Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü"

Transkript

1 ISSN Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Milli egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar, mahvolur. Milletlerin esirliği üzerine kurulmuş kurumlar her tarafta yıkılmaya makûmdurlar. Mustafa Kemal ATATÜRK GÜZ 2012 YIL: 25 CİLT: 13 SAYI: 50

2 ATATÜRK YOLU DERGİSİ GÜZ 2012 YIL: 25 CİLT: 13 SAYI: 50 SAHİBİ ve GENEL YAYIN YÖNETMENİ : Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü adına Prof. Dr. Temuçin Faik ERTAN EDİTÖRLER KURULU : Prof. Dr. Oğuz AYTEPE (Baş Editör) Prof. Dr. Mesut ÇAPA (Editör) Prof. Dr. Bige SÜKAN (Editör) DANIŞMA KURULU : Prof.Dr.Tülay Alim BARAN (Yeditepe Üniversitesi) Prof.Dr.Recep BOZTEMUR (Ortadoğu Teknik Üniversitesi) Prof.Dr.Fevzi DEMİR(Mersin Üniversitesi) Prof.Dr.Temuçin Faik ERTAN (Ankara Üniversitesi) Prof.Dr.İhsan GÜNEŞ (Anadolu Üniversitesi) Prof.Dr.Neşe ÖZDEN (Ankara Üniversitesi) Prof.Dr.Mustafa YILMAZ (Hacettepe Üniversitesi) Bu Sayının Hakemleri Prof.Dr.Erdal AÇIKSES Prof.Dr.Betül ASLAN Prof.Dr.Vedat GÜRBÜZ Prof.Dr.Neşe ÖZDEN Prof.Dr.İzzet ÖZTOPRAK Prof.Dr.Yusuf SARINAY Prof.Dr.Mehmet SEYİTDANLIOĞLU Prof.Dr.Adnan SOFUOĞLU Prof.Dr.Enis ŞAHİN Prof.Dr.Cemalettin TAŞKIRAN Prof.Dr.Selma YEL Doç.Dr.Yonca ANZERLİOĞLU Doç.Dr.Şaduman HALICI Doç.Dr.Murat HATİPOĞLU Doç.Dr.Hakan UZUN Yrd.Doç.Dr.Sedef BULUT TEKNİK SEKRETER : Fatma MESCİ Yönetim Yeri : Ankara Üniversitesi Yazışma Adres : Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Gümüşdere Yerleşkesi Gümüşdere Mah. Fatih Cad. No: 33 Keçiören Yolu / Ankara ATATÜRK YOLU (ISSN ) Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü nce yılda iki kez yayınlanan ulusal hakemli bir dergidir. Yaygın süreli bir yayındır. Dergi, TÜBİTAK ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanı ve ASOS (Akademia Sosyal Bilimler İndeksi) tarafından taranmaktadır. Dergiye gönderilen yazı ve fotoğraflar iade edilmez. Bu dergide yayınlanan yazılardaki fikirler yazarlara aittir. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BASIMEVİ İncitaşı Sokak No: Beşevler / ANKARA Tel: 0 (312) Basım Tarihi: 22/02/2013

3 Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü ATATÜRK YOLU DERGİSİ İ Ç İ N D E K İ L E R Makaleler ASKER Ahmet; Nazi Almanyası ndan Kemalist Türkiye ye Bakışlar BENGİ Hilmi; Tarihsel Süreç İçinde Anadolu Ajansı nın Özgün Kurumsal Yapısı ( ) BİRSEL Haktan, Olcay Özkaya DUMAN; Le Sandjak Est Turc (Sancak Türktür) Broşüründe İskenderun Sancağı Sorunsalı ÇİFTÇİ Ali; Milli Mücadele de Liderlik Sorunu ve Kâzım Karabekir GÜLEN Ahmet; İnönü Hükümetleri nin Kıbrıs Politikası ( ) ERDOĞAN Dilşen İnce; Banditry and Desertion in the Western Anatolia During the First World War ÖZLÜ Hüsnü; İkinci Dünya Savaşı nda Adana Görüşmeleri Sonrası, İngiltere den Sağlanan Askerî Yardımların, Türkiye de Sevkiyat ve Lojistik Yapılanması YALÇIN Emruhan; Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi nin Ekümenikliği Tartışmaları ve Gerçekler...479

4

5 Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi S 50, Güz 2012, s NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST TÜRKİYE YE BAKIŞLAR Dr. Ahmet Asker ÖZET Türkiye Cumhuriyeti nin kurucu ideolojisi Kemalizm, kuşkusuz Türk siyasal düşünce tarihinde önemli bir yere sahiptir. Fakat bu konudaki yaygın çalışmalar karşılaştırmalı perspektife çok fazla yer vermemektedir. Bu eksiklik, dönemin baskın ideolojilerinin birbirlerini nasıl algıladıklarını ve birbirlerinden ne kadar etkilendiklerini anlamada gerekli bir parçadır. Bu çalışmada Kemalizm in çeşitli unsurlarının ve uygulamalarının Nazi Almanyası perspektifinden nasıl algılandığı ve değerlendirildiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Nasyonal Sosyalist yazında; Türkiye de milli birliğin sağlanmasında gösterilen başarılar, parti-devlet bütünlüğü, liderlik prensibi ve Türkiye nin Avrupalılaşması yönünde uygulanan reformlar takdir edilmekte, Kemalizm in yerli yersiz de olsa- Nasyonal Sosyalizm ile taşıdığı paralelliklerin öne çıkarıldığı göze çarpmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kemalizm, Nasyonal Sosyalizm, Mustafa Kemal Atatürk, Basın, İdeoloji. ABSTRACT View of Nazi Germany on Kemalist Turkey The founding ideology of the Turkish Republic, otherwise known as Kemalism, plays an important role in Turkish political history. The extensive studies on the topic, however, do not possess much comparative perspective. This absence is a necessary component in understanding how the period s dominant ideologies perceived one another. In this study, it is tried to show how different factors and appliances of Kemalism have been perceived and interpreted within nazi perspective. In the National Socialist press, the success in the national unity, Party and State solidarity, the principle of leadership and the reforms that has been done for the Europeanization of Turkey have been appreciated and the parallelisms that Kemalism had with the National Socialism have been stressed. Keywords: Kemalism, National Socialism, Mustafa Kemal Atatürk, Press, Ideology Mersin Üniversitesi, Fen- Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü

6 266 AHMET ASKER Giriş Osmanlı İmparatorluğu nun dağılışından sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti ndeki çok boyutlu dönüşümler, Türkiye yi ziyaret eden yabancıları derinden etkiliyordu. Genç Türkiye, güçlü tarihsel-dinselkültürel bağları olduğu halde, Ortadoğu-İslam dünyasından radikal bir kopuşla batı dünyasına yönelmişti. Hayata geçirilen reformlarda, Avrupa merkezli uluslararası devletler sisteminin saygın bir üyesi olarak kabul görmek arzusu da önemli bir rol oynuyordu. Avrupa da kullanılan saat ve takvimin kabul edilmesi, başörtüsünü de kapsayan kıyafet kanunları, Arap alfabesinin Latin harfleriyle değiştirilmesi, müzikte, dansta, mimaride ve daha birçok alanda batılı bir yaşam tarzının benimsenmesi Türkiye nin güçlü batılılaşma iradesini yansıtıyordu. Bu değişiklikler modern Türk ulusunun sembolleri haline geliyordu. Batılı yazar ve gözlemciler, Türkiye deki reform sürecini genelde Osmanlının son yüz yılındaki değişim sancılarından bağımsızmış gibi, sadece cumhuriyetin kurucu kadrolarına ve özellikle Mustafa Kemal e mâl etme eğilimindeydiler. Dünya savaşı sırasında Osmanlı ordusunda görev almış ve Nazi Almanyası nda Bund der Asienkämpfer (Asya Savaşçıları Birliği) üyesi olan General Schlee, 1933 Mayısı nda Türkiye ziyareti dönüşünde yeni Türkiye ve Kemal Paşa hakkındaki görüşlerini Orient Rundschau dergisinde paylaşmıştı. Schlee söyleşide, panislamist politikalardan vazgeçen bağımsız ve özgür Türkiye nin Gazi Mustafa Kemal liderliğinde saf bir ulusçuluk temelindeki yükselişinden bahsediyordu. Schlee ye göre Türkiye, İsviçre den medeni hukuku, İtalya dan ceza hukukunu, Almanya dan ise ticaret hukukunu almakla modern dünyaya yaklaşmış oluyordu. Schlee, saltanatın, hilafetin, fes ve başörtüsü ile kadınları esir alan peçenin ortadan kaldırılmış olmasını, cami ile devletin birbirinden ayrılmasını, tekke ve zaviyelerin kapatılmasını modernleşme yolunda atılmış önemli adımlar olarak görüyordu. 1 Aslında bu görüşler büyük oranda, Kemalist reformları ve dönüşümleri batıdan seyreden gözlemcilerin yeni Türkiye algısını yansıtıyordu. Bu algı Almanya da da aşağı yukarı böyleydi. Birçok Alman yazar ve politikacı yeni veya modern Türkiye yi öven değerlendirmelerde bulunuyorlardı. Bu dönemde Türkiye yi ziyaret eden Alman gözlemcilerin yazılarında, Türkiye de çeşitli alanlardaki dönüşümler şaşkınlık veya hayranlıkla tespit ediliyordu. 2 1 von General Schlee-Pascha, Meine Studienreise nach der Türkei im Mai 1933, Orient Rundschau, nr. 7, Berlin, Die kulturellen und sozialen Lehren der türkischen Revolution, Auslandwarte. Zeitschrift des Bundes der Auslandsdeutschen, 13. Jg., nr , Berlin, November 1933,

7 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 267 Bu algı yüzyıllardır Almanya da yerleşik barbar Türk imajının en azından resmi söylemde değiştiğine işaret etmekteydi. Bu imaj değişimi aslında 19. yüzyılın sonlarından itibaren Almanya nın Osmanlı Devleti üzerinde artan ekonomik, askeri ve siyasi ilgisinin bir sonucuydu. Almanya da resmi ve sivil kuruluşlar özellikle I. Dünya Savaşı sırasında Türkiye üzerinde olumlu bir kamuoyu oluşturma girişiminde bulunmuşlar, Türk-Alman kader birliği ve silah kardeşliği imajını yaygınlaştırmaya çalışmışlardı. Sèvres e karşı başarılı bir mücadele gerçekleştirerek bağımsız bir ulus devlet kurmayı başaran milliyetçi Kemalist hareket, savaş sonrasında galip devletlerin kurduğu Versailles düzeninden nefret eden Alman milliyetçileri için iyi bir örnek teşkil etmekteydi. 3 Bu dönemde Türkiye, Alman milliyetçileri için adeta gökte parlayan bir yıldız gibi yol göstericiydi. Türk milliyetçilerinin milli mücadeleyi takip eden yıllarda başlattıkları reform hamleleri 20 li yıllarda Almanya da Türkiye üzerine yazılan birçok kitabın konusu olmuştu. Nasyonal Sosyalistler iktidara geldiklerinde, Türkiye deki değişimden, zaten aralarında birçok benzerlik gördükleri Türk milliyetçilerinden ve özellikle Mustafa Kemal den övgüyle bahsetmekteydiler. Türkiye deki hayranlık uyandırıcı gelişmeler Alman makamlarınca en üst düzeyde dile getiriliyordu. Örneğin Almanya nın Türkiye büyükelçisi Nadolny, Cumhuriyet in 10. yıldönümünde genç Türkiye nin takdire şayan gelişimi nden ve Mustafa Kemal in gerçekleştirdiği gerçek mucize den bahsediyordu. 4 Bu ve benzeri ifadeler ise, Kemalist entelektüelleri heyecanlandıran ve sevindiren bir yaklaşımdı. Erken Cumhuriyet döneminde, Atatürk Türkiye si üzerine yazılan övgü dolu makalelerin tercümeleri Türk basınında yayınlanıyor, Ayın Tarihi nde Kültür Hareketleri bölümü, yurt dışında Gazi yi ve modern Türkiye yi anlatan yazılarla doluyordu. İçişleri Bakanlığı nca 1930 larda Fransızca, İngilizce ve Almanca dilleriyle s ; Hans W. A. Wiegert, Wanderung durch das moderne Konstantinopel. Istanbul europäisch, Völkischer Beobachter, Nr. 32, ; Hans Friedrich Blunck, Anatolien, Völkischer Beobachter, Nr. 70, ; Manfred Zapp, Türkischer Nationalismus, Preussische Jahrbücher, Verlag von Georg Stilke, Juli bis September 1933, ; von Hans Heinrich Schaeder, Bemerkungen zum modernen Islam, Süddeutsche Monatshefte, Bd. 9, Jg. 33, Druck von Knorr&Hirt, München, 1936, s ; Gotthard Jäschke, Das Bauerntum in der modernen Türkei, Süddeutsche Monatshefte, Bd. 9, Jg. 33, Druck von Knorr&Hirt, München, 1936, s Rudolf Nadolny, Die türkische Innenpolitik, Süddeutsche Monatshefte, Bd. 9, Jg. 33, Druck von Knorr&Hirt, München, 1936, s , Karl Viererbl, Von Konstantinopel nach Ankara, Völkischer Beobachter, Nr. 303, Kürşat Elçin Ahlers, 19. ve 20. yüzyıllarda Almanya da Türk ve Türkiye imajı nın değişim süreci, Tarih ve Milliyetçilik I. Ulusal Tarih Kongresi Bildiriler, Fen Edebiyat Fakültesi, Mersin, 1999, s Deutschland und die Zehnjahresfeier der türkischen Republik, Völkischer Beobachter, Norddeutsche Ausgabe, Nr. 301,

8 268 AHMET ASKER propaganda amaçlı yayınlanan La Turquie Kemaliste dergisi, batılılara Kemalist Türkiye nin modern dönüşümünü anlatmaya çalışıyordu. Örneğin, Batılı gözlemcilerle röportaj yapan Türk gazeteciler, muhatabının motive edici düşüncelerini duymak arzusuyla konuyu bir şekilde Türkiye ve Atatürk e getiriyordu. Batılıların takdir ve hayranlık dolu yazıları kuşkusuz, batılı olmak konusunda kararlı olan genç Cumhuriyetin inkılâpçı kadrolarındaki öz güvenin gelişmesine katkı sunuyor, yapılan işlerin doğruluğuna olan inancı perçinliyordu. 5 Henüz Nasyonal Sosyalizm in iktidara gelmesinden önceki yıllarda da, birçok Almanca kitap modern veya yeni Türkiye deki gelişmeleri konu edinmişti. Türkiye nin sosyal, siyasal, ideolojik dönüşümünü anlatan, aynı zamanda Türkiye ye modern bir imaj çizen bu tür kitaplar Nasyonal Sosyalizm in iktidarında artarak devam etti. Eskiden yazılmış olanların ise yeni baskıları yapıldı. 6 Dolayısıyla Nazilerin iktidara gelmesinin Türkiye ve Atatürk algısında bir kırılma yaratmadığı, 1920 li yıllardaki -en azından resmi makamlarda- olumlu algının 1930 larda da devam ettiği söylenebilir. 7 5 Türk basınında, Batılı (özellikle Alman) literatürdeki yeni / modern Türkiye yi öven yayınlar öne çıkarılırken, aynı yaklaşım Yakın ve Ortadoğu da milliyetçilik gibi batılı unsurları benimsemenin yıkıcı sonuçlarına dikkat çeken eserler için söz konusu değildi. Örneğin bkz. Arnold Joseph Toynbee, The Western question in Greece and Turkey, Constable, London, 1922, s Başlıklarda kullanılan, modern, yeni, gibi sözcükler Türkiye deki gelişmelere yönelik olumlu bakış hakkında da ipucu vermektedir. İki savaş arası dönemde Türkiye yi konu alan birçok önemli Almanca kitaptan birkaçı şöyledir: Karl Klinghardt, Angora Konstantinopel. Ringende Gewalten, Frankfurter Societäts Drukerei, Frankfurt am Main, 1924; Dagobert von Mikusch, Gasi Mustafa Kemal. Zwischen Europa und Asien, List Verl, Leipzig, 1929; Richard Hartmann, Die neue Türkei, Der vordere Orient, Gräfe Königsberg, 1929, s ; Kurt Ziemke, Die neue Türkei. Politische Entwicklung , Stuttgart, Deutsche Verlags Anstalt, 1930; Harald Fischer, Die neue Türkei und der Islam. Eine religionsrechtliche Studie, Schuhmann, Kulmbach, 1932; Manfred Zapp, Türkischer Nationalismus, Preussische Jahrbücher, 1933, s ; Theodor Böttiger, Führer der Völker, Junge Generation, Berlin, 1935; Theodor Böttiger, Führer der Völker, Junge Generation, Berlin, 1935, s ; Dagobert von Mikusch, Gasi Mustafa Kemal. Zwischen Europa und Asien, Paul List Verlag, Leipzig, 1935; Hanns Froembgen, Kamal Atatürk. Soldat und Führer, Frankh'sche Verlagshandlung, Stuttgart, 1935; August von Kral, Das Land Kamâl Atatürks. Der Werdegang der modernen Türkei, Braumüller, Wien, 1935; Norbert von Bischoff, Ankara. Eine Deutung des neuen Werdens in der Türkei, Holzhausen, Wien, 1935; Herbert Melzig, Kamâl Atatürk. Untergang und Aufstieg der Türkei, Societäts Verlag, Frankfurt am Main, 1937; Edmund Schopen, Die neue Türkei, Wilhelm Goldmann Verlag, Leipzig, 1938; Georg Roedenbeck, Das Türkische Reich : ein Brennpunkt politischen Geschehens, Bücherei Länder und Völker, Berlin, li yıllarda Alman basınında Türkiye üzerine kaleme alınan yazılar için şu derleme esere bakılabilir: Selman Eriş Ülger, Atatürk und die Türkei in der deutschen Presse [ ], Schulbuchverlag Anadolu, Hückelhoven, Bu kitabın, Almancadan çevrilirken yer yer kırpılmış bir Türkçe nüshası da bulunmaktadır: Selman Eriş Ülger, Avrupa basınında Atatürk ve zafere giden yol, Truva Yayınları, İstanbul, 2009.

9 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 269 Almanya nın müttefiki olarak galiplerin dayattığı antlaşmayı reddetmiş, işgale karşı silahlı bağımsızlık mücadelesi (Freiheitskampf) yürüterek makul bir antlaşma imzalamış, böylece bağımsızlığını ve onurunu kurtarmış bir Türkiye, nasyonal sosyalistlere oldukça sempatik görünmekteydi. Silah kardeşlerinin (Waffenbrüder) aynı zamanda radikal milliyetçi ve otoriter bir rejim kurması, nasyonal sosyalistlerin sempatisini daha da güçlü kılıyordu. Bu özellikleriyle Türkiye nin nasyonal sosyalistlere ilham vermiş ve hatta Vorbild (model) olduğu başta Hitler tarafından, zaman zaman dile getiriliyordu: Almanya ve Türkiye aynı zamanda ve aynı derecede çökmüşlerdi. Türkiye, mukaddes bir hamle ile kurtuldu. Bu netice Almanyanın kurtuluşu için başladığımız millî hareketin mes ut netice vereceği hakkında bize derin bir kanaat vermiştir. Filhakika Türkiyede doğan ve parlayan yıldız bize takip edilecek yolu gösteriyordu. 8 Nazi iktidarının ilk aylarında yayınlanan Nationalsozialismus im Kemalismus (Kemalizm de Nasyonal Sosyalizm) başlıklı bir makalede, Nasyonal Sosyalizm in ancak 1933 te gerçekleştirebildiği tek partili siyasal sistemin Türkiye de 1920 li yıllardan beri uygulanıyor olmasından övgüyle bahsediliyordu. Yazıda parlamentoya girecek milletvekili adaylarının Cumhurbaşkanı tarafından belirlendiğine ve böylece devletin birlik ve bütünlüğünün başarıyla sağlandığına dikkat çekiliyordu: İşte devlet bütünlüğü!. 9 İnsanların cezalarla dizginlenmesi, parlamentonun boş işlerinden sakınılması ve Cumhuriyet Halk Fırkası nın kamuoyuyla paylaşılan bilgilerdeki etkin kontrolü Türkiye nin hayranlık uyandıran başarılarının önemli sebepleri olarak sıralanıyordu. Haberin devamında, yarının kuşakları gençlere eğitim ve gençlik teşkilatları ile spor organizasyonları vasıtasıyla birlik duygusunun aşılandığı, böylece gençlerin Gazi ye fanatik derecedeki bağlılığının sağlandığı belirtiliyordu. Makalenin devamında Almanya ile Türkiye nin arasını açmak isteyenlerin ve iki ulusu 8 M. Hitler in Milliyet e beyanatı, Milliyet, Aynı haber, Berliner Lokal Anzeiger gazetesinin Atatürk ün ölümüne binaen yayınladığı haberinde de yer almıştır: Adolf Hitler söyleşide Kemal in başarılı özgürlük mücadelesinin o zamanlar onun da nasyonal sosyalist hareketin başarısna dair geleceğe güvenle bakmasını sağladığını ifade etti. Bu bakımdan Türkiye deki hareket ona parıldayan bir yıldız gibi görünmüştür., Der Führer zum Tod Atatürks. Adolf Hitler über die Türkei, Berliner Lokal Anzeiger, Jg. 56, Hitler bu tezini değişik ortamlarda tekrarlamıştır: Unser Vorbild war die Türkei (Modelimiz Türkiye idi). Gotthard Jäschke, Die Türkei in den Jahren Geschichstkalender mit Personen und Sachregister, Sammlung Orientalischer Arbeiten, Otto Harrossowitz, Leipzig, 1943, s Nationalsozialismus im Kemalismus, Königsberger Allgemeine Zeitung, in: AAPA, R78488,

10 270 AHMET ASKER birbirine düşürmek isteyenlerin, iki ideoloji arasındaki zihniyet benzerliğinden, Atatürk ün Nasyonal Sosyalizm e gösterdiği ilgi ve beslediği sempatiden dolayı amaçlarına ulaşamayacakları ileri sürülüyordu: Bütün yapay yabancılaştırma girişimlerine karşın, ulusal çıkarlardaki bu zihniyet benzerliği Alman ve Türk halklarını beraberce hareket ettirmeli ve ettirecektir ve bunun en güçlü kanıtı Türk Cumhurbaşkanının Nasyonal Sosyalizm in bütün görüşlerine gösterdiği büyük ilgidir. 10 Hayranlık uyandıran bir diğer husus ise kamuda ve iş yaşamında sağlanan birlik ve bütünlük ruhuydu. Makaleye göre, aynen Nazi Almanyası nda olduğu gibi Kemalist Türkiye de de; örneğin Marksist hareketlerin engellenmesinde olduğu gibi Türk halkının bünyesine yabancı unsurların yaşamasına imkân verilmemekteydi. Kemalizm in başardığı büyük işler arasında en önemlisi ise ulus bilincine sahip bir halkın yaratılmasıydı: İlk önce merhametsiz bir enerji ile Halkın bünyesinin yabancı kökenli elementlerden başarıyla arındırılması Yunanistanla milyonluk mübadele hala hafızalardadır. 11 Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu nun parçalanma tehlikesinin doruk noktasına vardığı Birinci Dünya Savaşı nda Ermenilerin tehciri, Nazi çevrelerince yeni Türkiye de hayata geçirilen kimlik politikalarıyla ilişkilendiriliyordu. Türkiye de yaşanan bu dramlar, nasyonal sosyalistlere göre ulus devlet yaratma sürecinin kaçınılmaz bir parçasıydı ve bünyenin yabancı elementlerden arındırılması için gerekli görülüyordu Ağustosunda Hamburger Fremdenblatt gazetesinde Almanya nın güncel sorunlarının çözümüyle ilgili bir söyleşisi yayınlanan Bölge Valisi Streicher, bu bağlamda yakın zamanda Türkiye de Ermeniler (1915 tehciri) ile Yahudilerin (1934 Trakya olayları) maruz kaldığı dramatik olayları örnek gösteriyordu. 12 Streicher in Türkiye deki olayları, bağlamından kopartarak Nazi siyaseti çerçevesinde değerlendirmesi, nasyonal sosyalistlerin Türkiye de yaşanan yakın tarihi ve güncel gelişmeleri, kendi acımasız politikalarını gerçekleştirme sürecinde malzeme olarak değerlendirmekten kaçınmadıklarını göstermektedir. Almanya nın Geleneksel Kültür Politikası Almanya nın propaganda faaliyetleri Nazi dönemiyle başlayan yeni bir şey değil, Almanya nın 19. yüzyılın son çeyreğinde hızlanan yabancı 10 Nationalsozialismus im Kemalismus, Königsberger Allgemeine Zeitung, in: AAPA, R78488, Nationalsozialismus im Kemalismus, Königsberger Allgemeine Zeitung, in: AAPA, R78488, Gauleiter Steicher über Deutschlands Schicksalsfragen, Hamburger Fremdenblatt, Abend Ausgabe, Nr. 241, O dönemde de Türkiye nin üzerinde hassasiyetle durduğu bu konu üzerine Alman basınında böylesi ifadelerin yer alması Türk makamlarını rahatsız ediyordu. Söz konusu yazı üzerine Almanya daki Türk konsolosluğu Alman makamlarına Türkiye nin rahatsızlığını iletmişti: AAPA, R 78488, Nr. 411,

11 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 271 ülkelerdeki kültür politikasının devamıydı. Bu politikanın temel hedefi Alman nüfuz mıntıkalarında Almanya nın ekonomik ve kültürel ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik muslihane ve dostane bir ortam yaratmaktı. Almanya nın kültür politikalarını etraflıca ele alan Kurt Koehler, Oluf Krückmann ve Wilhelm Eilers in kaleme aldıkları 1934 tarihli bir kitapta 13 bu hedefler açıkça dile getiriliyordu: Almanya eski devirlerdeki manasiyle bir hâkimiyet elde etmek, kendi kudret ve nüfuzunu genişletmek emelinde olmayıp ancak jeografik ve ekonomik ve kültürel hal ve vaziyetleri bakımından kendileriyle işbirliği yapmaya elverişli olan milletlerle muslihane ve dostane bir teşriki mesai arzusundadır. Yazarlara göre kültür politikaları, ekonomik amaçların gerçekleşebilmesi için hayati bir öneme sahipti: Biz kat iyen şu iddiadayız ki: cenubî şarkîde ekonomik propaganda ve ekonomik gelişme faaliyetimiz kültür propagandası ve kültürel gelişme ile birlikte aynı zamanda yapılmazsa manasız ve yarım bir hareket olur. Kitabın devamında Alman kültürünün yaygınlaşması için çeşitli kurumlar arayıcılığıyla yoğun bir propaganda faaliyetine girilmesinin faydaları sayılıyordu: Alman mekteplerine gitmiş veya hiç olmazsa Almanca lisan dersi almış, yahut Alman üniversitelerinde okumuş Yugoslav, Bulgar, Türk ve Mısırlıların Alman kitapları, Alman mektepleri, Alman ilaçları ve sairesi için bir mümessiller ve acentalar ordusundan daha ziyade geniş tesirli ve hem de ucuz propagandistler olduğunu isbata hacet var mıdır? Alman nüfuz mıntıkası olacak memleketlerin genç nesillerine Alman kültürünü vermeye muvaffak olursak uzun yıllar tahrip ve imha edilemeyecek bir eser yaratmış, bu sahada derinliğe ve genişliğe doğru kuvvetli tesirler yapmış oluruz. 14 Kitapta güçlü devletlerin dünyayı nüfuz bölgelerine ayırdıkları tespitine yer veriliyordu: Küremizin birkaç mıntakaya ayrıldığını veya ayrılacağını Almanya biliyor. Bu mıntakaların herbiri önder ve hâkim bir millet tarafından kendine ait bir iş sahası telâkki edilerek politik, ekonomik ve kültürel bakımdan mümkün mertebe kendi nüfuzu altına alınmaktadır. Buna göre İngiltere, Rusya, Amerika, Japonya ve İtalya gibi büyük devletlerin nüfuz mıntıkaları bulunmasına rağmen Almanya nın bu süreçte kabul edilemeyecek şekilde geri kaldığı hatırlatılmakta ve arzulanan Alman nüfuz mıntıkasının sınırları çizilmekteydi: Böyle büyük nüfuz mıntıkalarının 13 Kurt Koehler, Oluf Krückmann, Wilhelm Eilers, Raumpolitik-Kulturpolitik, Söz konusu kitabın Türkçe çevirisi Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi nde bulunmaktadır. Nüfuz mıntakaları politikası-kültür politikası, BCA, ,

12 272 AHMET ASKER teşekkülü ve genişlemesi karşısında Almanya seyirci kalamaz. Almanya için bu nüfuz mıntıkası Avrupa nın şarkı ve cenubî şarkîsi, Ön Asya ve Mısır dır. Yazarlar Türkiye ye, Alman nüfuz alanı olarak düşünülen bölgede özel bir rol biçilmişti: Küçük Asya dahi jeopolitik bakımdan Ön Asya mıntıkaları ve Mısır için bir köprüdür. Müslüman memleketlerin Gazi Mustafa Kemal Türkiyesini ziyniyet, dinî hissiyat vesaireden ki bazı farklara rağmen Önder bir devlet sayıp ona ne kadar çok itibar ve hürmet gösterdiklerini ve bugün Türk zabitlerinin muallim sıfatiyle meselâ Afganistan da çalıştıklarını bilenler Almanyanın, Alman nüfuzunu Almanya için paha biçilemez derecede büyük ehemmiyet ve kıymeti olan Önasya ya sokmak yolunda en mühim istinat noktasını ve hareket mevziini Türkiyede araması lâzım geleceğine ve bulacağına şüphe etmezler. 15 Nazi döneminde kaleme alınmış bu kitapta ileri sürülen tezlerden, İmparatorluk Almanyası ndaki kültür politikalarının ve bir Weltpoltik (dünya politikası) arayışının Nazi Almanyası nda da devam ettiğini görmek mümkündür. Zira dış ülkelere yönelik Alman kültür politikası I. Dünya Savaşı ndan çok önce kurumsallaşmış durumdaydı. Bu politika Şark ta birçok alandaki Alman kurumlarıyla faaliyet alanı bulmuştu. Örneğin arkeoloji enstitüleri, Alman Dışişlerinin ileri karakolu durumundaydılar. Bu enstitüler sayesinde Almanya resmi yollarla yabancı ülkelere adım atmış oluyordu. Fakat bu enstitüler pratikte politik fayda sağlamaktan ziyade daha çok prestijli Alman biliminin dış ülkelerdeki temsilcisi niteliğindeydi. Arkeoloji enstitülerine kıyasla daha çok politik hedefler taşıyan Seminar für Orientalische Sprachen (Şark dilleri semineri) 1887 de Berlin Üniversitesi nde Prusya ile Reich ın yarı yarıya finansal desteğiyle kurulmuştu. Bu kurum ile yüzyılın sonlarına doğru kolonyal politikaya adım atan Alman dış politikası arasında daha ilk kuruluşundan itibaren somut bir ilişki vardı. Bu kurum ağırlıklı olarak Almanya nın ilişkide olduğu ülkelerin kültürünü ve dilini dışişleri çalışanlarına öğretiyordu fakat tek işi dil öğretmek değildi. Bunun yanı sıra söz konusu ülkelerdeki dil-din-ahlakgelenek ve görenekler ile bölgenin coğrafi yapısı, tarihi ve istatistiki verileri de bu kurumun ilgi alanına giriyordu. Almanya nın dış ülkelerdeki çıkarlarına hizmet edecek daha başka kuruluşlar da bulunuyordu. Bu 15 Nüfuz mıntakaları politikası-kültür politikası, BCA, ,

13 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 273 çerçevede 1908 de Hamburgische Kolonialinstitut, 1914 te Deutsch- Südamerikanisches Institut ve Deutsch- China Institut kurulmuştu. 16 Alman kültür politikasının bir diğer ayağını ise basın oluşturuyordu. Yüzyılın başındaki en önemli Alman haber ajansı das Wolffsche Telegraphenbureau idi. Deutsche-Kabelgramm GmbH ise dışişleri bakanlığının desteğiyle Fransız Havas ve İngiliz Reuter haber ajansları ile rekabet etmek üzere daha sonra kurulmuştu. 17 Yüzyılın dönümünde Osmanlı-Alman ilişkileri her alanda giderek yoğunlaşmaktaydı. Fakat yüzyılın başında imparatorluğun başkentinde İngiliz, Fransız ve İtalyan gazeteleri bulunmasına rağmen henüz bir Alman gazetesi bulunmamaktaydı. Almanya nın Osmanlı İmparatorluğu ndaki nüfuzunu arttırma çabalarının bir sonucu olarak 1908 de başlangıçta haftada iki defa Almanca ve Fransızca yayınlanacak olan Osmanische Lloyd gazetesi kurulmuştu. 18 Gazetenin finansmanı Fa. Loewe (Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken), die Krupp-Werke, die Handelsvereinigung A.G., das Bankhaus Bleichröder, die National Bank ve die Deutsche Bank gibi konsorsiyuma katılan sanayi ve finans kuruluşları tarafından karşılanıyordu. 19 İlk sayısı 18 Kasım 1908 de çıkan gazeteyi finanse eden firmaların niteliği, Almanya nın Osmanlı daki çıkarları hakkında da ipucu vermektedir. 20 I. Dünya Savaşı nda yenilen iki müttefik ülkenin ilişkilerinin kesilmesine paralel olarak, Almanya nın Türkiye deki etkinlikleri sekteye uğramış, fakat 1925 te resmi ilişkilerin yeniden tesis edilmesiyle süreç kaldığı yerden devam etmişti. Almanya nın Ankara büyükelçiliğine atanan Rudolf Nadolny nin Türkiye de kendine biçtiği misyon, Almanya nın Osmanlı döneminden beri devam eden geleneksel kültür politikasının yeni Türkiye de alacağı yön hakkında fikir vermektedir: Yeni başkent yeni bir dünyanın sembolüydü. Savaştan sonraki ilk Alman temsilcisi olarak sorumluluğum çerçevesinde benim için faydalı bir görev hâsıl oldu. Türklere, devlet işlerinin aldığı yeni istikamette yardım etmek. İşin doğrusu başlangıçta bazı kaygılarım vardı. İtilaf güçlerince zorla alınmış Alman itibarını yeniden kazandırmak ve Alman kolonisini Almanya daki yeni şartlara göre düzenlemek Friedrich Dahlhaus, Möglichkeiten und Grenzen auswärtiger Kultur- und Pressepolitik: Dargestellt am Beispiel der deutsch-türkischen Beziehungen , Peter Lang, Frankfurt am Main-New York, 1990, Dahlhaus, Dahlhaus, Irmgard Farah, Die deutsche Pressepolitik und Propagandatätigkeit im Osmanischen Reich von unter besonderer Berücksichtigung des "Osmanischen Lloyd", Orient- Institut der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, Beirut-Stuttgart, 1993, s Farah, Rudolf Nadolny, Mein Beitrag, Limes Verlag, Wiesbaden 1955, s. 96.

14 274 AHMET ASKER Nadolny Türkiye ye yeni istikametinde yardım etmekten bahsederken aslında Almanya nın takip edeceği kültür politikasını da özetliyordu. Türkiye nin Kemalist inşa sürecini karalayacak yayınlardan kaçınılması, bunu destekleyecek yayınların ise teşvik edilmesi artık bu politikanın bir gereği olacaktı. Örneğin Nadolny nin Berlin e gönderdiği bir rapor bu yönlendirmeye iyi bir örnektir. Nadolny, Dagobert von Mikusch un 1929 da yayınlanan Gasi Mustafa Kemal. Zwischen Europa und Asien. Eine Lebensgeschichte adlı Almanca eserinin Türkiye de canlı bir ilgiyle karşılandığını, bundan dolayı kitabın kısa zamanda Fransızca ya da çevrilmesinin iyi olacağını yazıyordu. 22 Dolayısıyla Almanya nın Türkiye yi kazanmaya yönelik politikaları Nazi dönemi öncesinde de takip edilmekteydi. Nazi Almanyası nın Basın Politikası ve Türkiye Hitlerin iktidara gelmesiyle beraber yurtdışındaki Alman propaganda aygıtı Nazilerin kontrolüne geçmişti. Böylece Almanya nın Türkiye deki politik çıkarlarına hizmet etmek üzere 17 Mayıs 1926 da İstanbul da yayın hayatına başlayan Türkische Post gazetesi, Hitler in iktidara gelmesiyle Nazi rejiminin çizgisine oturmuştu. Osmanische Lloyd gibi Türkische Post un da finansmanı başta Deutsche Bank olmak üzere büyük Alman şirketleri tarafından sağlanıyordu. 23 Türkischer Post, 1937 ye gelindiğinde NSDAP ye (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi) bağlı AO un (Auslandorganisation yabancı ülkeler organizasyonu) Türkiye deki en önemli yayın organı haline gelmişti. 24 Nazi propagandasının faaliyet alanı elbette basınla sınırlı değildi; resim ve fotoğraf sergileri, fuarlar, konferanslar, müzik ve spor etkinlikleri, radyo, sinema ve eğitim gibi daha birçok alanı kapsıyordu. Almanlara ait kitapevleri, kiliseler, birahaneler, kulüp ve dernekler de Nazi propagandası yapıyorlardı. Bunlar arasında; Deutsches Orientverein, Teutonia, Alemannia, Deutsches Ausflugverein gibi dernek ve kulüpler yer alıyordu. Yurtdışındaki propaganda faaliyetlerini organize etmek amacıyla NSDAP içinde oluşturulan dış ilişkiler birimi AO, Alman dışişleri bakanlığı ile sıkı bir ilişki içindeydi Bücherpropaganda, AAPA, R 78549, İlk baskısı 1929 da yapılan kitabın nazi döneminde 2. baskısı yapılmıştı. 23 Fatih Keskin, 2. dünya savaşı sırasında Türkiye de Alman propagandası: Türkische Post, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 1997, s Hans Adolf Jacobsen, Nationalsozialistische Außenpolitik ,: Alfred Metzner Verlag, Frankfurt a.m., Berlin, 1968, s Cemil Koçak, Türk Alman İlişkileri , Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1991, s.177.

15 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 275 Nazi döneminde Alman basını, Weimar Almanyası ndan farklı olarak bütünüyle nasyonal sosyalist ideolojinin emrine girmişti. Bu durum, basının her zamankinden daha çok, ideolojik ve politik kaygılarla hareket ettiği anlamına geliyordu. Fakat buna rağmen nasyonal sosyalistlerin Türkiye hakkındaki olumlu düşüncelerinin sadece politik kaygılarla dile geldiğini söylemek indirgemeci bir yaklaşım olacaktır. Nitekim Türk basınında Almanya nın dış politikasını eleştiren yazıların yer alması üzerine Völkischer Beobachter de bunlara cevaben yayınlanan Türkiye den nahoş sesler başlıklı sitemkâr bir yazıda Nazi basınının o döneme kadarki Türkiye algısı ve politikası hakkındaki samimi itiraflara rastlamak mümkündür: Son seneler zarfında Alman gazetelerinin hiçbir zaman Türkiye ile onun önderi ve milletini dostluktan başka bir şekilde karşılamış olduklarını hatırlamıyoruz. Bilâkis Alman Matbuatı daima hayranlıkla bir sempatiye tercüman olmuş ve alman halkı bu sempati ile Lozan mukavelesi günlerinden beri Anadolu nun yeni kuvvete, kudrete ve ehemmiyete doğru büyük ve cesurane yükselişi takip ve müşahade etmekde bulunmuşdu. Ve Kemal Atatürk, nasyonal sosyalist Almanya da, ekseriyetle hayranı bulunduğumuz bugünkü devlet ve millet önderleri arasında bulunmaktadır. Türkiye nin coğrafî vaziyetine ve Boğazlar meselesinden Umumî harb müttefiklerinin durumuna atfettiğimiz Ankara nın senelerden beri Moskova ile olan Intime işbirliği, bir defa bile dostane düşüncemize halel iras edemedi. 26 Türkiye nin 1930 lardaki en büyük ticaret partneri olan Almanya daki gelişmeleri günü gününe takip eden Türk basınının aksine, Almanya daki Nazi basınının Türkiye ye ilgisinin epey kısıtlı olduğu görülmektedir. Bu durum, merkez ve çevre konumunda olan iki ülkenin öncelikleri açısından anlaşılabilir bir durumdur. Yüzünü tamamıyla batıya dönmüş bir Türkiye, batıdaki siyasi-sosyal-askeri-ekonomik gelişmeleri yakından takip ederken, Nazi Alman basınında Almanya nın Fransa, Rusya ve İngiltere ile ilişkileri, Yahudi sorunu, komünizm tehlikesi gibi konuların ağırlık kazandığı görülmektedir. Atatürk ve Türkiye, Nazi basınında seyrek olarak gündeme gelmekteydi. Bu gündeme geliş ise, Almanya ile Türkiye arasındaki sıcak gelişmelere, Türkiye de kutlanan milli bayramlara veya Atatürk ün ölümü gibi sıra dışı olaylara bağlıydı. Bu kısıtlı haberler ise denetlenip gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra yayınlanıyordu. Alman basınında Türkiye yi 26 Türkiye den nahoş sesler, BCA, içinde Völkischer Beobachter den çeviri yazı,

16 276 AHMET ASKER rahatsız edecek bir haber yer alırsa, bu hemen telafi edilmeye çalışılıyor, birçok yerde Türkiye ye iyi niyet gösterilmesinin politik faydaları hatırlatılıyordu. Bu noktada propaganda ve dışişleri bakanlıkları ortak hareket ediyorlardı. Dışişleri bakanlığıyla uyumlu çalışan Alman propaganda bakanlığı, görsel ve yazılı medyanın, karşılıklı sempatiyi geliştirecek yayınlar yapmasına, ilişkileri bozacak yayınların engellenmesine yönelik çaba sarf ediyordu. 27 Örneğin Almanya nın Ankara Büyükelçiliği nden Dışişleri Bakanlığı na gönderilen bir raporda; Almanya da Lipsia Yayınevi tarafından yayınlanmış, Türkiye de yasaklanan Der Henker seines Hofes (Kendi Çiftliğinin Celladı) kitabından bahsediliyordu. Raporda özellikle Abdülhamit ile Mustafa Kemal in resimlerinin bir arada bulunduğu sayfada İki kanlı hükümdar açıklamasının Türkiye de şiddetli bir tepki uyandırdığına dikkat çekiliyordu. Bu kitap, resmi Alman makamlarında da tepkiyle karşılanmıştı. Raporda kitabın yayınlanmasının engellenmesi ve bu kitabı yayınladığı için yayınevine ve yazarına yaptırım uygulanması gerektiği yazılıyordu. 28 Türkiye nin Berlin Büyükelçiliği de bu kitabın bir an önce yasaklanması ve yazarının uyarılması için girişimlerde bulunmuştu: Leipzig C. I., Lipsia Verlag tarafından neşrolunan ve con Philipp Paneth namındaki müellif tarafından kaleme alınmış olan Der Henker seines Hofes unvanlı eser Türkiye Reisicumhuru Gazi Mustafa Kemâl hazretlerinin resimlerini Sultan Hamid inki ile birlikte ve Zwei blutige Herrscher [iki kanlı hükümdar] kelimelerini alta koymak suretile teşhir etmektedir. Her ne kadar mahiyeti her türlü ciddiyetten arî ve hatta gayri ahlâki olan mezkûr eser 1932 senesinde neşredilmiş bulunmakta ise de iki dost memleket arasındaki samimî münasebetleri büyük bir kıskançlıkla idameyi prensip ittihaz etmiş olan Türkiye Cumhuriyeti B. Elçiliği ayni hislerle mütehassıs olduğu birçok fiilî misallerle göstermiş olan Almanya Hariciye Nezaretinden bu kitabın menedilerek muharririne de münasip telkinlerde bulunmasını rica ve bu husustaki hayırhane müdaheleye şimdiden teşekkürlerini takdim eyler. 29 Bu rapordan da anlaşılacağı üzere Almanya da modern Türkiye veya Mustafa Kemal aleyhine ifadeler içeren yayınları Alman resmi makamları 27 AAPA, Tuerkische Sondernummer der Leipziger Illustirierten Zeitung, R 78558, ; AAPA, Zehnjahresfeier der Tuerkischen Republik, R 78488, ; AAPA, R 78578, Im Lipsia Verlag erschienenes Buch von Philipp Paneth Der Henker seines Hofes erregt in der Türkei Anstoss, AAPA, R 78549, Şifahî Takrir, AAPA, R 78549,

17 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 277 hoş karşılamıyordu. Propaganda bakanlığına bağlı çalışan orientalische Presse nin (şark basını) görevi tam da bu amaca uygun yayınlar yapılmasını sağlamaktı. Bu sebeple modern Türkiye üzerine eserler kaleme almış olan, Türkiye uzmanı Herbert Melzig, şark basınının editörlüğü görevini üstlenmişti. Ulus yazarı Neşet Halit Atay a gönderilen bir mektup sonrasında yaşananlar Alman basınının nasıl yönlendirildiğine dair bir başka örnektir. Atay kendisine bir mektupla gönderilen Europäischer Reveu dergisinin Balkanlar özel sayısını Vedat Nedim Tör e aktarmış, Tör ise dergi yönetimine, Balkanların en güçlü devleti olan Türkiye den bir satır bile bahsedilmemesine içerleyen bir mektup yazmıştı. 30 Tör mektubunda, Türkiye yi yakından tanıyan birçok Alman profesöre veya gazetecilere danışılmamış olmasının bir eksiklik olduğunu belirtiyordu. Tör e göre derginin Türkiye yi es geçmesi en başta politik bir hata idi. 31 Bu mektubun Alman makamlarında yankı bulması gecikmemişti. Bunun üzerine resmi kurumlar devreye girmiş ve bu hatayı telafi etmek üzere Europäischer Revue nun Türkiye özel sayısını çıkarmasına karar verilmişti. Az bir zaman kalmış olmasına rağmen, özel sayının 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı na yetişmesi için büyük çaba sarf edilmişti. Fakat Vedat Tör, özel sayının aceleye gelmemesi konusunda ricada bulunmuş ve derginin hazırlanma sürecini yakından takip etmişti. 32 Sonuçta 1930 lu yıllar boyunca birçok yerde Atatürk-Hitler ve Türkiye- Almanya paralelliğini vurgulayan, her iki ülke rejiminin ve liderlerinin ortak noktalarını ön plana çıkaran çok sayıda yayına rastlamak mümkündür. Johannes Glasneck e göre bu yazılar samimiyetten uzak, propaganda amaçlıydı ve emperyalist Alman sermayesinin Türkiye deki emellerine hizmet ediyordu: Bu tezde tehlikeli olan yankesicilik hilesi, Kemal Atatürk ün önderliğindeki antiemperyalist ulusal devrimin Almanya daki 30 Benzer durum, aynı yıl yayınlanan Süddeutsche Monatshefte dergisinde de yaşanmıştı. Derginin 11. sayısında Avrupa gençliği konulu bir bölüm yer almış, burada Fransa, İngiltere, Rusya, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan, İtalya ve Güneydoğu Avrupa ülkelerinden bahsedilmesine rağmen Türkiye den hiç bahsedilmemişti: Die Jugend Europas, Süddeutsche Monatshefte, Jg. 32, Heft 11, August 1935, s AAPA, Brief von Dr. Vedat Tör an Europäische Revue Schriftleitung, R 78578, AAPA, R 78578, Kısa bir süre sonra hem Europäische Revue hem de Süddeutsche Monatshefte dergileri, Türkiye özel sayılarını yayınladılar: Die moderne Türkei, Europäische Revue, Bd. 12, Dt. Verl. Anst, Stuttgart, 1936, s ; Die neue Türkei, Süddeutsche Monatshefte, Bd. 9, Jg. 33, Druck von Knorr&Hirt, München, 1936, s

18 278 AHMET ASKER faşist diktatörlükle, emperyalizmin küçük ve ekonomik alanda az gelişmiş devletlerin egemenliğini ve nihayetinde varlığını tehdit eden bu en haydutça ve vicdansızca şekliyle bir tutulmasıydı. Böylece Ankara hükümetine yanaşmak ve Alman tekellerinin Türk piyasasında yayılmasına elverişli koşullar elde etmek hedefi yanında, Türkiye yi politik alanda saflaşan mihverin yakınına itmek için Lausanne barış anlaşmasının zorla değiştirilmesini istemeye kışkırtmak niyeti de rol oynuyordu. 33 İki savaş arası dönemde Türkiye üzerine yazılan birçok eserin propaganda amaçlı olduğu şüphe götürmez bir gerçektir. Bu politika Türkiye nin Almanya sempatisini arttırmayı, Almanya nın savaş sonrasında zedelenen itibarını onarmayı ve güçlendirmeyi, böylelikle Alman nüfuzunun Türkiye de yeniden tesis edilmesini hedefliyordu. Fakat Atatürk e ve Kemalist rejime yönelik söylemi sadece propaganda ile ilişkilendirmek; iki ülkenin Nazi döneminin çok öncesine uzanan çıkara dayalı ilişkilerinden ve zamanın ruhunu paylaşan ideolojik yakınlıktan beslenen sempatiyi tek başına açıklamaya yeterli değildir. Zira bu çalışmada araştırma kapsamına giren birçok gazetenin Alman kamuoyuna hitap ettiği gözden kaçırılmaması gereken bir husustur. Yeni Türkiye ve Kemalizm Üzerine Düşünceler Henüz milli mücadele döneminde ( ) ve sonrasında yabancı muhabirler Mustafa Kemal in liderliğini kabul edenleri Kemalistler olarak tanımlıyorlardı. Doğu ve Batı kamuoyları o dönemde Kemalistlerden, Anadolu da padişahın teslimiyetçi politikasına karşı direnişe geçen kuvvetleri anlıyorlardı. 34 Alman basınında Kemalizm, bağımsızlık mücadelesini de içine alan, milliyetçi, laik ve reformist hareketin genel adı olarak kullanılıyordu. Örneğin; konsolosluk belgelerinde henüz cumhuriyet öncesi dönemde Mustafa Kemal in önderi olduğu milli mücadele hareketini tanımlamak için kemalistische Bewegung (kemalist hareket) veya kemalistischer Einschlag (kemalist darbe), Ankara hükümeti için ise kemalistische Regierung (kemalist hükümet) gibi ifadeler kullanılıyordu Johannes Glasneck, Deutsch faschistische Propaganda in der Türkei. Methoden der deutsch faschistischen Propagandatätigkeit in der Türkei vor und während des zweiten Weltkrieges, Univ. Halle Wittenberg, Halle (Saale), 1966, s Klaus Kreiser, Atatürk. Eine Biographie, Beck, München, 2008, s.15. Kitabın Türkçe çevirisi: Klaus Kreiser, Atatürk, (Çev. Dilek Zaptçıoğlu), İletişim, İstanbul, Denn vom Standpunkt unserer künftigen Beziehungen zur Türkei, die aller Voraussicht nach kemalistischen Einschlag behalten wird, und in der wir uns nach einstimmigen Mitteilungen aus allen Teilen nach wie vor grosser Sympathien erfreuen, erscheint eine gar

19 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 279 Dolayısıyla Nazi basınında yer alan Kemalizm ifadesinden kastedilen sadece 1930 larda doktrine edilen 6 ok ideolojisi değil, Sévres sonrası bağımsızlık mücadelesini de içine alan Mustafa Kemal önderliğindeki seküler, milliyetçi hareketti. Nazi basınında Kemalizm yerine daha sık kullanılan ifade ise Türk inkılâbı idi. Türk inkılâbı, Türkiye yi modernleştiren ideolojiydi. Bu süreç içerisinde ortaya çıkan Türkiye mucizevi; Gazi Mustafa Kemal ise bu mucizenin yaratıcısı idi. Basında yer alan yazılarda, özellikle savaş sonrasında Almanya ile Türkiye arasındaki paralelliklere dikkat çekiliyor, Hitler Almanyası nın uyanışı, Mustafa Kemal Türkiyesi nin şahlanışına benzetiliyordu. Her alanda radikal dönüşümlere sahne olan yeni Türkiye nin birçok alanda olduğu gibi kültürel inşaa sürecinde de Almanya nın desteğinin altı çiziliyor, Yeni Türkiye nin Führer i Mustafa Kemal e karşı beslenen hayranlık ve takdir duyguları her fırsatta dile getiriliyordu: Türkiye ile Almanya arasındaki, her şeyden önce karşılıklı kusursuz fedakârlığa dayalı eski kültürel ilişkiler, Türkiye deki kültürel inşa sürecine de katılmaya teşvik edici nitelikteydi. Alman bilim insanlarını her alanda beraber çalışırken görmekteyiz. Pg. Profesör Eckehard Unger Ankara ve İstanbul daki arkeolojik müzelerin yeniden yapılanması ve düzenlenmesinde beraber çalışıyor. Profesör Josef Marx müzik konularında Türk hükümetinin danışmanıdır. Profesör Falke ziraat yüksekokulunun rektörü olarak Ankara ya çağrıldı. Mimar marangoz ustası başkentin mimari inşası sürecinde danışmanlık yapıyor. Alman mühendis ve işçilerine her yerde Türk meslektaşlarıyla beraber el ele çalışırken rastlamaktayız. Alman ürünleri ve Alman makinelerini, her yerde deneyimli Türk ellerinde sevk ve idare edilirken bulmaktayız. Biz Türk halkının, genç Almanya ile aynı zorluklarla başlayan yeniden yükselişini böyle görüyoruz. Halkını demirden arzularla ve eksilmeyen bir azimle bağımsızlığa götüren her Tek Adamın hareket tarzı budur: Gazi Mustafa Kemal Paşa. 36 Sévres e karşı silahlı mücadelesini kısa sürede başarıyla sonuçlandırmış olan Türkiye nin aksine, Almanya Versailles zincirlerinden henüz tam anlamıyla kurtulamamıştı. Bir nasyonal sosyalist kendisiyle yapılan bir söyleşi sırasında Türkiye ye neden imrendiğini net bir şekilde açıklıyordu: Almanya milli maksatlarını elde etmek için bir gün harp etmeğe mecbur olacak mıdır? zu kühle Reserve der Kemalistischen Regierung gegenüber nicht immer geboten, (Vurgu bana ait), AAPA, Zu III E 362/363, R 78484,. März Dezember Wir und die Türkei, Völkischer Beobachter, 223. Ausgabe,

20 280 AHMET ASKER Muhatabımız bu sual karşısında manalı bir gülüşle güldü ve dedi ki: Bunu siz Türkler pek iyi anlarsınız. Türkiye Sevr muahedesinden nasıl kurtuldu? Eğer Türkler Milli Mücadele harbine girişmemiş olsaydı istiklâllerini alabilecek miydi? İşgal altında olan vatan parçalarını kurtarabilecekler miydi? 37 Türkiye nin başarılarına şapka çıkaran bir başka nasyonal sosyalist ise, Almanya nın Türkiye ye kıyasla birçok konuda geri kaldığını söylüyordu: Mustafa Kemal Türkiyesine ne mutlu!... Düşünüyor, araştırıyor ve faydalı bulduğu kararları derhal tatbik ediyor. Halbuki, biz, şimdiye kadar yalnız düşünmekle, araştırmakla kaldık, vaziyete iyilik getirecek olan en parlak kararlarımızı bile tatbik edemedik. Bu günkü Hitler idaresinde bile; memleketimizin siyaseti, iktisadiyatı için hayatî mahiyette olan kararlarımızı tatbik ederken bin bir türlü mülâhazaların tesiri altında kalıyoruz. 38 Türkiye nin modernleşme sürecine ve bunun yaratıcısı Atatürk e karşı beslenen sempati, başta Almanya cumhurbaşkanı Hindenburg olmak üzere birçok üst düzey devlet yetkilisi tarafından çeşitli vesilelerle dile getiriliyordu. 39 Bu saygı ve sempati devlet protokolü gereği olsa da, ifadelerin sürekliliği ve tutarlılığı tarafların samimiyetine dair kuşkuları hafifletir niteliktedir. Örneğin Hindenburg un, Atatürk e gönderdiği kutlama mesajında bu tutarlılık ve samimiyet hemen kendini göstermektedir: Benimle beraber bütün Alman halkı, güzide önderliğiniz altında modern Türk devletinin kuruluşunu takip etti. Sayın Cumhurbaşkanı, biz Almanlar Türk milliyetçiliğini nasıl uyandırdığınızı, nasıl kuvvetlendirdiğinizi, çalışkan ve ilerlemeyi sever milletinize, bütün dünyanın takdirini toplayan siyasi ve iktisadî yükselişi için, akıllı bir elle nasıl yol açtığınızı büyük hayranlık ve sempatiyle izledik Mehmet Asım, Hitler Almanyasına bir kuş bakışı, Vakit, Siirt Meb usu Mahmut, Almanyada yahudiler ve yeni malî tedbirler, Milliyet, Deutschland und die Türkei. Der neue türkischer Botschafter beim Reichspräsidenten, Völkischer Beobachter, AAPA, Paul von Beneckendorff und von Hindenburg deutscher Reichspräsident an seine Exzellenz den Präsidenten der türkischen Republik Herrn Ghazi Moustapha Kemal, R 78488, nr.168, Berlin, Oktober 1933.

21 NAZİ ALMANYASI NDAN KEMALİST 281 Başbakan yardımcısı Franz von Papen, cumhuriyetin ilanının 10. yıldönümü dolayısıyla yaptığı açıklamada Türk-Alman halkları arasındaki köklü bağa dikkat çekiyordu. Papen e göre; diğer bütün Avrupa halkları arasında, tarihi bir dönüm noktasında bulunan ve ruhsal bir dönüşüm geçirmekte olan, aynı zamanda özgürlüğü ve eşitliği için mücadele eden Alman halkını en iyi anlayacak olanlar Türklerdi. Papen, savaş sonrasının zor günlerinde insiyatifi ele alan başkumandan ve devlet adamı Mustafa Kemal in, kurtuluşu sağladıktan sonra başlattığı inkılâpları takdir ediyordu. Türkiye de, Servés in imzalanmasından sonra başlayan ve Ermeniler ile Yunanlıların hezimetiyle sonuçlanan bir özgürlük mücadelesi yürütülmüş, cumhuriyetin ilanından sonraki süreçte ise, Türk ulusunun karakterine aykırı duran ve Türk olmayan herşeyin tasfiyesiyle bu büyük başarı başka bir başarıyla taçlandırılmıştı. Böylece Türk halkında yeni bir tarih bilinci uyanmış, halk kendi gücünün farkına varmış ve tarihin ona yüklediği sorumluluğu üstlenmişti. Papen e göre Alman halkı, bir ülkenin şeref ve namusunun, baskıyla imzalatılmış antlaşmalarla hiçbir zaman elinden alınamayacağını Türklerin bu başarıları sayesinde öğrenmişti. 41 Resmi görevlilerin açıklamalarının yanı sıra nasyonal sosyalistlerin Kemalizm e yönelik olumlu bakışını basına yansıyan haberlerden de takip etmek mümkündü. Nazi iktidarının ilk aylarında yayınlanan Kemalismus und Nationalsozialismus (Kemalizm ve Nasyonal Sosyalizm) başlıklı bir makalede Nasyonal Sosyalizm ile Kemalizm in düşünce dünyasının birçok açıdan kesiştiğine dikkat çekiliyordu: Bugünkü devletin mirasçısı yeni yetişen nesil; Kemalizm in düşünce dünyasında tamamiyle bilinçli ve ne istediğini bilen bir şekilde büyütülüyor, bu düşünce dünyasında Nasyonal Sosyalizm in dünya görüşü ile kesişen birçok unsur bulunmaktadır. 42 Benzerlikler arasında; ülke sınırları içerisinde yekpare bir ruhla çalışan okullar ile eğitimlerin dışındaki zamanlarda öğrencileri birlik içinde tutan spor ve izci derneklerinin mevcudiyeti sıralanıyordu. Bizzat Gazi tarafından aşılanan gençler, Gazi ye ateşli bir heyecanla bağlanıyorlardı. Ulusun geleceği olan bu gençlere -tek tük karanlık komünist kafaların dışında- başka hiçbir şey etki edemiyordu. Yazıda, 1926 daki vatana hıyanet sürecinde eski partilerin tümünün ortadan kaldırıldığı, Fethi Bey in 1930 da gerçekleştirdiği yapay bir muhalefet denemesinden kısa zaman sonra ise çok partili hayata geçmenin tehlikelerinin iyice anlaşıldığı belirtilmekteydi. 41 Papen an seine Waffenbrüder. Eine Rede zum Jubelfest der Türkei 10 Jahre Aufbau, Kölnische Zeitung, Nr. 595, ; Die deutsch türkische Verbundenheit, Völkischer Beobachter, 306. Ausgabe, Kemalismus und Nationalsozialismus, Berliner Börsen Courier, in: AAPA, R 78529,

22 282 AHMET ASKER Mustafa Kemal liderliğindeki Halk Partisi siyasi otoriteyi kısa sürede sağlamıştı. Milletvekili adaylarını bizzat belirleyen Mustafa Kemal Paşa parlamentoyu böylece kendine bağlamıştı. Gelecek nesillerin daha kolay uyum sağlayabileceği siyasal bir sistem Mustafa Kemal in kılavuzluğunda sorunsuz işliyordu: Gelecek nesillerde kendiliğinden organik olarak gelişecek olan devlet totaliterliği, Mustafa Kemal ve mesai arkadaşlarının sert ellerinin kudretinin ürünüydü.. Bu sayede, eskiden köyünün sınırlarının ötesindeki dünyayla hiç ilgilenmeyen bir köylü artık gururla ben Türküm diyebiliyordu. 43 Halkın bünyesindeki yabancı elementlerin sistematik bir şekilde ayıklanması, nasyonal sosyalistlerin en çok dikkatini çeken hususlardandı. Bir başka yazıda Yunanistan ile Türkiye arasında milyonlarca insanın mübadelesinin bu amaca hizmet ettiği belirtiliyordu. Doğu illerinde yaşayan huzursuz Kürt halkı ile İstanbul daki Levantenler ve az sayıda gayri Müslim dışında Anadolu, artık gerçekten Türk idi. Buna göre 14 milyonluk Türkiye de; İstanbul dakiler hariç, sadece Yunanlı [Rum], Ermeni, Yahudi ve Çerkez yaşıyordu. Böylece Kemalizm, Nasyonal Sosyalizm in Almanya da 12 yıldır savunageldiği ve ancak iktidara gelir gelmez gerçekleştirmeye koyulduğu Ulusal bünyenin birliği düşüncesini pratikte başarmıştı. Yazının devamında, Nasyonal Sosyalizm ile Kemalizm in iktisat ve dış politikaları arasındaki benzerliklere de dikkat çekiliyordu. Almanya da Nasyonal Sosyalizm in arzuladığı gibi, Kemalizm de Türkiye nin sınırlarını güvence altına alan eşitlikçi ve kalıcı bir barıştan yanaydı. Nasyonal Sosyalizm ile Kemalizm ekonomide de aynı amaçlara sahipti. İlk olarak ulusal bir ekonominin kurulması ve güçlendirilmesi konusunda Kemalizm ile Nasyonal Sosyalizm fikir birliği içindeydi. Sermayenin ve üretim araçlarının sıkı bir devlet kontrolü altında tutulması, devlet himayesindeki özel girişimlere karşı olunduğu anlamına gelmiyordu. Dolayısıyla Türkiye de Kemalistlerin, Almanya daki gelişmeleri yakından takip etmesi, son derece anlaşılır bir durumdu: Görüldüğü gibi Nasyonal Sosyalizm ve Kemalizm de birçok benzerlik bulunmaktadır. Ve bu sebeplerden ötürü, Almanya daki gelişmelerin dikkatle takip edilmesi ve özellikle Kemal Paşa nın, karakterine yakın duran nasyonal sosyalist organizasyona ve onun enerjik yapısına ilgi duyulması kolaylıkla anlaşılır bir durumdur Kemalismus und Nationalsozialismus, Berliner Börsen Courier, in: AAPA, R 78529, Kemalismus und Nationalsozialismus, Berliner Börsen Courier, in: AAPA, R 78529,

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AY EKİM KASIM HAFTA DERS SAATİ 06-07 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Bir Kahraman Doğuyor

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU PLANI VE KAZANIM TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU PLANI VE KAZANIM TESTLERİ 07-08 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ AY EKİM KASIM HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI. Atatürk ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve

Detaylı

HOCAİLYAS ORTAOKULU. ÜNİTE 1: Bir Kahraman Doğuyor T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK-8

HOCAİLYAS ORTAOKULU. ÜNİTE 1: Bir Kahraman Doğuyor T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK-8 1/11 ÜNİTE 1: Bir Kahraman Doğuyor 1. Batıya Erken Açılan Kent Selanik 1.Atatürk ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve kültürel yapısını analiz eder. 2. Mustafa Kemal Okulda

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

13. Aşağıdakilerden hangisi yeni Türk alfabesinin kabul edilme nedenlerinden biri değildir?

13. Aşağıdakilerden hangisi yeni Türk alfabesinin kabul edilme nedenlerinden biri değildir? 1. Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye Cumhuriyeti'nin diğer devletlerle ekonomik ilişkilerinde kolaylık ve uyum sağlamak için yapılan çalışmalardan A) Türk Tarih Kurumu'nun kurulması B) Tekke ve zaviyelerin

Detaylı

BURDUR VE ISPARTA OSB LERİ İÇİN ATIKSU ARITMA TESİSİ YAPIMI İLK ADIM ATILDI

BURDUR VE ISPARTA OSB LERİ İÇİN ATIKSU ARITMA TESİSİ YAPIMI İLK ADIM ATILDI AĞUSTOS 2017 Bülten 4 AĞUSTOS 2017 BURDUR VE ISPARTA OSB LERİ İÇİN ATIKSU ARITMA TESİSİ YAPIMI İLK ADIM ATILDI Burdur 1 inci, 2 inci Organize Sanayi Bölgesi ve Isparta Süleyman Demirel Organize Sanayi

Detaylı

7. Yayınlar 7.1 Uluslar arası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)

7. Yayınlar 7.1 Uluslar arası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities) ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Veli Yılmaz 2. Doğum Tarihi : 25.11.1948 3. Unvanı : Yrd. Doç. Dr. 4. Öğretim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Subay Kara Harp Okulu 1969 Y. Lisans Kurmaylık Kara Harp

Detaylı

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 1. Mudanya Mütarekesi, Yunanlıların aslında Osmanlı Devleti nin paylaşımı projesinde bir alet olduğunu, arkalarındaki gücü İngiltere başta olmak üzere İtilâf devletlerinin

Detaylı

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI HAFTALAR KONULAR 1. Hafta TÜRK DEVRİMİNE KAVRAMSAL YAKLAŞIM A-) Devlet (Toprak, İnsan Egemenlik) B-) Monarşi C-) Oligarşi D-) Cumhuriyet E-) Demokrasi F-) İhtilal G-) Devrim H-) Islahat 2. Hafta DEĞİŞEN

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 02/2014 devam etmekte: Yrd.Doç.Dr.; Avrasya Üniversitesi, Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi

ÖZGEÇMİŞ. 02/2014 devam etmekte: Yrd.Doç.Dr.; Avrasya Üniversitesi, Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı Leyla AYDEMİR 2. Adres Sancak Mah. Adnan Kahveci Cad. No: 59 B Blok Kat 6 No:21 Yomra/Trabzon 3. Doğum Tarihi 12.01.1980 4. E-Mail: leyla-oezdemir@hotmail.com 5. Öğrenim Durumu 10/2008

Detaylı

Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Gürcistan, Moldova, Rusya, Türkiye ve Ukrayna da kamu sektöründe çalışan 20 genç yönetici adayına

Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Gürcistan, Moldova, Rusya, Türkiye ve Ukrayna da kamu sektöründe çalışan 20 genç yönetici adayına Duvarlarla bölünmüş bir Avrupa değil, ancak sınırlarının ayırıcı özelliğini bertaraf etmiş bir kıta sınırlar ötesi bir uzlaşma sağlayabilir. Richard von Weizsäcker, 1985 Robert Bosch Stiftung GmbH Heidehofstraße

Detaylı

Alan: Sosyal Psikololji. 04/2007 10/2008 Yüksek Lisans Humboldt Üniversitesi Berlin

Alan: Sosyal Psikololji. 04/2007 10/2008 Yüksek Lisans Humboldt Üniversitesi Berlin Yrd. Doç. Dr. Leyla ÖZDEMİR Holtur Evleri 2. Etap A Blok Daire 24 Boztepe/Trabzon Mail: leyla-oezdemir@hotmail.com Doğum Tarihi: 12.01.1980 Eğitim Bilgileri 10/2008 12/2012 Doktora Humboldt Üniversitesi

Detaylı

Samsun daki Pontusçu Faaliyetler

Samsun daki Pontusçu Faaliyetler Samsun daki Pontusçu Faaliyetler Yunan İstihbaratına çalışan ve kendisini Pontusçu olarak niteleyen Theodoros Pavlidis in Samsun bağlantıları akıllarda şüphe uyandırırken Samsun da Pontusçu faaliyetleri

Detaylı

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com MİLLİ MÜCADELE TRENİ TRABLUSGARP SAVAŞI Tarih: 1911 Savaşan Devletler: Osmanlı Devleti İtalya Mustafa Kemal in katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı dır. Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal in ilk askeri

Detaylı

UNI 201 MODERN TÜRKİYE NİN OLUŞUMU I

UNI 201 MODERN TÜRKİYE NİN OLUŞUMU I UNI 201 MODERN TÜRKİYE NİN OLUŞUMU I Prof. Dr. Coşkun ÇAKIR Ders saati: Salı, 09.00 10.30 Perşembe, 09.00 10.30 Ders Asistanı: Mustafa Batman Ofis saati: Salı, 11.00-12.00 Perşembe, 11.00 12.00 Ders Tanımı

Detaylı

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 10. Hafta Ders Notları - 19/04/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 88 OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK A N K A R A 2 0 0 7 1 P r o j e Y ö n e t i c

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. AYTEN CAN

Yrd.Doç.Dr. AYTEN CAN Yrd.Doç.Dr. AYTEN CAN Fen-edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri Edebiyat Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyatı 1980-1984 Lisans Selçuk Üniversitesi Bölümü Türk Dili

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız

Detaylı

Hacettepe Üniversitesi Atatürk ilkeleri ve inkllap Tarihi Enstitüsü. Tarihi Arastirmalari Dergisi

Hacettepe Üniversitesi Atatürk ilkeleri ve inkllap Tarihi Enstitüsü. Tarihi Arastirmalari Dergisi Hacettepe Üniversitesi Atatürk ilkeleri ve inkllap Tarihi Enstitüsü Cumhuriyet Tarihi Arastirmalari Dergisi .----------""""===~~~~~~~~~ -------- Dergi Yazisma Adresi Baski Hacettepe Üniversitesi Atatürk

Detaylı

Y. Lisans Kurmaylık Kara Harp Akademisi Doktora İnkılâp Tarihi Ankara Üniversitesi Unvan Alan Üniversite Yıl Doçent Profesör

Y. Lisans Kurmaylık Kara Harp Akademisi Doktora İnkılâp Tarihi Ankara Üniversitesi Unvan Alan Üniversite Yıl Doçent Profesör ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Veli Yılmaz 2. Doğum Tarihi : 25.11.1948 3. Unvanı : Doktor 4. Öğretim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Subay Kara Harp Okulu 1969 Y. Lisans Kurmaylık Kara Harp Akademisi

Detaylı

İktisat Tarihi

İktisat Tarihi İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik

Detaylı

Prof. Dr. M. Emin Arat Rektör

Prof. Dr. M. Emin Arat Rektör Türkiye Cumhuriyeti nin en büyük projelerinden biri olan Avrupa Birliği ne katılım süreci yarım yüzyılı aşmış ve bugün gelinen noktada taraflar arasında üyelik müzakereleri devam etmektedir. Avrupa Birliği,

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ Furkan Güldemir, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Tarihsel Süreç Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık

Detaylı

Yüksek Lisans: Hacettepe Üni., Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Tarih Blm. 1985

Yüksek Lisans: Hacettepe Üni., Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Tarih Blm. 1985 Prof. Dr. YUSUF SARINAY Kişisel Web Sayfası: http: ysarinay@etu.edu.tr İdari Görevler : Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Tarih Bölüm Başkanı E-Posta : ysarinay@etu.edu.tr Telefon: : +90 (312) 292 41 31 +90

Detaylı

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 12. Hafta Ders Notları - 03/05/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

Ad Soyad. İş Telefonu. E-mail(ler) İş Adresi

Ad Soyad. İş Telefonu. E-mail(ler) İş Adresi Özgeçmiş Yrd. Doç. Dr. Hakan ÖZKAN Ad Soyad Hakan ÖZKAN İş Telefonu Tel: 0370 433 8200/2788 E-mail(ler) hakanozkan@karabuk.edu.tr İş Adresi Karabük Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları

Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları Cumhuriyetin kuruluşu Anadolu insanının iman, namus, bağımsızlık, özgürlük, vatan ve millete sevgi ile bağlılığının inancı ve iradesi ile kendisine önderlik yapan Mustafa

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1995-2008 2008-2014 Profesör Tarih/Yakınçağ Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. 2014

ÖZGEÇMİŞ. 1995-2008 2008-2014 Profesör Tarih/Yakınçağ Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. 2014 ÖZGEÇMİŞ 1.Adı Soyadı : MUZAFFER TEPEKAYA 2.Doğum Tarihi : 20.10.1962 3.Unvanı : Prof. Dr. / Tarih Bölümü 4. e-mail : muzaffer.tepekaya@cbu.edu.tr Öğrenim Hayatı: Derece Alan Üniversite Lisans Tarih Selçuk

Detaylı

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ 1908 II. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken İttihat ve Terakki Cemiyetinin faaliyetleri 1908 Reval Görüşmesi İTTİHAT ve TERAKKÎ CEMİYETİ 1908 İhtilâli ni düzenleyen

Detaylı

6 Mayıs 1922 - Başkomutanlık kanunu süresinin meclisçe tekrar uzatılması. 26 Ağustos 1922 - Büyük Taarruzun başlaması

6 Mayıs 1922 - Başkomutanlık kanunu süresinin meclisçe tekrar uzatılması. 26 Ağustos 1922 - Büyük Taarruzun başlaması 6 Mayıs 1922 - Başkomutanlık kanunu süresinin meclisçe tekrar uzatılması 26 Ağustos 1922 - Büyük Taarruzun başlaması 30 Ağustos 1922 - Başkumandan meydan muharebesi 2 Eylül 1922 - Yunan orduları başkomutanı

Detaylı

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ LİSANS TEZİ

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ LİSANS TEZİ i YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ LİSANS TEZİ ÖZKER YAŞIN NIN 1969-1972 YILLARI ARASINDAKİ SAVAŞ GAZETESİNDEKİ KÖŞE YAZILARI BEYTULLAH TOPALOĞLU 20082978 LEFKOŞA,

Detaylı

Siyasi Parti. Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir.

Siyasi Parti. Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir. SİYASAL PARTİLER Siyasi Parti Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir. Siyasi partileri öteki toplumsal örgütlerden ayıran

Detaylı

Hükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu..

Hükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu.. 28 Nisan 2014 Basın Toplantısı Metni ; (Konuşmaya esas metin) Hükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu.. -- Silahlı Kuvvetlerimizde 3-4 yıldan bu yana Hava Kuvvetleri

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U)

HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U) KISA ÖZET

Detaylı

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 BÖLÜM 1: SEÇİLMİŞ KAVRAMLAR BÖLÜM 2: BÜYÜK DÖNÜŞÜM VE OSMANLILAR BÜYÜK DÖNÜŞÜMÜN İZLERİ...11 DEVRİMLER ÇAĞI VE OSMANLILAR...14 a) Sanayi Devrimi... 14 b) Fransız Devrimi... 17 c)

Detaylı

Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye-Kürdistan Ekonomik ilişkileri. 02 Temmuz 2014

Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye-Kürdistan Ekonomik ilişkileri. 02 Temmuz 2014 Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye ile Kürdistan arasındaki ekonomik ilişkiler son yılların en önemli rakamlarına ulaşmış bulunuyor. Bugünlerde petrol anlaşmaları ön plana

Detaylı

2. Enver Paşa. 3. Rıza Tevfik Bölükbaşı

2. Enver Paşa. 3. Rıza Tevfik Bölükbaşı Osmanlı Devleti nin en kritik devrinde otuz üç sene hükümdarlık yapmış İkinci Abdülhamid Han için ağır ithamlarda bulunanların sayısı gittikçe azalmakla beraber, yapılan iftiralar ve hakaretlerin kötü

Detaylı

İktisat Tarihi I. 18 Ekim 2017

İktisat Tarihi I. 18 Ekim 2017 İktisat Tarihi I 18 Ekim 2017 Kuruluş döneminin muhafazakar-milliyetçi bir yorumuna göre, İslam ı yaymak Osmanlı toplumunun en önemli esin kaynağını oluşturuyordu. Anadolu'ya göçler İran daki Büyük Selçuklu

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı nı sona erdiren antlaşmadır. Bu antlaşma ile Misak-ı Milli büyük ölçüde gerçekleşmiştir. Şekil 1. Kasım 1922 de Lozan Konferansı

Detaylı

Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek!

Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek! Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek! Cezayir'de 1990'lı yıllardaki duvar yazıları, İslamcılığın yükseldiği döneme yönelik yakın bir tanıklık niteliğinde. 10.07.2017 / 18:00 Doksanlı

Detaylı

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, (1)

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, (1) BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, 1914-1918 (1) Topyekûn Savaş Çağı ve İlk Büyük Küresel Çatışma Mehmet Beşikçi I. Dünya Savaşı nın modern çağın ilk-en büyük felaketi olarak tasviri Savaşa katılan toplam 30 ülkeden

Detaylı

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler On5yirmi5.com Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler nelerdir? Yayın Tarihi : 12 Kasım 2012 Pazartesi (oluşturma : 12/22/2018) Cemiyetler-Zararlı ve Yararlı

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ LİSANS PROGRAMI BAHAR YARIYILI (ATA152)

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ LİSANS PROGRAMI BAHAR YARIYILI (ATA152) ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ LİSANS PROGRAMI 2018-2019 BAHAR YARIYILI (ATA152) ATA 152 3 AKTS 1.yıl Lisans Zorunlu 2s/hafta Teorik: 2s/hafta Türkçe DR.ÖĞT.ÜYESİ YILMAZ TEZCAN yilmaz.tezcan@yeniyuzyil.edu.tr

Detaylı

YABANCI BASINDA ATATÜRK DOKÜMANLARI KAYNAKÇASI Bülent Ağaoğlu İstanbul, 4 Ocak 2005. 1. AKYÜZ, YAHYA: TÜRK KURTULUŞ SAVAŞI VE FRANSIZ KAMUOYU 1919-1922 1922. ANKARA: 1988... (TÜRK TARİH KURUMU...) 2. ATATÜRK

Detaylı

Başbakan Erdoğan'ın adaylığı dünya basınında

Başbakan Erdoğan'ın adaylığı dünya basınında On5yirmi5.com Başbakan Erdoğan'ın adaylığı dünya basınında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın AK Parti tarafından cumhurbaşkanı adayı olarak açıklanması, uluslararası basında geniş yankı buldu. Yayın Tarihi

Detaylı

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ...

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ... ÖRNEK SORU: 1 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti açısından, 30 Ekim 1918 de, yenilgiyi kabul ettiğinin tescili niteliğinde olan Mondros Ateşkes Anlaşması yla sona erdi. Ancak anlaşmanın,

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması

Lozan Barış Antlaşması Lozan Barış Antlaşması Anlaşmanın Nedenleri Anlaşmanın Nedenleri Görüşme için İzmir de yapılmak istenmiş fakat uluslararası antlaşmalar gereğince tarafsız bir ülkede yapılma kararı alınmıştır. Lozan görüşme

Detaylı

3647 SAYILI ve 2008 (3647/2008) TARİHLİ YUNANİSTAN VAKIFLAR YASASI VE UYGULAMALARI

3647 SAYILI ve 2008 (3647/2008) TARİHLİ YUNANİSTAN VAKIFLAR YASASI VE UYGULAMALARI Yrd. Doç. Dr. Turgay CİN* 3647 SAYILI ve 2008 (3647/2008) TARİHLİ YUNANİSTAN VAKIFLAR YASASI VE UYGULAMALARI Ortodoks Hıristiyanlık hukukunda vakıf var mı, yok mu, bir sorgulayın. Birinci sorum bu Hıristiyan

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF T.C. İNKILAPTARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF T.C. İNKILAPTARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF T.C. İNKILAPTARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi. Kuvâ-yı Milliye nin Örgütlenişinin 90. Yıldönümüne Armağan

EGE ÜNİVERSİTESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi. Kuvâ-yı Milliye nin Örgütlenişinin 90. Yıldönümüne Armağan EGE ÜNİVERSİTESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Kuvâ-yı Milliye nin Örgütlenişinin 90. Yıldönümüne Armağan Prof. Dr. Necmi ÜLKER Doç. Dr. Vehbi GÜNAY Okt. Latif DAŞDEMİR

Detaylı

10 Ağustos. Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Yazılı Medya Araştırması. 18 Ağustos 2014. 10 Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimi Yazılı Medya Araştırması

10 Ağustos. Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Yazılı Medya Araştırması. 18 Ağustos 2014. 10 Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimi Yazılı Medya Araştırması 10 Ağustos Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Yazılı Medya Araştırması 18 Ağustos 2014 İÇİNDEKİLER 1. SUNUŞ... 3 2. ADAYLAR HAKKINDA ÇIKAN HABERLER NASIL SUNULDU?... 3-4 2.1 HABERLERİN ADAYLARA GÖRE DAĞILIMI...

Detaylı

15 Mayıs 2009 al-dimashqiyye Salonu

15 Mayıs 2009 al-dimashqiyye Salonu Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Bashar al-assad ın Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül ve Bayan Hayrünnisa Gül onuruna verilen Akşam Yemeği nde yapacakları konuşma 15 Mayıs 2009 al-dimashqiyye

Detaylı

KİŞİSEL BİLGİLER EĞİTİM

KİŞİSEL BİLGİLER EĞİTİM KİŞİSEL BİLGİLER Adı Soyadı : Ahmet Yağlı Doğum Tarihi : 16.09.1977 Doğum Yeri : İzmir E-posta : ahmetyagli@maltepe.edu.tr EĞİTİM 2009 Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku anabilim

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Fatma ÇOBAN Doğum Tarihi: 1983 Öğrenim Durumu: Doktora Yabancı Dil : İngilizce Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler

Detaylı

MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI

MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Maruf Vakfı Genel Merkezinin Açılışına Katıldı. Maruf Vakfı Genel Merkez açılışı, Vakfımızın Zeytinburnu ndaki merkezinde

Detaylı

Kafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti

Kafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti Kafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti Leyla Tavflano lu Çok sıklıkla Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan a gittiğim için olsa gerek beni bu oturuma konuşmacı koydular. Oraların koşullarını

Detaylı

11. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

11. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR A. İN HAYATI. Mustafa Kemal in çocukluk dönemini ve içinde bulunduğu toplumun

Detaylı

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki 14.11.2013 tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki Tablo 1 Sosyal BilimlerEnstitüsü İletişim Bilimleri Doktora Programı * 1. YARIYIL 2. YARIYIL İLT 771 SİNEMA ARAŞTIRMALARI SEMİNERİ 2 2 3 10 1

Detaylı

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ DİKKAT! BU BÖLÜMDE YANITLAYACAĞINIZ TOPLAM SORU SAYISI 0 DİR. ÖNERİLEN YANITLAMA SÜRESİ 40 DAKİKADIR. ) I Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu. ) Mondros Ateşkesi

Detaylı

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI II. Mahmut ve Tanzimat dönemlerinde devlet yöneticileri, parçalanmayı önlemek için ortak haklara sahip Osmanlı toplumu oluşturmak için Osmanlıcılık fikrini

Detaylı

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876)

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) I. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken Genç Osmanlıların faaliyetleri İstanbul (Tersane) Konferansı BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) Osmanlı

Detaylı

29 EKİM TÖRENLERİ. Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY. Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi

29 EKİM TÖRENLERİ. Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY. Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi 29 EKİM TÖRENLERİ Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi 1923 Cumhuriyet ilân edildi. Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk

Detaylı

Aç l fl Vural Öger Çok değerli misafirler, Konrad-Adenauer vakfının 23 senedir yapmış olduğu bu gazetecilik seminerinde son senesinde bizim de k

Aç l fl Vural Öger Çok değerli misafirler, Konrad-Adenauer vakfının 23 senedir yapmış olduğu bu gazetecilik seminerinde son senesinde bizim de k Çok değerli misafirler, Konrad-Adenauer vakfının 23 senedir yapmış olduğu bu gazetecilik seminerinde son 10-11 senesinde bizim de katkılarımızın olması bizi her zaman çok mutlu ediyor çünkü Avrupa da yaşayan

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu: Gezi Parkından dünyaya yansıyan ses daha fazla özgürlük, daha fazla demokrasi sesidir. Tarih : 15.06.2013 Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu Türkiye de görev yapan yabancı

Detaylı

Ad Soyad. Hakan ÖZKAN. İş Telefonu. İş Adresi

Ad Soyad. Hakan ÖZKAN. İş Telefonu. İş Adresi Özgeçmiş Yrd. Doç. Dr. Hakan ÖZKAN Ad Soyad Hakan ÖZKAN İş Telefonu Tel: 0370 433 8200/2788 E-mail(ler) hakanozkan@karabuk.edu.tr altin_kaynak@hotmail.com İş Adresi Karabük Üniversitesi İktisadi ve İdari

Detaylı

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı. MUSUL SORUNU VE ANKARA ANTLAŞMASI Musul, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmadan önce Osmanlı Devleti'nin elinde idi. Ancak ateşkesin imzalanmasından dört gün sonra Musul İngilizler tarafından işgal edildi.

Detaylı

Fikret BABAYEV * * Azerbaycan Anayasa Mahkemesi Başkanı

Fikret BABAYEV * * Azerbaycan Anayasa Mahkemesi Başkanı Fikret BABAYEV * Sayın Başkan, değerli katılımcılar! Öncelikle belirtmek isterim ki, bugün bu faaliyete iştirak etmek ve sizlerle bir arada bulunmak benim için büyük bir mutluluktur. Bu toplantıya ve şahsıma

Detaylı

SURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ

SURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ SURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ Bismillairrahmanirrahim 1. Suriye de 20 ayı aşkın bir süredir devam eden kriz ortamı, ülkedeki diğer topluluklar gibi

Detaylı

ACR Group. NEDEN? neden?

ACR Group. NEDEN? neden? ACR Group NEDEN? neden? CİNSİYET YÜZDE % Kadın Erkek 46,8 53,2 YAŞ - - - - - - 18-25 26-35 20,1 27,6 36-45 46-60 29,4 15,2 60+ 7,7 I. AMAÇ Bu çalışmanın amacı, aylık periyotlar halinde düzenlediğimiz,

Detaylı

Türkler Kendi işinin patronu olmak istiyor!

Türkler Kendi işinin patronu olmak istiyor! Amway Avrupa nın Dünya Girişimcilik Haftası na özel 16 Avrupa ülkesinde yaptırdığı Girişimcilik Anketi sonuçları açıklandı! Türkler Kendi işinin patronu olmak istiyor! Amway Avrupa tarafından yaptırılan

Detaylı

Sultan Abdülhamid Han hakkında 7 itiraf

Sultan Abdülhamid Han hakkında 7 itiraf Sultan Abdülhamid Han hakkında 7 itiraf Osmanlı Devleti'nin en kritik bir devrinde otuz üç yıl hükümdarlık yapmış İkinci Abdülhamid Han için ağır ithamlarda bulunanların sayısı gittikçe azalmakla birlikte,

Detaylı

2. ISRAIL VE YAHUDILIK KONFERANSI BANDIRMA DA GERÇEKLESTI

2. ISRAIL VE YAHUDILIK KONFERANSI BANDIRMA DA GERÇEKLESTI Portal Adres 2. ISRAIL VE YAHUDILIK KONFERANSI BANDIRMA DA GERÇEKLESTI : www.salom.com.tr İçeriği : Gündem Tarih : 31.10.2018 : http://www.salom.com.tr//haber-108505-2_israil_ve_yahudilik_konferansi_bandirmada_gerceklesti.html

Detaylı

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI TARİH

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI TARİH YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI TARİH CEVAP 1: (TOPLAM 2 PUAN) Savaş 2450-50=2400 yılının başında sona ermiştir. (İşlem 1 puan) Çünkü miladi takvimde, MÖ tarihleri milat takviminin başlangıcına yaklaştıkça

Detaylı

Elveda Rumeli Merhaba Rumeli. İsmail Arslan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013, 134 Sayfa.

Elveda Rumeli Merhaba Rumeli. İsmail Arslan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013, 134 Sayfa. Elveda Rumeli Merhaba Rumeli İsmail Arslan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013, 134 Sayfa. Hamdi Fırat BÜYÜK* Balkan Savaşları nın 100. yılı anısına Kitap Yayınevi tarafından yayınlanan Elveda Rumeli Merhaba

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 017-018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı 1. 1. XIV. yüzyıl başlarında

Detaylı

DEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK

DEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK DEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK 2 Takdim Planı Modernleşme Süreci Açısından Devlet Devlet-Toplum İlişkileri Açısından Devlet Teşkilatlanma

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ II Ders No : 0310290045 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜRKİYE TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜRKİYE TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜRKİYE TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Cilt: VII Sayı: 16-17 Yıl: 2008/Bahar-Güz İZMİR, 2010 Cilt: VII Sayı: 16-17 Yıl: 2008

Detaylı

The person called HAKAN and was kut (had the blood of god) had the political power in Turkish countries before Islam.

The person called HAKAN and was kut (had the blood of god) had the political power in Turkish countries before Islam. The person called HAKAN and was kut (had the blood of god) had the political power in Turkish countries before Islam. Hakan was sharing the works of government with the assembly called kurultay.but the

Detaylı

21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi

21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi 21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi Doğu Akdeniz de Son Gelişmeler ve Kıbrıs, İKÇÜ de Ele Alındı İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çelebi Avrupa Birliği Merkezi nin

Detaylı

Hacettepe Üniversitesi Atatürk ilkeleri ve inkllap Tarihi Enstitüsü. Tarihi Arastirmalari Dergisi

Hacettepe Üniversitesi Atatürk ilkeleri ve inkllap Tarihi Enstitüsü. Tarihi Arastirmalari Dergisi Hacettepe Üniversitesi Atatürk ilkeleri ve inkllap Tarihi Enstitüsü Cumhuriyet Tarihi Arastirmalari Dergisi Dergi Yazisma Adresi Hacettepe Üniversitesi Atatürk ilkeleri ve inkilap Tarihi Enstitüsü Beytepe-

Detaylı

TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 8.SINIF KAVRAM HARİTASI. Mevlüt Çelik. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 8.SINIF KAVRAM HARİTASI. Mevlüt Çelik. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER YA İSTİKLÂL YA ÖLÜM TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 19.yy.sonlarına doğru Osmanlı parçalanma sürecine girmişti. Bu dönemde

Detaylı

YAŞ ta bedelliye olumlu bakıldı

YAŞ ta bedelliye olumlu bakıldı YAŞ ta bedelliye olumlu bakıldı Aralık 05, 2014-3:06:00 Başbakan Davutoğlu, bedelli askerlik konusunun Yüksek Askeri Şura'da (YAŞ) görüşüldüğünü ve olumlu kanaatlerin ifade edildiğini söyledi. Başbakan

Detaylı

BAŞBAKAN YARDIMCISI HAKAN ÇAVUŞOĞLU, BATI TRAKYALI GENÇLERLE YTB DE BULUŞTU Cuma, 13 Nisan :47

BAŞBAKAN YARDIMCISI HAKAN ÇAVUŞOĞLU, BATI TRAKYALI GENÇLERLE YTB DE BULUŞTU Cuma, 13 Nisan :47 Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığında, Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneğinin girişimleriyle Yunanistan'dan gelen Batı Trakyalı öğrencilerle

Detaylı

Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor!

Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor! Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor! BAE Washington büyükelçisi Yusuf el-uteybe'ye ait olduğu iddia edilen ve bazı hacker gruplar tarafından yayınlanan

Detaylı

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1998-2014/ SON 16 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1998-2014/ SON 16 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ 998-008 OKS 03... TEOG 009-04 SBS T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 998-04/ SON 6 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ Metin ÖZDAMARLAR Sosyal Bilgiler Öğretmeni

Detaylı

Tarih Anabilim Dalı Tezli Yüksek Lisans (Sak. Üni. Ort.) Programı Ders İçerikleri

Tarih Anabilim Dalı Tezli Yüksek Lisans (Sak. Üni. Ort.) Programı Ders İçerikleri Tarih Anabilim Dalı Tezli Yüksek Lisans (Sak. Üni. Ort.) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders İçerikleri Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri TAR701 1 3+0 6 Bu dersin temel amacı belli

Detaylı

Takvim-i Vekayi Gazetesi (1831)

Takvim-i Vekayi Gazetesi (1831) Takvim-i Vekayi Gazetesi (1831) Osmanlı Devleti sınırları dâhilinde 1831 de yayınlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk gazetesidir. Haftalık olarak yayınlanan ve Osmanlı Türkçesi dışında Arapça, Ermenice,

Detaylı

Yerli Malı Haftası. Dr.Didem Özgür İstanbul Teknik Üniversitesi Avrupa Birliği Merkezi Araştırma Ofisi

Yerli Malı Haftası. Dr.Didem Özgür İstanbul Teknik Üniversitesi Avrupa Birliği Merkezi Araştırma Ofisi Yerli Malı Haftası Dr.Didem Özgür İstanbul Teknik Üniversitesi Avrupa Birliği Merkezi Araştırma Ofisi I. Dünya Savaşı ve Bağımsızlık Savaşları 1. DÜNYA SAVAŞI: 28 Temmuz 1914-11 Kasım 1918 ÇANAKKALE SAVAŞI:

Detaylı

Lisans :İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Tarih (Gece) Bölümü, Umumi Türk Tarihi Kürsüsü, 1980.

Lisans :İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Tarih (Gece) Bölümü, Umumi Türk Tarihi Kürsüsü, 1980. ÖZGEÇMİŞ Doğum Yeri ve Yılı : Adıyaman, 1955 Eğitim : Fırat İlkokulu, Malatya, 1964. Adıyaman Lisesi Orta Bölümü, Adıyaman, 1972. Mimar Sinan İnşaat Teknik Lisesi, Kayseri., 1976. Mesleki Kariyeri Lisans

Detaylı

TEOG Tutarlılık. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

TEOG Tutarlılık. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 2015-2016 8. Sınıf TEOG Tutarlılık T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Sorularımızın TEOG sorularıyla benzeşmesi, bizler için olduḡu kadar, bu kaynaklardan beslenen yüz binlerce öḡrenci ve yüzlerce kurum

Detaylı

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Açılış Tarihi Kapanış Tarihi Sona Eriş Nedeni 1 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17.11.1924 05.06.1925

Detaylı

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi On5yirmi5.com İhvanı Müslimin'in kısa tarihi Askeri darbeyle devrilen Muhammed Mursi'nin bir yıl önceki seçim zaferi, hareketin doğduğu ve onlarca yıl boyunca yasaklı kaldığı Mısır'da Müslüman Kardeşler

Detaylı

ÖZEL ANAKENT İLKOKULU. 2013-2014 EĞİTİM ve ÖĞRETİM DÖNEMİ DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ MART NİSAN FEDAKARLIK FEDAKARLIK BİLİNCİ

ÖZEL ANAKENT İLKOKULU. 2013-2014 EĞİTİM ve ÖĞRETİM DÖNEMİ DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ MART NİSAN FEDAKARLIK FEDAKARLIK BİLİNCİ ÖZEL ANAKENT İLKOKULU 2013-2014 EĞİTİM ve ÖĞRETİM DÖNEMİ DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ MART NİSAN FEDAKARLIK FEDAKARLIK BİLİNCİ FEDAKARLIK & YARDIMSEVERLİK 02.05.2014 3K Yardım Kampanyamızla Kardeş Okulumuza

Detaylı