Geniş kanatları boşlukta simsiyah açılan Ve arkasında güneş doğmayan büyük kapıdan Geçince geride "Fenerbahçe" sadâsı bırakanlara...

Transkript

1

2

3 Geniş kanatları boşlukta simsiyah açılan Ve arkasında güneş doğmayan büyük kapıdan Geçince geride "Fenerbahçe" sadâsı bırakanlara...

4 Tam 108 yaşında bir kulüp Fenerbahçe. Peki öyküsü anlatılmış, hatıraları yazılmış mı? Bu sorunun cevabı hazindir. Yazık ki torunu ve eski kalecimiz" Oğuz kadar iyi tanınmayan, merhum Rüştü Dağlaroğlu, başta Halit Deringör olmak üzere eli kalem tutan az sayıda eski sporcumuz ve Fenerbahçe tarihçisi Alp Bacıoğlu olmasaydı, söylene söylene klişe haline gelmiş bir kaç cümleden ve maç skorlarından başka, herhangi bir "Fenerbahçe Tarihi" okumak mümkün olmayacaktı. Fenerbahçe resmî sitesinde bir başkanlar listesi göreceksiniz. Aynı isimlerin bulunduğu bir pano, kulüp binasının içerisinde de mevcut yılları arasına şöyle bir bakalım : : N. Ziya Songülen : Ayetullah Bey : Tevfik H. Taşçı : O. Fuat Efendi : H. Hüsnü Kayacan : M. Hulusi Bey : M. Sabri Toprak : Dr. Nazım Bey : İ. A. Nuri Sekizinci : Ömer Faruk Efendi : Nasuhi Baydar : Ali Naci Karacan : M. Menemencioğlu : Sait S. Cihanoğlu : Hayri Celal Atamer : Şükrü Saracoğlu Her biri hakkında sayfalarca yazı, hatta bazıları için kitap yazılabilecek isimler var listede. Birileri çıksa, tarihsel süreçlerde bu isimleri ve Fenerbahçe yi uzun uzun değerlendirse? Olmuyor, olamıyor. Sebepleri muhtelif... Elbette bir gün bu duvar yıkılacak. Bu hazineye gereken değer verilecek. Kim bilir, belki de bize nasip olur...

5 "Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer." "Maziye bir bakıver, neler neler bıraktık." "Nerede o eski falancalar..." Ara sıra iflah olmaz bir romantizm, bazen çiğ bir hamaset ya da pür samimiyet. Öyle veya böyle, geçmiş zamanların özleyeni hiç eksik olmaz. Hasreti çekilen tarihlerde yaşayanlar da kendi çağlarında mâziyi yâd etmişlerdir ve paradoks böylece sürüp gider. Mâmafih (belki de hayatın o döneminde herhangi bir geçmiş söz konusu olmadığı için) ekseri insanın gerçekten mutlu olduğu bir dönem vardır ve bunun adına çocukluk denir. Fenerbahçe Spor Kulübü, çocuk sayılacağı yaşta, kuruluşundan 25 sene sonra bir felakete uğradı. Eskiden İstanbul un nesi meşhur? sorusuna verilebilecek yanıtlardan birisi olan yangın, Fenerbahçe nin çocukluk hatıralarını sildi süpürdü. Kitlelere dayanmak, daha doğrusu kitlelerin omuzlayıp yukarılara taşıdığı bir unsur olmak dünyanın en zor işlerinden bir tanesi. Sadece sevilmek yetmez, delicesine tutkuyla sevilmek gerek. Fenerbahçe Spor Kulübü, bu sevgi zirvelerini gördü. Kurulduğu günlerden bu yana, bir fert, bir arkadaş grubu, bir takım ya da bir halk kitlesi tarafından temsil edildiği her yerde, ön cephede, en tepede, omuzlar üzerinde oldu. Bu derlemede okuyacaklarınızın temelini, dönemin Cumhuriyet gazetesi tarafından başlatılan bir bağış kampanyası oluşturuyor. Tam 83 sene önce, Fenerbahçe'nin kulüp binası yandıktan sonra açılan teberru listesine para gönderen Türkiye halkı senelerdir dilimizden düşmeyen bir şeyi kanıtlıyor : Fenerbahçe Halktır Taraflı insanların her zaman için hamasete yönelme payı vardır. Oysa üstteki paragraflar sadece bizim tespitimiz değil, bir Galatasaraylı da aynısını söylüyor.

6 Galatasaray Spor Kulübü nün 12 numaralı kurucusu, meşhur gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın, 1955 basımı Galatasaray Hatıralarım isimli kitabında şöyle demiş : Galatasaray, doğuşunun üçüncü yılı memleketin ilk birincisi iken, yani sürekli şanının en yüksek zamanındayken Fenerbahçe henüz bir yaşında idi. Şu halde, Fenerbahçe doğmuş da olsa Galatasaray gene elbette ilk göz ağrısı idi; en göz önünde durandı; fakat diyebiliriz ki o doğuştan sonra pek en gözde olmadı. Çünkü Galatasaray bir mektep idi; bir kültür ocağı. Onun kendine göre bir geleneği, daha yekpare tutumlu bir seviyesi, bir çerçevesi vardı O, şehre kolay katılamazdı; şehir ona kolay sokulamazdı! Günün siyaseti, partinin tutması gibi şeyler ona pek işlemezdi. Yeni doğan kardeş ise bir semti; doğrudan doğruya şehirden bir parça, o, şehirden her çevre ile daha ve girgin temas edebilirdi! Şehir ona daha çabuk sokulabilir ve katılabilirdi! Meşrutiyet te iktidara gelen hükümet, diyelim; İttihat ve Terakki, mektepten, ocaktan çok semti tuttu; semti, yani şehri, ve her seviyeden bir kümeyi Onun için dilediği muhitten üye ve oyuncu derleme genişliği de bu kolaylığa eklenince Fenerbahçe nin itibarı da daha kısa zamanda yayıldı. Nasıl gelmişse, öyle gider... Bu Türkiye nin, sonu bazen iyiye, bazen de kötüye çıkan bir geleneğidir. Ve her şey aslına rücu eder... Bu da beynelmilel bir kaidedir. Son yılların, semtten halk takımı çıkartma çabaları ve renksizliğe övgü edebiyatı bir illüzyondan ibaret. Bu ülkenin en yüksekteki değeri de yükseleni de her çağda Fenerbahçe olmuştur. Fenerbahçe nin penceresinden bakınca görünen manzara "batıya açılıyoruz" yalanı değil, Türkiye halkının kalbidir. Dün, bugün, yarın... Sonsuza Kadar Fenerbahçe.

7 Naci Barlas'ın Anılarından

8 Rahmetli Naci ağabey (Barlas) bir belgesel çekimi için İstanbul a geldiğinde, hatıralarını bilgisayar ortamına geçirmem için bana vermişti. Küçük bir çocukken şahit olduğu yangını anılarında şöyle anlatmış: 1932 senesi artık Fenerbahçe Kulübü bizi tanır olmuştu. Aile fertleri Fenerbahçe yüzünden mektebi ihmal edeceğimden korkmaya başlamışlardı. O senelerde bilhassa Moda da oturduğumuz yıllarda komşularımız olan (Sonradan Altıyol daki Dişçi) Şamil, (sonradan M.T.A. Genel Müdürü olan Ruhi Paşazade) İhsan Ruhi Beren ve Arif Sporel ailelerinin Fenerbahçe Kulübü ile olan yakın ilişkileri nedeniyle ve büyüdüğüm için kulübe daha rahat girip çıkabiliyordum. Nitekim bir tatil günü olan 5 Haziran Pazar günü kulüpte büyük bir faaliyet ve koşuşturmalar başladı. Bizleri dışarı çıkarttılar. Masalar kuruldu. Bir yandan Altıyol daki pastaneden pastalar geliyordu. Kapıda o zaman Kürekçilerden Seyfi abiye rastladım. Zannederim Faruk Ilgaz ın akrabası idi. Ona Ne oluyor? diye sorduğumda Kulübe yeni bir ecnebi antrenör geliyor dedi. Bu sefer daha büyük bir merakla bekledik ve o devirde çok az gördüğümüz siyah renkli bir otomobille geldiler. Ablak yüzlü, sarışın, dik saçlı, domuz gibi bir adam geldi. Herkes etrafını sardı. Kulübün her şeyi ve Başkomutanı olan ve herkesin titrediği Galip ağabey herkesi kulüpten çıkarttı. Gelen antrenörün adı Herr Schveng idi. Aynı gece yani 5 Haziran Pazar gecesi, gecenin geç saatlerinde itfaiyenin kampana sesi ile uyanan herkes bir yangın telaşı içinde sokaklara fırladı. Büyükannem yangının derenin öbür tarafında olduğunu söyleyince herkese bir rahatlık geldi. Fakat birkaç dakika sonra Fenerbahçe yanıyor diye bir avaz duyduk ki işte o zaman herkes kendi evini unuttu, Fenerbahçe ye koştu. Allah insanların o andaki çırpınışlarını, haykırışlarını bir daha göstermesin. Bir aralık Zeki Rıza ağabeyi gördüm. Bir içeri bir dışarı koşuyordu. Vişne Sokak ta oturan Arif-Afif ikiz kardeşler vardı. Koşup gelmişler, içeriden kupaları kurtarmak istemişler. Kupalar kızmış olduğundan elleri yanmıştı. Bizim evde annem onların ellerini sabunla tedavi ediyordu. Halamın oğlu Bahriye Talebesi Kazım ağabey, Pazar olduğu için evde imiş. Hasırcıbaşı sokaktan koşup gelmişti. Zannederim Deniz Harp Okulu son sınıftaydı.

9 Bütün üstü başı yanmış olarak sabah bize geldiğinde Keşke bizim ev yansaydı da Fenerbahçe yanmasaydı diye dövünüp duruyordu. Şu kadar söyleyeyim ve Allah aşkına inanın ki ne Adviye halam ve büyükannem Kazım ağabeyime muteriz bir tavır takınmamışlardır. Bu bir başka sevgidir çünkü Fenerbahçe onlara sevgilerin, aşkların en büyüğünü yaşatmıştı. Birkaç sene sonra bir gün Bek Fazıl ağabey, annesi ve kız kardeşi bizde iken bu yangın meselesi açıldı. Büyükannem hepimize oturun şuraya dedi ve İşgal devrinde bütün kocalar, ağabeyler Ankara ya Kuvva-i Milliye ye gitmişler. Biz dört kadın bir de en küçük Pakize halam her gün gece gündüz Mustafa Kemal Paşa ya ve kocalarımıza dua ederek heyecanla bir zafer beklerken bir sabah Tasvir-i Efkar gazetesinde bir büyük manşet okuduk TÜRK ÜN BÜYÜK ZAFERİ-. Biz Harbi kazandık- zannederek -Allaha şükürler olsun- diye sevinirken TÜRK ÜN BÜYÜK ZAFERİ- manşetinin altında Fenerbahçe İşgal Kuvvetlerini 3-1 yenmiştir yazısını okuduk ve sevinçten havalara uçtuk diye anlatmıştı. Bunu şunun için anlatıyorum. O devirde Fenerbahçe nin devamlı olarak Fransız ve İngiliz işgal kuvvetlerini yenmesi, o zamanın imkanları ile taş basması matbaa sistemi ile basılan Anadolu gazetelerinde de basılmış ve bu, bütün yurtta bir moral kaynağı olan, Fenerbahçe kulübü sevgisi doğurmuştur. İstiklal Harbinin kazanılması, Cumhuriyetin ilanı sonrası memleketin büyük şehirlerinde Sarı-Lacivert renkli kulüpler kurulmuştur. Hatta Adana da zannederim iki adet Sarı-Lacivert renkli kulüp kuruldu. Yangının ertesi günü kulübe gittiğimde, ben o zamanki çocukluk heyecanı ile duvarlardaki aslan, kaplan başlarını aradım. Kaç türlü hayvan başı vardı. Onların canlı gibi gözleri vardı. Hepsi yanmıştı. Bir yandan da molozlar arasından yarı yanmış kupalar vesaire toplanıyordu. Tam o sırada Kulübün başkanı geliyor dediler, bizleri uzaklaştırdılar. Bir de baktık ki yeni antrenörle beraber geliyor. Hiç unutmam, yeni antrenör dereden kova ile su taşıyarak kalan molozların üstüne döküyordu. Kurtarılan en belli başlı eşyalar arasında beyaz bir piyano ile elinde kılıç olan bir şövalye büstü vardı. Fenerbahçe Kulübü o piyanoyu son senelere kadar muhafaza etmiştir."

10 Cumhuriyet Gazetesi'nden

11 FENERBAHÇE KULÜBÜ YANDI. GECE YARISI ANSIZIN ÇIKAN YANGIN 4 SAAT SÜRDÜ VE HİÇ BİR ŞEY KURTARILAMADI. Evvelki gece İstanbul da feci olduğu kadar kadar tahripkar bir hadise oldu; maruf spor kulübümüz Fenerbahçe nin Kadıköyü ndeki binası, 25 senelik yuvası yandı ve en hazin tarafı da muzaffer ve şaşaalı bir spor hayatının bütün eserleri, izleri, hatıraları da kurtarılamadı, hepsi kül oldu. Geceyarısı ansızın çıkan ateş adeta Fener in bütün manevî kazançlarını bir hamlede yalayıp yutmağa azmetmiş gibi yıldırım sür atile büyümüş ve faciayi işitip koşanlar alevden dillerin son bina bakiyesini mahvetmekte olduğu sırada yetişebilmişlerdir. Yangına karşı hiç bir şey yapılamamış, binadan yalnız Fener in emektar bekçisi kurtarılabilmiştir. Hadise gece geç vakit ve sabahleyin sür atle şehirde intişar etmiş, yanık binanın etrafı yüzlerce, belki binlerce Fener li ile Feneri sevenlerle dolmuştur. Türk sporunun çeyrek asırlık mutena bir zafer timsali olan binayı harap ve yanık bulanlar içinde kendini tutamıyarak ağlıyanlar vardı. Çünkü orası binlerce vatan gencinin; gayesi vatan kudretine varan bir iman birliğine merkez, mihrak saydıkları bir yuva idi. Evvelâ Fenerin böyle bir felakete uğrıyarak binasını kaybetmesi başlı başına bir şayani teessür bir vakıadır, fakat daha elemlisi 25 senedir millî şerefle muvazi bir bünye üzerinde sarfedilen emeklerin, kazanılan muzafferiyetlerin hatıralarını aleve kurban vermek olmuştur. Hâdise yalnız Fener lileri değil bütün Türk sporcularını müteessir edecek mahiyettedir. Fakat müttehit bir azimle çalışan Fener liler muvaffakiyetli ve sürekli gayretlerile maddî zararlarını bugün, manevî gaiplerini yarınki gayyur spor hareketlerile telâfi edeceklerine emin bulunuyoruz. Bu itibarle Fener lilerin hemen hemen bugünlerde filî bir ihya işine girişerek yanık yurt yerinde sağlam bir yuva daha kurmaları beklenebilir. Yangın mübasebetile Fener idare heyeti bir beyanname neşretmiş, Fener kaptanı Zeki Bey facianın safhalarını anlatmıştır.

12 YANGIN HAKKINDA FENERBAHÇE KULÜBÜ KAPTANI ZEKİ RIZA BEY BİZE ŞU İZAHATI VERDİ: - Evvelki akşam saat dörtte futbolcular yeni antrenörümüze takdim edildiler, bu münasebetle de bir çay verildi. Sonra sahaya giderek antrenman yaptık. Akşam üzeri herkes evlerine gitmiş, kulüpte 25 seneden beri yanımızda çalışan emektar bekçi kalmıştı. Gece saat ikide uyandırıldım. Her zaman otomobiline bindiğim tanıdık şoförlerden birisi gelmiş, kulübün yanmakta olduğunu haber vermiş. Derhal giyindim ve koştum. Kulübe yaklaştığım zaman ateş binanın her tarafını sarmıştı. Yangın saat 1 de çıkmış ve dört buçuğa kadar devam etmiştir. Polis tahkikatı neticesinde yangının üst kattan ve elektrik tellerinin kontak yapması neticesinde çıktığı tesbit edildi. İçeride kalan bekçi itfaiye tarafından kurtarılmış. Yangında 25 senelik emekle kazandıklarımızın hepsi mahvoldu. Kulübün mazisini canlandıran bütün eserler yandı. Artık bizim için geçmiş zamanlar yok!.. Binadaki eşyamız 3000 liraya sigortalı idi. Bina ile beraber yanan eşya arasında Gazi Hazretlerinin kulübün mesaisini takdir eden elyazısını havi defter, 20 sene evvel İngiliz lerle yapılan lik maçında kazanılan şilt, 70 i mütecaviz kupa, ilk Slâvya galibiyetinde oynadığımız top, şehrimize gelen ecnebi takımlarının hatıra olarak verdikleri kulüp bayrakları, kütüpane, kulüp azalarımızdan Sait Bey in Afrika da aığı vahşi hayvan kafaları, harbi umumide ve mücadelei milliyede şehit olan Fener lilerin resimleri ve bundan başka bilhassa tenisçilerimizin bir çok eşyası... Yangın hakkında Gazi Hz. ne ve Başvekile telgrafla malûmat verdik. Stad dahilindeki küçük binayı şimdilik kulüp binas ittihaz ettik. Arkadaşlar burasını düzeltmeğe başladılar. Aksiliğe bakınız ki son defa mıntakanın yaptığımız stadyom şerefine verdiği kupa daha dün akşam kulübe gönderilmişti. O da yandı. Yangını haber alanlar telgraf, mektup ve telefonla teessürlerini beyan etmektedirler. Maamafih bu feci ziyadan nevmit olacak değiliz, çalışacak, yeni bir yuva kuracağız

13 FENERBAHÇE KULÜBÜNÜN BEYANNAMESİ Fenerbahçe kulübü idare heyeti şu beyannameyi neşretmiştir: Sevgili yuvamız, 25 senelik spor hayatımızda elde ettiğimiz şeref ve galibiyet hatıralarile birlikte yanmıştır. Bugün maddî spor vesaitimizden de tamamen mahrum kalmış bulunuyoruz. Yekdiğerimize karşı sarsılmaz itimat, muhabbet ve tesanüt havası içinde yıllarca süren müşterek emeklerimizin muhassalasının enkazı karşısında derin bir teessür duymamak kabil değildir. Mahvolan manevî kıymetlerin maatteessüf tamiri imkânsızdır. Şu kadar ki 25 senedir kazandığımız muvaffakiyetlerin hatıralarını kalbimizde daha büyük bir vect ile yaşatmak, bu hatıraları Fenerbahçe gençliğine kitap halinde hediye etmek gene mümkündür. Hatta ilk vazifelerimizden biridir. Kupalarımız, bayraklarımız yanmıştır. Fakat yüreğimizdeki hatıralar canlılığını kaybetmiyecektir. Başta Ulu Gazimiz olmak üzere kulübümüzün mesaisini takdir eden kıymetli yazıları taşıyan hatıra defterlerimiz kül olmuştur. Fakat bizim emeklerimizi takdir etmiş olan büyük şeflerimiz, memleketini seven; memleketin idealine candan bağlı, çalışkan, tesanüt ve muhabbet çerçevesi içinde çalışan Türk gençliğini gene himaye edeceklerdir. Hayatın mütemadi bir mücadele olduğunu, mücadelesiz, iztirapsız, emeksiz, elemsiz hayatta gerek fert ve gerek millet itibarile muvaffak olmak imkânı olmıyacağını Türk gençliğine hatırlatan Büyük Gazi nin nasihatleri bu elemli günümüzde bizim için en büyük teselli ve kuvvet membaı olacaktır. Fenerbahçe lileri, kulübümüzün maruz kaldığı felâket nisbetinde büyük olan vazifeye davet ediyoruz

14 FENERBAHÇE YE LÂYIK BİR BİNA YAPILMASI İÇİN BİR TEBERRU LİSTESİ AÇIYORUZ Ateşinin kudretinden çok daha tahripkâr olan yangın ve neticesi dolayısile evvelâ Fenerbahçe yi taziye ederiz. Türk sporcuları hemen ayni derecede taziyeye muhtaçtır. Çünkü ateşin harap ettiği bu yuva karşısında müteessir olmıyacak hatta sporcu değil, bir vatandaş bile farzedilemez. Millî sporun hamilerinden ve güzide alemdarlarından iki büyük kulüpten birisi olan Fenerbahçe; sade taştan tahtadan binasını değil, 25 senelik spor hayatının, mücadelelerinin, muvaffakiyetlerinin, zaferlerinin bütün hatıralarını kaybetti. Yapının yanışından ziyade bu kıymetli mazi bergüzarlarının kül oluşu teessür veriyor. Lâkin Fener ateşin yok ettiği hatıraları sarsılmaz gayretile yarın gene toplıyacaktır, bunda şüphe yok... Çalışkan ve enerjik Fener lilerin yepyeni bir saha yaptıkları gibi, yepyeni ve bir daha yanmıyacak kadar mükemmel bir bina da kurmağa muvaffak olacaklarını çok iyi biliyoruz. Ümit ederiz ki bu netice derlitoplu bir teşebbüsle ve sür atle başarılsın. Bu yolda hem Fener i teşvik, hem de alâkadarlarını tahrik etmiş olmak için Cumhuriyet bir teberrü listesi açıyor. Teberrüat bugünden itibaren gerek idarehanemizde gerek Yenipostane civarında Zeki Rıza Bey in spor mağazasında kabul edilecektir. Tutarı Fener binasının inşasına sarfedilecek olan bu listeye iştirak ederek para gönderenlerin isimleri gazetemizde neşredilecektir. Bu sayılı ve sevimli spor yurdunun yeniden ihyası fikri ümit ederiz ki takdirkâr tabakalar üzerinde büyük bir alaka uyandıracaktır.

15 Fenerbahçe'ye Bağış Yapanların Listesi

16 Cumhuriyet gazetesi Zeki Rıza milli spor mağazası Müteahhit Hüsyeni Bey Mavnacılar şirketi muhasebecisi İsmail Bey Bakteriyolog İhsan Sami Bey Miralay müteakidi Şevket Bey San'atkâr Münir Nurettin Bey İsmini vermiyen Fenerbahçe'li bir hanım Olempiyat mecmuası Talebe Adnan Bey Türkspor mecmuası Eski Fener'lilerden S. B. Fener'li Razi Bey Kadıköy hamal esnafı Kadıköy kayıkçı esnafı Kadıköy yük arabacı esnafı Tüccardan Ali Bey ve biraderi B. Tüccardan İstepan Efendi Tüccardan Rüştü Bey Tüccardan Avram ve Lombo Efendiler Mühendis mektebinden Hami Bey Fener idare memuru Kasım Bey Muhtar Rauf Bey Müteahhit Kemal Bey Emniyet Sandığı memurları Fenerbahçe'li Mehmet Reşat Bey

17 Fenerbahçe'li Hayri Celâl Bey Fenerbahçe'li ve Elektrik Şirketi memurlarından Salâhattin Bey Fenerbahçe'li Tüccardan Muammer Bey Fenerbahçe'li Süreyya Bey Fenerbahçe'li Nusrat Bey Fenerbahçe'li Hüsnü Bey İsmini vermek istemiyen bir Fenerbahçe'li Fenerbahçe'li Cezmi Bey Osmanlı Bankası memurlarından Sami Bey Kızıltoprak'ta Melek Hulûsi Hanımefendi Kızıltoprak'ta Hulûsi Bey Gümüşhane meb'usu Edip Servet Bey Galatasaray'lı Necip Şahin Bey Bir Fenerbahçe'li Galatasaray'lı mütevelli Mehmet Bey Galatasaray'lı küçük Necdet Bey Kasaplar cemiyeti umumî kâtibi Hafız Ömer Bey Mezbahada toptancı Sabri ve Ömer Beyler Ketenciler'de Kasap Hakkı Bey Mezbahada toptancı kasap Adem Bey Mezbahada toptancı Ligor Efendi Mezbahada toptancı Hüseyin Avni Efendi Büyükada'da Ali Efendi Büyükada'da Sava Efendi Mezbahada toptancı Mehmet Hayri Efendi Mezbahada toptancı Hafız Süleyman Efendi

18 Mezbahada toptancı Papa Yorgi Efendi Mezbahada toptancı Tatar İzzet Ağa Mezbahada kasap küçük Artin Arapcamii'nde kasap Ali Efendi Mezbahada toptancı küçük Ahmet Efendi Mezbahada toptancı Hasan Fehmi Efendi Mezbahada toptancı Kirkor Efendi Mezbahada toptancı Hüsnü Efendi Mezbahada sakatçı Kemal Efendi Mezbahada toptancı Hasan Halil Bey Mezbahada toptancı Avram Efendi Mezbahada toptancı İhsan Bey Mezbahada toptancı Süleyman Efendi Mezbahada sığır toptancısı Halit Efendi Topane'de kasap Koço Koyun kumusyoncusu Bandırma'lı Mustafa Efendi Koyun kumusyoncusu Mustafa Luş Efendi Pangaltı'da kasap Agop Efendi Kumusyoncu Asaf Bey Resmî ilânlar Türk Limitet şirketi Tüccardan ve Fenerbahçe kulübü azasından Nurullah Sami Bey Aksaray'da Hafız Yaşar Bey Kadıköy Sen Jozef mektebinde Fenerbahçe'li Samih Sami Bey Elektrik Şirketi memurlarından Besim Bey Elektrik Şirketi memurlarından M. Niyego Elektrik Şirketi memurlarından Sami Bey

19 Elektrik Şirketi memurlarından Cevat Bey Elektrik Şirketi memurlarından Ragıp Bey Elektrik Şirketi memurlarından M. Vukonovite Elektrik Şirketi memurlarından M. Kasayan Elektrik Şirketi memurlarından M. Delagrange Elektrik Şirketi memurlarından Fehmi Bey Elektrik Şirketi memurlarından Hüsnü Bey Elektrik Şirketi memurlarından Eşref Bey Elektrik Şirketi memurlarından Yuzufes Bey Elektrik Şirketi memurlarından M. Yorjidios Elektrik Şirketi memurlarından Seyfi Bey Elektrik Şirketi memurlarından Celâl Bey Elektrik Şirketi memurlarından Şerafettin Bey Elektrik Şirketi memurlarından Fikret Ali Bey Elektrik Şirketi memurlarından Şevket Bey Şark Demiryollarından Müdür Bey Gençosman zade İbrahim Bey Vakit gazetesinden ismini bildirmeyen bir zat Kadıköy kız orta mektebi talebeleri tarafından Tâli Mübadele Komisyonu Yunan başkâtibi M.K. Zaharyadis Mühendis Osman Fıtri Bey Bursa mıntakası futbol heyeti reisi Tramvay Şirketi memurlarından Şükrü Bey Tramvay Şirketi memurlarından Bürhanettin Bey Tramvay Şirketi memurlarından Basri Bey Tramvay Şirketi memurlarından Lûtfi Bey

20 Tramvay Şirketi memurlarından Feyzi Bey Tramvay Şirketi memurlarından Cemil Bey Tramvay Şirketi memurlarından Nihat Bey Tramvay Şirketi memurlarından Süreyya Bey Tramvay Şirketi memurlarından Fahrünnisa Hanım Tramvay Şirketi memurlarından Sacide Hanım Tramvay Şirketi memurlarından İğnas Dokatik Efendi Tramvay Şirketi memurlarından Yakoi Efendi Tramvay Şirketi memurlarından Yuanidis Efendi Elektrik Şirketi memurlarından Karakaş Efendi Elektrik Şirketi memurlarından Erip Bey Fener'li Juyyev Hanım Fenerbahçe'li Bülent Bey Fenerbahçe'li Vecih Bey Fenerbahçe'li Beliğ Bey Anadoluhisarı'nda Yasincizade Fadıl Bey Paşabahçe'den Mehmet Tevfik Recep Bey Eski Fener'lilerden Hüseyin Hayati Bey Mister Allen Elektrik Şirketi memurin müdürü Celâlettin Bey Mimar Servet Bey Darülfünun muallim muavinlerinden Tahir Bey Kemal Aşki Bey Ticaret ve Sanayi Bankasından Mazhar Bey Seyrisefain İşletme Müdürü Bürhanettin Bey Müderris Dr. Kemal Cenap Bey

21 Müharrir Bürhan Asaf Bey İstanbul Lisesi'nden Tevfik Fikret Bey Sporcu Hanımlarımızdan Calibe Mahmut Hanım Fener'de M. Louis Profesör Trayani Millî Reassürans Şirketinden Bedia Hanım Millî Reassürans Şirketinden Münir Bey Millî Reassürans Şirketinden Suphi Bey Millî Reassürans Şirketinden Reşat Bey Millî Reassürans Şirketinden Adnan Bey Üsküdar'da Kevser Mahmut Hanım Taibe Abduhafman Hanım Mister Allen (İkinci defa) Beyoğlu'nda iki Fenerbahçe'li Fenerbahçe 4 üncü takımı Ankara Muhafız gücü tarafından Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından M. Kilkus Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından M. Çerutti Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından M. Nöttiğ Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Mehmet Ali Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Sait Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Şerif Naci Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Gıyasettin Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Nazif Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Kemal Ziya Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Mehmet Naci Bey

22 Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Kemal Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından M. Umil Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Nedim Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Safa Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Muharrem Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından M. Dokides Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Niyazi Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Hamdi Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından M. P. Konstantin Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Namık Bey Elektrik Şirketi Ayaspaşa şebekesi memurlarından Halit Bey Uzunköprü'de Ergene Spor Kulübü Kadıköy Su şirketi müracaat şefi Muammer Bey Kadıköy Naci Bey Kadıköy Su Şirketi müracaat memuru Arif Bey Sen Jozef mektebi 11 inci sınıf talebeleri tarafından Küçük Fenerli Salâhattin Bey Kemalpaşa Seydişehir'de müstentik Mehmet Ali Bey Dr. Ömer Seyfettin Bey Dr. Ekrem Emin Bey Anavi ve mahtumları Müskirat İnhisarı İstanbul Başmüdiriyeti imalâthanesi memurları Gümrükçü Miyati Efendi Gümrükçü Nevzat Bey Elektrik Şirketi mühendislerinden Haşim Bey Talebe Mustafa Zeki Bey

23 Ali Kemal sabun fabrikasındaki amele ve ustalardan Osman Bey Kâtip Niko Efendi Usta İspiro Hasan Efendi Rifat Efendi Vasil Dimitriyadis Efendi Cevat Efendi Kadri Efendi Elektrik Şirketinden Sıtkı Bey Zonguldak karilerimiz Dokuzuncu tâli mübadele komisyonundan İhsan Bey Gümrükçü Nevzat Bey Su şirketi memurlarından Suat Bey Su şirketi memurlarından Şükrü Bey Su şirketi memurlarından Nazım Bey Su şirketi memurlarından Agâh Bey Su şirketi memurlarından Hüseyin Bey Su şirketi memurlarından Mehmet Bey Su şirketi memurlarından Yani Efendi Su şirketi memurlarından Mehmet Ali Bey Su şirketi memurlarından Nafiz Bey Su şirketi memurlarından Ziya Bey Su şirketi memurlarından Abbas Bey Tüccardan A.B. Standart Ovil gaz kumpanyası memurları Kadıköy'lü Enver Niyazi Bey

24 Kadıköy'ünde terzi Tirebolu'lu Ali Efendi İsminin neşrini arzu etmiyen bir tacir Feridun Paşa Samsun tütün fabrikası spor kulübü tarafından Kütahya'dan Demiryolu inşaat şirketinde ressam Refet Demi Bey Kütahya'dan Jandarma İdman Yurdu Kütahya'dan Demiryolu inşaat şirketinde Affan Bey Kütahya'dan Demiryolu inşaat şirketinde ressam Arif Bey Kütahya'dan Demiryolu inşaat şirketinde fen memuru Sıtkı Bey'in kızı Süreyya ve Zeliha Hanım Kütahya'dan binbaşı Sait Bey kerimesi Semahat Hanım Kütahya'dan eczacı Salâhattin Cemal Bey Kütahya'dan tüccar Eyüp Sabri Bey Kütahya'dan diş tabibi Necdet Kadri Bey Kütahya'dan Tütün İnhisarı memuru Hüseyin Bey Kütahya'dan Osmanlı Bankası memuru Fikret Faruk Bey Kütahya'dan Osmanlı Bankası memuru Kemal Bey Kütahya'dan manifaturacı Hamdi Bey Kütahya'dan muallim Ekrem Bey Kütahya'dan diş tabibi Nail Bey refikası Düriye Hanım Kütahya'dan muallim Süreyya Bey Kütahya'dan berber Salih Zeki Bey Kütahya'dan Mazlum oğlu Osman Bey Kütahya'dan Mazlum oğlu Fehmi Bey Kütahya'dan Safder Bey Kütahya'dan Ali Ekrem Bey

25 Cemal Granda'nın "Atatürk'ün Uşağı İdim" kitabından... FENERBAHÇE'YE BAĞIŞI Fenerbahçe Kulübü için Atatürk'ten uygun bir bağış istemişler. O da beş yüz lira bağışta bulunmuştu. Atatürk, Fenerbahçe'ye özel bir ilgi beslerdi. Bir konuşma sırasında Fenerbahçe'nin halka ait bir takım olduğunu söylediğini duymuştum. Halka ait her şeyi Atatürk tutar ve severdi. Dr. Reşit Galip, hemen Fenerbahçe'ye bağış haberini getirip: "Çelebi... Çelebi... Gazi, Fenerbahçe'ye beş yüz lira bağışta bulundu" diye müjde verdi. O zamanın beş yüz lirasının bu günün on bin lirasına karşılık olduğunu söylemeye bilmem lüzum var mı? YUNAN MAÇI'NDAN SONRA İzinli olarak İstanbul'a gelmiştim O sırada Yunanlıların Apollon takımı gelmiş. Fenerbahçe ile maçları var. Fenerbahçe maçı 1-0 kazanıyor. Sağ açık Fikret, kaleye giren topu çıkarmaya çalışan kaleciden bir yumruk yiyor. Bunun üzerine sahaya atlayan bir subay kaleciyi dövüyor. Daha stadyum yok. Baraka gibi Taksim kışlasında oynanıyor. Olaylı maç iki gün sonra yenilendi. Yunanlıları 2-0 yendik. Çok heyecanlı bir maçtı Allah için. Bizim çocuklar çok güzel oynadılar. Sağ açık Leblebi Mehmet topu ortalıyor, santrfor Necdet sol vurup, topu Yunan kalesine sokuyor, soldan Rebii ortalıyor, top Yunan ağlarında. Böylece maç 2-0 bitiyor. Ankara'ya döndüğümde arkadaşlarla oturmuş, maçı yüksek sesle tartışırken Atatürk sesimizi duymuş. Yanımıza gelip bana: "Maç hadiseli geçmiş, öyle mi?" diye sordu. Ballandıra ballandıra anlattım. Milli hislerim ayağa kalkmış, subayın Yunan kalecisini nasıl dövdüğünü anlatıyordum. "Subayı kim bilir ne yaptılar?" dedi. "Hapsetmişler" diye karşılık verdim. "Yerini değiştirmişlerdir" dedi. Atatürk'ün yanında serbestçe konuştuğumuz ve bizimle sık sık şakalaştığı için şımarmıştık. O'nun keyifli halini görünce her şeyi olduğu gibi söylerdik. O da bundan hoşlanırdı. O gün de bir coşkunluğuma gelmiş olmalı ki: "Yunanlılar öyle perişan oldu ki, kaç para eder senin Sakarya Harbin" dedim. Atatürk, gerçi hiçbir şey demedi ama sonra söylediğime, söyleyeceğime bin pişman oldum. İnsan kendini böyle unutuyor bazen.

26 Fenerbahçe'nin "Halkın Takımı" olma özelliğini elinden almaya çalışarak, maneviyatımıza tekme tokat girişenlere, aynı "Mavi Boncuk'ta Baba Yaşar'ı dövenlere isyan eden Yakışıklı" gibi bağıracağız, gücümüz yettiğince...