekiler Önsöz ^ Kısaltmalar 2 5 Giriş 2 7 1. Bölüm TIP HUKUKUNA GİRİŞ 1.ÖN AÇIKLAMALAR 2 9 2. KAVRAM 30 3. HUKUKSAL KAYNAKLAR 35 4. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 39 5. HASTA

Detaylı

IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi (02 04 Mayıs 2013 / Ankara) SÖZEL BİLDİRİ LİSTESİ Bildiri

IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi (02 04 Mayıs 2013 / Ankara) SÖZEL BİLDİRİ LİSTESİ Bildiri IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi (02 04 Mayıs 2013 / Ankara) SÖZEL BİLDİRİ LİSTESİ Bildiri Bildiri Adı Kodu 6 Sağlıkla İlişkili Enfeksiyonlar ve El Hijyeni Konusunda Geçerliliği

Detaylı

Klinik ve Araştırmada Etik. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN

Klinik ve Araştırmada Etik. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN Klinik ve Araştırmada Etik Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN Klinik Etik Klinik etik tıbbi uygulamaların içsel bir yönüdür. Her klinik vakada etik boyut vardır. Etik Karar Verme Karar alırken bilimsel ve teknik

Detaylı

Genel Bilgiler. Dünyada Ölümler. 1.Koroner Arter Hastalıkları 2.Travma (1-44 yaş arası 1. sırada) 3.İnme sendromları

Genel Bilgiler. Dünyada Ölümler. 1.Koroner Arter Hastalıkları 2.Travma (1-44 yaş arası 1. sırada) 3.İnme sendromları Doç. Dr. Onur POLAT Genel Bilgiler Dünyada Ölümler 1.Koroner Arter Hastalıkları 2.Travma (1-44 yaş arası 1. sırada) 3.İnme sendromları 2 Mortalite - Morbidite %50'si ilk bir kaç dakikada... ciddi damar,

Detaylı

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri

Detaylı

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma

Detaylı

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ Bu prosedürün

Detaylı

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ 1. Yıl - GÜZ DÖNEMİ ZORUNLU DERSLER İş Sağlığı Epidemiyolojisi ISG701 1 3 + 0 6 İş sağlığı ve epidemiyoloji kavramlarının

Detaylı

Hekim, Tıp Fakültesinden mezun olarak, diploma sahibi olan kişidir.

Hekim, Tıp Fakültesinden mezun olarak, diploma sahibi olan kişidir. UZMANLIK ÖĞRENCİLERİNİN TIBBİ MÜDAHALE YETKİSİ ve HUKUKİ SORUMLULUKLARI Uz.Dr. Ziya T. GÜNEŞ-Sağlık Hukuku Yüksek Lisans Programı Tıbbi Müdahale; Meslek icrasına yetkili bir sağlık personeli tarafından,

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI A.D. İNTÖRN DOKTOR STAJ KARNESİ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI A.D. İNTÖRN DOKTOR STAJ KARNESİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İÇ LIKLARI A.D. İNTÖRN DOKTOR STAJ KARNESİ İNTÖRN DOKTORUN ADI-SOYADI İNTÖRN DOKTOR İLETİŞİM BİLGİLERİ GSM: e-mail: İÇ LIKLARI STAJI BAŞLAMA TARİHİ İÇ LIKLARI STAJI BİTİŞ

Detaylı