SİİRT İLİNDE HİZMET VEREN DEĞİŞİK BİRİMLERDEN (LOKANTA, KAFETERYA GİBİ) ALINAN ÖRNEKLERDEN PATOJEN MİKROORGANİZMALARIN ARANMASI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SİİRT İLİNDE HİZMET VEREN DEĞİŞİK BİRİMLERDEN (LOKANTA, KAFETERYA GİBİ) ALINAN ÖRNEKLERDEN PATOJEN MİKROORGANİZMALARIN ARANMASI"

Transkript

1 T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MB YL SİİRT İLİNDE HİZMET VEREN DEĞİŞİK BİRİMLERDEN (LOKANTA, KAFETERYA GİBİ) ALINAN ÖRNEKLERDEN PATOJEN MİKROORGANİZMALARIN ARANMASI Veteriner Hekim Ütğm. Melih SAYIN DANIŞMAN Prof. Dr. Osman KAYA AYDIN 2007

2 ÖNSÖZ Ülkelerin gelişmişlik düzeyine bağlı olarak toplu beslenme hizmetlerinden yararlanan kişi sayısındaki artış, hızlı endüstriyel gelişim, kentleşmenin yaygınlaşması, ekonomik istikrarsızlıklar gibi nedenler sistemlerin niteliğini değiştirmiş, aynı zamanda hizmet alanını da genişletmiştir. Bilinçli tüketicinin toplu beslenme sistemlerinden beklentisi kaliteli, güvenilir ve ekonomik bir hizmet anlayışıdır (Tunçel , Ciğerim ve Beyhan, Toprak 2000, Noyan 2001). Gıda maddelerinin hijyenik koşullarda üretilip, hijyen zinciri bozulmadan tüketiminin sağlanması sağlıklı beslenmede önemli bir kriterdir. Gıda işletmelerinde uygulanması gereken temel kurallardan en önemlisi, gıdaların tüketiciye sağlığa zararlı etmenlerden uzak bir biçimde sunulmasıdır (Bobeng ve David 1977, Göktan ve Tunçel 1987, Troller 1993, Marriott 1995, İrfan 1999). Toplu beslenme sistemlerinde hijyen kontrolü, sağlıklı bir üretimde alınması gereken tüm tedbirleri kapsamaktadır. Gıda işletmelerinde üretim akışındaki hatalar ya da gıdaların fazla miktarda hazırlanıp, önceden pişirilerek bekletilmesi ve servis aşamasına kadar geçen süreçte olabilecek kontaminasyonlar, tüketici sağlığı açısından potansiyel risk taşımaktadır (İnal 1992, Atasever 2000, Merdol 2000, Fidan 2004). Gıda kaynaklı mikrobiyal hastalıklara, dünyanın birçok ülkesinde yaygın şekilde rastlanmaktadır. İngiltere`de yılları arasında ortaya çıkan 438 gıda kaynaklı salgından 253`ünün lokanta ve otellerde, 80`inin hastanelerde, 61`inin enstitülerde, 24`ünün personel yemekhanesinde, 17`sinin ise okullarda görüldüğü bildirilmiştir (Scott ve Blomfield 1990). Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol Merkezi (Center for Disease Control)`nin yaptığı araştırmada; ABD`de her yıl yaklaşık 6,5 milyon civarında gıda kaynaklı zehirlenme vakasının görüldüğü, bu salgınların önemli bir kısmının ölümle sonuçlandığı ve yıllık maddi zararın yılda 1-10 milyar dolar olduğu bildirilmiştir (İnal 1992). Hijyen koşulları hakkında gelişmiş ülkelerde ortaya çıkan tablo dikkate alındığında, toplu beslenme sistemlerinde hijyenin önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Ülkemizde konuyla ilgili sağlıklı istatistiki bir veri bulunmamakla birlikte, yapılan çalışmalarda (Göktan 1985, Civan 1993, Civan ve Ergün 1993, Alemdar ve Ağaoğlu 1999) mikrobiyolojik yönden incelenen gıda işletmelerinde genel hijyenik koşullara uyulmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Siirt bölgesinde bulunan lokantaların alet-ekipman ve çevre yönünden durumunun belirlenmesi, elde edilecek bulgular doğrultusunda bu iş yerleri ve çalışanlarının hijyen konusunda bilgilendirilmesi, tespit edilen problemlerin çözümünde

3 gerekli önerilerde bulunulması, sağlıklı gıda üretimi ile toplum sağlığının korunması amaçlanmıştır.

4 İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i ÖNSÖZ ii İÇİNDEKİLER iv ÇİZELGELER DİZİNİ vi 1. GİRİŞ 1 2. GEREÇ VE YÖNTEM Materyal Besiyerleri İzolasyon besiyerleri İdentifikasyon besiyerleri Lassen in 3 lü tüp besiyerleri Ayıraçlar İndol ayıracı Nitrat ayıraçları Boyalar Metot Mikrobiyolojik Muayene Örneklerden Patojen Etken İzolasyonu İzole edilen suşların identifikasyonu Gram boyama özelliğinin belirlenmesi Biyokimyasal testler Katalaz testi Koagulaz Testi Oksidaz testi Nitrat testi BULGULAR 15

5 4. TARTIŞMA SONUÇ 23 ÖZET 24 SUMMARY 25 KAYNAKLAR 26 ÖZGEÇMİŞ 29 TEŞEKKÜR 30

6 ÇİZELGELER DİZİNİ Tablo 1. Örnekleme Yapılan Kaynaklar 7 Tablo 2. İşletmelere Ait Ortak Kaynaklarda Tespit Edilen Mikroorganizmalar 15 Tablo 3. Farklı İşletme ve Kaynakta Tespit Edilen Mikroorganizmalar 19

7 1. GİRİŞ Gıda maddelerinin hijyenik koşullarda üretilmesi ve hijyen zinciri bozulmadan tüketiminin sağlanması sağlıklı beslenmede dikkate alınması gereken bir unsurdur. Hijyenik olmayan koşullarda üretilen gıdalara çeşitli kaynaklardan bulaşan mikroorganizmalar, uygun ortamda hızla çoğalarak duyusal kalitenin bozulmasına, ekonomik kayıplara ve gıda kaynaklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Gıda işletmelerinde üretim esnasında gerekli hijyenik önlemlerin alınması ve etkin bir kontrol sisteminin uygulanması, son ürün kontaminasyonu ve hastalıkların önlenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu durum, işletmeye maddi açıdan olduğu kadar zaman açısından da önemli katkı sağlamaktadır (Göktan ve Tunçel 1987, İnal 1992, Civan 1993, Yücel 1998). Üretimde etkin bir hijyen kontrolünün sağlanmasında, bu işletmelerde görevli yönetici kadro ile personelin hijyen konusunda eğitimli olması gerekmektedir. Geçmişte görülen epidemik salgınlar, daha çok temel bazı prensiplerin bilinmemesi ya da uygulanmamasından kaynaklanmıştır. Bu nedenle, toplu beslenme sistemlerinde sağlık açısından oluşabilecek riskleri en az düzeye indirmek ya da tamamen ortadan kaldırabilmek için işletme hijyenine önem verilmesi gerekmektedir (Göktan 1985, Ewen ve Todd 1985, Yıldırım 1992, Civan ve Ergün 1993, Fidan 2004). Gıda üretimi yapılan iş yerlerinde kullanılan alet ve ekipman, mikroorganizmaların gıdalara ve çevreye bulaşmasında önemli bir kontaminasyon kaynağıdır. Alet ve ekipmanın özellikle ulaşılamayan kısımları ve pürüzlü yüzeyleri başlıca potansiyel mikrobiyel kaynaklardır. Bu nedenle, gıdaların işlenmesinde kullanılan aletekipmanların kolay temizlenip dezenfekte edilebilen, korozyona dayanıklı ve koku emici olmayan materyalden yapılmış olmaları, hijyen konusunda eğitimli personel tarafından her gün ve belli periyotlarda temizlenip dezenfekte edilmeleri gerekmektedir (Aran 1986, Scott ve Blomfield 1990, Civan ve Ergün 1993, Yücel 1998).

8 Çiğ ve tüketime hazır besinlerin işlenmesinde aynı ekipmanların kullanılmamasına özen gösterilmesi, çapraz kontaminasyonun önlenmesinde önemli bir faktördür (Aran 1986, Temiz 1998, Yücel 1998, Fidan 2004). Kalkan (1993), et satış yerlerinin hijyenik durumunu incelediği çalışmada, aerob genel canlı, koliform bakteri, S. aureus, enterokok ve maya-küf sayılarını et kütüklerinde 1.0x x10 8 kob/cm 2, 1.0x10 2-2,6x10 2 kob/cm 2, 1.0x x10 3 kob/cm 2, 1.0x x10 2 kob/cm 2, 1.8x x10 4 kob/cm 2 ; et satış tezgahlarında 1.0x x10 7 kob/cm 2, 1.0x x10 4 kob/cm 2, 1.5x x10 3 kob/cm 2, 1.0x x10 3 kob/cm 2, 1.0x x10 5 kob/cm 2 ; bıçaklarda ise 1.0x x10 8 kob/cm 2, 1.0x x10 3 kob/cm 2, 1.0x x10 2 kob/cm 2, 1.0x x10 2 kob/cm 2, 1.0x x10 4 kob/cm 2 arasında tespit etmiştir. Aynı çalışmada, örneklerin hiçbirinde E. coli ve Salmonella türlerine rastlayamamıştır. Toprak (2000), Kara Harp Okulu mutfağında kullanılan kazanlarda aerob genel canlı, psikrofil mikroorganizma, koliform bakteri, E. coli, enterokok, mikrokok-stafilokok ve koagulaz pozitif stafilokok sayılarını saptama sınırı altında (<log2.3 kob/cm 2 ) tespit etmiştir. Jay ve ark. (1999), Avusturalya`nın Melbourne şehrinde bulunan 40 evin mutfaklarının hijyenik koşullarını inceledikleri çalışmada; ev sakinlerinin ellerinin düzenli bir şekilde yıkanmadığını, mutfak yüzeylerinin temizliğinin yetersiz olduğunu, mutfak içerisinde evcil hayvanların dolaştığını, ellerin ve tabakların kurulanmasında aynı havluların kullanıldığını bildirmişlerdir. Kontamine gıdalardan kaynaklanan hastalıklar çağımızda en yaygın sağlık sorununu oluşturmaktadır (Anonymous 1989, Ünlütürk ve Turantaş 1998, Merdol 2000, Fidan 2004). Gıda kaynaklı hastalıkların ortaya çıkmasında mikroorganizmalar, kimyasal kalıntılar, katkı maddeleri, çevresel kirlilik ve radionükleidlerin sorumlu olduğu bildirilmiştir (Ünlütürk ve Turantaş 1998). Gıdaların üretiminden tüketimine kadar geçen işlemler zincirinde, çeşitli kaynaklardan bulaşan mikroorganizmalar uygun koşullarda hızla

9 çoğalarak ürün kalitesi ve halk sağlığı açısından önemli bir risk oluşturmakta, aynı zamanda ekonomik kayıplara da neden olabilmektedir. Yapılan çalışmalarda (De Wit ve Kampelmacher 1981, Gork 1985, Cruıckshnk 1990, Ünlütürk ve Turantaş 1998), gıda işletmelerinde kullanılan alet-ekipman ile personelden kaynaklanan kontaminasyonun göz ardı edilemeyecek kadar önemli olduğu bildirilmiştir. Gıda kaynaklı hastalık riskinin önemli ölçüde azaltılması ve toplum sağlığının korunması açısından, bu işyerlerinde kontaminasyonu önleyecek hijyen kurallarının uygulanması gerekmektedir (Anonymous 1989). Gıda işletmelerinde kullanılan alet ve ekipman uygun şekilde temizlenip dezenfekte edilmediğinde ya da bunların imal edildiği maddelerin dezenfeksiyona uygun olmaması durumunda, gıda maddeleri çeşitli mikroorganizmalarla kontamine olabilmektedir (Göktan 1985). Çiğ gıda veya diğer bulaşma kaynakları aracığıyla kontamine olan alet-ekipman ve bezlerin kullanılması ve bunların iyi dezenfekte edilmemesi kontaminasyonda etkili olan faktörlerdir (Atasever 2000). Roberts (1982), konu ile ilgili olarak yaptığı çalışmada, gıda üretimi yapılan iş yerlerinde çalışan işçilerin elbiseleri ile üretimde kullanılan alet ve makinelerin kontaminasyonda önemli rol oynadığını bildirmiştir. İşletmede kullanılan alet ve ekipmanın sıcaklığı 77 0 C olan su içerisinde 5 dakika bekletilmesi, ortamdaki mikroorganizmaların önemli bir kısmının elimine edilmesi ya da sayısının risk oluşturmayacak seviyeye düşürülmesinde etkili olmaktadır (Civan 1993, Toprak 2000). Gıda kaynaklı hastalıkların ortaya çıkmasında kontamine alet-ekipman ve çapraz kontaminasyon önemli rol oynamaktadır. Bir çok gıda kaynaklı hastalık tablosu çiğ gıdaların ısı işlemi görmüş gıda maddelerini kontamine etmesi sonucu ortaya çıkmaktadır (Göktan 1985, Alemdar ve Ağaoğlu 1999).

10 Gıda kaynaklı patojenler çiğ gıdadan, soğuk tüketilen ya da tüketime hazır gıda maddelerine alet-ekipman ve personel yoluyla bulaşabilmektedir. Gıdaların işlenmesinde kullanılan kesme tahtaları, dilimleyici, karıştırıcı ve öğütücüler de başlıca potansiyel buluşma kaynağını oluşturmaktadır (Scott ve Blomfield 1990). Gıda işletmelerinde muhtemel bir kontaminasyonun önlenmesinde çiğ gıdaların pişirilmiş gıdalarla teması engellenmeli, tüketime hazır gıda maddeleri özellikle et, süt ve yumurtadan hazırlanmış yiyecekler mutfak ısısında bekletilmeden hemen pişirilmeli ya da soğukta muhafaza edilmelidir (Ciğerim ve Beyhan 1994). Besin zehirlenmeleri, günümüzde birçok ülkede halen önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Gıdalarla birçok hastalık etkenlerinin insanlara bulaştığı ve bu hastalıkların dünyada oldukça yaygın olduğu bilinmektedir (Menemencioğlu 1982, Richmond 1991). Gıda kaynaklı mikrobiyal hastalıklar patojen bir mikroorganizma ya da toksini ile bulaşmış besinlerin tüketimi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Toplu beslenme sistemlerinde personel ve işletme hijyeninin yetersiz olması, yemeklerin önceden hazırlanıp bekletilmesi, yemeklerin pişirilmesi ve yeniden ısıtılmasında uygulanan sıcaklık normlarının uygun olmaması, sıcak muhafaza ve soğutma işlemindeki hatalar, tüketime hazır gıdaların çiğ gıda veya kirli alet-ekipman ve yüzeylerle kontaminasyonu, artık yemek kullanımı ve benzeri faktörler gıda kaynaklı zehirlenmelerin ortaya çıkmasında etkili olmaktadır (Ciğerim ve Beyhan 1994, Atasever 2000, Noyan 2001, Fidan 2004). Besin zehirlenmelerinde hastalık belirtileri, genelde kontamine besinin tüketimini izleyen 30 dakika ile 2 haftalık bir süreçte ortaya çıkmaktadır. Bu durumdan en çok etkilenen kesimin hamileler, çocuklar, yaşlı ve hastalar olduğu bildirilmektedir (Atasever 2000). Mikrobiyal gıda zehirlenmeleri toksin ya da toksi-enfeksiyon tipinde gelişmektedir. Stafilokoklar ve Cl. botulinum toksinleri zehirlenmeye neden olurken; Salmonella, Enterococ, E.coli, Proteus, P. aeruginosa, Y. enterocolitica, Cl. putrificum, Cl. perfringers,

11 B. cereus, B. licheniformis, C. jejuni, Shigella ve V. parahaemolyticus toksi-enfeksiyon oluşturan etkenlerdir (Turantaş ve Ünlütürk 1989, Ünlütürk ve Turantaş 1998). Amerika Birleşik Devletlerinde ortaya çıkan gıdaya bağlı zehirlenme ve hastalık vak`alarının %90-99`unun mikrobiyal kaynaklı olduğu bildirilmektedir (Anonymous 1989). İskoçya da değişik hastanelerde yılları arasında tespit edilen 48 salgın vakalarında toplam 2287 kişinin etkilendiği, bunlardan 12 vakada ölüm görüldüğü bildirilmiştir (Anonymous 1982). Wieneke ve ark. (1993), yılları arasında İngiltere`de ortaya çıkan gıda kaynaklı zehirlenmelerin %75`inin et ve et ürünleri, %8`inin süt ürünleri, %7`sinin ise balık ve kabuklulardan kaynaklandığını bildirmişlerdir. Sağlıklı hammaddeden sağlıklı ürün elde edilmesinde en önemli faktörlerden birisi de işletmelerde uygulanan temizlik ve dezenfeksiyondur. Gıda maddelerinin mikroorganizmalarla kontaminasyonun önlenmesi ve ortamdaki mikroorganizmaların elimine edilebilmesi için, gıda işletmelerinde kullanılan alet-ekipman ile tuvaletlerin temizlik ve dezenfeksiyonuna önem verilmelidir (Turan 1992, Civan 1993, Fidan 2004). Gerekli şekilde dezenfeksiyonu yapılmamış alet ve ekipmanlar üzerinde biriken et, yağ, kan ve bağ doku artıkları yapışkan ve temizlenmesi güç kirler oluşturarak mikroorganizmaların hızla çoğalmasına neden olmaktadır. Özellikle E. coli lerin inkubasyon sürelerinin kısa oluşu sebebiyle çoğaldığı ve tek bir bakterinin de 24 saat sonunda 4,7x10 21 düzeyine ulaştığı gözönüne alındığında, konunun önemi daha iyi anlaşılmaktadır (Tunçel 1992). Alet-ekipmanın temizliğinde kullanılan dezenfektanların yeterince nüfuz etmemesi durumunda, bunlar üzerindeki çatlaklara yerleşen mikroorganizma ya da sporları gıda maddelerini kolayca kontamine edebilmektedir. Bu nedenle, üretimde kullanılan araç-gereç ve ekipmanın etkin bir şekilde temizlenip dezenfekte edilmesi mikrobiyal buluşmanın kontrolünde alınması gereken önemli bir tedbirdir (Tunçel 1992).

12

13 2. GEREÇ VE YÖNTEM 2.1 Materyal Siirt ilinde bulunan 15 adet lokanta ve restorandan 135 adet svab örneği taşıma solusyonu içinde muhafaza edilerek, uygun sürede incelenmek üzere Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Rutin Teşhis Laboratuvarına soğuk zincir altında gönderildi. Örneklerin toplandığı yerler Tablo 1 de belirtilmektedir. Tablo 1. Örnekleme Yapılan Kaynaklar Örneklerin Örnekleme Yapılan Yerler Sıralaması 1. Sabun Kabı 2. Havluluk 3. Lavabo (Musluk Başı) 4. Buzdolabı (Soğutucu) Kapı Kolu 5. Tezgah (Yiyeceğin Yapıldığı) 6. Tencere 7. Tava 8. Tepsi 9. İş Önlükleri 2.2 Besiyerleri

14 2.2.1 İzolasyon besiyerleri Kanlı Agar Kanlı Agar 40 g Distile Su 1000 ml Karışımın ph sı e ayarlanıp, 15 dakika otoklav edildikten sonra, 50 C ye kadar soğutulup, içerisine % 7 oranında steril defibrine koyun kanı ilave edildi (Koneman ve ark. 1997) İdentifikasyon besiyerleri MacConkey Agar Gr / lt Peptone 20 Lactose 10 Bile Salt 5 Neutral Red Agar 12 Karışımın ph sı e ayarlanıp, 15 dk otoklav edildikten sonra, 50 ºC ye kadar soğutularak petri kaplarına döküldü (Koneman ve ark. 1997) Lassen in 3 lü tüp besiyerleri

15 Tüp I Peptone Lactose Glucose Sodium thiosulphate Ferric ammonium sulphate NaCl Agar Phenol red (0.2 lik) Distile su 20 g 10 g 1g 0.2 g 0.3 g 6 g 17 g 12.5 ml 1000 ml edildi. Karışımın ph sı 7.6 ya ayarlandı ve 121 ºC de 15 dk otoklav edilmek suretiyle steril Tüp II Peptone Neopeptone Mannitol Agar Potassium nitrate Phenol red ( % 0.2 lik ) Distile su 5 g 5 g 2 g 2.5 g 1.7 g 20 ml 1000 ml Karışımın ph sı 7.6 ya ayarlandı ve 121 ºC de 15 dk otoklav edilmek suretiyle steril edildi. Tüp III L- Tryptophan 0.3 g

16 Potassium Dihydrogen phosphate Potassium Hydrogne phosphate Üre Ethanol ( % 95 lik ) Phenol red ( % 0.2 lik) NaCl Distile su 0.1 g 0.1 g 2 g 1 g 20 ml 0.5 g 1000 ml Besiyerinin sterilizasyonu milipore (0.2 µ) filtreden süzülerek yapıldı (Koneman ve ark. 1997). Nitrat test ortamı Peptone KNO 3 Distile su 2 g 0.2 g 1000 ml Karışım kaynayan benmaride eritildikten sonra 10 ml olacak şekilde tüplere dağıtıldı ve 15 dakika otoklavda sterilize edildi (Koneman ve ark. 1997). İndol test ortamı Peptone Sodium chloride Distile su 4 g 2 g 100 ml Karışımın ph sı ya ayarlandıktan sonra, tüplere 3-5 ml dağıtıldı ve 15 dakika otoklavda sterilize edildi (Koneman ve ark. 1997). 2.3 Ayıraçlar

17 2.3.1 İndol ayıracı (Koneman ve ark. 1997) P-Dimethylaminobenzaldehyde Isoamyl alcoohol HCl (konsantre) 10 g 150 ml 50 ml Nitrat ayıraçları (Koneman ve ark. 1997) A indikatörü Sulphanilic acid 0.8 g 5 N acetic asid 100 ml B indikatörü Dimethl-alfa-naphthylamine 0.6 g 5 N acetic acid 100 ml Boyalar Gram boyama yapıldı. 2.4 Metot Mikrobiyolojik Muayene

18 Örneklerden Patojen Etken İzolasyonu Svablar % 7 koyun kanı ilaveli kanlı agarlara ve McConcey agarlara ekimleri yapıldı. Besiyerleri 37 º C de 24 saat inkube edildi (Koneman ve ark. 1997) İzole edilen suşların identifikasyonu İzolasyon besiyerinde üreyen mikroorganizmaların morfolojileri, pigment ve hemoliz özellikleri ve Gram boyama özellikleri incelenerek, şüpheli kolonilerin belirtilen kriterlere göre identifikasyonları yapıldı Gram boyama özelliğinin belirlenmesi Koyun kanlı agarda 24 saatlik inkubasyon sonucunda üreyen kolonilerin morfolojileri, hemoliz ve pigment özellikleri incelendi. Üreyen koloniler, Gram boyamaya tabi tutuldu. Gram boyma sonucunda Gram pozitif ve Gram negatif olarak ayrılan suşlar biyokimyasal testlerle identifikasyona tabi tutuldu Biyokimyasal testler Şüpheli kolonilerin kanlı agarlara pasajları yapılarak saf kültürleri elde edildi. Saf kültürlere katalaz, koagülaz ve oksidaz testleri uygulandı. Bu testler sonucunda Gram pozitif olanların identifikasyonu yapıldı. Ayrıca Gram negatif kolonilerden Lassen in üçlü tüp besiyerlerine ekimleri yapıldı. Lassen üçlü tüp besiyerleri 37 ºC de 24 saat inkube edildi. İnkubasyondan sonra tüpler değerlendirildi ve Gram negatif suşların identifikasyonları gerçekleştirildi. (Holt ve ark. 1994, Koneman ve ark. 1997) Katalaz testi

19 İzolasyonu yapılan mikroorganizmaların katalaz aktiviteleri hidrojen peroksit (H 2 O 2 ) ile ölçüldü. Lam üzerine oksijen (O 2 ) açığa çıkmasından dolayı gaz oluşturan koloniler katalaz pozitif olarak değerlendirildi (Koneman ve ark. 1997) Koagulaz Testi Test için taze tavşan plazması kullanılmıştır. Test izolasyonu yapılan Gram ve katalaz pozitif koklara uygulanmıştır. Bunun için temiz bir lam üzerinde bir damla serum fizyolojikte şüpheli koloni homojenize edilmiş ve üzerine bir damla plazma eklenmiştir. Reaksiyon test prosedürlerine göre değerlendirilmiştir (Arda 1997) Oksidaz testi İzolasyonu yapılan mikroorganizmaların oksidaz aktiviteleri, oksidaz diski (Bacto) ile ölçüldü. Şüpheli bakterilerin 24 saatlik saf kültüründen platin öze ile alınan birkaç koloni oksidaz diskine yayılarak sürüldü saniye içinde diskin pembe mor bir renk alması pozitif, renk değişikliğinin olmaması negatif olarak değerlendirildi (Koneman ve ark. 1997) Nitrat testi İçinde nitratlı buyyon bulunan tüplere, şüpheli mikroorganizmaların saf kültüründen birkaç koloni ekildi ve 37 ºC de 5 gün inkube edildi. Daha sonra buyyonun üzerine nitrat ayıraçlarından (Solusyon A, Solusyon B), 1 er ml dökülerek besiyerinin renginin kırmızı veya kiremit kırmızısı olması pozitif, renk değişikliğinin olmaması negatif olarak kabul edildi (Koneman ve ark. 1997).

20 3. BULGULAR

21 Araştırma sonucunda hedeflenen yerlerden izole edilen bakteriler Tablo 2 de gösterilmektedir. Tablo 2. İşletmeler Ait Ortak Kaynaklarda Tespit Edilen Mikroorganizmalar. Araştırmamızda, Sabun kabı örneklerinden Klebsiella pneumotropica, Basillus sp., Pseudomonas sp., Flavobacterium sp., Shigella sp., Staph. aureus, Listeria monocytogenes izole edilmiştir. Sabun kabı örneklerinden 2 (% 13,3) sinde bakteriyel üreme ÖRNEKLEME YAPILAN YERLER Sabun Kabı Havluluk Lavabo (Musluk Başı) Buzdolabı (Soğutucu) Kapı Kolu Tezgah (Yiyeceğin Yapıldığı) Tencere Tava ÜRETİLEN BAKTERİLER Klebsiella pneumotropica, Basillus sp., Pseudomonas sp., Flavobacterium sp., Shigella sp., Staph. aureus, Listeria monocytogenes Staph. aureus, Pseudomonas sp., Streptococcus sp., Acinetobacter sp, Corynebacterium sp., Flavobacterium sp., E. coli, Klebsiella pneumotropica Klebsiella pneumotropica, Shigella sp., Manhaemia haemolytica, Flavobacterium sp., Pseudomonas sp., E. coli, Basillus sp., Staph. aureus Klebsiella pneumotropica, Klebsiella ozonae, Staph. aureus, E. coli, Flavobacterium sp., Shigella sp., Pseudomonas sp., Corynebacterium sp. Pasteurella multocida, Staph. aureus, Salmonella typhimurium, Pseudomonas sp., Shigella sp., Klebsiella sp., Lactobasillus sp., Basillus sp., Corynebacterium sp. Klebsiella ozonae, Manhaemia haemolytica, Streptococcus sp., Klebsiella pneumotropica, Shigella sp., Basillus sp., Staph. aureus, Flavobacterium sp, Pseudomonas sp. Pseudomonas sp., Staph. aureus, Acinetobacter.sp, Flavobacterium sp., Basillus sp.,corynebacterium sp., Shigella sp., Listeria monocytogenes Klebsiella pneumotropica, Salmonella typhimurium, Flavobacterium sp., Tepsi Lactobasillus sp., E. coli, Pseudomonas sp., Listeria monocytogenes, Shigella sp. Klebsiella ozonae, Staph. aureus, Salmonella typhimurium, Shigella sp., İş Önlükleri E. coli, Listeria monocytogenes, Corynebacterium sp., Candida albicans, Basillus sp. görülmemiştir. Sabun kabı örneklerinden izole edilen bakterilerin % 30,7 i Klebsiella pneumotropica, % 15,4 ünü Bacillus sp., % 15,4 ünü Pseudomonas sp., % 15,4 ünü

22 Flavobacterium sp., % 7,7 sini Listeria monocytogenes, % 7,7 sini Pseudomonas sp. ve yine % 7,7 sini Shigella sp. oluşturmaktadır. Havluluklardan alınan örneklerden Staph. aureus, Pseudomonas sp., Streptococcus sp., Acinetobacter sp, Corynebacterium sp., Flavobacterium sp., E. coli, Klebsiella pneumotropica izole edilmiştir. Havluluklardan alınan örneklerin 1 (% 6,6) inde bakteriyel üreme görülmemiştir. Havluluklardan izole edilen bakterilerin % 28,6 sı Corynebacteriun sp., %28,6 sını Flavobacterium sp., % 7,1 ini Staphylococcus aureus, % 7,1 ini Pseudomonas sp., % 7,1 ini Streptococcus sp., % 7,1 ini Acinetobacter sp., % 7,1 ini E. coli ve % 7,1 ini Klebsiella pneumotropica oluşturmaktadır. Lavabolardan (Musluk başı) alınan örneklerden Klebsiella pneumotropica, Shigella sp., Manhaemia haemolytica, Flavobacterium sp., Pseudomonas sp., E. coli, Basillus sp., Staph. aureus izole edilmiştir. Lavabo örneklerinden 2 (% 13,3) sinde bakteriyel üreme görülmemiştir. Lavabolardan izole edilen bakterilerin % 23 ü Klebsiella pneumotropica, % 23 ü Bacillus sp., % 15,4 ü Shigella sp., % 7,7 si Manhaemia haemolytica, % 7,7 si Flavobacterium sp., % 7,7 si Pseudomonas sp., % 7,7 si E. coli ve % 7,7 sini Staphylococcus aureus oluşturmaktadır. Buzdolabı (Soğutucu) kapı kollarından alınan örneklerden Klebsiella pneumotropica, Klebsiella ozonae, Staph. aureus, E. coli, Flavobacterium sp., Shigella sp., Pseudomonas sp., Corynebacterium sp. izole edilmiştir. Buzdolabı örneklerinden 2 (% 13,3) sinde bakteriyel üreme görülmemiştir. Buzdolablarından izole edilen bakterilerin % 20 si Flavobacterium sp., % 13,3 ü Shigella sp., % 13,3 ü Staphylococcus aureus, % 13,3 ü Klebsiella pneumotropica, % 13,3 ü E. coli, % 13,3 ü Pseudomonas sp., % 6,6 sı Corynebacterium sp. ve % 6,6 sınıda Klebsiella ozonae oluşturmaktadır. Tezgahlardan alınan örneklerden Klebsiella pneumotropica, Klebsiella ozonae, Staph. aureus, E. coli, Flavobacterium sp., Shigella sp., Pseudomonas sp., Corynebacterium sp izole edilmiştir.tezgah örneklerinin 1 (% 6.6) inde bakteriyel üreme görülmemiştir.tezgahlardan izole edilen bakterilerin % 26,6 sı Shigella sp., % 13,3 ünde Staphylococcus aureus, % 13,3 ünnde Basillus sp., %13,3 ünde Pseudomanas sp., %6,6 sı Pasteurella multocida, %6,6 sı Salmonella typhimurium, % 6,6 sı Klebsiella sp., %6,6 sı Lactobacillus sp. ve % 6,6 sını Corynebacterium sp. oluşturmaktadır. Tencerelerden alınan örneklerden Klebsiella ozonae, Manhaemia haemolytica, Streptococcus sp., Klebsiella pneumotropica, Shigella sp., Basillus sp., Staph. aureus,

23 Flavobacterium sp., Pseudomonas sp. izole edilmiştir. Tencere örneklerinin 3 (% 20) ünde üreme görülmemiştir. Tencerelerden izole edilen bakterilerin % 23 ü Shigella sp., % 15,4 ü Basillus sp., % 7.7 si Klebsiella ozonae, % 7.7 si Manhaemia haemolytica, % 7.7 si Streptococcus sp., % 7.7 si Klebsiella pneumotropica, % 7.7 si Staphylococcus aureus, % 7.7 si Cotynebacterium sp., % 7.7 si Flavobacterium ve % 7.7 sini Pseudomonas oluşturmaktadır. Tavalardan alınan örneklerden Pseudomonas sp., Staph. aureus, Acinetobacter.sp, Flavobacterium sp., Basillus sp.,corynebacterium sp., Shigella sp., Listeria monocytogenes izole edilmiştir. Tavalardan alınan örneklerinin 3 (% 20) ünde üreme görülmemiştir. Tavalardan izole edilen bakterilerin % 25 i Staphylococcus aureus, % 16,6 sı Pseudomonas sp., % 16,6 sı Corynebacterium sp., % 8,3 ü Acinetobacter sp., % 8,3 ü Flavobacterium sp., % 8,3 ü Bacillus sp., % 8,3 ü Shigella sp. ve % 8,3 ü Listeria monocytogenes oluşturmaktadır. Tepsilerden alınan örneklerden Klebsiella pneumotropica, Salmonella typhimurium, Flavobacterium sp., Lactobasillus sp., E. coli, Pseudomonas sp., Listeria monocytogenes, Shigella sp. izole edilmiştir.tepsilerden alınan örneklerin 1 (% 6.6) sında üreme görülmemiştir.tepsilerden izole edilen bakterilerin %28.5 i E.coli., %21.4 ü Flavobacterium sp., %14.2 si Klebsiella pneumotropica, %7.1 i Salmonella typhimurium, %7.1 i Lactobacillus sp., %7.1 i Lactobacillus sp.,%7.1 i Pseudomanas sp., %7.1 i Listeria monocytogenes, %7.1 i Shigella sp. oluşturmaktadır. İş önlüklerinden alınan örneklerden, Klebsiella ozonae, Staph. aureus, Salmonella typhimurium, Shigella sp., E. coli, Listeria monocytogenes, Corynebacterium sp., Candida albicans, Basillus sp. izole edilmiştir. İş önlüklerinden alınan örneklerin 1 (% 6,6) inde üreme görülmemiştir. İş önlüklerinden izole edilen bakterilerin %21,4 ünde Listeria monocytogenes, % 14,3 ünde Shigella sp., % 14,3 ünde staphylococcus aureus, %14,3 ünde E. coli, % 7,1 inde Klebsiella ozonae, % 7,1 inde Salmonella typhimurium, % 7,1 inde Candida albicans, % 7,1 inde Bacillus sp. ve % 7,1 ini de Corynebacterium sp. oluşturmaktadır. Ayrıca farklı harflerle kodlanan işletmelerin hedeflenen yerlerinden örnek başına izole edilen izolatlar da Tablo 3 te belirtilmektedir.

24 Tablo 3. Farklı İşletme ve Kaynakta Tespit Edilen Mikroorganizmalar ÖRNEK ÜREYEN BAKTERİ ÖRNEK ÜREYEN BAKTERİ ÖRNEK ÜREYEN BAKTERİ ÖRNEK ÜREYEN BAKTERİ A1 BÜO(*) E1 Basillus sp. I1 Shigella sp. L1 Staph. aureus A2 Staph. aureus E2 Acinetobacter sp I2 E. coli L2 Klebsiella pneumotropica A3 Klebsiella pneumotropica E3 Flavobacterium sp. I3 BÜO(*) L3 Klebsiella pneumotropica A4 Klebsiella pneumotropica E4 Shigella sp. I4 E. coli L4 Pseudomonas sp. A5 Pasteurella multocida E5 Klebsiella sp. I5 Shigella sp. L5 BÜO(*) A6 Klebsiella ozonae/ Manhaemia haemolytica E6 Basillus sp. I6 Corynebacterium sp. L6 Shigella sp. A7 Pseudomonas sp. E7 Flavobacterium sp. I7 Staph. aureus L7 Staph. aureus A8 Klebsiella pneumotropica E8 Lactobasillus sp. I8 Flavobacterium sp. L8 Pseudomonas sp. A9 Klebsiella ozonae E9 Shigella sp. I9 Listeria monocytogenes L9 BÜO(*) B1 BÜO(*) F1 Listeria monocytogenes İ1 Klebsiella pneumotropica M1 Flavobacterium sp. B2 BÜO(*) F2 Flavobacterium sp. İ2 Flavobacterium sp. M2 Flavobacterium sp. B3 BÜO(*) F3 Basillus sp. İ3 Basillus sp. M3 Klebsiella pneumotropica B4 Klebsiella ozonae/ Staph. aureus/ E. coli F4 BÜO(*) İ4 Klebsiella pneumotropica M4 Flavobacterium sp. B5 Staph. aureus F5 Pseudomonas sp. İ5 Basillus sp. M5 Staph. aureus B6 Streptococcus sp. F6 Pseudomonas sp. İ6 BÜO(*) M6 Shigella sp. B7 BÜO(*) F7 Pseudomonas sp. İ7 Corynebacterium sp. M7 BÜO(*) B8 BÜO(*) F8 Shigella sp. İ8 E. coli M8 Listeria monocytogenes B9 Staph. aureus F9 Candida albicans İ9 E. coli M9 Corynebacterium sp. C1 Klebsiella pneumotropica G1 Pseudomonas sp. J1 Pseudomonas sp. N1 Klebsiella pneumotropica C2 Pseudomonas sp. G2 Corynebacterium sp. J2 Corynebacterium sp. N2 Corynebacterium sp. C3 Shigella sp. G3 Pseudomonas sp. J3 Basillus sp. N3 Shigella sp. C4 Flavobacterium sp. G4 Shigella sp. J4 Pseudomonas sp. N4 Staph. aureus C5 Salmonella typhimurium/ Pseudomonas sp. G5 Lactobasillus sp. J5 Shigella sp. N5 Corynebacterium sp. C6 Klebsiella pneumotropica G6 Basillus sp. J6 Flavobacterium sp. N6 BÜO(*) C7 Staph. aureus G7 Basillus sp. J7 BÜO(*) N7 Shigella sp. C8 Salmonella typhimurium G8 E. coli J8 Flavobacterium sp. N8 Klebsiella pneumotropica C9 Salmonella typhimurium G9 E. coli J9 Shigella sp. N9 Listeria monocytogenes D1 Basillus sp. H1 Flavobacterium sp. K1 Klebsiella pneumotropica D2 Streptococcus sp. H2 Flavobacterium sp. K2 Corynebacterium sp. D3 Manhaemia haemolytica H3 E. coli K3 Staph. aureus (*) Bakteriyel üreme olmadı. D4 Flavobacterium sp. H4 BÜO(*) K4 Corynebacterium sp. D5 Shigella sp. H5 Basillus sp. K5 Shigella sp. D6 Shigella sp. H6 Staph. aureus K6 BÜO(*) D7 Acinetobacter.sp H7 Corynebacterium sp. K7 Listeria monocytogenes D8 Flavobacterium sp. H8 E. coli K8 E. coli D9 Staph. aureus H9 Listeria monocytogenes K9 Basillus sp.

25 4. TARTIŞMA Bu çalışmada, Siirt bölgesinde bulunan lokanta ve restoranların alet-ekipman ve çevre hijyeni yönünden mikrobiyolojik durumları araştırıldı. Bu amaçla il merkezinde tesadüfi olarak seçilen 15 lokanta belirlendi. Bu lokantalarda kullanılan, sabun kabı, havluluk, lavabo (musluk başı,), buzdolabı (soğutucu), kapı kolu, tezgah (yiyeceğin yapıldığı), tencere, tava, tepsi ve iş önlüklerinden alınan toplam 135 örnek mikrobiyolojik yönden incelendi. Yapılan mikrobiyolojik analizler sonucunda; buzdolabı kolunda, Klebsiella pneumotropica, Klebsiella ozonae, Staph. aureus, E.coli, Flavobacterium, Pseudomonas sp., Shigella sp., Corynebacterium sp. gibi mikroorganizmalar tespit edilmiştir. Örneklerin hiçbirinde Salmonella izole edilememiştir. Alınan örneklerden izole edilen bakteri türlerinin yoğun oluşu hijyenik koşullara uyulmadığını göstermektedir. Tuncel (1992), buzdolabı kapı kollarından, koliform ve fekal koliform izole etmiş ve aldığı sonuçlar bu çalışmaya paralellik göstermektedir. Bu çalışmada tezgahlardan (yiyeceğin yapıldığı) alınan örneklerde; Pasteurella multocida, Staph. aureus, Salmonella typhimurium, Pseudomonas sp., Shigella sp., Corynebacterium sp., Klebsiella sp., Pseudomonas sp., Lactobasillus sp., Basillus sp. izole edilmiştir. Toprak (2000), yapmış olduğu çalışmasında, işlem tezgahlarında Koliform bakteri, Fekal koliform, E. coli ve Enterococ izole etmiştir. Bu sonuçlar tezgahlarda hazırlanan gıdaların temizlik ve dezenfeksiyonun etkin bir şekilde yapılmadığı durumlarda önemli bir enfeksiyon kaynağı oluşturabileceğini göstermektedir. Tencerelerden alınan örneklerden yapılan mikrobiyolojik analizlerde; Klebsiella ozonae, Manhaemia haemolytica, Streptococcus sp., Klebsiella pneumotropica, Shigella sp., Basillus sp., Pseudomonas sp., Staph. aureus, Corynebacterium sp., Flavobacterium sp. tespit edilmiştir. Fidan (2004) ise bunların dışında tencerelerde koliform grubu

26 mikroorganizma, Mikrokok-stafilokok ve maya-küf etkenlerini izole etmiştir. Ayrıca Toprak (2000)`ın, sonuçları elde ettiğimiz bulgularla paralellik göstermektedir. Elde edilen bu sonuçlar Siirt ilindeki lokantaların çoğunda bulaşıkların elle yıkanması, mutfakta daima akan sıcak suyun bulunmaması, temizliğin yetersiz olması ve dezenfeksiyon işleminin uygulanmamasından kaynaklandığını göstermektedir. Tepsilerden alınan örneklerde, Salmonella typhimurium, Flavobacterium sp., Pseudomonas sp., Listeria monocytogenes, Klebsiella pneumotropica, Lactobasillus sp., Shigella sp., E. coli izole ve identifiye edilmiştir. Fidan (2004) ise, bunların dışında Mikrokok-stafilokok ve maya-küf etkenlerini izole ettiğini bildirmektedir. Tavalardan, Pseudomonas sp., Staph. aureus, Acinetobacter.sp., Shigella sp., Flavobacterium sp., Basillus sp., Corynebacterium sp., Listeria monocytogenes izole edilmiştir. Elde edilen bu veriler, Fidan (2004)`ın çalışmadaki sonuçlardan farklılık arz etmektedir. İş önlüklerinden, Klebsiella ozonae, Staph. aureus, Salmonella typhimurium, Corynebacterium sp., Listeria monocytogenes, Shigella sp., Candida albicans, E. coli, Basillus sp. izole ve identifiye edilmiştir. Elde edilen sonuçlar Toprak (2000) ile Fidan (2004)`ın, sonuçlarına paralellik göstermektedir. Sabun kablarından, Klebsiella pneumotropica, Basillus sp., Staph. aureus, Flavobacterium sp., Listeria monocytogenes, Pseudomonas sp., Shigella sp. izole edilmiştir. Havluluklardan, Staph. aureus, Pseudomonas sp., Streptococcus sp., Klebsiella pneumotropica, Flavobacterium sp., Corynebacterium sp., Acinetobacter.sp, E. coli izole edilmiştir.

27 Lavabolardan alınan örneklerde ise, Klebsiella pneumotropica, Shigella sp., Manhaemia haemolytica, Flavobacterium sp., Basillus sp., Pseudomonas sp., E. coli, Staph. aureus izole ve identifiye edilmiştir. Ravenhill (1980), gıda üretimi yapılan iş yerlerinde sıvı sabun, kağıt mendil ve eldiven kullanımının, personel ve işletme hijyeni açısından önemli bir unsur olduğu vurgulamaktadır. Nortje ve ark. (1989), gıda üretimi yapılan yerlerde kullanılan alet ve ekipmanın son ürün kontaminasyonunda önemli rol oynadığını bildirmektedirler.

28 5. SONUÇ Örneklerin alındığı lokantalarda kullanılan alet-ekipman ve diğer örneklerde bazı patojenlerin üremiş olması genel hijyenik koşullara uyulmadığını göstermektedir. Karşılaşılan bu durum insan sağlığı açısından potansiyel bir risk oluşturmaktadır. Kontrol edilen lokantalarda hijyenik kalitenin istenilen düzeye getirilebilmesi için aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir: İş yerlerinde etkin bir kontrol sistemi olan HACCP ( Hazard Analysis Critical Control Point-Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları) programı uygulanmalı, bu program dahilinde üretim zincirinde yer alan tüm basamaklarda kritik kontrol noktaları (CCP) belirlenerek, bu noktalarda önleyici tedbirler alınmalıdır. Tahta aksam içeren alet-ekipman ve masaların yerine kolay temizlenebilen, dezenfeksiyona uygun malzemeden imal edilmiş olan ekipman kullanılmalı, bu materyalin düzenli aralıklarla temizlik ve dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Uygun bir temizlik ve dezenfeksiyon programı hazırlanmalı, bu program çerçevesinde işletmenin durumu, kullanılacak yöntemler ve personelin eğitim seviyesi dikkate alınarak, temizlik ve dezenfeksiyonun uygulanma sıklığı ve zamanı belirlenmelidir. Mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde yetkili sağlık kurumlarınca bu lokantaların alet-ekipman ve personelinin periyodik olarak hijyenik kontrolleri yapılmalıdır.

29 ÖZET Siirt İl Merkezinde Hizmet Veren Değişik Birimlerden (Lokanta, Kafeterya Gibi) Alınan Örneklerden Patojen Mikroorganizma Aranması Bu çalışmada Siirt il merkezinde hizmet veren çeşitli birimlerdeki (lokanta, kafeterya) alet-ekipman ve çevre hijyeni yönünden durumu araştırıldı. Bu amaçla 15 lokanta ve restoran pilot nokta seçilerek bu iş yerlerinde kullanılan alet-ekipman ve çevreden alınan toplam 135 örnek materyal kullanıldı. Yapılan mikrobiyolojik analizler sonucunda, iş önlüklerinde %95, tepsi %95, tava %90, tencere %85, tezgah %95, buzdolabı kapı kolu %95, lavabo (musluk başı) %90, havluluk %95, sabun kabı %90 oranında mikroorganizma tespit edildi. Sonuç olarak bu araştırmada kontrol edilen lokantaların genel hijyenik durumlarının iyi olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca alet-ekipman ve çevreden alınan örneklerde besin zehirlenmeleri yönünden önemli mikroorganizmaların saptanması, bu iş yerlerinin tüketici sağlığı açısından potansiyel bir risk kaynağı oluşturabileceği düşüncesini uyandırmıştır. Bu bağlamda kontrol programının uygulanması yararlı olacaktır. Anahtar Kelimeler: Bakteri, İzolasyon, İdentifikasyon, Hijyen, Restoran

30 SUMMARY Detectıon Of Pathogen Microorganısms From Samples Of Dıfferent Unıts (Restaurant, Cafeterıa, Etc.) Servıcıng In The Center Of Sıırt Provınce In this study, various equipments in different units (restaurant, cafeteria) servicing in the center of Siirt province were detected about environmental hygene. For this aim, 15 restaurants were chosen as pilot point and 135 samples were taken from the equipments used in these units. As a result of microbiologic analyses, microorganisms were detected as the raito of 10% in aprons, 95% in bowls, 90% in pans, 85% in cooking pans, 95% in floors, 95% in fridge handles, 90% in faucets, 95% in toel handles, 90% in soap containers. As a result of this study, it was seen that the detected restaurant had poor general hygenic condition. In addition, some microorganisms were isolated important for food poisonings and this is a potential risk for public health. For this situation, proceeding of control programmes will be useful. Keywords: Bacteria, Isolation, Identification, Hygene, Restaurant

31 KAYNAKLAR Alemdar S ve Ağaoğlu S (1999). Van İli Et Satış Yerlerinde Çevre ve Personel Hijyeni Üzerine Araştırmalar, Y Y Ü Sağ. Bil. Derg., 6, 1-2, Anonymous (1982). Guideeines for Organisation and Management of Surveillance of Foodborne Diseases, WHO, Cenova. Anonymous (1989). Food safety, Examples of Health Education Materials, World Health Organization Publications, WHO/EHE/FOS.89.2, p35, Geneva-Switzerland. Aran N (1986). Gıda Endüstrisinde Sanitasyon ve Uygulamaları, Tübitak, İlkbahar Dizi Seminerleri. Arda M (1997). Temel Bazı Önemli Biyokimyasal Testler. Medisan Yayın Serisi No:25, 1. Baskı; Atasever M (2000). Besin İş Yerlerinde Hijyen, Besinlerin Hazırlanması ve Muhafazası, Y Y Ü Vet. Fak. Derg., 11, 2, Bobeng B and David BD (1977). HACCP models for quality control of entree production in foodservice systems, J Food Protect, 51, Alınmıştır Ciğerim N ve Beyhan Y (1994). Toplu Beslenme Sistemlerinde Hijyen, Kök Yay, 4-71, Ankara. Civan E (1993). İstanbul Bölgesi Hayvansal Gıda İşletmelerinde Personel, Çevre ve Üretim Hijyeni, İ Ü Sağ. Bil. Enst. Doktora Tezi, İstanbul. Civan E ve Ergün Ö (1993). Hayvansal Gıda Üreten İşletmelerde Hijyen Kuralları. Veterinarium, 4, 1, Cruıckshnk JG (1990). Food handlers and food poisoing, Brit Med J 300, De Wit JC and Kampelmacher EH (1981). Some aspects of microbial contamination of hands of workers in food industies, Zbl Bakt Hyg B, 172,

32 Ewen C and Todd D (1985). Economic loss from foodborne disease outbreaks associated with food service establishments, J Food Prot, 448, 2, Fidan F (2004). Ağrı Bölgesinde Bulunan Lokantaların Hijyenik Durumu Üzeine Araştırmalar, Y. Y. Ü. Bes. Hij. Ve Tek. Ana Bil. Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van. Gork FP (1985). Personel hygiene and basic requirement for hygienic food production, Int Symp on Safe Food in Airline Catering, Frankfurt, Germany. Göktan D (1985). Gıda İşletme ve Tüketim Zincirinde Mikroorganizma ve Bulaşmanın Kontrolü, E. Ü. Müh. Fak. Derg. Seri B, 3, 2, Göktan D ve Tunçel G (1987). Gıda Sanayiinde İş Güvenliği ve Sanitasyonun Önemi, E. Ü. Müh. Fak. Derg., Seri B, 5, 2, Holt J G, Krieg N R, Sneath, P H P, Staley, J T, Williams, S T (1994). Bergey s Manual of Determinative Bacteriology. Williams & Wilkins.Baltimore, Ninth Edition, pp: , , , İnal T (1992). Besin Hijyeni (Hayvansal Gıdalarda Sağlık Kontrolü), Final Ofset, İstanbul. İrfan NC (1999). Endüstriyel Mutfaklarda Tasarım ve Yerleşim, İnoksan, Jay LS, Comar D and Govenkock LD (1999). A video study of Australian domestic food-handling practices, J Food Protect, 62, 11, Kalkan A (1993). Et Satış Yerlerinin ve Personelin Hijyenik Kontrolü Üzerine Araştırmalar, Ankara Üniv. Sağ. Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Koneman E W, Allen S D, Janda W M, Schreckenberger P C, Winn W C (1997). Color Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology. Lippincott, New York, Fıfth Edıtıon, pp: , , , Marriott NG (1995). Principles of Food Sanitation, 2 nd Ed, Van Nostrand Reinhold, New York. Menemencioğlu M (1982). Gıda Kalite Kontrolü El Kitabı, Titiz Ofset, Ankara. Merdol TK (2000). Toplu Beslenme Yapılan Kurumlarda Çalışan Personel İçin Sanitasyon / Hijyen Eğitim Rehberi, Hatipoğlu Yay, 123, 4-15, Ankara.

33 Nortje GL, Nel L, Jordan E and Naude RT (1989). A microbiological survey of fresh meat in the supermarket trade, Part 2: BeefRetil Cuts, Meat Sci, 25, Noyan ND (2001). Hastahane Mutfaklarında Kritk Kontrol Noktaları, Ankara Üniv. Sağ. Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Ravenhill G (1980). Hygiene and health, the employers responsibility, Food, Flavouring, Ingredints, Packaging and Prıcessinhg, 1,38. Richmond M (1991). The Microbiological Safety of Foods, 2 Vols, London, HMSO. Roberts D (1982). Factors contributting tı outbreaks of food poisoing in England and Wales , J Hyg, 89, Scott E and Blomfield SF (1990). The survival and transfer of microbial contamination cloths hands and utensils, J Appl Bact, 68, Temiz A (1998). Gıda Sanayinde Temizlik ve Dezenfeksiyon, Gıda Sanayii, 10, Toprak Y (2000). Kara Harp Okulu Mutfağında HACCP Sisteminin Uygulanması, Ankara Üniv. Sağ. Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Troller JA (1993). Sanitation in Food Processing, Academic Press, New York. Tunçel T (1992). Besin Hijyeni (Hayvansal Gıdalarda Sağlık Kontrolü), Final Ofset, İstanbul. Turan G (1992). Bursa Yöresinde Değişik Gıda İşletmelerinin Hijyenik Durumları Üzerine Araştımalar, U. Ü. Sağ. Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, Bursa. Turantaş F ve Ünlütürk A (1989). Evlerde Mikrobiyolojik Bulaşma Kaynakları Temizlik ve Dezenfeksiyon, E. Ü. Müh. Fak. Derg. Seri B, 7,2, Ünlütürk A ve Turantaş F (1998). Gıda Mikrobiyolojisi, 1. Baskı, Mengi Tan Basımevi, İzmir. Wieneke AA, Roberts D and Gilbert RJ (1993). Staphylococcal food poisoning in the United Kingdom , Epidomiol Infect, 110, Yıldırım Y (1992). Et Endüstrisi, Yıldırım Basımevi, Ankara. Yücel A (1998). İşletme Hijyeni, U: Ü. Zir. Fak. Ders Notları, 36, Bursa.

34 ÖZGEÇMİŞ 1977 yılında Ankara`da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Aydın`da tamamladıktan sonra 1995 yılında Ankada Üniversitesi Veteriner Fakültesini kazandı ve 2000 yılında Veteriner Hekim olarak mezun oldu yılında Kara Kuvvetleri Komutanlığında Veteriner Hekim Subay olarak göreve başladı yılında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalında Yüksek Lisans eğitimine başladı. Halen Kara Kuvvetleri Komutanlığında Veteriner Hekim Subay olarak göreve devam etmektedir. Evli ve bir çocuk babasıdır.

35 TEŞEKKÜR Yüksek Lisans tez konusunun seçimi ve çalışmaların yürütülmesinde yardımlarını esirgemeyen, tez danışmanım Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman KAYA`ya ve çalışmalarımda desteklerini gördüğüm hocam Yrd. Doç. Dr. Şükrü KIRKAN ve tüm Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri ve Araştırma Görevlilerine, ayrıca tezimin her aşamasında manevi desteğini esirgemeyen anneme, babama ve sevgili eşim Özgül SAYIN` a teşekkür ederim.

Ağrı Bölgesinde Bulunan Lokantaların Hijyenik Durumu Üzerine Araştırmalar*

Ağrı Bölgesinde Bulunan Lokantaların Hijyenik Durumu Üzerine Araştırmalar* Fidan ve Ağaoğlu YYU Vet Fak Derg. 04, 15 (1-2):107-114 Ağrı Bölgesinde Bulunan Lokantaların Hijyenik Durumu Üzerine Araştırmalar* Ferit FİDAN 1 Sema AĞAOĞLU 2 1 Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri

Detaylı

SU ÜRÜNLERİİŞLEME TESİSİNDEKİ MİKROBİYAL FLORANIN DEĞİŞİMİNDE TİCARİ DEZENFEKTANLARIN ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI. Aysu BESLER

SU ÜRÜNLERİİŞLEME TESİSİNDEKİ MİKROBİYAL FLORANIN DEĞİŞİMİNDE TİCARİ DEZENFEKTANLARIN ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI. Aysu BESLER SU ÜRÜNLERİİŞLEME TESİSİNDEKİ MİKROBİYAL FLORANIN DEĞİŞİMİNDE TİCARİ DEZENFEKTANLARIN ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI Aysu BESLER SUNUM PLANI Konu ve kapsam Amaç Yöntem Bulgular Sonuç ve Öneriler http://kaymurgida.com.tr/murat_fab/isleme.html

Detaylı

SALMONELLA ARANMASI. a. GENEL ÖZELLİKLERİ

SALMONELLA ARANMASI. a. GENEL ÖZELLİKLERİ SALMONELLA ARANMASI a. GENEL ÖZELLİKLERİ Enterobacteriaceae familyasına ait, Gram negatif, spor oluşturmayan, fakültatif anaerob, çubuk formunda olup, çoğu (S.pullorum, S.gallinarum ve S.arizonea türleri

Detaylı

PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK. Soyer, A., İşletme Sanitasyonu, gıda güvenliği

PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK. Soyer, A., İşletme Sanitasyonu, gıda güvenliği PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK 1 İçerik Gıda Endüstrisinde hijyen ve sanitasyon kavramları ve önemi, Gıda, gıda kaynaklı hastalıkların tehlikeleri, Gıdalarda kontaminasyon kaynakları ve önlenmesi, Gıda işletmelerinde

Detaylı

Asidik suyun özellikleri. Alkali suyun özellikleri. ph > 11 ORP < -800mV Cl içermez. ph < 2,7 ORP < 1100mV Cl derişimi: 10-80 ppm

Asidik suyun özellikleri. Alkali suyun özellikleri. ph > 11 ORP < -800mV Cl içermez. ph < 2,7 ORP < 1100mV Cl derişimi: 10-80 ppm Et Endüstrisinde Elektrolize Yükseltgen Su Uygulaması Cem Okan ÖZER, Birol KILIÇ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ Elektrolize yükseltgen su Kontaminasyon=problem Bakteriler otostopçudur.

Detaylı

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır.

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. Gıda Enfeksiyonu: Patojen bir m.o ile kontamine olmuş bir gıdanın yenmesi sonucu oluşan

Detaylı

EL YIKAMA. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Funda Peker

EL YIKAMA. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Funda Peker EL YIKAMA Acıbadem Kadıköy Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Funda Peker El Yıkama-tarihçesi Tıp tarihi incelendiğinde, el yıkama ile infeksiyon hastalıklarının önlenebildiğine dair veriler XIX. yüzyıla

Detaylı

İzolasyon ve İdentifikasyon

İzolasyon ve İdentifikasyon İzolasyon ve İdentifikasyon (9. Hafta) 1 İzolasyon : Ayırmak İzolasyon Mikrobiyolojide izolasyon? Hangi amaçlarla izolasyon yapılır? Endüstriyel mikroorganizmalar Bozulma ve/veya hastalık etmeni mikroorganizmalar

Detaylı

Gıda zehirlenmeleri neden önemlidir?

Gıda zehirlenmeleri neden önemlidir? GIDA KAYNAKLI İNTOKSİKASYON VE ENFEKSİYONLAR Gıda zehirlenmesi nedir? 1 2 İNTOKSİKASYON TİPİ GIDA ZEHİRLENMESİ Bazı bakteriler gıda üzerinde gelişerek toksin üretirler ve toksin içeren gıdanın tüketilmesi

Detaylı

1. Buzdolabı Kullanımı 6. Ellerin Yıkanması

1. Buzdolabı Kullanımı 6. Ellerin Yıkanması ON DOĞRU MUTFAK UYGULAMASI 1. Buzdolabı Kullanımı 6. Ellerin Yıkanması 2. Donmuş Etlerin Çözündürülmesi 7. Mutfak Bez ve Süngerlerinin Temizliği 3. Etlerin Pişirilmesi 8. Kesme Tahtasının Temizliği 4.

Detaylı

BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ

BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ ve TEHLİKELERİN TANIMLANMASI, RİSK FAKTÖRLERİNİN VE KORELASYON İLİŞKİLERİNİN ORTAYA KONMASI Hayrettin

Detaylı

DONDURMA ÖRNEKLERİNDE BAZI MİKROORGANİZMALARIN VARLIĞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ÖZET A STUDY ON EXISTENCE OF SOME MICROORGANISMS IN ICE-CREAM SAMPLES

DONDURMA ÖRNEKLERİNDE BAZI MİKROORGANİZMALARIN VARLIĞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ÖZET A STUDY ON EXISTENCE OF SOME MICROORGANISMS IN ICE-CREAM SAMPLES ARAŞTIRMA Cilt 57, No 3, S : 165-170 Türk Hij Den Biyol Derg 2000 DONDURMA ÖRNEKLERİNDE BAZI MİKROORGANİZMALARIN VARLIĞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Nihal YÜCEL 1 Sumru ÇITAK 1 ÖZET Bu çalışma, Ankara da halkın

Detaylı

HİJYEN VE SANİTASYON

HİJYEN VE SANİTASYON HİJYEN VE SANİTASYON TEMİZLİK+ HİJYEN= SANİTASYON Bulunduğumuz ortamda hastalık yapan mikroorganizmaların hastalık yapamayacak seviyede bulunma durumuna hijyen denir. Sağlıklı (temiz ve hijyenik) bir ortamın

Detaylı

T.C KONYAALTI KAYMAKAMLIĞI. İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü

T.C KONYAALTI KAYMAKAMLIĞI. İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü T.C KONYAALTI KAYMAKAMLIĞI İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü GIDA GÜVENLİĞİ Gıdalarda oluşabilecek fiziksel, kimyasal ve biyolojik her türlü zararın ortadan kaldırılması için alınan tedbirlerin

Detaylı

AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM YILI UZAKTAN EĞİTİM ÖNLİSANS PROGRAMLARI DERS PLANI GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI

AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM YILI UZAKTAN EĞİTİM ÖNLİSANS PROGRAMLARI DERS PLANI GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI Uygulama Dersinin Adı SINAV TARİHLERİ SINAV TÜRÜ VE YÜZDELİK BİLGİLERİ Gıda Laboratuvarı Dersi Programı (GKA220U) (2 Hafta) ARA SINAV 09.06.2017 DÖNEM

Detaylı

KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR.

KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR. KIRMIZI ETLER KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR. ETTEKİ ENZİMLER VE MİKROBİYEL AKTİVİTE BOZULMANIN BAŞLANGICIDIR.

Detaylı

Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması

Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması Aycan Gundogdu, Ph.D. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim

Detaylı

2013-2014 ÖĞRETİM YILI LABORATUVAR DERSLERİ BAŞLAMA, BİTİŞ VE SINAV TARİHLERİ

2013-2014 ÖĞRETİM YILI LABORATUVAR DERSLERİ BAŞLAMA, BİTİŞ VE SINAV TARİHLERİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ UZAKTAN EĞİTİM ÖNLİSANS PROGRAMLARI 2013-2014 ÖĞRETİM YILI LABORATUVAR DERSLERİ KAYIT DUYURUSU ÖNEMLİ UYARILAR LABORATUVAR DERSLERİNE KAYIT İŞLEMLERİ 05-09 MAYIS 2014 TARİHLERİ ARASINDA

Detaylı

AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM YILI UZAKTAN EĞİTİM ÖNLİSANS PROGRAMLARI DERS PLANI GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI

AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM YILI UZAKTAN EĞİTİM ÖNLİSANS PROGRAMLARI DERS PLANI GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI Uygulama Dersinin Adı SINAV TARİHLERİ SINAV TÜRÜ VE YÜZDELİK BİLGİLERİ Gıda Laboratuvarı Dersi Programı (GKA220U) (3 Hafta) ARA SINAV 09.06.2017 (%15); 16.06.2017 (%15) DÖNEM SONU SINAVI 23.06.2017 ARA

Detaylı

HAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI

HAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI TÜRKİYE 12. GIDA KONGRESİ 05-07 EKİM 2016; EDİRNE HAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI Ayla EYİ GENCAN *, İlker Turan AKOĞLU, İbrahim

Detaylı

GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI

GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI Doç. Dr. Pınar ŞANLIBABA Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Doğal veya az işlem görmüş ve katkı

Detaylı

Numuneden 10 gr tartılır, 90 ml BPW üzerine eklenerek stomacher de (stomacher yoksa elde) homojen hale getirilir. Bu, 1/10 luk ilk dilusyondur.

Numuneden 10 gr tartılır, 90 ml BPW üzerine eklenerek stomacher de (stomacher yoksa elde) homojen hale getirilir. Bu, 1/10 luk ilk dilusyondur. Besiyerlerinin genel özellikleri ile ilgili bilgi ve resimler aşağıdadır. Numuneden 10 gr tartılır, 90 ml BPW üzerine eklenerek stomacher de (stomacher yoksa elde) homojen hale getirilir. Bu, 1/10 luk

Detaylı

BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ

BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ 24 Mart 2015 Sürveyans HIV önlenmesi Uygun antibiyotik kullanımı Hastane temizliği Dezenfeksiyon uygulamaları Enfeksiyon kontrolü İzolasyon

Detaylı

İŞLEME TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI Ülkemiz için büyük öneme sahip su ürünleri kaynakları, dünya genelinde artan protein açığı ile beraber daha fazla dile

İŞLEME TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI Ülkemiz için büyük öneme sahip su ürünleri kaynakları, dünya genelinde artan protein açığı ile beraber daha fazla dile İŞLEME TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI Ülkemiz için büyük öneme sahip su ürünleri kaynakları, dünya genelinde artan protein açığı ile beraber daha fazla dile getirilir olmuş ve sektöre yapılan yatırımlar artmıştır.

Detaylı

Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır.

Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır. Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır. Birbirine bağlı bu hücreler genellikle kendilerince üretilen hücre dışı

Detaylı

TEBLİĞ VE STANDARTLARDA MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER

TEBLİĞ VE STANDARTLARDA MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER TEBLİĞ VE STANDARTLARDA MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER P R O F. D R. M Ü K E R R E M K AYA A T A T Ü R K Ü N İ V E R S İ T E S İ Z İ R A A T F A K Ü L T E S İ G I D A M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ B Ö L Ü M Ü E R

Detaylı

SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ

SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ Sudan Sofraya Balık Güvenliği Ülkeler, insan yaşamı ve sağlığı için yüksek düzeyde bir koruma güvencesi sağlamak zorundadırlar. Bu yaklaşım çerçevesinde güvenli ve sağlıklı

Detaylı

HİJYEN VE SANİTASYON (LBV104U)

HİJYEN VE SANİTASYON (LBV104U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. HİJYEN VE SANİTASYON (LBV104U) DERS

Detaylı

Pastırmada Enterokoklar

Pastırmada Enterokoklar Pastırmada Enterokoklar Özlem ERTEKİN 1 Güzin KABAN 2 Mükerrem KAYA 2 1 Munzur Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü, TUNCELİ 2 Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü, ERZURUM Laktik asit bakterileri

Detaylı

DOĞAL MĠNERALLĠ SULARIN ĠNSAN SAĞLIĞINA UYGUNLUĞUNUN MĠKROBĠYOLOJĠK YÖNDEN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

DOĞAL MĠNERALLĠ SULARIN ĠNSAN SAĞLIĞINA UYGUNLUĞUNUN MĠKROBĠYOLOJĠK YÖNDEN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ DOĞAL MĠNERALLĠ SULARIN ĠNSAN SAĞLIĞINA UYGUNLUĞUNUN MĠKROBĠYOLOJĠK YÖNDEN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Bil.Uz.Sevinç ERTAġ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüketici Güvenliği Laboratuvarları Daire BaĢkanlığı Su ve Gıda

Detaylı

KOLONİZASYON. DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

KOLONİZASYON. DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. KOLONİZASYON DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. KOLONİZASYON Mikroorganizmanın bir vücut bölgesinde, herhangi bir klinik oluşturmadan

Detaylı

HASTANE TEMİZLİĞİ AYŞEGÜL LİKOĞLU ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ VE EĞİTİM HEMŞİRESİ

HASTANE TEMİZLİĞİ AYŞEGÜL LİKOĞLU ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ VE EĞİTİM HEMŞİRESİ HASTANE TEMİZLİĞİ AYŞEGÜL LİKOĞLU ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ VE EĞİTİM HEMŞİRESİ Amaç Hastanede çalışan personeli ve yatan hastaları hastane enfeksiyonları açısından korumak, bilinçlendirmek, Gerekli

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ. Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ. Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Mikrobiyal kaynaklı Kimyasal kaynaklı Alerjik Diğerleri Zayıf hijyenik koşullar Gıda üretiminin büyük

Detaylı

Tüketime Sunulan Çeşitli Gıda Gruplarının Bacillus cereus ile Kontaminasyonu, Korelasyonu ve Halk Sağlığı Üzerine Etkilerinin Araştırılması 1

Tüketime Sunulan Çeşitli Gıda Gruplarının Bacillus cereus ile Kontaminasyonu, Korelasyonu ve Halk Sağlığı Üzerine Etkilerinin Araştırılması 1 MSc. Fatih ÇAKMAK Aybak Natura Gıda Analiz Laboratuarı, İzmir Tüketime Sunulan Çeşitli Gıda Gruplarının Bacillus cereus ile Kontaminasyonu, Korelasyonu ve Halk Sağlığı Üzerine Etkilerinin Araştırılması

Detaylı

ISO 22000 TEHLİKE VE RİSK ANALİZİ TALİMATI

ISO 22000 TEHLİKE VE RİSK ANALİZİ TALİMATI SAYFA NO 1/5 1. AMAÇ Bu talimatta; - ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi içerisinde işletmede muhtemel olan bütün tehlikelerin veya risklerin tespit edilmesi, - Mevcut tehlike ve/veya risklerin tanımlanması,

Detaylı

EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET

EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET EL HİJYENİ EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET GÜNÜMÜZDE NOZOKOMĐAL ENFEKSĐYONLARIN ÖNLENMESĐNDE EN ÖNEMLĐ TEK PROSEDÜR EL YIKAMADIR* EL YIKAMA El Florasi Kalici flora (koagülaz negatif stafilokok, difteroid,

Detaylı

Kars Piyasasında Tüketime Sunulan Sade Dondurmaların Mikrobiyolojik Kalitelerinin Belirlenmesi

Kars Piyasasında Tüketime Sunulan Sade Dondurmaların Mikrobiyolojik Kalitelerinin Belirlenmesi Kars Piyasasında Tüketime Sunulan Sade Dondurmaların Mikrobiyolojik Kalitelerinin Belirlenmesi Aksem AKSOY 1*, Çiğdem SEZER 2, Leyla VATANSEVER 2 1 Kafkas Üniversitesi, Kars Meslek Yüksek Okulu, Gıda Teknolojisi

Detaylı

EYLÜL 2010 S0461&S0462

EYLÜL 2010 S0461&S0462 İSTANBUL İL KONTROL LABORATUVAR MÜDÜRLÜĞÜ GIDA MİKROBİYOLOJİSİNDE DIŞ KALİTE DEĞERLENDİRMESİ (EQA=EXTERNAL QUALITY ASSESMENT) SONUÇ RAPORU EYLÜL 2010 S0461&S0462 İstanbul İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü

Detaylı

ÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ. Koliform Bakteri Grubunun Tanımı

ÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ. Koliform Bakteri Grubunun Tanımı ÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ Koliform Bakteri Grubunun Tanımı Koliform grubunu oluşturan bakteriler; tamamı aerobik veya fakültatif anaerobik olan, gram negatif, spor oluşturmayan,

Detaylı

En Yakın ve En Güvenilir Gıda Hijyeni Danışmanınız

En Yakın ve En Güvenilir Gıda Hijyeni Danışmanınız En Yakın ve En Güvenilir Gıda Hijyeni Danışmanınız FİRMA PROFİLİ Akademik Hijyen Ltd. Şti., İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Özer Ergün ün başkanlığında bir grup akademisyen tarafından, her

Detaylı

Ġ.Ü. MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MĠKROORGANĠZMALARIN ASEPTĠK TRANSFERĠ VE ÇĠZGĠ EKĠM

Ġ.Ü. MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MĠKROORGANĠZMALARIN ASEPTĠK TRANSFERĠ VE ÇĠZGĠ EKĠM Ġ.Ü. MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ Çevre Mikrobiyolojisi Dersi Laboratuvar Uygulama 4 MĠKROORGANĠZMALARIN ASEPTĠK TRANSFERĠ VE ÇĠZGĠ EKĠM 1. ASEPTĠK TEKNĠKLER Mikroorganizmalar, teneffüs

Detaylı

Gıda Zehirlenmesi ve Önlenmesi

Gıda Zehirlenmesi ve Önlenmesi (16.12.2001) İçindekiler... 1 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Oluşur?... 1 Gıdalara Nasıl Bulaşma Olur?... 2 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Önlenir?... 3 Bazı Yaygın Gıda Zehirleyen Bakteriler... 3 Salmonella... 3 Bacillus...

Detaylı

Süt ve Süt Ürünlerinde Hijyen ve Kontroller (27-31 Mayıs 2013, Brescia, İTALYA)

Süt ve Süt Ürünlerinde Hijyen ve Kontroller (27-31 Mayıs 2013, Brescia, İTALYA) Süt ve Süt Ürünlerinde Hijyen ve Kontroller (27-31 Mayıs 2013, Brescia, İTALYA) Dr. İLKNUR GÖNENÇ Gıda Mühendisi 30 EKİM 2013 ANKARA SUNU AKIŞI Eğitim; Amaç Yer Ġçerik Değerlendirme Eğitimle İlgili Bilgiler

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Uluç Mh. 24. Cadde Erhan Çaçur İşmerkezi 5/3 1. Kat 07000 ANTALYA/TÜRKİYE Tel : 0 242 229 84 06 Faks : 0 242 229 84 16 E-Posta : info@antalyalab.com

Detaylı

KOD TANIM 2018 BİRİM FİYAT AÇIKLAMA CEV.MBL.0001 Mikrobiyolojik Numune Alınması, Taşınması ve Muhafazası

KOD TANIM 2018 BİRİM FİYAT AÇIKLAMA CEV.MBL.0001 Mikrobiyolojik Numune Alınması, Taşınması ve Muhafazası CEV.MBL.0001 Mikrobiyolojik Numune Alınması, Taşınması ve Muhafazası 270.00 TL SM 9060 A-B CEV.MBL.0002 Toplam Koliform Sayımı (MF Tekniği) 180.00 TL SM 9222 B - SM 9225 D CEV.MBL.0003 Total Koliform Sayımı

Detaylı

Kan Kültürlerini Nasıl Değerlendirelim? Rehber Eşliğinde. Dr. Banu Sancak

Kan Kültürlerini Nasıl Değerlendirelim? Rehber Eşliğinde. Dr. Banu Sancak Kan Kültürlerini Nasıl Değerlendirelim? Rehber Eşliğinde Dr. Banu Sancak KAN KÜLTÜRÜ Mikrobiyoloji laboratuvarının en değerli örneklerinden biridir. Kültür sonuçları hastanın sağ kalımı açısından kritik

Detaylı

Gıda ve Hijyen. Dr. Ertuğrul GÜÇLÜ Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Gıda ve Hijyen. Dr. Ertuğrul GÜÇLÜ Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Gıda ve Hijyen Dr. Ertuğrul GÜÇLÜ Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Gıda çeşitleri Kirli gıda nedir Konuşma planı Kirli gıdanın getirdiği riskler Gıda

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI

Yrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI Yrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI Tüketirken ne yediğimizi düşünüyoruz? Gerçekte ne yiyoruz! SAĞLIK RİSKİ?

Detaylı

Su Mikrobiyolojisi 02

Su Mikrobiyolojisi 02 İNSANİ TÜKETİM M AMAÇLI SULARDA MEMBRAN FİLTRASYON F YÖNTEMY NTEMİ İLE MİKROBM KROBİYOLOJİK K ANALİZLER Prof. Dr. Kadir HALKMAN Ankara Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Bölümü Su Mikrobiyolojisi 02 Su Mikrobiyolojisi

Detaylı

Öğretim planındaki AKTS Gıda ve Personel Hijyeni 811072000002108 1 2 0 2 5

Öğretim planındaki AKTS Gıda ve Personel Hijyeni 811072000002108 1 2 0 2 5 Ders Kodu Teok Uygulama Lab. Ulusal Kredi Öğretim planındaki AKTS Gıda ve Personel Hijyeni 811072000002108 1 2 0 2 5 Ön Koşullar : Bu dersin ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır. Önelen Dersler :

Detaylı

Pozitif kan kültürü şişesinden doğrudan MALDI-TOF MS ile identifikasyon

Pozitif kan kültürü şişesinden doğrudan MALDI-TOF MS ile identifikasyon Pozitif kan kültürü şişesinden doğrudan MALDI-TOF MS ile identifikasyon Serap Süzük Yıldız 1, Salih Altınok 1, Banu Kaşkatepe 2, Hüsniye Şimşek 1, Selçuk Kılıç 1,3 1, Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarı

Detaylı

Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) BESĠN GÜVENLĠĞĠ. BES-337 5.güz 2 0 0 4 Önkoşullar Yok Dersin dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu

Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) BESĠN GÜVENLĠĞĠ. BES-337 5.güz 2 0 0 4 Önkoşullar Yok Dersin dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori Laboratuar BESĠN GÜVENLĠĞĠ BES-337 5.güz 2 0 0 4 Önkoşullar Yok Dersin dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Dersin öğrenme ve Tartışma öğretme teknikleri Anlatım Dersin sorumlusu(ları)

Detaylı

ÖZEL YALOVA HASTANESİ YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ ENFEKSİYON KONTROL TALİMATI

ÖZEL YALOVA HASTANESİ YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ ENFEKSİYON KONTROL TALİMATI 1.AMAÇ:Yoğun Bakım Ünitesi (YBÜ) sinde hastane enfeksiyonlarının oluşmasının ve önlenmesinin kontrolünü sağlamak. 2.KAPSAM:Tüm Yoğun Bakım ünitesini kapsar. 3.KISALTMALAR: YBÜ:Yoğun Bakım Ünitesi HHEK:Hastane

Detaylı

EYLÜL 2011 S0485&S0486

EYLÜL 2011 S0485&S0486 İSTANBUL İL KONTROL LABORATUVAR MÜDÜRLÜĞÜ GIDA MİKROBİYOLOJİSİNDE DIŞ KALİTE DEĞERLENDİRMESİ (EQA=EXTERNAL QUALITY ASSESMENT) SONUÇ RAPORU EYLÜL 2011 S0485&S0486 İstanbul İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Deney Laboratuvarı Adresi : Yokuşbaşı Mah. Emin Anter Bulvarı No:43/B BODRUM 48400 MUĞLA / TÜRKİYE Tel : 0252 313 20 06 Faks : 0252 313 20 07 E-Posta : info@akademi-lab.com

Detaylı

Kan Dolaşım Enfeksiyonlarında Karar Verme Süreçleri. Prof. Dr. Aynur EREN TOPKAYA Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Kan Dolaşım Enfeksiyonlarında Karar Verme Süreçleri. Prof. Dr. Aynur EREN TOPKAYA Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Kan Dolaşım Enfeksiyonlarında Karar Verme Süreçleri Prof. Dr. Aynur EREN TOPKAYA Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Sunum Planı Kan kültürlerinin önemi Kan kültürlerinin değerlendirilmesi

Detaylı

Kateter İnfeksiyonlarında Mikrobiyoloji Doç. Dr. Deniz Akduman Karaelmas Üniversitesi it i Tıp Fakültesi İnfeksiyon hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D Kateter infeksiyonlarında etkenler; kateter

Detaylı

GİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60

GİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60 Dr. Tolga BAŞKESEN GİRİŞ Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60 Erken ve doğru tedavi ile mortaliteyi azaltmak mümkün GİRİŞ Kan

Detaylı

SÜRÜNTÜ ÖRNEKLERİNE YAKLAŞIM

SÜRÜNTÜ ÖRNEKLERİNE YAKLAŞIM Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Sürekli Tıp Eğitimi/Sürekli Mesleki Gelişim Etkinlikleri İSTANBUL TOPLANTILARI-IV SÜRÜNTÜ ÖRNEKLERİNE YAKLAŞIM Prof.Dr. Güner Söyletir Doç.Dr. Arzu İlki 1 Yara enfeksiyonlarında

Detaylı

Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı

Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı 1 GİRİŞ: İshal tüm dünyada, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır Akut ishal, özellikle çocuk ve yaşlı hastalarda önemli

Detaylı

1.5 Kalite Kontrol Bölüm Fiziksel Kalite Kriterleri Bölüm Mikrobiyolojik Kalite Kriterleri Mikrobiyal Kontaminasyon

1.5 Kalite Kontrol Bölüm Fiziksel Kalite Kriterleri Bölüm Mikrobiyolojik Kalite Kriterleri Mikrobiyal Kontaminasyon 1.5 Kalite Kontrol Günümüzde gıda mikrobiyolojisi laboratuarlarında yaygın olarak ticari dehidre formülasyonlardan hazırlanan besiyerleri veya kullanıma hazır besiyerleri kullanılmaktadır. Kullanıma hazır

Detaylı

STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP

STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ SÜZME YÖNTEMİ FİLTRASYON İLE STERİLİZASYON Süzme mekanizmalarına göre; a) Absorbsiyonla mikroorganizmaları

Detaylı

Dicle Nehrinin Hijyenik Kalitesi Üzerine Bir Araştırma. A Study About of Hygienic Quality of Dicle (Tigris) River

Dicle Nehrinin Hijyenik Kalitesi Üzerine Bir Araştırma. A Study About of Hygienic Quality of Dicle (Tigris) River Dicle Tıp Dergisi, 2006 Cilt:33, Sayı:4, (205-209) Dicle Nehrinin Hijyenik Kalitesi Üzerine Bir Araştırma M. Emin Erkan*, Aydın Vural* ÖZET Bu araştırma Dicle Nehri nin Diyarbakır bölgesinden geçen bölümündeki

Detaylı

Biyofilmler; mikroorganizmaların, biyotik veya abiyotik yüzeylere adhezyonu sonrasında oluşturdukları glikokaliks olarak da adlandırılan

Biyofilmler; mikroorganizmaların, biyotik veya abiyotik yüzeylere adhezyonu sonrasında oluşturdukları glikokaliks olarak da adlandırılan Biyofilmler; mikroorganizmaların, biyotik veya abiyotik yüzeylere adhezyonu sonrasında oluşturdukları glikokaliks olarak da adlandırılan ekstraselluler matriks içinde, birbirlerine yapışarak meydana getirdikleri

Detaylı

MİKROBİYOLOJİ LABORATUARINDA SIK KULLANILAN BAZI BESİYERLERİNİN HAZIRLANMASI VE MUHAFAZASI

MİKROBİYOLOJİ LABORATUARINDA SIK KULLANILAN BAZI BESİYERLERİNİN HAZIRLANMASI VE MUHAFAZASI MİKROBİYOLOJİ LABORATUARINDA SIK KULLANILAN BAZI BESİYERLERİNİN HAZIRLANMASI VE MUHAFAZASI Çevre Mühendisliği Laboratuarlarında yaptığımız mikrobiyolojik deneylerde en çok buyyon ve jeloz besiyerlerini

Detaylı

Ġ.Ü. MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ

Ġ.Ü. MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ Ġ.Ü. MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ Çevre Mikrobiyolojisi Dersi Laboratuvar Uygulama 6 BOYAMA TEKNİKLERİ Mikrobiyolojide çeşitli organizmaları ve bunların farklı bölgelerini boyamak için

Detaylı

DERS BİLGİ FORMU Hijyen ve Sanitasyon Satış Elemanlığı Kantin İşletmeciliği. 2. Yıl 4. Dönem

DERS BİLGİ FORMU Hijyen ve Sanitasyon Satış Elemanlığı Kantin İşletmeciliği. 2. Yıl 4. Dönem Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Sınıf/Dönem/Yıl Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Ders İle Kazandırılacak Yeterlikler Dersin İçeriği Yöntem ve Teknikler Eğitim Öğretim Ortamı

Detaylı

Acinetobacter Salgını Kontrolü. 07.03.2014 Uzm. Hem. H. Ebru DÖNMEZ

Acinetobacter Salgını Kontrolü. 07.03.2014 Uzm. Hem. H. Ebru DÖNMEZ Acinetobacter Salgını Kontrolü 07.03.2014 Uzm. Hem. H. Ebru DÖNMEZ Acinetobacter baumannii Hastalarda kolonize olarak ciddi enfeksiyonlara, septik şoka ve ölümlere yol açan nonfermentatif, gram-negatif

Detaylı

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR Kurallar Laboratuvar saatinde geç kalan öğrenciler, eğitim başladıktan sonra laboratuvara alınmayacaktır. Laboratuvarlar devamlılık arzettiği için

Detaylı

MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI

MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI Gıdaların mikrobiyal floralarını gıda üzerinde doğal olarak bulunan m.o larla; depolama, taşıma ve işleme faaliyetleri sırasında dışarıdan / çevreden bulaşan m.o lar oluşturur.

Detaylı

Hipermarketlerde Gıda Temas Yüzeylerinin Mikrobiyolojik Özellikleri ve Satış Personelinin El Hijyeni Düzeyi *

Hipermarketlerde Gıda Temas Yüzeylerinin Mikrobiyolojik Özellikleri ve Satış Personelinin El Hijyeni Düzeyi * Erciyes Üniv Vet Fak Derg 14(1), 13(3) 195 17-24, 200, 2017 2016 J Fac Vet Med Univ Erciyes 13(3) 195 200, 2016 Araştırma F. YILMAZ Makalesi AKSU Research Article Araştırma Makalesi / Research Article

Detaylı

MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, gıdaların mikrobiyolojik kriterleri ile gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması gereken kuralları kapsar.

MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, gıdaların mikrobiyolojik kriterleri ile gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması gereken kuralları kapsar. TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu: 5996 Yayımlandığı R.Gazete: 29.12.2011-28157 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı;

Detaylı

Temizlik: Mikroorganizmaların çoğalması ve yayılmasını önlemek için, yüzeylerin kir ve organik maddelerden fiziksel olarak uzaklaştırılmasıdır.

Temizlik: Mikroorganizmaların çoğalması ve yayılmasını önlemek için, yüzeylerin kir ve organik maddelerden fiziksel olarak uzaklaştırılmasıdır. DOKÜMAN NO: STR-TL-09 YAYIN TARİHİ : AĞUSTOS 2014 REVİZYON TARİHİ : 00 REVİZYON NO:00 SAYFA 1 / 5 1-Amaç: Ç.Ü Diş Hekimliği Fakültesi klinik ortamından kaynaklanabilecek enfeksiyonları önlemek için hasta,

Detaylı

MAYIS 2012 S0501&S0502

MAYIS 2012 S0501&S0502 İSTANBUL GIDA KONTROL LABORATUVAR MÜDÜRLÜĞÜ GIDA MİKROBİYOLOJİSİNDE DIŞ KALİTE DEĞERLENDİRMESİ (EQA=EXTERNAL QUALITY ASSESMENT) SONUÇ RAPORU MAYIS 2012 S0501&S0502 İstanbul Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü

Detaylı

GIDA HİJYENİ Temel Gıda Hijyeni Prof. Dr. Deniz GÖKTAN Prof. Dr. Günnur TUNÇEL İzmir, 2010

GIDA HİJYENİ Temel Gıda Hijyeni Prof. Dr. Deniz GÖKTAN Prof. Dr. Günnur TUNÇEL İzmir, 2010 GIDA HİJYENİ 1 Temel Gıda Hijyeni Prof. Dr. Deniz GÖKTAN Prof. Dr. Günnur TUNÇEL İzmir, 2010 I TEMEL GIDA HİJYENİ Prof. Dr. Deniz GÖKTAN Prof. Dr. Günnur TUNÇEL ISBN Tüm hakları saklıdır. Bu kitabın tamamı

Detaylı

Erzurum merkezindeki bazı okullardaki lavabo-tuvalet muslukları ve sularının mikrobiyolojik yönden incelenmesi

Erzurum merkezindeki bazı okullardaki lavabo-tuvalet muslukları ve sularının mikrobiyolojik yönden incelenmesi Araştırma Makalesi/Original Article Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi Erzurum merkezindeki bazı okullardaki lavabo-tuvalet muslukları ve sularının mikrobiyolojik yönden incelenmesi Microbiological

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI

SU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI SU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI Hacı SAVAŞ-SÜMAE, Su Ürünleri Sağlığı Bölüm Başkanı Su Ürünleri Sağlığı Bölüm Başkanlığı enstitümüz bünyesinde faaliyet gösteren bölümlerden birisidir. 2000 yılı başından

Detaylı

Temas kurulacak kiģiler: Uzm. Dr. Belkıs LEVENT Tel: 312-565 55 38 E-posta: b_levent@yahoo.com

Temas kurulacak kiģiler: Uzm. Dr. Belkıs LEVENT Tel: 312-565 55 38 E-posta: b_levent@yahoo.com SUġ HAZIRLAMA VE GÖNDERME PROSEDÜRÜ - Saklanmak veya gönderilmek istenen Salmonella şüpheli suşlar SS, XLD veya HE agar gibi seçici bir besiyerine pasajlanarak, saf kültürleri elde edilir. - Yatık nutrient

Detaylı

İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi

İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Tarihçe İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Bebekte septisimiyaya neden olmuştur 1958 ve 1961 de İngiltere de yine iki ölümcül menenjit vakasına neden olmuştur Enterobacter sakazakii

Detaylı

Hijyen çalışma gurubu Prof. Dr. E. Marth Graz Üniversitesi Hijyen Enstitüsü Universitaetsplatz 4 A 8010 Graz Graz,

Hijyen çalışma gurubu Prof. Dr. E. Marth Graz Üniversitesi Hijyen Enstitüsü Universitaetsplatz 4 A 8010 Graz Graz, Hijyen çalışma gurubu Prof. Dr. E. Marth Graz Üniversitesi Hijyen Enstitüsü Universitaetsplatz 4 A 8010 Graz Graz, 05.05.1995 Sayın INNUTEC GesmbH Kupferplattenweg 127 A 6373 Jochberg Konu: INNUTEC firması

Detaylı

Afyonkarahisar da Tüketilen Kaymaklı Lokumların Mikrobiyolojik Kalitesinin Araştırılması

Afyonkarahisar da Tüketilen Kaymaklı Lokumların Mikrobiyolojik Kalitesinin Araştırılması Kocatepe Veteriner Dergisi Kocatepe Veterinary Journal ARAŞTIRMA MAKALESİ RESEARCH ARTICLE Afyonkarahisar da Tüketilen Kaymaklı Lokumların Mikrobiyolojik Kalitesinin Araştırılması Şebnem PAMUK* Zeki Zeki

Detaylı

www.zaferkimya.com info@zaferkimya.com TEL: 0216 417 59 49(PBX) FAX: 0216 417 84 74

www.zaferkimya.com info@zaferkimya.com TEL: 0216 417 59 49(PBX) FAX: 0216 417 84 74 www.zaferkimya.com info@zaferkimya.com TEL: 0216 417 59 49(PBX) FAX: 0216 417 84 74 DİKKAT Meyve ve sebzelerinizi tüketmeden önce dezenfekte edeceğinizi biliyor musunuz? Sadece YIKAMAK zararlı bakterileri

Detaylı

YYU Veteriner Fakultesi Dergisi, 2011, 22 (2), ISSN: ; e-issn:

YYU Veteriner Fakultesi Dergisi, 2011, 22 (2), ISSN: ; e-issn: YYU Veteriner Fakultesi Dergisi, 2011, 22 (2), 127-132 ISSN: 1017-8422; e-issn: 1308-3651 RAPOR Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Laboratuvarında Teşhis Amacıyla

Detaylı

laboratuar muayeneleri esastır.

laboratuar muayeneleri esastır. Brucella ların neden olduğu Brucellosis; sığır, koyun, keçi, domuz, koç vs. gibi hayvanlarda, özellikle, testis, meme, uterus gibi genital organlara yerleşerek yavru atmalara ve infertiliteye yol açan

Detaylı

1. Hekim, hemşire ve diğer sağlık personelinin kontamine. elleri. 2. Hastalara bakım veren kişilerin giysilerinin kontamine

1. Hekim, hemşire ve diğer sağlık personelinin kontamine. elleri. 2. Hastalara bakım veren kişilerin giysilerinin kontamine SORUN MİKROORGANİZMALAR VE DAS YÖNTEMİ Nezahat GÜRLER İstanbul Tıp Fakültesi. Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Çapa- İSTANBUL Metisilin dirençli S.aureus Vankomisin dirençli enterokoklar

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Deney Laboratuvarı Adresi : Yenisahra Mah. Fatih Cad.. No:18/20 Ataşehir 34347 İSTANBUL / TÜRKİYE Tel : 0216 470 81 48 Faks : 0216 470 09 38 E-Posta : saniter@saniter.com.tr

Detaylı

TOPLU BESLENME YAPAN KURULUŞLARDA HİJYEN

TOPLU BESLENME YAPAN KURULUŞLARDA HİJYEN TOPLU BESLENME YAPAN KURULUŞLARDA HİJYEN Arş Gör Derya Dikmen Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Toplu Beslenme Sistemleri AB Dalı, 06100 Ankara Toplu Beslenme;

Detaylı

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI 1. Yarıyıl 1. Hafta ( 19.09.2011-23.09.2011 ) Gıda maddelerinin kalite kriterleri Beslenmeyle ilgili genel bilgilerin verilmesi Gıda güvenliği Halk Sağlığı Zoonoz enfeksiyonlarla

Detaylı

1.1- AMAÇ Sağlık hizmetleri ile ilişkili enfeksiyonların önlenmesine yönelik uyulması gereken temizlik kurallarını belirlemektir.

1.1- AMAÇ Sağlık hizmetleri ile ilişkili enfeksiyonların önlenmesine yönelik uyulması gereken temizlik kurallarını belirlemektir. 1- GENEL BİLGİLER 1.1- AMAÇ Sağlık hizmetleri ile ilişkili enfeksiyonların önlenmesine yönelik uyulması gereken temizlik kurallarını belirlemektir. 1.2- KAPSAM Bu plan Kahramanmaraş Ağız ve Diş Sağlığı

Detaylı

bekletilme ünitesi Sebze yıkama ünitesi Bulaşık yıkama ünitesi

bekletilme ünitesi Sebze yıkama ünitesi Bulaşık yıkama ünitesi MUTFAK HİJYENİ VE KİŞİSEL HİJYEN ENFEKSİYON KONTROL KURULU MUTFAK HİJYENİ Mutfakta fiziki iki alanlar; l Yemek pişirilme ünitesi Hazırlanan yemeklerin bekletilme ünitesi Sebze yıkama ünitesi Bulaşık yıkama

Detaylı

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS EVDE BİYOTEKNOLOJİ Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS STERİLİZASYON; BİTKİ DOKU KÜLTÜRLERİNDE KULLANILAN STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ VE BU STERİLİZASYON

Detaylı

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler Kişisel Bilgiler Ad-Soyad : Süreyya SALTAN EVRENSEL Ünvan : Yrd.Doç.Dr E-posta : ssaltanev@ gmail.com Telefon :02242942342 Göreve Başlama Tarihi :29/12/1986 Uzmanlık Alanları : Laboratuar Teknikleri, Süt

Detaylı

GGYS TEHLİKELERİN TANIMLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ

GGYS TEHLİKELERİN TANIMLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ Sayfa No 1/8 B:Özellikle baharatlar, bakliyatlarda (Un,ceviz, fasulye vb) küf ve aflotoksin üreme ihtimali 1 4 4 Güvenilir kaynaklardan tedarik, teslimatta ve kullanım öncesi kont. HAYIR 1 HAMMADDELER

Detaylı

Enzimlerinin Saptanmasında

Enzimlerinin Saptanmasında Gram Negatif Bakterilerde Karbapenemaz Enzimlerinin Saptanmasında OXA-48 K-Se T, Blue-Carba Test ve PCR Testlerinin Etkinliğinin Karşılaştırılması Ayham Abulaila, Fatma Erdem, Zerrin Aktaş, Oral Öncül

Detaylı

YÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

YÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM 29 Aralık 2011 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28157 (3. Mükerrer) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: YÖNETMELİK TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak

Detaylı

Türk Gıda Güvenliği Gereklilikleri

Türk Gıda Güvenliği Gereklilikleri Türk Gıda Güvenliği Gereklilikleri Temmuz 2013 İşbu belge ServSafe Gıda Güvenliği Online Kursu nun bölümlerinden organize edilmiştir. Kurs içeriği ve Türkiye deki gıda güvenliği gereklilikleri arasındaki

Detaylı

Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi

Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi 1 24 Aralık 2012-22 Mart 2013 Maryland Üniversitesi Amerika Birleşik Devletleri 2 3 Maryland Üniversitesi

Detaylı

'nosocomial' Yunanca iki kelimeden oluşur

'nosocomial' Yunanca iki kelimeden oluşur 'nosocomial' Yunanca iki kelimeden oluşur 'nosus' hastalık 'komeion' icabına bakmak 'nosocomial' tıbbi tedavi altında iken hastanın edindiği herhangi bir hastalık Tanım Enfeksiyon Hastaneye yatırıldığında

Detaylı

AFYONKARAHİSAR PİYASASINDA SATILAN DONDURMALARIN MİKROBİYOLOJİK KALİTESİ ÜZERİNDE ÇALIŞMALAR * Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

AFYONKARAHİSAR PİYASASINDA SATILAN DONDURMALARIN MİKROBİYOLOJİK KALİTESİ ÜZERİNDE ÇALIŞMALAR * Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Afyon Kocatepe Üniversitesi 8(1) Afyon Kocatepe University FEN BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF SCIENCE AFYONKARAHİSAR PİYASASINDA SATILAN DONDURMALARIN MİKROBİYOLOJİK KALİTESİ ÜZERİNDE ÇALIŞMALAR * Gökhan

Detaylı

Sonuçların Gönderildiği Son Tarihi : 10 Ekim 2014

Sonuçların Gönderildiği Son Tarihi : 10 Ekim 2014 İSTANBUL GIDA KONTROL LABORATUVAR MÜDÜRLÜĞÜ GIDA MİKROBİYOLOJİSİNDE DIŞ KALİTE DEĞERLENDİRMESİ (EQA=EXTERNAL QUALITY ASSESMENT) SONUÇ RAPORU EYLÜL 2014 S0557&S0558 İstanbul Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü

Detaylı