DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ. ünite İLK DİL HANGİ COĞRAFYADA KONUŞULMUŞTUR? TÜRKÇENİN TARİHSEL GELİŞİMİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ. ünite İLK DİL HANGİ COĞRAFYADA KONUŞULMUŞTUR? TÜRKÇENİN TARİHSEL GELİŞİMİ"

Transkript

1 2 ünite DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ İLK DİL HANGİ COĞRAFYADA KONUŞULMUŞTUR? DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI TÜRKÇENİN TARİHSEL GELİŞİMİ

2 ÜNİTE - 2 İLK DİL HANGİ COĞRAFYADA KONUŞULMUŞTUR? Dillerin Sınıflandırılması Dilin ilk kez dünyanın neresinde konuşulduğu konusunda elimizde kesin bir bilgi yoktur. Bu konuda da bilimciler ve tarihçiler çeşitli tezler öne sürmüşlerdir: Kimi tarihçilere göre insan soyu, ilk kez Afrika kıtasında görülmüş, bu nedenle dil de Afrika kıtasından dünyaya yayılmıştır. DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI İnsanların çok merak ettiği önemli konulardan biri de dünyada kaç dilin bulunduğudur. Bu soruya kesin bir yanıt vermek çok zor görünüyor. Çünkü dillerin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütler, her zaman tartışma konusu olmuştur. Bazı lehçelerin dil olarak sayılması ya da çok az kişi tarafından konuşulan bir dilin bu sayıya katılması her zaman tartışmaya açık olacaktır. Bu konuda genel olarak kabul edilmiş "dil aileleri"nden yola çıkılarak dünya dil soyağacı ve dil sayısı çıkarılmıştır. İlkel insan figürleri Dünya dillerinin haritası Kimi dilbilimciler ilk dilin Babil'de ortaya çıktığını ve bu dilin de İbranice olduğunu öne sürerler. İngiliz dilbilimci Colin Renfrew'un araştırmasına göre, tüm Avrupa dilleri, tarım ve hayvancılığın zaman içinde Anadolu'dan dünyaya yayılması ile birlikte Anadolu dilinden türediler. İlk uygarlığın Mezopotamya, Anadolu ve Girit'te yaşandığı görüşüne bakılırsa, ilk dillerin de buralarda doğması kabul edilebilir bir gerçekliktir. Yeryüzündeki diller yapı bakımından, köken bakımından ve cümle ögeleri bakımından olmak üzere üç grupta ele alınarak incelenir. A. YAPI BAKIMINDAN DÜNYA DİLLERİ Tek heceli diller Eklemeli diller Bükümlü diller Çok bükümlü diller 1. Tek Heceli Diller (Yalınlayan Diller) Bu gruptaki dillerde sözcükler, tek heceden oluşur. Cümleyi oluşturan sözcükler ek almazlar ve şekil değişikliğine uğramazlar. İlk insan yaşam figürleri 52 Türetme ya da çekim söz konusu değildir. (Yapım eki de çekim eki de yoktur.)

3 2. Eklemeli Diller (Bağlantılı Diller) Bu dillerde ön ekler (artikeller) yoktur. Bir sözcüğün anlamını onun cümle içinde kullanıldığı yer belirler. Ekler daima sözcüğün köküne (sonuna) getirilir. Bir sözcük cümle içindeki yerine göre farklı anlamda kullanılabilir. Hem yapım hem çekim eki alma özellikleri vardır. Bir sözcük cümledeki yerine göre ad, sıfat, edat, eylem görevinde olabilir. Kök, ekle birleştiğinde kökte herhangi bir değişiklik oluşmaz. Bu dillerde vurgu ve tonlama da önemlidir. Tek heceli oldukları için anlam farkları, yazıda da belli edilen çok zengin bir vurgu ve tonlama sistemi ile karşılanmıştır. Sözcüğün kök anlamıyla ek aldıktan sonraki anlamı arasında bir anlam ilişkisi bulunur. Bileşik sözcüğü oluşturan kelimeler de ayrı ayrı yazılır. Tek heceli diller: Çince, Tibetçe, Endonozya dilleri, Vietnam dili, Birmanca Yesünke Taşı (Moğolca en eski yazılı metin) Eklerdeki zenginlik ve çeşitlilik dikkat çekicidir. Söz diziminde yardımcı unsurlar (tamlayan, belirten) önce, asıl unsurlar (tamlanan, belirtilen) sonra gelir. BİLGİ tamlayan tamlanan Tek heceli dillerin en orijinal örne- sözün kısası ği olan Çince, Çin ve çevresindeki ülkelerde 1 milyardan fazla insanın konuştuğu bir dildir. Çince aslında birçok alt dil ve şive içeçince ren bir dil ailesidir. Çin'in iki farklı bölgesinden gelen iki farklı Çinli, birbirini anlamayabilir. cehennem azabı 3500 yıllık geçmişi olan Çince, bugün dünya üzerinde her 5 kişiden 1'i tarafından kullanılmaktadır. Çin alfabesi binlerce farklı şekilden (hanzi) oluşur. Buna harf değil de karakter demek daha doğru olur. Bu karakterler karmaşıktır ve bunların hatırlanması zordur. Bu nedenle Çinliler ilkokuldan üniversiteye başlayana kadar karakter (hanzi) dersleri almaya devam ederler. Çincede bir kelimenin okunuşundaki tonlama onun anlamını belirler. Her sözcük (sözcükler tek hecelidir.) 5 farklı söylenişe, yani tona sahiptir. Bunlardan biri doğal ton olduğu için 4 önemli tonu öğrenmek gerekir. Çincede sadece "da" sesini veren 18'den fazla karakter var. Her ton, kullanıldığı her hecenin anlamını değiştirir, dolayısıyla karakterler de farklı olur. Sıfatlar adlardan önce kullanılır. sıfat ad mavi balık akıllı çocuk Sayı bildiren sözcüklerden sonra çokluk eki kullanılmaz. iki silahlı adam, üç kafadar, yüz on kilo Bu dillerde sözcüklerin ünlüleri arasında kalınlık-incelik, düzlük-yuvarlaklık yönünden uyum vardır. Eklemeli diller: Türkçe, Moğolca, Macarca, Fince, Samoyetçe, Mançuca, Tunguzca da-1 (Düz tonla söylenirse) "bir araçla seyahat etmek", "eklemek", "abanmak" anlamlarına gelebilir. da-2 (Yükselen tonla söylenirse) "cevap vermek" anlamına gelir. da-3 (Alçalıp yükselen tonla söylenirse) "vurmak, yenmek, hesaplamak" anlamlarına gelebilir. da-4 (Aniden düşen tonla söylenirse) "büyük" anlamına gelir. Moğolca yazılar 53 Dillerin Sınıflandırılması ÜNİTE -2 Bir sözcüğün ne anlamda kullanıldığını başına getirilen öteki araç sözcükler belirtir.

4 ÜNİTE Bükümlü Diller (Çekimli Diller) BİLGİ Dillerin Sınıflandırılması Eklemeli diller grubuna giren Türkçenin yapısal özellikleri şöyle sıralanabilir: Bütün ekler sözcüğün sonuna gelir, bir ek sözcüğün başına ya da ortasına giremez. mosmor, tertemiz, masmavi gibi örneklerde altı çizili heceler ek değildir. Sözcükler ek alırken sözcük kökünde değişiklik olmaz. ak-ar ağar, sarı - ar sarar, sızı-la sızla gibi örneklerde görülen kökteki değişmeler, çok istisnai bir durumdur. Bir sözcük çekim eki, yapım eki, hem yapım hem çekim eki alabilir. Eklerin diziliş sırası önce yapım, sonra çekim eki şeklindedir. Gün - de - lik sözcüğündeki sıralanış, istisnai bir durumdur. Bu gruptaki dillerde, sözcük yapım ve çekim sırasında önden, içten ve sondan ek alır. Ön-ek, son-ek kavramları bu dil grubunda bulunur. Sözcükler çekimlenirken ya da türetilirken köklerinde büyük değişiklikler olur, kök çoğu kez tanınmayacak hale gelir. Bu dil grubuna giren bazı dillerde sözcük yapım ya da çekim eki aldığında değişime uğramaz. Sözcük kökü ile yeni sözcük veya sözcük çekimi arasında daima açık bir bağ, ilgiyi gösteren açık bir iz vardır. Bir sözcük köküne ek getirildiğinde kökün ünsüzleri değişmez, ünlüler değiştirilerek yeni sözcükler yapılır. Bu dillerde sözcük kökleri ünsüz harflerden oluşur. Bu gruba giren dillerde tek veya çok heceli sözcük kökleri bulunur. Bükümlü diller, kök bükümlü ve gövde bükümlü olmak üzere ikiye ayrılır. Arapça kök bükümlü; Yunan, Romen ve Germen dilleri gövde bükümlü dillerdendir. Çekimli diller: Hint - Avrupa dil ailesi (İngilizce, Almanca, Farsça ). Çekim ekleri, bir sözcüğün cümle içindeki yerini ve görevini belirler. kapı - y - ı nesne, üzüm - ün çöp - ü tamlama Türkçe sözcüklerdeki ünlüler kalınlık-incelik, düzlükyuvarlaklık yönünden birbiriyle uyumludur. ak - ıntı - lı kalın kalın kalın kalın söz - cü - lük ince ince ince İbranice sık - ıntı - lı düz düz düz düz Dünya dilleri içinde ünlü harfler yönünden en zengin olan dillerden biri de Türkçedir. Türkçede 8 ünlü harf bulunmaktadır. Almanca 54

5 Groeland adasında (Danimarka'nın özerk bölgesi) konuşulan Eskimoların dilidir. ÜNİTE Çok Bükümlü Diller: BİLGİ Dil bilimcilerin önem verdiği dil sınıflandırması köken bakı- Dildeki sıralama, dilin anlamlandırılmasında önemli bir yer tutar. kökten doğmuş diller arasında, sesletim biçiminde, söz mından yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırmada, aynı diziminde, söz dağarcığında ve bilimsel yönlerde ortak yanlar bulunur. Dilleri, aile ağacı içinde gösterme XIX. yüzyıldan bu yana sürdürülen bir yaklaşımdır. 1860'lı yıllarda Alman dil uzmanı August Schleicher tarafından başlatılan ağaç yaklaşımı pek çok tarihçi-dil bilimci arasında kabul görmüştür. Eskimolar Eskimo dili BİLGİ Bir başka dil sınıflandırması ise, cümlenin temel ögelerinin sıralanmasından yola çıkılarak yapılmaya çalışılmıştır. Amerika dilbilimci J. H. Greenberg, dünya dillerin sınıflandırılmasını, dilin üç temel ögesinin (özne - nesne - eylem) sıralanışına göre yapar. Dünya dilleri bu ögelere göre üç türde sınıflandırılabilir: Özne - nesne - eylem (Türkçe, Japonca ) Eylem - özne - nesne (Arapça, İbranice ) Özne - eylem - nesne (Avrupa dilleri) 55 Dillerin Sınıflandırılması Bir tek köke eklenen belirteç ve eklerle ya da kökün dönüşümleriyle uzayan sözcük cümle olur.

6 ÜNİTE - 2 Dillerin Sınıflandırılması B. KÖKEN BAKIMINDAN DÜNYA DİLLERİ KÖKEN BAKIMINDAN DÜNYA DİLLERİ HİNT-AVRUPA DİLLERİ (Hint-Germen Dil Ailesi) HAMİ-SAMİ DİLLERİ (Afrika-Asya Dil Ailesi) ÇİN-TİBET DİLLERİ Avrupa Kolu Asya Kolu Sami Dilleri Mısır Dilleri Berberi Dilleri Slav Dilleri: Rusça, Sırpça, Lehçe, Bulgarca, Hırvatça, Slovakça, Makedonca Baltık Dilleri: Litvanca, Letonca, Prusça (ölü bir dildir)! Baska Tableti XI. yy Hırvatistan Yunanca, Arnavutça ve Keltçe Avrupa kolundan soyutlanmış dillerdir. AVRUPA DİLLERİ BANTU DİLLERİ KAFKAS DİLLERİ URAL-ALTAY DİLLERİ Ural Kolu Altay Kolu 1. Hint-Avrupa Dilleri Hint-Avrupa dilinin konuşulduğu alan çok geniştir. Rusya'daki Dinyeper havzasından, aşağı Volga vadisine; Kazakistan steplerinden Britanya adasına kadar uzanmaktadır. Avrupa kıtasındaki hemen hemen tüm diller Hint-Avrupa dil ailesindendir. Avrupa kıtasında Hint-Avrupa dil ailesi dışındaki başlıca diller şunlardır: Fince, Macarca, Bask dili. a. Avrupa Kolu: Germen, Roman, Slav ve Baltık dilleri olmak üzere dört kola ayrılır. Germen Dilleri: İngilizce, Almanca, Flemenkçe, İskandinav dilleri GERMAN DİLLERİ ingilizce Almanca Flemenkçe İskandinav Dilleri ROMAN DİLLERİ Fransızca İspanyolca İtalyanca Portekizce Rumence SLAV DİLLERİ Rusça Sırpça Bulgarca Hırvatça Slovakça Mekodanca Lehçe BALTIK DİLLERİ Litvanca Letonca Prusça b. Asya Kolu: Bu kol Hint-İran ve Anadolu dilleri olarak incelenir. Hint-İran Dilleri: Hintçe, Nepalce, Urduca, Afganca, Ermenice Anadolu Dilleri: Hitit dili, Lidya dili, Likya dili (Bu diller artık kullanılmayan ölü dillerdir.) ASYA KOLU Roman Dilleri: Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Portekizce, Rumence! Roman dillerinin ana kolu Latincedir. Latince ölü bir dildir. Latince Tablet HİNT-İRAN DİLLERİ Hintçe Nepalce Urduca Afganca Ermenice Farsça ANADOLU DİLLERİ Hititçe Lidya dili Likya dili 56

7 2. Hami-Sami Dilleri Hami-Sami dilleri, Sami dilleri ve Mısır dilleri olmak üzere iki kolda incelenir: a. Sami Dilleri: Arapça, İbranice, Aramca, Suriye ve Tunus dilleri, Habeşçe, Akatça (ölü bir dil) b. Mısır Dilleri: Eski Mısır dili, Kıptî dili, Lidya dili, Berberi lehçesi 3. Çin-Tibet Dilleri Çince, Tibetçe, Burma (Birmanya) dilleri, Malezya dili, Filipinler, Endonezya'da konuşulan diller de bu grubun içine alınabilir. Söz diziminde özne-tümleç-yüklem sırası izlenir. Sayı sıfatından sonra gelen adlar tekildir. Ünlüler ve eylem biçimleri yönünden zengindir. İlgeçler adlardan sonra gelir. Ayrı bir soru eki vardır. URAY ALTAY DİLLERİ Türkçe Çuvaşca ÜNİTE -2 Dillerin Sınıflandırılması 4. Bantu Dilleri Orta ve Güney Afrika'da yaşayan kabilelerin konuştukları 400'den fazla dillerin bütününe Bantu dilleri denir. Aslında Bantu'yu bir dil ailesi olarak değerlendirmek çok doğru olmaz. Çünkü bu dillerin çoğunda benzer özellikler ve kurallar bulunmaz. O halde bu bölgede konuşulan dillerin genel adına "Bantu" dendiğini söyleyebiliriz. Ayrıca "Bantu" sözcüğü bu bölgede konuşulan pek çok dilde "insan" anlamında da kullanılmaktadır. 5. Kafkas Dilleri Bu gruptaki diller daha çok sayıda insan tarafından konuşulur. Ancak çok dar bir alanda bu kadar farklı dillerin konuşulduğu başka bir yer yok gibidir. Gürcüce, Mingrelce, Abhazca, Avarca, Çeçence, Kabartayca bu dillerin başlıcalarıdır.! Kafkas dilleri, Hint-Avrupa dillerinin konuşulduğu yerde konuşulmaktadır. Ancak bu dilleri konuşanların sayısı azdır. Yakutça Genel Türkçe Altay Lehçesi (Altay, Şor, Abakan, Şagay) Doğu Türkçesi (Özbek, Harezmce, Çağatayca, Uygurca, Karahanlı Türkçesi) Kıpçak Lehçesi (Balkar, Peçenek, Karaçay, Başkurt, Memluk, Kazan, Kırgız) Oğuz Lehçesi (Türkmence, Azerice, Balkar Lehçesi, Eski Anadolu Türkçesi, Türkiye Türkçesi) Moğolca 6. Ural-Altay Dilleri Her dilin köken olarak ayrımının yapılmasının temelinde, o dil ailesindeki diller arasında ortak ögelerin sınıflandırılması yatar. Örneğin Ural-Altay dil ailesinde şu ortak yanlar gösterilebilir: Ünlü harfleri çok olan bu gruptaki dillerde ses uyumu kuralı vardır. Sözcüklerde cinsiyet ayrımı yoktur (Eril ya da dişil ad bulunmaz.) Dilde tanımlık yoktur, çekimlenme ve sözcük türetme eklerle yapılır. İsim çekimlerinde iyelik eki kullanılır. Korece Fin-Uygur Japonca Macarca Ob Uygurcası Batı Fince Doğu Fince Lapça 57

8 ÜNİTE - 2 Dillerin Sınıflandırılması Ural-Altay dil ailesi iki koldan oluşur: Ural ve Altay kolları. Ancak bu kolların iki ayrı dil ailesi olduğunu öne sürenler de var. Bazı Türk dil bilimciler Altay kolunu "Türk (Hun) Dilleri Ailesi" olarak tanımlayarak bu iki kolu farklı diller olarak ele alırlar. Biz burada birçok dil bilim kitabında geçtiği şekliyle Ural-Altay dil ailesi olarak alıyor ve kısaca bu iki kolda bulunan dillerin adlarını vermekle yetiniyoruz. a. Ural Kolu: Ural kolu, Fin-Ugor ve Somoyed kolu olmak üzere iki gruba ayrılır: Fin - Ugor: Fince, Macarca, Estonca, Lapça, Ob Uygurcası, Votiak dili, Çeremiş dili, Hantıy dili, Mansi dili Somoyed: Somoyetçe BİLGİ Moğolca, bugünkü Moğolistan ve civarındaki özerk bölgelerde kullanılan dildir. Moğol diline uyarlanmış Kiril alfabesini kullanırlar. Hun İmparatorluğu döneminde Türkçeden ayrılmış bir koldur. b. Altay Kolu: Bu kolda Moğolca, Mançuca, Tunguz dilleri ve iki ayrı kolu ile Türkçe bulunur. Batı Türkçesi: Türkiye Türkçesi, Azerice, Gagavuzca, Türkmen lehçesi. Batı Türkçesine Oğuz Lehçesi de denmektedir. Doğu Türkçesi: Özbekçe, Uygurca, Kazakça, Kırgızca, Kumukça, Karakolpakça, Kazan Türkçesi, Başkurtça, Kırım Tatarcası, Nogayca, Karaçayca, Malkar Türkçesi, Altayca, Abakanca, Yakutça, Çuvaşça Korece, Kore yarımadasında kullanılan bir dildir. Hem Kuzey hem de Güney Kore'nin resmi dilidir. Ağzın ve dilin aldığı şekle göre karakterize edilen Kore alfabesi olan Hangıl'u kullanırlar. BİLGİ Fin-Ugor kolundaki dillerin dil bilgisi özellikleri oldukça ayrıntılıdır. Örneğin Macarca bir yabancı dil olarak öğrenilmesi bakımından dünyanın en zor dili kabul edilir. Son dönemlerde Korece ve Japonca da Altay dilleri kolunda sayılmaya başlanmıştır. Japonca, Japonya'da kullanılan bir dildir. Birbirinden farklı dört ana lehçeye sahiptir. Öyle ki farklı lehçelerde konuşan Japonlar birbirini anlayamaz. Son zamanlarda ülkedeki bu lehçe farklılıkları büyük oranda ortadan kaldırılmıştır. Tüm okullarda Tokyo lehçesiyle eğitim verilmektedir. Türkçeyle büyük benzerlik gösterir. Hatta kimi dil uzmanları Japoncayı, Türkçenin basitleştirilmiş şekli olarak kabul eder. Çince yazı karakterine benzeyen, üç farklı tipteki yazının kombinasyonuyla oluşturulan bir alfabe kullanırlar. Bugün yeryüzünde Ural-Altay dillerini konuşanların sayısı 350 milyonu bulmuştur. Ancak Altay kolunu konuşanlar 300 milyon olup Ural kolunu konuşanların sayısı 50 milyona yakındır. 58

9 ETKİNLİK Aşağıdaki tabloda yapı bakımından dil ailelerini inceleyerek verilen dilleri uygun bölümlere yazınız. Fince Türkçe YAPI BAKIMINDAN DİL AİLELERİ Vietnemca Moğolca ÜNİTE -2 Dillerin Sınıflandırılması İngilizce Çince Tibetçe Almanca Japonca Arapça 2. Ana dillerinin yazılı olduğu kartı bulan çocuklar, kendi dillerinin mensup olduğu dil ailesinden bir ya da birkaç dil daha öğrenmek istemektedir. Buna göre, hangi dilleri öğrenebileceklerini eşleştirerek belirtiniz. Almanca İngilizce Çince Türkçe Japonca Hintçe Flemenkçe Tibetçe Arapça Ermenice Farsça Macarca İbranice 59

10 ÜNİTE - 2 Dillerin Sınıflandırılması ETKİNLİK - 2 Aşağıdaki tablolarda verilen sözcük öbeklerini inceleyerek Türkçenin mensup olduğu dil ailesinin özelliklerini belirleyiniz. TÜRKÇE baş - başkan - başlık - başlamak Türetme yönünden ARAPÇA hakem, hâkim, hükm, muhakeme, mahkum, mahkeme bakmak - okuyucu - aralık - yapı sevgi - bilmek - öğrenci - işler Ünlüler yönünden nebat (bitki) - zehra (çiçek) kitap - anbeküt (örümcek) okul çantası - çocuk sevgisi adamın sesi - demir kapı tamlamalar yönünden Darül aceze (acizlerin kapısı) Beynel milel (Uluslar arası) Şeyhül İslam (İslam şeyhi) hesapsız - çaresiz habersiz - tarafsız ekler bi-hesap - bi-çare bi-haber - bi-taraf öğretmen yazar uslu cinsiyet yönünden muallim-muallime zeki-zekiye katip-katibe 60

11 ŞİMDİ TEST ZAMANI Kaynak bakımından birbirine yakın olan diller bir aile oluşturur. Aşağıdakilerden hangisi bir ana dil ailesi değildir? A) Hint-Avrupa Dilleri B) Bantu Dilleri C) Slav Dilleri D) Çin-Tibet Dilleri grup 2. grup I. Samoyetçe Asya II. Yunanca Ural III. Hintçe Romen IV. Çin Altay V. Moğolca Yukarıda 1. grupta verilenlerden hangisi 2. gruptakilerden biriyle eşleştirilemez? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. ÜNİTE -2 Dillerin Sınıflandırılması E) Hami-Sami Dilleri 2. Aşağıdakilerden hangisi dillerin sınıflandırılmasının iki ana ölçütü olmuştur? A) yapı - köken B) coğrafya - tarih C) din - ırk D) millet - alfabe E) kıta - köken 5. Türkçe "yapı" bakımından aşağıdaki dillerden hangisiyle benzeşir? A) İngilizce B) Fince C) Farsça D) Çince E) Arapça 3. I. Yeni sözcükler türetmek için ekler kullanılır. II. Sözcük köklerinde değişim gözlenmez. III. IV. Sözcük köklerinde asıl olan ünsüzlerdir. Çekim ekleri sözcüğün cümle içindeki yerini ve görevini belirler. V. Sözcük cümle içinde kullanıldığı yere göre anlam kazanır. Yukarıdaki özelliklerden hangi ikisi "eklemeli diller"e ait değildir? A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV. D) III. ve V. E) IV. ve V. 6. Tek heceli dillerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sözcük türetilirken kökte değişim meydana gelmez. B) Çekim ekleri yoktur. C) Vurgu ve tonlama önemlidir. D) Sözcük, diğer sözcüklerle kullanılışına göre anlam değiştirir. E) Sözcükler daima kök durumundadır. 61

12 ÜNİTE - 2 Dillerin Sınıflandırılması 7. I. İngilizce II. III. IV. Çince Hintçe Tibetçe V. Almanca Yukarıdaki dillerden hangi ikisi farklı coğrafyalarda olmasına rağmen aynı dil ailesinde yer almaktadır? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. D) III. ve IV. E) IV. ve V. 10. Dünya dilleri köken bakımından sınıflandırılırken aşağıdakilerden hangi esas alınmıştır? A) Aynı coğrafyada konuşulmaları B) Aynı ırktan insanların konuşması C) Aynı tarihi birliktelikleri olan insanların konuşması D) Benzer ses ve gramer kurallarının olması E) Konuşulan ulusların kültürlerinin benzer olması 8. Aşağıdakilerden hangisi farklı bir dil ailesine mensuptur? A) Fince B) Macarca C) Korece D) Türkçe E) Farsça 11. Aşağıdaki eşleştirmelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) Çince: Tek heceli/çin-tibet dil ailesi B) Arapça: Çekimli/Hami-Sami dil ailesi C) Fince: Tek heceli/bantu dil ailesi D) Türkçe: Eklemeli/Ural-Altay dil ailesi E) Almanca: Çekimli/Hint-Avrupa dil ailesi 9. dillerde sözcük çekimlenirken ve yeni kelime türetilirken sözcük kökleri değişir, tanınmayacak hâle gelebilir. Ekler sözcüğün önüne, ortasına ve sonuna getirilebilir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Tek heceli B) Eklemeli C) Çekimli D) Bitişken E) Ayrımlı 12. Ural-Altay dillerinin ortak özelliği aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Ünlü uyumu vardır. B) Ön eklerle sözcük türetilir. C) Çekim ekleri, yapım eki almış sözcüklere getirilemez. D) Sözcük üretilirken kökte değişim meydana gelir. E) Tamlamalarda asıl unsur önce gelir. 62

13 DİLİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER Türklerin çok geniş bir coğrafi alana yayılması ve bazı tarihi olaylar nedeniyle Türk dili, çok sayıda lehçelere ayrılmak zorunda kalmıştır. "Türkiye Türkçesi" deyimi ile bugünkü Türkiye Cumhuriyeti ve eski Osmanlı İmparatorluğu toprakları içindeki Türklerin kullandıkları tarihi ve modern konuşma ve yazı dili anlaşılmaktadır. Türkiye Türkçesi terimi yenidir, son dönemlerde ortaya çıkmıştır. Daha önce bunun yerine"türkî", "lisan-ı türkî", "lisan-ı Osmanî" gibi terimler kullanılmaktaydı. Türkiye Türkçesi, Türk TÜRKÇENİN TARİHSEL GELİŞİMİ TÜRKLERİN TARİH BOYUNCA KULLANDIKLARI YAZILAR Türklerin milattan sonra kullandığı belli başlı yazılar şunlardır: 1. Göktürk yazısı 2. Uygur yazısı ÜNİTE -2 Dillerin Sınıflandırılması lehçelerinin sınıflandırılmasında Batı Türkçesi grubunda yer almaktadır. Türkiye Türkçesi, Oğuz (Türkmen) Türklerinin dili olan Oğuzcanın yeni devresinde meydana gelen ve onun Batı kolları arasında bulunan bir dildir. Kısaca Yeni Oğuzcanın Doğu kolunu Türkmence, Batı kolunu Türkiye Türkçesi ve Azerice oluşturmaktadır. 3. Sogd yazısı 4. Çin yazısı Bugünkü (modern) Türkiye Türkçesi için "Yeni Türkçe" teriminin kullanımı da yaygınlaşmaktadır. 5. Tibet yazısı 6. Peçenek yazısı Türk dili, çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olduğundan, çevresindeki diğer ülkelerde de karşılıklı alış-veriş şeklinde görülen ilişkiler kurmuştur. İslam dünyasının ilim ve edebiyat dilleri olması nedeniyle, Türkçe en çok Arap ve Fars dillerinden etkilenmiştir. Bu etkilenişte zamanla ölçü kaybolmuş, dilimize çok sayıda Arapça ve Farsça sözcük gereksiz yere doldurulmuştur. Böylece okumuş kesime, yüksek tabakaya özgü olan ve özellikle kelime oyunlarına sapan; canlı dilden uzaklaşmış yapay bir yazı dili oluşmuştur. 7. İslav yazısı 8. Latin - İslav yazısı Türk lehçeleri içinde en çok gelişen ve en çok eser verilen "Türkiye Türkçesi"nde sadeleşme hareketi, 1908'den sonra kuvvetlenmiş, "Yeni Lisan" ve "Milli Edebiyat" görüşlerinin hakim olmasıyla ve 1918'de yeni bir edebi neslin ortaya çıkmasıyla başarıya ulaşmıştır. Sonuç olarak konuşma diliyle yazı dili arasındaki fark ortadan kalkmış, konuşma diline dayanan bir "edebiyat dili" meydana getirilmiştir. 9. Arap yazısı 10. Yeni Türk yazısı 63

14 ÜNİTE - 2 Dillerin Sınıflandırılması TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ Türk dilinin oluşumunu yedi aşamada tamamladığı bilinmektedir: Türk Dili Altay Çağı En Eski Türkçe Çağı İlk Türkçe Çağı Eski Türkçe Devresi Orta Türkçe Devresi Yeni Türkçe Devresi Modern Türkçe Devresi mezar taşları ve diğer yazıtlardır. Bu dile Köktürkçe, bu en eski Türk yazısına da Köktürk (Göktürk) yazısı denir. Bu devrenin bilinen ilk yazılı eserleri 8. yüzyılda Orhun Nehri kıyısına dikilmiş olan Göktürk (Orhun) Yazıtlarıdır. 8. yüzyıl sonlarına doğru Uygur Türkleri, Uygur Yazısı ile daha geniş ve sürekli bir yazı dili meydana getirmişlerdir. Eski Türkçe devresi kendi içinde iki kola ayrılır. Göktürkçe: Türk dilinin ses yapısıyla en iyi örtüşen alfabe Göktürk alfabesidir. Bu alfabe 38 harften meydana gelir. Bu harflerin 4 tanesi ünlü, 34 tanesi ünsüz işaretlerden oluşur. Türklerin yazılı ilk ürünleri bu alfabeyle oluşturulan Bilge Kağan Yazıtı GöktürkYazıtlarıdır. 1. Altay Çağı: Türkçe bu çağda henüz ayrı bir dil özelliği kazanmamıştır. Moğolca ve diğer akraba diller ile birlikte Ana Altayca içinde yer almaktadır. 2. En Eski Türkçe Çağı: Türkçenin bu çağda Ana-Altaycadan ayrıldığı düşünülmektedir. Türk, Moğol, Mançu-Tunguz, Kore ve Japon dillerinin bu devrede ortaya çıktığı kabul edilir. 3. İlk Türkçe Çağı: Bu devrede Türkçe artık gelişmiş bir dil olarak kendini göstermiş, diğer akraba dillerden tamamen ayrı bir dil olmuştur. Hun Türkçesi bu çağda oluşmuştur. 4. Eski Türkçe Devresi (Başlangıçtan 11. yy. kadar olan dönem) Bu dönemin bilinen ilk yazılı ürünleri 7. yüzyılın ortalarında başlayarak Yenisey, Orhun ve Talas bölgelerine dikilmiş taş anıtlar, Uygurca: Göktürk devletinin 744 tarihinde yıkılmasıyla onun yerine geçen Uygur egemenliği dönemi, kültürel etkinlikler ve gelişmeler yönünden Türk tarihinin en parlak ve dikkate değer dönemini oluşturur. Çin, Hint Irk Bitig ve İran kültürlerinin etkisiyle Uygurlar, Göktürk alfabesini bırakarak Uygur alfabesini düzenlemişlerdir. Uygur alfabesi "Sogd" kökenli olup bazı değişikliklerle Türkçeye uygulanmıştır. Bu alfabenin ne zaman kullanılmaya başlandığı kesin olarak bilinmemekle beraber, bu yazıyı kullanarak yaratılan ilk eserlerin 9. yüzyıl sonlarına ait oldukları saptanmıştır. Bu alfabe 14 harften oluşmuştur. Türkçenin seslerini tam olarak yansıtamamaktadır. Bu alfabeyle yazılan en önemli eserler "Altun Yaruk", "Irk Bitig" ve "Sekiz Yükmek"tir. Mani- Buda dinini kabul eden Uygurların yazılı ürünleri dinsel içeriklidir. 64

15 ETKİNLİK - 3 Orhun Kitabeleri'nden alınan aşağıdaki parçaları günümüz Türkçesi ile kıyaslayıp farkları belirtiniz, değişimleri gösteriniz. 1. yirmi kün olurup bu taşka bu tamga kop Yollug Tigin bitidim Günümüz Türkçesi Yirmi gün oturup / bu taşa bu damga(ları) hep / (ben) Yolluğ Tigin yazalım. ÜNİTE -2 Dillerin Sınıflandırılması 2. Bilge Tonyukuk. Ben Özüm Tabgaç iline kılındım. Türk bodun Tabgaçka Günümüz Türkçesi körür erti. Bilge Tanyukuk'um. Ben özüm (kendim) Çin ilinde kılındım (doğdum). Türk boyları Çin'e görür (bağlı) idi. 3. Türk, Oğuz begleri budun eşidin. üze tengri bamasar, asra yir telinmeser Türk budun ilirigin Günümüz Türkçesi törügün kim artatı udaçı erti Türk, Oğuz beyleri, milleti, işitin. Üstte gök basmasa, altta yer delinmese, Türk milleti, ilini töreni kim bozabilecekti. 65

16 ÜNİTE Orta Türkçe Devresi: Dillerin Sınıflandırılması Bu dönemde Türk dili ve Türk kültüründe büyük değişimler yaşanmıştır. Türkler 10. yüzyılda İslamiyeti resmen kabul etmiş, yazı dili olarak Arap alfabesinin kullanımına geçilmiştir. İslam dinini kabul eden ilk Türk devleti Karahanlılardır. 11. yüzyıl da yeni yazı dillerinin meydana geldiği bir dönemdir. Türkler arasında bir yandan Eski Türkçe devresindeki yazı dilinin ve bunun son aşaması olan Uygur Türkçesi kullanılırken, diğer yandan Hakaniye Türkçesi olarak da adlandırılan Karahanlı Türkçesi ve Doğu Türkçesi ile yazı dili oluşturulmuştur. Doğu Türkçesi (Kırgızca, Kazakça, Özbekçe), Batı Türkçesi (Eski Anadolu, Osmanlı, Türkiye Türkçesi) ve Kuzey Türkçeleri (Kıpçakça) olarak 13. yüzyıldan itibaren ortaya çıkmaya başlayan yeni yazı dili devresi ile Eski Türkçe devresi arasındaki bu döneme, Orta Türkçe ya da geçiş dönemi denmektedir. İslamiyetten sonraki Türk edebiyatının ilk eseri Yusuf Has Hacip'in yazdığı "Kutadgu Bilig"dir. BİLGİ 11. yüzyılda yazılmış eserlerden biri de Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lügat-it Türk adlı yapıtıdır. "Türk dillerinin sözlüğü" anlamına gelen bu eser kapsamlı bir sözlüktür. Yazar eserini "Türk dili ile Arap dilinin at başı yürüdükleri bilinsin." diye yazdığını söyler. Divan-ı Lügat-it Türk'te örnek olarak verilen halk şiirleri (koşular, sagular), atasözleri ve deyimler dil ve kültür tarihimiz yönünden oldukça önemlidir. Divan-ı Lugait't Türk Kaşgarlı Mahmut! Kimi dil bilimciler "Orta Türkçe" şeklinde dönemsel bir sınıflandırma yapmamakta ve "Eski Türkçe"den sonra "Yeni Türkçe" dönemini başlatmakta ve Harezm Türkçesini de bu dönemdeki ayrışmada yeni bir kol olan "Doğu Türkçesi"nin ilk aşaması kabul etmektedir. BİLGİ Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip tarafından 1069 yılında tamamlanmış ve Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han'a sunulmuştur. "Kutlu Olma Bilgisi" anlamına gelen bu eserde, devleti idare edenlerin nasıl davranmaları BİLGİ Divan-ı Hikmet (12. yüzyıl) Ahmet Yesevi'nin söylediği "hikmet" adı verilen şiirleri bir araya getiren, Türk tasavvuf edebiyatının bilinen en eski örneklerini içeren kitabıdır. Genel olarak Divan-ı Hikmet dervişlik hakkında övgülerden, bu dünyadan şikayetten, peygamberin hayatı ve mucizelerinden bahsedilen eserde, hem hece hem aruzla yazılmış "hikmet"ler vardır. gerektiğini, ideal bir devletin halkını nasıl mutlu edebileceğini, insanların toplum içindeki görev ve sorumluluklarının neler olduğunu anlatan, dini, ahlaki bilgiler yer almıştır. Kutadgu Bilig manzum bir eser olup 6645 beyitten meydana gelmiştir. Kutadgu Bilig 66 BİLGİ 12. yüzyılın başında yaratılan Atabet-ül Hakayık, Edip Ahmet tarafından yazılmıştır. Öğretici yönü ağır basan dini-ahlaki bir eserdir. "Gerçeklerin Eşiği" anlamına gelen eserde dinin faziletlerinden, ilimden, cimrilik-cömertlik gibi konulardan söz edilmiştir. Eser dörtlükler halinde düzenlenmiştir. Atabet-ül Hakayık

17 ETKİNLİK Kutadgu Bilig'den alınan aşağıdaki parçayı günümüz Türkçesi ile kıyaslayıp farkları belirtiniz. Könül kimni sevse körür közde ol Közin kança baksa uçar yüzde ol Könülde negü erse arzu tilek Ağız açsa barça tilin sözde ol Günümüz Türkçesi Gönül kimi sev(er)se gönir göz(ünün önünde)de o(nu) Gözün nereye baksa uçar yüzde o(nun hayali) Gönülde ne varsa arzu, dilek (insan) ağız açınca dilin(deki) sözde o (lur) ÜNİTE -2 Dillerin Sınıflandırılması 2. Atabetü'l Hakayık'tan alınan aşağıdaki parçayı günümüz Türkçesi ile kıyaslayıp farkları belirtiniz. Bekâsız erür bu ajun lezzeti Keçer yil keçer teg meze müdeti Yiğit koca bolur yeni eskirür Kavi erse kamlur kaçar kuvveti Günümüz Türkçesi Baki değildir bu dünya lezzeti Geçer yel geçer gibi lezzet zamanı Yiğit yaşlı olur, yeni eskir Kuvvetli devrilir, gider kuvveti 67

18 ÜNİTE Yeni Türkçe Devresi Bu devre 13. yüzyıldan, 20. yüzyıla kadar olan zaman dilimini kapsar. 13. yüzyılın sonlarına doğru Doğu ve Batı Türkleri arasında yeni ve birbirinden farklı iki yazı dili oluşmuştur: Dillerin Sınıflandırılması a. Doğu Türkçesi: Eski Türkçenin ve Karahanlı Türkçesinin bir devamı olarak kendini göstermiştir. Kısaca Orta Asya'daki Türklerin ortak dili Doğu Türkçesidir. Doğu Türkçesinin bir de Kuzey kolu bulunmaktadır, 15. yüzyıla kadar devam etmiş bu dile Kıpçakça denir. Kıpçak Türkçesi daha çok Kuzey Afrika'da ve Mısır'da kullanılmış, daha sonra Oğuz Türkçesi ile birleşmiştir. Eski Türkçenin devamı durumunda olan Doğu Türkçesi 15. yüzyıldan itibaren Çağatay Türkçesi olarak adlandırılmıştır. BİLGİ KIPÇAK TÜRKÇESİ Yeni Türkçe döneminin yazı dillerindendir. XII. yüzyıl ve XV. yüzyıllar arasında Hazer Denizi ve Karadeniz'in kuzey kesiminde gelişen Türk yazı dilleri Kıpçak Türkçesine dayanmaktadır. Onun için Kuzeybatı Türkçesine Kıpçak Türkçesi de denilmektedir. Kıpçaklar savaşçı güç ve köle olarak Mısır'a (Memlükler) ve Ön Asya'ya da yayıldılar. Karadeniz'in kuzeyindeki Kıpçak Türklerinden kalan tek eser Codex Cumanicus'dur. Bu eser 14. yüzyılda İtalyanlar ve Almanlar tarafından derlenmiş iki bölümlük bir eserdir. Eserin yazarı, yazıldığı yer ve zaman belli değildir. İki defterden oluşan eserin 1. kısmına "İtalyan Bölümü", 2. kısmına "Alman Bölümü" denilmektedir. Eser bir sözlük ve metinler derlemesi sayılır. Codex Cumanicus dışında elde bulunan eserlerin hemen hepsi Memluk Kıpçakçasına aittir. Bunlar Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazılan sözlük ve gramer kitapları; dini konulu eserler; atçılık, okçuluk, askerlikle ilgili kitaplar; edebi eserler (1391'de Saraylı Seyf tarafından yapılan Gülisten Tercümesi gibi) dir. 68 BİLGİ ÇAĞATAY TÜRKÇESİ Karahanlı (Hakaniye) ve Harezm-Altınorda Türkçelerinin devamıdır. XIII. ve XV. yüzyıllarda gelişme gösteren ve Timurlular döneminde İslam medeniyetinin tesiri altında zengin bir edebiyat meydana getiren Türk yazı diline Çağatay Türkçesi (Doğu Türkçesi) adı verilmektedir. Bu dilin en önemli ismi Ali Şir Nevaî'dir. Muhakemetü'l Lûgateyn adlı eserinde Türkçenin Farsça kadar yetkin ve zengin bir dil olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca ilk şairler tezkiresi olan Mecalisü'n Nefais de onun eseridir. Nevaî'den sonra XVI. yy.da BaAli Şir Nevai bür Şah bu dilin yetkin yazarları arasındadır. Babürname adlı eseri edebiyatımızdaki ilk anı olma özelliğini taşır. XVII. yüzyılda ise Ebu'l Gazi Bahadır Han'ın Şecere-i Türkî adlı eseri anılmalıdır. XX. yüzyıla gelindiğinde Çağatayca yerini Özbekçeye bırakır. b. Batı Türkçesi: Güney-Batı Türkçesi olarak da anılır. XII. yüzyıl sonlarıyla XIII. yüzyıl başlarından günümüze kadar Anadolu, Kuzey Azerbaycan, Güney Azerbaycan, Irak, Suriye, Adalar, Rumeli ve Kuzey Afrika'da kullanılan Türkçedir. Batı Türkçesinin ana kolunu Türkiye Türkçesi oluşturmaktadır. Türkiye Türkçesi kendi içinde üç devreye ayrılır: 1. Eski Anadolu Türkçesi 2. Osmanlı Türkçesi 3. Bugünkü Türkiye Türkçesi Eski Anadolu Türkçesi: Batı Türkçesinin ilk dönemidir. 13. ve 15. yüzyıllar arasındaki dönemdir. Selçuklular, Anadolu Beylikleri ve ilk Osmanlıların yazı dilidir. Eski Anadolu Türkçesinde Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalar henüz çok fazla sayıda yer almaz. Eski Anadolu Türkçesi dil yapısı bakımından Eski Türkçeye ait şekil ve sözcükleri devam ettirmekle birlikte, Oğuz lehçesinin ve ağızlarının da yer almasıyla oluşmuştur. Bu yüzden durulmuş ve standartlaşmış bir yazı dili değildir. Eski Anadolu Türkçesi, ancak İstanbul'un alınışından ve Osmanlı tarafından Türk birliği sağlandıktan sonra standartlaşabilmiş ve bundan sonra da Osmanlı Türkçesi devresine girilmiştir.

19 BİLGİ Eski Anadolu Türkçesi ile yazılmış başlıca eserler şunlardır: Yunus Emre "Divan" Sultan Veled "Türkçe Manzumeler" Ahmet Fakih "Çarhname" Şeyyad Hamza "Yusuf ve Züleyha" Aşık Paşa "Garipnâme" Şeyhi "Harname" Mercimek Ahmet "Kabusname" "Dede Korkut Hikâyeleri" BİLGİ Eski Anadolu Türkçesinin bugünkü Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması: 1. Eski Anadolu Türkçesinde, sözcüklerdeki ünlü uyumu incelik-kalınlık açısından çok kuvvetlidir. Öyle ki, bugün uyuma girmeyen ek ve edatlar bile uyuma girmiş durumdadır: yarınki > yarınki anuñ ıla > onun ile karnındagı > karnındaki anuñ çun > onun için 2. Düzlük-yuvarlaklık yönünden uyum yoktur. açuk > açık gördi > gördü kendüsi > kendi atlu > atlı bulınmak > bulunmak eyü > iyi 3. Bugün "t" ile başlayan bazı ekler "d" ile başlar. Ünsüz benzeşmesi olmadığı için bu durum başka eklerde de görülür: açdum > açtım danışıkcı > danışıkçı yokdurur > yoktur oldukca > oldukça 4. -acak/-ecek gelecek zaman eki yerine -ısar/iser veya -ası/-esi kullanılmıştır: bulısarım > bulacağım eyle olasısın > öyle olacaksın göresidür > görecektir olısardır > olacaktır 5. -dır / -dir eki yerine bunun daha eski şekli olan "durur" kullanılmıştır: vardurur > vardır yohdurur > yoktur 6. "-layın/-leyin" benzetme; "-gıl/-gil" emir; "-gaç/-geç", "-uban/-üben" zarf fiil ekleri gibi bugün artık kullanılmayan ekler vardır: yağmurlayın > yağmur gibi algıl > al bencileyin > benim gibi algaç > alınca açuban > açarak kalkuban > kalkarak Osmanlı Türkçesi: Batı Türkçesinin ikinci devresidir. 16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar olan zaman dilimini kapsar. Bu dönemde Eski Anadolu Türkçesinin izleri yavaş yavaş silinmiştir. Azeri Türkçesi bu dönemde ayrılır. Arap ve Fars dillerinin etkisi iyice artmıştır. Osmanlı Türkçesi, beş yüzyıl imparatorluğun yazı dili olmuştur. Batı medeniyetlerinin getirdiği ihtiyaçları Osmanlıcanın zengin vasıtalarıyla karşılamaya çalışan ve hayli başarılı olan bu dil, medreseden yetişen aydın zümrenin dili olmuş, bir millet dili olma imkanını yakalayamamıştır. Osmanlıca bir yandan varlığını sürdürürken, Türkçe de sınırlı ölçüde yabancı sözcüklerle genişleyerek gelişmiş ve geleceğin yazı dili olmaya hazırlanmıştır. Geçmişin derinliklerinden gelen sözlü halk edebiyatı varlığını sürdürmüş, destanlar, hikâyeler, şiirler az çok yazıya geçirilmiştir. BİLGİ Osmanlı Türkçesi ile yazılmış önemli eserlerden birkaçı: XVI. yüzyıl Baki "Divan" Fuzulî "Şikayetname", "Leyla ve Mecnun" XVII. yüzyıl Nefi "Siham-ı Kaza" Nabi "Hayriye", "Hayrabad" Katip Çelebi "Cihannüma", " Keşfü'z Zünun" XVIII. yüzyıl Nedim "Divan" Şeyh Galip " Hüsn ü Aşk" Osmanlıcanın kullanımı XIX. yüzyılda Tanzimat, Servet-i Fûnun ve Fecr-i Ati dönemlerinde de devam etmiştir. ÜNİTE -2 Dillerin Sınıflandırılması 69

20 ÜNİTE - 2 Dillerin Sınıflandırılması ETKİNLİK Şeyyad Hamza'nın Yusuf u Züleyha mesnevisinden alınan aşağıdaki parçayı günümüz Türkçesi ile karşılaştırarak farkları belirtiniz. Bundan sonra imdi anla söz yatın Nicedür eydem Yusuf hikâyetin Günümüz Türkçesi Bundan sonra şimdi anla (dinle) sözün devamını Nasıldır söyleyelim Yusuf('un) hikâyesi 2. Âşık Paşa'nın Garipname'sinden alınan aşağıdaki parçayı günümüz Türkçesi ile karşılaştırarak farkları belirtiniz. Türk diline kimsene bakmaz idi Türklere hergiz gönül akmaz idi Türk dahi bilmez idi bu dilleri Günümüz Türkçesi İnce yolu ol ulu menzilleri Türk diline kimse bakmazdı (değer vermezdi) Türklere herkes(in) gönlü akmazdı (sevmezdi) Türk dahi bilmezdi bu dilleri İnce ve uğraşılı o dili kullanmazlar 3. Baki'nin gazelinden alınmış aşağıdaki parçayı günümüz Türkçesi ile kıyaslayıp ne gibi farklar olduğunu belirtiniz. Ferman-ı aşka can iledür inkiyadumuz Hükm-i kazaya zerre kadar yok inadımız Günümüz Türkçesi Aşk, fermanına candandır boyun eğişimiz. (Bu uğurda) Kazanın hükmüne (alın yazımıza) karşı zerre kadar inadımız (karşı koymamız) yok. 70

1. DÜNYADAKİ BAŞLICA DİL AİLELERİ

1. DÜNYADAKİ BAŞLICA DİL AİLELERİ 1. DÜNYADAKİ BAŞLICA DİL AİLELERİ Kaynak bakımından birbirine yakın olan diller bir aile teşkil ederler. Dünya dilleri bu şekilde çeşitli dil ailelerine ayrılırlar. Bir dil ailesi tarihin bilinmeyen devirlerinde

Detaylı

TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER DİL AİLELERİ, DİL GRUPLARI, DİL TÜRLERİ. Dil Aileleri Dil Grupları Dil Türleri

TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER DİL AİLELERİ, DİL GRUPLARI, DİL TÜRLERİ. Dil Aileleri Dil Grupları Dil Türleri HEDEFLER İÇİNDEKİLER DİL AİLELERİ, DİL GRUPLARI, DİL TÜRLERİ Dil Aileleri Dil Grupları Dil Türleri TÜRK DİLİ - I Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Dil ailelerini açıklayabilecek, Lehçe, ağız, şive gibi dil

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖNSÖZ DİL NEDİR? / İsmet EMRE 1.Dil Nedir?... 1 2.Dilin Özellikleri.... 4 3.Günlük Dil ile Edebî Dil Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar... 5 3.1. Benzerlikler... 5 3.2. Farklılıklar...

Detaylı

2. HAFTA TÜR 101 TÜRK DİLİ-1

2. HAFTA TÜR 101 TÜRK DİLİ-1 2. HAFTA TÜR 101 TÜRK DİLİ-1 Amaçlar Bu bölüm tamamlandıktan sonra; Dil olgusu ile ilgili genel bir bakış açısı kazanılması, Dillerin hangi ölçütlere göre sınıflandırıldığının tespit edilmesi, Dünyada

Detaylı

İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN

İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN 1) XI. Yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve

Detaylı

ÜNİTE TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ

ÜNİTE TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ HEDEFLER İÇİNDEKİLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ Türk Dilinin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Dilinin Gelişmesi ve Tarihî Devreleri TÜRK DİLİ - I Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Türk dilinin dünya dilleri

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Konu Anlatımlı Soru Bankası ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ...

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Konu Anlatımlı Soru Bankası ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ... İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm... 7 ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ... 8 Türk Dillerinin Sınıflandırılması... 14 Türk Dillerinin Ses Denklikleri Bakımından Sınıflandırılması... 16 Altay Dilleri Teorisini Kabul

Detaylı

ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ I TDE303U

ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ I TDE303U ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ I TDE303U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1. ÜNİTE Dil, Diller ve Türk Dili DİL VE DİLLER Dil, insan-varlık

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ. Hafta 3

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ. Hafta 3 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TÜRK DİLİ I Hafta 3 Okutman Engin ÖMEROĞLU Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan bu ders

Detaylı

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 2015/Güz Dönemi Türk Dili I Vize Soruları*

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 2015/Güz Dönemi Türk Dili I Vize Soruları* KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 2015/Güz Dönemi Türk Dili I Vize Soruları* 1. Dil ve kültürle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Dil, insan yaşamını anlamlandıran ve onu sosyal bir varlık olmasını sağlayan

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ. Hafta 7

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ. Hafta 7 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TÜRK DİLİ I Hafta 7 Okutman Engin ÖMEROĞLU Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan bu ders

Detaylı

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler OLAY ÇEVRESINDE GELIŞEN EDEBI METINLER Oğuz Türkçesinin Anadolu daki ilk ürünleri Anadolu Selçuklu Devleti

Detaylı

TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI-Dil Yapısı

TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI-Dil Yapısı Pazar, 27 Eylül 2009 0949 - Son Güncelleme Pazar, 27 Eylül 2009 0950 TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI-Dil Yapısı Dil İnsanların duygu, düşünce ve isteklerini anlatmak için kullandıkları ses ya da işaretler

Detaylı

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım İLETİŞİM, DİL VE KÜLTÜR 1. İletişim 2. İnsan, İletişim ve Dil 3. Dil Kültür İlişkisi DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ 1. Dillerin Sınıflandırılması

Detaylı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı

Detaylı

ÜNİTE NO: III DİLİMİZİN YERİ VE BUGÜNKÜ DURUMU

ÜNİTE NO: III DİLİMİZİN YERİ VE BUGÜNKÜ DURUMU ÜNİTE NO: III DİLİMİZİN YERİ VE BUGÜNKÜ DURUMU AMAÇLARIMIZ: 1. Türkçenin kökence ilgili olduğu dilleri tanıtmak 2. Türkçenin yapıca ortak olduğu dilleri göstermek 3. Türkçenin dünyadaki önemini işlemek

Detaylı

Tercüme çeviri hizmeti verdiğimiz konular

Tercüme çeviri hizmeti verdiğimiz konular Şirketimiz Yılların Verdiği deneyim ile, dünyadaki tüm resmi dillerde ve her konuda, profesyonel tercüme hizmeti vermektedir. Uluslararası kalitede bireysel ve kurumsal tercüme hizmeti alabileceğiniz şirketimiz

Detaylı

8. DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI

8. DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI 8. DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI Giriş Günümüzde dünya üzerinde kaç dil konuşulduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bazı diller milyonlarca konuşura sahipken bazıları ise birkaç bin konuşuru bulunmaktadır.

Detaylı

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ X 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti 2011-2012 DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" YENİ DERS PLANI** 1.YARIYIL 1.YARIYIL Birleşti ATA 101 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ I Z 2+0 2 X X X X ATA 101 ile ATA 102

Detaylı

DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ

DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ Ahmet DEMİRCAN Ankara 2007 DİL NEDİR? Dil insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabii bir vasıta; kendi kanunları içerisinde yaşayan

Detaylı

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak

Detaylı

TÜRK DÜNYASINI TANIYALIM

TÜRK DÜNYASINI TANIYALIM TÜRK DÜNYASINI TANIYALIM Türk Dünyası, Türk milletine mensup bireylerin yaşamlarını sürdürdüğü ve kültürlerini yaşattığı coğrafi mekânın tümünü ifade eder. Bu coğrafi mekân içerisinde Türkiye, Malkar Özerk,

Detaylı

İnci. Hoca GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ (İLK İSLAMİ ESERLER)

İnci. Hoca GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ (İLK İSLAMİ ESERLER) İnci GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ (İLK İSLAMİ ESERLER) Hoca ESERLERİN ORTAK ÖZELİKLERİ Hem İslâmiyet öncesi kültürü hem de İslâmî kültür iç içedir. Aruzla hece, beyitler dörtlük birlikte kullanılmıştır. Eserler

Detaylı

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır.

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır. Edebiyatı Sanatçıları Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. ı vardır. MEVLANA: XIII.yüzyılda yaşamıştır. Birkaç

Detaylı

önce biz sorduk 50 Soruda KPSS 2017 soru ÖABT TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk 50 Soruda KPSS 2017 soru ÖABT TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl Yazar: Komisyon Editör: Fatih Mehmet Muş ÖABT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SORU BANKASI ISBN

Detaylı

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI ZORUNLU DERSLER BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL 1 YDİ 101

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRK DİLİ EDEBİYATI Tamamı Çözümlü SORU BANKASI

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRK DİLİ EDEBİYATI Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 30 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Yazar: Komisyon Editör: Fatih Mehmet MUŞ ÖABT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SORU

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda 34 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ TÜRK DİLİ CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ÇOCUK EDEBİYATI

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda 34 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ TÜRK DİLİ CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ÇOCUK EDEBİYATI Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 34 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ TÜRK DİLİ CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ÇOCUK EDEBİYATI Komisyon ÖABT Sınıf Öğretmenliği Türk Dili - Cumhuriyet

Detaylı

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 EDEBİYAT TARİHİ / TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASINDAKİ ÖLÇÜTLER 1.Edebiyat tarihinin uygarlık tarihi içindeki yerini.edebiyat tarihinin

Detaylı

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ a. 14.Yüzyıl Orta Asya Sahası Türk Edebiyatı ( Harezm Sahası ve Kıpçak Sahası ) b. 14.Yüzyılda Doğu Türkçesi ile Yazılmış Yazarı Bilinmeyen Eserler c.

Detaylı

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ. Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı İLGİLİ MAKAMA

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ. Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı İLGİLİ MAKAMA Sayı : 10476336-100-E.531 29/01/2019 Konu : Ders İçerikleri-Çağdaş Türk Lehçerleri ve Edebiyatları Bölümü İLGİLİ MAKAMA Bu belge 5070 Elektronik İmza Kanununa uygun olarak imzalanmış olup, Fakültemiz Çağdaş

Detaylı

Başkent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. Doç. Dr. S. EKER

Başkent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. Doç. Dr. S. EKER TÜRK DİLİ ÜZERİNE BİRKAÇ NOT Başkent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Doç. Dr. S. EKER 1 Millî his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir Dilin millî ve zengin olması millî

Detaylı

DERSLER VE AKTS KREDİLERİ

DERSLER VE AKTS KREDİLERİ DERSLER VE AKTS KREDİLERİ 1. Yarıyıl Ders Listesi TDP-101 TOPLUMSAL DUYARLILIK PROJESİ I Zorunlu 1+0 1 1 YDBI-101 İNGİLİZCE Zorunlu 2+0 2 2 TDE-155 KLASİK TÜRK EDEBİYATI TEMEL BİLGİLER-I Zorunlu 2+0 2

Detaylı

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Sözlü Dönem Yazılı Dönem İslamî Dönem Türk Edebiyatı Geçiş Dönemi Divan Edebiyatı Halk Edebiyatı Batı etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Tanzimat

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 2 EDEBİ BİLGİLER (ŞİİR BİLGİSİ) 1. İncelediği şiirden hareketle metnin oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti 2. Şiirin yapısını çözümler. 3. Şiirin

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR 1. Edebiyat tarihinin incelediği konuları açıklar. 2. Edebî eserlerin yazıldığı dönemi temsil eden belge olma niteliğini sorgular 3. Uygarlık tarihiyle edebiyat

Detaylı

Dil Nedir? Dilin Temel Nitelikleri Nelerdir?

Dil Nedir? Dilin Temel Nitelikleri Nelerdir? Dil Nedir? Dilin Temel Nitelikleri Nelerdir? Dil bir anlaşma aracıdır. Dil doğal bir araçtır. Dilin kendine ait kanunları vardır. Dil canlı bir varlıktır. Dil milleti birleştirir ve korur. Dil sesler sistemidir.

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi

Yrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Eğitim Tarihi Yrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İslam Öncesi Türklerde Eğitimin Temel Özellikleri 2 Yaşam biçimi eğitimi etkiler mi? Çocuklar ve gençlerin

Detaylı

ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ KPSS Eğitimde

ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ KPSS Eğitimde ÖABT SINIF KPSS 2016 Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 2015 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 40'ın üzerinde soruyu kolaylıkla çözebildiğini açıkladı. ÖĞRETMENLİĞİ Eğitimde 29. yıl Komisyon

Detaylı

ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ-I

ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ-I T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 2392 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 1389 ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ-I Yazarlar Prof.Dr. Ahmet BURAN (Ünite 1-8) Doç.Dr. Ercan ALKAYA (Ünite 1-8) Editörler Prof.Dr.

Detaylı

KUZEY DOĞU TÜRKÇESİ ESKİ TÜRKÇE

KUZEY DOĞU TÜRKÇESİ ESKİ TÜRKÇE ESKİ TÜRKÇE Köktürkler döneminden itibaren yazılı metinlerle takip edilen ve gelişmesini 13. yüzyıla kadar tek yazı dili olarak sürdüren Türkçedir. Bu dönemde Türkçenin yayılma alanı ana hatlarıyla kuzeyde

Detaylı

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ TDE729 1 3 + 0 6 Sosyal bilimlerle ilişkili

Detaylı

Türk Eğitim Tarihi. 2. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri. Dr.

Türk Eğitim Tarihi. 2. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri.   Dr. Türk Eğitim Tarihi 2. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri Dr. Ali GURBETOĞLU www.agurbetoglu.com agurbetoglu@hotmail.com 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri İslam

Detaylı

2014 2015 DERS YILI MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA ANADOLU LİSESİ VE FEN LİSESİ 10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ YARIYIL ÖDEVİ

2014 2015 DERS YILI MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA ANADOLU LİSESİ VE FEN LİSESİ 10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ YARIYIL ÖDEVİ 2014 2015 DERS YILI MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA ANADOLU LİSESİ VE FEN LİSESİ 10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ YARIYIL ÖDEVİ 1. Alp Er Tunga öldi mü Issız ajun kaldı mu Ödlek öçin aldı mu Emdi yürek yırtılur

Detaylı

ÖABT. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI SORU BANKASI ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü. Fat h Mehmet Muş Eda Lale.

ÖABT. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI SORU BANKASI ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü. Fat h Mehmet Muş Eda Lale. ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT TÜRK DİLİ ve SORU BANKASI Alan B lg s Fat h Mehmet Muş Eda Lale Alan Eğ t m Sıddık Akbayır EDEBİYATI

Detaylı

Türk Eğitim Tarihi. 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri. Yrd. Doç. Dr.

Türk Eğitim Tarihi. 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri.  Yrd. Doç. Dr. Türk Eğitim Tarihi 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri Yrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU www.agurbetoglu.com agurbetoglu@yahoo.com 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri

Detaylı

PROF. DR. HÜLYA SAVRAN. hsavran@balikesir.edu.tr. 4. ÖĞRENİM DURUMU Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

PROF. DR. HÜLYA SAVRAN. hsavran@balikesir.edu.tr. 4. ÖĞRENİM DURUMU Derece Alan Üniversite Yıl Lisans PROF. DR. HÜLYA SAVRAN ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı Hülya SAVRAN İletişim Bilgileri Adres Telefon Mail Balıkesir Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Bölümü 10145 Çağış Yerleşkesi / BALIKESİR 0 266 612 10 00

Detaylı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ DERS PLANI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ DERS PLANI TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ DERS PLANI 1. SINIF - I. YARIYIL TDE 101 OSMANLI TÜRKÇESİ I 4 0 4 TDE 103 TÜRKİYE TÜRKÇESİ GRAMERİ I 2 0 2 TDE 109 ESKİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ I 2 0 2 TDE 111 YENİ TÜRK EDEBİYATINA

Detaylı

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ PDF

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ PDF ORTA ASYA TÜRK TARİHİ PDF Orta Asya Tarihi adlı eser Anadolu Üniversitesinin ders kitabıdır ve Ahmet Taşağıl gibi birçok değerli isim tarafından kaleme alınmıştır. PDF formatını bu adresten indirebilirsiniz.

Detaylı

Türkçe dönemleri ve Türk yazı dilinin tarihi gelişimiyle birlikte Türkçenin değişim çizgisini takip edeceğiz.

Türkçe dönemleri ve Türk yazı dilinin tarihi gelişimiyle birlikte Türkçenin değişim çizgisini takip edeceğiz. ÖZET : Bu bölümde, Türk dilinin tarihi dönemlerinden Orta Türkçe, Yeni Türkçe ve Modern Türkçe dönemleri ve Türk yazı dilinin tarihi gelişimiyle birlikte Türkçenin değişim çizgisini takip edeceğiz. TÜRK

Detaylı

ÖABT. TÜRK DİLİ ve. SORU BANKASI Tamamı Çözümlü KPSS 2016. Editör: Fatih Mehmet Muş. Eğitimde

ÖABT. TÜRK DİLİ ve. SORU BANKASI Tamamı Çözümlü KPSS 2016. Editör: Fatih Mehmet Muş. Eğitimde ÖABT TÜRK DİLİ ve KPSS 2016 Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 2015 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 40'ın üzerinde soruyu kolaylıkla çözebildiğini açıkladı. EDEBİYATI SORU BANKASI Tamamı

Detaylı

ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ-I

ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ-I T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 2392 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 1389 ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ-I Yazarlar Prof.Dr. Ahmet BURAN (Ünite 1-8) Doç.Dr. Ercan ALKAYA (Ünite 1-8) Editörler Prof.Dr.

Detaylı

Öğretim Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Milena Yordanova

Öğretim Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Milena Yordanova Öğretim Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Milena Yordanova AKTS: 13+8* Dersin Adı: Uygulamalı Türk Dili 1 yordanova_milena@yahoo.com Dersin Yılı: 1 Dersin Yarıyılı: 1 (kış dönemi) En az Orta seviyede (Avrupa

Detaylı

Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER

Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER SOSYAL BİLGİLER KONU:ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİ (Büyük)Asya Hun Devleti (Köktürk) Göktürk Devleti 2.Göktürk (Kutluk) Devleti Uygur Devleti Hunlar önceleri

Detaylı

OSMANLICA öğrenmek isteyenlere kaynaklar

OSMANLICA öğrenmek isteyenlere kaynaklar OSMANLICA öğrenmek isteyenlere kaynaklar Eda Yeşilpınar Hemen her bölümün kuşkusuz zorlayıcı bir dersi vardır. Öğrencilerin genellikle bu derse karşı tepkileri olumlu olmaz. Bu olumsuz tepkilerin nedeni;

Detaylı

Türkçenin Tarihi Dönemleri ORTAK DERSLER TÜRK DİLİ I. Yrd. Doç. Dr. Şeyma KURAN

Türkçenin Tarihi Dönemleri ORTAK DERSLER TÜRK DİLİ I. Yrd. Doç. Dr. Şeyma KURAN 4 Türkçenin Tarihi Dönemleri ORTAK DERSLER TÜRK DİLİ I Yrd. Doç. Dr. Şeyma KURAN 1 Ünite: 4 TÜRKÇENİN TARİHİ DÖNEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Şeyma KURAN İçindekiler 4.1. İLK TÜRKÇE (MÖ V. yy -Milat)... 3 4.2.

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... vii KISIM 1 GASTRONOMİ: KAVRAMSAL YAKLAŞIM VE TRENDLER

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... vii KISIM 1 GASTRONOMİ: KAVRAMSAL YAKLAŞIM VE TRENDLER İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii KISIM 1 GASTRONOMİ: KAVRAMSAL YAKLAŞIM VE TRENDLER Bölüm 1: Gastronomi Kavramı: Tanımı ve Gelişimi... 3 1.1. Gastronomi Kavramı... 5 1.2. Gastronominin Tarihsel Gelişimi... 8 1.3.

Detaylı

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders Dr. İsmail BAYTAK Orta Asya Tarihine Giriş Türk Adının Anlamı: Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı Türk adından ilk olarak Çin Yıllıklarında bahsedilmektedir. Çin kaynaklarında

Detaylı

Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI

Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı TDE 601 Divan Şiiri

Detaylı

DOÇ. DR. HATİCE ŞİRİN USER İN BAŞLANGICINDAN GÜNÜMÜZE TÜRK YAZI SİSTEMLERİ ADLI ESERİ ÜZERİNE

DOÇ. DR. HATİCE ŞİRİN USER İN BAŞLANGICINDAN GÜNÜMÜZE TÜRK YAZI SİSTEMLERİ ADLI ESERİ ÜZERİNE DOÇ. DR. HATİCE ŞİRİN USER İN BAŞLANGICINDAN GÜNÜMÜZE TÜRK YAZI SİSTEMLERİ ADLI ESERİ ÜZERİNE Abdullah MERT Tarih boyunca çeşitli alfabelerle dillerini kaydeden Türkler için dünyanın en fazla alfabe değiştiren

Detaylı

Yüksek Lisans Öğretim Programı Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Öğretim Programı Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Öğretim Programı Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Genel Bilgiler H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı; a. Türk Dili, b. Eski Türk Edebiyatı, c. Yeni Türk

Detaylı

DR. NURŞAT BİÇER İN TÜRKÇE ÖĞRETĠMĠ TARĠHĠ ADLI ESERĠ ÜZERİNE

DR. NURŞAT BİÇER İN TÜRKÇE ÖĞRETĠMĠ TARĠHĠ ADLI ESERĠ ÜZERİNE POLATCAN, F. (2017). Dr. Nurşat Biçer in Türkçe Öğretimi Tarihi Adlı Eseri Üzerine. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 2890-2894. DR. NURŞAT BİÇER İN TÜRKÇE ÖĞRETĠMĠ TARĠHĠ ADLI

Detaylı

1: İLETİŞİM, DİLVE KÜLTÜR

1: İLETİŞİM, DİLVE KÜLTÜR ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1: İLETİŞİM, DİLVE KÜLTÜR 15 1.1. Dilin Tanımı 16 1.1.1. Dil Tabii Bir Vasıtadır 17 1.1.2. Dil, Kendi Kanunları Olan Canlı Bir Varlıktır 17 1.1.3. Dil, Temeli Bilinmeyen Zamanlarda

Detaylı

9. SINIF ÜNİTE DEĞERLENDİRME SINAVLARI LİSTESİ / DİL VE ANLATIM

9. SINIF ÜNİTE DEĞERLENDİRME SINAVLARI LİSTESİ / DİL VE ANLATIM SINAVLARI LİSTESİ / DİL VE ANLATIM İletişim Dil - Kültür İlişkisi İnsan, İletişim ve Dil Dillerin Sınıflandırılması Türk Dilinin Tarihi Gelişimi ve Türkiye Türkçesi Türkçenin Ses Özellikleri Telaffuz (Söyleyiş)

Detaylı

ÜNİTE:1. Dil Nedir? ÜNİTE:2. Dil Kültür İlişkisi ÜNİTE:3. Türk Dilinin Gelişimi ve Tarihsel Dönemleri ÜNİTE:4. Ses Bilgisi ÜNİTE:5

ÜNİTE:1. Dil Nedir? ÜNİTE:2. Dil Kültür İlişkisi ÜNİTE:3. Türk Dilinin Gelişimi ve Tarihsel Dönemleri ÜNİTE:4. Ses Bilgisi ÜNİTE:5 ÜNİTE:1 Dil Nedir? ÜNİTE:2 Dil Kültür İlişkisi ÜNİTE:3 Türk Dilinin Gelişimi ve Tarihsel Dönemleri ÜNİTE:4 Ses Bilgisi ÜNİTE:5 1 Yapı Bilgisi: Biçim Bilgisi ve Söz Dizimi ÜNİTE:6 Türkçenin Söz Varlığı

Detaylı

C. ( ) D. ( ) E. ( ) F. ( ) G. ( ) H. ( ) I. ( ) J. ( ) A. ( ) B. ( )

C. ( ) D. ( ) E. ( ) F. ( ) G. ( ) H. ( ) I. ( ) J. ( ) A. ( ) B. ( ) TÜRK DİLİ A- Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. 1.Diller köken ve. bakımından olmak üzere iki şekilde sınıflandırılır. 2.Arapça, İngilizce, Almanca ve Fransızca.. dillerdendir.

Detaylı

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir.

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 1. SINIF GÜZ YARII I.YARI KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ İKİLİ ÖĞRETİM

Detaylı

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ I VE II. ÖĞRETİM DERS İÇERİKLERİ

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ I VE II. ÖĞRETİM DERS İÇERİKLERİ I. ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ I VE II. ÖĞRETİM DERS İÇERİKLERİ TDE101 Türk Dili / Ses Bilgisi 303 5 Dilin tanımı, mahiyeti, kültürle ilişkisi, dünyadaki

Detaylı

Türk Dili I El Kitabı

Türk Dili I El Kitabı Türk Dili I El Kitabı Editörler Osman Gündüz Osman Mert Yazarlar Sıddık Bakır Yasin Mahmut Yakar Osman Mert Kürşad Çağrı Bozkırlı Erhan Durukan Nurşat Biçer Oğuzhan Yılmaz M. Abdullah Arslan Osman Gündüz

Detaylı

ÖABT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖSYM ÖABT ALAN BİLGİSİ - ALAN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Sıddık Akbayır Demet Gülenç Fat h Mehmet Muş

ÖABT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖSYM ÖABT ALAN BİLGİSİ - ALAN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Sıddık Akbayır Demet Gülenç Fat h Mehmet Muş ÖABT 2015 ÖSYM sınav tekniğine uygundur. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ALAN BİLGİSİ - ALAN EĞİTİMİ Sıddık Akbayır Demet Gülenç Fat h Mehmet Muş Konu Anlatımı Özgün Sorular

Detaylı

ÜNİTE NO: II TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ. (Bu ünite 2. Hafta nın devamı niteliğindedir. 2. Hafta nın ders notlarını almayı unutmayınız.

ÜNİTE NO: II TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ. (Bu ünite 2. Hafta nın devamı niteliğindedir. 2. Hafta nın ders notlarını almayı unutmayınız. ÜNİTE NO: II TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ (Bu ünite 2. Hafta nın devamı niteliğindedir. 2. Hafta nın ders notlarını almayı unutmayınız.) AMAÇLARIMIZ: 1. Türkçenin derinliğini göstermek 2. Türkçenin eserlerini

Detaylı

ORHUN TÜRKÇESİ TDE-201U

ORHUN TÜRKÇESİ TDE-201U ORHUN TÜRKÇESİ TDE-201U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1. ÜNİTE Türk Diline Giriş YAPILARI BAKIMINDAN DİLLER Kaynaklar bugün

Detaylı

RİSÂLE-İ MÛZE-DÛZLUK ÜZERİNE

RİSÂLE-İ MÛZE-DÛZLUK ÜZERİNE A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 51, ERZURUM 2014, 471-475 RİSÂLE-İ MÛZE-DÛZLUK ÜZERİNE ABOUT RİSÂLE-İ MÛZE-DÛZLUK Ahmet DEMİRTAŞ * Resim 1: Kitaba ait kapak görüntüsü Çizmecilik /

Detaylı

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR PROGRAMI

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR PROGRAMI ANADAL EĞİTİM PROGRAMI ZORUNLU DERSLERİ 1. YIL 2.YARIYIL 3 1 2 TDİ102 ATA102 YDİ102 YDA102 YDF102 Türk Dili II (Turkish Language II) Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi (History of the Republic of Turkey)

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRK DİLİ EDEBİYATI ALAN BİLGİSİ ALAN EĞİTİMİ

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRK DİLİ EDEBİYATI ALAN BİLGİSİ ALAN EĞİTİMİ Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 30 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ALAN BİLGİSİ ALAN EĞİTİMİ Komisyon ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı Konu Anlatımlı ISBN 978-605-318-942-8 Kitapta

Detaylı

ÖABT. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI. öabt ÖSYM ALAN BİLGİSİ - ALAN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ

ÖABT. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI. öabt ÖSYM ALAN BİLGİSİ - ALAN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ öabt 2014 ÖSYM sınav tekniğine uygundur. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ALAN BİLGİSİ - ALAN EĞİTİMİ Şah n Şener Mahmut Kurnaz Murat Aytek n Konu Anlatımı Özgün Sorular Ayrıntılı

Detaylı

ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? IS IT PARENT LANGUAGE OR OR MOTHER TONGUE?

ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? IS IT PARENT LANGUAGE OR OR MOTHER TONGUE? ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? Prof. Dr. Mukim SAĞIR ÖZET Bu makalede ana dil ve ana dili terimlerinin kullanımları üzerinde durulacaktır. Aralarında nüans olan bu iki terimin Türkçe ve Türk Dili öğretiminde

Detaylı

TÜRK DĐLĐ: DÜNYA DĐLĐ

TÜRK DĐLĐ: DÜNYA DĐLĐ TÜRK DĐLĐ: DÜNYA DĐLĐ Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın Türk Dil Kurumu Başkanı Bugün yaklaşık 220 milyon konuşuru bulunan Türk dili, Moğol ve Mançu-Tunguz dillerinin de yer aldığı Altay dil ailesinin en fazla

Detaylı

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI GÜZ DÖNEMİ DERSLERİ Kodu Dersin Adı Statüsü T P K AKTS TAE 600 Özel Konular Z 4 0 0 30 TAE 601 Türkiyat Araştırmalarına Giriş I Z

Detaylı

TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015

TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015 ADI : SOYADI:. SINIF : NU.:.. TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015 KAHTA FEN LİSESİ 2014 2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM I. YAZILI. 1. SORU 2. SORU 3. SORU 4. SORU 5. SORU 6. SORU 7. SORU 8. SORU

Detaylı

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ Dersi Veren: Osman SEZGİN Telefon: (216) 521 97 97 E-posta:

Detaylı

Fırat Üniversitesi İNSANİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI

Fırat Üniversitesi İNSANİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI Fırat Üniversitesi İNSANİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇTL411 Karakalpak ve Nogay Türkçesi Yarıyıl Kodu Adı T+U 7 ÇTL411 Kredi AKTS 2 2 5 Dersin Dili Türkçe Dersin Düzeyi Fakülte Dersin Staj Durumu Yok

Detaylı

TÜRK DİLİ I 3. DERS: DÜNYA DİLLERİ ZELİHA ÇELEN BOZTİLKİ

TÜRK DİLİ I 3. DERS: DÜNYA DİLLERİ ZELİHA ÇELEN BOZTİLKİ TÜRK DİLİ I 3. DERS: DÜNYA DİLLERİ ZELİHA ÇELEN BOZTİLKİ Yeryüzünde yaklaşık 6000 dil konuşulduğunu söylemek mümkündür. DÜNYA DİLLERİ NASIL SINIFLANDIRILIR? Diller özellikle yapı ve köken bakımından gruplandırılır.

Detaylı

TARİH BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ BİRİNCİ YIL

TARİH BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ BİRİNCİ YIL TARİH BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ BİRİNCİ YIL I. Yarıyıl II. Yarıyıl TAR 101 OSMANLI TÜRKÇESİ I 4 0 4 6 TAR 102 OSMANLI TÜRKÇESİ II 4 0 4 6 TAR 103 İLKÇAĞ TARİHİ I 2 0 2 4 TAR 104 İLKÇAĞ TARİHİ II 2 0 2 4 TAR

Detaylı

İLETİŞİM, DİL VE KÜLTÜR. İletişim, dil ve kültür çıkma ihtimali düşük olan bir konudur. Yine de en azından bir defa da

İLETİŞİM, DİL VE KÜLTÜR. İletişim, dil ve kültür çıkma ihtimali düşük olan bir konudur. Yine de en azından bir defa da İLETİŞİM, DİL VE KÜLTÜR İletişim, dil ve kültür çıkma ihtimali düşük olan bir konudur. Yine de en azından bir defa da olsa konuyu okumakta fayda vardır. Ne olur ne olmaz her ihtimale karşı hazırlıklı olmakta

Detaylı

ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ. Yüksek Lisans Bilimsel Hazırlık Sınıfı Dersleri. Dersin Türü. Kodu

ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ. Yüksek Lisans Bilimsel Hazırlık Sınıfı Dersleri. Dersin Türü. Kodu ABANT İET BAYAL ÜNİVERİTEİ OYAL BİLİMLER ENTİTÜÜ Yüksek Lisans Bilimsel Hazırlık ınıfı Dersleri ANABİLİM DALI :Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı : Türk Dili Birinci Yarıyıl/First emester Dersi Adı T U

Detaylı

Güner, Galip, Kıpçak Türkçesi Grameri, Kesit Yayınları, İstanbul, 2013, 371 S.

Güner, Galip, Kıpçak Türkçesi Grameri, Kesit Yayınları, İstanbul, 2013, 371 S. Dil Araştırmaları Sayı: 12 Bahar 2013, 297-301 ss. Güner, Galip, Kıpçak Türkçesi Grameri, Kesit Yayınları, İstanbul, 2013, 371 S. Melike Uçar * 1 Kıpçak Türkçesi, XIX. yüzyıldan bu yana bilim adamları

Detaylı

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Türk edebiyatı İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ya da Destan dönemi Türk edebiyatı, Türklerin İslamiyet'i kabulünden önceki dönemlerde oluşturdukları edebiyata verilen isimdir.[1]

Detaylı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ FİNAL PROGRAM VE GÖZETMENLİKLERİ 26.12.2015 CUMARTESİ

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ FİNAL PROGRAM VE GÖZETMENLİKLERİ 26.12.2015 CUMARTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ FİNAL PROGRAM VE GÖZETMENLİKLERİ 26.12.2015 CUMARTESİ Sınıf Saat Dersin Kodu ve Adı: L U Öğretim Üyesi/Elemanı 1 09:00-10:00 YDL185 - Yabancı Dil (İngilizce) (N.Ö.) 58 - Okt.

Detaylı

Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Ortak Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri

Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Ortak Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Ortak Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri 1. Yıl Ders Planı Türkiye Türkçesi ETO703 1 2 + 1 8 Türk dilinin kaynağı, gelişimi; Türkiye Türkçesinin diğer dil ve lehçelerle

Detaylı

CEVAPLAR 1 C 2 D 3 E 4 A 5 D 6 C 7 E

CEVAPLAR 1 C 2 D 3 E 4 A 5 D 6 C 7 E İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI ÇIKMIŞ SORULAR 1. Aşağıdaki dizelerin hangisi, sadece Türk destanlarını kapsamaktadır? (1975/ÖSYS) A) Alp Er Tunga Oğuz Türeyiş Şehname B) Şu Türeyiş Gılgamış Oğuz C) Türeyiş

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : TÜRK DİLİ TARİHİ II Ders No : 0020110014 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim

Detaylı

Bundan sonra Sabahlatan da hayatın çeşitli alanlarına dair eğitim serileri bulunacak. Bunlara da bu İspanyolca eğitim makalesi ile başlıyoruz.

Bundan sonra Sabahlatan da hayatın çeşitli alanlarına dair eğitim serileri bulunacak. Bunlara da bu İspanyolca eğitim makalesi ile başlıyoruz. İspanyolcaya Giriş 1 Bundan sonra Sabahlatan da hayatın çeşitli alanlarına dair eğitim serileri bulunacak. Bunlara da bu İspanyolca eğitim makalesi ile başlıyoruz. Bir yabancı dili ilk defa öğrenmeye heveslenmiş

Detaylı

TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI

TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI KPSS ÖABT 2019 TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI VİDEO DESTEKLİ KONU ANLATIMLI Alan Bilgisi Alan Eğitimi pegemkampüs Video dersler ücretsiz olarak cebinizde Lütfen detaylı bilgi için ön sözü okuyunuz. 50 soruda 38

Detaylı

İspanyol Alfabesi 27 harf ve 2 digraf, yani tek ses veren ikili harf kombinasyonundan oluşur.

İspanyol Alfabesi 27 harf ve 2 digraf, yani tek ses veren ikili harf kombinasyonundan oluşur. İspanyolcaya Giriş 2 İspanyolca Latince kökenli bir dil. Alfabesi Latin Alfabesine ufak eklemeler yapılarak oluşturulmuştur. Diğer Latin kökenli dillerle doğal olarak benzerlikler taşır. İtalyanca ile

Detaylı

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ TÜRK DİLİ BİRİMİ

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ TÜRK DİLİ BİRİMİ DİL NEDİR? Dil, en basit tanımıyla bir bildirim aracıdır. İnsanlar arasındaki ilişkilerde kullanılan jestler, mimikler, el, kol, yüz ve vücut hareketleri de toplumdan topluma az çok değişen anlatım ayrılıklarına

Detaylı

Her milletin dili kimliğidir eğer dilinizi yozlaştırırsanız kimliğiniz erozyona uğrar.

Her milletin dili kimliğidir eğer dilinizi yozlaştırırsanız kimliğiniz erozyona uğrar. Her milletin dili kimliğidir eğer dilinizi yozlaştırırsanız kimliğiniz erozyona uğrar. Bu bakışla yola çıkarsak biz dilimizi ne kadar koruyoruz bir bakalım Yıl: 1965 "Karşıma âniden çıkınca ziyâdesiyle

Detaylı

Tez adı: Neva'i Mecalisü'n-Nefa'is metin-inceleme (2 cilt) (1990) SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ/TÜRK DİLİ ANABİLİM DALI

Tez adı: Neva'i Mecalisü'n-Nefa'is metin-inceleme (2 cilt) (1990) SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ/TÜRK DİLİ ANABİLİM DALI VAHİT TÜRK Adres İstanbul Kültür Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Ataköy Yerleşkesi/Bakırköy-İstanbul ÖZGEÇMİŞ YÜKSEKÖĞRETİM KURULU 15.05.2014 Telefon E-posta 2124984370- Doğum Tarihi

Detaylı

Şimdi noktalama işaretlerinin neler olduğunu ayrıntılarıyla görelim. Anlamca tamamlanmış cümlelerin sonunda kullanılır.

Şimdi noktalama işaretlerinin neler olduğunu ayrıntılarıyla görelim. Anlamca tamamlanmış cümlelerin sonunda kullanılır. NOKTALAMA İŞARETLERİ Dilimizde ilk kez Tanzimat döneminde kullanılan noktalama işaretleri, yazının daha kolay anlaşılmasını sağlar. Yazının okunmasını kolaylaştırır ve anlam karışıklığına düşülmesine engel

Detaylı

TARİHTEN BUGÜNE TÜRK DİLİ ALANI

TARİHTEN BUGÜNE TÜRK DİLİ ALANI TARİHTEN BUGÜNE TÜRK DİLİ ALANI Dr. A. Melek ÖZYETGİN GİRİŞ 1. Türk dili bugün batıda Balkanların uçlarından doğuda Büyük Okyanus a, kuzeyde Kuzey Buz Denizinden, güneyde Tibet e kadar uzanan çok geniş

Detaylı