Deneysel ve klinik araştırmalar. rmalara giriş. Ekspirasyon

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Deneysel ve klinik araştırmalar. rmalara giriş. Ekspirasyon"

Transkript

1 Deneysel ve klinik araştırmalar rmalara giriş Ekspirasyon syon havasında NO ölçümü Dr. İ.. KıvılcK lcım Oğuzülgen

2 AMAÇ Kurs sonunda deneysel çalışmalarla ilgilenen doktorlara nitrik oksit, ölçüm m teknikleri ve ölçüm m ekipmanı ile ilgili bilgi kazandırmak.

3 Öğrenim Hedefleri Ekshale nitrik oksidin oluşum um mekanizmasını ve ölçüm amacını tanımlayabilmek Ölçüm m tekniklerini tanımlayabilmek Ölçüm m yapan cihazlar hakkında bilgi sahibi olabilmek Ekshale hava ölçümlerini yorumlayabilmek Klinik araştırmalardaki rmalardaki yerini tanımlayabilmek Geçerlili erliliği i ve güvenilirlig venilirliği i hakkında bilgi sahibi olabilmek

4 Havayolu inflamasyonunun değerlendirilmesinde erlendirilmesinde kullanılan lan yöntemlery Noninvaziv yöntemler: y İndirek yöntem y BHR gösterilmesig İnvaziv yöntem y Bronkoskopik örneklem İndükte balgam Yoğunlaştırılmış ekspiryum havası Ekshale Gazlar

5 Ekspirasyon havasındaki inflamasyon belirteçleri: leri: Nitrik Oksid (NO) Karbon Monoksid (CO) Etan-Pentan Ekspirasyon havası ısısı Bronşiyal kan akımı Ekshale Gazlar

6 Nitrik Oksid (NO) Ekspirasyon havasında en uzun süreden s beri ve en çok çalışılan ekshale gazdır. İNFLAMASYON belirtecidir.

7 1987 Palmer RMJ et al. Nitric oxide release accounts for the biological activity of endothelium- derived relaxing factor. Nature 1987; 327: Endotel kaynaklı gevşetici derived relaxing factor. faktör = NO 1991 Gustafsson LE et al. Endogenous nitric oxide is present in the exhaled air of rabbits, guinea pigs and human. Biochem Biophys Res Commun 1991; 181: Ekspirasyon havasında NO ölçümü 1993 Astımlı Alving K et al. hastalarda Increased amount ekspirasyon of nitric oxide in exhaled air of asthmatics. havasında 70. NO artışı in exhaled air of asthmatics. Eur Respir J 1993; 6:

8 Hava yolu inflamasyonunun değerlendirilmesinde erlendirilmesinde noninvaziv yöntemlerin y avantajları: Hastalar tarafından kolay kabul edilir olmaları Tekrarlanabilir olmaları Ağır r olgularda dahi uygulanabilir olmaları Çocuklarda uygulanabilir olmaları Hastalığı ığın n seyri, tedaviye yanıt t ve hastalık kontrolü amacıyla kullanılabilir labilir olmaları

9 Havayolunda NO oluşum um patogenezi Makrofaj LÜMEN IL-1β+TNFα NO NO inos Ekspiryum havası Epitel hücresi MUKOZA NO Vazodilatasyon Ödem Eozinofilik İnflamasyon

10 Ekshale NO analizörleri:

11 NO analizörleri NIOX,, Aerocrine, Sweden, LR2000, Logan Res Ltd, Rochester, UK ECO Physics, ECOPHYSICS, Duernten, Switzerland //ic.net/ecophys Sievers,, Ionics Instruments, Boulder, USA

12 Nitrik Oksit Analizör çeşitleri Kemiluminisans Aerocrine, Logan, Ecomedics, Sievers Elektrokimyasal Medisoft, Aerocrine

13 Nitrik Oksit ölçüm m hazırl rlıkları Hastanın n hazırlanmas rlanması Ölçümden 1 st önce yemek yememeli birşey içmemeli Öçlümden 1 st içerisinde ciddi egzersiz yapmamış olmalı Aldığı ilaçlar kaydedilmeli Cihazın n hazırlanmas rlanması Ortam koşulları Oda havasındaki NO Kalibrasyon Kalibrasyon gazı İlgili malzemelerin gözden geçirilmesi Ağız parçasının kontrolü

14 Ekshale NO ölçümü standartize edilmiştir: Kharatinov S, Alving K, Barnes PJ. Exhaled and Nasal Nitric Oxide Measurements: Recommendations (ERS TASK FORCE). ATS/ERS Eur Respir Recommendations J 1997; 10: for Standardized Procedures ATS.. Recommendations for Standart Procedures for the Online for the Online and Offline Measurement of Exhaled and Offline Measurement of Exhaled Lower Respiratory Nitric Lower Oxide Respiratory and Nasal Nitric Oxide in Adults and Nasal and Children Nitric Oxide, AJRCCM 1999; 160: Am J Respir Crit Care Med 2005; 171: ERS/ATS Statement. Measurement of exhaled nitric oxide in children, Eur Respir J 2002; 20:

15 Sinüs örnekleri ( ppb) Nasal soluk havası (15-40 ppb) Oral soluk havası (5-15 ppb) Trakeal soluk havası (<3 ppb) Solunum sistemini farklı seviyelerinde kemilüminisans minisans analizörle ölçülen NO değerleri erleri Nat Med 1995;1:370 3.

16 Ekshale NO ölçüm m tekniği: i: Rahat pozisyonda oturan hastaya ağıa ğız z parças asından 2-32 sn boyunca NO-free hava inhalasyonu yaptırılmal lmalıdır (NO<5ppb). Hasta TLC ye kadar soluduktan sonra, nefesini tutmadan 0.05 L/sn lik akım m hızıh ile ağıa ğız z parçac acığı tarafından oluşturulan cm H 2 O luk basınca karşı nefesini verir. (Rezistansa karşı yapılan ekspirasyonla levator veli palatini kası aktivasyonu ile yumuşak damak kapanarak nasal NO kontaminasyonu önlenmiş olur).

17 Ekshale NO ölçüm m tekniği-2: Ekshalasyon süresi s erişkinlerde 6 sn nin nin üzerinde olmalıdır. Bu süre s plato konsantrasyonuna ulaşı şılması için in gerekli süredir. s Plato değeri eri birbiri ile %10 uyum içinde i inde olan en az iki ölçümün n ortalaması sonuç değerini erini verir. Am J Respir Crit Care Med 2005; 171:

18 Ekspiratuvar rezistans 3 yönly nlü valv İnspire edilen gaz Akım ölçer Ağız z parças ası NO Analizörünün mekanizması (online ölçüm)

19 Online ölçüm m (Kemilüminisans) minisans)

20 Taşı şınabilir analizörle online ölçüm (Elektrokimyasal)

21

22

23 NO Analizörünün mekanizması (offline ölçüm)

24 Offline ölçüm

25 Farkl klı analizörlerin birbiri ile korelasyonu çok iyi bulunmuştur tur. Alving K et al. Respir Res 2006; 7: Muller et al. Respir Med 2006

26 Ekshale edilen havadaki NO in fraksiyone konsantrasyonunun (FE NO ) ölçüm m birimi milyardaki parça a miktarı (parts per bilion: ppb) olarak ifade edilir. Bu değer er litredeki nanolitreye eşdee değerdir. erdir. Am J Respir Crit Care Med 2005; 171:

27 Astım m tanısı için in eşik e değer? er? FE NO > 15 ppb Astım m tanısı için in spesifisitesi %90, PPV %95 1 FE NO > 16 ppb Astım m tanısı için in spesifisite %90, PPV>% Dupont LJ et al. Am J Respir Crit Care Med 1999; 159: A861 2 Dupont LJ et al. Chest 2003;123:751-6.

28 Sağlıkl klı erişkinler FENO düzeylerid Olgu (n) FENO (ppb) Akım m hızı h (ml/sn) Chatkin et al, Foresi et al, Kharotinov et al, Malerba et al, Olin et al, Olin et al, Papi et al, Sandrini et al, ElHalawani et al, Tornberg et al, Sağlıkl klı erişinlerin inlerin %97 sinde NO < 35 ppb

29 Ölçümleri yorumlamak (tanı)

30 Ölçümleri yorumlamak (tedavi)

31 Ekshale NO değerlerini erlerini etkileyen faktörler Yaş,, cinsiyet Solunum manevraları Nefesi tutmak Sigara Balgam indüksiyonu Kafein Nirtatdan zengin diyet Alkol tüketimit Menstrual siklus Gebelik Sirkadyen ritm Solunum yolu enfeksiyonları İlaçlarlar Egzersiz Orak hücreli h anemi Kardiyopulmoner bypass Am J Respir Crit Care Med 2005; 171:

32 Ekshale NO nun kullanıld ldığı hastalıklar: Astım Primer siliyer diskinezi KOAH Sakoidoz IPF Bronşektazi AC transplantasyonu Kharitonov SA, Eur Respir Rev, 1999

33 Ekshale NO ölçümünün n astım kliniğindeki indeki yeri

34 Astıml mlı olgularda ekshale NO: Yazar, yıly Ekshale NO (ppb) Astıml mlı olgular Kontrol grubu Oran Kharitonov et al, (çocuk)( Olin et al, 2000 Kharitonov et al, (erişkin) (erşkin) Scollo et al, (çocuk)( Malmberg et al, (çocuk)( Sacco et al, (çocuk)( Silvestri et al (çocuk)( Smith et al, (erişkin+ kin+çocuk) Leung et al, (çocuk)(

35 Astımlı hastalar P<0.001 Ekshale NO Ekshale NO ( (ppb ppb) Ekshale NO (ppb) Kontrol Hafif Orta Ağır KOAH Astım Kontrol (prn salbut.) (inh steroid) Astım (oral ) (oral steroid) 16 ppb Jatakanon Barnes PJ et al. Thorax 1996 Fabri LM A et et al. al. AJRCCM AJRCCM Astım m tanısı-ast astım m ağıa ğırlığı

36 1000 p< p<0.001 Ekshale NO (ppb) Astım m Remisyon Kontrol Latent havayolu inflamasyonunun saptanması ve monitorizasyonunda. Normal SFT, negatif BPT olan, balgam ECP düzeyi d yüksek y olan subklinik astım lı hastaların n tanısında. nda. Epidemiyolojik çalışmalarda van den Toorn LM et al. AJRCCM 2000 Withers NJ et al. Eur Respir J, 1998 Van Amsterdam JG et al. Int Arch Occup Environ Health, 1999

37 1 0,5 0 p<0.05 Balgamda eosinofil (%) Day-time SS Night-time SS Bronchodilator Blood Eos Sputum Eos. consump. p< Pre Mens Post Mens. Post Mens. Pre Mens. FENO Hafta NO (ppb) & PEF var. (%) Pre Mens. p<0.05 Post Mens. Jatakanon A et al. AJRCCM 2000 Oguzulgen IK et al. J Asthma, 2002 Astım m kontrolünde. nde.

38 Ekshale NO (% değişim) eno (ppb) Hafif astım n:12/grup Budesonid/plasebo Nedocromil Steroid sodium kesilince p<0.05 p<0.05 Placebo Budesonide 100µg Budesonide 400µg Tedavi öncesi Tedavi Tedavi öncesi Tedavi sonrası sonrası Günler Türktaş Kharatinov H et al. S et Gazi al. Med Thorax J Astımda tedavinin etkinliğinin inin değerlendirilmesinde erlendirilmesinde

39 r= P=0.015 Astım m kontrolünün n değerlendirilmesinde erlendirilmesinde Oguzulgen IK et al. WAM, 2007

40 NO (ppb) 50 0 Kontrol Non-astmatik Öks-varyant Astım öksürük Astım Chatkin JM et al. AJRCCM, 1999 Kronik öksürük k ayırıcı tanısında. nda.

41 Steroid yanıtının n belirlenmesinde: Başlang langıç NO düezyi yüksek olan ve uygun antiinflamatuvar tedavi ile NO düzeyi d düşmeyen meyen olgularda steroid rezistansı veya ağır r zor astım m akla gelmelidir Payne D et al. Thorax 2001;56: Silkoff PE et al. J Allergy Clin Immunol 2005;116:

42 Mesleksel astım m tanısında: nda: Laboratuvar hayvanlarına na bağlı mesleksel astımda Kızıl l sedir ağaca acına bağlı mesleksel astımda Difenildiizosiyanat ve latekse bağlı mesleksel astımda Kaynak işçilii iliğine ine bağlı astımın n erken tanısında nda Ekshale NO düzeyinin d artışı tanıda anlamlıdır. Adisesh LA et al. Clin Exp Alergy,1998 Obata H et al. Eur Respir J, 1999 Allmers H et al. Int Arch Occup Environ Health, 2000 Lund MB et al. Occup Environ Med, 2000

43 p< p< p<0.001 Ekshale NO (ppb) p<0.05 p<0.01 p<0.002 Kronik bronşitli Sigara içmeyenler Stabil KOAH Sigara içenler Sigarayı bırakanlar KOAH Atağı Maziak W et al. AJRCCM, 1998 KOAH ataklarının n tanısında nda

44 İç ve dışd ortamda partikül l yoğunlu unluğunda unda 10 microg/m 3 artışı ışın n ekshale NO artışı ışına neden olduğu gösterilmiştir. tir. Ekshale NO ölçümü hava kirliliğinin inin etkilerinin değerlendirildi erlendirildiği i epidemiyolojik çalışmalarda kullanılabilir. labilir. Koening JQ et al. Environt Health Perspect, 2003

45 %95 GA NO (ppb) Dış ortamda Yeraltında çalışanlar (n:26) çalışanlar (n:29)* Diğer mesleksel Akciğer Hastalıklar klarının tanısında nda *Ulvestad B et al. Eur Respir J, 2001 Olin AC et al. Ur Respir J, 1999 Kolbeck KG et al. Eur Respir J, 2000

46 Eozinofiller Metakolin provokasyonu Ekshale NO (ppb) r=0.48 p=0.003 log PC 20 (mg/ml) r=-0.64 P<0.001 Balgam eozinofilisi(%) Ekshale NO (ppb) Ekshale NO nun diğer inflamasyon belirteçleri leri ile korelasyonu iyi bulunmuştur. Jatakanon et al. Thorax, 1998 Turktas H et al. J Asthma 2003

47 Geçerlilik, erlilik, güvenilirlik, g tekrarlanabilirlilik: Tekraralanabilirliği çok yüksek 637 olguda ortalama standart sapma 2.1 ppb bulunmuş. NO da 4 ppb değişiklik iklik inflamasyondaki değişikli ikliği yanıtt ttığı gösterilmiş. Aerocrin pdf

48 ÖZET: Steroid tedavisine çok duyarlı ve hızlh zlı yanıt t veren bir belirteç olarak astım m tedavisinin takibinde kullanılabilir. labilir. Astım m kontrolünün n kaybını erken öngörebileceğine ine dair artan sayıda kanıtlar vardır NO da yanıts tsızlık steroid rezistansını veya tedaviye uyum sorununu akla getirmelidir. Nonspesifik olması nedeni ile üst solunum yolu enfeksiyonu, tüberküloz, bronşektazi KOAH da da artabilir Astımı,, kronik öksürük, k, siliyer diskinezi ve kistik fizrozis ayırıcı tanısında nda yeri nettir.

49

AMAÇ. Kurs sonunda astımla ilgilenen doktorlara nitrik oksit ve ekshale hava teknikleri ile ilgili bilgi kazandırmak

AMAÇ. Kurs sonunda astımla ilgilenen doktorlara nitrik oksit ve ekshale hava teknikleri ile ilgili bilgi kazandırmak Astımda Tanı Yöntemleri NO ve ekshale hava teknikleri Dr.İ. Kıvılcım Oğuzülgen AMAÇ Kurs sonunda astımla ilgilenen doktorlara nitrik oksit ve ekshale hava teknikleri ile ilgili bilgi kazandırmak Öğrenim

Detaylı

AĞIR ASTIMDA TEDAVİ YANITINI ÖNGÖRMEK MÜMKÜN MÜ? BİYO-BELİRTEÇLER

AĞIR ASTIMDA TEDAVİ YANITINI ÖNGÖRMEK MÜMKÜN MÜ? BİYO-BELİRTEÇLER AĞIR ASTIMDA TEDAVİ YANITINI ÖNGÖRMEK MÜMKÜN MÜ? BİYO-BELİRTEÇLER Dr. Dilşad Mungan Ankara Üniversitesi Göğüs Hastalıkları ABD Allerji ve İmmünoloji BD 9 Haziran 2018 Koç Üniversitesi, İstanbul ık Plan

Detaylı

Bronş Provokasyon Testleri

Bronş Provokasyon Testleri Bronş Provokasyon Testleri Doç.. Dr. Gül G l KARAKAYA Hacettepe Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Göğüs s Hastalıklar kları AD Erişkin Allerji Ünitesi Bronş aşırı duyarlılığı ığı Değişik ik uyaranlara karşı

Detaylı

Bronşiyal Astımlı Hastalarda Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyi

Bronşiyal Astımlı Hastalarda Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyi Bronşiyal Astımlı Hastalarda Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyi Ahmet Selim YURDAKUL*, Sema CANBAKAN**, Nermin ÇAPAN**, Yılmaz BAŞER** * Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim

Detaylı

balgam incelemeleri Prof. Dr. Füsun F llık k Kongresi

balgam incelemeleri Prof. Dr. Füsun F llık k Kongresi İndükte balgam incelemeleri Prof. Dr. Füsun F YıldY ldız Kocaeli Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Göğüs s Hastalıklar kları Anabilim Dalı Türk Toraks Derneği i 9. YıllY llık k Kongresi Astım m havayollarının

Detaylı

Yoğunlaştırılmış Ekspirasyon Havası (YEH, Exhaled Breath Condensate) Doç. Dr. Mehmet Polatlı Adnan Menderes Üni Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları

Yoğunlaştırılmış Ekspirasyon Havası (YEH, Exhaled Breath Condensate) Doç. Dr. Mehmet Polatlı Adnan Menderes Üni Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Yoğunlaştırılmış Ekspirasyon Havası (YEH, Exhaled Breath Condensate) Doç. Dr. Mehmet Polatlı Adnan Menderes Üni Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD-AYDIN Sunum planı Yoğunlaştırılmış ekspirasyon havası

Detaylı

BRONŞ DUYARLILIK TESTLERİ. Prof. Dr. Tunçalp Demir

BRONŞ DUYARLILIK TESTLERİ. Prof. Dr. Tunçalp Demir BRONŞ DUYARLILIK TESTLERİ Prof. Dr. Tunçalp Demir BRONŞ DUYARLILIK TESTLERİ 1.)REVERSİBİLİTE 2.)BRONŞ PROVOKASYON TESTLERİ REVERSİBİLİTE Tanım Havayolu obstrüksiyonu bulunan olgularda, farmakolojik bir

Detaylı

Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri

Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri Nilay Orak Akbay*, Züleyha Bingöl*, Nuran Gökbulut*, Esen Kıyan*, Ekrem Bilal Karaayvaz**, Mehmet Kocaağa**, Ahmet Kaya

Detaylı

Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri

Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri Prof. Dr. İpek Türktaş Gazi Tıp Fakültesi, Ankara 6 Yaşı şına gelene kadar ~ %50 sinde en az 1 vizing atağı olacaktır Tekrarlıyan Bronşiolitler (Hışıltılı Bebekler)

Detaylı

Nitrik Oksit ve Solunum Sistemi Doç. Dr. Bülent GÜMÜŞEL Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı

Nitrik Oksit ve Solunum Sistemi Doç. Dr. Bülent GÜMÜŞEL Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Nitrik Oksit ve Solunum Sistemi Doç. Dr. Bülent GÜMÜŞEL Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Türk Farmakoloji Derneği ne Teşekkür Ederim. 1 1980 Robert Furchgott EDRF=Nitrik

Detaylı

Pulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri

Pulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri Pulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri Doç. Dr. Funda Coşkun Uludağ Üniversitesi Göğüs Hastalıkları 1. Ulusal ADHAD Kongresi 26-29 Mayıs 2016 Kıbrıs Amaç Solunum

Detaylı

Kronik Öksürük. Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı

Kronik Öksürük. Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Kronik Öksürük Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Epidemiyoloji Polikliniklerde en sık 5. şikayet %88-100 neden saptanıyor Spesifik tedavi

Detaylı

TTD Kış Okulu 2015 Havayolu Hastalıkları Modülü. Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen

TTD Kış Okulu 2015 Havayolu Hastalıkları Modülü. Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen TTD Kış Okulu 2015 Havayolu Hastalıkları Modülü Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen Olgu 1: 46y, E. 8 yıldır astım tanısıyla takipli Son 3 aydır artan yakınmaları var: Haftada 4-5 gün semptomları var Ayda 3-4 kez

Detaylı

Meslek Astımı nın Tanısı. Arif Çımrın

Meslek Astımı nın Tanısı. Arif Çımrın Meslek Astımı nın Tanısı Arif Çımrın 1 Meslek astımı neden önemli? 1/1 Endüstrileşme ile önemi artıyor -İş ile ilişkili solunumsal sorunların %52 sinden sorumlu (British Columbia) -Genel populasyonda astımlıların

Detaylı

Hışıltılı Çocuk. Ne zaman astım diyelim?

Hışıltılı Çocuk. Ne zaman astım diyelim? Pediatrik Astım Hışıltılı Çocuk Ne zaman astım diyelim? Prof. Dr. Hasan YÜKSEL 2. Puader Kongresi 2013, Antalya Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji Bilim Dalı ve Solunum Birimi hyukselefe@hotmail.com

Detaylı

TEMEL SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRME. Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD TTD Kış Okulu, Şubat 2018

TEMEL SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRME. Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD TTD Kış Okulu, Şubat 2018 TEMEL SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRME Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD TTD Kış Okulu, Şubat 2018 Spirometri Standart spirometre kullanarak akciğer fonksiyonlarını ölçmeye

Detaylı

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRENİM HEDEFLERİ SFT parametrelerini tanımlayabilmeli, SFT ölçümünün doğru yapılıp yapılmadığını açıklayabilmeli, SFT sonuçlarını yorumlayarak olası tanıyı

Detaylı

Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyinin Sigara İçimi ile İlişkisi #

Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyinin Sigara İçimi ile İlişkisi # Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyinin Sigara İçimi ile İlişkisi # Ahmet Selim YURDAKUL, Sema CANBAKAN, Fatih NADİRLER, Yılmaz BAŞER Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Merkezi, ANKARA

Detaylı

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ N Emiralioğlu, U Özçelik, G Tuğcu, E Yalçın, D Doğru, N Kiper Hacettepe Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Genel Bilgiler Primer

Detaylı

Temel SFT Yorumlama. Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

Temel SFT Yorumlama. Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD Temel SFT Yorumlama Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD SPİROMETRİ ENDİKASYONLARI A. Semptom, bulgu veya anormal laboratuar sonuçları varlığında akciğer hastalığı tanısını doğrulamak

Detaylı

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık

Detaylı

Hava Yolu Hastal klar nda Ekspirasyon Havas ndaki nflamasyon Göstergeleri

Hava Yolu Hastal klar nda Ekspirasyon Havas ndaki nflamasyon Göstergeleri DERLEME Hava Yolu Hastal klar nda Ekspirasyon Havas ndaki nflamasyon Göstergeleri pek K v lc m O uzülgen Gazi Üniversitesi T p Fakültesi Gö üs Hastal klar Anabilim Dal, Ankara ÖZET Günümüzde baz hava yolu

Detaylı

Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme. Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya

Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme. Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya x eksenine ölçülen volüm, y eksenine ise akım hızı (volüm/zaman) konulur l Akım

Detaylı

Doç Dr Ömür AYDIN. Ankara ÜTF Göğüs Hastalıkları ABD İmmunoloji-Allerji BD

Doç Dr Ömür AYDIN. Ankara ÜTF Göğüs Hastalıkları ABD İmmunoloji-Allerji BD Doç Dr Ömür AYDIN Ankara ÜTF Göğüs Hastalıkları ABD İmmunoloji-Allerji BD Mesleksel astım tedavisinde temel prensipler Mesleksel astımda prognoz Maruziyetin kesilmesi/azaltılmasının sonuçları Mesleksel

Detaylı

Bronkoalveolar lavaj, balgam ve ekshale klinik ilişkili inflamatuar belirteçler: Sağlıklı erişkinlerdeki değerleri

Bronkoalveolar lavaj, balgam ve ekshale klinik ilişkili inflamatuar belirteçler: Sağlıklı erişkinlerdeki değerleri Eur Respir J 2007; 30: 769 781 DOI: 10.1183/09031936.00112306 CopyrightERS Journals Ltd 2007 DERLEME Bronkoalveolar lavaj, balgam ve ekshale klinik ilişkili inflamatuar belirteçler: Sağlıklı erişkinlerdeki

Detaylı

Sarkoidozlu Olgularda Bronkoalveoler Lavajdaki Hücre Subgrupları ile Ekshale Nitrik Oksit İlişkisi #

Sarkoidozlu Olgularda Bronkoalveoler Lavajdaki Hücre Subgrupları ile Ekshale Nitrik Oksit İlişkisi # Sarkoidozlu Olgularda Bronkoalveoler Lavajdaki Hücre Subgrupları ile Ekshale Nitrik Oksit İlişkisi # Arzu ERTÜRK*, Meral GÜLHAN*, Sema ÖNCÜL CANBAKAN*, Deniz ERBAŞ**, Nermin ÇAPAN* * Atatürk Göğüs Hastalıkları

Detaylı

Spirometreye Giriş ve Standardizasyon Prof Dr Tunçalp DEMİR

Spirometreye Giriş ve Standardizasyon Prof Dr Tunçalp DEMİR Spirometreye Giriş ve Standardizasyon Prof Dr Tunçalp DEMİR Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD SPİROMETRE Spirometre soluk alma ya da verme sırasında oluşan akım ya da volüm değişikliklerini

Detaylı

Astımlı olgularda yoğunlaştırılmış soluk havasında nitrik oksit seviyeleri ile. astım kontrol ölçekleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Astımlı olgularda yoğunlaştırılmış soluk havasında nitrik oksit seviyeleri ile. astım kontrol ölçekleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi Astımlı olgularda yoğunlaştırılmış soluk havasında nitrik oksit seviyeleri ile astım kontrol ölçekleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi Hüsamettin SAZLIDERE 1, Serhat ÇELİKEL 2, Handan İNÖNÜ 1, Sibel

Detaylı

Ast m ve KOAH Olgular ile Sigara çen ve çmeyen Sa l kl larda AMP ve Metakolin ile Bronfl Provokasyon Testi

Ast m ve KOAH Olgular ile Sigara çen ve çmeyen Sa l kl larda AMP ve Metakolin ile Bronfl Provokasyon Testi ARAfiTIRMA / Original Article TANI YÖNTEMLER / Diagnostic Methods Toraks Dergisi 2008; 9(1): 22-6 Ast m ve KOAH Olgular ile Sigara çen ve çmeyen Sa l kl larda AMP ve Metakolin ile Bronfl Provokasyon Testi

Detaylı

Düzce de Hava Kirliliği ve Solunum Hastalıkları. Yrd. Doç. Dr. Ege GÜLEÇ BALBAY Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Düzce de Hava Kirliliği ve Solunum Hastalıkları. Yrd. Doç. Dr. Ege GÜLEÇ BALBAY Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Düzce de Hava Kirliliği ve Solunum Hastalıkları Yrd. Doç. Dr. Ege GÜLEÇ BALBAY Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Hava Kirliliği Doğal olarak havada olmayan ya da zararlı

Detaylı

ASTIMDA SOLUNUM TESTLERİ. Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu

ASTIMDA SOLUNUM TESTLERİ. Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu ASTIMDA SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu SFT NİN N ASTIMDA YERİ Tanı Ayırıcı tanı Farklı fenotiplerin ayırımı Patogenezin irdelenmesi Ağırlık k derecesinin belirlenmesi İzlem SFT NİN

Detaylı

ASTIMLI HASTALARDA İLAÇ UYUMUNUN ASTIM KONTROLÜ, HAVAYOLU İNFLAMASYONU VE ATAKLAR ÜZERİNE ETKİSİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Tuğba (KÖRLÜ) AKKALE

ASTIMLI HASTALARDA İLAÇ UYUMUNUN ASTIM KONTROLÜ, HAVAYOLU İNFLAMASYONU VE ATAKLAR ÜZERİNE ETKİSİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Tuğba (KÖRLÜ) AKKALE T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI ASTIMLI HASTALARDA İLAÇ UYUMUNUN ASTIM KONTROLÜ, HAVAYOLU İNFLAMASYONU VE ATAKLAR ÜZERİNE ETKİSİ UZMANLIK TEZİ Dr. Tuğba (KÖRLÜ) AKKALE

Detaylı

Sunum planı. Epidemiyoloji Tanım Sınıflama Değerlendirme Tedavi Özet

Sunum planı. Epidemiyoloji Tanım Sınıflama Değerlendirme Tedavi Özet Sunum planı Epidemiyoloji Tanım Sınıflama Değerlendirme Tedavi Özet En sık hekime başvuru nedeni Okul çağındaki çocuklarda %35-40 viral enfeksiyonlar sonrası 10 gün %10 çocukta 25 günü geçer. Neye öksürük

Detaylı

Prof. Dr. İpek Türktaş. Gazi Üniversitesi, Pediatrik Allerji ve Astım BD

Prof. Dr. İpek Türktaş. Gazi Üniversitesi, Pediatrik Allerji ve Astım BD ASTIM TEDAVİSİNDE YENİLİKLER Prof. Dr. İpek Türktaş Gazi Üniversitesi, Pediatrik Allerji ve Astım BD Basamak tedavisi : Amaç kontrolü sağlamak 2 2. Start at initial Level of severity; gradually step up.

Detaylı

Astımlı Çocuklarda Serum Periostin ve Soluk Havasında Nitrik Oksit Düzeyi

Astımlı Çocuklarda Serum Periostin ve Soluk Havasında Nitrik Oksit Düzeyi ASTIM ALLERJİ İMMÜNOLOJİ ASTHMA ALLERGY IMMUNOLOGY doi: 10.21911/aai.383 ARAŞTIRMA/RESEARCH ARTICLE Astımlı Çocuklarda Serum Periostin ve Soluk Havasında Nitrik Oksit Düzeyi Serum Periostin Level and Exhaled

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMINDA TEDAVİ. Dr. Arif KUT

ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMINDA TEDAVİ. Dr. Arif KUT ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMINDA TEDAVİ Dr. Arif KUT ASTIM Kronik enflamatuvar bir hastalıktır Çok sayıda hücre ve mediatör rol alır Solunum yollarında aşırı duyarlılık vardır Tekrarlayıcı öksürük ve hırıltı ile

Detaylı

Genel Önlemler. Dr. Bülent Çiftçi Sanatoryum Hastanesi Keçiören-Ankara

Genel Önlemler. Dr. Bülent Çiftçi Sanatoryum Hastanesi Keçiören-Ankara Genel Önlemler Dr. Bülent Çiftçi Sanatoryum Hastanesi Keçiören-Ankara OSAS tedavisinde altın standart tedavi yöntemi PAP tedavisidir. Yaşam tarzı değişikliği Obezite Alkol Sigara Egzersiz(aşırı yorgunluk!!!)

Detaylı

HIŞILTILI ÇOCUKLARA YAKLAŞIM

HIŞILTILI ÇOCUKLARA YAKLAŞIM HIŞILTILI ÇOCUKLARA YAKLAŞIM 1. PUADER KONGRESİ ANTALYA 2012 Dr. İpek Türktaş Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara ipektur@gmail.com STRİDOR? VİZİNG? BRONŞİOLİT %80 ÜSYE %20 BRONŞİOLİT BRONŞİOLİT

Detaylı

Solunum Fonksiyon Testleri. Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları

Solunum Fonksiyon Testleri. Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Testleri Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Laboratuvarı Göğüs Hastalıklarının En Gürültülü Yeri İyi ventile edilmiş Nem %2080 Isı 1430

Detaylı

KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı

KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı KOAH Zararlı gaz ve partiküllere karşı havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici özellikteki kalıcı hava akımı

Detaylı

TTD Kış Okulu 2016 Havayolu Hastalıkları Modülü. Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen

TTD Kış Okulu 2016 Havayolu Hastalıkları Modülü. Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen TTD Kış Okulu 2016 Havayolu Hastalıkları Modülü Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen Olgu 1: 46y, E. 8 yıldır as0m tanısıyla takipli Son 3 aydır artan yakınmaları var: Ha=ada 4-5 gün semptomları var Ayda 3-4 kez nokturnal

Detaylı

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 4 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJ TANITIM REHBERİ

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 4 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJ TANITIM REHBERİ İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 4 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı 1 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI TANITIM

Detaylı

HANGİ ASTIMLIYA HANGİ TEDAVİ?

HANGİ ASTIMLIYA HANGİ TEDAVİ? HANGİ ASTIMLIYA HANGİ TEDAVİ? Münevver Erdinç Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı munevver.erdinc@ege.edu.tr ASTIM TANIMI Kronik hava yolu inflamasyonu Bronş aşırı duyarlılığı

Detaylı

Temel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Temel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Temel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Solunum fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılan testler nelerdir? Solunum

Detaylı

ASTIMDA YENİ BİYOLOJİK AJANLAR. Doç. Dr. İnsu Yılmaz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD

ASTIMDA YENİ BİYOLOJİK AJANLAR. Doç. Dr. İnsu Yılmaz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD ASTIMDA YENİ BİYOLOJİK AJANLAR Doç. Dr. İnsu Yılmaz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD Astım-Yeni biyolojik tedaviler Omalizumab (Anti-IgE) Mepolizumab

Detaylı

Astım hastalarında serum nitrik oksit düzeyleri *

Astım hastalarında serum nitrik oksit düzeyleri * Astım hastalarında serum nitrik oksit düzeyleri * Nuh Korkmaz 1, Selim Uzunoğlu 2 1 Keskin Lisesi, Kırıkkale 2 Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Moleküler Biyoloji

Detaylı

TÜRK TORAKS DERNEĞİ ASTIM ALLERJİ ÇALIŞMA GRUBU EYLEM PLANI ÇALIŞMA GRUBU PROJELERİ

TÜRK TORAKS DERNEĞİ ASTIM ALLERJİ ÇALIŞMA GRUBU EYLEM PLANI ÇALIŞMA GRUBU PROJELERİ TÜRK TORAKS DERNEĞİ ASTIM ALLERJİ ÇALIŞMA GRUBU EYLEM PLANI 2018-2020 ÇALIŞMA GRUBU PROJELERİ Proje Adı tarih Hedef İzlenecek strateji Sorumlu kişiler DEVAM EDEN PROJELERİMİZ: İkinci Ve Üçüncü Basamak

Detaylı

Dönem 3 Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri:

Dönem 3 Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Konu: Amaç: Öğrenim Hedefleri: Dönem 3 Konu: Solunum sistemi hastalıklarında semptomlar Amaç: Dönem 3 öğrencileri bu dersin sonunda solunum sistemi hastalıklarında öksürük,balgam çıkarma,nefes darlığı,gögüs ağrısı,hemoptizi gibi semtomları

Detaylı

MONİ TANISINDA K) TANI YÖNTEMLERY NTEMLERİ. kları Anabilim Dalı

MONİ TANISINDA K) TANI YÖNTEMLERY NTEMLERİ. kları Anabilim Dalı VENTİLAT LATÖR İLİŞKİLİ PNÖMON MONİ TANISINDA İNVAZİV(BRONKOSKOPİK) K) TANI YÖNTEMLERY NTEMLERİ Dr Gül G l Gürsel G Gazi Üniversitesi Tıp T Fakültesi Göğüs G s Hastalıklar kları Anabilim Dalı Tanı yaklaşı

Detaylı

PULMONER REHABİLİTASYONDA SOLUNUM İŞİ VE NEFES DARLIĞINI AZALTMA YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Fzt. Sema Savcı H.Ü. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu

PULMONER REHABİLİTASYONDA SOLUNUM İŞİ VE NEFES DARLIĞINI AZALTMA YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Fzt. Sema Savcı H.Ü. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu PULMONER REHABİLİTASYONDA SOLUNUM İŞİ VE NEFES DARLIĞINI AZALTMA YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Fzt. Sema Savcı H.Ü. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Ventilatuar Limitasyon Dispne Aktivitenin azalması Fonksiyon

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA

EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA 1. vaka S.P ERKEK 1982 DOĞUMLU YUTMA GÜÇLÜĞÜ ŞİKAYETİ MEVCUT DIŞ MERKEZDE YAPILAN ÖGD SONUCU SQUAMOZ HÜCRELİ CA TANISI ALMIŞ TEKRARLANAN

Detaylı

HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili

Detaylı

Kronik inflamasyonun neden olduğu bronş hiperreaktivitesidir.

Kronik inflamasyonun neden olduğu bronş hiperreaktivitesidir. Bronşial astım ve tedavisi Dr. Müsemma Karabel Sunu Planı Pediatrik astımın özellikleri Klinik Bulgular Tanı basamakları Öykü GINA önerisi anket:2008 FM LAB Pediatrik astımın tedavisi Atak tedavisi Pediatrik

Detaylı

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Sema Umut

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Sema Umut SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Sema Umut SPİROMETR ROMETRİK İNCELEME Solunum fonksiyonlarını değerlendirmede erlendirmede kullanılan lan temel testtir. Spirometre soluk alıp verme sırasında oluşan akım veya

Detaylı

ÇOCUKLARDA SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

ÇOCUKLARDA SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı ÇOCUKLARDA SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Akciğer fonksiyon testleri değerlendirilen fonksiyonlara göre çeşitli gruplara ayrılır

Detaylı

ENFEKSİYON SEKELLERİ

ENFEKSİYON SEKELLERİ ENFEKSİYON SEKELLERİ Postenfeksiyöz Bronşiyolitis Obliterans Prof. Dr. Deniz Doğru Ersöz Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi Bronşiyolitis Obliterans (BO) Alt solunum

Detaylı

Solunum Mekaniklerinin Ölçülmesi

Solunum Mekaniklerinin Ölçülmesi Solunum Mekaniklerinin Ölçülmesi 23 Nisan 2008 TTD 11.Yıll llık k Kongresi, Antalya Dr. Zuhal Karakurt Süreyyapaşa Göğüs s Hastalıklar kları ve Göğüs s Cerrahisi Eğitim E -Araştırma rma Hastanesi, İstanbul

Detaylı

Öksürük. Pınar Çelik

Öksürük. Pınar Çelik Öksürük Pınar Çelik Öksürük Öksürük, akciğerleri aspirasyondan koruyan, sekresyonların atılmasını sağlayan, istemli veya istemsiz refleks yolla oluşan, ani patlayıcı ekspirasyon manevrasıdır. Öksürük refleksinin

Detaylı

17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ

17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ 17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ GİRİŞ Ülkemizde KOAH prevalansı 40 yaş üzeri erişkin nüfusta %19 dur, diğer bir ifadeyle yaklaşık

Detaylı

OKUL ÖNCESİ HIRILTILI ÇOCUKLARDA TEDAVİNİN OLGULAR İLE TARTIŞILMASI

OKUL ÖNCESİ HIRILTILI ÇOCUKLARDA TEDAVİNİN OLGULAR İLE TARTIŞILMASI OKUL ÖNCESİ HIRILTILI ÇOCUKLARDA TEDAVİNİN OLGULAR İLE TARTIŞILMASI Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Prof Dr Fazilet Karakoç 3 yaşında erkek hasta term olarak doğmuş

Detaylı

ÜLKEMİZDE DENEYSEL ÇALIŞMALAR YAPAN LABORATUARLARDAN BİR ÖRNEK GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ABD HÜCRE KÜLTÜRÜ LABORATUARI

ÜLKEMİZDE DENEYSEL ÇALIŞMALAR YAPAN LABORATUARLARDAN BİR ÖRNEK GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ABD HÜCRE KÜLTÜRÜ LABORATUARI ÜLKEMİZDE DENEYSEL ÇALIŞMALAR YAPAN LABORATUARLARDAN BİR ÖRNEK GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ABD HÜCRE KÜLTÜRÜ LABORATUARI GENEL BİLGİ Hücre Kültürü laboratuarı 2007 de Prof.

Detaylı

Taner KÜÇÜKCERİT, Atakan ERKILINÇ. Halide OĞUŞ, Füsun GÜZELMERİÇ, Tuncer KOÇAK Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul

Taner KÜÇÜKCERİT, Atakan ERKILINÇ. Halide OĞUŞ, Füsun GÜZELMERİÇ, Tuncer KOÇAK Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul Taner KÜÇÜKCERİT, Atakan ERKILINÇ. Halide OĞUŞ, Füsun GÜZELMERİÇ, Tuncer KOÇAK Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği Giriş ve Amaç

Detaylı

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Doç Dr Tunçalp Demir

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Doç Dr Tunçalp Demir SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Doç Dr Tunçalp Demir SFT-SINIFLANDIRMA A-)Spirometrik inceleme 1. Basit spirometri 2. Akım-volüm halkası a)maksimal volenter ventilasyon (MVV) b)reversibilite c)bronş provokasyonu

Detaylı

Toplum başlangıçlı Escherichia coli

Toplum başlangıçlı Escherichia coli Toplum başlangıçlı Escherichia coli nin neden olduğu üriner sistem infeksiyonlarında siprofloksasin direnci ve risk faktörleri: Prospektif kohort çalışma Türkan TÜZÜN 1, Selda SAYIN KUTLU 2, Murat KUTLU

Detaylı

Vaxoral. Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5. Şimdi. Zamanı. KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı

Vaxoral. Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5. Şimdi. Zamanı. KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5 Şimdi KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı Yaşlılık Düşük bağışıklık Hırıltılı öksürük Kirli ortam Pasif içicilik Zamanı Tekrarlayan

Detaylı

SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI

SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI Yardım edin sinüslerim beni öldürüyor! Bunu daha önce hiç söylediniz mi?. Eğer cevabınız hayır ise siz çok şanslısınız demektir. Çünkü her yıl milyonlarca lira sinüs problemleri

Detaylı

Mesleki Havayolu Hastalıkları. Prof. Dr. Fatma Evyapan Pamukkale Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Mesleki Havayolu Hastalıkları. Prof. Dr. Fatma Evyapan Pamukkale Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Mesleki Havayolu Hastalıkları Prof. Dr. Fatma Evyapan Pamukkale Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Akış Şeması İşyeri ve astım Meslek astımı Reaktiv havayolu disfonksiyonu sendromu (RADS) Mesleğe

Detaylı

Bronşiyal Astım ve Allerjik Rinitli Hastalarda Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyi

Bronşiyal Astım ve Allerjik Rinitli Hastalarda Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyi - ORĐJĐNAL ARAŞTIRMA Bronşiyal Astım ve Allerjik Rinitli Hastalarda Ekspire Edilen Havadaki Nitrik Oksit Düzeyi Dr. Ahmet Selim YURDAKUL, a Dr. Sema CANBAKAN, b Dr. Nermin ÇAPAN, b Dr. Yılmaz BAŞER b a

Detaylı

ORGANİZMADA KARBONDİOKSİT: KAPNOGRAF

ORGANİZMADA KARBONDİOKSİT: KAPNOGRAF ORGANİZMADA KARBONDİOKSİT: KAPNOGRAF DR. AYŞE HANCI HAMİDİYE ŞİŞLİ ETFAL EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ Kapnograf hipoksinin hızlı ayırıcı tanısında yol gösteren indirek ventilasyon monitörüdür İlk kez

Detaylı

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM Doç. Dr. Alpaslan Alp Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dünya Sağlık Örgütü 2009 Yılı Raporu Aktif tüberkülozlu hasta

Detaylı

Tıkandım, Nefes Alamıyorum. Tunçalp Demir

Tıkandım, Nefes Alamıyorum. Tunçalp Demir Tıkandım, Nefes Alamıyorum Tunçalp Demir Olgu 1 55 yaşında erkek hasta 2-3 yıldır nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma yakınmaları mevcut. Nefes darlığı düz yolda giderken bile oluyor. Geçen yıl 1 kez

Detaylı

Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde ventilatör ilişkili pnömoninin önlenmesinde bundle stratejisi

Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde ventilatör ilişkili pnömoninin önlenmesinde bundle stratejisi Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde ventilatör ilişkili pnömoninin önlenmesinde bundle stratejisi Yrd.Doç.Dr. İsmail Kürşad Gökçe İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Trakeostomi ya da endotrakeal

Detaylı

Astım ve Nitrik Oksit

Astım ve Nitrik Oksit Mukadder ÇALIKOĞLU*, İlker ÇALIKOĞLU**, Bahar ULUBAŞ* * Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, ** Silifke Devlet Hastanesi Biyokimya Kliniği, MERSİN ÖZET Bu derleme nitrik

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü Sayı : 37.81 1.563-934/ 28/04/2014 Konu : Teklife Davet Tel : Faks : Kurumumuzun ihtiyacı olan (2) kalem Dünya Astım Günü

Detaylı

KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) TANIMI SINIFLAMASI RİSK FAKTÖRLERİ PATOFİZYOLOJİSİ EPİDEMİYOLOJİSİ

KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) TANIMI SINIFLAMASI RİSK FAKTÖRLERİ PATOFİZYOLOJİSİ EPİDEMİYOLOJİSİ KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI (KOAH) TANIMI SINIFLAMASI RİSK FAKTÖRLERİ PATOFİZYOLOJİSİ EPİDEMİYOLOJİSİ ÖĞRENİM HEDEFLERİ KOAH tanımını söyleyebilmeli, KOAH risk faktörlerini sayabilmeli, KOAH patofizyolojisinin

Detaylı

Hava Kirliliği ve Kanser

Hava Kirliliği ve Kanser Hava Kirliliği ve Kanser Dr. Hasan Bayram Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı E-posta: bayram@gantep.edu.tr Ulusal Kanser Haftası Sempozyumu, Ankara, 2-4 Nisan 2014 İçerik

Detaylı

Ne konuşaca. acağız? RADS. RADS-Patofizyoloji. İnflamasyon-Remodeling. RADS sadece işyerinde i. ur? RADS Tanı kriterleri Tanı sorunları Tedavi

Ne konuşaca. acağız? RADS. RADS-Patofizyoloji. İnflamasyon-Remodeling. RADS sadece işyerinde i. ur? RADS Tanı kriterleri Tanı sorunları Tedavi Ne konuşaca acağız? RADS Tanı kriterleri Tanı sorunları Tedavi Doç. Dr. Metin Akgün Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı RADS RADS sadece işyerinde i mi oluşur? ur? Mesleksel

Detaylı

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Hastalarında Malnutrisyon ve İnflamasyonun Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi Ebru Karcı, Erkan Dervişoğlu lu, Necmi Eren, Betül Kalender Kocaeli Üniversitesi,

Detaylı

STEROİDE DİRENÇLİ NEFROTİK SENDROM OLGULARINDA SİKLOSPORİN TEDAVİSİ: 12 AYLIK TAKİP

STEROİDE DİRENÇLİ NEFROTİK SENDROM OLGULARINDA SİKLOSPORİN TEDAVİSİ: 12 AYLIK TAKİP STEROİDE DİRENÇLİ NEFROTİK SENDROM OLGULARINDA SİKLOSPORİN TEDAVİSİ: 12 AYLIK TAKİP Dr. Murat Şakacı Ankara Eğitim E ve Araştırma rma Hastanesi Nefroloji Kliniği GİRİŞİŞ Steroide dirençli nefrotik sendrom

Detaylı

Solunum sistemi farmakolojisi. Prof. Dr. Öner Süzer

Solunum sistemi farmakolojisi. Prof. Dr. Öner Süzer Solunum sistemi farmakolojisi Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 3 Havayolu, damar ve salgı bezlerinin regülasyonu Hava yollarının aferent lifleri İrritan reseptörler ve C lifleri, eksojen kimyasallara,

Detaylı

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 03.05.2016 OLGU 38 yaşında evli kadın hasta İki haftadır olan bulantı, kusma, kaşıntı, halsizlik, ciltte ve gözlerde

Detaylı

Tütün Kullanımını ve Zararlarını Nasıl Önleyelim?

Tütün Kullanımını ve Zararlarını Nasıl Önleyelim? Tütün Kullanımını ve Zararlarını Nasıl Önleyelim? Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Nuray Uğur tarafından Prof.

Detaylı

Solunum Sistemi Mikrobiyotası. Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara

Solunum Sistemi Mikrobiyotası. Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara Solunum Sistemi Mikrobiyotası Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara NIH Human Microbiome Project (2007) Microbial communities in healthy controls and asthmatic airways

Detaylı

Çocuklarda Olgularla Ağır Astım Yönetimi: Konvansiyonel Tedaviler

Çocuklarda Olgularla Ağır Astım Yönetimi: Konvansiyonel Tedaviler Çocuklarda Olgularla Ağır Astım Yönetimi: Konvansiyonel Tedaviler Dr.Ersoy Civelek Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji SUAM ersoycivelek@gmail.com Çocuklar

Detaylı

Enfes bir nefes için...

Enfes bir nefes için... Enfes bir nefes için... Solunum yolu hastalıkları ve alerjik hastalıkları olanlar için evdeki havanın kalitesi çok önemlidir. 1-4 Evinizde kullandığınız boya, bu havanın kalitesini belirleyen önemli unsurlardan

Detaylı

Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi. Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi

Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi. Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi 1967: 18.07.2013 2 Tarihçe 1967 Acute Respiratory Distress in Adults 1971 Adult Respiratory Distress

Detaylı

VENTİLATÖR İLİŞKİLİ PNÖMONİ(VİP) TANISINA İNVAZİV YAKLAŞIM

VENTİLATÖR İLİŞKİLİ PNÖMONİ(VİP) TANISINA İNVAZİV YAKLAŞIM VNTİLATÖR İLİŞKİLİ PNÖMONİ(VİP) TANISINA İNVAZİV YAKLAŞIM BRONKOSKOPİK TANI YÖNTMLRİ Dr Gül Gürsel Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs astalıkları Anabilim Dalı İlk bakışta VİP li hastalarda hastaların

Detaylı

Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarında Test / Yöntem Seçimi

Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarında Test / Yöntem Seçimi Mikrobiyoloji Laboratuvarında Test / Yöntem Seçimi Dr. Nuran ESEN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı KLİNİK MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARINDA KALİTE ve VERİFİKASYON KURSU

Detaylı

SPİROMETRİK AKCİĞER VOLÜM ÖLÇÜM KRİTERLERİ. Dr. Sibel Atış

SPİROMETRİK AKCİĞER VOLÜM ÖLÇÜM KRİTERLERİ. Dr. Sibel Atış SPİROMETRİK AKCİĞER VOLÜM ÖLÇÜM KRİTERLERİ Dr. Sibel Atış SUNUM PLANI Akciğer volüm ölçümlerinin faydaları Akciğer volümleri ölçüm yöntemleri Yeni uzlaşı raporlarına (ATS/ERS Akciğer Volümleri Standardizasyon

Detaylı

Akciğer kanseri dünya genelinde kanser ölümlerinin her iki cinste de başlıca nedenidir.

Akciğer kanseri dünya genelinde kanser ölümlerinin her iki cinste de başlıca nedenidir. Akciğer Kanseri Taramasında Elektronik Burun Giriş Akciğer kanseri dünya genelinde kanser ölümlerinin her iki cinste de başlıca nedenidir. Akciğer kanseri tanı aldıktan sonra en gelişmiş tedavi yöntemleriyle

Detaylı

TEZ DANIŞMANI PROF. DR. ARİF H. ÇIMRIN

TEZ DANIŞMANI PROF. DR. ARİF H. ÇIMRIN T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI İDAME TEDAVİSİNDE TAM KONTROL SAĞLANAN ASTIMLI OLGULARDA HİDROFLOROALKAN BEKLAMETAZONE/FORMOTEROL TEDAVİSİNİN KÜÇÜK HAVA YOLU

Detaylı

Dr. Nalan Ogan. Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D.

Dr. Nalan Ogan. Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D. Dr. Nalan Ogan Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D. Giriş Astım ve KOAH, en sık görülen kronik akciğer hastalıkları Her ikisi de havayolu obstruksiyonu ve kronik havayolu inflamasyonu ile karakterize Sigara

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI ASTIMLI ÇOCUKLARDA SERUM PERİOSTİN VE SOLUK HAVASINDA NİTRİK OKSİT DÜZEYİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ Dr. Ahmet

Detaylı

ÇOCUKLARDA SOLUNUM FONKSĠYON TESTLERĠ. Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

ÇOCUKLARDA SOLUNUM FONKSĠYON TESTLERĠ. Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı ÇOCUKLARDA SOLUNUM FONKSĠYON TESTLERĠ Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Akciğer fonksiyon testleri değerlendirilen fonksiyonlara göre çeģitli gruplara ayrılır

Detaylı

Ast m ve KOAH ta Ekspiryum Havas nda Karbon Monoksit Ölçümünün Önemi

Ast m ve KOAH ta Ekspiryum Havas nda Karbon Monoksit Ölçümünün Önemi ARAfiTIRMA Ast m ve KOAH ta Ekspiryum Havas nda Karbon Monoksit Ölçümünün Önemi Mesut B çak, Metin Özkan, smail Yüksekol, Ergün Tozkoparan, Arzu Balkan, Kudret Ekiz, Necmettin Demirci Gülhane Askeri T

Detaylı

BÖLÜM 2 TANI VE SINIFLAMA

BÖLÜM 2 TANI VE SINIFLAMA 16 BÖLÜM 2 TANI VE SINIFLAMA ANAHTAR NOKTALAR Astım tanısında anamnez çok önemlidir. Anamnezde nöbetler halinde gelen nefes darlığı, hışıltı, öksürük ve göğüste baskı hissi gibi semptomların varlığı ile

Detaylı

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI Akut tonsillofarenjit veya çocukluk çağında daha sık karşılaşılan klinik tablosu ile tonsillit, farinks ve tonsil dokusunun inflamasyonudur ve doktora başvuruların

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI Tanı ve Sorunlar Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa 1 Sunum İçeriği Tanı kriterleri Tanı kriterlerine ilişkin

Detaylı

KOAH lı Hastalarda Sağlık Eğitiminin Etkisinin Değerlendirilmesi

KOAH lı Hastalarda Sağlık Eğitiminin Etkisinin Değerlendirilmesi KOAH lı Hastalarda Sağlık Eğitiminin Etkisinin Değerlendirilmesi Ayşe GÜNER*, Nazlı ATAK* * Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Yüksek Okulu, ANKARA ÖZET Bu çalışma, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)

Detaylı