Sürekli Yayın Yapan Sabit GNSS Ağı (KOSAGA) Projesi

Transkript

1 Konya Büyükşehir Belediyesi Sürekli Yayın Yapan Sabit GNSS Ağı (KOSAGA) Projesi Teknik Kontrol Raporu Doç. Dr. Aydın Üstün Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Haziran, 2014 Konya

2 İÇİNDEKİLER Şekil Listesi Çizelge Listesi ii iii 1 GİRİŞ 1 2 SABİT GNSS İSTASYONLARI Genel Değerlendirme Sinyal yansıma etkisi Uydu görünürlüğü Referans İstasyon Tesisi AĞ RTK YÖNETİMİ ve KONTROL SUNUCU SİSTEMİ 9 4 SONUÇ 11 KAYNAKLAR 12 EKLER 12 A Tanımlar 13 B Sabit GNSS İstasyonu Donanım özellikleri 17 B.1 Alıcı: Trimble NetR9 GNSS Reference Receiver B.2 Anten: Trimble Zephyr Geodetic 2 Antenna ii

3 ŞEKİL LİSTESİ 1.1 Konya il sınırları ve sabit GNSS ağı (KOSAGA) noktaları Konya CORS istasyonlarında 11 günlük MP1 ve MP2 (sinyal yansıma etkisi) değişimi ILGN istasyonu için tarihinde gözlenen uydular ve PDOP değişimi ILGN istasyonunda faz (solda) ve kod (sağda) ölçülerine göre uydu dağılımı Çatı üzerine anten tesis ve anten bağlantı örnekleri Sabit GNSS istasyonu web arayüzü Sabit GNSS alıcısı kabini B.1 Zephyr GNSS Geodetic II (TRM ) anten geometrisi ve özellikleri. 25 iii

4 ÇİZELGE LİSTESİ B.1 B.2 İhale şartnamesine göre GNSS referans istasyonu teknik özellikleri İhale şartnamesine göre jeodezik anten özellikleri B.3 Zephyr GNSS Geodetic II için NGS anten faz merkezi bilgileri iv

5 1. GİRİŞ 5216 sayılı yasa kapsamında km 2 lik yüzey alanını çevreleyen Konya Büyükşehir Belediye sınırları, 6360 sayılı yasa ile il sınırlarına genişlemiş ve yüzölçümü yaklaşık km 2 ye yükselmiştir. Konya Büyükşehir Belediye Binası üzerinde bulunan sabit GNSS istasyonu (KONB), bugüne kadar Belediye sınırları içerisindeki haritacılık ve altyapı çalışmalarında gerçek zamanlı kinematik (RTK) konum bilgisi üretmek üzere referans istasyonu olarak başarıyla kullanılmıştır. Genişleyen yeni sınırlar nedeniyle, KONB istasyonunu başlangıç (referans) alan gezici GNSS kullanıcılarından uzaklaşması durumu ortaya çıkmakta, artan uzaklığın sonucu olarak harita ve konum bilgisi üretiminde aksaklıklarla karşılaşılmaktadır. Sorunun çözümü için çevre ilçeleri de kapsayacak ve istenen hizmeti verecek biçimde yeni sabit GNSS istasyonlarının tesis edilmesi, böylelikle Ağ RTK görevi ile çalışacak KOnya SAbit GNSS Ağı (KOSAGA) nın kurulması gündeme gelmiştir. KONB istasyonuna ek olarak, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı nca Ilgın, Beyşehir, Oğuzeli ve Hotamış ilçelerine 4 yeni sabit GNSS istasyonunun kurulması ve 5 noktalı yeni ağı yönetecek kontrol merkezi sunucu bilgisayarı alımı işi ihale edilmiştir. İhaleyi alan firma şartname gereğince, Şekil 1.1 de görülen ağı tesis etmiş ve ağı yönetecek kontrol merkezi sunucusunu çalışır duruma getirmiştir. Teslim edilen işin ihale şartnamesine uygun olarak tamamlanıp tamamlanmadığına ilişkin teknik kontrol yapılması ve sonuçların raporlanması doğrultusunda Konya Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı nca Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği nden hizmet talebinde bulunulmuştur. Oluşturulan ağın durumu, hizmet özellikleri ve ihale şartnamesi koşullarının yerine getirilip getirilmediği Doç. Dr. Aydın Üstün tarafından arazide ve büroda yapılan kontrollerle incelenmiş ve bu rapor hazırlanmıştır. Raporun ikinci bölümünde sabit GNSS istasyonlarının tesis ve performans özellikleri değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde ise Ağ RTK kontrol merkezi sunucusu özellikleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde sonuçlar raporlanarak özetlenmiştir. Raporun teknik olarak anlaşılabilirliğini kolaylaştırmak için konuyla ilgili kavramların tanımlarına Ek 1

6 A da yer verilmiştir. Sabit GNSS istasyonlarının şartnameye uygunluk çizelgeleri ve değerlendirmeye esas alıcı-anten teknik özellik bilgileri Ek B de sunulmuştur. Sivrihisar Emirdağ Çeltik Kulu Kırşehir Yunak Şereflikoçhisar Ağaçören Cihanbeyli Sultandağı Tuzlukcu Akşehir Ilgın Sarayönü ILGN Altınekin Kadınhanı Doğanhisar Derbent OGUZ Oguzeli Sultanhanı Aksaray BYSH Beyşehir Kızılören Konya KONB Çumra Akören Gölören Karapınar Hotamış HOTM Ereğli Altınhisar Aydınkent Bozkır Belören Karaman Hadım Taşkent Ermenek km 0 50 Şekil 1.1: Konya il sınırları ve sabit GNSS ağı (KOSAGA) noktaları 2

7 2. SABİT GNSS İSTASYONLARI 2.1 Genel Değerlendirme Konya Sabit GNSS Ağı ve kontrol merkezi sunucusu ihalesini kazanan Graftek (Grafik Bilgisayar Teknolojisi Mühendislik Hizmetleri) A.Ş. Ilgın, Beyşehir, Oğuzeli ve Hotamış ilçe merkezlerine Trimble Net R9-Ti-1 GNSS sistemini kurmuştur. GNSS istasyonlarının temel bileşenlerini aluşturan alıcı ve antene ilişkin teknik özellikler Ek B de verilmiştir. GNSS sisteminin donanım özellikleri ihale şartnamesi göz önüne alınarak alıcı ve anten olmak üzere iki grupta değerlendirilmiştir. Şartnamedeki hususların yerine getirilip getirilmediği, üretici firmanın yayımladığı Teknik Özellik Belgeleri (TÖB), yerinde keşif ve sistemin uzaktan kontrol/yönetim arayüzü olarak çalışan web ortamında denetlenmiştir. GNSS sabit referans istasyonu ve jeodezik anten teknik özellikleri ihale şartnamesinde, sırasıyla bölüm 3.1 ve bölüm 3.2 de maddeler halinde belirtilmiştir. Bu maddellerde istenen özelliklerin uygunluk durumu (kontrol yöntemi ile birlikte) Ek B deki kontrol çizelgelerinde onay simgesi ile işaretlenmiştir. GNSS alıcısı teknik özellikleri için Çizelge B.1 e ve jeodezik anten teknik özellikleri için Çizelge B.2 ye bakılabilir. Söz konusu çizelgelere göre, ağ RTK hizmeti verecek sabit GNSS istasyonu için aranan nitelikler ve ihalede istenen tüm özellikler yerine getirildiği ifade edilebilir. Uygunluk analizlerinden anlaşıldığı kadarıyla, Konya Sabit GNSS Ağı projesi için tesis edilen Trimble Net R9-Ti-1 referans alıcısı ve jeodezik anten model 2 sistemi; ağ temelli RTK konum belirleme çalışmalarından, çok yüksek doğruluk ve duyarlık gerektiren mühendislik uygulamalarına kadar geniş bir spektrumda hizmet verme potansiyeline sahip olduğu görülmektedir. Sistem kod ve faz ölçülerine dayalı olarak statik, hızlı statik, RTK, DGPS gibi değişik ölçme teknikleriyle konum bilgisi üretebilmektedir. Bu anlamda, konum belirleme performansı en yüksek GNSS sistemlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Öte yandan, jeodezik anten model 2 nin performansını yorumlamak için üreticiden bağımsız jeodezik anten kalibrasyonu yapan ve antenlere göre faz merkezi kalibrasyon sonuçlarını yayınlayan NGS (National Geodetic Survey) kayıtları esas alınabilir. Çizelge B.3 ve Şekil B.1 söz konusu anten (TRM ) kayıtlarını 3

8 göstermektedir. GNSS değerlendirme yazılımlarında kullanılan faz merkezi konum bileşenlerinin duyarlığı (hassasiyeti) L 1 ve L 2 taşıyıcı dalgaları 1 mm nin altındadır. Yukarıdaki genel değerlendirmeler dışında sistemin kurulumdan sonraki performansının da değerlendirilmesi gerekmektedir. Alıcı ve anten yerinin seçimi, laboratuar koşullarında geçerli sistem performansını olumsuz etkileyebilmektedir. Kurulum sonrası sistem performansı, sinyal yansıma etkisi uydu görünürlüğü gibi parametreler üzerinden irdelenebilir. Aşağıda Beyşehir (BYSH), Ilgın (ILGN) ve Oğuzeli (OGUZ) istasyonlarında kod ölçülerine göre 11 günlük sinyal yansıma seviyeleri ve görece yüksek sinyal yansıma etkisinin gözlendiği istasyon için uydu görünürlük grafikleri çıkarılmıştır. 2.2 Sinyal yansıma etkisi Sinyal yansıma etkisi, çevredeki yansıtıcı yüzeylerden yansıyarak GNSS antenine ulaşan ve bu şekilde değerlendirmeye girerek belli bir seviyede konum hatasına neden olan etkiyi işaret eder. Alıcılarda toplanan kod ve faz ölçüleri ile sinyal yansıma etkisinin büyüklüğü değerlendirme öncesinde veya değerlendirme sırasında ortaya konulabilir. teqc (Estey ve Meertens, 1999), Bernese (Dach vd., 2007) ve Gamit/GlobK (Herring vd., 2010) gibi akademik değerlendirme yazılımları ile sinyal yansıma etkisinin büyüklüğü ortaya konulabilir. Konya Sabit GNSS Ağı nın BYSH, ILGN, OGUZ istasyonlarında bu etkinin büyüklüğünü görmek amacıyla 11 günlük GNSS verisi toplanmış ve teqc yazılımı yardımıyla kod ölçüleri üzerinden sinyal yansıma etkileri L 1 ve L 2 frekanslarında ayrı ayrı izlenmiştir. Kod ölçülerinde birkaç metreye kadar çıkabilen bu etkinin büyüklüğü, faz ölçülerinde küçük kalmakla birlikte ulusal ve bölgesel jeodezik ağlar veya deformasyon ağları gibi yüksek duyarlık gerektiren uygulamalarda en önemli hata kaynaklarından biri kabul edildiğinden etkinin büyüklüğünü azaltmak için halkalı anten gibi özel anten sistemleri veya filtreleme teknikleriyle modellenmeye çalışılır (Yalvac ve Ustun, 2014). Şekil 2.1 e göre en yüksek sinyal yansıma etkisi, Ilgın Belediye binası üzerindeki ILGN istasyonunda gözlenmiştir. L 1 ve L 2 frekanslarında bu etkinin sayısal değerleri sırasıyla 0.40 ve 0.50 m seviyelerine kadar çıkmaktadır. Sinyal yansımasının görünür özelliği 4

9 ardışık günlerde kendini tekrar tekrar etmesi olduğundan 11 günlük etki büyüklüğü hemen hemen aynıdır. teqc de bu etki için eşik değerler L 1 de 0.5 m ve L 2 de 0.65 m olarak ifade edilmektedir (Estey ve Meertens, 1999). ILGN istasyonu için kod gözlemlerinden hesaplanan sinyal yansıması değerleri göreceli olarak yüksek olsa da eşik değerlerin altındadır. Faz ölçülerinin kullanıldığı konum belirleme uygulamalarında, bu etkinin sonuçlara anlamlı olarak yansıması beklenmemektedir MP1 MP2 BEYS ILGN OGUZ 0.50 MP CORS Day of 2014 Şekil 2.1: Konya CORS istasyonlarında 11 günlük MP1 ve MP2 (sinyal yansıma etkisi) değişimi 2.3 Uydu görünürlüğü Sabit GNSS alıcılarıyla aktif olarak GPS, GLONASS ve GALILEO uydularından yayımlanan sinyaller izlenebilmektedir. İstasyonların konumlarına göre uydu görünürlük grafikleri, hem istasyon çevresindeki sinyal engelleyici çevresel koşulları hem de konum belirleme (çözüm) kalitesinin zamana bağlı değişimini verir. Yukarıda ILGN istasyonu için gözlenen sinyal yansıma etkisi ışığında uydu görünürlük grafikleri ile daha ayrıntılı irdeleme yapılabilir. 5

10 tarihinde 24 saatlik gözlenebilen tüm uyduların görünürlük sayıları ve PDOP değişimi Şekil 2.2 de, noktaya göre sinyal engelleyici obje durumları ise Şekil 2.3 deki grafiklerde sunulmaktadır. ILGN istasyonunda 24 saatlik gözlem süresi boyunca izlenen uydu sayıları, GPS için 7 13, GLONASS için 6 9, GALILEO için ise 0 2 arasında değişmektedir. Bu sonuçlar altında PDOP değeri gün boyunca yüksek çözüm kalitesine karşılık gelen 1 seviyesinde dalgalanmaktadır. Şekil 2.3 deki uydu dağılım grafiğine göre kuzey-batı yönündeki ufuk düzlemine yakın küçük bir bölgede uydu görüşünün bulunmadığı gözlense de bunun sonuçlar üzerinde çok fazla anlam taşımayacağı PDOP değerlerinden anlaşılmaktadır. Şekil 2.2: ILGN istasyonu için tarihinde gözlenen uydular ve PDOP değişimi 2.4 Referans İstasyon Tesisi İhale şartnamesinde referans istasyonun tesis özellikleri bölüm 3.3 başlığı altında düzenlenmiştir. Tesis durumları tüm istasyonlar için yerinde incelenerek kontrol edilmiştir. Tüm tesisler ilçe merkezlerindeki kamu hizmet binalarına yapılmış, madde ve ye uygun olarak antenler çatı üzerine yaklaşık cm dışarıda kalacak şekilde inşa edilmiştir. Şekil 2.4 ile BYSH, ILGN ve HOTM istasyonlarının anten tesis durumları görülebilir. 6

11 Şekil 2.3: ILGN istasyonunda faz (solda) ve kod (sağda) ölçülerine göre uydu dağılımı Madde ve gereğince oluşturulan ağda test ölçüleri ve bu veriler yardımıyla ön değerlendirmeler yapılmıştır. Yüklenici firma tarafından gerçekleştirilen ağ dengeleme sonuçları 1 cm nin altında kalan konum hatasını göstermektedir. En büyük baz uzunluğu 140 km ye yaklaşan ağ için statik konum belirleme performansı başarılı olarak değerlendirilebilir. 7

12 S ekil 2.4: C atı u zerine anten tesis ve anten bag lantı o rnekleri 8

13 3. AĞ RTK YÖNETİMİ ve KONTROL SUNUCU SİSTEMİ Sabit GNSS ağı istasyonlarının tamamı uzaktan erişim olanağına sahiptir. Her istasyon için ayrı tanımlı IP adresleri sayesinde web arayüzü üzerinden istasyon yönetimi, konfigürasyonu ve veri transferi yapılabilmektedir (Şekil 3.1). Internet erişimi için gerekli elektrik, telefon, modem/router vb. altyapı elemanları idare tarafından sağlanmıştır. Elektrik kesintisine karşı erişimin devamını olanaklı kılacak harici güç enerjisi (kuru batarya) ve bunları şarj edecek adaptör sistemi alıcı ile birlikte kilitli bir kabin içinde tutulmaktadır. Sabit istasyon ve bağlantı birimlerinin durumu ve bağlantı özellikleri yerinde incelenmiştir. Kabin, iç donanımı ve bağlantı örneği Şekil 3.2 de gösterilmiştir. Şekil 3.1: Sabit GNSS istasyonu web arayüzü Varolan KONB istasyonu ve bu ihale tesis edilen noktalarla birlikte Konya Sabit GNSS ağı Ağı nokta sayısı 5 e çıkmıştır. Bu ağ yapısı altında Konya merkez olmak üzere yaklaşık 9

14 Şekil 3.2: Sabit GNSS alıcısı kabini 150 km yarıçaplı bir alanda ağ RTK sistemi kesintisiz erişilebilir düzeydedir. Çalışır duruma getirilen GNSS ağının bir kontrol sunucusu üzerinden yönetimini sağlamak üzere, ihale şartnamesinde özellikleri bölüm 3.4 altında belirtilen sunucu ve monitör alımı da gerçekleştirilmiştir. Madde deki sunucu özellikleri ağın toplam işlem yükü ve veri hacmini taşıyabilecek kapasitededir. Sunucuya bağlı 23 led monitör ve 42 monitör özellikli led televizyon çalışır durumdadır. 10

15 4. SONUÇ Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Sürekli Yayın Yapan GNSS İstasyonları ve Sunucu Alımı Teknik Şartnamesi uyarınca ihale edilen Konya Sabit GNSS Ağı projesi, yüklenici firmanın işi teslim etmesiyle kontrol ve kabul süreci başlamış ve bu rapor hazırlanmıştır. Teslim edilen işin alt kalemleri 4 ayrı grupta toplanmış ve aranan nitelikler maddeler halinde şartnamede detaylandırılmıştır. Sabit GNSS ağı bileşenlerinin temini, tesisi ve çalışır duruma getirilmesi süreçleri şartnamedeki maddeler göz önünde bulundurularak tek tek irdelenmiş ve uygunluğu yerinde, büro çalışması ve üretici firmanın Teknik Özellik Belgeleri esas alınarak kontrol edilmiştir. Kurulması istenen ağın söz konusu şartnamedeki nitelikleri yerine getirdiği ve tüm özellikleriyle çalışır durumda olduğu bu sonuç rapor ile onaylanmaktadır Doç. Dr. Aydın ÜSTÜN Teknik Kontrolör 11

16 KAYNAKLAR Dach, R., Hugentobler, U., Fridez, P., ve Meindl, M. (2007). Release 5.0. Bernese GPS Software Estey, L. H. ve Meertens, C. M. (1999). TEQC: The Multi-Purpose Toolkit for GPS/GLONASS Data. GPS Solutions, 3(1): Herring, T. A., King, R. W., ve McClusky, S. C. (2010). Introduction to GAMIT/GLOBK: Release Massachusetts. Yalvac, S. ve Ustun, A. (2014). Detecting and removing sideral effect on GPS time series of coordinates by means of adaptive filtering. Advances in Space Research. in review. 12

17 A. Tanımlar Ağ RTK İng. Network RTK. Belirli bir bölgeye dağılmış CORS istasyonlarından elde edilen GNSS taşıyıcı faz verilerinin bir veya birden fazla ağ sunucusunda çözümlenerek kendisine GSM veya kablosuz internet gibi iletişim ağları üzerinden bağlanan kullanıcılara düzeltme verilerinin gönderildiği RTK ağıdır. Tek istasyona bağımlı geleneksel RTK tekniğinden farklı olarak baz istasyon gezici arasındaki uzaklığa göre değişen hataların etkisini CORS ağı sayesinde minimize eder. Anten faz merkezi İng. Antenna Phase Center (APC). GNSS uydularından gelen sinyalleri izleyebilen bir alıcının sinyalleri aldığı elektronik faz merkezi. Bu nokta antenin geometrik (fiziksel) faz merkezi veya anten referans noktasına (ARP) göre yerel koordinatlar (kuzey, doğu ve yukarı) cinsinden tanımlanır; alınan sinyalin frekansına, geliş açısına ve azimutuna göre değişkenlik gösterir. Anten kalibrasyonu İng. Antenna calibration. Özel olarak tasarlanmış GNSS ağında (veya robot sisteme bağlı) belli bir anten için elektronik faz merkezinin mutlak konumunu ve değişimini belirleme işi. AS İng. Anti-Spoofing. GNSS uydu sinyallerinin gerektiğinde şifrelenerek P-kod ölçüleriyle elde edilen konum doğrulunun istenen seviyeye düşürülmesi işlemini açıklar. Bu durumda ancak şifreyi çözebilen donanım veya yazılım özelliğine sahip alıcılar P-kod ölçülerini alabilirler. Bağıl konum belirleme İng. relative positioning. Gözlem noktası konum bilgilerinin yakındaki yerel başlangıca (referans noktasına) göre belirlenmesidir. CMRİng. Compact Data Transmission Standard. RTK uygulamalarında yüksek hızlı veri iletimini olanaklı kılan iletişim protokolüdür. CMR mesaj paketi faz kod ölçüleriyle birlikte referans istasyon konumu ve diğer ek açıklama bilgilerini içerir. Paket içeriği sıkıştırılabildiğinden veri iletimi hız kazanır. CORṠ Ing. Continuously Operating Reference Station. GPS, GLONASS, GALILEO gibi GNSS uydularından gelen sinyalleri sürekli olarak izleyen, kaydeden ve gerektiğinde bu verileri iletişim teknolojileri yoluyla yayımlayan referans istasyonu. DGPṠ Ing. Differential GPS. CORS istasyonunda kod ölçüleri üzerinden hesaplanan anlık konum düzeltmelerinin gezici alıcılara yayımlandığı RTK tekniğidir. Doğruluk İng. accuracy. Bir ölçünün, istastiksel bir büyüklüğün (örneğin ortalama değer) gerçek veya kesin değere yakınlık derecesidir. 13

18 Duyarlık İng. precision. Tekrarlı ölçülerin birbirine yakınlık derecesidir. Genellikle standart sapma veya karesel ortalama hata (RMS) ile gösterilir. Tekrarlanabilirlik (İng. repeatibility) ve hassasiyet duyarlık ölçütü kavramlarıdır. ED-50İng. European Datum Uluslararası Hayford elipsoidinin Potsdam (Almanya) daki bir noktaya göre konumlandırıldığı ve Batı Avrupa (NATO) ülkeleri ile birlikte ülkemizde de kullanılan jeodezik datum sistemi. İzdüşüm (yatay) koordinatları Gauss-Krüger ve UTM sistemindedir. FTP İng. File Transfer Protocol. Dosyaların TCP/IP ağında belli iki adres arasında transfer edilmesini sağlar. GALILEO Avrupa Birliği ve Avrupa Uzay Ajansı tarafından işletilen küresel konum belirleme amaçlı uydu navigasyon sistemidir. GNSṠ Ing. Global Navigation Satellite System. Küresel anlamda konum belirleme amaçlı uydu navigasyon sistemlerinin genel adıdır. GNSS uydularından gelen zaman ve sinyal bilgilerini izleme yeteneğine sahip alıcılar yüz metrelerden birkaç milimetreye kadar konum belirleme olanağı sağlar. GLONASS Rusya nın GPS ye seçenek küresel konum belirleme sistemidir. GPS İng. Global Positioning System. ABD Savunma Bakanlığı tarafından işletilen küresel konum belirleme sistemidir, GNSS sistemlerinin öncüsüdür. GRS80 İng. Geodetic Reference System Geometrik ve fiziksel referans modeli olarak ülkemizde de kullanılan yermerkezli jeodezik datum sistemidir. GRS80 referans elipsoidinin geometrik parametreleri (a = m ve f = 1/ ) WGS84 ile hemen hemen aynıdır. Halkalı anten İng. Chokering antenna. Merkezi bir GNSS antenini iç içe geçmiş halkalarla kuşatan, sinyal yansıma ve düşük yükseklik açılı (yere yakın) uydu sinyal etkisini azaltan GNSS anten türüdür. Çok yüksek duyarlık istenen GNSS uygulamalarında tercih edilir. ITRFyy İng. International Terrestrial Reference Frame yy. Yeryüzünde ve yere yakın uzay kesiminde yermerkezli koordinatları tanımlamak üzere kullanılan ve bu amaçla yerküreye dağılmış referans istasyonlarının belirli bir zamandaki çözümü (koordinat değerleri ve hızları) ile gerçekleşmiş koordinat sistemidir. yy referans ağın zaman gerçekleşmesini tanımlar ve yılın son iki rakamı ile gösterilir (örn. ITRF96). 14

19 İncelikİng. resolution, sensitivity. Bir ölçü veya büyüklüğün anlamlı en küçük birimi, okunabilirlik derecesidir. Jeodezik anten İng. Geodetic antenna. Çok frekanslı ve çok kanallı GNSS sinyallerini alabilen ve yüksek duyarlık gerektiren konum belirleme uygulamalarında kullanılan GNSS anten türlerine verilen genel addır. Mutlak konum belirleme İng. absolute positioning. Bir noktaya ilişkin konum bilgilerinin iyi bilinen bir koordinat sistemi başlangıcına göre (örneğin yermerkezi) belirlenmesidir. NMEȦ Ing. National Marine Electronics Association. Konum belirleme ve navigasyon araçlarının iletişim standandardı NMEA 0183 ün de aralarında bulunduğu iletişim standartlarını düzenleyen organizasyon. NMEA genel olarak GPS uygulamalarında seri iletişim protokolü üzerinden işleyen ASCII tabanlı veri formatı olarak bilinir. NTRIP İng. Networked Transportation of RTCM via Internet Protocol. RTCM mesajının referans istasyondan gezici alıcılara iletimini sağlayan internet protokolü. NTRIP bunun için bir cep telefonu veya hücresel modem kullanır. PDOṖ Ing. Position Dilution Of Precision. Uydu geometrisine bağlı olarak bir nokta için konum belirleme (matematiksel çözüm) kalitesini gösteren büyüklük. En iyi çözüm 1 den başlayarak 7 ye kadar (en kötü çözüm) değer alır. RINEX İng. Receiver INdependent EXchange format. GNSS uygulamalarında bir noktada toplanan GNSS sinyallerinin zaman, kod, faz, SNR gözlemlerine dönüştürülerek ölçülerin alıcıdan bağımsız duruma getirildiği veri formatı (ASCII). RTCṀ Ing. Radio Technical Commission for Maritime Services. DGPS ve RTK uygulamalarının da arasında bulunduğu bir dizi radar ve radyo sisteminde kullanılmak üzere veri linki standartlarını belirlemek üzere oluşturulmuş uluslararası, kar amacı gütmeyen organizasyon. RTCM, referans ve gezici alıcı arasındaki koordinat düzeltme mesajının standardını (formatını) açıklar. RTKİng. Real Time Kinematic. Sanal ya da gerçek referans istasyonunda kod ve/veya faz ölçülerinin veya bunlardan üretilen konum düzeltmelerinin gerçek zamanlı olarak hareketli (kinematik) bir veya birden fazla alıcıya gönderilmesine dayanan GNSS konum belirleme tekniğidir. Uygulamada genellikle taşıyıcı-faz diferansiyel GNSS tekniği olarak bilinir. Sinyal yansıması İng. Multipath. Bir alıcıya doğrudan gelen uydu sinyalleri dışında yansıtıcı 15

20 ortamdan (bina, yapı, araç, su kütlesi vb) alıcıya ulaşan sinyal durumunu ifade eder. Yüksek duyarlıklı uygulamalarda konum kalitesini düşürme potansiyeline sahiptir, değişik değerlendirme stratejileriyle ve donanım özellikleriyle bu etki azalatılabilir. TCP/IP İng. Transmission Control Protocol/Ineternet Protocol. Bir internet haberleşme protokolüdür. Veri paketlerinin iletilirken paketlere ayrılmasını, iletildiğinde ise yeniden birleştirilmesini sağlayan TCP ve verinin belirli ağ adreslerine yönlendirilmesini sağlayan IP alt prototokollerinden oluşur. Uydu görünürlüğü İng. Satellite visibility. Bir gözlem noktasında belirli gözlem süresince uyduların ufuk düzlemi üzerindeki görünürlük durumunu açıklar. Görünürlük ya da uyduların gökyüzüne geometrik dağılımı kutupsal koordinatlar azimut ve yükseklik açılarıyla tanımlanır. Bu bilgiler istenirse görünürlük haritalarına dönüştürülebilir. WGS84 İng. World Geodetic System Bütün dünyada yaygın olarak kullanılan yermerkezli jeodezik datum sistemidir. GPS ile birlikte anıldığından GPS nin referans sistemi olarak bilinir. Üç boyutlu olarak ITRF sistemleriyle bütünleşik kullanılan dönel elipsoidin geometrik parametreleri a = m ve f = 1/ ile bellidir. 16

21 B. Sabit GNSS İstasyonu Donanım özellikleri B.1 Alıcı: Trimble NetR9 GNSS Reference Receiver Trimble NetR9 GNSS alıcısı için teknik özellikleri gösteren belge (GNSS TÖB) firmanın ilgili web sayfası adresinden DS_4pnl_0611_LR.pdf alınmıştır. İhale şartnamesinin donanım, teknik özellik ve bağlantıya ilişkin maddeleri yerinde incelenmiş, veri kayıt, erişim ve ayar özellikleri ilgili sabit istasyonun web arayüzünden kontrol edilmiştir. Çizelge B.1: İhale şartnamesine göre GNSS referans istasyonu teknik özellikleri Madde Uygunluk Açıklama Sabit GNSS web arayüzü: Satellites - Tracking Information GNSS TÖB s GNSS TÖB s GNSS TÖB s GNSS TÖB s Sabit GNSS web arayüzü: Data Logging (RINEX v2.11-v3.02) Sabit GNSS web arayüzü: Data Logging Data files Sabit GNSS web arayüzü: Receiver Configuration Sabit GNSS web arayüzü: I/O Configuration Sabit GNSS web arayüzü: I/O Configuration ve GNSS TÖB s Sabit GNSS web arayüzü: I/O Configuration ve GNSS TÖB s Sabit GNSS web arayüzü: I/O Configuration ve GNSS TÖB s GNSS TÖB s Sabit GNSS web arayüzü: Receiver Configuration GNSS TÖB s Yerinde inceleme Yerinde inceleme Yerinde inceleme GNSS TÖB s Yerinde inceleme 17

22 BROŞÜR TRIMBLE NetR9 GNSS REFERANS ALICI SERİSİ ANAHTAR ÖZELLİKLER Kanıtlanmış Trimble GNSS teknolojisi Benzersiz GNSS izleme performansı için 440 kanal Bluetooth, Ethernet, Seri ve USB desteği Konum İzleme ve Alarm sistemi anten konumunun her türlü değişikliğini uyarır Yüksek kapasiteli dahili bellek artı harici USB cihazlara kayıt özelliği Ön panelde kullanışlı ekran ve ayarlar Ethernet üzerinden açılma (PoE) teknolojisi Sekiz bağımsız kayıt oturumu Birden çok veri dosya formatı Dahili pili ister ana güç ünitesi ister kesintisiz güç kaynağı olarak kullanılabilir Trimble NetR9 Küresel Konumlama Uydu Sistemi (GNSS) referans alıcı serisi, tek bir alıcı platformu üzerinden ağ operatörlerine maksimum özellik ve fonksiyon sunan tam özellikli, en üst seviye alıcılardır. En son nesil Trimble 360 alıcı teknolojisini iki adet Trimble Maxwell 6 chipset ile birleştirerek kullanan Trimble NetR9 referans alıcısı, aynı anda farklı GNSS sistemlerini takip etmede benzersiz bir performans sunar. NetR9 referans alıcısı kullanıcısına hem bugün hem de gelecekte dünyada gelişen GNSS teknolojisiyle beraber gelişebileceğinin güvencesini verir. Trimble NetR9 referans alıcısı geniş bir yelpazede uydu sinyalini destekler. Mevcut haliyle NetR9 platformu, GPS, GLONASS, Galileo 1, Compass, ve QZSS sistemlerinin sinyallerini takip edebilmektedir. NetR9, 440 kanal ile gelecekte çıkabilecek ek sinyallere de uyum sağlayabilecek kapasiteye sahiptir, böylece teknolojiye ayak uydurmak için donanımınızı değiştirmenize gerek kalmaz 2. Trimble NetR9 referans alıcısı, kullanılan bant genişliğini en aza indirmek için GNSS düzeltme yayınlarında benzersiz sıkıştırma özelliğine sahip, düşük gecikmeli, yeni CMRx iletişim protokolünü desteklemektedir. Bu sayede daha düşük işletme maliyetleriyle daha fazla veri gönderebilirsiniz. Trimble NetR9 referans alıcısının küçük boyutları, düşük güç tüketimi ve güçlü ağ özellikleri, yüksek-hassasiyetli konumlama uygulamalarında kullanılması için idealdir. Bunlara örnek olarak şunlar verilebilir: Trimble VRS ağ alıcısı Mobil arazi baz istasyonu Akademik araştırmalar Continuously Operating Reference Station (CORS) Post-process uygulamalarında arazi alıcısı DGPS MSK beacon sistemlerinde kullanım VRS ağlarında bütünlük takibi ve petrol platformu, maden, baraj, köprü gibi deformasyonun kritik olduğu doğal ve insan yapımı objelerin takibi Sıkı çevresel koruma özellikleri ve dahili lithium-ion pili sayesinde Trimble NetR9 hiçbir verinin kaybolmayacağının güvencesini verir. Dahili Li-Ion pil, Trimble NetR9 u hiç durmadan 15 saat boyunca ana güç ünitesi ya da acil durum yedek güç ünitesi olarak çalıştırabilir. Trimble NetR9 referans alıcısı güçlü uzaktan yönetim araçlarıyla gelir. Internet Protokol ü (IP) ana haberleşme mekanizması olarak kullanır ve tanıdık Trimble Altyapı web ara yüzü alıcının durumu, ayarları, yazılım güncellemeleri ve veri erişiminin yanı sıra birçok güvenlik seçeneği ve erişim kontrolü sunar. Aynı zamanda alıcının Eposta Uyarıları desteği vardır. Böylece operatör alıcıda olup biten her şeyden haberdar olur. Bu dahili konum izlemeyi de içerir, çok geç olmadan anteninizin hareket edip etmediğini her zaman bilirsiniz. Kolayca elle ayar yapmak için Trimble NetR9 referans alıcısı yedi-tuş, iki satırlı ekran ve durum bilgisi sunar. Böylece arazide ayar yapmak için güç sarf etmezsiniz. En iyi kısmı ise işinizi yapmak için kontrol ünitesine ihtiyacınız olmaması. Trimble NetR9, Ti-1 (tüm fonksiyonlar), Ti-2 ve Ti-4 (ikiside tamamen güncellenebilir) olmak üzere üç ayrı seçenekle gelerek şimdiye kadarki en esnek alıcı platformunu sunar. NetR9 alıcı platformunun güçlü işlevselliği sayesinde, Trimble ın GNSS endüstrisindeki son teknolojiyi size sunarak gelecekte de konumunuzu güvence altına aldığından emin olabilirsiniz. Trimble NetR9 referans alıcısı ana kartının üzerinde yüksek veri güvenliği sağlayan sekiz gigabayt hafızaya sahiptir. Ayrıca harici USB kayıt cihazlarını kullanabilmesi Trimble NetR9 referans alıcısına benzersiz bir depolama alanı ve esnekliği sunar. T02, RINEX, BINEX ve Google Earth formatlarında veri kaydı, FTP ve Anında Eposta teknolojileriyle birleştirildiğinde Trimble NetR9 işlevsellik ve verimlilikten ödün vermez. 1. Avrupa Birliği ve Avrupa Uzay Ajansı Lisansı ile geliştirilmiştir. 2. Trimble ve GNSS modernizasyonu hakkında daha fazla bilgi almak için:

23 TEKNİK ÖZELLİKLER 1 UYDU İZLEME İki gelişmiş Trimble Maxwell 6 GNSS chipset ile toplam 440 kanal Trimble EVEREST multipath sinyal engelleme Trimble 360 alıcı teknolojisi Trimble R-Track teknolojisi GNSS pseudo ölçümleri için yüksek hassasiyetli çoklu korelatör Düşük gürültülü, multipath hatası az, zaman etkisi düşük korelasyonlu ve yüksek dinamik tepki için, filtrelenmemiş, yumuşatılmamış pseudo ölçüm verisi Proprietary Receiver Autonomous Integrity Monitor (RAIM) sistemi ile konum hassasiyetini arttırmak için bozulmuş sinyallerin tespit ve reddedilmesi. Çok düşük gürültülü GNSS taşıyıcı faz ölçümleri ile 1 Hz bant genişliğinde <1 mm hassasiyet db-hz biriminde sinyal gürültü raporları Kanıtlanmış Trimble alçak uydu izleme teknolojisi Aynı anda izlenebilen mevcut uydu sinyalleri: GPS: L1 C/A, L2C, L2E (Şifresiz L2P sinyallerini takip etmek için Trimble metodu), L5 GLONASS: L1 C/A ve şifresiz P kod, L2 C/A ve şifresiz P kod, L3 CDMA 2 Galileo 3 : L1 CBOC, E5A, E5B & E5AltBOC Compass 4 : B1, B2, B3 QZSS: L1 C/A, L1C, L1 SAIF, L2C, L5, LEX 5 SBAS: L1 C/A (EGNOS/MSAS), L1 C/A ve L5 (WAAS), L-Band: OmniSTAR VBS, HP ve XP GİRİŞ/ÇIKIŞ FORMATLARI Düzeltme Formatları: CMR, CMR+, CMRx, RTCM 2.1, RTCM 2.2, RTCM 2.3, RTCM 3.0, RTCM 3.1 Gözlemlenen: RT17, RT27, BINEX, RTCM 3.x Konum/Durum I/O: NMEA-0183 v2.30, GSOF Up to 50 Hz Output 50 Hz Çıkışa kadar 10 MHz Harici Frekans girişi Normal giriş seviyesi 0 ila +13 dbm En yüksek giriş seviyesi +17 dbm, ±35 V DC Giriş empedansı MHz; DC bloke 1 PPS Çıkış Eylem Girişi Met/Eğim Sensor Desteği KONUMLAMA PREFORMANSI 6 Kod Diferansiyel GNSS Konumlama Yatay m + 1 ppm RMS Düşey m + 1 ppm RMS WAAS diferansiyel konumlama hassasiyeti tipik <5 m 3DRMS Statik GNSS Ölçüm Yüksek-hassasiyetli statik Yatay mm ppm RMS Düşey mm ppm RMS Statik & Hızlı Statik Yatay mm ppm RMS Düşey mm ppm RMS Real Time Kinematik Ölçüm 8 Tek Baz <30 km Yatay mm + 1 ppm RMS Düşey mm + 1 ppm RMS Ağ RTK Yatay mm ppm RMS Düşey mm ppm RMS Init süresi tipik <10 saniye Init güvenilirliği tipik >99.9% HABERLEŞME Seri Portlar Bir adet D9 Erkek, EIA-574 RS-232/V.24 Tam 9 kablo seri Bir adet Lemo 7 pin 0shell, 3 kablo seri ve güç girişi, 1 PPS çıkış ve eylem girişi Bir adet Mini B USB 5 pin; Cihaz ve Sunucu Modunda çalışma desteği Bluetooth 9 Dahii 2.4 GHz Bluetooth; aynı anda 3 bağlantı Ethernet Dahili RJ45 jack Full-duplex, auto-negotiate 100Base-T Power over Ethernet (PoE) Class 3 PoE desteği ile HTTP, HTTPS, TCP/IP, UDP, FTP, NTRIP Caster, NTRIP Sunucu, NTRIP İstemci Proxy sunucu desteği Yönlendirme tablosu desteği NTP Sunucu, NTP İstemci desteği UPnP ve Zeroconf desteği Eposta Uyarıları ve File Push Konum İzleme VERİ KAYDI Depolama Kapasitesi Dahili hafıza GB Harici hafıza TB dan daha büyük En yüksek kayıt aralığı Hz Dosya süreleri dakikadan sürekli Kayıt oturumları aynı anda bagımsız oturum, her birine özel bellek havuzu ve tampon halkaları ile Dosya formatları T02, RINEX v2.11, RINEX v3.0, BINEX, Google Earth KMZ Dosya adlandırma seçenekleri çoklu Veri alma ve gönderme HTTP, FTP Sunucu, USB, FTP Push ve Eposta Push Olaylar Duruma bağlı tanımlanabilen dosya koruma

24 TEKNİK ÖZELLİKLER 1 FİZİKSEL ÖZELLİKLER Boyutlar (U x G x Y) cm x 13.0 cm x 5.5 cm (10.43 in x 5.12 in x 2.16 in) Ağırlık kg (3.85 lb) ÇEVRESEL Sertifikalar IP67 ve MIL-STD 810F Çalışma sıcaklığı C ila +65 C ( 40 F ila 149 F) Depolama sıcaklığı C ila +80 C ( 40 F ila +176 F) Nem % yoğuşma Şok Dayanıklılık: Kapalıyken 75 g, 6 ms; Çalışırken: 25 g, 10 ms, testere dişi; Sert zemine 1 m den düşmeye karşı koyabilecek şekilde tasarım Sarsıntı Çalışırken: 7.5 Hz il 350 Hz g2/hz, 350 Hz ila 500 Hz g2/hz -6dB/Oktav; Kapalıyken: 10 Hz ila 300 Hz 0.04 g2/hz 300 Hz ila 1000 Hz 6 db/oktav Koruma IP67; 1 m (3.28 ft) derinlikte suya geçici batırmaya karşı su geçirmez; toz geçirmez KULLANICI ARA YÜZÜ Ön Panel Ekran 2-satır x 16-karakter vakum florsan ekran Gelişmiş güç tasarruf modları Menü dolaşımı için Escape ve Enter tuşları Kaydırma ve veri girişi için 4 yön tuşu (yukarı, aşağı, sol ve sağ) Güç tuşu ve gösterge LED i Web Kullanıcı Ara Yüzü Güvenli Uzaktan ayarlama, veri alımı ve yazılım güncelleme Programsal Ara Yüz Açık kaynak kodlu erişim, kontrol ve ayarlama ANTEN DESTEĞİ Çıkış voltajı V DC nominal En yüksek çıkış akımı ma En fazla kablo kaybı db Önerilen antenler trimble Zephyr Geodetic 2, Trimble GNSS Choke Ring, Trimble GNSS-Ti Choke Ring GÜVENLİK HTTP oturum açma seçeneği HTTPS Gerçek-zamanlı akış kimlik doğrulaması Programsal ara yüz doğrulaması NTRIP ELEKTRİK Power over Ethernet (PoE) 802.3af; Class 3 PoE desteğine ihtiyaç duyar Lemo giriş üzerinden 9.5 V DC ila 28 V DC Kullanıcı tanımlı açılma voltajı Kullanıcı tanımlı kapanma voltajı Dahili bütünleşik pil 7.4 V, 7800 ma-hr, Li-Ion; kullanıcı ayarlarına bağlı olarak 15 saat sürekli kullanım Dahili pil elektrik kesintisi halinde UPS olarak çalışır Harici/dahili güç kaynakları arasında kesintisiz geçiş Giriş voltajı >12 V DC olduğu zamanlarda dahili pil harici güç kaynağından şarj olur Dahili şarj devresi Kullanıcı ayarlarına bağlı olarak 3.8 W nominal, güç tüketimi MEVZUATA UYGUNLUK RoHS China RoHS FCC Part FCC certifications Class B Device FCC Part 15 and ICES-003 compliance RSS-310 and RSS-210 Industry Canada compliance CE mark compliance C-Tick mark compliance UN ST/SG/AC.10.11/Rev. 3, Amend. 1 (Li-Ion battery) UN ST/SG/AC.10/27/Add. 2 (Li-Ion battery) WEEE 1 NetR9 üç model seçeneğinde sunulmaktadır: Ti-1, Ti-2 ve Ti-3. Teknik özellikler en yüksek seçeneklere göre düzenlenmiştir. Daha fazla bilgi için yerel temsilcinize başvurun. 2 Halka açık GLONASS L3 CDMA ICD bulunmamaktadır. Alıcılardaki mevcut destek halka açık bilgilere dayanmaktadır. Bundan dolayı Trimble mevcut alıcıların gelecek nesil GLONASS uyduları ve sinyalleriyle tamamen uyumlu olacağının garantisini veremez. 3 Avrupa birliği ve Avrupa Uzay Ajansı Lisansı ile geliştirilmiştir. 4 Bu ilan yayınlandığında, halka açık bir Compass ICD bulunmamaktadır. Alıcılardaki mevcut destek halka açık bilgilere dayanmaktadır. Bundan dolayı Trimble mevcut alıcıların gelecek nesil Compass uyduları ve sinyalleriyle tamamen uyumlu olacağının garantisini veremez. 5 Pilot gözlemlenebilir. 6 Hassasiyet ve güvenilirlik, multipath, engeller, uydu geometrisi ve atmosferik koşullara göre değişiklik gösterebilir. Belirtilen teknik özellikler, gökyüzü açıkken EMI ve multipath olmayan ortamlarda, optimal GNSS uydu dağılımı varken stabil bir sehpa kullanılmasını önerir. Bunların yanı sıra uygulamaya bağlı olarak baz uzunluklarına uygun ölçü süreleri gibi yüksek hassasiyetli haritacılık ölçümleri yapmak için genel olarak kabul görmüş önlemleri almayı gerektirir. 30 km den daha uzun baz hatlarında yüksek hassasiyetli statik teknik özelliklere ulaşmak için hassas efemeris ve 24 saate kadar ölçüler gerektirmektedir. 7 WAAS/EGNOS sistem performansına bağlıdır. 8 NetR9 1,000 m RTK baz hattı ile sınırlıdır. Ağ RTK PPM değerleri en yakın fiziksel baz istasyonuna referanslanmıştır. 9 Bluetooth tip onayları ülkeye bağlıdır. Daha fazla bilgi için yerel Trimble temsilcinize başvurun. 10 USB cihaz en düşük teknik özellikleri USB2.0 Yüksek-Hızlı desteğine sahip olmalı ve en az 6 Mbps yazma hızına sahip olmalıdır. En iyi performans için Solid State sürücüler önerilmektedir. 11 Dahili pil 10 C ila +55 C (14 F ila +131 F) arasında çalışacaktır. Dahili pil şarjörü 0 C ila 45 C (32 F ila 113 F) arasında çalışacaktır. Sözü geçen bütün sıcaklılar ortam sıcaklığını belirtir.

25 NetR9 MODEL KARŞILAŞTIRMASI NetR9 referans alıcısı üç farklı model seçeneğinde sunulmaktadır. NetR9 Ti-1 (tüm fonksiyonlar), NetR9 Ti-2 (tamamen yükseltilebilir) ve NetR9 Ti-3 (tamamen yükseltilebilir). Hafıza artımı, kayıt aralığı artımı gibi standart Ti-x paketlerinin içine dahil olmayan her seçenek istenilen zaman eklenerek, NetR9 Ti-1 ile aynı hale gelecek şekilde yükseltilebilir. Her model için açık olan özellikler aşağıdaki gibidir: ÖZELLİK NetR9 TI-3 NetR9 TI-2 NetR9 TI-1 Kanal Sayısı Veri izleme/kayıt hızı 1 Hz 20 Hz 50 Hz Dahili hafıza boyutu 0 GB 4 GB 8 GB GPS L1/L2 sinyal işleme GPS L2C sinyal işleme GPS L5 sinyal işleme GLONASS sinyal işleme Galileo sinyal işleme Compass sinyal işleme QZSS sinyal işleme CMR/CMR+ Giriş CMR/CMR+ Çıkış CMRx Giriş CMRx Çıkış RTCM Giriş RTCM Çıkış Gelişmiş RTCM Çıkış Eylem İşaretleme NMEA Bluetooth Harici USB Desteği RTK Dahili USB desteği Programsal Ara Yüz Konum İzleme 2011, Trimble Navigation Limited. Tüm hakları saklıdır. Trimble ve Küre & Üçgen logosu Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelerde kayıtlı Trimble Navigasyon Limited'in ticari markalarıdır. EVEREST, Maxwell, NetR8, R-Track, VRS ve Zephyr Geodetic Trimble Navigation Limited'in ticari markalarıdır. Bluetooth kelime işareti ve logoları Bluetooth SIG Inc.'e aittir ve Trimble Navigation Limited bu markaları lisans altında kullanmaktadır. Tüm diğer ticari markalar kendi sahiplerinin mülkiyetindedir. PN B-TUR (06/11) NORTH & SOUTH AMERICA Trimble Infrastructure Division Westmoor Drive, Suite 100 Westminster, CO USA (Toll Free) Phone Fax EUROPE, MIDDLE EAST & AFRICA Trimble Germany GmbH Am Prime Parc Raunheim GERMANY Phone Fax ASIA-PACIFIC Trimble Navigation Singapore Pty Limited 80 Marine Parade Road #22-06, Parkway Parade Singapore SINGAPORE Phone Fax TRIMBLE YETKİLİ TEMSİLCİNİZ

26 B.2 Anten: Trimble Zephyr Geodetic 2 Antenna Çizelge B.2: İhale şartnamesine göre jeodezik anten özellikleri Madde Uygunluk Açıklama NGS TRM için faz merkezi paremetre kestirimi sonuçları TRIMBLE GNSS Antenas TÖB s.2 (RMS değerleri) Yerinde inceleme TRIMBLE GNSS Antenas TÖB s NGS TRM boyutları ve ölçü elemanları TRIMBLE GNSS Antenas TÖB s Yerinde inceleme Çizelge B.3: Zephyr GNSS Geodetic II için NGS anten faz merkezi bilgileri TRM NONE Zephyr GNSS Geodetic II - RoHS compliant IGS ( 8) 13/04/ TRM SCIT Zephyr GNSS Geodetic II - RoHS compliant NGS ( 4) 14/04/ RMS MM (1 SIGMA) 4 MEASUREMENTS

27 DATASHEET TRIMBLE GNSS ANTENNAs Key Features Comprehensive GNSS support, including GPS Modernization signals, GLONASS, and Galileo Robust low-elevation satellite tracking Minimized multipath Sub-millimeter phase center repeatability Ideal for fixed reference stations and GNSS infrastructure networks The new Trimble Zephyr 2 and Zephyr Geodetic 2 antennas break new ground in GNSS surveying antenna technology. Both antennas support modular Trimble systems such as the Trimble R7 GNSS and Trimble 5700 GPS receivers, and can be used as part of the Trimble GNSS Infrastructure solution. Trimble Zephyr 2 The Trimble Zephyr 2 GNSS antenna is typically used in roving applications. It minimizes multipath, and offers robust low elevation tracking and sub-millimeter phase center repeatability. A Trimble GNSS rover comprising the rugged Zephyr 2 and a receiver such as the Trimble R7 GNSS is extremely flexible: Attach the antenna to the top of a pole, wear it on the purpose-built Trimble backpack, or drive with the Zephyr 2 mounted on the roof of a vehicle. The Trimble Zephyr 2 supports the way you want to work. The Zephyr Geodetic 2 antenna s quality performance and extreme accuracy are achieved through sub-millimeter phase center repeatability, robust low-elevation tracking and significantly reduced ground-based multipath. The Zephyr Geodetic 2 is extremely rugged. It is protected by weather-resistant materials and a low profile design, so when the antenna is used for a permanent installation, you can count on many years of continuous operation without the need for a radome. comprehensive Gnss support The Trimble Zephyr 2 and Zephyr Geodetic 2 antennas offer full support for coming and near-future GNSS signals, including GPS L2C and L5, GLONASS, and even Galileo. This technology future-proofing, in combination with the rugged durability of each antenna, means any investment in a Trimble Zephyr GNSS antenna will last for many years. Trimble Zephyr GeodeTic 2 The Trimble Zephyr Geodetic 2 antenna is ideal for control work. The Zephyr Geodetic 2 incorporates a large Trimble Stealth Ground Plane, which literally burns up multipath energy using technology similar to that used by Stealth aircraft to hide from radar. The Trimble Zephyr Geodetic 2 antenna is shown as part of a Trimble R7 GNSS base station.

28 TRIMBLE GNSS ANTENNAS PERFORMANCE Trimble Zephyr Geodetic 2 and Trimble Zephyr 2 Antennas Broad GNSS Frequency Tracking Band Including: GPS: L1, L2, L5 GLONASS: L1, L2, L3 Galileo: E1, E2, E5, E6 SBAS: WAAS, EGNOS, QZSS, Gagan, MSAS, and OmniStar Quality signal tracking, even below 5 degrees elevation Four point antenna feed for phase center stability and enhanced polarization TNC female signal connector Small cross-sectional area to reduce wind loading 13 db amplifier margin supports cable runs of over 60 m without special coaxial cable or in-line amplifiers North orientation marking on exterior 50 db signal gain for reliable tracking in difficult environments Low voltage, low power consumption Integral low noise amplifier 5/8" x 11 female threaded stainless steel mount point Powered by GNSS receiver via coaxial cable Advanced LNA (low noise amplifier) to reduce jamming by high power out-of-band transmitters HARDWARE Dimensions Zephyr cm diameter x 7.6 cm height (6.5 in diameter x 3 in height) Zephyr Geodetic cm diameter x 7.6 cm height (13.5 in diameter x 3 in height) Weight Zephyr kg (1.4 lb) Zephyr Geodetic kg (3 lb) Operating Temperature ºC to +70 ºC ( 40 ºF to +158 ºF) Humidity % humidity proof, fully sealed Shock and Vibration Tested and meets the following environmental standards: Shock..... MIL-STD-810-F to survive a 2 m (6.56 ft) drop onto concrete Vibration MIL-STD-810-F on each axis Input Voltage V DC to 20 V DC Input Current ma maximum Zephyr Geodetic 2 Antenna Only Trimble Stealth Ground Plane integrated lightweight stealth technology with enhanced right hand circular polarization to reduce multipath interference Supplementary radome not required (available if desired) 2007, Trimble Navigation Limited. All rights reserved. Trimble and the Globe & Triangle logo are trademarks of Trimble Navigation Limited, registered in the United States and in other countries. Stealth, Zephyr, and Zephyr Geodetic are trademarks of Trimble Navigation Limited. All other trademarks are the property of their respective owners. PN A (07/07) Specifications subject to change without notice. NORTH AMERICA Trimble Engineering & Construction Group 5475 Kellenburger Road Dayton, Ohio USA (Toll Free) Phone Fax EUROPE Trimble GmbH Am Prime Parc Raunheim GERMANY Phone Fax ASIA-PACIFIC Trimble Navigation Singapore Pty Limited 80 Marine Parade Road #22-06, Parkway Parade Singapore SINGAPORE Phone Fax TRIMBLE authorized distribution partner

29 Şekil B.1: Zephyr GNSS Geodetic II (TRM ) anten geometrisi ve özellikleri 25