KÜTÜPHANEYE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Transkript

1 The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Doi number: Number: 42, p , Winter III 2016 Yayın Süreci Yayın Geliş Tarihi Yayınlanma Tarihi KÜTÜPHANEYE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI SCALE OF ATTITUDE TOWARDS LIBRARY: VALIDITY AND RELIABILITY STUDY Arş. Gör. İclal GÖKKUŞ Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Arş. Gör. Esma KURU Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Arş. Gör. A.Salih ŞİMŞEK Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öz Bu çalışmada, öğretmen adaylarının kütüphaneye yönelik tutumlarını belirmek amacıyla Kütüphane Yönelik Tutum Ölçeği (KYTÖ) geliştirilmiştir. Ölçek geliştirme sürecinde öncelikle literatür taraması yapılmış ve beşli likert-tipi taslak maddeler yazılarak uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda bazı sorular ölçekten çıkarılmış, bazı sorularda düzeltilmiştir. Uzman görüşünden sonra, oluşturulan 25 maddelik ölçek deneme formu Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesinin farklı bölümlerinde öğrenim gören ve seçkisiz (random) yolla belirlenen 300 öğrenciye uygulanmıştır. Uç değerlerin çıkarılmasıyla kalan 248 kişilik veri se üzerinden yapılan geçerlik güvenirlik çalışmaları sonucunda tek faktörlü 18 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir. Elde edilen verilerin analiz edilmesinde SPSS 22 ve Lisrel 87 yazılımları kullanılmıştır. Geliştirilen ölçeğin KMO değeri,91 ve Bartlett s testi değerinin ise x 2 =1593,877; sd=153 (p<,01) olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin maddelerin faktör yük değerleri,47 ile,73 arasında bir dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Madde analizinde, tek faktörlü ölçekte yer alan 18 maddenin madde-toplam korelasyon katsayılarının,40 ile,67 arasında değiştiği ve üst %27 ve alt %27 ortalama puanlar arasındaki farkların manidar olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizine göre uyum indeksleri incelendiğinde ölçeğe ilişkin tek faktörlü yapının kabul edilebilir uyum düzeyine sahip olduğu bulunmuştur. KTÖ nün 18 maddelik ölçek formunun güvenirlik düzeyinin (Cronbach α),90 olduğu bulunmuştur. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgular, KYTÖ nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Kütüphane, Öğretmen Adayı, Tutum Ölçeği, Geçerlilik, Güvenirlik

2 466 İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK Abstract In this study, scale of attitude towards library usage was developed in order to determine attitude of pre-service teachers at education faculty towards library. Before developing the scale, literature review was done and five grade Likert-type draft items were written and presented to expert view. According to expert views, some of the questions were excluded from the scale, some of the questions were corrected. After expert view, draft scale composed of 25 items was applied on 300 students who study at different departments of Cumhuriyet University Education Faculty and determined in random method. As a result of validity-reliability study carried out on 248 data left after excluding extreme values, a single factoral scale composed of 18 items was developed. Statistical calculations of obtained data were carried out with SPSS Package program and Lisrel 87 program. KMO value of the scale was,908 and value of Barlett s test was x 2 =1593,877; sd=153 (p<,01). Factor load values of the scale items was determined to vary between,457 and,734. In item analysis, it was observed that item-total correlation coefficients of 18 items in single factor scale vary between,40 and,67 and difference between top 27% and bottom 27% average scores is significant. When fit index is analyzed according to confirmative factor analysis, it was found that single factor structure of the scale has acceptable coherence level. In reliability coefficient of 18 items, (Cronbach α) was found,897. Findings obtained from validity and reliability studies show that scale of attitude towards library is a validity and reliable measurement instrument. Keywords: Library, Pre-Service Teacher, Attitude Scale, Validity, Reliability GİRİŞ Eğitim ve kütüphane arasındaki ilişkisi, hayat boyu düzenli ve eleştirel bilgi birikimini amaçlayan eğitimin, eğitim yuvası kütüphaneler aracılığı ile bireye verilmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenledir ki eğitimi kütüphaneden, kütüphaneyi eğitimden bağımsız düşünmemek gerekir (Cihangir, 2010, s.87). Bireysel farklılıkları dikkate alan ve araştırmaya önem veren bir eğitim sürecinde, araştırma olgusu ile kütüphane kurumunu ayrı düşünmek mümkün değildir ve bu bağıntı eğitimkütüphane ilişkisinin ana gerekçelerinden birisini oluşturmaktadır (Yılmaz, 2004). IFLA (2001, s.2) kütüphanelerin temel amacının eğitimi desteklemek olduğunu ifade etmektedir. Kütüphaneler, bireylerin her türlü biçim ve araçlardaki bilginin etkin kullanıcıları ve eleştirel düşünürleri olmasını sağlar. McQuillan ın (1997) göre; iyi kütüphaneler, öğrencilere daha fazla kitap okuma ve sınavlarda daha yüksek başarı elde etme olanağı tanımaktadır. Üstelik öğrenciler kütüphanenin sağladığı rahat ortamlarda, edindikleri kitapları büyük bir zevkle okuyabilmektedir (Aktaran Kurulgan & Çekerol, 2008). Kütüphaneler, öğrencilerin okuryazarlık, okuma, öğrenme, sorun çözme, bilgi ve iletişim teknolojileriyle ilgili yetenek düzeylerini yükseltir. Yaşam boyu öğrenme, bağımsız karar verme, bireyin ve toplumsal grupların gelişmesi için temel bir ortam sağlar (IF- LA/UNESCO, 1994; Aktaran Şahin, 2010, s.1451). Kütüphane kullanma alışkanlığı kazanamamış ya da kazandırılamamış bireyler zaman içerisinde bildikleri ve duydukları bilgilerle yetinmeye çalışarak kendilerini geliştiremeyecek ve dolayısıyla toplum içerisinde kültürel açıdan geri kalacaklardır (Önal & Alaca, 20015, s.108). Okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları, hem bireysel hem de toplumsal ve kültürel kalkınmanın anahtar öğeleri arasında yer almaktadır. Okuyan ve kütüphane kullanan bireylerin daha güçlü, sağlıklı ve zengin kişiliğe sahip olacakları; böyle kişiliğe sahip bireylerden oluşan toplumların ise karşılaşacakları sorunları daha kolay aşabilecekleri açıktır (Yılmaz, 2000, s.452)

3 Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması 467 Gerek üniversite öncesi gerek üniversite öğretiminde rolü ve önemi büyük olan kütüphanelerin öğrenciler tarafından az kullanılması bir problem olarak görülmektedir (Dökmen, 1990, s.17). Çocuklara okumayı ve kütüphaneyi sevdirmede en etkili unsurların başında şüphesiz öğretmenler gelmektedir. Öğretmenin kitap ve kütüphaneyle ilişkisi ve tutumu, öğrencinin de ilişkisini belirlemektedir (Tepeli & Arıcı, 2012, s.66). Yeterince okumayan ve kütüphane kullanmayan öğretmenlere sahip bir toplumun okumasını ve kütüphane kullanmasını beklemek gerçekçi bir yaklaşım olmayacak, böyle bir toplumun da çağdaşlaşma yolunda gelişmesi rastlantılara kalacaktır (Yılmaz, 2002, s.459). Bu yüzden öğretmenlerin sorumluluklarının bilincinde hareket etmeleri, yani olumlu örnek oluşturmaları gerekmektedir. Öğretmenin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarını öğrencilerine kazandırması ve geliştirmesi için kendisini de bu alışkanlıklar konusunda sürekli yenilemesi ve geliştirmesi gerekmektedir (Chumas, 1991; Galler, 1988; Aktaran Tepeli & Arıcı, 2012, s.66). Yılmaz (2002), yaptığı araştırmada, genel anlamda öğretmenlerin kütüphane kullanma alışkanlıklarının yok denecek kadar az olduğu, eğitim sisteminin, öğretmenleri kütüphane kullanmaya yöneltmediği sonuçlarına ulaşmıştır. Kütüphane, Türkiye de eğitim politikasının bir öğesi olarak değerlendirilmemektedir. Okullarda bilgisayar sayısını artırmak ile çağdaş eğitimin ve bilgi çağının yakalanacağını düşünmek, buna karşın ezbere dayalı eğitim yapısını değiştirmede temel değişken ve araç olan kütüphane kurumunu bir politika ve sistem öğesi saymamak tam bir çelişkiyi ve algılama eksikliğini göstermektedir (Yılmaz, 2004, s.3). Öğretmenlerin, bilgilerini güncel tutmak ve kendilerini sürekli geliştirmek zorunda oldukları açıktır. Öğretmenler zaman bulduklarında değil, bizzat zaman yaratarak okumak ve kütüphane kullanmak durumundadırlar. Başarı için bu son derece önemli bir gerekliliktir (Yılmaz, 2002, s.444). Eğitim işlevselliği bireyin göstermiş olduğu olumlu düşünce ve tutumlarla doğru orantılıdır. Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının kütüphanelere yönelik olumlu tutum içerisinde olması eğitimin kalitesini de büyük oranda arttırmaktadır. Tutum, bir nesneye ilişkin duygu, düşünce ve davranışlardan oluşmaktadır. Ancak, bu boyutlar birbirlerinden bağımsız değildir. Karşılıklı olarak birbirlerini etkiler, birbirinden etkilenir ve çoğu kez aralarında bir tutarlılık bulunur (Aydın, 2000; Özgüven, 2004). Bir tutum, genellikle, bireyi tutum nesnesine karşı davranışlarda bulunmaya eğilimli kılar. Bir nesneye yönelik olumlu tutumu olan birey, bu nesneye karşı olumlu davranmaya, ona yaklaşmaya, yakınlık göstermeye, onu desteklemeye, yardım etmeye eğilimli olacaktır. Bir nesneye yönelik tutumu olumsuz olan birey ise, bu nesneye ilgisiz kalma veya ondan uzaklaşma, eleştirme, hatta ona zarar verme eğilimi gösterecektir (Aydın, 2000). Öğretmenler diğer meslek gruplarından farklı olarak, nitelikleri yalnızca kendilerini etkileyen bir grup değildir. Onların sahip oldukları ve olmadıkları tutumlar çocukları ve gençleri dolayısıyla toplumların geleceğini belirleyen koşullar anlamına gelmektedir (Yılmaz, 2002). Bu yüzden öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının kütüphaneye yönelik tutumlarının belirlenmesi ve buna göre önlemlerin alınması önem taşımaktadır. İlgili literatür tarandığında ülkemizde öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının kütüphaneye yönelik tutumları ile ilgili çalışmaların sınırlı olduğu görülmektedir. Yapılan çalışmaların çoğunda öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının ya kütüphane kullanma alışkanlıkları ya da kütüphane kullanma alışkanlığı ile

4 468 İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK okuma alışkanlığı arasındaki ilişki incelenmiştir (Yılmaz, 2002; Bınarbaşı, 2006; Erişkan, 2008; Kurulgan & Çekerol, 2008; Sevmez, 2009; Şahin, 2010; Tepli & Arici, 2012; Canbulat, Kula, Şahin, Tamtürk & Eskicioğlu, 2012; Keleş, 2013). İncelenen bu çalışmaların genelinde öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının kütüphane kullanma alışkanlıklarına ve kütüphaneye yönelik görüşlerini belirlemek için kütüphane kullanma anketleri hazırlanmıştır. İncelenen bu anketlerin maddeleri genellikle açık uçlu ya da çoktan seçmeli sorular olduğu görülmüştür. Bu anketlerin genelinde yer alan anket maddelerine Tablo 1 de yer verilmiştir. Tablo 1. Kütüphane ile ilgili anketlerin genelinde yer alan anket maddeleri 1.Kütüphaneyi hangi sıklıkla kullanırsınız? 6.Kütüphaneye üye misiniz? 2.Kütüphaneye hangi amaçla gidiyorsunuz? 7.Nasıl ve neden üye oldunuz? 3.Kütüphane kullanmayı kimden öğrendiniz? 8.Hangi aralıklarla ödünç kitap alıyorsunuz 4.Hangi kütüphaneye gidiyorsunuz? 9.Kütüphaneyi nasıl kullanıyorsunuz? 5.Kütüphanede okuduğunuz yayın türleri neler? 10.Kütüphanenin genel ve fiziki durumu nedir? İfade edilen çalışmalarda kütüphane kullanma alışkanlığını ve kütüphane ile ilgili görüşlerini belirlemek için kullanılan anketlerin öğretmen adaylarının kütüphaneye ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik olmadığı görülmüştür. Belirli bir nesneye, objeye ya da bireye yönelik tutumun belirlenmesi, fizyolojik tepkilerden yordama, açık davranışlardan yordama ve ölçek geliştirmeden oluşan başlıca üç yolla sağlanabilir (Kan ve Akbaş, 2005). Öğretmen adaylarının kütüphaneye yönelik tutumlarını ortaya koyacak yeterli bir ölçme aracı olmadığından; bu çalışmada öğretmen adaylarının kütüphaneye yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla ölçek geliştirme tercih edilmiştir. Amaç Bu çalışmanın amacı, eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının kütüphaneye ilişkin tutumlarını belirlemek amacıyla bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: 1. Kütüphaneye yönelik tutum ölçeği geçerli bir ölçme aracı mıdır? 2. Kütüphaneye yönelik tutum ölçeği güvenilir bir ölçme aracı mıdır? YÖNTEM Çalışma Grubu Araştırmanın çalışma grubunu eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi nin farklı bölümlerinde okuyan, seçkisiz (random) yolla belirlenen 248 öğretmen adayından oluşmaktadır. Ölçme Aracının Geliştirilmesi ve Verilerin Analizi Çalışma kapsamında, öğretmen adaylarının kütüphaneye yönelik tutumlarını tespit etmeyi amaçlayan ölçme aracının geliştirilmesinde beş aşamalı bir süreç izlenmiştir (Büyüköztürk, Çakmak, Akgün, Karadeniz & Demirel, 2012). 1. Madde Havuzu Aşaması: Bu çerçevede, öncelikle literatür taraması yapılarak ilk-orta okul öğrencileri ile (Duman, 2010; Toktar, 2012; Bayis, 2010; Dengiz, 2006; Bayram, 1990; Yımaz, 2008; Balcı & Büyükikiz, 2012; Yılmaz, 2002; Şahin, İşcan & Maden, 2009; Yılmaz, 2000; Şahbaz, 2012; Arıcan & Yılmaz, 2006; Önal & Alaca, 2015), üniversite öğrencileri ile (Dökmen, 1990; Alar, 1997; İşleyen 2007), öğretmenler ve öğretmen adayları ile (Bınarpaşı, 2006; Kurulgan & Çekerol, 2008; Erişkan, 2008; Sevmez, 2009; Şahin, 2010; Canbulat, Kula, Şahin, Tamtürk & Eskicioğlu, 2012; Tepeli

5 Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması 469 & Arıcı, 2012) ilgili kütüphaneye yönelik ilgili araştırmalar tespit edilmiştir. İncelenen çalışmalar ve bu çalışmalarda kullanılan ölçme araçlarının ölçek maddeleri de dikkate alınarak 90 öncül madde belirlenmiştir. Eğitim araştırmalarında yürütülen çalışmalar incelendiğinde genellikle tek sayı ile biten dereceleme ölçeklerinin kullanıldığı ve bunlar arasında sıklıkla beş dereceli ölçeklerin tercih edildiği dikkat çekmektedir (Tezbaşaran, 1997). Bu nedenle çalışmada, beş dereceli likert tipi ölçek kullanılmıştır. 2. Kapsam Geçerliliği Tespit Aşaması: Ölçülmek istenen özellikler için kullanılan maddelerin nicelik ve nitelik olarak yeterliliğini ifade eden kapsam geçerliğini belirlemede sıkça kullanılan mantıksal yollardan biri uzman görüşlerine başvurmaktır (Büyüköztürk, 2011). Hazırlanan tutum maddelerinin kütüphaneye yönelik tutumları ölçüp ölçmeyeceği noktasında ilköğretim bölümünde çalışmaları olan üç öğretim üyesinin görüşleri alınarak bazı maddeler çıkartılmış ve gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Bu çerçevede, araştırmacılar tarafından hazırlanan 25 maddelik bir taslak ölçek hazırlanmıştır 3. Uygulama Aşaması: Geliştirilen taslak ölçeğin çalışma grubuna uygulanma sürecidir. Ölçek geçerlik ve güvenirlik analizleri için 300 kişilik bir öğrenci grubuna uygulanmıştır. Uç değerlerin bulduğu verilerin çıkarılması ile ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik çalışması 248 öğrenciye ait veri üzerinden yapılmıştır. Taslak ölçekte bulunan maddelerin 19 ü olumlu, 6 si olumsuz tutum ve düşünceleri yansıtmaktadır. Olumlu ifadeli maddeler Kesinlikle Katılıyorum seçeneğinden başlayarak 5, 4, 3, 2, 1 şeklinde puanlanırken, olumsuz ifadeli maddeler ters yönde işleyecek şekilde 1, 2, 3, 4, 5 olarak puanlanmıştır. Olumlu ve olumsuz tutum maddelerine verilen cevapların farklı bir puanlama ile değerlendirilmesinin nedeni; likert tipi tutum ölçeklerinde tutumların maddelere verilen puanların toplamı ile hesaplanmasından kaynaklanmaktadır. 4. Yapı Geçerliliği Tespit Aşaması: Ölçeğin yapı geçerliliğini belirleyebilmek için elde edilen veriler üzerinde açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi araştırmacılarca belirlenen maddeler arasından aynı yapıyı ya da niteliği ölçen maddelerin ortaya çıkarılarak gruplanması ve az sayıdaki bu anlamlı üst yapılarla (faktörlere) ölçmenin açıklanmasını amaçlayan bir analiz tekniğidir (Büyüköztürk, 2011). Bu süreçte, Kaiser Meyer-Olkin (KMO) ve Bartlett Sphericity testi sonuçları, maddelerin ortak faktör varyans değerleri, özdeğer çizgi grafiği, temel bileşenler analiz sonuçları incelenmiştir. Ölçeğin tek faktörlü bir yapıya uygun olması nedeniyle döndürme tekniğinin uygulanmasına gerek duyulmamıştır. Faktör analizi sonucunda faktör yükü,45 ın altında olan maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Daha sonra maddelerin, madde-toplam korelasyon puanlarına ve maddelerin Üst % 27 ve Alt % 27 için t değerlerine bakılarak madde analizi yapılmıştır. Madde-toplam test puanı korelasyonu ise madde puanı ile test maddeleri toplam puanı arasındaki ilişkiyi açıklamada kullanılır. Madde-toplam test puanı korelasyonunun yüksek ve pozitif çıkması ölçeğin iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir (Büyüköztürk,200,s.171). Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucu elde edilen faktör yapısı için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi ile elde edilen uyum ve hata indeksleri incelenmiştir. Bu analizler için SPSS 16 paket programı ve LİSREL 8.71 programları kullanılmıştır. 5. Güvenilirlik Hesaplama Aşaması: Bu aşamada, ölçek güvenilirliğini test etmek amacıyla Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı değeri hesaplanarak incelenmiştir.

6 470 İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK BULGULAR 1.Ölçeğin Yapı Geçerliliği 1.1.Açımlayıcı Faktör Analizi Faktör analizi yapılmadan önce, verilerin faktör analizine uygunluğu Kaiser- Mayer-Olkin (KMO) ve Bartlett testiyle gerçekleştirilmiştir. Tablo 2 de KMO ve Bartlett s testlerinin sonuçlarına ilişkin veriler sunulmuştur. Tablo 2. KMO ve Bartlett's Testi Analiz Sonuçları Kaiser-Meyer-Olkin,866 Ki-Kare 2379,263 Bartlett's Test sd 300 p 000 Tablo 2 de görüldüğü gibi, ölçeğin KMO değeri,866 olarak bulunmuştur. Bu değer, 0,60 dan büyük olduğu için faktör analizi yapılabileceğini göstermektedir (Pallant, 2001; Aktaran Kaya, 2005, s.224). Barlett s testi sonucunda elde edilen Ki- Kare testinin 0,001 düzeyde anlamlı çıkması *2379,263 p<0,001)+ verilerin çok değişkenli normal dağılımdan geldiğinin göstergesidir (Kan & Akbaş, 2005). Bu sonuçlar verilerin faktör analizi için uygun olduğunu göstermiştir. Bilindiği gibi faktör analizi yapmanın amacı, ölçeğin yapı geçerliği için ölçme aracının maddeler arasındaki korelasyonuna bakılarak bir ya da birden fazla yapıyı ölçüp ölçmediğinin belirlenmesidir (Doğan, 2002; Aktaran Kaya, 2005, s.226). Ölçeğin kaç faktörden oluştuğunu belirleyebilmek için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi, araştırmacının ölçme aracının ölçtüğü faktörlerin sayısı hakkında bir bilgisinin olmadığı, belli bir hipotezi sınamak yerine, ölçme aracıyla ölçülen faktörlerin doğası hakkında bir bilgi edinmeye çalıştığı inceleme türüne denir (Tavşancıl, 2010). Yapılan ilk analiz sonucunda öz değeri 1 ve üzerinde olan 6 faktör olduğu belirlenmiştir. Tablo 3 de yapılan ilk analize ilişkin öz değer ve açıklana varyans yüzdeleri verilmiştir. Tablo 3. KYTÖ nin İlk Faktör Analizi Sonuçları Faktör Özdeğer Varyans açıklama oranı (%) Toplamlı varyans açıklama oranı (%) 1 7,663 30,652 30, ,146 8,586 39, ,548 6,192 45,43 4 1,317 5,268 50, ,152 4,607 55, ,090 4,360 59,666 Tablo 3 te görüldüğü gibi, yapılacak olan açımlayıcı faktör analizi için altı faktör önermektedir. Altı faktörün önerilmesinin nedeni öz değerin 1 in üzerine çıkan altı bileşen olmasıdır. Bu altı faktörün varyansa yaptığı katkı % 59,666 dir. Ancak faktör sayısına karar verirken önemli bir husus, her faktörün toplam varyansa yaptığı katkının önemidir. Varyans açıklama değerine bakıldığında, birinci faktörün %30,652 oranında bir katkı sağladığı görülmektedir. Diğer faktörlerin varyansa katkıları incelendiğinde ise katkının öneminin giderek azaldığı görülmektedir. Doğan (2002; Aktaran Kaya, 2005, s.226), sosyal bilimlerde ölçeğin tek boyutlu olabilmesinin iki koşulu olduğunu belirtmektedir. Bunlardan ilki, birinci faktörün açıkladığı

7 Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması 471 varyans oranının toplam varyansın en az % 30 u olması gerektiği, diğeri ise birinci faktörün öz değerinin ikinci faktörün öz değerinin yaklaşık katından daha büyük olması gerektiğidir. Bu çalışmada ise analiz sonuçları, birinci faktörün açıkladığı varyans oranının % 30,652, ikinci faktörün açıkladığı varyans oranının % 8,586 olduğunu ayrıca birinci faktörün öz değerinin, ikinci faktörün özdeğerinin 3,57 katı olduğunu göstermiştir. Ayrıca Lord (1980) göre birinci faktörün özdeğer ve açıkladığı varyans yüksek ikinci faktörde bu değerin oldukça düşük olması, buna karşılık ikinci faktörle sonraki faktörlerin değerlerinin birbirine yakın olması tek boyutluluğu gösterir (Aktaran Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2010, s.227). Ölçeğin tek faktörlü bir yapıya uygun olması nedeniyle faktör analizinde döndürme tekniğinin uygulanmasına gerek duyulmamıştır. Dolayısıyla bu aşamada bileşen matrisi tablosuna ölçeğe ait maddelerin yük değerlerinin büyüklüğü incelenmiştir. Çokluk, Şekercioğlu & Büyüköztürk (2010, s.124) ise bir faktördeki maddelerin faktör yüklerinin,45 ve üstünde olmasının iyi bir seçim olacağını, ancak uygulamada az sayıda madde için bu sınır değerin,30 a indirilebileceğini ifade etmiştir. Bu çalışma için faktör değerlerinin alt kesme noktası,45 olarak belirlenmiştir. Yük değeri,45 in altında olan yedi maddenin (Madde ) ölçekten çıkarılmasına karar verilmiştir. Tablo 4 te hazırlanan ölçeğin ilk analize ait faktör yükleri sonuçları verilmiştir. Ölçek No Madde Tablo 4. KYTÖ nin İlk Madde Faktör Yükleri Bileşenler matrisi Ölçek Madde No Madde 1 433* Madde * Madde 2 432* Madde Madde 3 400* Madde Madde Madde * Madde Madde * Madde Madde Madde Madde Madde 8 397* Madde Madde Madde Madde Madde Madde Madde Madde Madde Madde *: Çıkarılan Maddeler Bileşenler matrisi Bu işlemler sonucunda ölçekte kalan toplam 18 maddenin, tek faktörlü bir yapıda toplandığı Şekil 1 de görülmektedir.

8 472 İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK Şekil 1. Faktör Yapısına İlişkin Madde Özdeğerleri Son hali ile 18 maddelik ölçeğin açımlayıcı faktör analizleri tekrar yapılmıştır. Tablo 5 te geliştirilen 18 maddelik ölçeğin KMO değeri, Bartlett s testi, açıkladığı varyans miktarı, ölçeğin madde yüklerine ve madde ortak varyans sonuçlarına yer verilmiştir.

9 Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması 473 Ölçek Maddeleri Tablo 5. Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeğinin Madde Yükleri ve Ortak Varyansları **Olumsuz Cümleler Faktör Yükü 1 Kütüphanede ders çalışmaktan zevk alırım.,681,463 2 Kütüphaneyi ders çalışmak amacıyla kullanmam.**,544,296 3 Kütüphaneyi araştırma yapmak için kullanırım.,584,341 4 Kütüphanelerin 24 saat açık olmasını isterim.,516,266 5 Kütüphaneye boş zamanlarımda gitmek hoşuma gider.,610,372 6 Kütüphanelerin okuma alışkanlığının oluşmasına katkı sağladığını düşünüyorum.,610,373 7 Kütüphanede araştırma yapmak bana güven verir.,682,466 8 Kütüphanede sıkılırım.**,507,257 9 Kütüphaneye üye olmayı ihtiyaç olarak hissediyorum.,462, Kütüphane gitmek benim için bir ihtiyaçtır.,706, Kütüphaneye gitme benim için bir alışkanlıktır.,716, Kütüphanede vakit geçirmek beni mutlu eder.,734, Kütüphanede kitap okumak hoşuma gider,686, Kütüphaneye dergi/gazete/kitap okumak için giderim,559, Oturduğum yere yakın bir kütüphane olmasını isterim.,525, Kütüphanede araştırma yapmayı çok severim.,680, Kütüphane bilgi edinmede ana kaynak olduğunu düşünüyorum.,645, Günümüzde kütüphanelere gerek kalmadığını düşünüyorum.**,457,209 Ortak Varyansı Açıklanan Varyans % 37,457 Kaiser-Meyer-Olkin,908 Bartlett's Test Ki-Kare 1593,877 sd 153 p 000* Tablo 5 te görüldüğü üzere, 18 maddelik ölçeğin KMO değeri,908 ve Bartlett s testi değerinin ise x 2 =2829,677; sd=378 (p<,01) olarak tespit edilmiştir. Kasiyer, KMO değerinin 1 e yaklaştıkça mükemmel, 0,50 nin altında ise kabul edilmez (,90 larda mükemmel,,80 lerde çok iyi,,70 lerde ve,60 larda vasat,,50 lerde kötü) olduğunu belirtmektedir (Tavşancıl,2010). Maddelerin faktörce açıklanan varyansı,10 dan küçük olması halinde, bu maddeler ile ilgili bir problem olma olasılığı yüksektir. Ancak, ortak varyans sonucuna bakarak madde çıkarma kararı verilmemelidir (Çokluk, Şekercioğlu & Büyüköztürk, 2010, s.220). Ölçeğin açıklanan varyansı %37,5 olarak bulunmuştur. Tek faktörlü desenlerde açıklanan varyansın %30 ve daha fazla

10 474 İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK olması yeterli görümüştür (Tavşancıl, 2010). Ölçeğin maddelerin faktör yük değerleri,457 ile,734 arasında bir dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Comrey ve Lee, (1992) göre yük değerlerinin;,71 olması halinde (varyansın %50 sini açıklar) mükemmel,,63 olması halinde (varyansın %40 ını açıklar) çok iyi,,55 olması halinde (varyansın %30 unu açıklar) iyi,,45 olması halinde (varyansın %20 sini açıklar) vasat,,32 olması halinde (varyansın %10 unu açıklar) zayıf olarak değerlendirilir. Ayrıca Kim-Yin (2004) faktör yükü,40 olan bir madde için örneklem büyüklüğünün en az 200 olması gerektiğini ifade etmiştir (Aktaran Çokluk, Şekercioğlu & Büyüköztürk, 2010, s.194). Ölçeğin madde analizi ise, maddelerin madde-toplam korelasyon puanlarına ve maddelerin Üst % 27 ve Alt % 27 için t değerlerine bakılarak yapılmıştır. Ölçeğin madde analizi ile ilgili sonuçlarına Tablo 6 da yer verilmiştir. Ölçek Madde No Tablo 6. KYTÖ nin Madde Analiz Sonuçları Maddelerin t değerleri (Üst %27-Alt %27) Ölçek Madde No Düzeltilmiş Madde- Toplam Korelâsyonu Düzeltilmiş Madde- Toplam Korelâsyonu Maddelerin t değerleri (Üst %27-Alt %27) V1,616 12,955* V10,647 11,608* V2,486 8,163* V11,655 11,172* V3,516 7,242* V12,672 13,280* V4,454 9,776* V13,615 12,590* V5,545 9,550* V14,494 10,145* V6,543 9,894* V15,467 10,417* V7,630 11,597* V16,613 11,583* V8,452 9,287* V17,581 9,243* V9,400 8,704* V18,403 7,084* *<0,01 Tablo 6 da tek faktörlü ölçekte yer alan 18 maddenin madde-toplam korelasyon katsayılarının,40 ile,67 arasında değiştiği görülmüştür. Madde-toplam korelâsyonunun yorumlanmasında,30 ve daha yüksek olan maddelerin, bireyleri ölçülen özellik bakımından iyi derecede ayırt ettiği (Büyüköztürk, 2011) göz önüne alındığında, madde-toplam korelâsyonlarının yeterli olduğu görülmektedir. Üst %27 ve alt %27 ortalama puanlar arasındaki farklar her bir madde için incelenmiştir. t testi sonuçlarından, her bir maddenin üst %27 ve alt %27 ortalama puanları arasında anlamlı farkların olduğu (p<0,01) görülmüştür. 1.2.Doğrulayıcı Faktör Analizi Açımlayıcı faktör analizi sonrasında tek faktörlü yapının verilerce desteklenip desteklenmediğinin belirlenmesi amacıyla SDA gerçekleştirilmiştir. Yapılan analiz sonucunda elde edilen SDA modeli Şekil 2 de verilmiştir.

11 Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması 475 Şekil 2. KYTÖ SDA Modeli (Standart Faktör Yükleri) Yapılan analiz sonucunda elde edilen SDA modeli incelendiğinde Kütüphaneye yönelik tutum ölçeğinin tüm maddelerin faktör yüklerinin manidar olduğu ve,42-,72 arasında değiştiği görülmektedir. Tek faktörlü yapıya ilişkin uyum indeksleri incelenmiştir ve analiz sonucunda elde edilen modelin uyum indeksleri Tablo 7 de verilmiştir.

12 476 İn- Uyum deksi İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK Tablo 7. KYTÖ nin SDA Modeli Uyum İndeksleri Hesaplanan Kritik Uyum Kaynak Değer Değer Ki-Kare/sd 2,38 2,5 Mükemmel Uyum Kline,2005 RMSEA,075,08 İyi Uyum Kline,2005 RMR,05,05 Mükemmel Uyum Brown,2006 GFI,87,95-,90 İyi Uyum Yılmaz&Çelik,2009 NFI,93 >,95 Mükemmel Uyum Hu&Bentler,1999 CFI,96 >,95 Mükemmel Uyum Hu& Bentler,1999 Tablo 7 incelendiğinde, χ 2 değeri,05 düzeyinde anlamlı, χ 2 /df değeri yaklaşık 2,38, RMSEA değeri,08, GFI değeri,87, CFI değeri,96, NFI değeri,93, olarak bulunmuştur. Uyum indekslerine göre ölçeğe ilişkin tek faktörlü yapının kabul edilebilir düzeyde olduğu görülmüştür. Hem açımlayıcı hem de doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen bulgular ölçeğin temiz ve tutarlı bir faktör yapısına sahip olduğunu göstermiştir. Yapılan analizler sonucunda ölçeğin yapı geçerliğinin kabul edilebilir düzeyde olduğu söylenebilir. 2.Ölçeğin Güvenilirliği KYTÖ nin iç tutarlılığının incelenmesi için yapılan Cronbach Alfa testi sonucunda güvenirliğinin,897 olduğu görülmüştür. Psikolojik testler için hesaplanan güvenirlik katsayısının,70 ve üzerinde olması test puanlarının güvenirliği için yeterli görülmektedir (Büyüköztürk, 2011, s.171). Elde edilen bu değerler ölçeğin kabul edilebilir güvenirlik düzeyine sahip olduğunu göstermektedir. Canbulat vd. (2012) in öğretmeni adaylarının yönelik geliştirdiği 11 maddelik Kütüphane Kullanma Alışkanlığına İlişkin Tutum Ölçeği nin güvenirliği,77 ; Duman (2010) ın ilköğretim öğrencilerinin kütüphanelere yönelik görüşlerinin belirlemek amacıyla geliştirildiği ölçeğin güvenirliği ise,64 olarak bulunmuştur. SONUÇ Bu çalışmada, kütüphaneye yönelik bir tutum ölçeği geliştirilmiştir. Ölçek geliştirmeden önce alan yazın taraması yapılmış ve beşli likert-tipi taslak maddeler yazılarak uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda bazı sorular ölçekten çıkarılmış, bazı sorularda düzeltilmiştir. Uzman görüşünden sonra, oluşturulan 25 maddelik ölçek Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 300 öğrenciye uygulanmıştır. Uç değerlerin çıkarılmasıyla kalan 248 veri üzerinden yapılan geçerlik güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin kaç faktörden oluştuğunu belirleyebilmek için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapılan ilk analiz sonucunda özdeğeri 1 ve üzerinde olan 6 faktör olduğu belirlenmiştir. Varyans açıklama değerine bakıldığında, birinci faktörün %30,652 oranında bir katkı sağladığı görülmektedir. Diğer faktörlerin varyansa katkıları incelendiğinde ise katkının öneminin giderek azaldığı görülmüştür. Birinci faktörün açıkladığı varyans oranının toplam varyansın en az % 30 u olduğundan ve birinci faktörün öz değerinin ikinci faktörün öz değerinin yaklaşık 3 3,5 katından daha büyük olduğundan ölçeğin tek faktörlü bir yapıda olduğu kabul edilmiştir. Daha sonra döndürme tekniği kullanılmadan faktör analizi yapılmış ve bu aşamada bileşen matrisi tablosuna bakılarak yük değeri,45 ın altında olan yedi maddenin ölçekten çıkarılmasına karar verilmiştir. Yapılan işlem sonucunda tek faktörlü 18 maddelik bir ölçek oluşturulmuştur. Oluşturulan ölçeğe tekrar açımlayıcı faktör analizi, madde analizi, doğrulayıcı faktör analizi yapılmış ve iç tutarlılık güvenirlilik katsa-

13 Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması 477 yısı hesaplanmıştır. 18 maddelik ölçeğin, KMO değeri,908 ve Bartlett s testi değerinin ise x 2 =1593,877; sd=153 (p<,01) olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin maddelerin faktör yük değerleri,457 ile,734 arasında bir dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Madde analizi yapıldığında,, tek faktörlü ölçekte yer alan 18 maddenin madde-toplam korelasyon katsayılarının,40 ile,67 arasında değiştiği, üst %27 ve alt %27 ortalama puanlar arasındaki farkların anlamlı olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizine göre uyum indeksleri incelendiğinde, χ 2 değeri,05 düzeyinde anlamlı, χ 2 /df değeri yaklaşık 2,38, RMSEA değeri,075, GFI değeri,87, CFI değeri,96, NFI değeri,93, olarak tespit edilmiştir. Uyum indekslerine göre ölçeğe ilişkin tek faktörlü yapının kabul edilebilir uyum düzeyine sahip olduğu bulunmuştur. Tek faktörlü 18 maddeden oluşan bu yapının güvenirlik katsayısının (Cronbach ),897 olduğu görülmüştür. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgular geliştirilen kütüphaneye yönelik tutum ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir. Bu araştırma ölçek geliştirme aşamasında sadece Eğitim Fakültesi öğrencileri üzerinde çalışılmasından ve doğrulayıcı faktör analizi için aynı veri setinin kullanması dolayısıyla bir takım sınırlılıklara sahiptir. Bu sınırlıklarda göz önüne alarak geliştirilen öneriler şu şekildedir; KTÖ nün geçirliğinin yükseköğretimdeki farklı fakültelerde (Mühendislik, Fen, İİBF, Edebiyat vd.) öğrenim gören öğrenciler üzerinde tekrarlanarak geçerlikgüvenirliğinin sınanması ve sonuçların karşılaştırmalı olarak incelenmesi önerilmektedir. KTÖ kullanılarak üniversite öğrencilerinin kütüphane tutum düzeyleri arasındaki farkların manidarlığının karşılaştırmalı olarak incelenmesinin kütüphane tutumuna ilişkin literatüre katkı getireceği düşünülmektedir. Üniversite öğrencilerinin öğrenme stilleri ile kütüphane kullanım amaçları ve kütüphane tutumları arasında ilişki olduğu düşünülmektedir. Yapılacak yeni çalışmalar ile kütüphane tutumu ile ilgili değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi için lojistik regresyon analizi kullanılabilir. Yapılacak yeni çalışmaların literatüre önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. KAYNAKÇA Alar, H. (1997). Üniversite Öğrencilerinin Kütüphane Kullanma Sıklıklarını Etkileyen Bazı Değişkenlerin İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum. Arıcan, S., & Yılmaz, B. (2010). 100 Temel Eser Uygulamasının Öğrencilerin Okuma Alışkanlıklarına Etkisi Ve Bu Uygulamada Kütüphanelerin Rolü Konusunda Öğretmen Görüşleri. Türk kütüphaneciliği, 24(3), Aydın, O. (2000). Davranış Bilimlerine Giriş. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: : Eskişehir. Balcı, A., Uyar, Y., & Büyükikiz, K. K. (2012). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları, Kütüphane Kullanma Sıklıkları Ve Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Turkish Studies, 7(4), Bayiş, S. (2010) ve 7. Sınıf İlköğretim Öğrencilerinin Okuma Ve Kütüphane Kullanım Alışkanlıklarının İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Bayram, O. (1990). İlkokul Çağı Çocuklarının Okuma Alışkanlığı Ve Yenimahalle İlçe Halk Kütüphanesi Gezici

14 478 İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK Kütüphane Hizmetleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Bınarbası, F. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarının İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Brown, T. A. (2006). Confirmatory Factor Analysis For Applied Research. Guilford Publications. Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (14.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Canbulat, T., Kula, S., Şahin, M., Tamtürk, M., & Eskicioğlu, A. P. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarının Geliştirilmesi: Bir Eylem Araştırması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), Cihangir, Y. (2010). Avrupa Birliği Bilgi Toplumu Projeleri Ve Üniversite Kütüphaneleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: Spss Ve Lisrel Uygulamalı. Ankara: Pegem Yayınları Dengiz, A. Ş., & Yılmaz, B. (2007) İlköğretim Programı'nda Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Bilgi Dünyası,8(2), Dökmen, Ü. (1990). Lise Ve Üniversite Öğrencilerinin Okuma Becerileri, İlgileri, Okuma Ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23(2), Duman, S. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Kütüphanelerle İlgili Görüşler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde. Erişkan Cangil, B. (2008). Okumayı Öğretmek-Almanca Öğretmen Adayı Gençlerin Okuma Ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları. Gençliğin İzdüşümü, Nilüfer Tapan Armağan Kitabı, Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria For Fit İndexes İn Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. structural equation modeling. a multidisciplinary journal, 6(1), IFLA. (2001). The Public Library Service: IFLA/UNESCO Guidelines for Development, München: K. G. Saur. İşleyen, İ. (2007). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'ndeki Akademik Personel Ve Öğrencilerin Çağdaş Kütüphane Olanaklarının Eğitimde Kullanılması Ve İnternet Tabanlı Bilgiye Ulaşım Yolları Hakkındaki Görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversites, Çanakkale. Kan, A., & Akbaş, A. (2005). A Study Of Developing An Attitude Scale Towards Chemistry. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), Kaya, A. (2005). Çocuklar için Yalnızlık Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (19), Keleş,C. (2013). İlköğretim II. Kademe Öğretmen Ve Öğrencilerinin Okul Kütüphaneleri Ve Sınıf Kitaplıkları Hakkındaki Görüşleri (Erzurum ili örneği), Yayımlanmamış Yüksek

15 Kütüphaneye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması 479 Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum. Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling New York, NY: Guilford. Kurulgan, M., & Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin Okuma Ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol.:8- Sayı/No: 2 : Önal, İ & Alaca, E.(2015). Okul Kütüphanesi Kullanımında Öğretmenlerin Rolü ve Sorumlulukları. Bilgi Dünyası, 16, -(1), s Özgüven,E. (2004). Psikolojik Testler. Sistem Ofset: Ankara. Sevmez, H. (2009). Türkçe Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlığı Ve Kütüphane Kullanımı Üzerine Bir İnceleme (SÜ Eğitim Fakültesi örneği),yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Şahbaz, N. K. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Kütüphane Kullanma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Türklük Bilimi Araştırmaları, 31(31), Şahin, A. (2010). Türkçe Öğretmen Adaylarının Kütüphane Kullanma Durumları. Turkish Studies, 5(4), Şahin, A., İşcan, A. ve Maden, S. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Okul Kütüphanelerini Ve Sınıf Kitaplıklarını Kullanma Durumları (Erzurum ili örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), Tavşancıl, E.(2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. Nobel yayınları: Ankara Tepeli, Y., & Arici, A. F. (2012). Öğretmen Adaylarının Kütüphane Kullanımına İlişkin Nitel Bir Araştırma. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(3), 64. Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 12, Toktar K.E. (2012). Edirne İli Merkez İlçesinde Bulunan İlköğretim 1.Kademe Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Ve Kütüphane Kullanımları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne. Yılmaz, A. (2008). Okulöncesi Çocuklara Yönelik Kütüphane Hizmetlerinin Önemi ve Başarılı Bir Kütüphane Örneği. Türk kütüphaneciliği, 22(2), Yılmaz, B. (2000). Viyana İlkokullarında Okuyan Türk Öğrencilerin Okuma Ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Dünyası, 2, Yılmaz, B. (2002). Ankara daki İlköğretim Öğretmenlerinin Okuma ve Halk Kütüphanesi Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 16 (4), Yılmaz, B. (2004). Türkiye de Eğitim Politikası Ve Kütüphane. Bilim ve Ütopya, C. 12, S.139, s Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarında Ebeveynlerinin Duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5(2), Yılmaz, V. ve H. E. Çelik. (2009). Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi - I Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. PEGEM Akademi. Ankara.

16 480 İclal GÖKKUŞ & Esma KURU & A. Salih ŞİMŞEK