SOLVENCY II. Şirketlerin yaşam tarzını değiştirecek sistem: ten

Transkript

1 ten N SAN-HAZ RAN 2013 SAYI: 32 Şirketlerin yaşam tarzını değiştirecek sistem: SOLVENCY II 2014 yılı başında Avrupa Birliği nde kısmen yürürlüğe girecek olan sistemin amacı; sigorta sektöründe bilançonun gerçeğe uygun değerlerle oluşturulması, sermaye yeterliliğinin risk bazlı yaklaşımla hesaplanması, şeffaflığın ve denetim açısından tutarlılığın sağlanmasıdır.

2 Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birli i yayınıdır ten İçindekiler 3 ayda bir yayınlanır Para ile satılmaz ISSN: mtiyaz Sahibi Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik fiirketleri Birli i Ad na Recep KOÇAK Genel Yay n Yönetmeni Erhan TUNÇAY Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gamze D LER Yay n Kurulu Erhan TUNÇAY Zihni METEZADE Mehmet KALKAVAN Gamze D LER Yay n Dan flman Noyan DO AN GÖRÜŞ Başkan dan Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü BİRLİK TEN HABERLER 3 Birlik, basın toplantısı düzenledi 3 Türk Loydu Vakfı 54. Olağan Genel Kurul Toplantısı gerçekleştirildi 4 II. TSB Basketbol Turnuvası ödül töreni ile sona erdi 5 TSB II. Kısa Metrajlı Film Yarışması sonuçlandı 5 TARSİM Sigortacılık Haftası nı Sakarya da kutladı 7 SBM ve TÜRKSAT işbirliğiyle e Devlet Kapısı sigortalılara açılıyor 7 Fransız Sigorta Enstitüsü öğrencileri Birliği ziyaret etti İNCELEME-ARAŞTIRMA 14 Kapak Konusu: Solvency II son gelişmeler 18 Mevzuat Sorunlar ve Yargı Kararları 23 Sigorta İstatistikleri Görsel Danışman Sertaç BALA Çizer Serdar GÜNB LEN Yönetim Yeri Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik fiirketleri Birli i Adres: Büyükdere Cad. Büyükdere Plaza No: 195/ Levent / STANBUL Tel: Faks: E-posta: birlikten@tsrsb.org.tr B RL K ten dergisinde yay mlanan yaz ve foto raflar n tüm haklar Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik fiirketleri Birli i ne aittir. Kaynak gösterilerek kullan labilir. Dergide yeralan köfle yaz lar ndan do abilecek hukuki sorumluluk, yazarlar n kendisine aittir. Bask Ömür Matbaac l k A.fi. Haramidere Beysan Sanayi Sitesi Birlik Cad. No: Büyükçekmece - stanbul info@omur.com.tr HABERLER 30 GÜVENCE HESABI 35 SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU 38 SİGORTA BİLGİ VE GÖZETİM MERKEZİ 43 AVRUPA BİRLİĞİ VE SİGORTA 48 TSEV 52 SEGEM 59 DASK 60 TARSİM DIŞ BASIN 63 ABI, seyahat sigortasının gerekliliği konusunda uyardı 63 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Paneli ne göre iklim değişikliği hedefleri çıkmaza girdi 64 IUMI, kuzey kutup bölgesinde iyi uygulama örneklerinin geliştirilmesine yönelik bildirgeye destek verdi 64 Hollanda da sel sigortası havuzunun tesisi gündeme geldi 65 Birleşmiş Milletler, doğal afetler nedeniyle oluşan maddi kayıp miktarını inceledi 66 OECD raporu dünya ekonomisindeki büyümeyi inceledi 67 EIOPA, yetkilerinin genişletilmesini talep ediyor 68 Avrupa da prim üretimi 2012 yılında büyüme kaydetti 68 Swiss Re, 2012 Kurumsal Sorumluluk Raporu nu yayımladı

3 BAŞKAN dan Sevgili Meslektaşlarım ve Değerli Birlikten Okurları, Sektörümüzde faaliyet gösteren sigorta ve emeklilik şirketlerinin değerli yöneticilerinin katılımı ile Nisan ayı içerisinde Olağan Genel Kurulumuzu gerçekleştirdik. Genel Kurulumuzda, 2012 yılı Faaliyet Raporu nun görüşülmesinin ardından, yıl içerisinde Birlik tarafından yürütülen faaliyetler, iş planlarında gelinen durum ve yıl içerisindeki gelişmeler ile ilgili değerli üyelere genel bir bilgilendirme yapılmıştır. Sektörümüzün 2013 yılı ilk çeyrek sonuçlarına baktığımızda gerek hayat dışı, gerekse hayat şirketleri prim üretiminde önemli bir artış görülmektedir. Sektör dip toplamda teknik kârda olmasına rağmen, trafik sigortalarında büyük bir zarar ile karşı karşıyadır. Hayat dışı şirketler yılın ilk üç ayını 122 milyon TL teknik kârla sonlandırırken, geçen yılın ilk çeyrek değerlerine baktığımızda toplamda teknik kârın artmış olduğunu, trafik branşında ise teknik zararın arttığını görmekteyiz. Trafik ve kasko sigortasında, yılın ilk üç ayında ortaya çıkan 221 milyon TL lik bu zarar geçtiğimiz yıllarda da olduğu gibi içinde bulunduğumuz sürecin vahametini bir kez daha gözler önüne sermektedir. Sektör olarak, hem sigortalı hem de sigorta şirketi için faydalı olacak düzenlemelere gidilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, trafik sigortaları ile ilgili sigorta sektörünün yaşamakta olduğu sorunların çözümüne ilişkin başlattığımız çalışmada, ortak kriterler belirlenerek Destekten Yoksun Kalma Tazminatı hesaplanmasına standart getirmeyi amaçlayan oldukça önemli bir projeyi tamamlamış bulunmaktayız. Hayat ve emeklilik şirketlerimizin verilerine baktığımızda, hayat branşı prim üretiminin 971 milyon TL yi bulduğunu ve bu branşa ait teknik kârın % 45 gibi büyük bir artışla, 79 milyon TL ye ulaştığını görmekteyiz. Emeklilik branşı ise bu dönemi 46 milyon TL teknik zarar ile kapatmıştır. Bireysel emeklilik sistemine ilişkin, 2013 yılı başında yürürlüğe giren yeni düzenleme sonucunda, devlet katkısının sisteme olan ilgiyi arttırarak sistemin güçlenmesi yönünde önemli bir katkı sağladığı görülmektedir. Haziran sonu itibariyle BES katılımcı sayısı 3,6 milyon olup, devlet tarafından ödenen bireysel emeklilik katkısı fon tutarı 482 milyon TL yi aşmış bulunmaktadır. 18 Nisan 2013 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan kanun değişiklikleri ile mevzuat düzenlemeleri gündeme gelmiş olup, Sigortacılık Kanunu nda sigorta eksper ve acenteleri ile ilgili maddeler ile Sigorta Tahkim Komisyonu, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi ve hak sahiplerince aranmayan paralara ilişkin konuları içeren maddelerde değişikliğe gidilmiştir. Sigorta ve bireysel emeklilik sektöründe yaşanan sorunların çözümüne yönelik projelerimiz ile ilgili çalışmalar devam etmekte olup, oluşturulan komiteler ve çalışma gruplarının da gayretiyle konuya ilişkin büyük ilerleme kaydettik. Oto Sigortaları Projesi kapsamında tazminat, suiistimal ve sertifikasyon modelleri oluşturmaya yönelik üç farklı proje yürütmekteyiz. İki farklı uluslararası danışman firmadan destek alınarak sürdürülen projelerle sektör uygulamalarına, sizlerle birlikte, köklü değişikler getirilmesini planlanmaktayız. Doğrudan Tazmin Sistemi ile ilgili olarak Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi nden elde edilen verilerin

4 BAŞKAN dan projeyi yürüten danışmanlık firmaları ile paylaşımı gerçekleştirilmiş ve yapılan analizler sonucu bir hedef model ortaya çıkarılmıştır. Doğrudan tazmin modellemesi kapsamında ortalama hasar tutarının hesaplanması ile birçok Avrupa ülkesinde de uzun yıllardır uygulanmakta olan sistem için tazmin modeli tanımlanmıştır. Sistemin sigortalı, sigorta şirketi ve sigorta sektörüne pek çok yarar getireceği düşüncesindeyiz. Hizmetin hızlanmasıyla sigortalı memnuniyetinin artması ve şirketlerin maliyet kontrolü sağlaması sonucunda sektörün imaj ve değerinin de yükselmesi beklenmektedir. Haziran ayı içerisinde Hazine Müsteşarlığı na içeriği sunulmuş olan projenin, anlaşma taslağının yasal altyapı çalışmaları da tamamlandıktan sonra bir pilot sistem ile gözlenmesi ve ardından uygulanmaya başlanması planlanmaktadır. Yedek Parça ve Servis Sertifikasyonu Modellemesi ile maddi hasar ödemelerinin ve yedek parça maliyetlerinin artmasıyla yaşanan sıkıntıların çözümü amaçlanmaktadır. Tedarik ağının sertifikasyonu, yedek parça tedarikinde rekabetçi bir ortam sağlayacağı gibi sektörümüzün kullanmakta olduğu yedek parçaların da belli bir standarda sahip olduğu ortaya konmuş olacaktır. Amacımız 2014 yılının son çeyreğinde sistemin hayata geçirilmesi yönündedir. Suiistimal Yönetim Modeli tanımlanmasına yönelik proje kapsamında, yabancı sigorta piyasalarına benzer bir şekilde, suiistimalin önemli bir sorun olduğu sektörümüze uygun bir model yaratılmaya çalışılmış ve şirketler arası işbirliğini temel alan ortak bir suiistimal risk yönetimi dahilinde merkezi yapının yönetilmesi hedeflenmiştir. Bu çerçevede analitik skorlama modeli kurgulanıp, bir suiistimal bürosunun kurulmasıyla hedefe ulaşılacaktır. Suiistimal tespit kural setleri oluşturulması sonrası, dürüst sigortalılarımızın mağduriyetini önleyecek suiistimal mücadele uygulaması hayata geçirilecektir Sigortacılıkta Dönüşüm Projesi kapsamında kurulan çalışma komitelerimiz geçtiğimiz üç aylık dönem boyunca çalışmalarına devam ettiler Türk Sigorta ve Bireysel Emeklilik Sektörü Hedef ve Beklentileri ne ulaşmayı birincil amaç edinerek yürütülen bu projenin tüm katılımcıları, sigorta ve bireysel emekliliğin ülke ekonomisi için yadsınamayacak önemde olduğunun bilinciyle hareket etmektedirler. Sigortalıların poliçe bilgilerine kolay erişebilmesini sağlamak amaçlı hazırlanan protokol Türksat ile Mayıs ayı içerisinde imzalandı. e-devlet Kapısına Hizmet Entegrasyonu olarak adlandırılan protokolün getireceği uygulama ile ilk olarak zorunlu trafik sigortalarına ait poliçeler Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi üzerinden sorgulanabilecek olup daha sonra diğer sigorta poliçelerinin de uygulamaya dahil edilmesini hedeflemekteyiz. Söz konusu uygulama ile farklı sigorta branşlarına ait poliçe bilgilerine elektronik ortamda, tek bir noktadan erişmek mümkün olacak ve böylelikle sigortalıların karşılaşabileceği olası mağduriyetlerin de önüne geçilebilecektir. Her yıl olduğu gibi bu yıl da Mayıs ayının son haftasında Sigorta Haftası nı kutladık. Sektörün paydaşlarının desteğiyle çeşitli etkinlikler düzenlendi. Kamuoyunda sigorta bilincinin geliştirilmesine ve sigorta algısı oluşturulmasına katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilen sempozyum, toplantı ve yarışmalara yoğun ilgi olduğunu gördük. Sigorta Haftası Motorlu Taşıt Sigortaları konulu II. Ulusal Sigorta Sempozyumu ile başlamış ardından II. Sigorta Konulu Kısa Film Yarışması, Tasarruf ve Sigorta Bilinci konusuyla düzenlenmiş ve II. Sigorta Sektörü Basketbol Turnuvası gerçekleştirilmiştir. Sigorta Haftası etkinlikleri dahilinde düzenlenen maçlarda mücadele eden takımlar ile turnuva final maçlarını gerçekleştirdik ve sonrasında ödüllerini takdim ettik. Film yarışmasının sonuçlanmasıyla düzenlenen ödül töreninde de dereceye girenler ödüllerini aldılar. Diğer taraftan TARSİM tarafından Sakarya nın Geyve ilçesinde TARSİM Sigorta Şenliği düzenlendi; Düzce Ticaret Odası nda yangın sigortaları ile ilgili bir konferans tertiplendi. Son derece verimli geçen Sigorta Haftası ile önemli bir kitleye ulaşmış olmakla birlikte, bu konudaki nihai hedefimiz, bu haftada milli eğitim müfredatı kapsamında sigorta temel bilgilerinin öğrencilerimize aktarılabilmesini temin etmektir. Bu hedefimizi gerçekleştirebildiğimizde, sigorta anlamında geleceğe tüm yönleriyle güvenle bakabileceğiz. Saygılarımla, Recep KOÇAK Başkan 02

5 BİR Lİ K TEN HA BER LER Birlik, basın toplantısı düzenledi ir lik, 2012 yı lı na ait si gor ta ve bi rey sel B emek li lik sek tö rü yıl lık ve ri le ri ni 17 Ni san 2013 ta ri hin de TSB Kon fe rans Sa lo nu n da dü - zen le nen bir ba sın top lan tı sı ile du yur du. ir lik, 26 Ni san 2013 ta ri hin de Tuz la Türk Loy - B du Vak fı n da dü zen le nen Türk Loy du Vak - fı 54. Ola ğan Ge nel Ku rul top lan tı sı na ka tıl dı. Bir lik ça lı şan la rı nın tem sil ci ola rak ka tıl dı ğı top lan tı da Top lan tı da si gor ta ve bi rey sel emek li lik sek tö rü - nün 2012 yı lın da ulaş tı ğı ra kam lar açık la nır ken, tra fik si gor ta sı ve kas koy la il gi li ye ni dü zen le me - ler ile BE S te ki ge liş me ler de pay la şıl dı. Türk Loydu Vakfı 54. Olağan Genel Kurul toplantısı gerçekleştirildi 2012 ça lış ma ra po ru tak dim edi le rek, bi lân ço, de - ne tim ra por la rı gö rü şül dü büt çe si nin tak dim edi lip onay lan ma sı nın ar dın dan yö ne tim ve de - ne tim ku rul la rı nın üye le ri nin se çi mi ger çek leş ti ril di. Sigorta Haftası kutlandı igor ta bi lin ci nin ar tı rıl ma sı ama cıy la bu yıl S 27 Ma yıs- 2 Ha zi ran ara sın da kut la nan Si - gor ta cı lık Haf ta sı, Mo tor lu Ta şıt Si gor ta la rı ko nu lu II. Ulu sal Si gor ta Sem poz yu mu ile baş la dı. Ha zi ne Müs te şar lı ğı, TOBB ve Tür ki ye Si gor ta Bir - li ği nin kat kı sıy la Si gor ta cı lık Eği tim Mer ke zi (SE - GEM) ta ra fın dan 27 Ma yıs 2013 ta ri hin de İs - tan bul Ritz Carl ton Ote l de dü zen le nen II. Ulu - sal Si gor ta Sem poz yu mu n da kas ko ve tra fik si - gor ta la rın da ki ye ni dü zen le me ler ile il gi li so run - lar ve çö züm öne ri le ri ele alın dı. T.C. Baş ba kan - lık Ha zi ne Müs te şar Yar dım cı sı Bur ha net tin Ak - taş ve TSB Baş ka nı Re cep Ko ça k ın açı lış ko nuş - ma la rıy la baş la yan sem poz yum, T ra fik Si gor - ta sın da Ye ni Dö ne m ve Kas ko Si gor ta sın da Ye ni Dö ne m baş lık lı otu rum lar la de vam et ti. Sem poz yu mun açı lı şın da ko nu şan T.C. Baş ba - kan lık Ha zi ne Müs te şar Yar dım cı sı Bur ha net tin Ak taş da si gor ta bi lin ci nin ta ba na ya yıl ma sı he de fi ile çe şit li et kin lik le rin dü zen le ne ce ği Si - gor ta Haf ta sı nın sek tör ve va tan daş lar açı sın - dan fay da lı ol ma sı nı di le di. 03

6 BİR Lİ K TEN HA BER LER II. TSB Basketbol Turnuvası ödül töreni ile sona erdi igor ta şir ke ti ça lı şan la rı nın ile ti şi mi ni S güç len dir mek ve iş stre si ni azalt mak ama cıy la dü zen le nen II. TSB Bas ket bol Tur nu - va sı, 06 Ni san - 02 Ha zi ran 2013 ta - rih le ri ara sın da İs tan bu l da ger çek leş ti ril di. Si gor ta şir - ket le ri, bi rey sel emek li lik şir ket le ri ve Ta rım Si gor - ta la rı Ha vu zu A.Ş (TAR- SİM) ça lı şan la rın dan olu - şan top lam 34 ta kım Şiş li Te rak ki Vak fı Okul la rı Ka pa lı Bas ket bol Sa lo nu n da dü zen - le nen haf ta so nu maç la rıy la mü ca de le et ti. 2 Ha zi ran ta ri hin de ger çek leş ti ri len fi nal ma - çın da Ana do lu Ha yat Emek li lik tur nu va nın şam pi yo nu olur ken, Axa Si gor ta ikin ci li ği, Ga - ran ti Emek li lik üçün cü lü ğü, Er go Si - gor ta ise dör dün cü lü ğü el de et ti. Fi nal ma çı son ra sın da dü zen le nen ödül tö re nin - de şam pi yon olan ta kı ma ku pa sı nı TSB Baş ka nı Re - cep Ko çak tak dim eder - ken, ta kı mın 6 oyun cu su nun her bi ri ne 750 TL lik pa ra ödü lü ve ril di. Tur nu va da ay rı ca tüm ka tı lım cı la ra ku pa, ser ti fi ka ve ma dal ya tak dim edil di. 04

7 TSB II. Kısa Metrajlı Film Yarışması sonuçlandı ürkiye Sigorta Birliği nin (TSB) Sigorta T Tanıtım ve Bilinçlendirme Stratejisi çalışmaları kapsamında bu yıl ikincisini düzenlediği II. Kısa Metrajlı (Spot) Film Yarışması nın kazananları, Sigorta Haftası kutlamaları çerçevesinde 30 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleşen törenle açıklandı. Tasarruf ve Sigorta Bilinci temalı yarışmada Çağatay Özkan Anahtarlar filmiyle birinci, Emre Han Kaliforniya Ruhu filmiyle ikinci, Gökhan Ayyıldız Kibrit Ev filmiyle üçüncülüğe layık görüldü. Yarışmada Bengiz Özdereli Rahat Bir Nefes filmiyle jüri özel ödülünü almaya hak kazanırken, Umut Eren Şahin de Endişe filmiyle teşvik ödülünü aldı. TARSİM Sigortacılık Haftası nı Sakarya da kutladı igor ta bi linç len dir me ve ta nı tım fa ali - S yet le ri ni yay mak ama cıy la Si gor ta cı lık Haf ta sı kap sa mın da TAR SİM ta ra fın dan Sa kar - ya da Si gor ta Şen li ği ger çek leş ti ril di. 29 Ma yıs 2013 ta ri hin de Ha zi ne Müs te şar lı ğı, TOBB ve Tür - ki ye Si gor ta Bir li ği tem sil ci le rin den olu şan Si gor - ta cı lık Bi linç len dir me ve Ta nı tım Stra te ji Ko mis - yo nu ile Ta rım Si gor ta la rı Ha vu zu (TAR SİM) ta ra - fın dan Sa kar ya Gey ve Say gın Spor Te sis le rin de ger çek leş ti ri len et kin lik te si gor ta cı lık ala nın da ta nı tım ve bi linç len dir me fa ali yet le ri nin ta ba na ya yıl ma sı için ya pıl ma sı ge re ken ler pay la şıl dı. 05

8 BİR Lİ K TEN HA BER LER Sigorta Haftası Düzce de Yangın ve Mühendislik Sigortaları Bilgilendirme Toplantısı ile kutlandı igor ta bi lin ci nin ar tı rıl ma sı ama cıy la S bu yıl 27 Ma yıs-2 Ha zi ran 2013 ta rih - le ri ara sın da ger çek leş ti ri len Si gor ta cı lık Haf ta sı Düz ce de Yan gın ve Mü hen dis lik Si gor ta la rı ko nu lu bil gi len dir me top lan tı sı ür ki ye Si gor ta Bir li ği n de bi rey sel emek - T li lik, ha yat si gor ta la rı, ak tü er ya ve is ta - tis tik bö lü mün den so rum lu Ge nel Sek re ter Yar - dım cı sı ola rak Ke rem Öz dağ atan dı. 20 Ma yıs 2013 ta ri hi iti ba riy le gö re vi ne baş la yan Ke rem Öz dağ, da ha ön ce Som po Ja pon Si gor ta da Ak tü er ya Mü dü rü ola rak ça lı şı yor du. Pro fes yo - nel iş ha ya tı na Ha zi ne Müs te şar lı ğı Si gor ta cı lık De net le me Ku ru lu bün ye sin de Si gor ta De net - le me Ak tü er Yar dım cı sı ola rak baş la yan Öz - dağ, da ha son ra ay nı ku rum da Si gor ta De net - le me Ak tü eri ola rak ça lış tı. Bu nu ta ki ben, Ernst & Yo ung Da nış man lık ve De ne tim şir ke ti bün - ye sin de Ak tü er ya Mü dü rü ola rak gö rev yap tı. Ha cet te pe Üni ver si te si İs ta tis tik bö lü mün - den 1998 yı lın da me zun olan Öz dağ, yük - sek li sans eği ti mi ni AB D de Bos ton Üni ver si - te si Ak tü er ya Bi lim le ri bö lü mün de ta mam la - dı. Çok iyi de re ce de İn gi liz ce bi len Ke rem Öz dağ 1977 An ka ra do ğum lu dur. ile kut lan dı. Ha zi ne Müs te şar lı ğı, TOBB, Tür ki - ye Si gor ta Bir li ği (TSB) ve Düz ce Ti ca ret ve Sa na yi Oda sı nın des te ğiy le ger çek le şen top lan tı da iş ye ri risk le ri ve bun la ra kar şı alı - na cak ön lem ler ele alın dı. Türkiye Sigorta Birliği nde bireysel emeklilik, hayat sigortaları, aktüerya ve istatistik bölümünden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı atandı 06

9 SBM ve TÜRKSAT işbirliğiyle e-devlet Kapısı sigortalılara açılıyor azi ne Müs te şar lı ğı, Tür ki ye Si gor ta Bir - H li ği (TSB), Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi (SBM) ile TÜRK SAT iş bir li ğiy le ha ya ta ge çi ri len e-dev let Ka pı sı na Hiz met En teg - ras yo nu ile il gi li ba sın top lan tı sı 14 Ma yıs 2013 ta ri hin de İs tan bu l da ger çek leş ti ril di. TÜRK SAT ile im za la nan pro to kol doğ rul tu sun - da ilk etap ta 2003 yı lı ba şın dan bu ya na elek tro nik or tam da tu tu lan tüm tra fik si gor - Ha zi ran 2013 ta ri hin de Fran sız Si gor ta 18 Ens ti tü sü öğ ren ci le ri TSB ye bir zi ya ret ger çek leş tir di. Türk si gor ta sek tö rü ve sek tör de - ki ku rum lar hak kın da bil gi edin mek üze re ül ke - mi ze ge len Fran sız Si gor ta Ens ti tü sü öğ ren ci le ri ta sı ka yıt la rı nın e-dev let Ka pı sı üze rin den sor gu lan ma sı na ola nak sağ lan mış ol du. 14 mil yo na ya kın kul la nı cı sı olan e-dev let Ka pı - sı n dan SBM nin sun du ğu ser vis ler ile ha zır la nan hiz met le re eri şim ki ye.gov.tr ad re sin den gi riş ya pan si gor ta lı lar için de müm kün ola cak. Bu ser vis ten fay da la nan si gor ta lı lar po li çe bil gi le - ri ne akıl lı mo bil te le fon la rın dan ula şa bi le cek. Fransız Sigorta Enstitüsü öğrencileri TSB yi ziyaret etti ile ger çek leş ti ri len top lan tı da Bir li ğin ger çek leş - tir di ği ça lış ma lar, Türk si gor ta sek tö rü ve sek tö - rün te mel gös ter ge le ri ne iliş kin bir su nu mun ger çek leş ti ril me si nin ar dın dan öğ ren ci ler ta ra - fın dan yö nel ti len so ru lar ya nıt lan dı rıl dı. 07

10 BİR Lİ K TEN HA BER LER OECD Sigorta ve Bireysel Emeklilik Komitesi nin 91. Oturumu na katılım sağlandı ir lik, 6 7 Ha zi ran 2013 ta rih le rin de B OEC D nin Pa ri s te ki mer ke zin de dü - zen le nen OECD Si gor ta ve Bi rey sel Emek li lik Ko mi te si nin (IPPC) 91. Otu ru mu na ka tıl dı. Top lan tı da Bir lik AB ve Ulus la ra ra sı İliş ki ler Uz - ma nı Mü ge Soy sal ile Ge nel Sek re ter Yar dım - cı sı Atil la Ok say ta ra fın dan tem sil edil di. Top lan tı nın ilk gü nün de sa bah ger çek leş ti ri len otu rum da si gor ta cı la rın ya tı rım stra te ji le ri de - ğer len di ril di. Öğ le den son ra ki otu rum da ise üye ül ke ler de ki pi ya sa trend le ri ile dü zen le me ko nu sun da ki ge liş me ler, yıl lık ge lir si gor ta la rı, mor ta li te tab lo la rı ve do ğal afet risk le ri nin fi - nans ma nı gi bi ko nu lar ele alın dı. Top lan tı nın ikin ci gü nün de ise eko no mik zor luk la ra yö ne lik ye ni yak la şım lar, si gor ta nın eko no mik bü yü - me ye kat kı sı gi bi ko nu lar de ğer len di ril di. İki gün sü ren otu rum la ra OECD üye si ül ke ler - den de le ge ler ile ko nu ile il gi li ku rum ve ku ru - luş lar dan tem sil ci ve ko nuş ma cı lar ka tıl dı. Insurance Europe 2013 yılı Genel Kurul toplantısı İtalyan Sigorta Birliği nin (ANIA) ev sahipliğinde gerçekleştirildi ir lik, 12 Ha zi ran 2013 ta ri hin de İtal yan Si - B gor ta Bir li ği nin ev sa hip li ğin de Ro ma da dü zen le nen In su ran ce Eu ro pe 2013 Yı lı Ge nel Ku rul Top lan tı sı ile 13 Ha zi ran ta ri hin de dü zen le - nen 5. Ulus la ra ra sı Si gor ta Kon fe ran sı na ka tıl dı. Top lan tı da TSB yi Başkan Re cep Ko çak, Ge nel Sek re ter Yar dım cı sı Meh met Kal ka van ile Ulus la - ra ra sı İliş ki ler Uz ma nı Mü ge Soy sal tem sil et ti yı lı Ge nel Ku rul top lan tı sın da In su ran ce Eu ro pe Baş ka nı Ser gi o Bal bi not ta ra fın dan In - su ran ce Eu ro pe'un önü müz de ki dö nem de üst le ne ce ği gö rev ve fa ali yet ler hak kın da ulu sal Bir lik tem sil ci le ri ne bil gi ve ril di. 13 Ha zi ran 2013 ta ri hin de ger çek leş ti ri len İs - tik rar ve Gü ven li k ko nu lu 5. Ulus la ra ra sı Si - gor ta Kon fe ran sı ise As ya, Av ru pa, Ku zey ve Gü ney Ame ri ka ül ke le rin de ki si gor ta de net le - me ku ru mu yet ki li le ri ile si gor ta sek tö rün den tem sil ci le ri bir ara ya ge tir di. Açış ko nuş ma sı - nın İtal ya Eko no mi ve Ma li ye Ba ka nı Fab ri zi o Sac co man ni ta ra fın dan ya pıl dı ğı kon fe ran sın ilk otu ru mun da CE O pa ne li dü zen len di. İkin ci otu rum da si gor ta cı la rın ya tı rım la rı ele alın dı.. Kon fe ran sın son otu ru mun da ise Av ru pa ve Ame ri ka da ki dü zen le me ve de net le me de ki ge liş me ler il gi li ku rum lar dan üst dü zey yet ki li - ler ta ra fın dan de ğer len di ril di. 08

11 HA Zİ NE MÜS TE ŞAR LI ĞI Sİ GOR TA CI LIK GE NEL MÜ DÜR LÜ ĞÜ Zorunlu trafik sigortasında yeni dönem sa yı lı Si gor ta cı lık Ka nu nu nun 12 n ci 5684 mad de sin de si gor ta ta ri fe le ri nin, si - gor ta cı lık esa sı na ve ge nel ka bul gör müş ak - tü er yal tek nik le re uy gun ola rak si gor ta şir ket - le ri ta ra fın dan ser best çe be lir le ne ce ği esa sı mev cut tur. Ni te kim, ül ke miz de 2008 yı lın dan iti ba ren Ka - ra yol la rı Mo tor lu Araç lar Zo run lu Ma li So rum - lu luk Si gor ta sı ta ri fe le ri, Ka ra yol la rı Mo tor lu Araç lar Zo run lu Ma li So rum lu luk Si gor ta sın da Ta ri fe Uy gu la ma Esas la rı Hak kın da Yö net me - lik te hük me bağ la nan esas lar çer çe ve sin de ser best ola rak be lir len mek te dir. Son Yö net me lik de ği şik li ği ile 5684 sa yı lı Ka nu - nun 12 n ci mad de si nin amir hük mü ge re ği Ka - ra yol la rı Mo tor lu Araç lar Zo run lu Ma li So rum lu - luk Si gor ta sı ta ri fe le ri nin si gor ta şir ket le rin ce tam ser bes ti yet ku ral la rı çer çe ve sin de be lir len - me si esa sı be nim sen miş ve ta ri fe kı sı tı içe ren hü küm ler Yö net me lik ten çı ka rıl mış tır. Bu çer çe ve de; Tür ki ye Si gor ta Bir li ği ile Si gor ta Bil gi ve Gö ze - tim Mer ke zi nin de ği şen un van la rı Yö net me li ğe derc edil miş tir. Mev cut du rum da üst li mi ti % 250 olan ta ri fe ban dı uy gu la ma sı kal dı rıl mış tır. Bu sa ye de şir ket - le re ser best ta ri fe yap ma im ka nı sağ lan mış tır. Ka ra araç la rı so rum lu luk bran şın da ruh sat sa - hi bi si gor ta şir ket le ri nin mo tor lu araç iş le ten le re zo run lu tra fik si gor ta sı pri mi tek li fi sun ma la rı, bu çer çe ve de iş le ten le rin zo run lu tra fik si gor ta sı prim le ri ni da ha ko lay araş tır ma la rı nı te mi nen, si - gor ta şir ket le ri nin in ter net say fa la rı na prim sor - gu la ma ek ra nı te sis et me le ri esa sa bağ lan mış tır. Tra fik Si gor ta sı ta ri fe le ri ne iliş kin bil gi ler, araç tür le ri ve il ba zın da il gi li branş ta ruh sat sa hi bi si gor ta şir ket le ri ta ra fın dan in ter net si te le ri nin açı lış say fa sı nın ko lay eri şi le bi le cek bir ye rin de yer ala cak tır. Ha sar öde me si ne bağ lı prim ar tı rı mı ve ha - sar sız lık se be biy le prim in di ri min de ba sa mak sis - te mi kur gu su ko run muş an cak her bir ba sa - mak ta ki in di rim/ar tı rım oran la rı nın tes pi ti si gor - ta şir ket le ri ne bı ra kıl mış tır. Araç sa tış ve tes cil iş lem le rin de ya pı lan ye ni - lik le re pa ra lel ola rak ko nu su kal ma yan hü küm - ler yö net me lik ten çı ka rıl mış tır. Bir ara ca iliş kin ola rak iş le te nin de ğiş ti ği her du rum da si gor ta söz leş me si nin de ği şim ta ri hi iti - ba rıy la ken di li ğin den so na ere ce ği esa sa bağ - lan mış tır. Ay rı ca mev cut söz leş me nin iş le te nin de ğiş ti ği ta rih ten iti ba ren on gün olan ge çer li - lik sü re si, on beş gün ola rak de ğiş ti ril miş tir. Si gor ta şir ket le ri nin de ği şen pi ya sa ve risk ko - şul la rı na hız lı uyum sağ la ma la rı nı te mi nen ta ri - fe le ri ni 6 ay ye ri ne 1 ay içe ri sin de de ğiş ti re bil - me le ri ne im kan sağ lan mış tır. Müs te şar lı ğı mı zın ta ri fe ler de ki mü da ha le yet - ki si de vam et ti ril mek le be ra ber si gor ta sız lı ğın ön len me si ama cıy la ta ri fe ler de de ği şik lik ta lep edi le bil me si ne ola nak ta nın mış tır sa yı lı Ka nun ile 2918 sa yı lı Ka nu nun 91. mad de si nin 4. fık ra sı mül ga ol du ğun dan Zo run - lu Tra fik Si gor ta sı Pu lu na iliş kin hü küm Yö net me - lik ten çı ka rıl mış tır. 09

12 İNCELEME-ARAŞTIRMA Doğrudan tazmin sistemi Atil la OK SAY TSB Genel Sekreter Yardımcısı Gİ RİŞ 1. Si gor ta, sos yal ve eko no mik ha ya tı des - tek le yen önem li ens trü man lar ara sın da dır. Bu çer çe ve de top lum sal fay da gö rü len alan lar da üçün cü şa hıs la rı ko ru mak ama cıy la ka nun ko - yu cu ta ra fın dan zo run lu si gor ta lar ih das edil - mek te dir. Ni te kim oto mo bil kul la nı mı nın yo ğun - laş ma sı ile bir lik te ar tan tra fik ka za la rı ne de niy le üçün cü ki şi le rin uğ ra dık la rı za rar la rı taz min et - me sü re cin de ya şa nan so run la rın çö zü le bil me si ama cıy la mo tor lu araç lar zo run lu ma li so rum lu - luk si gor ta sı ih das edil miş tir. Yir min ci yüz yı lın baş la rın da Av ru pa ül ke le rin de uy gu lan ma ya baş la yan ka ra yol la rı mo tor lu araç lar zo run lu ma li so rum lu luk si gor ta sı, ül ke - miz de 1954 yı lın dan iti ba ren uy gu la ma ala nı bul muş tur. Ka nu ni da ya na ğı 2918 Sa yı lı Ka ra - yol la rı Tra fik Ka nu nu'nun 91'in ci mad de si olan söz ko nu su si gor ta ile ka ra yo lun da mo tor lu araç iş le ten ki şi nin, ara cın iş le til me si sı ra sın da üçün cü ki şi le re ve re ce ği mad di ve be de ni za - rar lar, te mi nat li mit le ri ile sı nır lı ol mak üze re ko - ru ma al tı na alın mak ta dır. Ka ra yol la rı mo tor lu araç lar zo run lu ma li so - rum lu luk si gor ta sı ül ke miz de uy gu la ma ya alı - nan ilk zo run lu si gor ta olup, si gor ta lı lık ora nı en yük sek olan zo run lu si gor ta ürü nü dür. Ka - mu oyun da "zo run lu tra fik si gor ta sı" ola rak bi - li nen söz ko nu su si gor ta ürü nü 2013 Ma yıs so - nu iti ba riy le ha yat dı şı top lam prim üre ti min - de yak la şık % 22'lik, top lam prim üre ti min de ise % 19'luk bir pa ya sa hip tir yı lın dan bu gü ne ge çen sü reç te ül ke mi - zin eko no mik bü yü me si ne pa ra lel ola rak oto - mo tiv sek tö rü de bü yü müş ve araç sa yı sı her yıl art mış tır. An cak bu ge li şim hı zı nın altya pı fa ali yet le rin de kar şı lı ğı nın ol ma ma sı nın bir so - nu cu ola rak tra fik ka za la rın da da ar tış ya şan - mış, tra fik ül ke miz için önem li bir so run ha li ne gel miş tir. Araç sa yı sın da ki ar tış, bu na kar şı lık altya pı ve tra fik kül tü rü ve si gor ta bi lin cin de ki ye ter siz lik ler, fi yat la ma ve ha sar sü re cin de ya şa nan ge liş me ler ka ra yol la rı mo tor lu araç zo run lu ma li so rum lu luk si gor ta sın da bir ta kım so run la rın or ta ya çık ma sı na yol aç mış tır. Özel - lik le son ye di yıl lık sü re ce bak tı ğı mız da bu si - gor ta ürü nün de şir ket le rin her dö nem za rar açık la dı ğı gö rül mek te dir ki söz ko nu su ye di yıl lık dö nem de si gor ta şir ket le ri nin açık la dı ğı za rar tu ta rı top lam da 3.4 mil yar TL'dir. Bu ge liş me ler ya nın da tü ke ti ci le rin hiz me ti en yük sek mem nu ni yet le ve en kı sa sü re de al mak is te me le ri; bu nun kar şı lı ğın da şir ket le rin ge le - nek sel yön tem ler le bu bek len ti le ri kar şı la ma da ya şa dı ğı so run lar, sü reç le rin göz den ge çi ril me si - ni ve iyi leş ti ril me si ni ge rek tir mek te dir. Si gor ta şir - ket le ri de oto si gor ta la rın da bir ta raf tan ha sar tas fi ye sü reç le ri ni iyi leş ti rir ken, di ğer ta raf tan ma li yet le ri et kin bir şe kil de yö ne te bil mek ama - cıy la çe şit li yön tem ler ge liş tir mek te dir. Doğ ru - dan taz min sis te mi de ge liş ti ri len yön tem ler ara - sın da önem li bir yer teş kil et mek te dir. 10

13 2. DOĞ RU DAN TAZ MİN SİS TE Mİ NE DİR? Doğ ru dan taz min sis te mi, sis te me da hil olan si - gor ta şir ke ti nin, tra fik si gor ta sı ile te mi nat sağ la - dı ğı si gor ta lı sı nın, tra fik ka za sın da uğ ra dı ğı za - ra rı so rum lu si gor ta şir ke ti he sa bı na, an laş ma şart la rı na gö re taz mi nat li mi ti da hi lin de taz min et me si ni içer mek te dir. Di ğer bir de yiş le, bu sis - tem de tra fik ka za sın da za rar gö ren araç sa hi bi ken di si ne za rar ve ren ara cın si gor ta cı sı na de - ğil, ken di si gor ta cı sı na baş vu ra cak tır. Sis te min ama cı, tra fik si gor ta sın da ger çek le şen taz mi - nat ta lep le ri ni ve öde me le ri ni ko lay laş tır mak ve hız lan dır mak tır. Sis te min uy gu lan dı ğı ül ke ler in ce len di ğin de, ön - ce lik le uy gu la ma nın baş lan gıç dö nem le rin de mad di taz mi nat öde me si ge rek ti ren ha sar la rın kap sam da hi lin de ol du ğu, za man içe ri sin de be - de ni taz mi nat la rın da be lir li kıs tas lar çer çe ve sin - de sis te me da hil edil di ği gö rül mek te dir. Ay rı ca baş lan gıç ta sa de ce iki ara cın ka rış tı ğı ha sar lar - da sis tem dev re ye gi rer ken, gü nü müz de ba zı ül - ke uy gu la ma la rın da pi lot uy gu la ma ola rak iki - den faz la ara cın ka rış tı ğı ka za lar da da sis te min uy gu lan dı ğı gö rül mek te dir. Doğ ru dan taz min sis te mi in ce len di ğin de sis te - min dört ana un su ru nun ol du ğu gö rül mek te dir. a. Ka za Tes pit Tu ta na ğı Ül ke miz de de ta ri hin den iti ba ren uy - gu la nan ve mad di ha sar la so nuç la nan tra fik ka za la rın da ta raf lar ca dü zen le nen ka za tes pit tu ta na ğı, özel lik le sis te min ilk uy gu lan ma ya baş - la dı ğı dö nem de si gor ta şir ket le ri nin ku sur tes pi ti ya pa bil me le ri ama cıy la ta lep edi len bel ge ler ara sın da yer al mak ta dır. b. Or ta la ma Ha sar Tu ta rı nın He sap lan ma sı Sis te min esa sı nı si gor ta şir ke ti nin ken di si gor ta lı - sı nın ha sa rı nı öde me si, son ra sın da he sap la nan or ta la ma ha sar tu ta rı nı ku sur lu ta ra fın si gor ta şir ke tin den tah sil et me si teş kil et mek te dir. Bu çer çe ve de ha sa ra iliş kin ve ri ler ya ku ru lan mer kez le re ya da ta kas oda sı na ak ta rıl mak ta ve oluş tu ru lan bu bil gi üze rin den, bir for mü las - yon ya da ku ru lan bir ko mi te va sı ta sıy la or ta la - ma ha sar tu ta rı he sap lan mak ta dır. Or ta la ma ha sar tu ta rı nın he sap lan ma pe ri yo du da ül ke - den ül ke ye fark lı lık arz et mek te dir. c. Ta kas Oda sı Şir ket ler ara sın da ki mu ta ba ka tı sağ la mak üze re ta kas oda sı ku rul mak ta dır. Ba zı ül ke uy gu la ma - la rın da ta kas oda la rı mu ta ba ka tı sağ la ma ya - nın da or ta la ma ha sar tu ta rı nın he sap lan ma sı iş - le vi ni de ye ri ne ge tir mek te dir. d. An laş ma ve El Ki ta bı Sis te min iş le yi şi, uy gu la na cak ku ral lar, an laş - maz lık du ru mun da iz le ne cek pro se dür ler, be lir - le nen ku ral la ra uy ma ma du ru mun da uy gu la - na cak yap tı rım lar ha zır la nan an laş ma da yer al - mak ta dır. Sis te me da hil ol mak is te yen si gor ta şir ket le ri an laş ma yı im za la mak su re tiy le sis te me da hil ol mak ta dır lar. 3. DOĞ RU DAN TAN ZİM SİS TE Mİ'NİN FAY DA LA RI Doğ ru dan taz min sis te mi nin uy gu lan dı ğı ül ke ler - de ge rek si gor ta lı nın ge rek se si gor ta şir ket le ri nin ya ra rı na bir ta kım so nuç la rın or ta ya çık mış tır. Bu olum lu so nuç lar aşa ğı da mad de ler ha lin de ve - ril mek te dir; 3.1. Si gor ta lı lar İçin Sağ la dı ğı Fay da lar Ha sar la rın Hız lı Öden me si Si gor ta lı nın ken di si gor ta cı sı üze rin den za ra rı nı taz min et me si ne de niy le ha sar hiz me ti nin hı zın - da bir ar tış göz lem len mek te dir. Si gor ta lı nın Ta nı dı ğı Şir ket ten Yük sek Ka li te de Hiz met Al ma İm ka nı Si gor ta lı nın mev cut ta ile ti şim de ol du ğu ve di ğer si gor ta la rı nı da yap tır dı ğı si gor ta şir ke ti ne baş vu - ra rak za ra rı nı taz min et me si, ara da de vam eden bir müş te ri-si gor ta şir ke ti iliş ki si ol du ğun dan hiz me tin ka li te si ni de ar tı rı cı et ki yap mak ta dır 11

14 İNCELEME-ARAŞTIRMA An laş ma lı Ser vis Hiz me ti İle Ha sar Taz min İm - ka nı Si gor ta lı yi ne ken di si gor ta cı sı nın sun du ğu an - laş ma lı ser vis hiz me tin den fay da lan mak su re tiy - le her han gi bir öde me yap mak sı zın za ra rı nı taz - min ede bil mek te dir. Bu sa ye de taz mi na tı öde - yip so rum lu si gor ta şir ke tin den taz mi nat tu ta rı nı tah sil et mek gi bi iş lem ler le uğ raş ma mak ta dır Si gor ta Şir ket le ri İçin Sağ la dı ğı Fay da lar Ha sar Tas fi ye Sü re ci nin Hız lan ma sı Si gor ta şir ke ti ken di sis te mi içe ri sin de ha sa rı tas - fi ye et mek te dir. Ken di sis te mi dı şın da ta mam - lan mış ta mir le rin fa tu ra la rı ile ha sar tas fi ye si yü - rüt mek ye ri ne alı şık ol du ğu ve yö ne te bil di ği sis - tem için de hız la za ra rı taz min et mek te dir. İh ti laf la rın As ga ri ye İn di ril me si Şir ket ler ara sın da ça lış tı rı lan bir pro to kol çer - çe ve sin de ta raf lar ara sın da ki uyuş maz lık lar mi ni mu ma in di ri le rek ha sar lar hız la tas fi ye edil mek te dir. Uyuş maz lık lar da ki azal ma da - va lık dos ya adet le rin de düş me yi de be ra be - rin de ge tir mek te dir. Ge nel Gi der ler de Düş me Ha sa rın hız la tas fi ye edil me si ha sa ra yö ne lik ge - 12

15 efek tif ça lış ma sı nı te min et mek te dir. Do la yı - sıy la sis tem oto ma tik ola rak ma li yet kon tro lü - nü teş vik et mek te dir. 4. SO NUÇ Doğ ru dan taz min sis te mi ni uy gu la yan ül ke ler in - ce len di ğin de sis tem için ge rek li ba zı uy gu la ma - la rın ül ke miz de ha ya ta ge çi ril miş ol du ğu gö rül - mek te dir. Ör ne ğin sis te min baş lan gı cın da ol - maz sa ol maz bir bel ge ola rak ka bul edi len ka za tes pit tu ta na ğı uy gu la ma sı na ta ri hin - de ge çil miş tir. Bir çok ül ke de sis tem baş lan gıç ta ma nu el ola rak yö ne til miş, son ra sın da IT alt ya pı sı ku rul muş tur. An cak bi lin di ği gi bi ül ke miz uy gu la - ma sın da tra fik si gor ta sı ve ri le ri Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi'ne elek tro nik or tam da trans fer edil mek te dir. Bu hu sus lar doğ ru dan taz min sis te - mi açı sın dan ül ke miz si gor ta cı lı ğı nın güç lü yan - la rı nı oluş tur mak ta dır. nel gi der le rin düş me si ne kat kı sağ la mak ta dır. Si gor ta Sek tö rü nün İma jı na Ge nel An lam da Olum lu Et ki Yu ka rı da be lir ti len tek nik ve ope ras yo nel fay - da la rın öte sin de sis tem, si gor ta sek tö rü nün ima jı na tü ke ti ci ler ve ka mu oyu nez din de po - zi tif kat kı sağ la mak ta dır. Ha sar Ma li yet le ri nin Kon tro lü Teş vik Edi li yor Sis tem için de ki si gor ta şir ket le ri nin bir bi ri le riy le or ta la ma bir rü cu tu ta rı üze rin den he sap laş - ma la rın dan ötü rü ha sa rı tas fi ye eden şir ke tin ma li yet kon tro lü yap mak su re tiy le da ha Ka ra yol la rı mo tor lu araç lar zo run lu ma li so - rum lu luk si gor ta sı nın ge rek top lum sal iş le vi ge - rek se prim üre ti min de ki pa yı dik ka te alın dı ğın - da so run la rın ive di lik le çö zül me si, söz ko nu su si gor ta nın sür dü rü le bi lir li ği açı sın dan bü yük önem arz et mek te dir. Bu ger çek ten ha re ket le Tür ki ye Si gor ta Bir li ği nez din de doğ ru dan taz - min sis te mi, si gor ta su iis ti mal le ri ile mü ca de le, des tek ten yok sun kal ma taz mi na tı he sap la - ma sın da stan dar di zas yon, eş de ğer par ça ve ta mir ha ne ser ti fi kas yo nu gi bi oto si gor ta la rı nı tüm yön le riy le kap sa ya cak bir pro je nin yü rü - tül me si ne ka rar ve ril miş, pro je iki ye bö lü ne rek iki fark lı da nış man lık şir ke tin den des tek alın mış ve Bir li ği miz nez din de fa ali yet le ri ni sür dü ren İn - ce le me ve Araş tır ma Ko mi te le ri üye le rin den oluş tu ru lan pro je ekip le ri ile bir lik te ça lış ma lar yü rü tü le rek pro je so nuç lan dı rıl mış tır. Bu kap sam da pro je çık tı la rın dan fay da la nı la rak oluş tu ru la cak doğ ru dan tan zim sis te mi mo de li nin il gi li pay daş lar la bir lik te ça lı şı la rak son ha li ne ge - ti ril me si, sis te min ül ke miz de de uy gu lan ma sı hu - su sun da mu ta bık ka lın ma sı ve ge rek li kur gu nun ku rul ma sın dan son ra sis te min bir sü re test edil me - si ve son ra sın da tam an la mıy la ha ya ta ge çi ril - me si plan lan mak ta dır. 13

16 KA PAK KO NU SU 'SOLVENCY II son gelişmeler' Kerem ÖZDAĞ TSB Genel Sekreter Yardımcısı GE NEL DU RUM 1. Bi lin di ği üze re Sol vency II, yü rür lü ğe gir - me siy le bir lik te Av ru pa Bir li ği ne üye ül ke ler de si gor ta şir ket le ri nin ya şam tarz la rı nı tü müy le de - ğiş ti re cek bir sis tem dir. Bu gün iti ba riy le ha ya ta geç miş ol ma sa da şu ana ka dar şir ket ler bir - çok yü küm lü lü ğü ye ri ne ge ti re rek Sol vency II re ji mi ne uyum ko nu sun da önem li bir me sa fe al mış du rum da dır. Ül ke miz de ise Ha zi ne Müs te - şar lı ğı nın ta le bi üze ri ne şir ket ler 2011 yı lın da Sa yı sal Et ki Ça lış ma sı 5 i 2009 yı lı so nu ve ri le ri ni baz ala rak ta mam la mış lar dı yı lı ba şın da Av ru pa Bir li ği ül ke le rin de kıs - men yü rür lü ğe gi re cek olan sis te min ama cı, si - gor ta sek tö rün de bi lan ço nun ger çe ğe uy gun de ğer ler le oluş tu rul ma sı, ser ma ye ye ter li li ği nin risk baz lı yak la şım la he sap lan ma sı, şef faf lı ğın ve de ne tim açı sın dan tu tar lı lı ğın sağ lan ma sı ve şir ket ler iş sü reç le ri nin ben zer yön tem ler le ger çek leş ti ril me si dir. AB ye üye ül ke ler de fa ali yet gös te ren şir ket le - rin ye ni sis te me uyum için ta mam la ya cak la rı sü reç le ri ve yü rür lü ğe gir me sü re le ri aşa ğı da be lir til miş tir. a. Sa yı sal Kı sım (Pil lar 1) - Var lık ve yü küm lü - lük le rin ger çe ğe uy gun de ğer le ri nin he sap - lan ma sı ve Sol vency II bi lan ço su nun ha zır lan - ma sı, ser ma ye ye ter li li ği nin be lir len me si: Bu bö lüm de şir ke tin ön ce lik le güç lü bir ak tü er - yal ya pı yı oturt muş ol ma sı, sü reç ler de gö rev ala cak ak tü er le rin ise ye ter li SEÇ5 bil gi ve tec - rü be si ne sa hip, şir ke tin ürün le ri ne öz gü risk le ri ta nım la ya cak ve he sap la ma lar da dik ka te ala cak ye ter li lik te ol ma la rı ge rek mek te dir. Kul - la nı la cak ve ri le rin tam ve doğ ru ol ma sı da bü - yük önem ta şı mak ta dır. Sa yı sal bö lü mün bir ge re ği ola rak iç sel mo del ve stan dart for mü - las yon yak la şım la rı ile ula şı lan so nuç la rın kı yas - lan ma sı, bu nun so nu cun da ise bu iki yak la şım - dan bi ri si nin ve ya hib rid bir mo de lin kul la nı mı - na ka rar ver mek ye rin de ola cak tır. Mo de lin, ya zı lım la rın ve se nar yo/stres test le ri - nin kul la nı la bil me si için ye rel oto ri te nin ona yı ge rek mek te dir. Mo de lin ye rel oto ri te ve ya üçün cü ta raf lar ca an la şı la bil me si ama cıy la mo de le iliş kin ay rın tı lı bil gi le rin baş vu ru da su - nul ma sı da is ten mek te dir. İç sel mo del kul la nı - mı için ön baş vu ru sü re ci, 2014 yı lın da ve 2015 yı lı nın ilk ya rı sın da ger çek le şe cek tir yı lı nın ikin ci ya rı sın da ise baş vu ru la rın ta mam la na ca - ğı ön gö rül mek te dir. b. İç kon trol ve risk yö ne ti mi (Pil lar 2) - Şir ke tin güç lü ve sta bil iç kon trol sis te mi ni kur ma sı ve risk yö ne ti mi ile yü küm lü lük kar şı la ma ye ter li - li ği ni de ğer len di ren ya pı yı (OR SA Own Risk And Sol vency As sess ment) ha ya ta ge çir me si: Şir ket or ga ni zas yo nu açı sın dan en önem li hu sus - lar, iç de ne tim sis te mi nin efek tif ça lış ma sı ve risk yö ne tim bi ri mi nin ger çek an la mıy la ba ğım sız ol - ma sı dır. Bu nun ya nın da şir ke tin ki lit po zis yon la rın - 14

17 da ça lı şan la rın risk yö ne ti mi kül tü rü ne sa hip ol - ma la rı nın sağ lan ma sı ve bil gi tek no lo ji le ri bi ri mi - nin şir ket üst yö ne ti mi ni bil gi len dir me si ne yö ne lik ya pı nın ku rul ma sı da Sol vency II nin ge re ği dir. OR SA ya pı sı nın ku rul ma sı ve yıl lık ra por la ma ya - pıl ma sı na 2014 yı lın da baş la na cak tır. c. Bil gi len dir me ve Ra por la ma (Pil lar 3) - Sü - reç le ri, pi ya sa ya ve ka mu oto ri te si ne ra por la - ma ve bil gi len dir me ya pıl ma sı na uy gun ha le ge tir mek. Şir ke tin tüm sü reç le ri, ya pı la cak yıl lık bil gi len dir - me ve ra por la ma la rı ek sik siz ve şef faf bir bi çim - de ger çek leş tir me ye uy gun ha le ge ti ril me li dir. İç de ne ti min üre ti len ra por ve bil gi len dir me ya - zı la rı nı kon trol et me si de sağ lan ma lı dır. Yıl lık ra por la ma la ra 2014 yıl so nu iti ba rıy la, 3 ay - lık ra por la ma la ra ise 2015 yı lı nın üçün cü çey re - ği iti ba rıy la baş lan ma sı ön gö rül mek te dir. Sol vency II nin yü rür lü ğe gir me si, ge rek ser ma ye ye ter li li ği se vi ye si ni art tır ma sı (Sol vency I için ge - rek li olan ser ma ye ye ter li li ği tu ta rı nı 2-4 kat art tır - mak ta dır) ge rek se şir ket le re risk yö ne ti mi ve ra - por la ma yö nün den bü yük yük ler ge tir me sin den do la yı sü rek li ola rak er te len miş tir. Bu bö lüm de Sol - vency II nin 1., 2. ve 3. sü tun la rı için ya pıl ma sı ge - re ken ler ve yü rür lük ta rih le ri ne yer ve ril mek te dir. 2. UZUN DÖ NEM Lİ GA RAN Tİ LER Bi lin di ği gi bi Sol vency II nin sa yı sal kıs mı, şir ke tin mev cut du rum da ih ti ya cı olan ser ma ye tu ta rı - nın, port föy ve ürün ya pı sı na gö re kar şı kar şı ya ka la bi le ce ği risk ler baz alı na rak he sap lan ma sı - nı içer mek te dir. Sa yı sal et ki ça lış ma la rı nın uzun za man dır gün cel le ne rek sür dü ğü de göz önü - ne alın dı ğın da, ba zı ye ni fak tör le rin he sa ba ka - tıl ma sı da ka çı nıl maz dır. Uzun dö nem li ga ran ti - ler de dik ka te alın ma sı ge rek ti ği dü şü nü len önem li bir fak tör ola rak şir ket le rin kar şı sı na çık - mış tır. Sa yı sal Et ki Ça lış ma sı her ne ka dar bir çok risk fak tö rü nü dik ka te alı yor ol sa da, uzun dö - nem li ga ran ti le rin mev cut for mü las yo na ye ter li şe kil de dâ hil edi lip edil me di ği, tar tış ma ko nu su ol muş tur. Bu du rum üze ri ne Av ru pa Par la men - to su, Av ru pa Ko mis yo nu ve Av ru pa Bir li ği Kon - se yi, uzun dö nem li ga ran ti le rin de ğer len di ril - me si üze ri ne Av ru pa Si gor ta ve Mes le ki Emek li - lik Bir li ği n den (EIO PA) bir ça lış ma ta lep et miş tir. EIO PA, uzun dö nem li ga ran ti le rin, pi ya sa ko - şul la rın da ki dal ga lan ma lar so nu cun da şir ket - le rin fi nan sal ya pı sı na et ki le ri ni araş tır mış ve el de et ti ği so nuç la rın Sol vency II nin te mel mev zu atı ola cak Om ni bus II ye yer leş ti ril me si - ni he def le miş tir. Si gor ta ve re asü rans şir ket le ri ile de net le me oto ri te le rin den el de edi len ve ri le rin kul la nıl dı - ğı ça lış ma so nu cun da EIO PA, si gor ta lı la rın ko run ma sı ile iz le me ve de net le me sü reç le ri - nin sağ lık lı bir şe kil de yü rü tül me si açı sın dan ba zı esas la rın dik ka te alın ma sı ge rek ti ği ni be - lirt miş tir. Ön ce lik le de ği şen ko şul la rın ya tı rım po li ti ka sı nın so nuç la rın da ya ra ta ca ğı et ki yi he sa ba kat mak ama cıy la bir den ge le yi ci fak tör be lir len me li dir. Den ge le yi ci fak tör, risk - siz fa iz ora nı nın pi ya sa da ki dal ga lan ma la ra adap te ol ma sı nı sağ la ya cak bir dü zel ti ci ola - rak ka bul edil me li dir. Ba sit ve ka lı cı bir yön - tem le he sap lan ma sı ge re ken bu fak tör, kar - şı laş tı rı la bi lir ve tüm ürün le re (unit-lin ked ürün - ler ha riç) uy gu la na bi lir ol ma lı dır. Dü zel til miş risk siz fa iz ora nı anü ite ler için kul la nıl dı ğın da var lık yü küm lü lük yö ne ti mi re ji mi nin dev re ye gir me si, şir ket le rin kı sa dö nem li dal ga lan ma - lar dan olum suz et ki len me le ri so nu cu nu do - ğur mak ta dır. Bun dan do la yı EIO PA, dü zel ti ci fak tör de ba zı ayar la ma lar ya pıl ma sı nı da tav si ye et mek te dir. Sol vency I in yü rür lük te ol du ğu dö nem ler de oluş tu ru lan ürün ler so nu - cun da yük le nil miş olan uzun dö nem li ga ran - ti ler için bir ge çiş öl çü tü oluş tu rul ma sı da EI - OPA nın tav si ye et ti ği bir yak la şım dır. Söz ko - nu su öl çü tün tek nik kar şı lık he sap la ma yak la - şım la rı açı sın dan Sol vency I ve Sol vency II ara sın da ki de ğer le me fark la rı nı da he sa ba kat ma sı ön gö rül mek te dir. 3. Sİ GOR TA ŞİR KET LE Rİ NİN SOL VENCY II RE Jİ Mİ - NE UYUM ALA NIN DA GEL DİK LE Rİ NOK TA 2012 yı lın da çe şit li ku rum lar ta ra fın dan si gor ta şir ket le ri ile ya pı lan gö rüş me ler de ve an ket ler - 15

18 KA PAK KO NU SU de, şir ket le rin ken di le ri ni ne re de gör dük le ri so ru - su na ya nıt aran mış tır. Ön ce lik le, Sol vency II ye ge çiş ta ri hi ko nu sun da gö rüş le ri alı nan şir ket le - rin ya rı sı, ta ri hin de Sol vency II ye uyum - lu ha le ge le bi le cek le ri ni ifa de eder ken, ta ri hi için ise şir ket le rin % 90 ı, Sol vency II ye ha - zır ola bi le cek le ri ni bil dir miş ler dir. Ül ke le ri ay rı ay rı ele al dı ğı mız da, Hol lan - da da ki şir ket le rin ne re dey se ta ma mı na ya - kı nı nın 2014 yı lın da, Al man ya da ki şir ket le rin ise üç te bi ri nin en er ken 2015 yı lın da ha zır ola bi le cek le ri ni gör mek te yiz. Şir ket le rin Sol vency II re ji mi ne uyum ama cıy la bu gü ne ka dar har ca dık la rı ve 2014 yı lın da har - ca ma yı dü şün dük le ri top lam tu ta rın ise Mil yon Av ro ara lı ğın da ol du ğu be lir ti li yor. Av ru - pa lı si gor ta şir ket le ri nin Sol vency II yi oluş tu ran bö lüm ler kar şı sın da ki mev cut du rum la rı, aşa ğı - da yer al mak ta dır. a. PIL LAR 1 Şir ket le rin bü yük ço ğun lu ğu, Sol vency II nin sa - yı sal kıs mın da tek nik kar şı lık la rın en iyi tah min yak la şı mı ile he sap lan ma sı, risk mar jı nın be lir len - me si, var lık la rın de ğer len me si, öz ser ma ye nin ay rış tı rıl ma sı iş lem le ri ni ta mam la ya rak Pil lar 1 bi - lan ço su nu oluş tu ra bi le cek ve stan dart for mül so nu cun da or ta ya çı kan ser ma ye yü küm lü lü - ğü nü kar şı la ya bi le cek du rum da ol duk la rı nı be - lirt mek te dir. Bu alan da Al man ya nın, gö nül lü ola rak ken di si gor ta pa za rı nın özel lik le ri ne uy - gun bir sa yı sal et ki ça lış ma sı nı oluş tur muş ve uy - gu lu yor ol du ğu nu da gör mek te yiz. Pil lar 1 için ge nel gö rün tü olum lu ol sa da u zun dö - nem li ga ran ti ler (long term gua ran te es-ltg) için na sıl bir he sap la ma ya pı la ca ğı, ha la be lir siz li ği ni ko - ru mak ta dır. He sap la ma nın esas la rı için EI OPA nın de ğer len dir me si nin so nuç la rı bek len mek te dir. b. PIL LAR 2 gös ter mek te dir. Risk ta nım la ma ve de ğer le me ko nu la rın da dü şük iler le me sağ lan mış ken, Pil - lar 2 nin ru hu nu yan sı tan ve bü yük önem ta şı - yan gö rev ve so rum lu luk ta nım lan ma sı ala nın - da kay da de ğer bir iler le me sağ lan mış tır. Pil lar 2 nin di ğer ge rek li li ği olan OR SA (Own Risk and Sol vency As sess ment) ya pı sı nın ku rul - ma sı, şir ket le rin kar şı kar şı ya ka la bi le cek le ri risk - le rin tü mü nü ta nım la ma la rı, plan la ma la rın da dik ka te al ma la rı ve ser ma ye ayar la ma la rı nı bu na gö re ger çek leş tir me le ri ni amaç la mak ta - dır. Ül ke ba zın da Pil lar 2 sü re ci ele alın dı ğın da, İn gil te re ve Al man ya da yü küm lü lük le rin bü - yük ço ğun lu ğu ye ri ne ge ti ril miş iken Yu na nis - tan, Po lon ya ve İtal ya da bu dü zey de bir iler - le me sağ la na ma mış tır. c. PIL LAR 3 Sol vency II nin ra por la ma kıs mı nı oluş tu ran Pil - lar 3, Av ru pa da si gor ta şir ket le ri nin en az iler - le me sağ la dı ğı alan ola rak kar şı mı za çık mak - ta dır. Şir ket le rin yak la şık % 80 i nin ra por la ma ile il gi li ola rak çok az ha zır lık yap tı ğı gö rül mek te - dir. Bu nun ne de ni, geç miş tec rü be nin ye ter siz ol ma sı, ha zır lık la rın ve uyu mun sis tem ler de ve sü reç ler de kök lü de ği şik lik ler ge rek tir me si ve ve ri ka li te si nin iyi leş ti ril me si nin zor lu ğu dur. Şir ket le rin bü yük bö lü mü, Pil lar 3 e uyum için kay nak ayır ma ya baş la ma dan ön ce bu kı - sım la il gi li be lir siz lik le rin or ta dan kalk ma sı nı bek le mek te dir. d. İÇ SEL MO DEL -STAN DART MO DEL KUL LA NI MI Ser ma ye yü küm lü lü - ğü nün bi le şen le ri baz alı na rak ba - kıl dı ğın da, iç sel ve ya stan dart Şir ket le rin Pil lar 2 ile il gi li sü reç le rin de ulaş mış ol - duk la rı se vi ye ler, ko nu dan ko nu ya de ği şik lik 16

19 mo del ter cih le ri nin risk grup la rı için fark lı et ki do - ğur du ğu gö rül mek te dir. Si gor ta şir ket le ri nin ver - di ği bil gi le re gö re en bü yük fark, ha yat-dı şı ya - zım ris kin de or ta ya çık mak ta dır. Et ki nin sa yı sal bo yu tu bi lin me se de şir ket le rin % 70 i, iç sel mo - de lin ha yat-dı şı ya zım ris kin de stan dart mo de - le gö re be lir gin şe kil de dü şük ser ma ye yü - küm lü lü ğü so nu cu üret ti ği ni be lirt miş ler dir. Şir ket le rin ya rı ya ya kın kıs mı, ha yat ve sağ lık ya zım ris ki, kre di ris ki ve pi ya sa ris - kin de stan dart mo de lin doğ ru ya ya - kın so nuç ver di ği ni ifa de et se de ge nel gö rüş, stan dart mo de lin ger çek du ru mu gös ter mek ten uzak ol du ğu yö nün de dir. So nuç lar dan an la şı la ca - ğı üze re, şir ket le rin önem li bir kıs mı, stan dart mo de - lin ger çek du ru mu yan - sıt mak ta ye ter siz kal dı ğı nı sa vun mak ta dır. İç sel mo de li ter cih eden şir ket le rin sa yı sın da ki ar tış da bu du ru mu or ta ya koy mak ta dır. Av ru pa da her beş şir ket ten bi ri nin ta ma men iç - sel mo del kul lan dı ğı, kıs mi ola rak iç sel mo del kul la nan şir ket ler le bu ora nın % 50 ye yük - se le ce ği tah min edil mek te dir. İç sel mo del kul la nı mı, do ğur du ğu yük sek ma li yet ve in san kay na ğı ge rek si ni min den do la yı bü - yük şir ket ler de ve grup lar da da ha faz la be - nim sen mek te dir. Ge rek tir di ği yük sek ma li ye - te kar şı lık, ser ma ye ye ter li li ği nin şir ke tin ya pı sı - na özel ola rak he sap lan ma sı na ola nak sağ la - ma sı, şir ket ler ce iç sel mo de lin bir ar tı sı ola rak gö rül mek te dir. Bir - çok si gor ta şir ke ti yö ne ti ci si, iç - sel mo de lin stan dart for mü le gö re %10-%15 dü şük ser ma ye ye ter li li ği do ğur du ğu nu be lirt - mek te dir. Ül ke ba zın da iç sel mo del kul - lan ma eği lim le ri in ce len di ğin - de, İn gil te re, Po lon ya ve İs - pan ya öne çık mak ta dır. Al - man ya, Hol lan da ve Yu na nis - ta n da ise stan dart mo del kul - la nı mı yay gın dır. Si gor ta şir ket le ri nin ço ğun lu ğu, iç sel mo del oluş tu ra rak 2014 ve - ya 2015 te onay ala cak la rı nı be - lir ti yor ol sa lar da ül ke ba zın da de ğer len dir me ler, şir ket le rin ön - le rin de uzun bir yol ol du ğu nu gös ter mek te dir. İn gil te re ve Hol lan da da şir ket le rin yak la şık % 70 i, iç sel mo del ça lış ma la rı - nın bü yük öl çü de ta mam lan dı ğı nı ifa de eder ken Po - lon ya, Al man ya ve Yu na nis ta n da ki şir ket - ler, sı nır lı iler le me kay de - dil di ği ni be lirt miş ler dir. 17