ÜNİTE: DÜZYAZI (NESİR) ŞİİR KONU: Düzyazı (Nesir) Bilgisi Düşünce ve Olay Yazıları

Transkript

1 ÜNİTE: DÜZYAZI (NESİR) ŞİİR KONU: Düzyazı (Nesir) Bilgisi Düşünce ve Olay Yazıları ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Aşağıdakilerden hangisi düzyazıyla (nesirle) ilgilidir? A) Nakarat B) Paragraf C) Ölçü D) Uyak Her yazı biçim ve içerik yönünden bazı özellikler taşır. Bu özelliklere göre girdiği bölüm yazının türünü gösterir. Yazılı anlatım iki türlüdür. a) Şiir (nazım) b) Düzyazı (nesir) DÜZYAZI: Duygu, düşünce ve hayallerin, dil kurallarına uygun olarak, paragraflar biçiminde anlatılmasıdır. Paragraf dedik çünkü her duygu ve düşünce anlatılırken ayrı paragraflar oluşturulur. Paragraf, bu tek duygu ya da düşüncenin anlatıldığı cümle ya da cümleler topluluğudur. Şiirde ise paragraf bulunmaz, dize bulunur. Ölçü, uyak, nakarat, şiirle (nazımla) ilgili terimlerdir. A, C, D seçenekleri nazımla (şiirle) ilgili terimlerdir. Paragraf ise düzyazının anlatıldığı bölümlerdir. Yanıt, B dir. 2. Aşağıdakilerden hangisi düşünce yazısı değildir? A) Makale B) Söyleşi C) Masal D) Deneme DÜZYAZI TÜRLERİ: İşlenen konunun işlenme tekniğine ve yazılış amacına göre ikiye ayrılır. 1 Düşünce Yazıları (Öğretici Yazılar): Makale, fıkra, deneme, eleştiri, röportaj, söyleşi, nutuk (söylev), konferans. 2 Öyküleme Yazıları (Yaşamsal Türler): Öykü, roman, masal, tiyatro, anı, biyografi (otobiyografi, monografi), mektup, röportaj, günlük, gezi yazısı Düşünce yazıları; bir olayı, bir durumu, bir sorunu açıklamak, bunlara çözüm bulmak için yazılan yazılardır. Konu ile ilgili, okuyucuya bilgi ve öğüt verilir. Düşünceler okuyucuya aktarılarak, okuyucu bilinçlendirilir. Yine bir eseri, bir sanatçıyı eleştirmek amacıyla da yazılır. Makale, söyleşi, deneme, düşünce yazılarıdır. Masal ise yaşamsal tür olduğu için öyküleme yazısıdır. Yanıt, C dir. 3. Makale türü için aşağıdaki seçeneklerden hangisi söylenemez? A) Herhangi bir konuda bilgi vermek, bir görüşü savunmak için yazılır. B) Makalede öne sürülen görüş ve düşünceler kanıtlara dayanılarak anlatılır. C) Makalede anlatım nesnel değil özneldir. D) Makale giriş, gelişme, sonuç planına göre yazılır. 182

2 MAKALE: Herhangi bir konuda bilgi vermek, bir görüşü savunmak, bir düşünceyi kanıtlamak amacıyla yazılan yazı türüdür. Makalede anlatılan görüş ve düşüncelerin kanıtlanması gerekir. Anlatım öznel değil nesneldir. Yani yazarın duygusuna yer verilmez. Örnekleme, tanık gösterme, karşılaştırma gibi yollara baş vurulur. Görüşler ciddi ve tutarlı bir üslupla anlatılır. Makale giriş, gelişme, sonuç planına göre yazılır. Edebiyat, sanat, bilim, toplumsal konular, siyaset gibi her konuda yazılabilir. Yazar, makaleyi, bir konuyla ilgili görüş ve düşüncelerini okuyucuya benimsetmek amacıyla yazar. Makale uzman kişilerce yazılır. Gazete ve dergilerin ilk sütunlarında, aynı yazar tarafından düzenli olarak yazılan makalelere baş makale denir. A, B, D seçeneklerinde makale için söylenenler doğrudur. C de ise yanlıştır. Çünkü makale öznel değil, duyguya dayanmaz. Kanıtlama da gerektirdiği için nesneldir. Yanıt, C dir 4. Kişisel görüş ve düşüncelerin, ispat amacı güdülmeden anlatıldığı kısa gazete ve dergi yazılarına ne denir? A) Anı B) Deneme C) Makale D) Fıkra FIKRA: Düşünce yazılarındandır. Bir yazarın herhangi bir konudaki görüş ve düşüncelerini kanıtlama amacı gütmeden yazdığı yazılardır. Fıkralar herkesin anlayabileceği bir dille anlatılır. Güncel konular, yurt ve dünya sorunları ayrıntılara girmeden kısaca anlatılır. Kalıcı değildir. Kanıtlama zorunluluğu yoktur. Okuru bilgilendirme ve yönlendirme amacı güder. Ciddiyet ve nesnellik aranmaz. Gazete ve dergi yazısıdır. Not: Öyküleme özelliği olan eğlendirici ve ders verici güldürü fıkralarıyla karıştırılmamalıdır. Sorudaki tanım fıkra türünü belirtmektedir. Yanıt, D dir. 5. Yazarın herhangi bir konuda kesin sonuçlara varmadan, ispat amacı gütmeden konuşma havası içinde yazdığı yazı türü A) Eleştiri B) Deneme C) Makale D) Fıkra DENEME: Yazarın kendi kişisel görüşlerini, kesin sonuçlara varmadan ve kanıtlama amacı gütmeden konuşma havası içinde (kendi kendine konuşuyor gibi) yazdığı yazı türüdür. Yazar değerlendirme ve yorumlarını olabildiğince içten ve iddiasız bir şekilde dile getirir. Her tür konuda deneme yazabilir, sınırlama yoktur. Denemede yazarın kişisel görüşleri, duygu ve düşünceleri ön plandadır. Denemenin ilk büyük ustası Fransız yazar Montaigne dir. A, C, D seçeneklerindeki türler sorudaki özellikleri tam olarak taşımaz. Tanım denemeye uygundur. Yanıt, B dir. 183

3 6. Bir eserin içeriğini, bu içeriğin işleniş ve geliştiriliş biçimini olumlu ya da olumsuz yönleriyle inceleyip değerlendiren yazılara.. denir. Aşağıdakilerden hangisi boş bırakılan yere getirilebilir? A) makale B) fıkra C) deneme D) eleştiri ELEŞTİRİ (TENKİT): Belli bir sanat, edebiyat ya da düşünce yapıtını çeşitli yönlerden olumlu ya da olumsuz olarak değerlendiren, belgelere ve örneklere dayanarak belirtilen bir yazı türüdür. Eleştiri iki türdür. Bilimsel açıdan yapılanlar nesnel eleştiri, duygu ve beğenilerin katıldığı öznel eleştiri. İyi bir eleştiri nesnel (tarafsız) olmalıdır. Eleştirilen eserin yazarına, okura ve topluma yararlı olması için, eleştirmenin bilgili ve kültürlü olması, eleştirilerini önyargısız yapması gerekir. Tanım eleştiriye uygun olduğu için, soruda boş bırakılan yere eleştiri sözcüğü getirilmelidir. Yanıt, D dir. 7. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi öyküleme yazısı değildir? A) Öykü B) Roman C) Eleştiri D) Masal ÖYKÜLEME YAZILARI(Yaşamsal Türler): Bunlar yaratıcı ve yaşatıcı yazılardır. ÖYKÜLEME:Olayların; kişi,zaman,durum belirtilerek öyküleyici bir anlatımla anlatılmasıdır. Kimi olaylar olmuştur ya da olabilir. Kimi olay ve durumlar düş ürünüdür, amaç okuyucuya bilgi vermek değil, okuyucuyu bazı olay ve durumlar içinde tutarak, onun hoşça vakit geçimesini sağlamaktır. Öyküleme yazıları şunlardır:öykü,roman,tiyatro,masal,anı,günlük,gezi yazısı,biyografi A,B,C seçeneklerindekiler öyküleme yazısıdır.eleştiri ise bir eseri çeşitli yönleriyle inceleyip değerlendirdiği için öyküleme değil düşünce yazısıdır. Yanıt, C dir. 8. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olay ve durumu; yer, zaman, kişi göstererek anlatan kısa yazı türü A) Öykü (hikaye) B) Roman C) Masal D) Fıkra ÖYKÜ (HİKAYE): Gerçek ya da gerçeğe uygun olan olayları yer, zaman, kişi göstererek anlatan kısa yazılardır. Öykü iki türlüdür: Olay öyküsü bir olayı anlatır. Durum öyküsü kişinin içinde bulunduğu durumu yansıtır. Öykü kısa olur. Öyküde bir ya da birkaç olay vardır, çevre dardır. Fazla ayrıntıya girilmez. Öyküler serim, düğüm, çözüm planına göre yazılır. Serimde olay ve kişiler tanıtılır. Düğüm gelişme bölümüdür. Anlatılan olay geliştirilir, okuyucuda merak ve heyecan artırılır. Çözüm sonuç bölümüdür. Olay sonuçlandırılarak okuyucudaki merak giderilir. Öyküde olay; yazar, öykü kahramanı ya da üçüncü bir kişi tarafından anlatılır. Öykülerle romanlar birbirine benzer ama romanlar uzun yazılardır. Romanlarda çok olay var. Yanıt, A dır. 184

4 9. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayları yer, zaman, kişi göstererek ayrıntılı olarak anlatan uzun yazı türü A) Günlük B) Anı C) Gezi yazısı D) Roman ROMAN: Olmuş ya da gerçeğe uygun şekilde tasarlanmış olayları ve durumları yer, kişi, zaman göstererek anlatan uzun yazılardır. Olaylar değişik zamanlarda, değişik yerlerde geçer fakat birbiriyle ilgili ve iç içedir. Kişi sayısı çoktur. Geniş bir zaman dilimi içinde anlatılan olay ve durumlarda ayrıntılara inilir. Öykü gibi serim, düğüm, çözüm planı uygulanır. Romanlar konularına ve edebi akımlarına göre türlere ayrılır. Polisiye, tarihi, macera, romantik, realist roman gibi. Doğru yanıt D seçeneğidir. 10. İnsan yaşamıyla ilgili olayları sahnede canlandırarak anlatma sanatına ne ad verilir? A) Fabl B) Tiyatro C) Masal D) Gezi yazısı TİYATRO: İnsan yaşamıyla ilgili olay ve durumların, davranışlarla ve karşılıklı konuşmalarla sahnede canlandırılabilecek şekilde anlatıldığı yazı türüdür. Okuyucu (izleyici), olayları kişilerin karşılıklı konuşmalarından ve davranışlarından takibeder. Tiyatronun başlıca öğeleri olay ve kişilerdir. Kişilerin birbirleriyle konuşmalarına diyalog, tek başına konuşmasına monolog denir. Tiyatro türü üçe ayrılır: a) Trajedi: acıklı, korkulu olayları anlatır. b) Komedi: Gülünç olayları anlatır. c) Dram: Hem acıklı hem gülünç olayları anlatır. Tiyatroda perde, sahne, dekor, kostüm gibi kavramlar var.sözsüz olarak mimiklerle (el yüz hareketleri) yapılan tiyatro oyununa pandomim denir. İnsan yaşamıyla ilgili olayları sahnede canlandırarak anlatma sanatı tiyatrodur. Yanıt B dir. 11. Tanınmış kişilerin yaşam öykülerini anlatan yazı türü A) Anı B) Biyografi C) Otobiyografi D) Öykü BİYOGRAFİ: Çeşitli alanlarda tanınmış kişilerin yaşamlarının, eserlerinin, yaptıklarının, araştırmacı bir yazar tarafından etkili ve güzel bir dille anlatılmasıdır. İyi bir biyografide, yaşamı anlatılan kişinin ne zaman ve nerede doğduğu, nasıl bir çocukluk ve gençlik dönemi geçirdiği, öğrenimi ve seçtiği meslek, meslekteki aşamaları, yaşamını etkileyen olaylar, huy ve davranışlar, başarıları gibi durumlar öyküleyici bir anlatımla anlatılır. Yazar, kişinin yaşam öyküsünü anlatırken gerçeklere bağlı kalmalıdır ve kişinin yaşamıyla ilgili ayrıntıları çarpıtmamalıdır. OTOBİYORAFİ (ÖZYAŞAM ÖYKÜSÜ): Kişinin kendi kişisel yaşamını ayrıntılarıyla anlattığı yazı türüdür. MONOGRAFİ (İNCELEME YAZISI): 185

5 Bir kişinin yaşamını, kişiliğini, eserlerini geniş olarak işleyen yazı türüdür. Amaç incelemektir. Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşıldığı gibi yanıt, B dir. 12. Aşağıdaki yazı türlerinden hangisinde olaylar ve kişiler olağanüstüdür, yazarları belli değildir? A) Roman B) Öykü C) Masal D) Fıkra MASAL: Tamamen hayal ürünü olan, olağanüstü olay ve kahramanların anlatıldığı yazı türüdür. Masallarda yer ve zaman kavramı belli değildir. Masallar tekerlemelerle başlar ve miş li geçmiş zamanla anlatılır. Masallar da hikaye ve roman gibi serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur. Serimde tekerleme söylenir. Olayın geçtiği yer belirtilir. Düğümde, masal kahramanlarının başlarından geçenler anlatılır. Çözümde, iyiler kötülere üstün gelerek dileklerine kavuşur. Olağanüstü olayları ve kişileri anlatan yazı türü masaldır. Diğer türlerde böyle bir olağanüstülük yok. Yanıt, C dir. 186

6 1. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde fıkra türü ile ilgili verilen bilgi yanlıştır? A) Bir görüş ve düşünceyi kanıtlama zorunluluğu vardır. B) Güncel konularda yazılır. C) Gazete ve dergilerin belli sütunlarında yayımlanır D) Yazar, konuyu ayrıntılara inmeden işler. 5. Kişisel görüşlerimi anlattığımda kimseyle değil, kendimle hesaplaşırım. Kendimle konuşurum. Kendi kendimi değerlendiririm. Düşünceleri kanıtlamaya gerek duymam. Özgürce konu seçerim ve bir konuda kesin sonuçlara de varmam Yukarıdaki düşüncelerini belirten bir yazar eserlerini hangi türde yazıyor denilebilir? A) Söyleşi B) Fıkra C) Deneme D) Makale 2. Aşağıdaki tanımlardan hangisi deneme türüne aittir? A) Tanınmış kişilerin başlarından geçen ya da tanık oldukları olayları anlatır. B) Yazarın her türlü konuda, görüşlerini iddiasızca ileri sürdüğü yazılardır. C) Güncel konularda, ispatlama gereği duyulmadan, gazete ve dergilerde yazılan yazılardır. D) Görüş ve düşünceleri kanıtlama amacı güden yazılardır. 6. Dinleyici topluluğuna bir konuda bilgi vermek, görüş sunmak için yapılan konuşmalara ne denir? A) Nutuk B) Sohbet C) Konferans D) Eleştiri 3. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi söyleşi (sohbet) türü için geçerli değildir? A) Yazar okuyucusuyla konuşuyormuş gibi bir tarz kullanılır. B) Görüşlerini fazla derine inmeden açıklar. C) Her konuda söyleşi yazılabilir. D) Anlatılan düşüncelerin kanıtlanması gerekmektedir. 7. Sanatçının sanat yapma ve kanıtlama amacı yoktur. Sanatçı yazdıklarında içten ve doğal davranır. Herhangi bir konu kalıplardan uzak, özgür düşünceyle anlatılır. Yukarıdaki özellikleri taşıyan yazı türü A) Deneme B) Fıkra C) Makale D) Söyleşi 4. Aşağıdakilerden hangisi makalenin özelliklerinden değildir? A) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur. B) Gazete ve dergi yazısıdır. C) Görüş ve düşünceler belgelerle ortaya konur. D) Anlatımda nesnel ve inandırıcıdır. 8. Olmuş ya da tasarlanmış olayların, sınırlı bir yer ve zaman gösterilerek anlatıldığı kısa yazılara. denir. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur? A) anı B) roman C) öykü D) biyografi 187

7 9. Okuduğum eser bir kişinin yaşam öyküsüdür. Toplanan bilgi ve belgeler de kişiyle ilgili gerçekleri yansıtmaktadır. Eserleri, yaşantısı, eğitim hayatını bu eserden öğrenmekteyim. Bu parçada yansıtılan yazı türü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Deneme B) Anı C) Otobiyografi D) Biyografi 13. I. Bir yapıt, kişi, ya da düşünceyi olumlu ya da olumsuz yönleriyle belirler. II. Nesnel ve öznel biçimde yazılabilir. III. Belge ve örneklere başvurulabilir. Yukarıda özellikleri belirtilen yazı türü A) Deneme B) Eleştiri C) Makale D) Fıkra 10. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde düşünce yazıları nın sayısı fazladır A) Roman, masal, biyografi, makale B) Makale, fıkra, deneme, söyleşi C) Fıkra, roman, deneme, eleştiri D) Öykü, makale, tiyatro, eleştiri 14. Aşağıdakilerden hangisi öykünün özelliklerinden biri değildir? A) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur. B) Kim tarafından yazıldıkları belli değildir. C) Gerçek ya da gerçeğe uygun olayları anlatır. D) Yer, zaman, kişi belirtilmelidir. 11. Eserinde özentiler, abartmalar çoktur. Dili de sade değil. Yabancı sözcüklerin fazlalığı, cümlelerin uzun oluşu anlamayı güçleştiriyor. Bu paragraf, aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Biyografi B) Fıkra C) Eleştiri D) Makale 12. Boş oturan insanlardan hoşlanmıyorum. Çünkü hiç boş oturmadım ki. Boş oturmak da istemiyorum. Hiçbir şey yapmadan, zamanlarını öylece geçiren insanlar hayattan ne zevk alıyorlar? Buna yaşamak mı diyorlar? Bence bu yaşamak değil, boşluğa itilmektir, göz göre göre ölmektir. Böyle insanlardan olmak istemiyorum. Konu, dil ve anlatım dikkate alınarak bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Deneme B) Makale C) Fıkra D) Röportaj 15. Bir yazının öyküleme yazısı olabilmesi için. olması gerekir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisinin getirilmesi gerekir? A) giriş, gelişme, sonuç bölümlerinin B) kişi, zaman, yer, olay ve durum öğelerinin C) belgelere ve örneklere başvurulmuş. D) kişiden kişiye değişmeyen nesnel bir anlatım 16. Roman ve öykü ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Her ikisinde de yer, olay, kişi ve zaman var. B) Her ikisinde de serim, düğüm, çözüm bölümleri var. C) Her ikisi de iç içe girmiş birçok olaydan meydana gelir. D) Her ikisi de yaşanmış ya da yaşanabilir olayları anlatır. 188

8 17. Bu semti çok severdim. Sabahları kuş cıvıltılarıyla uyanmak, bana keyif verirdi. Denizin dalgaları beni uzak diyarlara götürür, getirirdi. Bu, yaz kış hep böyle sürerdi. O günleri özlemle anıyorum. Bu parça, aşağıdaki yazı türlerinden hangisiyle yazılmış olabilir? A) Günlük B) Anı C) Fıkra D) Makale 22. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayları anlatan uzun yazılardır. Olayları ayrıntılarıyla anlatır ve geniş kapsamlıdır. Kişilerin karakterlerinin her yönü üzerinde durulur. Kişiler geniş bir zaman çerçevesi içinde ele alınır. Yukarıdaki parçada sözü edilen yazı türü A) Günlük B) Anı C) Roman D) Tiyatro 18. I. Belli bir yazarı yoktur. II. Kişisi insan ve olağanüstü varlıklardır. III. Olağanüstü olaylarla doludur. IV. Eğitici özelliktedir. Yukarıda özellikleri belirtilen yazı türü A) Fıkra B) Öykü C) Masal D) Roman 19. Aşağıdakilerden hangisi, kişinin kendi özgeçmişini anlattığı yazı türüdür? A) Biyografi B) Otobiyografi C) Anı D) Roman 20. Aşağıdaki özelliklerden hangisi masallarda bulunmaz? A) Olayın geçtiği yer ve zaman bellidir. B) Tekerleme ile başlar. C) Olaylar ve kahramanlar olağanüstü özellik taşır. D) Olaylar miş li geçmiş zamanda anlatılır. 21. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden değildir? A) Genellikle tasarlanmış olayları anlatırlar B) Amaç, haksızlık ve kötülükleri yenmek, iyilik ve doğruluğu övmektir. C) Masallarda tekerlemeler bulunur. D) Masallar giriş, gelişme, sonuç bölümlerinden oluşur. 23. Yaşanmış bazı olayların, gerçek kişiler tarafından, söz ve hareketlerle sahnede canlandırılmasını sağlayan yazı türü A) Biyografi B) Tiyatro C) Gezi Yazısı D) Roman 24. Datça ya gittiğimde her yerini gezdim. Çevresi, insanları, her şeyi çok hoşuma gitti. Sokaklar gayet sakin, insanlar gayet görgülüydü. Girdiğimiz lokantalar temiz ve düzenliydi. Değişik yemeklerle midemizi süsledik. Tarihi Knidos a gittiğimizde, oradan Bodrum u seyretmek, ayrı bir zevk veriyordu bana. Ülkü KINA Bu parça, aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Gezi Yazısı B) Mektup C) Röportaj D) Öykü 25. Karga dalda ağzında peynirle duruyormuş. Bunu gören kurnaz tilki, peyniri kapmak için kargaya: - Kimbilir sesin ne güzeldir. Hele bir öt de dinleyelim, demiş. Bunu duyan karga sevinmiş, ötmeye başlamış. Derken ağzındaki peyniri düşürmüş. Kurnaz tilki peyniri kapmış ve oradan uzaklaşmış. Yukarıdaki parça aşağıdaki nesir türlerinden hangisinden alınmıştır? A) Öykü B) Anı C) Günlük D) Fabl 189

9 ÜNİTE: DÜZYAZI (NESİR) ŞİİR KONU: Şiir Bilgisi, Şiirde Biçim, Hece Ölçüsü, Uyak ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yarım uyak bulunmaktadır? A) Kimseye diyemem gönlüm yastadır. B) Bozuk şu dünyanın düzeni bozuk Bilmem deli oldu bilmem ustadır. Yazıktır şu geçen ömrüme yazık C) Pir Sultan ım eydür ummana dalam D) Abdal oldum çullar giydim bir zaman Gidenler gelmedi haberin alam. Bir dost bulamadım gün akşam oldu. A seçeneği için;.yastadır.ustadır B seçeneği için;.bozuk.yazık C seçeneği için;...dalam...alam D seçeneği için; zaman oldu Doğru seçenek B dir. -dır redif -sta 3 ses benzerliği zengin uyak -k tek ses benzerliğine dayanan yarım uyak Tunç kafiye Herhangi bir benzerlik yoktur. 2. Doğan gün cana gülen Sevdiğim bana gülen Gel der güle gülen Ne der bize sana gülen Yukarıdaki dörtlüğün kafiyesi aşağıdakilerin hangisidir? A) Yarım kafiye B) Tam kafiye C) Zengin kafiye D) Tunç kafiye.cana gülen -a.bana gülen e gülen Redif. güle gülen.sana gülen a a / e e Tek ses benzerliği var. Yarım uyaktır. 3. Ne gün geçer ne ay uzarsa ara Sevdiğin haber, yayılmış civara Yukarıdaki mısralarda görülen uyak şekli A) Yarım uyak B) Tam uyak C) Zengin uyak D) Cinaslı uyak Zengin uyak; En az üç harfin benzeşmesiyle oluşan uyak çeşidine denir. uzarsa ara...civara -ara zengin ve tunç uyak Tunç uyak: Bir dizenin sonundaki sözcüğün diğer dizenin son sözcüğünün içinde aynen yer almasıdır. 190

10 4. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde tunç uyak bulunur? Çözüm : A) Biliyorum yine umutlu gözleri B) Sokağın ıssızlığında kuşların sesi Evi yine hercai menekşeli Minicik kedi yavrusunun hevesi C) Beşiği çamdan D) Ah ne yaman zormuş burçak yolması Yuvarlandı damdan Burçak tarlasında gelin olması A seçeneği için;..gözleri -i yarım uyak.menekşeli B seçeneği için;...sesi -i redif..hevesi -es tam C seçeneği için; k..çamdan -dan redif..damdan - am tam uyak D seçeneği için;...yolması -olması tunç kafiye..olması Tunç kafiye: Bir dizenin sonundaki sözcüğün diğer dizenin son sözcüğünün içinde aynen yer almasıdır. 5. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde epik şiirin tanımı bulunmaktadır? A) Hayal gücünün, duygunun, coşkunun, müziğin ağırlık taşıdığı şiirlerdir. B) Çobanların yaşamlarını doğa güzelliklerini anlatan, bu yolla insanda bir etki ve beğeni uyandıran şiirlerdir. C) Bir ulusun yaşamını yakından ilgilendiren tarih ve toplum olaylarına ait kahramanlıkları anlatan şiirsel öykülerdir. D) Kişilerin ve toplumun kötülüklerini, kusurlarını iğneli ve alaycı bir dille eleştiren şiirlerdir. A seçeneğinde yer alan tanım lirik şiir in B seçeneğinde yer alan tanım pastoral şiir in C seçeneğinde yer alan tanım epik şiir in D seçeneğinde yer alan tanım satirik şiir indir. Yanıt, C dir. 6. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Didaktik şiir örneği bulunur? A) Onları böyle görünce bir şaşkınlıktır aldı Atları iyi süren Troialılarla Akhaları Ölçülen alanda karşı karşıya geldiler Öfkeyle savurdular kargılarını. B) Geceleyin bir ses böler uykumu İçim ürpermeyle dolar: -Nerdesin? Arıyorum yılar var ki ben onu. Aşıkıyım, beni çağıran bu sesin. C) Gevherin geçmeyen yerde Satma kardaş kerem eyle La l taşını çay taşına Katma kardaş kerem eyle D) Çobanların bir sır gibi koval sesi Sana verir tatlı tatlı ürpeşirler Bir şiirdir, bir kuzunun melemesi Rüzgâr eser, içinde bir gök genişler. 191

11 A seçeneğinde şiir epik şiir B seçeneğinde şiir lirik şiir C seçeneğinde şiir didaktik şiir D seçeneğinde şiir pastoral şiir bulunmaktadır. Yanıt, C dir. 7. Şunlar ki çoktur malları Gör nice oldu halleri Sonucu bir gömlek imiş Anın da yoktur yenleri Yukarıda bulunan şiir konusuna göre hangi türe girmektedir? A) Satirik şiir B) Lirik şiir C) Epik şiir D) Didaktik şiir Satirik şiir: Kişilerin ve toplumun kötülüklerini kusurlarını iğneli ve alaycı bir dille eleştiren şiirlerdir. B seçeneği için; Adını eski Yunan da Lir adı verilen çalgılar eşliğinde söylenen şiirlerden alan; aşk, ölüm, ayrılık, özlem, yaşama sevinci, hayal gücü, duygu, coşku ve müziğin iç içe olduğu şiirlerdir. C seçeneği için; Bir ulusun yaşamını yakından ilgilendiren tarih ve toplum olaylarına ait kahramanlıkları anlatan şiirsel öykülerdir. D seçeneği için; Eski çağlarda ozanların eğitici, öğretici bir kişi olduğunun kabul edilmesinden kaynaklanan, öğretmeyi amaçlayan şiirlerdir. Yanıt, D dir. 8. Sarı Zeybek şu dağlara yaslanır Yağmur yağar silahları ıslanır Deli gönül bir gün olur uslanır Yazık olsun Telli Doru şanına Eğil bir bak mor cepkenin kanına Çözüm : Yukarıdaki şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Konusunu kahramanlık oluşturur. B) Anonim bir eserdir. C) Yapısında tarih, düş, gerçek içi içedir. D) Toplumun kusurlarını alaycı bir dille eleştirir. A seçeneğindeki yargı doğrudur. Şiirde konu kahramanlıktır. Epik şiir türüne girer. B seçeneğindeki yargı doğrudur. Şiir anonimdir. C seçeneğindeki yargı doğrudur. Epik şiirde konu; efsane, gerçek, düş ile iç içe işlenir. D seçeneğindeki yargı yanlıştır. Toplumun ya da bireylerin kusurları alaycı bir dille anlatılıyorsa bu şiir türü satirik şiir türüne girer. Yanıt, D dir. 192

12 1. Bir çıplak yamacın altında dere Yollardan gelinir şarıltısına Ne söylüyor bilmem bu söğütlere Dalmışlar suların akıntısına Yukarıdaki dörtlüğün uyak düzeni A) Düz uyak B) Çapraz uyak C) Sarma uyak D) Mani tipi uyak 2. İnsanda güzel duygular uyandıran, sanat değeri taşıyan yazılara denir. Yukarıdaki boşluklara, sırasıyla A) düzyazı - yazar B) manzum - şiir C) şiir - şair D) düz - şiir 6. Aşağıdakilerden hangisi nazım şeklinde yazılır? A) Makale B) Deneme C) Şiir D) Masal 7. Aşağıdaki tanımlardan hangisi yanlıştır? A) Epik şiirler ulusların hayatını ilgilendiren ve etkileyen kahramanlık olaylarını dile getirir. B) Didaktik şiirler toplum yaşamındaki düzensizlikleri, insanların zayıf yönlerini güldürü öğesi de katarak dile getiren şiirlerdir. C) Pastoral şiir doğayı, kır yaşamını, çobanların yaşamındaki ilgi çekici olayları anlatır. D) Lirik şiir, akıldan çok duygulara yer veren, insanlarda güzellik sevgisi uyandıran coşkulu, akıcı şiirlerdir 3. Geliyorum seninle Dinle sesimi dinle Uyumak istiyorum İçimdeki sevginle Yukarıdaki dörtlüğün her dizesinde kaçar hece vardır? A) On dörder hece B) On birer hece C) Sekizer hece D) Yedişer hece 4. Manzumeyi oluşturan ve dört dizeden oluşan bölümlere ne ad verilir? 8. Dost dost diye nicesine sarıldım Benim sadık yarim kara topraktır. Beyhude dolandım boşa yoruldum Benim sadık yarim kara topraktır. Yukarıdaki dörtlüğe göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 11 li hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Nakarat vardır. C) Uyak ve redifleri vardır. D) Dizeler düz uyaktır. A) Kıta B) Dize C) Paragraf D) Beyit 5. Boynuna atkı takar Terler içine akar Yukarıdaki beyitteki uyak türü A) Tunç uyak B) Zengin uyak C) Tam uyak D) Cinaslı uyak 9. Doğayı, kır hayatını ve çobanları sade, süsten ve özentiden uzak bir dille anlatılan şiirlere.. şiir denir. Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur? A) lirik B) didaktik C) pastoral D) satirik 193

13 10. Aşağıdakilerden hangisi şiir türlerinden değildir? A) Epik B) Lirik C) Pastoral D) Cinaslı 11. Ah bu türküler, köy türküler. Karanlık kuyularda açılmış çiçekler gibi, Kiminin rayihasından geçilmez. Kimi, zehir, kimi zemberek gibi. Ah bu türküler, köy türküleri, Olgun bir karpuz gibi yarılır içim. 14. Ben giderim adım kalır Dostlar beni hatırlasın Düğün olur bayram gelir Dostlar beni hatırlasın Yukarıdaki dörtlükte Dostlar beni hatırlarsın dizeleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Rediftir B) Zengin uyaktır C) Nakarattır D) Tam uyaktır Yukarıdaki şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Epik B) Lirik C) Didaktik D) Satirik 15. Aşağıdakilerden hangisi mani türü uyak şekillerinden değildir? A) aaba B) abcd C) aabaca D) abbc 12. Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle; Canlandı o meşhur ova at kişnemesiyle! Fethin daha bir ülkeye parlattığı gündü. Biz uğruna can verdiğimiz yerde göründü Yukarıdaki şiir türü aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir? A) Epik B) Lirik C) Didaktik D) Pastoral 16. Aşağıdaki manzum eserlerden hangisi anonim değildir? A) Maniler B) Bilmeceler C) Ninniler D) Şarkı 13. Sallana sallana gelen sunayı Selviye benzettim güller içinde Al kaftanı yeşil kırebi takmış Turnaya benzettim göller içinde Yukarıdaki dörtlükte geçen, aşağıdakilerden hangisi rediftir? A). içinde B) ler içinde. içinde ler içinde C). de D). İnde. de. inde 17. Taştın yine deli gönül Sular gibi çağlar mısın Aktın yine kanlı yaşım Yollarımı bağlar mısın Yukarıdaki dörtlüğün ölçü ve durak düzeni A) 4+3=7 li hece ölçüsü B) 4+4=8 li hece ölçüsü C) 3+4=7 li hece ölçüsü D) 6+5=11 li hece ölçüsü 194

14 18. Geniş kanatları boşlukta simsiyah açılan Ve arkasından güneş doğmayan büyük kapıdan Yukarıdaki dizelerde ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Redif kullanılmıştır. B) Tam uyak vardır. C) Beyit şeklinde yazılmıştır. D) İki dizeden oluşmaktadır. 22. Kapıldım büyülü esintisine rüzgarın Kulağımda çınlıyor gür sesi ırmakların Yukarıdaki dizelerin sonlarında bulunan(ın) aşağıdakilerden hangisine uygundur? A) Rediftir B) Tam uyaktır C) Zengin uyak D) Tunç uyaktır 23. Bütün çiçekleri aldı. Bana yalnız bu gül kaldı. 19. Küçüktüm, küçüktüm Oltayı attım denize; Bir üşüşüverdi balıklar Denizi gördüm Bu şiir için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki uyak türlerinden hangisi vardır? A) Tunç uyak B) Tam uyak C) Zengin uyak D) Yarım uyak A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Beyit şeklinde yazılmıştır. C) Çapraz uyak kullanılmıştır. D) Serbest şiir türündedir. 24. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde zengin uyak vardır? 20. Aşağıdakilerin hangisi şiir türlerinden değildir? A) kaldım B).. görür saldım.. verir C)... ihtiyar D).. kar sayar.. sır A) Lirik B) Didaktik C) Epik D) Söyleşi 21. Dörtlüklerin birinci ile üçüncü, ikinci ile dördüncü dizeleri arasındaki uyak benzeşmesine. denir. Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur. A) düz uyak B) sarma uyak C) çapraz uyak D) mani tipi uyak 25. Asmaya Niçin kondun a bülbül Kapımdaki asmaya Ben yarimden ayrılmam Götürseler asmaya Yukarıdaki dörtlüğü uyak türü A) Yarım uyak B) Tam uyak C) Zengin uyak D) Cinaslı uyak 195

15 1. Aşağıdakilerden hangisi fıkranın özelliklerinden değildir? A) Gazete ve dergi yazısıdır. B) Toplumsal görüşü yansıtır. C) Anlatılan düşüncenin ispatlanması gerekir. D) Güncel konularla ilgili kısa etkileyici yazıdır. 2. Herhangi bir konuda okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla uzman kişiler tarafından yazılan, açıklayıcı ve kanıtlayıcı gazete ve dergi yazısı A) Fıkra B) Makale C) Deneme D) Söyleşi 3. Aşağıdaki yazı türlerinden hangisinde olay bulunmamaktadır? A) Roman B) Öykü C) Masal D) Deneme 4. Yazar, ünlü bir kişinin öyküsünü anlatır. Onunla ilgili bilgi ve belgelerden yararlanır. Anlatımında nesneldir, kendi duygularını katmaz.yukarıdaki parçada sözü edilen yazı türü A) Biyografi B) Otobiyografi C) Anı D) Röportaj 5. Kesin kurallara bağlanmadan, yazarın kendi kendisiyle konuşur gibi kişisel görüşlerini anlattığı yazı türü A) Deneme B) Anı C) Makale D) Eleştiri 6. Roman ve tiyatro, her ikisi için de geçerli olmayan yargı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir? A) Roman ve tiyatro yaşam olaylarını anlatır. B) Her ikisi de öyküleme yazısıdır. C) Sosyal yaşamı ve insan karakterlerini eleştirirler. D) Her ikisi de soyuttur. 7. İnsanların ve olayların gülünç yanlarını seyircilere göstermek amacı güden tiyatro türü A) Trajedi B) Komedi C) Dram D) Bale 8. Makalede aşağıdaki niteliklerden hangisinin bulunması gerekmez? A) Görüş güçlü ve ilgi çekici olmalıdır. B) Konuşma havası içinde anlatılmalıdır. C) Görüşü ispatlayan kanıtlar nesnel olmalıdır. D) Anlatım, herkesin anlayabileceği sadelikte olmalıdır. 9. Bir konuşmacının açık alanlarda ya da kapalı yerlere belli bir amaç için toplanan halka, heyecanlı bir dille söylediği sözlere.. denir. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin gelmesi gerekmektedir? A) söylev B) söyleşi C) eleştiri D) mektup 10. Yaşanılan olayların tarih atılarak günü gününe yazıldığı yazılara ne ad verilir A) Anı B) Öykü C) Masal D) Günlük 11. Aşağıdakilerden hangisi düşünce yazısı değildir? A) Biyografi B) Deneme C) Makale D) Fıkra 12. Evliya Çelebi Seyahatnamesi aşağıdaki yazı türlerinden hangisiyle yazılmıştır? A) Anı B) Roman C) Gezi Yazısı D) Öykü 13. Öyküde aşağıdaki niteliklerden hangisi bulunmaz? A) Konusu yaşanmış ya da yaşanabilir olmalı B) Yer ve zaman belirtilmeli C) Olağanüstü olayları anlatmalı D) Yazarı belli olmalı 14. Aşağıdakilerden hangisi gazete ve dergi yazısı değildir? A) Fıkra B) Makale C) Söyleşi D) Günlük 196

16 15. Ünlü bir kişinin, bir sanat yapıtının olumlu ya da olumsuz yönlerini anlatan yazı türü A) Deneme B) Makale C) Eleştiri D) Röportaj 16. Masal türüyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Konusu hayal ürünüdür. B) Kişileri insanüstü güçler taşır. C) Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olayları anlatır. D) Tekerlemelerle başlar. 17. Aşağıdakilerden hangisi deneme türünün özelliklerinden biri değildir? A) Özel görüş ve düşünceleri anlatır. B) Günlük olarak gazete ve dergilerde yayımlanır. C) Kesin sonuca varmadan, kanıtlama amacı gütmeden yazılır. D) Yazar düşüncelerini kendisiyle konuşur gibi yazar. 21. Bir konunun fazla derine inmeden, konuşma havası içinde anlatıldığı yazı türü A) Masal B) Söyleşi C) Makale D) Röportaj 22. Her okuldan döndüğümde annem çantamı karıştırır, sabah yoluma koyduğu ekmek arası yiyeceği yiyip yemediğime bakardı. Yememişsem beni azarlardı. Hatta ceza olsun diye öğle yemeğimden bile mahrum ederdi. Yukarıdaki yazının türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Anı B) Söyleşi C) Deneme D) Öykü 18. Kişileri bitki hayvan, eşya olan ve bunların insan gibi konuşturulmasıyla oluşan, içinde ders bölümü bulunan yazılara ne ad verilir? A) Masal B) Öykü C) Fabl D) Roman 23. Bir düzyazıda aşağıdaki seçeneklerden hangisi yoktur? A) Paragraf B) Noktalama işaretleri C) Ses olayları D) Uyak 19. Aşağıdakilerden hangisi öykü türünün planında yoktur? A) Serim bölümü B) Düğüm bölümü C) Çözüm bölümü D) Ders Bölümü 20. Uzun bir yolculuktan sonra Akçay a varmıştık. Yollar düzgün, trafik sakin olduğu için yolculuk iyi geçmişti. Günün yorgunluğunu üstümüzden atmak için deniz kıyısında bir pansiyon kiraladık. Ertesi dün Akçay ı gezmeye çıktık. Tarihi Sarıkız Parkı na uğradık. Park çok kalabalıktı. Parka adını veren efsanevi Sarıkız ın heykelinden de anı olarak saklamak için aldık. Ülkü KINA Yukarıdaki parça aşağıdaki yazı türlerinden hangisinden alınmış olabilir? A) Söyleşi B) Gezi Yazısı C) Fıkra D) Öykü 24. Aşağıdaki eserlerden hangisi roman türündedir? A) Çalıkuşu B) Bomba C) Yüksek Ökçeler D) Kaşağı 25. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi makale türünü diğer düşünce yazılarından ayırır? A) Makale her türlü konuda yazılır. B) Gazete ve dergilerde yayınlanır. C) Makale yazarları uzman kişilerdir. D) Görüş ve düşünceler belgelerle kanıtlanmak durumundadır. 197

17 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden sonuç ilişkisi vardır? A) Kırmızı ışıkta geçince polis ceza kesti. B) Eşyaları arabaya yükledik; yalnız bu kaldı. C) Okula gidiyor, bölme çarpmayı bilmiyor. D) Dünkü olayı bize anlattı. 2. Aşağıdaki bileşik sözcüklerden hangisi, yapılışı yönünden diğerlerinden farklıdır? A) Hanımeli B) Kuşburnu C) Çekyat D) Ayakkabı 3. Bu sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret adılı (zamiri) olarak kullanılmamıştır? A) Bunu dolaba koy. B) Aradığın kitap bu muydu? C) Bu günlerde canım çok sıkılıyor. D) Bu ona ders olsun 4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bileşik yapılıdır? A) Dağın eteği yemyeşil ormanlarla kaplıdır. B) Bir fırsatını bulup, size gelirim. C) Doğuda kış mevsimi çok soğuk geçer. D) Elindeki bir demet çiçeği öğretmenine verdi. 5. Bu mavi deniz, bu martı sesleri, bana her zaman seni hatırlatır. cümlesinin öğeleri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Nesne özne zarf tümleci yüklem B) Özne nesne dolaylı tümleç zarf tümleci yüklem C) Zarf tümleci özne nesne yüklem D) Özne dolaylı tümleç zarf tümleci nesne yüklem 6. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde tam uyak (kafiye) vardır? A) daldı B) akım saldı salkım C) yaşını D) kafesi işini nefesi 7. Aşağıdakilerden hangisi, dörtlükte çapraz uyak şemasıdır? A) a B) a... b a b b a b C) a D) a b a a b b a 8. Dize sonlarında yazılış ve görevleri aynı olan eklerin ya da sözcüklerin tekrarına denir. Yukarıdaki tanımda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) nakarat B) redif C) uyak D) ölçü 9. A benim bahtiyarım Gönülde tahtı yarim Yüzünde göz izi var Sana kim baktı yarim Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Konusu aşk, teması kıskançlıktır. B) Cinaslı uyaktır. C) Kafiye düzeni aaba şeklindedir. D) Serbest ölçü kullanılmıştır. 10. Bu vatan toprağın kara bağrında Sıra dağlar gibi duranlarındır. Bir tarih boyunca onun uğrunda Kendini tarihe verenlerindir. Bu şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Lirik B) Satirik C) Didaktik D) Epik 11. Bilim, sanat ve meslek dallarında ün yapmış kişilerin, kendi, başlarından geçen olaylarla ilgili duygu, düşünce, bilgi ve gözlemlerini anlattıkları yazılara ne ad verilir? A) Anı (hatıra) B) Biyografi C) Deneme D) Öykü 12. Tiyatro türü için aşağıdakilerden hangisi geçerli değildir? A) Tiyatro insanı eğitir, yönlendirir. B) Eğitirken aynı zamanda eğlendirir. C) İnsanın sanat duygusunu geliştirir D) İşitme ve görme duyularını sağlıklı yapar. 198

18 13. Aşağıdakilerden hangisi tiyatro terimi değildir? A) Perde B) Hakem C) Dekor D) Kostüm 14. Aşağıdakilerden hangisi gezi yazılarının özelliklerinden değildir? A) İnsan davranışları, psikolojik tahliller geniş yer tutar. B) Gözlem gücüne dayanır. Gezilen yerin ilgi çekici yanlarını anlatır. C) Okuyucuda gezip görme isteği uyandırır. D) Nesir şeklinde, açık ve akıcı bir dil kullanılarak yazılır. 15. Aşağıdakilerden hangisi öykü türünde verilemez? A) Olay anlatımı B) Durum anlatımı C) Yer tasvirleri D) Geniş psikolojik tahliller 16. Aşağıdakilerden hangisi masal türü için geçerli değildir? A) Tekerleme ile başlar. B) Yazarı bellidir. C) Yer ve zaman belirsizdir. D) Kahramanları insan ve ya olağanüstü yaratıklardır. 17. Kişilerin iç dünyasını, ruh hallerini, toplumla ve diğer insanlarla ilişkilerini anlatan roman aşağıdakilerden hangisidir? A) Macera romanı B) Tarihi roman C) Sosyal roman D) Tahlil romanı 18. Aşağıdakilerden hangisi öyküleme yazısı değildir? A) Deneme B) Öykü C) Roman D) Tiyatro 19. Ana öğesi, düşünce olan, bir konu hakkında kesin bilgi veren, verdiği bilgileri kanıtlama amacı güden, süslü söyleyişten kaçınan, açık ve sade bir dille anlatılan yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Söyleş B) Fıkra C) Makale D) Eleştiri 20. Aşağıdakilerden hangisi günlük türünün özelliklerinden değildir? A) Yazarın ya da kişinin günlük duygu ve düşüncelerini anlatır. B) Kesin bir tarihi vardır. C) Günübirlik tutulduğu için içindeki bilgiler yenidir. D) Duygu ve düşünceler karşıdakilere bildirilmek için yazılır. 21. Aşağıdaki yazı türlerinden hangisinde okuyucuyu bilgilendirmek, bir konuda bilgi vermek şartı yoktur? A) Gezi yazısı B) Makale C) Deneme D) Eleştiri 22. Aşağıdakilerden hangisi nesir türlerinden değildir? A) Şiir B) Öykü C) Roman D) Röportaj 23. Tanınmış kişilerin kendi yaşam öykülerini anlattıkları yazılara denir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur? A) biyografi B) otobiyografi C) monografi D) anı 24. Aşağıdaki özelliklerden hangisi nesir türünde bulunmaz? A) Dizeler halinde yazılır. B) Paragraf düzeni bulunur. C) Giriş, gelişme, sonuç planı uygulanır. D) Duygu ve düşünceler dil kurallarına uygun biçimde yazılır. 25. Makaleyi diğer düşünce yazılarından ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Gazete ve dergi yazısı olması B) Çeşitli konularda yazılması C) Giriş, gelişme, sonuç planıyla yazılması D) Görüş ve düşüncelerin kanıtlanması 199

19 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna soru işareti konmaz? A) Dediğim kitabı aldın mı B) Yağmur yağdı mı hava biraz serinler C) O çocuğu yeni mi görüyorsun D) Yanındaki baban mı 6. Aşağıdakilerden hangisi denemenin özelliklerinden değildir? A) Denemede dil samimi ve içtendir. B) Görüş ve düşünceler yazarın kendisine aittir. C) Görüşleri ispatlamak düşüncesi yoktur. D) İleri sürülen düşünceler kanıt ve belgelerle kanıtlanır. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisi biçimce olumlu anlamca olumsuzdur? A) Onunla karşılaşmış değiliz. B) Yaptıklarını görmüyor değilim. C) Beni ne aradı ne sordu. D) Yanımda fazla para yok. 7. Günlük yazı türü için aşağıdaki seçeneklerden hangisi geçerli değildir? A) Sıcağı sıcağına yazılırlar. B) İçten, doğal bir anlatımları vardır. C) Kişi gördüklerini, düşündüklerini, sırlarını yazar. D) Kişi yaşadıklarını, duygularını yıllar sonra anlatır Ankara da onbeş gün kaldı. 2. Deneyim kazanmak için çabalıyor. 3. Ali de İzmir e yerleşmiş. 4. Sormayan öğrenemez, derler. Yukarıdaki hangi iki cümlede yazım yanlışı yoktur? A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 C) 3 ve 4 D) 2 ve 4 8. Çeşitli dallarda ün yapmış kişilerin yaşamlarını, yapıtlarını, çalışmalarını anlatan, belgelerle kişinin bilgi ve görüşlerini yansıtan, bunları tarafsızca gerçekleştiren yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Biyografi B) Otobiyografi C) Anı D) Roman 4. Yazarın, duygu ve düşüncelerini tarih atarak günü gününe anlattığı yazı türü A) Günlük B) Anı C) Deneme D) Öykü 9. Günlük olaylardan, durumlardan ve insandan yola çıkarak, fazla ayrıntıya girmeden bir yaşamı anlatan yazı türü A) Anı B) Roman C) Günlük D) Öykü 5. Baştan geçen (yaşanmış) olayların daha sonra anlatıldığı ve gözleme dayanan yazılara ne ad verilir. A) Mektup B) Fıkra C) Anı D) Nutuk 10. Tanınmış kişilerin yaşamını, yapıtlarını, çalışmalarını anlatan yazı türü A) Anı B) Biyografi C) Otobiyografi D) Söyleşi 200

20 11. Bir yazarın gezip gördüğü yerler hakkında okuyucuyu bilgilendirmek için yazdığı yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Söyleşi B) Anı C) Mektup D) Gezi yazısı 15. I. Gazete ve dergi yazısıdır. II. Bir olayı ya da durumu incelemek, gezip görme, araştırma yöntemleriyle yansıtır. III. Görsel belgelerden yararlanır. Yukarıda özellikleri verilen yazı türü A) Makale B) Fıkra C) Röportaj D) Masal 12. Aşağıdakilerden hangisi anı yazı türünün özelliklerindendir? A) Yazar, günlük olaylarla ilgili düşüncelerini konuşma havası içinde anlatır. B) Güncel olayların anlatıldığı kısa yazılardır. C) Haberleşmek amacıyla yazılır. D) Yazarların, devlet adamlarının ve sanatçıların başlarından geçen olayları anlatır. 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna nokta konmaz? A) Deli gibi bir oraya, bir buraya B) Nazlı bir bebek gibi davranıyor C) Suyun içinde çok mutluydu D) Kendini dev aynasında görüyor 13. günü gününe;,ise yaşandıktan bir mûddet sonra kaleme alınır. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygundur? A) Deneme gezi yazısı B) Günlük anı C) Otobiyografi fıkra D) Anı öykü 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde parantezle boş bırakılan yere farklı noktalama işareti getirilmelidir? A) Çok çalıştı( ) ama başaramadı. B) Bu konuda çok üzüldü( ) acı çekti. C) Biraz hava alayım, diye çıktı( ) ancak dönmedi. D) Çok olay yaşadım ( ) ayrılık, ölüm, aşk 14. Aşağıdakilerden hangisi yazarın duygu, düşünce ve isteklerini başkasına bildirmek, bir durumu sormak amacıyla yazdığı yazı türüdür? A) Biyografi B) Anı C) Mektup D) Günlük 18. Hayır( ) ben size hiç yalan söylemedim( ) cümlesinde parantezle boş bırakılan yerlere hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? A) (, ) ( ) B) (, ) (. ) C) (! ) ( ) D) (! ) (. ) 201

21 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur? A) Beslenmene dikkat etmelisin. B) Seçimlerde yanlız biri başkan olacak. C) Bu odaya hapis olduk, çıkmadık. D) Hayat pes pembe değil, dikkat et! 23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde parantez içine alınan noktalama işareti yanlış kullanılmıştır? A) Evet (,) biz seni aradık. B) Ellerini, ayaklarını (,) yüzünü yıka. C) Konuyu açmadım (:) Sadece sana söyledim. D) Çin lokantasında yedik (;) ama beğenmedik. 20. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kurallıdır? A) Dinle şimdi beni. B) Dur birazdan geleceğim. C) Affetme sakın onu. D) Sor bakalım anlamadıklarını. 24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna nokta konmaz? A) Göz hapsinde tutuyorlarmış onu B) Yıllarca süren onurlu yaşam C) Kaçaklar tek tek yakalandı D) Herkes sevinçten havaya uçtu Deniz ve mehtap sordular seni. 2. Hadi üzme beni artık. 3. Bir öksürük sesiyle uyandım. 4. Eskiden hani bir şarkı vardı. Yukarıdaki hangi iki cümle devriktir? A) 1 2 B) 2 3 C) 3 4 D) Sanatçının iki çilesi var ( ) Biri yaratma ( ) öteki yaşatmaktır ( ) Bunun bilincinde olmayan sanatçı var mı ( ) Parantezlere hangi noktalama işareti getirilemez? 22. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yükleminin yerine göre diğerlerinden farklıdır? A) iki nokta (:) B) virgül (,) C) soru işareti (?) D) ünlem (!) A) Özür mü diliyorsun yoksa? B) Bayramda köye gittik. C) Derslerime çalışıyor ve öğretmenlerimin gözüne girmeye gayret ediyorum. D) Bülent Bey babamın çok yakın arkadaşıymış. 202