DM. Sal Wext Hejmar. Bıba

Transkript

1 Sal Wext Hejmar Bıba DM akurd.or

2 Rôpel 2 YABANCILAR MECLISI UZERINE ur d. or tüm yabancıların, ayrım yapmaksızın hak ve çıkarlarını eşit ve kararlı biçimde savunacak, bu alanda uzman ve başta sendikalar olmak üzere diğer yabancı ve Alman demokrat çevrelerin desteğini alabilecek kişi ve listelerin seçilmesi en doğrudur. Diğer taraftan sol ve demokrat oyların bölünmeınesi için Kürdistan'lı ve Türkiye'li üçlerin ve sendikaların ortak platform oluşturmaları; ortak adaylar üzerinde biraraya elmeleri büyük önem taşıyor. Bunun için bu yelpazede yer alan tüm üçlerin özetilmesine ve olanaklar vaa, üçleri oranında temsil edilmesine dikkat edilmelidir. Sendikaların bu işin içine çekilmesi ve hatta buna öncülük etmesi sağlanmalıdır. Gerçi onlar buüne kadar bazı örneklerde örüldüğü ibi pek tutarlı, birleştirici, sol ve demokrat kesimin hepsini özeten bir tutum takınmadılar. Sendikaların bu tutumu olumlu bir biçimde eleştirilmelidir. Ancak onların bu tutumu, sendika karşıtı bir tutuma irmeye, her koşulda karşı veya alternatif listeler oluşturma ya erekçe yapılamaz. Yabancılar Meclisi tek başına Türkiyeli, Kürdistanlı veya başka bir ulusu ililendirmiyor. Tüm yabancıları ve Almanları da ililendiren bir sorun. örneğin Köln'de oluşturulan Yabancılar Meclisi'ne seçilen 32 üyenin 14'ü Almanlardan oluşuyor. Bunlar belediyelerde temsil edilen partiler tarafından atanıyor. Bu nedenle Yabancılar Meclisi seçimlerine ilişkin çalışmada, seçim taktiklerini tespit etmede, sadece Türkiyeli ve Kürdistanlı üçleri özetmek eksik bir yaklaşım olur. Federal Almanya'da veya bulunduğumuz yöredeki politik üçlerin konumunu; kazanılabilecek üçlerin durumu özönünde bulundurulmalıdır. Sendikaların desteğ ni almak bu anlamda önemlidir. Zaten Türkiyeli ve Kürdistanlı sol ve demokrat kesim bu yönde başarılı olmadığı; bölük-pörçük olduğu için Köln ve Duisbur'da olduğu ibi, seçimleri kazanamadı; erici-faşist üçlere, ağırlıkta bu meclisiere irme fıatını vermiş oldu. ak özellikle son bir yıldır Federal Almanya 'nın büyük kentierinde Yabancılar Meclisi oluşturuluyor. Bu durum, önceleri çoğu kez yerel yönetimlerce atama yoluyla oluşturulan bu meclisierin işlevi, amaç ve örevleri, seçimlere ilişkin tavır ve benzeri bir dizi cevap verilmesi ereken soruyu da beraberinde etiriyor. Yabancılar Meclisi, her ne kadar yabancılar arasında seçimle oluşuyoa da, karar alma ve yürütme yetkisi olmayan bir orandır. Yabancılara yerel seçimlere katılma hakkı tanı mayan resmi çevreler, bu östermelik oranla bir yandan yabancılar için birşeyler yaptıkları intibasını uyandırmayı, diğer yandan, yabancıları denetim altında tutmayı amaçlı yorlar. Yabancılar Meclisi 'nin danışmanlık fonksiyonu ağır basıyor. Yani yabancıları temsilen oluşturulan bu oran, ancak yabancıların sorun ve istemlerine yönelik belediye meciisine, diğer yerel merciiere öneri yapma ibi bir örevi yapabilecek. Ancak tüm bunlardan dolayı, Yabancılar Meclisi'ni hiçe sayıp, tavıız kalmak doğru olmaz. Daha çok bu meclisierin işlevini, resmi çevrelerin bu orana bakış açısını ve ona yüklediği misyonu bilmek, bunu kitlelere anlatmak erekiyor. Bu haliyle de Yabancılar Meclisi'ni, erici yabancılar politikasının, ayrımcı yasa ve uyulamaların eleştirijip mahküm edildiği forumlara dönüştürmek mümkün. Yine bu yolla, yöredeki yabancıların sorun ve istemlerini buraya taşırıp, somut öneriler biçiminde yerel merciiere dayatmak olanaklıdır. Zaten Yabancılar Meclisi, sadece bu yanıyla önem taşıyor ve bunun için de ilisiz ve tavıız kalınmama lıdır. Yabancılar Meclisi'nin bu işlevi yerine etirebilmesi için, bu meclisin bileşimine, seçilecek adaylarm niteliğine ve daha birçok koşula bağlıdır. İlke olarak bu meclisiere diğer liste ve bağımsız adaylar arasın da bölüşüldü. Sol ve demokrat kesimin yenilisi en başta onların dağınıklığından; birbirleriyle uğraşmalarından ileriye eliyor. Bu durum, bu kesime oy verebilecek seçmenler üzerinde olumsuz etki bıraktı ; hatta onları sandık başına itmede alıkoydu. Yapılan bir kaç toplantıda, birlik sağlanamadı. DGB ve onu özü kapalı destekliyenler sık sık olduğu ibi, eski den atama yoluyla bu mecliste örev yapan bazı isimlerinde yer aldığı listesini hemen oluşturdu; diğer kesimlerin örüş, öneri ve desteğini alma çabasına erek duymadı. Bu durum zaten birlik politikasından yoksun ve sendika karşıtı listeler oluşturmayı adet edinmiş diğer bazı ruplarada fıat oldu. örneğin Atif, "sosyal faşistlerle işbirliği yapmıyacağı'nı" her fıatta dile etiriyordu. Fidef, DGB listesini destekliyeceğini açıklıyarak toplantıları terk etti. Geriye kalan örütler zaman zaman biraraya eldiyseler de, eçmişten beri var olan dayatmacı, anti-demokratik ve rupçu anlayışların bazı üçlerce devam ettirilmesi nedeniyle, sonuç r 8 Aralık 1985 ünü Duisbur'ta ilk kez Yabancılar Meclisi seçimi yapıldı. Daha önce bu meclis, belediyelerce atama usulüyle oluşturuluyordu. Toplam 32 kişiden oluşan bu mecliste tüm yabancılara ayrılan sandalye sayısı 16. Bundan 8'i Türkiyeliler için ayrıl m ış. Türkiyeli ve Kürdistanlı sol ve demokrat kesim, (sendikalar dahil) seçimde yenik çıktı Meclise ancak 3 aday sokabildi. Buna karşı erici-faşist çevrelerin başını çektiği sağ kesim ba şarı elde ederek 5 adayını meclise sok tu. Seçime katılım oranı yüzde 62,9, toplam sayısı 20731, oy kullanan ve eçerli oy sayısı 12964'tür. Sol ve demokrat kesimin başlıca 3 listesinin aldığı toplam oy sayısı 3675 dir. Fidef ve HDF'in desteklediği sendika listesi DSSG (Demokratik Sosyal Seçmen Grubu) 2021 oy, Devrimci İş çi, Didf, Atif ve İşçi Gerçeği'nin desdekiediği DİL rubu (Demokrat İşçiler Listesi) 1114 oy, KOMKAR ve bazı si v Duisbur:VABANCILAR MECLiSi SEÇiMi YAPILDl bağımsız adayların oluşturduğu BİZİM LİSTE ise 540 oy aldılar. DSSG 2 aday, DİL rubu ise 1 aday meclise so- kabildi. Buna karşı MTB (Müslüman Türk ler Birliği) 5424 oy alarak mecliste 5 sandalye kaptı. Geriye kalan oylar ise alınamadı. Dev.İşçi, Didf Atif kendi aralabirlik olup, ortak bir bildiri ve adaylar ; adayların sıralaması konusunrında da anlaşmaya vardılar. Diğer örütlere daha önce hazırlanmış bildiriye imza atma, bir nevi kendilerini destekleme önerisi ötürdüler. KOMKAR taraftarlarının, seçim bölelerinin ve adayların tespiti, bu tespitin kura ile yapılması ibi önerilerine sırt çevirdiler. Didf taraftarları bir toplantıda 3 örütün (Didf, Atif, Dev-İş) bukonuda anlaştı ğını, bunu birdaha tartışmıyacaklarını belirtti. Böylesi anti-demokratik, dayatmacı ve kendisi dışındaki üçleri küçümsiyen anlayışlarla birlik oluştur manın mümkün olmadığı açık. Zaten Atif ve Didf'in KOMKAR'Ia birlik yapma diye bir dertleri de yok. Onların tüm çabası, KOMKAR ve diğerleri ni peşlerine takma ; onlardan yararlanmaya yöneliktir. Bu durumda KOMKAR taraftarları diğer bazı bağımsız adaytarla birlikte "BİZİM LİSTE'yi" oluşturdu ve seiçimlere katıldılar. Maocular, KOMKAR hakkında menfi propaanda yürütmekten de eri durmadılar. Avrupa'da İşçi Gerçeği'de bu kervana katıldı. Gerçi bunda başa rılı olamadıkları, seçim sonuçlarından da anlaşılıyor. KOMKAR'ın desteklediği BİZİM LİSTE 540 oy alırken, diğer dört örütün aldığı toplam oy (Devamı 12. sayfada)

3 Riipel 3 Alman Kürtlere Geçen yılın Ağustos ayında Münih 'te düzenlenen Dünya Halk Oyunları Festali 'ne katılan K OM KAR üyesi Nürnber Kürdistan İşçi Derneği'nin folklör ekibi, Türk ve Alman makamlarının, hükümet düzeyindeki baskıları sonucu festalden çıkartılmıştı. Kürt folklör ekibinin festalden çıkarılmasına ve buna karşı oluşan tepki ve protestolara Dene ROMKAR'ın 79. sayısında yer vermiştik. Bavyera Eyalet Parlamentosu SPD milletvekillerinde Rolf Lanenberer, 19 Ağustos 1985'te konuya ilişkin eyalet hükümetine bir soru öneresi yöneltmişti. Bavyera Dev let Bakanı Anton Jaumann, 4 Kasım 1985 tarihinde eyalet hükümeti adına önereye cevap verdi. Jaumann'ın cevap yazısı Federal ve Bavyera eyalet hükümetlerinin Türk hükümet ve konsolosluğuyla Kürt folklörünün festalden çıkartılmasına yönelik işbirliği içinde olduklarını kanıtlıyan bir bele niteliğindedir. Jaumann cevabında şu örüşlere yer veriyor: "Bildiğimiz kadarıyla Türk hükümeti, Alman Dışişleri Bakanlığı'r Nürnber Anadolu Kürt Folklor Ekibinin (Anadolu 'yu onlar ekiemiş doğrusu Kürt folklor ekibi olacak D K) 1. Dünya Halk Oyunları festalinin açılışına katılmasına ilişkin itirazlarını iletmiş." Nürnberer Nachrichten Gazetesi 2 Ocak 1986 tarihli sayısında "KüRT ZINAR IN TüRK VELi OLUŞU" başlığıyla bir yazıya yer verdi. Andreas Scott Johnstan imzalı yazıda, KOMKAR üyesi Nürnber Kürdistan İşçi Derneği 'nin açıklamalarına da yer veriliyor. Nürnber ve çevresinde yaşıyan Kürt işçi ve ailelerinin sorunlarına, ana dil dei, sosyal danışmanlık, Kürtçe ön isimler, Kürtlere yapılan baskılar Türk ve Alman makamlarının tavırlarının serilendiği yazıda, özetle şu örüşlere yer veriliyor. ''Aslında adları Zınar ve Beran. Ama yalnızca anne-babaları onları böyle çağırıyorlar. Çünkü Zınar ve Beran Kürtçe adlar olduklarından, Türk konsolosluğunca ve Türk makamlari karşi i birliği içinde DER BAYERISCHl STAATSMINISTER FOR WIRTSCHAFT UND VERr.[HR Wr VJII/2 - ~O ~38 "Bonn Dışişleri Bakanlığı, Türk hükümetinin itirazları konusunda Bavyera Eyalet hükümetini bililendirdi; o da Eyalet Devlet Bakanı kanalıyla Festal Hazırlama Komi- tesini bililendirdi. Buna bağlı olarak Türk konsolosluğu 'da Bavyera hükümetine "Türk hükümetinin olaydan büyük üzüntü duyduğunu '' bildiri ve Kürt folklor rubunun Federal Almanya Kürdistan Işçi Dernekleri Federasyonu KOMKAR '. a bağlı olduğuna da dikkati çekti. KOMKAR: Anayasayı Koruma örütünün Federal ve Eyalet raporlarında ortodoks komünist bir örüt olarak tanımlanıyor. "KÜRT ZINAR' IN TÜRK VELi OLU SU" resmi kayıtlara eçirilmiyor. Bu nedenle 9 yaşındaki Zınar ve ll yaşındaki Beran okula ittiklerinde adları Veli ve Rahmiye oluveriyor. Zınar ve Beran diğer yabancı çocuklar ibi Almanca öğretilen bir sınıfa idiyorlar. Bunun yanı sıra, haftada 3 saat ek de olarak Türkçe öğreniyorlar. Wie aus dem kurdischen Sinar' ei n türkiseher "Veli" ir d.. 1n du.xhul1 muq d1r N1unj tule u Ine Mı.tLIIrtptl<:hl nrteuinen ~-----c :..... ı, Jaumann daha sonra cevabi yazı sında, Festal Komitesinin, kendilerine Kürt Folklor Ekibinin üzerinde "KüRDiSTAN" yazılı bir pankartı taşıdığı ve bununla festal tüzuune aykırı davrandığı erekçesiyle, festal yarışmalarından çıkartıldığını, ilettiklerini belirtiyor. Evet Evren özal çetesini destekliyenlerden başka türlü bir tavırda beklenemez. Ancak bu kirli işbirliğini; Kürt folklorünün österilmesine bile tahümmül ederniyecek kadar alçaklaşan ırkçı üçleri, onların destekleyicilerini ortaya koymak; teşhir etmek için boş durmayacağız. Kohl, Staruss Evren ve özal' dan yana olabilir, ama Alman halkı ve demokratik üçleri bizimledir.. ' Zınar ve Beran için Türkçe de Almanca ibi yabancı bir dil. Okul müdürü Eric h Wiessner, tek kelime Türkçe bilmedikleri halde Türk vatandaşı olduklarından dolayı Kürt çocuklarının Türk sınıfiarına önderildiklerini belirtiyor. 'Kürdistan İşçi Derneği 'nin tahminlerine öre, Nürnber ve çevresinde 5 bin kadar Kürt yaşıyor. Dernek, çocuklar ve yetişkinlerden oluşan ve Almanların da katıldığı akurd.or folklor "I"upları oluşturmuş; ayrıca film österileri, bililendirme top lantıları düzenliyor; bir de azete çıkarıyor. ''Dernek, eçtiğimiz ünlerde Nürnber Yabancılar Meclisi 'ne, Kürtler için ana dilde de, sosyal danışmanlık ve Kürtçe adların tanınması ibi istemlerini desteklemesi için öneride bulundu. Yabancılar Meclisi, 2 Türk üyenin karşı oyları- (Deuamı 12. sayfada)

4 Rôpel 4 KUMKAR 12. Deleeler Kurulu Toplandi bazdarıdır. Büyük fedakarlık ve militanca çabayla mümkün olabilen bu yo~un çalışma ve eylemler, aynı zamanda örütün artan ücünü, etkinli~ini ve yekvücut oluşunu da österiyor. Deleeler, 2 ün boyunca siiren toplantıda açık bir biçimde çalış maları de~erlendirdi; eksik ve yeter siziikiere işaret etti; ileriye yönelik oluşturulan Çalışma Grupları'nın üyelik başvurularını örüştü; her üçünü de oybirli~iyle KOMKAR üyeli~ine kabul etti. Ayrıca özlem ci Delee önderen, Düsseldorf Kürt Alman Dostluk Derneği ile Ostfries l~nd Kürt Halkının Dostları Derne~i' nın çalışmalarını, KOMKAR ile sıkı işbirli~i içinde olmalarını selamladı. Deleeler, 'Daha Güçlü bir ~~MKAR yaratmanın" daha üçlü rd.o r Daha sonra ündem maddelerine eçildi. KOMKAR Genel Yönetim Kurulu, Mayıs'85'den Ocak'86 ya kadar yapılan çalışmalan ve mali dıırumu içeren 32 sayfalık rapor sundu. Genel Yönetim Kurulu raporun da ' 'örütümüz, 7 aylık ibi bir süre içinde küçümsenmiyeeek çalışmalar deniyor. KOMerçekleştirdi" KAR 'm çalışma yaptı~ı alanları ve bazı ana eylemleri burada sıralaak, bu tesbitin doğrulu~unu örmek mümkün. KOMKAR, düzenli olarak çıkart tı~ yaym oranı Dene KOM KAR'Ia, de~işik dillerden çeşitli konulara ilişkin bildiri ve af'ışlerle; üye örütlerinin toplantı ve eylem leriyle yo~n bir propaanda ve aji tasyon çalışması erçekleştirdi. "Faşimıe karşı üçbirli~i", "Sol ana örevleri belirledi. Deleeler Kurulu Hannover'de oluşturulan Kürdistan İşçi Komite si' nin, Hattinen ve Westerald 'ta bırımlerden eçece~i anlayışından ~reketle; kitle ba~larını üçlen dırmeyi, buna yönelik eylem ve ça lışmaları daha planlı ve proramlı yürütmeyi; örütsel işleyiş ve ilkelere daha sıkı ba~lı kalmayı; yayın da ~ıtım a~ını enişletmeyi ana ödev ler olarak öne koydular. Bu ne denlede, 86 Neroz kutlama ecelerinin yı~ınsal eçmesi, Kürt halkı üzerindeki baskıyı, Kürdistan 'daki savaşı teşhir edici, politik tutuklularla, tüm demokrasi üçleriyle dayanışmayı içeren eylemiere dönüş türülmesi için yo~un çaba harcamanın erekti~ini vuruladdar. ku dakikalık sayı duruşuyla başladı. Birlik" 'sendikal mücadele", "Kür distan'daki elişmeler", 'savaş ve barış sorunu" ibi bir dizi konu der neklerimizde seminer olarak işlendi. Gençler için seminer ve kamp ça lışmaları oranize edildi. Ayrıca kü çük büyük bir dizi eylem ve kam panya düzenledi. Federal Almanya'. daki "Kürt çocuklarına ana dil dei, Radyo ve TV'de Kürtçe yayın, Sosyal Danışmanlık" ibi istemleri içeren kampanya, 12 Eylül faşist darbesinin yıldönümü nedeniyle 5 örütle birlikte erçekleştirilen ''Türkiye ve Türkiye Kürdistan 'ı Ey lem Haftası", "Kürdistan'ın Sesi Radoyosuyla Dayanışma'' çalışma "Şeyh Sait Ayaklanmasının ları, 60. yıldönümünü anma toplantda n" büyük "Kürt şairi CİGER XWIN'i anma eceleri" bunlardan a KOMKAR 12. Deleeler Kurulu 11/12 Ocak 1986 tarihleri arasında toplandl 30 kadar Dernek, Komite, ve Çalışma Grubu 'm. temsilen Deleelerin, KOMKAR merkezi oranfa. nnm katıldı~ Deleeler Kurulu top lantısı, Kürdistan şehitleri adına bir BARIŞ VE DAYANIŞMA GECESi ve KOMKAR Sed'den ozan arkadaş lar devrimci türkü ve marşlarla katkıda bulundular. 1 Aralık 1985 ünü İsveç'in Stok holm kentinde, Stokholm Banş Komi tesi, El Salvador ve Guetemala Dayanışma Komiteleri, İspanyol Los Cronopios örütü ile KOMKAR-Sed ortaklaşa Banş ve Dayanışma Gecesi dü zenlediler. Geceyi kalabalık bir kitle izledi. Konuşmacı olarak Dünya Banş Derneği Başkanı Romes Chandra, Sovyetler Birli~i Banş Derneği 1. Başkan Yar dımcısı Olec Khakhardin, Nikaraua Banş DERNEGt Başkanı Ola Aviles Lopes, California Eyaleti Berkeley Kenti Belediye Başkanı Euen Gus KOMKAR-Sed 'den ve Neport bir kişi katdddar. Konuşmacdar enellikle uluslararası planda banşm önemi üzerinde durdu lar. Banş sorununun sadece bir iki ül keyi ililendirmediğini, aksine tüm in sanlı~m bir sorunu olduğunu, "savaş" sözcüğünü ortadan kaldırmcaya kadar bu mücadelenin süreceğini dile etirdi ler. Aynca Batı'daki Banş Hareketi'nin önemine de değindiler. KOMKAR Sed adına konuşan arkadaş ise Kürtler ve Kürdistan hakkında bili verdikten sonra, banşın halkımızın özürlük ve demokrasi mücadelesindeki önemine MRAP'ın "Hak ve özürlük" Derisi'nde de~indi. Gecenin kültür proramında ise, Şili korosu, İspanyol Halk Danslan Ekibi GENÇLiK SEMiNERi Gazetemizin 78. sayısında Fransa' da lrkçdığa Karşı Halklar Arası Dost luk Hareketi -MRAP'ın Konresi'nin yapddığını ve KOMKAR-Fransa adına bir temsilcinin davetli olarak katddığı m bildirmiştik. Konre'de Uluslararası Komisyon 'a sunulan Kürdistan ile ilili rapor doğrultusunda alınan kararlar MRAP'ın "Hak ve özürlük" adlı derisinin eçen ayki sayısında yayın landı. Karar'da şöyle deniyor: "Konre'de hazır bulunan demek temsilcileri, Kürt halkının, özellikle de Türkiye'de maruz kaldıklan baskdan dile etirdiler ve Kürdistan 'ın birçok devlet tarafından bölündü~üne işaret ettiler. Yine aynı temsilciler, Kürt halkının bu devletlere karşı politik ve si lahlı mücadele yürüttüğünü belirttiler." MRAP Fransa'da ırkçdı~a karşı mücadele yürüten Güney Afrika, Na mibya, Kürtler ve Filistinlilerle ilili oluşturulacak dayanışma eylemlerine aktif katdına kararı aldı. 7.8./12/1985 tarihlerinde Köln Kür İşçi Derne~i ençler için distan bir hafta sonu semineri düzenledi. Seminere 27 enç katddı. İki ün boyunca, F. Almanya'da Yabancı Gençlerin E~itim Sorunlan, Türkiyeli ve Kürdistanlı Gençlerin So korunları adlı iki seminer işlendi, nuya ilişkin filimler österildi. Gençler sorunlarını dile etirdiler, birlikte tartı şıp çözüm aradılar. Ayrıca Moskova'da yapdan 12. Dünya Gençlik ve ö~nci Festali 'ne ilişkin dialar österildi. Türkiye Kürdistanı'nı temsilen katdan DHKD deleasyonunun çalışmalan hakkında bili ve rlldi. Boş zamanlarda eziler, ellence ler düzenlendi, ilişkiler pekiştirildi. Serninere katdan ençler, derne~in bu tür çalışmalarının sürekli olmasını istediler. İlk kez böylesine bir serninerin dü zenlenmesi nedeniyle meydana elen bazı aksamalar dışında, enelde olumlu eçti, ençlerimizi bilinçlendirme ve dostluk ba~larını eliştirmede iyi bir adım oldu.

5 RUpel S KÖLN KÜRDiSTAN isci.. DERNEGi KADlNLAR KOMITESI CALISMALARI ' kadın sa~lı~ı, yasal haklardaki eşitsizlik, kıal ve kentsel ailede kadı Dünya nın durumu ibi önemlikonular tartı şıldı, sorunlara çözüm arandı. çalışmalarını yanlız kadınlarm değil bilinçlenmesi erekti ği, çeşitli kulara iderek kadın1a rm kendilerini eliştirmeleri, sendikal ve demokratik öriitlerde yer almaları, diğer kadın örütleri ile iliş ki ve karşılıklı dayanışmanın erek liliği üzerinde örüş birli~ine varıldı. Bu tür seminerierin sık sık yapılması istemi dile etirildi. -ı9 Ekim ı985'te Köln'de Sağlık ve Sosyal Işler Bakanlığının Kadın Politikası bölümü tarafından düzenlenen Yabancı Kadınlarla Buluşma toplantısına kadın katılındı. Toplantıya yabancı örütlerinin yanısıra, onlara yönelik çalışma yapan örüt ve ku ruluşlardan ıoo'e yakın temsilci katıl sa~lamak. dı. Sempatizan ve tanıdı~ımız kadın arkadaşları çalışmalar içine çekmek, -Köln ve çevresindeki Kürdistanlı kadınların sorunlarına sahip çıkmak, Kadın Komitesini temsil eden arkadaş tarafından, Kürt kadınlarının DUYUR U KOMKAR'ın buyıl düzenliyeceği NEWROZ ecelerine, Köln Kürdistan işçi Derneği Kadınlar Komitesi el işlerinden oluşacak bir seriyle katılmayı kararlaştırdı ve buna yönelik çalışmaları başlattı. Serilenecek ürünlerin satışından elde edilecek elir, Politik Tutuklular ve Aileleriyle dayanışma amacıyla bağış hem ülkelerinde ve hem de F. Almanya'daki sorunları dile etirildi, bu alanda da çalışma yapılmasının erek lili~i vurulandı. Diğer örütlerden ve SPD adına özlemci olarak katılan temsilciler bu is- temi desteklediler ve yabancı Kadınla ra yönelik yapılan çalışmanın Türk kadınianna yönelik yapılan çalışma ile özdeş olmadı~ını belirttiler Yine Komite, DGB'nin Kadın Kolu 'nun çağrısı üzerine, diğer birçok kadın örütlerinin de katıldığı 8 Mart yapılacak. KOMKAR'a üye ve sempatizan tüm bayan arkadaşları böylesine bir çaba içine irip, öz nurları, el emekleriyle bu onurlu dayanışma ya katılmaya çağırıyoruz! Seri şunlardan oluşacak: El örüleri {Nakışlı Kürt çorapları çocuk iysileri, kazak, elden vs.) -Dikiş işleri (Etek, elbise, pantolon) - Kanaviçe - Etamin işleme Yağlı ve sulu boya tablolar birlik ve dayanışmasını sa~lamak, -Seminer ve e~itim çalışmaları ile kadınları kendi sorunları, ülkemiz, F. Almanya ve dünyadaki eliş meler hakkında bililendirmek, okumaya ve birlikte tartışmaya özendirmek,?ene KOMKAR'a yazı yazmak, Dı~er yabancı kadın örütleri ile ilişkiye eçmek; onları enel olarak Kürdistan'daki durum, ülkemizde ve F. Almanya'da kadınlarımızın sorunları üzerine bililendirmek, karşılıklı daya- yürütüyor Komite tarafından, kadınlar için okuma-yazma jimnastik, dikiş-nakış, folklör ve erkeklere de açık Almanca kulan yapılıyor. or Sonuçta; erkeklerinde Kadınlar Günü 'nü kutlama toplantılarına katılıyor ve buna yönelik ak ur d. ötürmez bir erçektir. Bu nedenle örütümüz KOMKAR, Kürdistanlı kadınlara yönelik ayrı bir çalışma yapılmasına önem verdi, sürek li ündeminde tuttu. Bu konuda etkin bir çaba içine iren Köln KİD Kadınlar Komitesi ve çalışmaları hakkında oku yucularımıza bili vermeyi yararlı bulduk. Ekim ı 985 'te seçilen Kadınlar Komitesi yeni yönetimi; eçmiş çalışma ları de~erlendirdi, yapılan eleştiri ve önerileri öz önüne alarak bir yıllık çalışma proramı yaptı. önüne koydu~u hedefler şunlar: -Dernek ÜYesi kadın arkadaşların çalışmalara aktif olarak katılmasını likler, ' Kadınlarm kendi sorunlarına sahip çıkmalarının her türlü eşitsizli~e, baskıya ve sömürüye karşı yürütülen toplumsal mücadeleye aktif olarak katıl malarının önemi ve ereklili~i tartışma nışmayı sa~lamak. Çalışmaları daha Sieen: FAŞiSTLERiN EYLEMi PROTESTO EDiLDi düzenli bir hale etirmek için, içtüzük yapıldı, yönetimin düzenli olarak haftada bir toplanması kararlaştırıldı. Çalışma proramı çerçevesinde yapılan çalışmalar şöyle; 26.ıO.ı985 tarihinde tüm dernek üyeleri ile birlikte toplanıldı, Kadın Komitesinin çalışma proramı hakkın da bili verildi, erkek arkadaşların önerileri alındı, çalışmalara yardımcı olmaları istendi, Sosyalist toplumda kadın, Türkiye ve T Kürdistanı'nda kadınların durumu, F.Almanya'da yaşayan ve çalışan yabancı kadınların enel durumu adlı 3 seminer yapıldı. Katılım ı 4 ile 20 arasında oldu, ili ile izlendi. -30 Kasım-ı Aralık ı985 tarihleri arasında, Köln dışında bir hafta sonu semineri düzenlendi. 23 Kürdistanlı kadın katıldı. Daha önce kendi araların da yaptıkları 2 Seminer burada tekrar işlendi. Kadınların; ev ve iş hayatını birlikte yürütmek zorunda olmaları; çalışma koşulları, çocuklarm bakımı, ikinci sı nıf insan muamelesi yapılması, evde karar verme yetkisinden yoksun olmaları, e~itim yeteizli~i ve duyulan ezik Faşist Türk Federasyonu 'na bağlı Sieen ve Altenkirchen Türk İslam Kül tür Ocağı, ı2 Ocak ünü "Kültür Şöle ni" adı altında bir ece düzenledi. Türk Federasyonu 'nun bazı yönetici üyelerinin cinayet, kaçakçılık, eroin ticareti ve Papa suikastine adlarının karıştığı biliniyor. Türk ve Kürt halkla rı, Kahramanmaraş 'ta onlarca insanın kanına iren katillerin, ilerici işçi, sendikacı, bilim adamı ve öğrencilere kurşun sıkan ve saldıranların bunlar ol duğunu unutmadı. "Kültür Şöleni" dedikleri bu eylemlerle, yurtdışındaki Türkiyeli ve Kürdistanlı işçi ve ailelerinin sıla özlemlerinden yararlanıp, müslümanlık kisvesi arkasına izlenip, onlara ırkçı-faşist düşüncelerini empoze etmek; taban toplamak istiyorlar. Gecenin kimler tara fından hazırlandığını yazmaktan da çekinmeleri de bunu kanıtlıyor. Sieen 'deki Kürt, Türk ve Alman anti-faşist üçler, faşistlerin bu eylemi- nin enellenmesi ve onların kimliğini bir bildiri yayınladı lar. ı50 dolayında anti-faşist österici, ecenin yapılacağı salonun önüne elerek barikat kurdular; faşistlerin irmelerine enel olmaya çalıştılar. An cak, polis anti-faşistleri dağıtınayı baş lıca örev saydı; ve faşistler polisin koruması altında salona irebildl Bu arada pekçok kişi, eceyi izlemeden evlerine döndü. Yer yer faşistlerle ve polisle çatışmalar da oldu. Polis 3 anti-faşisti tutukladı. Daha sonra östericilerin polis binası önünde protestosu sonucu serbest bırakıldılar. Sieen şehir idaresi, salonu faşistle re vermeme yönünde tavır koydu. Ancak, faşistler mahkeme kararıyla salonu alabildi ve eceyi yapabildiler. Eylemleri destekleyen SPD, DGB, IGM, DKP ve daha pekçok kuruluş eceyi ve polisin tutumunu sert bir biçimde eleştirdiler. Faşist örütlerin, onların eylemlerinin yasaklanmasım istediler. teşhir amacıyla

6 Riipel 6 Batı Avrupa'daki Kürdistanlı lscilerin Demokratik örütleri ~. Toplandı: KAMUOYUNA ORTAK ACIKLAMA çalışan yabancı işçilere eşit hakların tanınma or ()<(.~~c:."'o"~ "POLiTiK TUTUKLULAR ~ SERBEST BIRAKILMALIDIR" F. Almanya Eğitim ve Bilim Sen(GEW), Türkiye'de üç yıldır tutuklu bulunans sendika üyesi öğ retmen Şakir BİLGİN ' in mahkemesine katılmak üzere bir deleasyon Aralık 1985 oluşturmuş tu tarihleri arasında Türkiye' de bulunan üç kişilik deleasyon da GEWBaşkanı Joachim Albrecht, Türkolo prof. Klaus Libe-Harkort ve Reinhard Köln GEW Başkanı Hacker bulunuyordu. Beş ünlük ezi incelemelerini heyet bir açıkla mayla kamuoyuna sundu. "19 açıklamada, Yayınlanan Aralık'ta deleasyon, askeri mahkemede örülen bir davaya dinleyici olarak katıldı. Davada, Şakir Bilin'in de içinde bulunduğu 1300 kidikası Federal Almanya'da yaşıyan ve sa kadar olan Kürdistanlı öçmen işçi ve aileleri yabancılar arasında dördüncü büyük rubu oluştur maktadırlar. Ancak Federal Alman hükümeti ve yetkili merciler Kürt işçi örütlerinin ötedenberi ileri sürdükleri talepler konusunda suskun kalmakta, yıları ğırıyoruz. '' \>~\~ sını, oturma ve çalışma haklarının üvence altına alınmasını, İsveç, Hollanda, Norveç ve Danimarka ülkelerinde olduğu ibi yabancılara yerel seçim hakkının tanınmasını demokrasinin bir ereği ve enterasyon yolunda atılacak ilk adımlar olarak örüyoruz. Kürdistanlı öçmen işçiler yabancı işçi olarak karşı karşıya bulundukları bu haksız durumun yanı sıra, Kürt olarakta, diğer yabancı işçilerin sahip olduğu hak ve olanaklardan da yoksundurlar. Kürt çocukları için okullarda ana dil dei, radyo ve TV 'de Kürtçe yayın, ana dilde sosyal danışmanlık haklan ibi. Bu konuda olumlu adım atan tek ülke İsveç 'tir. İsveç 'te Kürt çocukları ana dillerini öğrenme olanağına sahiptir. Çocuk bahçelerinde ve danışman lık merkezlerinde Kürt eğitimci ve sosyal danışmanları örev yapmaktadır. Kürt dili ve kültürünün eliştirilmesi için olanaklar sunulmaktadır. rek duyduğu bu ortamda, tüm ilerici ve yurtsever üçleri karşılıklı sayı, hoşörü ve diyalo içinde olmaya, birlik yolunda olumlu katkıda bulunmaya çağırıyoruz. Kürt halkıyla daha üçlü bir dayanışma yaratmak, Avrupa 'daki Kürdistanlı işçilerin sorunları nın çözümünde etkili olabilmek için örütlerimiz arasında sıkı bir diyaloğun olmasını, ortak çalışmaların yapılma sını erekli örüyoruz." Bildirinin son bölümünde uluslararası kuruluşlara, hükümet ve devlet başkanlarına yönelik çağrıda şöyle deniyor: "Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve diğer uluslararası antlaşma ve sözleşmelerle üvence altına alınmış ulusların kendi kaderini tayin hakkına, diğer temel hak ve özürlüklere sayılı kuruluşları, devlet ve hükümet başkanlarını, demokratik kamuoyunu, Kürt halkına yapılan ağır baskı ve haksızlık karşısında suskun kalmamaya, buna karşı çıkmaya, Kürt ulusal meselesini uluslararası forumlara ötürme yönünde çaba harcamaya ça- ak ur d. işçilerin sorunlarının değerlendirildiği bölümde şunlara yer veriliyor: "Bizler, Avrupa ülkelerinde kez Türk devletinin Kürt halkının inkar temeline dayanan Kürt politikasına dalaylı veya doğrudan arka çıkıyorlar. Federal Almanya hükümetinin ve resmi makamların bu tavrını kınıyor, diğer yabancılara tanınan hak ve olanakların Kürt işçilerine de sunulmasını talep ediyoruz.'' Bildirinin Kürdistanla ilili bölümünde, İran, Irak erici yönetimlerinin Kürt halkına karşı sürdürdüğü savaşa, Faşist Türk cuntasının terör ve zorbalığına, emperyalist üçlerin ona verdikleri desteğe değinildikten sonra şu örüşlere yer veriliyor: "Kürt halkı özürlüğü ve ülkesinin kurtuluşu uğruna yüzyıllardan beri ağır baskıya, büyük acılara öğüs ererek mücadele yürütüyor. Onun ulusal ve sosyal kurtuluşu uğruna mücadelesi buün dünden daha üçlü; eniş yığın ların, demokrasi üçlerinin desteğine sahip. Ancak Kürdistan ulusal hareketi saflarındaki bölünmüşlük, yer yer meydana elen iç çatışmalar zafere varma yolunda ciddi bir enel olmaya devam ettiğide acı bir erçek. Bizler, halkımızın birliğe en çok eçoğu varlığını 9-10 Kasım 1985 tarihleri arasında Federal Almanya'da biraraya elen Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde faaliyet yürüten Kürdistanlı işçilerin demokratik örütleri kamuoyuna ortak bir açıkla ma yaptılar. Toplantıya, Fransa Kürdistan İşçi (KOMKAR-Fransa), İsveç Derneği Kürdistan İşçi Derneği (KOMKARSed) Norveç Kürdistan Demokratik İşçi Derneği, İsviçre Kürdistan İşçi Derneği (KOMKAR-İsviçre) Danimarka Kürdistan İşçi Komitesi KOMKARDanimarka), Federal Almanya Kürdistan İşçi Dernekleri Federasyonu KOMKAR'dan temsilciler katıldılar. İki ün süren toplantı boyunca, Avrupa' da çalışan Kürdistanlı işçilerin sorunları, bu sorunların çözümü, ülkemizdeki durum ve örevlerimiz, örütlerarası ilişki ve ortak çalışma ibi konular ele alınıp örüşüldü. Toplantı sonunda, sözü edilen konulara ilişkin örüşler ortak bir bildiriyle kamuoyuna duyuruldu. Bildiride, Batı Avrupa ülkelerinde çalışan yabancı işçilerin ve Kürdistanlı ten deleasyon devleti yönetenlerin askeri malıkernelerin davalarını sonuna kadar yürütmelerinde kararlı olduklan örüşüne yer veriyor. Devamla, "bir kez daha österiyor ki, Türkiye'deki eemen üçler hukuk devleti ilkelerinin tekrar işlerlik kazanmasına hazır değiller" deniliyar ve buna örnek olarak da Barış Derneği davası österiliyor. Açıklama şöyle devam ediyor: "NATO ülkesi Türkiye'de Barış hareketinin yarılanması "demokrasiye dönüş' üzerine sık sık tekrarlanan sözlerin asılsız olduğu erçeğini österiyor. Kendileriyle konuş tuğumuz insanların çoğu işkence Yarılananların nin hala uyulanmakta olduğunu belirttiler. Bu da Türkiye'deki hukuki ve politik durumlan aydınlığa mahkeme önüne bile çıkanlmalan enelleniyor olacak ki, tutukluların sadece 7'si -Şakir Bilin bunların arasında yoktu- altı kişiden oluşan mahkemenin önüne çıkartılmıştı" deniliyor. Tutuklu avukatlarının 19. Kasım 1985'ten sonra sıkıyöneti min kaldırılmasıyla, askeri malıke rnelerin örev sürelerinin sona erdiğini ve bu nedenle davanın kaldırıl ması isteminde bulunduklarını belir- mesi ündemdedir." Şakir Bilin ile örüşme istemlerinin rededildiğini, Askeri savcının davanın biran önce bitmesi için en ufak bir çaba östermediğini açıkla malarında belirten GEW-Deleasyonu, açıklamanın sonunda da Türk makamlarından tüm politik tutukluların, Şakir Bilin dahil serbest bıra kılması isteminde bulunuyor. şi yarılanıyordu. çıkarıyor. İnsanhaklarının çiğnen

7 Den&f KOMKAR Rôpel 7 Federal Almanya Cumhuriyeti dışındaki Avrupa ülkelerinde de küçümsenmiyecek sayıda Kürdistan 'lı öçmen işçi yaşamaktadır. Hemen hemen her ülkede, Kürdistan İşçi Dernekleri faaliyet yürütmektedir. Dene KOM KAR' da olanaklarım ız ölçüsünde bu ülkelerdeki öçmen işçilerimizin sorunlarını; oradaki derneklerin çalışmalarını tanıtmak amacıyla, o ülkelerdeki derneklerin önderdikleri yazıları yayınlamak istiyoruz Bu sayıda KOM KAR - DANIMARKA'nın önderdi~i yazıyı yayınlıyoruz. Danimarka'daki çalışmalarımız 6-7 yıl öncesine dayanıyor. önceleri özürlük Yolu Derisi'nin düşünceleri doğrultusunda biraraya elen bir rup arkadaş, 'özgürlük YOLU ile DA YANIŞMA KOMiTESi" oluşturdu. Daha sonra 1985 'de Komita Karkere n Kurd Lı Danimarka, KOMKAR-Danimarka oluşturuldu. AMAÇ VE GöREVLERİMiZ a-danimarka'da küçümsenmiyecek oranda Kürt işçisi bulunmaktadır. Ekseriyetini Orta Anadolu' dan elen Kürtlerin oluşturduğu işçilerimizin öçmen işçi olmalarından kaynakta nan çeşitli sorunlarına eğilmek, çözüm yolları östermek için çaba sarfetmek; b- Halkımızın özürlü~ü için verdiği mücadeleyi, Danimarka demokratik kamuoyuna tanıtmak; halklarımızın faşist cuntaya karşı vermiş oldukları kavaya omuz vermek, destek sağlamak ve faşist cuntayı teşhir etmek; c- Danimarka'da bulunan anti-emperyalist, barış ve demokrasi üçleriyle enternasyonalist dayanışma içinde olmak; d- Halkımızın ulusal değerlerine sahip çıkmak. Dil, kültür ve sanatının elişmesi için çalışmaları proğramlaştırmış bulunuyoruz. Haftada birer saat olmak üzere iki mahalli radyoda kürtçe yayın yapmaktayız. Radyo yayını, tamamen kürtçe olup Kopenha' da oturanlar tarafından dinlenebilmek tedir. GöÇMEN İŞÇiLERiN SORUNLARI Batı Avrupa 'da, 1960'larda artan işücü talebini idermek için eri kalmış ülkelerden işçi etirtıneye idildi. Danimarka'daki işverenler de bu ereksinimden dolayı 1960'da kapılarını yabancı işçilere açtılar. Anlaşmalar çerçevesinde işçi etirtmekten ziyade KOMKAR Danimarka turist olarak elen ve çalıştığını beleleyenler ~ yabancılar polisine başvurup oturma ve çalışma izni alabiliyorlardı. Yabancılar diğer Avrupa ülkelerinde olduğu ibi kirli, sağlığa zararlı, yerli işçilerin çalışmadığı işlerde ve en düşük ücretle çalıştırılıyor. Şu anda Danimarka'da loo.ooo'in üzerinde yabancı işçi bulunmaktadır. Türkiye'lilerin sayısı olup, bunlardan den fazlasını Kürdistan'lı işçiler oluşturuyor. Danimarka'daki yetkililerin ve işverenlerin yabancı işçilere kalıcı bir özle bakmaması ve bir öçmen politikası oluşturmamasından kaynaklanan bir dizi sorun ortaya çıktı. İŞSİZLİK Göçmen işçilerin en önemli sorunlarından biridir. 5 Milyon nüfüslu Danimarka'da işsiz bulunmaktadır. Türkiye'li işçiler arasında işsizlik oranı %40'la en yüksek orandadır. Va sıfsız işçi olma; dil üçlükleri ve ayrımcılık bunun en önemli nedenleridir. KONUTSORUNU Danimarka'daki öçmen işçilerin sıkıntılarından biride konut sorunudur. Büyük bir kesimi sağlığa elverişli olmı yan konutlarda oturmakta; kira tefecilerine büyük kiralar vermektedir. Göçmen işçilerin büyük kesimi Kopenha ve çevresindeki belediyelerde kalıyorlar. Bu belediyelere yabancıların yerleşimi konusunda sınırlamalar etirilmiş. Sözde ettolaşmayı önlemek amacıyla %10'lık barajla öçmen işçilerin istediği semterde veya konutlarda oturmaları enelleniyor. EGİTİM Danimarka'da bulunan yetişkin öçmenlerin eğitim sorunu şöyle duun, çocukların eğitimi bile halen sağ lam bir yapıya kavuşmuş değil. Mevcut eğitim politikası erçekci olmadığı içindirki öçmen çocuklarında iki kişilik elişiyor. Ne eldikleri toplum hakkında, ne de Danimarka toplumu hakkında yeteri biliye sahip olamıyorlar. İki toplum arasında bocalıyorlar. Bu durum Kürt çocukları için daha da a ğırdır. Diğer uluslara mensup öçmen işçi çocukları, haftada birkaç saatte olsa kendi ana dillerinde de alma şansına sahipken, Kürt çocukları bu olanaktan yoksun. 652 yabancı öğrenci 8. ve 9. sınıfları bitirirken, lise ve deni okullara 37, üneitelere 22 yabancı öğrenci idebilmektedir. IRKÇILIK Son dönemlerde artan ekonomik bunalım ve bunun doğal sonucu olan işsizliğin nedeni olarak öçmen işçiler österilerek ırkçılık körüklenmektedir. özellikle Danimarka'da elişen işçi eylemlerinde öçmen işç il eri n Danimarka ' lı sınıf kardeşleriyle birlikte hareket etmeleri onları işverenlerin ve ırkçı çevrelerin saldırı hedefi haline etirdi. Radyo, TV ve basınında belli oranda buna alet olması ırkçı saldırı ve eylemlerin artmasına yolaçtı. Kendisini sosyal refah diye tanıtan Danimarka'da sorunlar diğer Batı Avrupa ülkelerindeki öçmen işçi sorunlarından pek farklı değil. Göçmenlere tanınan yerel seçim hakkı belli koşullara bağlı olup, en az 3 yıl ibi bir süre Danimarka'da ikamet etmeyi erektiri yor. Bazı lokal radyolardaki öçmen dillerindeki sınırlı yayın dışında radyo ve TV'de yabancı dillerde yayın yoktur. Danimarka radyosunun 10 dakika ile sınırlı haber proğramı 5 öçmen dilinde yapılıyor ; Kürtçe bunun dışında tutuluyor. Ludishafen: Ludishafen şehrinde, amatör bir radyo ve TV ekibi, Kürt işçi ve ilticacıla rının sorunlan hakkında canlı bir yayın yaptı. 9 Ocak ünü yapılan radyo yayınında, Mannheim Kürdistan İşçi Derneği ' nin bazı üyeleriyle yapılan röportajlara da yer verildi. 1 saat süren yayında, Kürdistan 'ın bölünmesi, dört parçadaki durum, F. Almanya 'daki Kürdistanlı işçi ve ailelerinin sorunlan, KOMKAR ve ona bağlı Mannheim Kürdistan İşçi Derneği'nin istem ve akurd.or çalışmalan, yabancılar politikası ve Kohl hükümetinin uyulamalan ibi konulara yer verildi. Aynca, yayın süresince Kürtçe müzik parçalan da sunuldu.

8 Rôpel 8 JÜRGEN REENTS ile RÖPORTAJ savaş açtı. önce büyük kentleri, sonra da ana ve böylece kıal ala nı yeniden ele eçiren İran ordusu, 23 arnizon, 2 bin askeri üs ve 150 bin asker ve Pasdarla Kürdistan'da askeri kontrol oluşturdu. Kürdistan'a irildiğinde sayıları 2 bini bulan ve tümü tepelerde konum landırılmış olan üsler öze çarpıyor. Böylece tüm kıal alan, tepelerde oluşturulan bu askeri üslerce özetlenebiliyor. bağlantı yollarını Gezimizin iki amacı vardı : Bildiği niz ibi biz, parti proramımızda halk ların kendi kaderlerini kendi belirleme hakkını savunuyoruz. Oysa elişmiş ill kelerde, baskı altındaki halkların SO runları öreceli olarak özönüne alın maktadır. 20 milyonu aşkın Kürt hal kı. parçalanmış ülkesinde ağır bir ulu sal baskı altındadır. Dolayısiyle bu hal kı ve mücadelesini yakından tanıyıp öğrenmek, bizim için önem taşıyordu. Birinci amacımız buydu. İkincisi: İran ve Irak Kürdistanı, böl ede süren Körfez Savaşı'nın etki alanı içindedir. Bana öre, bu durum Kürt halkı açısından ikili ağır bir yük oluş turuyor. Yani Kürt halkı, bir yandan kendi ülkesinde baskı altında iken, di ğer yandan da, buna ek olarak, İran ve Irak savaşının da kurbanı olmaktadır. Dolayısiyle, bu eziyle birlikte kör fezdeki elişmelere ilişkin bili edinme olanağı elde edecektik. Zira önümüz deki yıl F. Almanya'da bu savaşa karşı bir kapmanya yürütmeyi planlıyoruz. S. ARDIL:/ran Kürdistanı'ndaki silahlı mücadeleye ilişkin özlemlerinizi aktarır m ısınız? J. REENTS: Gezimiz sınır yöresını kapsıyordu. Kürdistan'ın içlerine doğ ru itme olanağımiz olmadı. Bu, aynı zamanda içinde bulunulan durumu da yansıtıyordu. Şah Rejimi'nin Şubat 1979'da yıkı sonra, peşmerelerin politik lışından ve askeri kontrolünde bulunan kurtarıl böleler vardı. Bilindiği ibi Hu meyni Rejimi, Kürdistan 'ı yeniden ele eçirmek için kısa bir süre sonra (Ağustos 1979, DK) İran Kürdistanı halkına ve onun silahlı üçlerine karşı mış yönelik katliamları hala belleklerdedir. Biz bu katliamları yaşayan örü ta nıkları ile de öriiştük. İran ordusunun Kürdistan'daki yığı nağına ve birkaç misli ücüne rağmen, Peşmereler başarılı erilla savaşı yürii tüyorlar. Yukarıda da belirtiğim ibi, tepeler üzerinde kurulan üslerle İran ordusu kıal kesimde kontrol ağını oluşturuyor. Gündüzün bu üsterden araziye önderilen müfrezeler, tepede ki üsterden çıplak özle özetlenebile cek şekilde iki üs arasındaki bölede mevzileniyorlar. Akşamları saat 18'de havanın kararmasıyla birlikte devriye ezen veya mevzilenen askeri birlikler, hemen üsterine eri çekiliyorlar. Karanlığın çökmesiyle bu kez ülke peşmerelerin kontrolüne iriyor. Pasdar ve ordu birliklerinin, sil halka yönelik katliamlarına olanak verme mek için, Peşmereler askeri eylemleri ni sil halkın yerleşim birimleri içinde yapmıyorlar. Peşmere eylemlerinin hedefi, askeri üsler ve arnizonlardan ku J. REENTS: Yeşiller Parlamento Gru bu adına, İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin resmi çağrısı üzerine Tem muz 1985'de iki haftalık bir süre için İran Kürdistanı'na ittik. Bildiğiniz ibi, İ KDP Genel Sekre teri Dr. Kasım lo, Yeşiller Parlamento Grubu'nun çağrılısı olarak Aralık 1984 tarihinde F. Almanya'ya elmiş; ayrıca konuşmacı olarak Partimizin Hambur konresine de katılmıştı. Bu konrede İKDP, partimizin bir deleasyonunu İran Kürdistanı 'nda konuk etmek iste diğini açıklamış ve bizi davet etmişti. D.KOMKAR a S. ARDlL: Sayın Reents, neden Iran Kürdistanı'na itme ereğini duydunuz? Geziniz ne kadar sürdü, amacı ve niteliiii hakkında bili verir misiniz? neın Turkıye Kurdıstanı netakl operasyanlara ilişkin Yeşiller'in önere vermesine önayak olmuş ve bunun üzerine konu Federal Parlamento'da ündeme elmişti. Gezi izlenimlerin e ve Kürdistan 'ın Sesi radyosu için açtığı bağış kampanyasına ilişkin bir arkadaşımızın kendisiyle yaptığı röportaji yayın lıyoruz. rd.o r Gazetemizin son iki sayısında, Yeşiller eskı milletvekili ve Ortadoğu sorumlusu Jüren "KüRDlSTAN'IN SESI" radyosu Reents'in için açmış olduğu kampanyaya yer vermiştik. :Bilindiği ibi Temmuz 1985 'de İran Kürdistanı'na iden Reents, dönüşte izienimlerini bir raporla kamuoyuna duyurmuştu. Reents, milletvekili olduğu dönemlerde sık sık Kürt halkına karşı yapılan baskılan kınamış; ör- S. ARDI L : Bu elişme karşısında IKDP hani önlemleri almış? Bu konudaki bililerinizi aktarır mısınız? J. REENTS : Birincisi, Humeyni Reji mi'nin Kürdistan'ı yeniden ele eçir mesi hiçte kolay olmadı. Buna karşı Kürt halkı, üçlü bir direniş österdi. İKDP'nin açıkladığı sayılara öre bu dönem içinde peşmere şehit düşerken, 80 bin dolayında İran askeri ve Pasdar öldürülmüş. Ancak sil halk arasında 30 bin insamn yaşamını yitirmiş olması, Humeyni Rejimi'nin addarlığını açıkça özler önüne seriyar. özellikle Pasdarların sil halka oluşuyor. Sayıca üstün İran ordu birliklerine bölelerde vs. pusu kurarak, veya üslerini basarak ağır kayıplar verdiriyor peşmereler. Orada iken böylesi eylemiere tanık olduk. Bunun dışında, köy ve kentlerde de koşullarına öre politik ajitasyon ve propaanda sürdü rülüyor. Kürt halkının tüm zor koşullara kar şın, sürdürülen silahlı mücadeleyi yü rekten desteklediği apaçık ortada. Ko nuya ilişkin Dr. Kasımlo 'nun "bizim bu zor mücadelede iki sadık dostumuz var: Halkımız ve dağlarırnız" tespitine bende katılıyorum. Kitle desteğine iliş kin bir örnek daha vermek istiyorum. Mollalar, İran-Irak savaşı için önüllü asker devşirmek amacıyla okullarda propaanda yapmaya ittiklerinde, bü yük bir direnişte karşılaşıyorlar. Yer yer çatışmalara dönüşen bu tartışma larda, enç Kürt öğrencilerinin tek bir ses ile "Pasdar olmaktansa, Peşmere olmak bizim için daha onurludur" dediklerini, lise öğrencisi bir Kürtten dinledik. kıal S. ARDlL : Sağlık sorunu nasıl ideriliyor, yaralanan peşmerelerin tedavi olanağı ne durumda? J. REENTS : Daha öncede belirttiğim

9 Rüpel 9 rd.o r J. REENTS : İKDP üyeleri ve peşmer eler, önlerinde uzun bir mücadelenin oldu~unu ve kısa dönem içinde başarı kazanmanın olanaklı olmadığının bilin cindediller. Gözlemlerime dayanarak şunu söyleyebilirim: Ne kötümser bir tavır, ne de yılınlık söz konusu. An cak çok sınırlı ili ve uluslararası daya nışmadan ötürü, üzüntülerini belirtiyor ve eleştiriyorlar. S. ARD 1L : i ran Kürdistanı 'ndaki yoaskeri kontröl ağına, zor savaş koşullarına rağmen İKDP'nin kitlelere yönelik ajitasyon ve propaanda çalış maları nasıl yürütülüyor? Kitleler üncel elişmelere ilişkin nasıl bililendiriliyorlar? ku ğun J. miz erekçelerden ötürü bunun yapıl masını do~u bulduk. Ancak kampan yanın çok kısa bir dönemde başarılı olmasını enelleyen faktörler var. örneğin, Kürt halkına karşı 1979'dan bu yana sürdürülen savaş maalesef yeterince bilinmiyor. F. Alman hükü metinin Humeyni Rejimi ile ticari iliş kileri, bu savaşta kanlı Humeyni Reji mi'ne verilen destek ve bunun Kürt halkına karşı yürütülen haksız savaşta dolaylı olarak oynadı~ı rol vs. Buna ra~men kampanyamıza destek eliyor. Yeşilleri n yanı sıra, birçok ta nınmış demokrat kişi birkaç ün önce ça~rıyı destekleyip, imzaladıklarına dair açıklamada bulundular.walter Jens, yazar Peter V. Choteitz, aze teci-yazar Pey Parnas, şarkıcı-şair Betina Weener bunların başında elenlerden. Ve en önemlisi de kampan ya KOMKAR tarafından yo~un bir şe kilde bağışlarla destekieniyor Bunu sayıya dökeek, şimdiye ka dar 20 bin mark kontoya yatırılmış. Bunun 10 bini Yeşiller Uluslararası Dayanışma Fonu 'ndan, 5 bini Ham bur Yeşiller Eyalet Şubesi'nden, eri kalan 5 bin markın ezici ço~unlu~u ise KOMKAR 'ın örnek çabası sonucunda S. ARDlL : Zor mücadele koşulları Kürt halkının ve peşmer elerin moralleri nasıl? karşısında, koşullarda kuşkusuz açık çalışma koşulları sınırlı. Kurtarıl mış bölelerin olduğu dönemlerde du rum değişikti. Ancak buna rağmen kitlelerin eğitimi, bililendirilmesi değişik a REENTS : Bu yöntemlerle kesintisiz olarak sürdürülü yor. IKDP, bunu yayınladı~ı azetesi ve bildiriler yoluyla yapıyor. Bu çalışmada en önemli yeri bir po litbüro üyesi sorumluluğunda izli bir üste yayın yapan İKDP'nin radyosu 'KüRDISTAN'IN SESI" oluşturuyor. 'Kürdistan'ın Sesi" radyosu, sabahları 1 saat Kürtçe, ö~leden sonra yarımşar saat Kürtçe ve Faça dillerinden ol mak üzere, ünde üç kez yayın yapı yor. Kürdistan halkının iliyle dinledi ği bu radyo, birkaç kez bombardımana hedef olmuşsa da, yer de~iştirerek bu üne kadar ara vermeden yayı nını sürdürmüştür. Ancak radyo verici sinin üçlü olmayışından ötürü, yayın esnasında İran rejimince parazit yayın yapılarak dinlenmesi enelleniyor; bunun dışında radyonun yayını ülke nin her yanından rahatlıkla dinlenemi yor. ibi, eskiden oldu~u ibi eniş kurta nlmış böleler olmadı~ı için, sil hal ka yönelik sa~lık hizmetlerini yerine etirmenin koşullan yok. Ancak İKDP'nin kontrolü altındaki bölede sa~lık hizmetlerini yerine eti ren mütevazi iki hastane var. İKDP'nin yaralı peşmerelerinin tedavi edildi~i iki hastaneden biri olan Qariza'yı ez dik. Buraya elen herkese olanaklar çerçevesinde yardım ediliyor. özellikle yaralı peşmerelerin tedavi edildi~i bu hastane çok ilkel koşullarda çalışma larını yürütmek zorunda. Kaldı ki, ço~u zaman peşmerelerin eylem alanın dan hastaneye etirilinceye kadar, kan kaybından öldü~ belirtildi. Ben Lübnan 'a itti~imde, Filistinli fedayileri tedavi eden hastaneleri de ezmiştim. Ancak kıyaslandı~ında arada çok fark var. Kuşkusuz koşullar da de~işik. Hastanede kullanılan az sayıdaki alet, devrim sonrası Malıahat'daki bir hastaneden el konulup etirilmiş. Kul lanılan tıbbi ereçler şunlar: Bir adet ameliyat masası, iki tedavi yata~ı, çok eskiden kalma bir rönten makinası, bir adet sterilize etmede kullanılan kaynatma makinası, bir mikroskop ve birde narkozda kullanılan elpompası. Hastanede bir doktor, bir dişhekimi ve 7 hemşire çalışıyor. 18 adet de yatak var. İlaç konusunda ise, çok ereksinimleri var. Şimdiye kadar sa~lık hizmetlerinin sürdürülmesinde, özellikle Fransız dok tor örütlerinden "L'aide Medikale İn ternationale" ve "Medicins du Monde" önemli katkılarda bulunmuşlar. "Me di cins du Monde "ya bağlı doktorlar, peşmereleri ilk yardım tedavisi için e~itiyorlar. Bunun yanı sıra, çok sayıda ilk yardım çantaları hazırlıyarak bağışta da bulunmuşlar. Böylece peş mere rupları içinde sıhhiyeci, savaş sonrasında yaraldara sınırlı müdahale lerde bulunabiliyor. Gerçekten de bu alanda önemli yar dımlar erekiyor. Bu konuda, döndük ten sonra çeşitli yardım kuruluşları ile örüştüm. Ancak bir şeye değinmek is tiyorum. özellikle F. Almanya'da sayı ları hiçte az olmayan oranda Kürt dok torlar var. Hiç olmasa F. Almanya 'da tıbbi alet ve ereçlerin, özellikle de acil olanların temini ve onların Kürdistan'a ulaştırılması için üçlü bir çaba sarf edebilirler. Hiç olmasa bu örevlerini yerine etiinler. İKDP'nin sa~lık alanında yaptığı ve desteklenmesi ereken ikinci bir çalış ma ise, savaşta sakat kalan peşmereler için kurulan rehabilitasyon kampıdır. özellikle aya~ı veya kolu kesilen peş merelerin, köylerine dönme koşulları yok. Çünkü, döndüklerinde Humeyni rejimince ya tutuklanıyorlar, ya da idam ediliyorlar. İKDP, bunlardan bir kısmını lsveç ve Avusturya kanalıyla Batı Avrupa ülkelerine tedaviye ön derrnek için çaba harcıyor. Ancak F. Almanya bu konuda oldukça katı bir tutum içinde. Rehabilitasyon kampındaki hastalar S. ARDI L : Neden "Kürdistan 'ın Sesi... radyosu için kampanya baş/attınız? Kampanyaya ilişkin okuyucularımıza bili verir misiniz? J. REENTS : Yukarıda saydığım nedenlerden dolayı, İKDP bizden daha üçlü bir radyo istasyonu kurmak için somut talepte bulundu. Bizde bu talebi doğru bulduğumuz dan, kampanya çağrısında belirttiği- toplandı. S. ARDI L : Gazetemiz iletmek okuyucularımıza bir mesaj var J. aracılığıyla istediğiniz mı? REENTS : KOMKAR'ın kampanya beri österdiği ili ve deskampanya boyunca süreceğini; örütünüzün österdi~i örnek dayanış manın Alman ilerici üçlerini de kam panyaya katınada önemli bir etken ola ca~ını umud ediyorum. Zira F. Alman ya'da "KüRDİSTAN'IN SESI" için sürdürülen ba~ış kampanyasının yükü nü, burada yaşıyan Kürtler de~il, Al man barışsever ve ilerici üçleri taşıma lıdırlar. KOMKAR bu kampanyadaki özverili çalışmasıyla onlar için teşvik edici olacaktır. Ortak çalışmamıza başarılar dilerim. ya başından te~in, KüRDiSTAN'IN SESi RADYOSU NA BAGIŞ YAP Kürdistan'in Sesi Radyosu için açılan bağı~ kampanyası devam ediyor. Kampanyaya katıl, onu çevrende duyur, bağışta bulun. Bağışlarınızı aşağıdaki hesa ba yatırabiliiniz: Sparkasse Bonn (BLZ ) Konto Nr. : , 811 Jüren Reents, Stichort: "STIMME KURDIST ANS"

10 Riipel 10 GREY HAKKIMIZI SAVUNALlM Söz konusu yasa değişikliği sendiüçten düşürmeyi, rev hakkını kullanılmaz hale etirmeyi amaçlıyor. İG Metan'ın 1984'de haftalık çalışma süresinin kısaltılması için 7 hafta boyunca sürdürdüğü ve sınırlı da olsa başarılı olan revi, işverenleri rahatsız etti. Onlar bu revi kırmak için hertürlü yola başvurup, lokavt uyuluyarak işçileri karşı karşıya etirmek istemiş lerdi. Ama istedikleri başarıyı elde edemeyince de şimdi bu işi yasalarla halletmeye çalışıyorlar. İş Teşvik Yasası, büyük koalisyon döneminde SPD ve CDU'nun üzerinde uzlaşarak çıkarttıkları bir yasa. Bu yasanın 116. maddesi rev hallerinde Federal Çalışma Dairesi'nin "tarafsızlığı nı' ', rev bölesi dışında kalan işveren lerin lokavt uyulaması sonucu, kısa devre çalışmalara örlernede bulunmasını düzenliyor. Söz konusu tasarı yasalaşıa, mevcut durum değişecek, böylelikle lokavttan etkilenen işçiler Federal Çalışma Dairesi 'nden para alamıyacaklar. Sözde tarafsız olan Çalışma Dairesi tamamen ve yasal olarak işverenlerin isteklerini sendikalara daha rahat dayatmak için bir araca dönüşecek. Kısacası 116. maddenin bu yön- de değiştirilmesiyle, sendikalann ücü rev hakkı kullanılmaz hale etirilecek. Bu durumda patronların herhani bir reve karşı lokavt uyulaması sonucu işsiz kalacak yüzbinlere sendikanın para ödemesi erekecek. Patronlar 1984 İG Metall revierini kırmak için bu yolu denemişti. Fedekırılacak; sarısı, parlamentonun ündemindedir. Parlamentoda eçmesi halinde yürürlüğe irecek olan bu değişiklik, işçi sını fına, sendikalara ve rev hakkına vurulmuş en büyük darbe olacaktır. Sendikaların patronlar karşısında manevra alanını daraltacak, ücünü zayıflata caktır. Federal Almanya'da işçi sınıfının rev hakkı tehlikede. Kohl hükümeti'. nin İş Teşvik Yasası'nın 116. maddesinde değişiklik yapmak istemesi, sendikalarla işveren ve hükümet arasında sert tartışmalara yol açtı. Sermaye çevreleri ve onların sözcüleri, işçi haklarına, sendikalara adeta savaş açmış bulunuyor. Buna karşı sendikal eylemler yoğunlaşıyor. ku rd.o r kaları a ral Çalışma Dairesi, işverenlerin o dönemde uyuladığı lokavt sonucu kapı dışarı edilen yüzbinlerce işçiye ödeme yapmıyacağı yolunda karar aldı. Ancak bunda başarılı olamadı işverenler. İş mahkemesi, sosyal patlamalara yolaç_acağını öz önünde bulundurarak, İG Metan 'ın müracaatı üzerine Çalışma Dairesi 'nin bu kararını yasaya aykırı bulmuştu maddenin değişikliğine ilişkin hükümet bir tasarı hazırlamış bulunuyor. Kabinede onaylanan değişiklik ta- O halde rev hakkını savunmak, püskürtmek, sendikalı-sendikasız, çalışan veya işsiz, yerli -yabancı, kadın-erkek tüm işçi ve emekçilerin en önemli örevi olmalı patronların saldınlarını dır. Alman Sendikalar Birliği bir dizi eylem düzenliyor. İşçi sınıfı saflannda enel rev sesleri yükseliyor. DGB 'nin eylemlerine katılalım; onları üçlendirelim; rev hakkımızı savunalım. Neo -Naziler bir emekçiyi katiettiler Bir Türkiye'li emekçi daha neo-nazi bir rubun saldırısı sonucu katıedildl 26 yaşındaki Ramazan Avcı ve iki arkadaşı, 21 Aralık 1985'te Hambur'ta "Skinheads" (Derikafalılar) denilen bir neo-nazi rubun saldırısına uğradı. Kaçmaya çalıştığı sırada bir arabanın çarpması sonucu yere dev ilen R. Avcı'yı kişiyi bulan özü dönmüş neo-naziler bu kez yerde yatarken tekme, beyzbol sopaları ve baltalarla dövmeye devam ettiler. Polisin olay yerine elmesiyle saldıranların elinden ancak kurtarılabilen R. Avcı kaldırıldığı hastanede üç ün sonra öldü. Son altı ay içinde Hambur'da meydana elen ikinci ölüm olayıdır bu. Bundan önce Mehmet K. adlı Haymana'lı bir Kürt işçisi üç "Skinhead" tarafından 24 Temmuz 85 'te katledil- mişti. Ayrıca son üç yıldan bu yana, yabancılara yönelik bu tür saldırıların sayısı sadece bu şehirde onbeşi buldu lrkçı, yabancı düşmanı neo-nazi rupların son dönemde artan eylemlerine bakıldığında R. Avcı'nın öldürül- me olayının bir tesadüf olmadığı örülür. Neo-nazi "Skinhead" çetesinin saldırıda silah kullanması, olayın vardığı aşamayı österiyor. Son elişmeler de österiyor ki, neo-faşist örüt ve ruplar saldırılarını arttırıyor; şimdiye kadar büyük ölçüde lafta propaandasını yaptıkları yabancı düşmanlığını 'eyleme dönüştürüyorlar. Federal hükümet ve eyalet hükümetlerinin pasif tutumları sonucu 'Skinhead'' ve benzeri örütler, yabancılara yönelik saldırılarda bulunup, insanları katıediyorlar. Şimdiye dek hükümetler, neo-faşist rupların çalışmala- rına müsade ettiler, onların saldırılarına öz yumup uyuladıkları yabancılar politikasıyla adeta teşvik edici bir tutum içine irdiler. R. Avcı ve diğer öldürülen yabancı emekçiler böyle bir politikanın kurbanı oldular. Sadece bu "Skinhead" çetesinin sayısı resmi verilere öre F. Almanya'da 2 bini aşıyor. Hambur'da 150'den fazla "Skinhead" eceleri yabancı "avına" çıkıyor, sokaklarda terör estiriyorlar. R. Avcı'nın öldürülmesi kamuoyunda büyük bir nefretle kınandı. Hambur daki ilerici-demokrat örütler başta olmak üzere, eniş bir protesto kampanyası başlattılar. Cenazenin Türkiye 'ye önderileceği ün, anti-faşistler hava alanı önünde birikip, "kahrolsun faşizm", "Neo-nazi örütler kapatıl sm" ibi sloanlar attılar. Yine l l (Devamı 12. sayfada)

11 Rupeı ıı KURT RESSA M SAYDA N LE ROPOR TAJ uzun süreden beri yurt dışında yaşayan Kürdistanlı ressam SAYDAN ile yaptığımız röportajı yayınlıyoruz. Ayrıca sanatçının kazıma tekniği ile yaptığı iki adet rafığine de yer veriyoruz. B i lindiği ibi KOMKAR sayımııda SAYDAN : Elbette. öğrenim esnasın da ve içinde yaşanılan sosyo-ekonomik şartlarda sanatçı, yurtsever bir anlayışla, kişisel ve toplumsal duyu ve dir. Fakat sanatın toplumsallığı ve politik bir karektere sahip olduğu da yadsınamaz. Şu da bir erçektir ki, sanat bir felsefe de değildir. Fakat sanatın içinde de felsefi örüş yer alır. Bilindiği ibi, sanatın toplumda ve toplumsal mücadelede önemli bir yeri vardır. Bu anlamda, öncü (haberci) rolü olan sanat, eleştirel ve yapıcı bir özelliğe sa- olduğu rd.o r düşünceleri doğrultusunda çalışmaları nı sürdürmeli ve erçekleştirmelidir. Şu ana kadar olan çalışmalarım bitmiş değil. Daha doğrusu benim için yeterli değil. Onlan aşıp daha verimli ve onurlu şeyler yaratmanın peşinde yim. Benim için sanat politika değil yere etirip, tanıtmak Bir sanatçı olarak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan ulusal kültür değerletimizi çeşitli sanat. dallarıyla yaşatmak ve dünyaya tanıt mak sorumluluğu ile yaşıyoruz. Işte böyle bir sanatsal dünya bakışı açısından bakıldığında Kürdistan 'dan elen her sanatçı kendini toplumumuzdan ayn düşünemez, düşünmemelidir. Sanatçılar, direk politikacı değildirler, ama toplumsal sorunlan öz önünde bulundurur, titiz bir sağrluyuyla yaklaşırlar. Yani toplumsal içerikli sanatı temsil etmek zorundadırlar. D. KOMKAR: İleriye yönelik çalış malannız hakkında bili verir misiniz? SAYDAN: İleriye yönelik çalışmala nmda, Kürdistan'daki ulusal baskıyı, layık zorundayız. ku D. KOM KAR : Sayın SAYDAN, okuöz eçmişinizle ilili kısa ca bili verir misiniz? SAYDAN : 1954 yılında Kuzey Kürdistan'da doğdum. İlkokul öğrenimimi doğduğum köyde tamamladım. Daha sonra, ekonomik sıkıntılardan dolayı ail~mle ~irlikte Batı 'nın büyük kentlennden Istanbul 'a yerleştim. Ortaokul ve liseyi burada bitirdim. Gençliğimin büyük bir kısmını ecekondu mahallelerinde eçirdim. D. KOMKAR : Resim yapma meralanız n~reden eliyor? Bu konuda herhani bır meslek veya yüksek okula ittiniz mi? SAYDAN: Almış olduğumuz yeteiz eğitim ve içinde bulunduğumuz şart lar, yüksek öğrenim yapınama elvermedi. O dönemlerde İsteğime rağmen, Güzel Sanatlar Akademisi veya Devlet Müzik Konservatuan'na idemedim. Bu isteğimi Avrupa'da erçekleştirebi leceğimi düşünerek, F. Almanya'ya eldim. Almanca öğrendikten sonra, Güzel Sanatlar Yüksek Okulu iriş sı navına irdim ve kazandım. Altı yıllık öğrenimim boyunca resim çeşitli baskı teknikleri (rafik) ve fotoğraf teknik bölümlerini bitirdim. D. KOMKAR : Sanat çalışmalannız sırasında kaynak olarak kullandığınız konular ve sanat anlayışınız hakkında bili verir misiniz? yuculanmıza SAYDAN 'ın yağlıboya tablolarından 4 'ünü yayınladı. Ayrıca SAYDAN 'ın Neroz olarak kartpostal eceleri için çizdiği afişe de 1. sayfada yer veriyoruz. D. KOMKAR Redaksiyonu eçtiğimiz yıl a Bu Bir Kürt o dası Anne ve Çocuk hiptir. Bu anlayı ~;.!a yola çıkan bir sanatçı toplumun yaratıcı bir unsurudur. Ona düşen örev, toplumdaki sorumluluğunu kavramak ; kendi tecrübeleriyle yetenekli olduğu bu konuda, toplumsal sorunları ve insaniann acılarını aydıntatıcı bir şekilde dile etirmektir. Kişisel istek ve anlayışların yanı sıra, sanatçı, bulunduğu çağa denk düşen bir yurtseverlik duyusuyla eleceğe ümit ve üvenle bakmalı. Günlük hayatın iyi ve acı yönlerini yapabildiği oranda topluma iletmelidir. özellikle içinden elmiş olduğumuz toplumun kültürel zeninliklerini ortaya çıkarma da ve sermede, benliğimizi korumada, ulusal duyularımızı hümanist bir açıy la eliştirmede sanatçı üstüne düşeni yapmalıdır. Bundan da öte, aydınlatıcı ve umut verici yeni yapıtlarla sanat ve kültürümüzü zeninleştitip modern sanatla tamamlayıp, onu çağdaş bir seviyeye çıkarmalıdır. Bunların yanı sıra, halkımızın kültürünü, dünya halk kültürleri arasında öçleri, insaniann içinde bulunduğu durumu, Kürt folklörünü, müziğini, el sanatlannı, tarihini, ahlak ve zevklerini olanaklarım ölçüsünde yorumlayıp, iş leyeceğim. Sanatsal çalışmarnın bir bölümünü de içinde yaşadığımız Avrupa toplumu ile ülkemiz arasında bir bağ kurma konusu oluşturacaktır. Kültürel değerletimizi modern sanatlada iş leyip, tanıtabilmeliyiz. Avrupa'da bu imkana sahibiz. Aynca Avrupa ve kendi kültürümüz arasında köprü örevini yapmak, değişik kültürleri bir araya etirmek zorundayız Böylelikle hem insanlar, hem de toplumlar arasında ortak bağlar eliştirilmiş, yaklaştırılmış olur. Bu, tüm sanatçılar ibi benim de örevimdir. Bir Kürt sanatçısı olarak, Ulusal Kurtuluş Mücadelemize elimden eldiği ölçüler dahilinde yukanda saydığım alanlarda katkıda bulunmaya çalışacağım. D. KOMKAR: SAYDAN. Teşekkür ederiz sayın

12 Riipel 12 YENi YlLA GiRERKEN daha eride buakıyor. İran ve Irak erici-şoven diktatörlüklerinin halkımıza karşı sürdürdükleri savaş, tüm barbarlığıyla sürüyor. Ancak onlar, Kürt halkının silahlı direnişi ni kıramadı, saldırıları yiğit peşmer eler tarafından çoğu kez eri püskürtüldü. Sömiireci- faşist Türk yönetimi, 1985 ydı boyunca da Kürdistan 'da azın bir terör estirdi; işal ordu birliklerini savıınınasız insanlarınu zın üzerine sürdü; Kürdistan 'm diğer parçalarına saldırttı. Temel insan hak ve özürlüklerini ayaklar altma alan, demokrasinin yolunu tıkayan bu zorba rejim, hızla teşhir ve tecrit oluyor kitlelerin açık eleştiri 1114 tür. Kürdistan'lı ve Türkiyeli işçi lerin yo~un olarak yaşadı~ı, hemen hemen tüm derneklerin bulundu~ Hambom'da (Seçim bölesi Nord 1) BİZİM LİSTE 303 oy alırken, DIL listesi 296 oy alabilmiştir. Bu yanıyla seçimler, kimin ne üce sahip oldu~u nu östermesi bakımından da ö~etici oldu. Avrupa'da İşçi Gerçe~i azetesi Ocak 1986 sayısında şöyle diyor: "KOMKAR'ı da DİL listesine almak amacındaydık. Fakat KOMKAR sadece aday sırası meselesiyle ililendi. Tek liste olsun diye çaba sarfetmedi. Sonuçta bu çalışmanın dışmda kaldı." Bir kere KOMKAR'ın "çaba sarf etmedi~i" do~ru değil. Ancak KOM KAR ilkesiz davranmadı; anti-demok ratik, dayatmacı tutum ve anlayışiara pirim vermedi. Aday sırası belki İşçi Gerçe~i için önemli olmıyabilir. Bize öre ortak çalışmalarda platformun, açıklamaların katılanların onayıyla yapılmasından, aday listelerin örütlerin ücünü hesaba katarak tespitinden ve sıralamanın kurayla yapılmasından daha adil demokratik bir tavır olamaz. Di~er taraftan KOMKAR'ın "bu çalışmaların dışında kaldı~ı" biçimindeki sözler doğrumu? Hayır, Av. İşçi Gerçe~i okuyucusona eksik ve yanlış bili veriyor; olayları çarpıtıyor. Yukardaki cümleyi okuyan biri bundan KOMKAR'ın bu yönde hiç bir çabası nın olmadı~ı; hatta seçimlere bile ka tılmadığı sonucuna varabilir. Nitekim sözkonusu yazıda, difer listelerden sözedildi~i halde, BİZ M LİSTE 'den a şinin katıldı~ı "yabancı düşmanlı~ını ve protestolara dönüşen muhalefeti eri adım atıyor. 1985, kapitalizmin uluslararası arenada derinleşen krizinden ötürü prestijinin saddığı, milyonlarca insanın temel eçim kaynağı olan iş ten yoksun bıraktığı; işçi ve emekçi haklarına yönelik saldırılara karşı işçi eylemlerinde canlanmanın olduğu, revlerin, protesto eylemlerinin yaymlaştığı bir yd oldu. tüm okuyucularına, ilerici, yurtsever ve anti-emperyalist üçlere yeni ydda başan lar diler. 1986, barış, demokrasi ve özürlük için kava ve başarı yı lı olsun., Kürt halkının zafere doğru yol alması, yurtsever üçlerin birlik olması yönünde 1986 yilinda daha yoğun çaba sarfetmeyi kendisine örev bilir, tüm yurtsever üçleri bu yönde çaba içinde olmaya çağırır. karşısında Duisbur YABANCI LAR MECLiSi protesto" yürüyüşü yapıldl Yürüyüşe KOMKAR'a ba~lı Hambur Kürdistan İşçi Deme~i de aktif olarak katıldı. Neo-nazi örütler, hem yabancılar hem de Alman demokratları için ciddi bir tehlike oluşturmaktadılar. Bunu örmemezlikten elmek, neo-nazi ruplarm çalışmalarına ve saldırılarına seyirci kalmak, bu örütleri yasaklamamak demokrat ve humanist bir tutum olamaz. Başta Federal Hükümet olmak üzere, tüm eyalet hükümetleri neo-fa şist örütleri yasaklamadıkça, yabancı düşmanlı~ı ve ırkçı, faşist saldırılar artacaktır. Bu nedenle R. Avcı adlı emekçinin ölümünden bu çevreler sorumludur. Hambur İçişleri Senatörü Rolf Lane, basma yaptı~ı açıklamada bu olayın buüne kadar hiç bir öme~i nin olmadı~ını, ilk ve son olmasını umdu~unu belirtiyor. Senatörün söylediklerinde erçek payı yok. Geçmişte buna benzer öldürme olayları çokça oldu. Neo-nazi örütlerin önüne eçilmezse, bu tür olaylar devam edecektir. Ayrıca CDU'nun Hambur Belediye Başkanı adayı Pechau 'nun, "bu olayın bir yabancıya yönelmiş planlı bir eylem oldu~unu sanmıyorum" yolun daki açıklaması da ilinç. Bu sözler, CDU-CSU/FDP koalisyon hükümetinin bu konudaki tutumunu açı~a vuruyor. Türkiye'li bir emekçi olan R. Avcı' nın neo-naziler tarafından katledilmesini nefretle kınıyor, tüm faşist örütlerin kapatılması yolunda ilerici, demokrat ve hümanist üçleri ortak mücadeleye ça~ırıyoruz korunma- Kürt halkı, parçalanmış ve işal altında tutulan ülkesinde, sömüreci zorbalığın kat kat arttığı bir ydı NEO- NAZiLER BiR... Ocak ünü ise, Hambur'da 10 bin ki- barışın la- ilan etmesi, sı; nükleer savaşın enellenmesinin taşıdığı önemi özler önüne seriyor rd.o r politikasını yığınsal österileıle nededi. Sovyetler Birliği başta olmak üzere, sosyalist ülkeler, barışı korumak, nükleer bir savaşın önünü almak için yoğun çabalar sarfettiler bir dizi yeni ve somut öneriler etirdiler. DHKD'li ençler, Kürdistan ençliğini temsilen Moskova 12. Dünya Gençlik Festali'nde dünyanın dört bir yanından elen onbinlerce ençte birlikte, barış, dostluk ve dayanışma için savaşa ve emperyalizme karşı yekvücut olduğunu österdiler. Birleşmiş Milleder örütü'nün 1986 ydını "Dünya Barış Yılı" ku 1985 yılını eride buakıyor, 1986 iriyoruz. Geride bıraktığımız ydda, ülkemiz Kürdistan ve dünyada önemli elişmelere şahit olduk. Alman faşizmi ve Japon militarizminin yeniliye uğratıhşının 40. yddönümlerinin rastladığı bu ydda, tüm insanlık; savaşı, faşizmi ve Amerikan emperyalizminin savaş yanlısı yılına hiç sözedilmemesi bu kanıyı üçlendiriyor. Aslında Av. İşçi Gerçeği'nin, KOMKAR'a yönelik eleştiriden ziyade suçlama ve karalamalarının altında, kendi ilkesiz, maocuların anti-demok ratik dayatmacı tavırlarına özyuman, onların peşine takılına anlayışını iz leme çabası yatıyor. İster istemez şu soruda akla elebiliyor. Peki İşçi Gerçe~i neden tercihini sendikalardan; KOMKAR'dan yana yapmıyor da; ya da kendi başına seçimlere katılınıyor da, Maoculardan yana yapıyor? Sizi onlarla birleştiren ne? "KüRT ZINAR'IN TüRK... na ra~men, 17 evet oyuyla öneriyi destekliyen bir karar aldı. Kürt çocuklarına, Kürtçenin ana dil dei olarak verilmesini isteyen bir SPD önerisi, Bavyera Eyalet meclisindeki CSU ço~unluğunun karşı oylarıyla rededildi. "Nürnber Nüfus Dairesi", Kürtçe isimlere karşı olmadığını, sığın ma başvurusu kabul edilen kişiler isim konusunda hiçbir zorlukla karşılaşmadıklarını, bunlar dışında ka lanlar ise, pratik olması nedeniyle Türk konsoloslu~unun isim listesine uydu~unu belirtiyor. Sosyal Danış manlık konusunda ise, Nürber Arbeiterohlfart (İşçi Danışma Kurumu) bu konuda yetkinin merkezle rine ait oldu~unu belirtiyor."

13 Rôpel 13 Edi ne tcne ilimdar ıi ronakbir, karher ji dımvism. Hcjmara ye n ku muisar ıi lı cl bestan dmıvism ne hmdık m ıi roj bı roj ze dc dıbc. Pır caran mc otar ıl hclbesten an dı na u rupele n Dene KOM KAR da cşand. Ne tcne lı c/aten Erılpa, lı Avusturalya ji Kurden xerib hcnc. Pıraniya an lı bajaren Sydncy ıl Melbourne DERSIM Deım nav çar çiyan da Hestır çave dayikan da Zav zeçen me şetandın Bın xani ıi cılan da Deıme da kaniya mızıir Dıkfiştın zaroken hıir Welate me xine da Bıiye mina ola kur Kurdıstan ciya, bani Qiz bıikan şini dani Mıste kor ferman derxıst Leşker koka Kurd ani Deıme da hefte hezar Qırkırın avıtın ar Ser stıiye herrlu lae bılo Nir dan ser, dıira hevcar Bıne Deım kelekın Derd pırın hıi vemekın Yek bıbın ele Kurdno Dılen dıjmın şamekın. EDi KARKER Ji DINIViSIN... KURDISTANA DELALE Em hevale elanın Evindara dılanın W ek bılbılan dıazın Em hesreta ıilanın Tu hevali, hoıri Delal çıra dııri Rojeki padişahek, ezir fı ılımdaren xe ra dıbeje: "erın em cılen xe bıhurın, bıçın nav mılet. Mezekın, reşa ehle me çaane, el jı hale xe razi ye an na?" Padışah ıi kesen dorbere radıbın, kınce n xe derdıxın, tedbilkiyafet lı redıkevın. N av bajer hınek xe dıkın ıi dıerın, paşe ber bı deşte redıkevın. Reda mezedıkın, ku yek cot dajo. Aliyeki cot da jınek, aliye dın ji ayek heye. Padışah, dızvıre ezir ra dıbeje : "Em ber bı vi cotkare herın. Ev din e, an çi ye? Çımajınıke avetiye cot?". Gava ku nezıke cotkar dıbın, dıbinın ku pirejıneki ıi xortek ın. Sılav dıdm hev. Cotkar nızane ku e kine. Padışah je dıpıe: "Lao, ev çiye, te şuna a ve pirejınıke avetiye cot? Ev jınıka keye, çı zırara ve ihiştiye te?". Xorte cotkar dıbeje:"efendi, ev pirejınıka diya mm e". Padışah dıbe: ''Lao, mirov diya xe şfına a daveje cot. Tu din bfıyi?.. " Xort, le vedıerine, dıbe :"Hıin mesele nızanın çiye.. Lı zıvıstana çıiyi, diya ının lınen xe dani erde ot: ilahım oşt. Mın ot: daye, dı ve berf fı baere ez jı tera oşt jı kidere binım. Le e qebfıl nekır. Got: bine em a şerjekın, oşte i bıxın. Mın ot: daye er em a şerjekın, bı çı erne cot bajon. Dayka mm ot: xede mezın e, heyani bıhare e ayek bıde me.. Mın İro ele me Kurdan Sei maneber deri Kurdıstana me zenin Bılındkın ala renin Gele n cihan felat bıin Kurdıno zıikın em an in Kurdıstana delale X ine me pe helale Ava çeme Ferat e Dımeşi pır zelale Rıze Gu ran helbestan Dınıvisi bo Gulıstan Ala kesk ıi sor ıi zer Em bılındkın bı destan. dıjin ıl jı Ku rdıstana Tırkiy e hat mc. Y ek jı an ji Rıze Gur c Rıze, Kurde D e ınıeye ıl zetıri deh salan vırdajı ber betali ıl bırçıtiye çıiye Avusturalya ıi ira bıjm ıl zarohen xc va lı ır dıji. Çıqas jı c/at durbe ji, Rıze xeditiya doza Kurdıstane dıke; bo azadiya ele Kurd dıxebıte. Xeri i kari ji, e bızımane Kurdi ıl Tırki helbestan ji dımvise. Lı ser rcş ıl bındestiya elat; hovitiya dıjmın, clatparezi ıl lı ser jiyana karkeran, i bı sedan helbest mvisiyc. Wan rojen dai i, hclbesten xe jı KOMKAR ra bo çape şandın. Em zor spasi i dıkın ü çend helbesten i yen Kurdi peşkeşı xendeanen xe dıkın. Kalek lı u nde me hebıi Nave vina Xıdo bu Pır reben ıi Tıirık dıırt pa dıkır XIDE BEXTIY ARAN pır feqir Dıeriya mal bı mal E feqira pir fı kal Xıd xudane se kuran Bı hebfı mina şeran Re dık et dıçfı aşan Dırneşiya ser kaşan J ı MALA SIRKUTOK bo tasek arde ceh Ber her kesi dest pençe Stfıye xe dıkır xar Bırçıtiya ur e har E bıhare dıçfı cot Havine naxır dıırt Disa bırçi fı tazi Wi hali dıbfı razi ot: daye, er heyani bıhare xede a neda me, eze te şfına a bavejıme cot. We ji qebıil kır. Nuha ji hfın dıbinın, mesele ışt ev e. Padışah dıbine, ku xort yeke jehati ye, jı dest kar te. Je dıpıe, dıbe lao: "Tu zeıci yi, an na?". Xort dıbe: "na". Padışah dıbe: "usane ere ke çek m ın heye bırlım te". Xorte cotkar qebıil dıke. Paşe, padşah jera dıbe, ku e kiye. Keçıka padışah ji rasti keça padşe bıiye; teral, jiyana xe da tu caran deste xe neavetiye kareki.. Her tışt or xesteka e hazır bfıye fı hatiye pe şiye.. Daet çedıbe, keça padışah dıbe bfık. Bıike siyar dıkın; tinın mala zave. Keça padışah, dı mala me re xe da ji dıxaza her tışt binın ber lınen e, deste xe neveje tu kareki. Rojek-du roj xesi hurmete je ra dııre. Çend roj şıinve, merık dınhere ku ev usa nameşe. Bani dayka xe dıke, je ra dıbeje: "daye, ez bo çend rojan dıçım bajer, kare n ının heye. Ger bıika te jı te xerın, vexerın xest, tu qet tıştek nadi e. Ger te daye, ez hatım her tu dızani.." Pire kure xe baş nasdıke, ku ev otınen xe tine cih. Ber ve yeke otma ku re xe dernakeve. Bfık, eki hercar dıbe, nan, av.. Xesi qet uh nade. Sıbetıre bıik carek dıne dıbe: av, nan.. Xesi tu dıbe Kure pıçfık Iırı seqet Reva dıçfı e dıket E şıvane berx karan Wi coh dıxar pır caran Gazin fı qirina Xıde Dıot çıbkım ez xede Axan Xıd bez nedıkmn Şoren pisi ledıkmn E koleye axan bfı Lı ber Iırıe bean bfı Xıd denbej bfı den dıkır Wi ddorand ban dıkır Ser kaşan fı ser ciyan Lı der dıma pır viyan Keseki ira arikar Nedekır fı xani sar Ne ezırı fı ne sobe Wi hali dıhat sıbe ker fı lal e, qet nabıhise.. Bfık dmhere, ku e bırçina bımıre, radıbe jı xe ra tıştan hazır dıke, dıxe, vedxıe fı jı ve peve edi bini karkırme dıbe. Mere e jı bajer dızvıre, dınhere ku jma i dıxebıte. Dde xe da dıbe, baş bfı.. Ser zeaca keça padışah çend meh dıbore. Rojek padışah jı ezır ra dıbe: "de erın em herın seradeneki keça ının xın. Gelo, zave mın e keça mıne teral ani re an na?" fı siyar dıbm dıçın mala zave Keçapadışahdınhere, ku çend siyar jı dıir ve xuya dıkm. Bani mere xe dıke. Dema ku siyar nezık dıbın, zava dınhere, ku siyar xezure i, ezir fı meriye an ın. Jı jına xe ra dıbe: "here rniyek şerjeke, bıke qeliser fı cem da ji maste bı sir hazır ke, bıra mevane me bıxın..". Mevan ten rudınen. Çend deqqe şfınve, keça padışah tine hınek sir fı ku tok. dıde ber bave xe, dıbe :"Bavo, kerema xe vi sire bıkute" Padı şah şaş fı mehtel dımine.. Jı keça xe dıpıe: "keça ının ev çiye, çıma ez sir bıkutım?". Keçık bea bave xe dı de, dıbe: "bavo, ev zave te yeke zalım e, er tu siran ne ku ti, xerın nade te. Ke dı vi male da nexebıti, ev zalıme mere mm pariki nan nade i. Ber ve yeke, er tu dıxazi nan bıxi, peiste tu siran bıkuti." Edi ev roj şfınve, nave vi male dıbe MALA SİRKUTOK... akurd.or

14 Rôpel 14 Deen Zman~ Kurdi 39 (Destpek jı hejmara bere) ŞEXEN GIZANE Şex bo medrese ter enım, ard, saar, rôn, penir ô pez komdıkın. Le feqi tım bırçi ne; zıke an ter nabe ô pışta an erm na be. Par partiya Ediayİ bo medrese qamyonek qumaş şand, le e ne ılıişte deste feqiyan! Şexan e lı der frotın ô pere kırın berika xe. Feqi nılıa van tıştan fem dıkın le nıkarın jı şexaıı ra tışteki bejın. Ger dene xe bıkın şex aıı dıkın der. Pez ô dearen şexan zehf e. E peze xe dı nav mıridan da belav dıkın. Her undiyek çend pez ô deare şexan xedi dıke.. Disa ji çend salan bere, şexan dest avetın çıloye undiyan, e jı dest an ırtın. Gundi tıin ô dene xe ne kırın. We sale undiyek, dı cianiye da çfi heqiya xe. Gelek pez ô çend zevi jı jına i ra ma. Şex Tahır ot ku i xen ditiye ô dı xene da ji i ra "emre ilaiii" hatiye, dıve e ve jıneke jı xe ra bine ô ınılke i ji bıstine. Şex Tahır usa kır ô un- Hel : Taraf, yöre Ocax :Ocak, tekke W eki te zanin :Bilindiği ibi Bımbarek :Mübarek Hesıbandın : Vaaymak, Dıa Hekmet Hıkyat Nıjad Ereb Erehistan Qamçi Nıfôs Mırid Her se Ol Stir Xıyar Şaş bôn Cav ırtın öyle düşünmek :Dua :Hikmet :Hikaye :Soy, ırk :Arap :Arabistan :Kamçı :Nüfus, etki : Mürid :Her üç :Din :Kalın : Salatalık : Şaşırmak : Göz kapamak Neal :Dere Gôz :Ceviz Cıvin : Toplanmak Peta :Kovan Pe taa me şan : Arı kovanı Şuxul : Iş, çalışma Be hay Çıle Camekan N as Veşartın Xelet Merş Dan :Habeiz :Kışın en souk 40 ünü, kış ortası : Camekan, sera : Tanış : Saklamak :Armağan :Kilim :Döğme Me van Mikrofon Dızi Xeber dan Xal ô xatır Nav le dan Beroş Wıha X er Fılan Qebôl Zar ôzeç Razi Baeri pe ani n Xeyb Qezenc Serrast kırın Modern Kalorifer Elatrik Roni kırın Germ bfın Qesr Bela ş Bı dıl ı1 can Hem pa Se ab H ıldan Bıhfişt Serda ji Medrese Suxte Feqi diyan den ne kır. Gundi hımber teda ı1 kedxariya şexan den nakın. Jı ber ku e nezan ın, jı şexan dıtıın. Dıbejın, heke em dıji şex derkevın deve me xar dıbe, an belayek te sere me. Pır kese n nezan usa baer dıkın ku şe x dıkanın nexpaşan xeş bıkın. Lı pır ciyan undi, nexeşan, dinan, jınen be zaro dıbıne ocaxa şexan. Hın kes ji Ime şexan dış on ı1 ava qırej vedıxın.. Lı ele ciyen Kurdıstane hal ı1 reşa undiyan usa ye. Le ev nezani heya kine bı vi aayi dıçe? İro ele Kurd dıji xırabiya axa ı1 şexan bı lez hışyar dıbe. Roj bı roj hejmara merıven zana zede dıbe. Xelk hir dıbe ku otınen şexan hemfi vır ı1 dere ın. Tu hekmet dı an da tune. E ji nıina me merıv ın, le aqle xe lı şeytaniye dıerinın. E, undiyen re ben dıxapinın, heyiyen an dıdızın ı1 an dı kare xe da belaş dıdın şuxulandın. :Konuk X ere :Masraf :Mikrofon Nı vi n :Yatak :Gizli Berık :Cep : Haber vermek Beş : yeri : Hal-hatır İdare :Idare :Adını vermek Karxane :İş yeri : Bakraç Ab o ri :Ekonomik :Böyle Şoreş :Devrim :Hayır Cerıbandın :Denemek :Filan Şuxulandın : Çali:jtırmak :Kabul Fren :Frenk : Çoluk-Çocuk Hılbıjartın :Seçim :Razı Rfimet :Sayınlık Memfır :Memur :İnanmak Mabeyn :Ara, ilişki : Gayip M af :Çıkar :Kazanç Bende :Köle :Kurmak, meydana Wezir :Bakan, ve kil etirmek Wezire :Modern dervayi :Dışişleri bakanı : Kalorifer Ard :Un :Elektrik Edlayi :Adalet : Aydınlatmak Parti :Parti :Isınmak Qamyon :'Kamyon : Kasr, saray Qumaş :Kumaş :Beleş Şandın :Göndermek :Gönülden, Gihiştın : Yetişmek, fedekarlıkla varmak : Hempa, taraftar Den kırın :Seslenme k, :Sevap itiraz etmek :Kaldırmak Belav kırın : Dağıtmak :Cennet Çı! o : Meşe yaprağı :Üstelik Cı an :Gene akurd.or :Medrese Çfin heqiye :Ölmek : örenci :Medrese öğrencisi ( Dfnnahik Hey e)

15 Rupel ıs Her yıl olduğu ibi, buyıl da KOMKAR F. Almanya' nın değişik kentlerinde ve B. Berlin'de Neroz kutlama eceleri düzenliyor. ülkemiz Kürdistan'da baskı ve yasaklarla kutlanması enelleneo Neroz, yurtdışında öteden beri onbinlerin katıldığı yığınsal ecelerle kutlanan bir eleneğe dönüşmüştür. Neroz kutlama eylemleri işçi, emekçi ve aydınlarımızın bir bütün olarak halkımızın ilerici ulusal eleneklerine sahip çıkışının; ulusal ============ ŞEMI- CUMARTESI, Saet Konzertsaal der Hochschule der Künste Hardenbetr.33 W.BERLIN (U-Bahn Zoo) ==============~ ~~~mm : *ŞIVAN, SEYDO, KOMA AŞITI * Axaftın, S tran u Govend *Diavortra, Lieder und TaeılZe *************************************~ ŞEMI- CUMARTESI, Saet Messehalle 12 Killesber STUTTGART Proram m: *ŞIVAN, SÜMEYRA, DELAL, ANDER LIED * Axaftın, S tran u Govend *Diavortra, Lieder und Taenze ************************************** DiRENiŞiN SEMBOlü NEWROZ N E R o z baskıya, dil ve kültürümüz üzerindeki yasaklara karşı çıkışının birer österesi durumundadır. Bu yılki Neroz ecelerinin aynı amaca yönelik bir biçim ve içerikte kutlanması önem taşıyor. Tüm okuyucularımızı, yurtseverleri, halkımızın üçlü eleneği ve direnişin sembolü Neroz'u kutlama ecelerine aktif katılmaya, bu yöndeki çalışmaya omuz vermeye çağın- yoruz. ŞEMI- CUMARTESI, Saet Audi Max- Ha/le ( Uniueitiit) Von Me/le Park 4 HAMBURG 13 Proramın : *ŞIVAN, KAMiL, DELAL * Axaftın, S tran u Govend *Diavortra, Lieder und Taenze ************************************** ŞEMI- CUMARTESI, Saet Kölner Sporthal/e Messeeliinde KöLN 21 Proraınm : *ŞIVAN, GULiSTAN, SEYDO, KAMiL, MORGENLAND-Nedim Hazar.Geo Schaller * Axaftın. S tran u Govend *Diavortra, Lieder und Taenze ====================================== KOMKAR'IN DAGITIMINI YAPTIGI YAYlNLAR Almanca Berevoka Helbestvanen Kurd (Rohat-A. Bali)... 7 DM T.ürkeihilfe Wofıir? DM Prorama PSKT DM Auslaenderpolitik der BRD DM Jiyana Dimitrov DM Blumen Kurdıstans DM Ronak- Diana 4'a {Cierxin) ı2 DM "Ala Turqia" DM Zend Avısta -Diana 5'a {Cierxin) ı2 DM Proram m der SPTK DM Şefaq- Diana 6'a {Cierxin) ı o DM Prozess Geen die SPTK DM Hevi- Diana 7'a {Cierxin)... ı Am Tor der Hölle (J. Roth, M. Coppik) DM o DM Tarixa Kurdıstan I (Cierxin).... ı5 Azade -Vom Überleben d. Kurd. Frauen DM Kurden Heute (F. Khalil) DM Tarixa Edebiyeta Kurdi I (Qanate Kurdo)... ı 5 DM Entlan d. Euphrat (Gedichte) H. Deran... 12,80 Tarixa Edebiyeta Kurdi II (Qanate kurdo)..... ı5 DM Rückkehr zur Demokratie? DM Dımdım - Roman (Ereb Şemo) ı O DM Lehrerbeeun der Türkei DM Zozan- Helbest {Casıme Celil) DM Türkçe Yekbın- Helbest {Gundi) DM Kılarn fı Mıqame Cımeta Kurda DM Milli Mesele Zaroken İhsan {M. Baksı) DM ve Kürdistan'da Feodalite-Aşiret (C. Aladağ)... 8 DM Alıko fı Baz- Çirok {Baran) DM Burjuvazinin Paslı Silahı Kemalizm (A. Taş)... 2 DM Kılarn fı Devrimci Demokratlar Üzerine... 3 DM Stranen Me DM PKK Üzerine (Kemal Burkay).... Haar - Helbest {A. Bali) DM J. 7 DM Kılama Parti Üzerine (Kemal Burkay) DM Re - Helbest (A. Bali)... 5 DM Türkiye Kovara Jin cilt I DM Kürdistanı Ekonomik ve Sosyal Yapı (A. Taş) DM Kovara Jin cilt II DM Kürdistan 'da Eğitim Süreçleri (Rohat) DM Salname DM TKSP ikinci Konre Beleleri DM Zuladaki Sabır - Şiirler (A. Bal i) DM Kaset- Plak u Karten Poste TKSP Proramı DM Kine Em? (Video- Şıvan) DM Kartpostal ' DM Kaseten Şıvan (ı, 2, 3, 4, 5, 8, 9)... ıo DM Kasete n Guhstan (ı, 3)..... ı O DM Kurdi - Kürtçe K<tSeten Feqiye Teyra ( 2, 3 4).... ı o DM Zımane Kurdi (Qanate Kurdo) ı o DM Kasete Delal I DM Dene Kurden Sovyet ( 4, 5, 6, 7, 8) ı o DM akurd.or

16 / SALRO JA DAMEZ IRAND INA KOMA RA MEHAB AD yeke ji ava Komara Mehabad hat damezırandın, hernil Kurden nıştı manperer ii dılsoz pıştıriya xe je ra nişandan ii bı bezaran Kurd jı bo alikari çiin Mehabade. Dı Şere Cihaneya Duemin da, Ordiya Sor bona ku bezkırma eniya Kafkasiya, kete xake İran ii heya bajare Sine çii, lı dora Şino ii Miyanda ci ii ar bii. Gava ku Or diya Sor kete hane, Ordiya İran be tav bii ii çeken i ket ın deste Kur dan. Bir ii baeriye n nıştımanper eri dı nav ele me da belav biin. Bı zımane Kurdi rojname ii kovar hatın eşandın. Ronakbir ii elat pereren Kurd dı sala ı942'an da rexıstınek bı nave "Komelaye ye Gele peşmeran ha tın bı rezkırın. Dı el Kurdıstana İran, dı Azer beycane da ji "Fırkaye Demoqratik ya Azerbeycan" hat sazkınn ii dı meha Çıleye Peşin ı945 an da Ko mara Azerbeycan hat damezıran dın. Ev herdu Komare n nuh, dı nav xe da peymaneke imza kırın, ku pıştıri ii alikariya hevdu bıkın. Karbıdeste n kevneperest ya İran ii imperyalistan, jı biiyeren Kurdıs tan ii Ezerbeycan nerehet biin. Bo na te kşıkandına herdu ko m aran, pı Ianan çekırın. Ordiya İrane eriş ani lı ser bajare Saqız, le tekşıka ii paş ve kışiya. Dı meha Gillane sala ı946'an da Ordiya Sor jı Azerbeycan derket ii bı i aayi bo kevneperestan ii im peryalistan fıendek (derfetek) peyda bii. Karbıdesten hane korneten peşverii ii demoqrat ii sendika yen karkeran qedexe kır, endamen an ırt. Paşe ji Ordiya İran bı tank ii fırokeye bombaveje ve eriş ani lı ser Kurdıstan ii Azerbeycan. Kornara Azerbeycan berxe ne da, teslim bii. Bırevebaren Komara Mehebad, bıryare berxe dan dabiin. Le mı xabın teslimbuna Komara Azerbey can tesirek xırab lı ser Kurdan kır; dubendi dı nav barevebaren Kurdan derket. Hındek serokeşiren Kurd bı Emerika ii İnilizisıane ve pevendi danin ii eriş anin ser Azeriyan. Bo na ve yeke, barevebaren Kurdan dev jı berxe dane berdan ii Ordiya İran dı ı7'e Çıleye Peşin sala ı946 an da kete Mehabad. Bı i aayi Ko mara Mehabad paş ı ı meh jiyan, paş cerıbandına taht ii ıranbiiha hat riixandın. Qazi Mehemed ii hevalen i bı deste kevneperastan hatın bı dardakırın ii demeki reş ii tari bı ser ele Kurd da hat. Gele Kurd heya ku elen İran saziimana Şahinşah ya 2500 sali riixandın, dı bın teda ii zılm da jiyan. Paş riixandına rejime Şah, ele me ye Kurdıstana İran icar ji hemher diktatoriyek dm dest bı çek şer dıke ii bo armancen Qazi Mehemed ii hevale n i xebatek be estan dajo. d. or Jiyanee Kurdi vebiin, hezen Kurd" (JE KAF) pekanin. JE-KAF dı de meke kurt da, dı refen el da bın leh 1ırt, bı bezaran kes bwıe enda ak ur 22'e Çıleye Paşin (2'e Reben dan), h seranseri Kurdıstan, bı tay beti h Kurdıstana İran da rojek ırin e. İsal pera h ser damezıran dına Komara Mehabat 40 sal der baz dıbe. Gele me ye Kurdıstana İran, sal roja damezırandına Komara Meha bad, anori hal ii mercan piroz kıri ye ii iro ji piroz dıke. Peş şoreşe, carna h xe kınna hbase nuh, carna dı malen şehiden Komare da şin, carna ji bı veşarti ev roja qedr ii qi met piroz kırıne. Le nu ha, ano paş ruxandına rejima Şah, ele Kurd jı bo biranina 22'e Çıleye Paşin bı eş keıe cejn dırın. Lı bajer ii undan cıvinan pek tinın. Denbejan kıla man dıbejın, xort ii keç bı hev ra ovend dıkışinın. Peşmeran ji bo na pirozkırına vi roje operasyonen tay beti dıkm. ::le pe şenen Komara Mehabad: M. Huseyin Seyfi Qazi, Qazi Mehemed ii Abdulkasım Sadri Qazi me JE-KAF. Dı İlona ı945'an da, lı ser bıne ha JE -KAF, Partiya Demoqrata Kurdıstana İran hat sazkırın ii Qazi Mehemed bii seroke Partiye. Paş xebat ii te koşina dıjar, Qazi Mehe med dı 22'e Çıleye Paşin sala ı946 an da, dı "Meydane Çuarçıra" damezırandına Komara Mehabad ila!l kır (raehand). Kabineye Komar pek hat ii Qazi Mehemed bii serokkomar. Yekıtiya Sovyetan bı her aayi alikariya Kurdan kır. Bı ilankırma Komara Mehabad, dı Kurdıstana İran da jiyanek nuh destpe kır. Bı zımane Kurdi radyo dest bı neşriyate kır, medrese n Dı mabeyna herdu ş ere n cihane da hernil serhıldanen ele Kurd, ek Serhıldana Koçkıri, Şex Seid, Deim, Ari ku lı Kurdıstana Tırkiye pek hatıbiin, raperina Şex Mehmiid h Kurdıstana Iraq ii Serhıl dana Sımkoye Şıkak h Kurdıstana Iran, bı hevkariya imperyalistan va bı deste kevneperestan tek çiin. Gele me bı sed bezaran şehid da, bı sedan u nd ii bajare n Ku rdıstan hat kavılkırın, bı bezaran Kurd hatın menfi kırın. Le tucar aıre azadiye, ku dı dıle ele me da herdem eş e' venemıri. Gele Kurd, dı her hal ii mercan da dest avete çek ii jı bo azadiya Kurdıstan şer kır. Bona ve.. 1 Menıen aboneti: 6 mehi 10 DM, li 20 D~. Abone faıtlan: 6 aylak 10 DM, ydhk 20 DM. Xedi Navnişan Berpır.ıiyar Hesap-No : Postscheckamt Frankfurt Konto-Nr Federasyona Komelen Karkeren Kurdastan b Elmanya Federal SOOO KöLN, Burundetr. JS- 37 Elmanya Federal N. Ateş IMPRESSUM Herauseber : KOMKAR F öderat ion der Arbei terverei ne aus Kurdistan in der BRD e. V. Verantortliche r Chefredakteur: N. Ateş Druck : Eiendruck