İdrar, ph sı ve kimyasal içeriği ile iyi bir kültür ortamıdır. ph düşüklüğü, üre yüksekliği, organik asit varlığı üremeyi. güçleştirir.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İdrar, ph sı ve kimyasal içeriği ile iyi bir kültür ortamıdır. ph düşüklüğü, üre yüksekliği, organik asit varlığı üremeyi. güçleştirir."

Onur Arat
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Üriner sistem enfeksiyonları Semptomların varlığında belirgin bakteriüri olmasıdır Üretrit Sistit Selcan ENVER DİNÇ Piyelonefrit Yenidoğanlar, genç kadınlar ve ileri yaş erkekler yüksek risk grubunda yer alıyor. 1 2 Epidemiyoloji Cinsel aktivite, spermisid/diyafram kullanımı, son 1 yıl içinde yeni partner, 15 yaş altı ilk İYE zamanı, annede İYE öyküsü İYE görülme riskini arttırıyor. Erkekler <50 yaş, İYE genellikle cinsel geçişli hastalıklardan kaynaklanır. (üretrit; prostatit) Erkekler >50 yaş, prostatik obstrüksiyon ve girişimler nedeniyle İYE görülme sıklığı artıyor. İdrar, ph sı ve kimyasal içeriği ile iyi bir kültür ortamıdır. ph düşüklüğü, üre yüksekliği, organik asit varlığı üremeyi güçleştirir. Sık idrar yapma, mesanenin tam boşalmasıiye olasılığını azaltır. 3 4 Mesanenin tam boşalmaması Cinsel ilişki (bakteriler 10 kat artar) Diyafram veya spermisid kullanımı Postmenopozal dönemde östrojen azlığı Yapısal anomaliler DM ve diğer immünsupresif durumlar Genetik yatkınlık İYE olasılığını arttıran durumlardır. Üretrit ve sistit alt üriner sistem enfeksiyonlarıdır. İdrar kültüründe 1000 CFU/ml saptanması tanı koydurucudur. Üreteral kapaklar sayesinde çoğu vakada bakterilerin üst üriner sisteme yayılımı engellenmiş olur. Gebe olmayan, genç, sağlıklı bayanlarda uygun tedavi edildiğinde iyi seyirli bir hastalıktır. 5 6

2 Piyelonefrit, böbrek parankiminin ve pelvikalisyel sistemin enfeksiyonudur. Yan ağrısı, kostovertebral açı hassasiyeti ve ateş kliniği ile seyreder. Çoğu zaman bunlara bulantı, kusma gibi sistemik semptomlar da eklenebilir. Komplike olmayan üriner sistem enfeksiyonları, Üriner sistemde yapısal ve fonksiyonel anormallikler Komorbid hastalıklar GÜ sistem girişim öyküsü olmayan Kesin tanı idrarda 10⁵ CFU/ml bulunmasıdır. Klinik olasılığı yüksek hastalarda 10³ 10⁴ CFU/ml değerleri de yeterlidir. 7 8 Komplike üriner sistem enfeksiyonları, Asemptomatik bakteriüri, semptomu olmayan hastalarda ard arda iki idrar kültüründe 10⁵ CFU/ml saptanmasıdır. Gebeler Nörojenik mesane Üriner katater kullanan hastalarda daha sık görülmektedir Bakteriyoloji RELAPS : Yetersiz tedaviye bağlı olarak aynı etkenle bir ay içinde semptomların tekrar ortaya çıkmasıdır. REKÜRRENS: Konakçının savunma sistem bozukluğuna bağlı olarak farklı etkenle ya da aynı etkenin farklı suşuyla 1 6 ay içinde semptomların tekrarlamasıdır

3 Klinik Dizüri Hematüri Pollaküri Klinik Eksternal dizüri ( idrar perineden geçerken hissedilen ağrı hissi) Vajinal akıntı Urgency Suprapubik ağrı KVA hassasiyeti Vajinit, servisit, PID Ateş Klinik Yan ağrısı KVA hassasiyeti Ateş Üşüme titreme Bulantı Kusma Halsizlik Piyelonefrit İdrar tahlili: İdrar lökosit sayımı: Santrifüj edilmiş idrarda bayanlarda >5WBC bulunması anlamlıdır Semptomatik hastalarda idrarda <5 WBC bulunması durumunda Dilue idrar Sistemik lökopeni gibi durumlar akılda tutulmalıdır. İdrar dipstick nitrit reaksiyonu Bakteriler nitratı nitrite dönüştürürler İdrar nitrit pozitiliği İYE tanısı koydurmada %90 spesifiteye sahip Enterokok, pseudomonas ve acinetobakter türleri nitrat nitrite çeviremezler Erkeklerde bakteriüri varlığında >1 WBC dahi anlamlıdır

4 İdrar dipstick lökosit esteraz reaksiyonu Acil servis çalışmaları sonrası sens %77, spes % 54 bulunmuş. Pozitif nitrit veya lökosit esteraz testleri İYE tanısını destekler ancak negatif sonuç enfeksiyonu dışlamaz İdrar kültürü Komplike İYE Gebeler Çocuk Erişkin erkek Relaps/ reenfeksiyon durumlarında gereklidir Kan kültürü 583 vakalık prospektif bir çalışmada piyelonefritli hastaların %25 nin kan kültürü pozitif saptanmış. protokolünü değiştirmediğinden önerilmiyor. Görüntüleme Her piyelonefrit vakasına renal usg önerilmiyor. Yaşlı, erkek ve diabetik hastalarda Nefrolitiyazis Parankimal anormallik Amfizematöz piyelonefrit açısından usg kullanılabilir Amf. Piyelonefritte BT tercih edilmelidir Komplike olmayan İYE için algoritm: Rekürren Sistit 1 yılda 3 atak ya da 6 ayda 2 atak Rekürrensi azaltmada neler yapılmalıdır? Sürekli ab profilaksisi TMP TMP SMX Nitrofurantoin Sefaklor plasebo ile kıyaslandığında rekürrensi azaltmada etkili bulunmuş Birbirlerine üstünlüklerini gösteren çalışma yok Clinical Evidence, Recurrent cystitis in non pregnant women 23 24

5 Rekürren Sistit Postkoital ab kullanımı Post koital ilk 2 saat içinde TMP SMX Nitrofurantoin Kinolon plaseboyla kıyaslandığında rekürrensi belirgin azalttığı görülmüş Postkoital 125 mg ciprofloksasin ve sürekli günlük po 125 mg ciprofloksasin karşılaştırıldığında birbirlerine üstünlükleri saptanmamış. Kızılcık ürünleri kullanımı 12 aylık dönemde plasebo ile kıyaslandığında rekürrensi azalttığı saptanmış Rekürren Sistit Sürekli methenamine hippurat kullanımı Postmenopozal kadınlarda topikal östrojen kullanımı Koitus sonrası miksiyon Sistit rekürrensini azaltmada etkileri tam bilinmemektedir Clinical Evidence, Recurrent cystitis in non pregnant women Clinical Evidence, Recurrent cystitis in non pregnant women Komplike olmayan İYE, gebe olmayan kadınlarda semptomların süresi 7 günden kısaysa üç günlük tedavi yeterlidir. TMP SMX (160/800 mg) 2x1 / 3 d bölgesel rezistans Trimethoprim, 200 mg 2x1 / 3 d >%10 20 ise kullanma Ciprofloxacin, 250 mg 2x1 /3 d Ofloxacin, 200 mg 2x1 / 3 d Levofloxacin, 250 mg 1x1 /3 d Nitrofurantoin, 100 mg 4x1 / 5 7 d 3 günlük tedavi sonrası %20 30 hastada relaps görülmüş 7 günden uzun süren semptom 4 hafta içinde İYE öyküsü >65 yaş DM Erkek Spermisid/diyafram kullanımı öyküsü olanlara 14 günlük tedavi önerilmektedir Bakteriüri olmadan pyüri Eksternal dizüri Vajinal akıntı Servisit bulguları Yeni partner Üretriti olan partner Ofloxacin, 400 mg 1x1 Levofloxacin, 500 mg 1x1 / 14 d (n.gonorrhoeae ve chlamydia ya etkili) Doxycycline, 100 mg 2x1 /14 d (Chlamydia etkili N.gonorrhoeae, coliformlara etkisiz) Azithromycin, 1 gram tek doz (Chlamydia etkili, N.gonorrhoeae,coliformlara etkisiz ) 29 Komplike olmayan İYE tedavisinde antimikrobiyal ajanlar 21 çalışma/6016 hasta verileri sonrası B laktamlar semptomatik kür sağlamada TMP SMX kadar etkili (RR 0.95, 95% CI 0.81 to 1.12) TMP SMX,semptomatik kür sağlamada florokinolon kadar etkili (RR 1.00, 95% CI 0.97 to 1.03) Florokinolonlar bakteriyolojik kür sağlamada Blaktamlardan daha etkili bulunmuş (RR 1.22, 95% CI 1.13 to 1.31) Antimicrobial agents for treating uncomplicated urinary tract infection in women, Cohrane

6 A.Piyelonefrit Komplike olmayan, genç, sağlıklı hastalar ayaktan tedavi edilebilir. Antipiretik, İV sıvı, analjezik desteği sağlanmalıdır İlk doz antibiyotik A.S te yapılmalı A.Piyelonefrit Ciprofloxacin, 500 mg 2x1 Ofloxacin, 400 mg 2x1 Levofloxacin, 250 mg 1x1 Cefpodoxime, 200 mg 2x gün tedavi önerilir. Kötü prognoz kriterleri: İleri yaş Debilite Renal taşlar Girişim/hospitalizasyon öyküsü Dm Kronik nefropati Sickle cell anemi İmmün supresyon Acilde verilen tedaviye yanıtsız Yaşlı, debil DM İmmünsupresif hastalar Gebeler hospitalize edilerek tedavi edilmelidir. Ek öneriler Diürez için yeterli sıvı alımı İdrar asidifikasyonu için vitamin C alımı En az iki saatte bir idrara çıkma Koitus sonrası idrar yapmanın etkisi kanıtlanmamış 35 36

7 Gebelerde İYE A.piyelonefrit komplikasyonları: Üreter obstrüksiyonu ile birlikte papiller nekroz Septik şok Perinefritik apse Amfizematöz pyelonefrit Asemptomatik bakteriüri gebelerde mutlak tedavi edilmelidir. Kültür duyarlılığı önemlidir 5 çalışma/ 1140 hasta Tek doz 3 gr fosfomisin ve 5 günlük cefuroksim tedavisi karşılaştırıldığında fark yok 7 günlük 400 mg pivmecillinam ve 500 mg ampisilin karşılaştırıldığında tedavi açısından fark yok. Pivmecillinam grubunda kusma sıklığı nedeniyle tedavi uyumsuzluğu görülmüş Tek gün ve 7 gün nitrofurantoin kullanımı karşılaştırıldığında tek gün kullanımında persisten enfeksiyon sıklığı artmış Different antibiotic regimens for treating asymptomatic bacteriuria in pregnancy, Cohrane Gebelerde İYE Sistit; Nitrofurantoin 100 mg 2x1 Oral sefalosporin 10 gün süreyle kullanılabilir Sulfonamidler, florokinolonlar ve tetrasiklinler kullanılmamalıdır Gebelerde İYE A.Piyelonefrit; 2 3 kuşak sefalosporin Ampisilin+gentamisin 48 saatlik ateşsiz dönem Kostovertebral duyarlılık kaybolana dek iv tedavi verilmelidir. Taburculuk sonrası 10 günlük oral ab tedavisine devam edilmelidir

Benzer belgeler

Plan. Üriner Sistem Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşımlarş. Öğrenim hedefleri. Kaynaklar. Acil Tıp için önemi. Giriş 27.09.2012

Plan. Üriner Sistem Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşımlarş. Öğrenim hedefleri. Kaynaklar. Acil Tıp için önemi. Giriş 27.09.2012 Plan Üriner Sistem Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşımlarş Doç.Dr. Fırat BEKTAŞ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Giriş Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Tanısal süreç Tedavi Taburculuk