Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi
|
|
- Deniz Acar
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 2011, 28(1), Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi Sultan KIYMAZ 1 Vedat GÜNEŞ 2 Murat ASAR 3 1 Ahi Evran Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Terme Cad., Kırşehir 2 Kırşehir Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Kırşehir 3 Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara Özet: Çalışmada, Seyfe Gölü nün geçmiş yıllardaki yağışa bağlı olarak ifade edilen meteorolojik kuraklığın irdelenmesi amaçlanmıştır. Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) yöntemi kullanılarak, Seyfe Gölü kuraklık oluşumları 1. Dönem ( ) ve 2. Dönem ( ) halinde analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, birinci dönem ile ikinci dönem kuraklık değerlerinin birbirlerinden farklı olduğunu göstermiştir. 2. Dönem hafif kuraklık değerleri tüm kurak dönemlerde (3, 6, 12 ve 24 aylık) 1. Döneme göre artarak çeşitli şiddetlerde kendini göstermiştir. Buna karşın normal nem şiddetinin 1. Dönemden 2. Döneme doğru azaldığı görülmüştür. Şiddetli ve çok şiddetli kuraklık oluşumları her iki dönemde de kısa ve uzun dönemler açısından minimum değerler göstermiştir. Bu değerler Kırşehir İlinin önümüzdeki yıllarda su stresinin artacağını göstermektedir. Bu açıdan gerekli kuraklık önlemlerin alınması önemli bir konudur. Anahtar Kelimeler: Kuraklık, standartlaştırılmış yağış indeksi, yağış, zamansal kuraklık izleme,seyfe Gölü Determination of Drought Periods for Seyfe Lake by Standardized Precipitation Index Abstract: In the study, meteorological drought depending on precipitation of Seyfe Lake in past years has been examined. The occurrence of drought of Seyfe Lake in case of the first Period ( ) and the second period ( ) has been analyzed by using the Standardized Precipitation Index (SPI) method. The results of the analysis, the drought values of the first period and the second period showed that different from each other. The values of the second period mild drought during all dry periods (3, 6, 12 and 24 months) increasing the compared to the first period showed itself in various intensities. However; normal humidity severity is observed to decrease from 1 st Period to 2 nd Period. The occurrences drought of the severe and very severe in both periods in terms of short and long periods of time showed that the minimum values. These values show that water stress will increase in the coming years Kırşehir Province. In this respect, taking of the necessarydrought measures are an important issue. Key words: Drought, standardized precipitation index (SPI), precipitation, temporal drought monitoring, Seyfe Lake 1.Giriş Kuraklık, yağışların, kaydedilen normal seviyelerinin önemli ölçüde altına düşmesi sonucu arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesi ve hidrolojik dengede bozulmalara neden olan doğal olay olarak tanımlanır (WMO, 1997). İklimsel değişimlerin neden olduğu geçici bir olay olan kuraklık, kurak ve yarı kurak bölgelerin yanısıra, orta enlemlerin nemli-denizel iklimleri gibi öteki iklim bölgelerinde de oluşabilir (Türkeş, 1999). Küresel ısınmaya bağlı olarak değişik iklim senaryolarına göre zamanla özellikle orta enlemlerde kuraklığın etkili olacağı tahmin edilmektedir. Bu senaryolar, başta tarımsal ve enerji üretimi olmak üzere pek çok alanda kuraklığın yakın gelecekte önemli bir sorun olacağını göstermektedir. Belirli bir zaman periyodunda, yağışın normal değerlerin altına düşmesi meteorolojik kuraklık olarak tanımlanmaktadır. Meteorolojik kuraklığın süresine göre, tarım alanlarının sulanmasında önemli sorunların yaşanması, mühendislik açısından ise, barajlarda yeterli miktarda su toplanamaması, içme suyu kaynaklarının yetersiz kalması, çevrenin ve sosyal yapının olumsuz yönde etkilenmesi gibi bir takım sorunlar ortaya çıkabilmektedir (Tonkaz ve Çetin 2005). Yağış eksikliğinden kaynaklanan kuraklık etkisinin süre ve şiddet bakımından farklı olması, meteorolojik, hidrolojik, tarımsal ve ekonomik kuraklık olarak sınıflandırılma ihtiyacını ortaya koymuştur. Bu nedenle, kuraklığın izlenmesinde, yağış eksikliğinin farklı zaman periyotlarında (3, 6, 9, 12, 24 ay 91
2 Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi vb.) araştırılması gerekir. Bu amaçla çeşitli kuraklık indeksleri kullanılmaktadır. Kuraklık olaylarını incelemek için çeşitli yaklaşım ve yöntemler önerilmiştir. Bunlardan en çok bilinenleri, Palmer Kuraklık Şiddet İndisi (PDSI, Palmer, 1965) ve Standartlaştırılmış Yağış İndisi (SPI, McKee ve ark. 1993, 1995) yaklaşımlarıdır. Bu kuraklık indisleri kullanılarak elde edilen sonuçlar, bir ülke ya da bölgenin iklimi ile ilgili bilgi vermesinin yanında belli dönemler arasında meydana gelen kuraklık eğilimler (artış ya da azalış) hakkında da bilgi edinmeyi sağlamaktadır. Elde edilen bu bilgiler, kuraklık yönetimi ve kuraklıkla savaşım yeteneklerinin ve olanaklarının gelişmesinde kullanılabilecektir. Farklı iklimlere sahip bölgelerin kuraklığını tanımlamak amacıyla yağış parametresini tek bir sayısal değere dönüştüren Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) yöntemi ilk olarak Mckee ve ark. (1993) tarafından geliştirilmiştir. Anılan yöntemin güvenilir ve yaygın olarak kullanılması nedeniyle, Dünya da ve Ülkemizde araştırmacılar tarafından kuraklığın izlenmesinde kullanılmaktadır. Dünyanın farklı bölgelerinde ortaya çıkan kuraklık beraberinde açlığı, kıtlığı ve işsizliği getirdiğinden toplum üzerinde kalıcı etkileri olan meteorolojik karakterli doğal afettir (Sırdaş ve Şen 2003). Kuraklığın başlangıç ve bitiş zamanlarının belirsiz olması, toplam etkisinin artması, aynı anda birden fazla kaynak üzerinde etkisi ve ekonomik boyutunun yüksek olması onu diğer afetlerden ayıran en önemli özellikleridir (Kömüşçü ve ark. 2002). Kuraklık etkilerinin azaltılması ve önceden tahmin edilebilmesi için kuraklık şiddetinin zamansal ve alansal olarak belirlenmesine ihtiyaç vardır (Topçuoğlu ve ark. 2008). Yapılan ön araştırmaya göre, Kırşehir ili Seyfe Gölünün kuraklık dönemlerinin belirlenmesine ilişkin bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışmada, Seyfe Gölü nün geçmiş yıllardaki yağışa bağlı olarak ifade edilen meteorolojik kuraklığın incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, SPI yöntemi ile uzun süreli yağış ölçümlerine sahip Kırşehir ili Merkez meteoroloji istasyonu verileri kullanılarak, kuraklığın geçmişte ve günümüzde oluşma sıklığını karşılaştırabilmek için 1. Dönem ( ) ve 2. Dönem ( ) halinde Seyfe Gölü sulak alanı için kuraklık oluşumları analiz edilmiştir. Büyük sıkıntılara yol açan kuraklığın, uluslar arası öneme sahip Seyfe Gölü nde meydana getirebileceği sorunları azaltabilmek için, kuraklık şiddeti daha da artmadan önlemlerin alınabilmesinin, kuraklığı önceden belirleme ve izleme çalışmaları ile mümkün olması araştırmanın önemini ortaya koymaktadır. 2. Materyal ve Metot 2.1. Çalışma alanının tanıtımı Seyfe Gölü, İç Anadolu Bölgesinin tam ortasında, Kırşehir İli Mucur ilçesi sınırları içerisinde yer alan, ortalama 1110 m rakıma sahip bir sulak alandır (Şekil 1). Ankara ya 220 km. uzaklıkta bulunan Göl, kuşbakışı Kırşehir in 15 km. doğusunda, Mucur un 11 km. kuzeyinde Malya Çölü olarak bilinen çorak düzlüklerin en çukur yerinde yer almaktadır. Coğrafik olarak kuzey, doğu koordinatları arasındadır. Bölge 1989 yılında 1. Derece Doğal Sit Alanı, 1990 yılında da Tabiatı Koruma Alanı ilan edilmiştir yılında Türkiye nin Ramsar (Özellikle Sukuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması) sözleşmesine taraf olmasıyla birlikte, 1994 yılında da Ramsar sözleşmesine dahil edilmiştir. Tatlı ve tuzlu su ekosistemlerinin bir arada bulunduğu nadir bir ekosisteme sahip, kuş göç anayolları üzerinde bulunan Seyfe Gölü hektarlık alanı kapsamaktadır. Şekil 1. Seyfe gölü sulak alanın yeri 2.2.Sıcaklık Havzanın yıllık ortalama sıcaklığı 9.5 C C arasında değişir. Göl ve çevresinde ise yıllık ortalama sıcaklıklar 10.6 C-10.7 C dir. Küçük klima istasyonları ölçüsünde havza sıcaklıkları değerlendirildiğinde, gölün varlığının havza sıcaklıkları için yaşamsal önemi dikkat çeker. Ocak ayında havzanın genelinde ortalama sıcaklıklar -4.9 C ile 0.9 C arasında değişiklik gösterir. Havza sınırları 92
3 S.KIYMAZ içinde özellikle Seyfe Gölü nün olduğu noktada Ocak ayı sıcaklıkları 0-2 C dir. Göl oluşturduğu mikroklima ile çevresini hem don tehlikesine karşı korumuş hem de küçük bir alanda çevresinin iklimini yumuşatmıştır. Kış mevsiminde havzanın sıcaklık ortalaması -4.9 C ile 4 C, ilkbahar da -0.9 C ile 4 C, yaz mevsiminde 12 C ile 24 C, sonbahar da 18 C ile 7 C arasında değişir (Anonim, 2009). 2.3.Yağış Ortalama Toplam Yağış ve Yağışın Mevsimsel Dağılışı Türkeş (1996, 2007) ye göre havzanın da içinde yer aldığı Kırşehir Karasal İç Anadolu (KİAN) yağış rejiminde yer alır. Bu rejim orta yağışlı, soğuk bir ilkbahar, kış ve az yağışlı sıcak bir yaz mevsimi ile birlikte yarı-kurak ve kurak-yarı nemli bozkır olarak tanımlanır. Yağışın büyük bir kısmının özellikle soğuk dönem ve geçiş dönemlerinde görülüyor olmasının, alandaki gezici siklon ve antisiklonların hareketliliğine ve genel atmosfer dolaşımındaki uzun dönemli salınımsal değişimlerle bağlantısı kurulabilir. Özellikle ilkbahar sonu ve yaz başı kararsızlığın en belirgin olduğu dönemlerdir. Havzanın büyük klima istasyonlarının yanında küçük klima istasyonlarının verileriyle oluşturulan yıllık ortalama yağış dağılışı haritası incelendiğinde, özellikle kış mevsiminde havzaya düşen yağış miktarı 5 mm ile 45 mm arasında değişir. Havza bu dönemde en fazla yağışı Aralık ayında alır. İlkbahar yağışların artması ile birlikte havza sınırları içine düşen yağış miktarı mm arasında değişir. Yaz mevsimin de karasal iklim havza da kendini belli eder. Bu dönemde alana düşen ortalama maksimum yağış 30 mm, ortalama minimum yağış 5 mm dir. Sonbahar da gezici antisiklon ve siklonların etkisi, Basra alçak basıncının etkinliğini azaltması ile artmıştır. Bu dönem de havza ortalama minimum 30 mm, ortalama maksimum 55 mm yağış almıştır. Havzaya uzun yıllar boyunca mm arasında yağış düşmüştür (Anonim, 2009). Bu çalışmada klimatolojik/meteorolojik veri olarak numaralı Kırşehir (Merkez) meteoroloji istasyonunun yıllarına ilişkin 34 yıllık aylık toplam yağış verileri kullanılmıştır. Kuraklığın geçmişte ve günümüzde oluşma sıklığını karşılaştırabilmek için bu veriler Kırşehir (Merkez) istasyonundan alınarak 17 yıllık iki dönem halinde incelenmiştir. Çalışmada Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) kullanılarak Kırşehir (Merkez) ilinde yer alan Seyfe Gölü nün geçmiş yıllardaki yağışa bağlı olarak ifade edilen meteorolojik kuraklığı incelenmiştir. Her bir dönem için ve 24 aylık yağış toplamları SPI analizine tabii tutulmuştur. Çoklu zaman dilimlerine ait SPI değerlerinin yorumunu kolaylaştırmak için her bir kategoride meydana gelen SPI miktarları toplam miktarlar ile karşılaştırılarak yüzde dağılımları oluşturulmuştur. Böylece Seyfe Gölü için 1. Dönemde meydana gelen kuraklıklar ile 2. Dönemde meydana gelen kuraklıklar karşılaştırılmıştır. Bu amaçla Kırşehir (Merkez) yağış istasyonunun dönemine ait aylık yağış değerleri Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ) Genel Müdürlüğü nden temin edilmiştir. Standart Yağış İndeksi hesaplamasında kullanılan yağış serisi verilerinde eksik veri olmaması gerekir. Yağış serisi uzunluğunun en az 30 yıllık olması istenir. Bu nedenle Seyfe gölü kuraklık değerlendirmesinde Kırşehir (Merkez) istasyonu verileri kullanılmıştır. Bu çalışmada kullanılan Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) McKee ve ark. (1993) tarafından geliştirilmiştir. SPI basittir, zamanla esnektir ve kuraklıkların bütün zaman dilimleri için izlenmesine izin verir (Sırdaş ve Şen, 2003). SPI nın uygulamada ihtiyaç duyulan tek meteorolojik değişkenin yağış olması da, yöntemin kuraklığın izlenmesinde tercih edilmesini sağlanmaktadır. SPI nın sağladığı bu avantajlar düşünülerek çalışmada, Seyfe gölü kuraklık dönemlerini belirlemek için bu yöntem tercih edilmiştir. Standart Yağış İndeksi (SPI) esas olarak belirlenen zaman dilimi içinde yağışın ortalamadan olan farkının standart sapmaya bölünmesi ile eşitlik (1) den elde edilir. X i X SPI (1) Burada, X i : i. yılda düşen yağış miktarı (mm), X : yıllık ortalama yağış miktarı (mm), σ: yağış değeri standart sapma (mm), SPI: Standart Yağış İndeks değeri, i: sınıflandırmanın yapılacağı yıllara ilişkin indis değeridir. 93
4 Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi SPI nın hesaplanması yağışın 12 ay ve daha kısa dönemlerde normal dağılıma uymaması nedeniyle karmaşıktır. Bu yüzden yağış dizileri öncelikle normal dağılıma uygun hale getirilir. SPI değerlerinin normalize edilmesi sonucunda seçilen zaman periyodu içerisinde hem kurak hem de nemli dönemler aynı şekilde temsil edilmiş olur. Sonuçta elde edilen SPI değerleri yağış eksikliği ile lineer olarak artan ve azalan bir eğilim gösterir. SPI değerlerinin normalize edilmesi sonucu seçilen zaman dilimi içerisinde hem kurak ve hem de nemli dönemler aynı şekilde temsil edilmiş olur. SPI değerleri dikkate alınarak yapılan bir kuraklık değerlendirmesinde indisin sürekli olarak negatif olduğu zaman periyodu kurak dönem olarak tanımlanır. İndisin sıfırın altına ilk düştüğü ay kuraklığın başlangıcı olarak kabul edilirken indisin pozitif değere yükseldiği ay kuraklığın bitimi olarak değerlendirilir (McKee ve ark. 1995). Bu yönteme göre kurak ve nemli dönemlerin sınıflandırılması Çizelge 1 de gösterilmiştir. Çizelge 1 den görüldüğü gibi SPI değerleri hem nemli hem de kurak değerleri içermektedir. Dolayısı ile SPI analizi ile incelenen bölgedeki hem kurak hem de nemli dönemlerin başlangıç dönemleri ve şiddetleri incelenebilmekte ve bunların göreceli olarak kıyaslanması yapılabilmektedir. Çizelge 1. SPI metoduna göre indeks değerleri ve sınıflandırma SPI Kuraklık Sınıfı 2 Olağanüstü nemli Aşırı nemli Çok nemli Orta nemli Hafif nemli 0.50-(-0.50) Normal (-0.79) Hafif kurak (-1.29) Orta kurak (-1.59) Şiddetli kurak (-1.99) Çok şiddetli kurak -2 Olağanüstü kurak SPI değerlerinin hesaplanmasında; en az 30 yıllık sürekli periyoda sahip aylık yağış dizileri (m boyutunda) hazırlanır. Yağış eksikliğinin farklı su kaynaklarına etkisi dikkate alınarak indislerdeki değişimlerin gözleneceği 3, 6, 12, 24 ve 48 aylık (i) gibi farklı zaman dilimleri belirlenir. Bu zaman dilimleri yağıştaki eksikliğin kullanılabilir su kaynaklarına olan etkisinin ne kadar sürede hissedilebileceği gibi sübjektif bir mantığa göre seçilmiştir. Örneğin herhangi bir ayda yağışta meydana gelen azalma toprak nemine hemen etki edebilirken, yeraltı sularının ve nehirlerin bundan etkilenmesi daha uzun süreli bir zaman dilimi içinde olur. Her zaman dilimindeki veri dizileri kayan bir özellikte olup o ayın indis değeri önceki (i) ayları değerlerine göre belirlenir. Daha sonra her veri setine Gama dağılımı uydurulur ve böylece gözlenmiş yağış olasılıkları tanımlanır. Gama dağılımı klimatolojik zaman serilerine en uygun dağılımdır. Gama dağılımı, dağılım frekansı veya olasılık yoğunluk fonksiyonu ile tanımlanmaktadır (Thom, 1958). x>0 için (2) Burada, α >0, α şekil parametresi; β >0, β ölçek parametresi; x >0, x yağış miktarını ve Γ(α) gama fonksiyonunu ifade eder. Yine α ve β nın tahmininde maksimum olasılık çözümlerini kullanılır. Buna göre; ve β olarak tanımlanır. (3) A= (4) Burada, n: yağış gözlemlerinin sayısıdır. Eldeki mevcut verilerden elde edilen bu olasılık tanımlamaları daha sonra herhangi bir ayda gözlenmiş bir değerin kümülatif olasılığını bulmak için kullanılabilir. Bu durumda kümülatif olasılık dağılım fonksiyonu aşağıdaki şekilde tanımlanır. G(x)= (5) Gama fonksiyonu x=0 için tanımsızdır ve yağış dağılımı sıfır (0) değerler içerebilir; bu durumda kümülatif olasılık dağılımı aşağıdaki şekilde tanımlanır. H(x) = q+(1-q). G(x) (6) Yukarıdaki eşitlikte q sıfır değeri için olasılığı ifade eder. Eğer m herhangi bir yağış serisindeki sıfır (0) değerleri ifade etmek için kullanılırsa q= m/n olarak tanımlanabilir. 94
5 3 Ay % 6 Ay % 12 Ay % 24 Ay % S.KIYMAZ Kümülatif olasılık değeri H(x), ortalaması sıfır (0) ve bir (1) varyans değeri taşıyan, SPI değerini ifade eden standart normal rastgele değerli Z değişkenine dönüştürülür. H(x), SPI nin değeridir. Bu durum Panofsky and Brier (1958) tarafından tanımlanan formun dağılımının, bir değişim olarak yeni bir dağılıma dönüşümü için gerekli olan bir özelliktir. SPI değerlerinin normalize edilmesi ile o istasyona ait yağış dizilerinde hem zaman ve hem de alan bazında olan değişkenliklerin dikkate alınması sağlanmaktadır (McKee ve ark. 1993; Guttman, 1999; Kömüşçü ve ark. 2002). Bu çalışmada yukarıda açıklanan yöntemler izlenerek Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ) Genel Müdürlüğü Araştırma Şubesinde Delphi V yazılımı ile gerçekleştirilen bir paket program kullanılmıştır. Bu yazılım sayesinde tek ya da çoklu istasyon seçeneği ile aylık toplam yağış verileri kullanılarak geçmiş yıllara ait kuraklık analizi yapılabileceği gibi, ileriye dönük kuraklık tahmini de yapılabilmekte ve farklı kategorilerde kuraklık oluşumlarını sağlayan kritik yağış değerleri elde edilebilmektedir. 3. Bulgular Kırşehir (Merkez) meteoroloji istasyonu yağış verileri kullanılarak Seyfe Gölü nün geçmiş yıllardaki yağışa bağlı olarak ifade edilen meteorolojik kuraklığı Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) kullanılarak incelenmiştir. Söz konusu istasyona ait üç aylık, altı aylık, yıllık ve iki yıllık SPI değerleri yüzde oluşumlarına göre Çizelge 2 ve 3 te verilmiştir. Çizelge 2 ve 3 te belirtilen yüzdelik zaman dilimleri, o kategorilerde zamanın ne kadarında kuraklık şiddetinin görülme olasılığını ifade eder. Bu şekilde o andaki kuraklığın ne kadar az sıklıkta tekrar edebileceği ve kuraklığın bitmesi için gerekli olan yağış olasılığının bilinmesi sağlanabilir. I. Dönem ( ) gözlem süresince yapılan kuraklık SPI yüzde oluşum değerlerine göre; olağanüstü kuraklık dağılımları 3 aylık zaman periyodunda tüm kurak dönemlerde en yüksek %8 oranında 1978, 1983, 1984, 1986 ve 1989 yıllarında yaşandığı gözlenmiştir. Orta kuraklık dağılımı, üç aylık kısa zaman periyodundan 24 aylık uzun zaman periyoduna %21 den %9 a azaldığı görülmektedir. Yıllık ve 24 aylık zaman periyodunda hafif kuraklıkların yaşandığı gözlenmiştir. Buna karşın, normal nem şiddetinin azaldığı saptanmıştır (Çizelge 2). Çizelge 2. Kırşehir (Merkez) istasyonuna ait kuraklık % oluşum değerleri ( ) Kuraklık Sınıfı Olağanüstü nemli Aşırı nemli Çok nemli Orta nemli Hafif nemli Normal Hafif kurak Orta kurak Şiddetli kurak Çok şiddetli kurak Olağanüstü kurak
6 3 Ay % 6 Ay % 12 Ay % 24 Ay % Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi II. Dönem ( ) gözlem süresince yapılan 3, 6, 12 ve 24 aylık değerlendirmede; orta kuraklık bir dönemin yaşanmadığı, tüm kuraklık dönemlerinde hafif kuraklıkların çeşitli şiddetlerde yaşandığı görülmektedir. Buna karşılık normal nem şiddetinin tüm kuraklık dönemlerinde azaldığı görülmektedir. Şiddetli kuraklık dağılımları yıllık ve 24 aylık zaman periyodunda en yüksek değere ulaştığı 2007 ve 2008 yıllarında ulaşmıştır (Çizelge 3). Çizelge 3. Kırşehir (Merkez) istasyonuna ait kuraklık % oluşum değerleri ( ) Kuraklık Sınıfı Olağanüstü nemli Aşırı nemli Çok nemli Orta nemli Hafif nemli Normal Hafif kurak Orta kurak Şiddetli kurak Çok şiddetli kurak Olağanüstü kurak Olağanüstü kuraklık döneminde belirlenen üç aylık zaman periyodundaki en yüksek SPI değeri -2,56 olarak 1978 yılı Temmuz ayında yaşandığı ve Temmuz ayında hiç yağış düşmediği belirlenmiştir (Şekil 2) yılında olağanüstü kuraklık döneminde üç ve altı aylık zaman periyodundaki en yüksek SPI değeri -3.0 ve olarak Ocak ayında yaşanmış ve Ocak ayı yağış miktarı 21,1 mm dir (Şekil 2 ve 3). Söz konusu yılda yıllık ve 24 aylık zaman periyodunda olağanüstü kuraklık dönemi en yüksek SPI değeri sırasıyla Haziran ayında (- 2.75) ve çok şiddetli kuraklık dönemi olarak Eylül ayında (-1.99) gözlenmiştir (Şekil 4 ve 5). Yağış eksikliğine bağlı olarak çeşitli düzeylerde çok şiddetli kuraklık ve olağanüstü kuraklık dönemi uzun dönemde yaşanmıştır. Bulunan bu maksimum değerlerin 1984 yılında yaşanan kuraklığın bir ön habercisi olarak algılanabilir yılında olağanüstü kuraklık dönemi belirlenen 3 ve 6 aylık zaman periyodunda SPI değeri en yüksek ve olarak Ekim ayında gözlenmiş olup; Ekim ayı yağış miktarı 0.1 mm dir (Şekil 2 ve 3). Yıllık ve 24 aylık zaman periyodunda ise olağanüstü kuraklık dönemi en yüksek SPI değeri sırasıyla -2.21ve olarak Kasım ve Ekim ayında yaşanmıştır (Şekil 4 ve 5). Yağış eksikliğine bağlı olarak Haziran ayından Ekim ayına kadar çeşitli düzeylerde olağanüstü kuraklık dönemi 24 aylık uzun dönemde yaşanmıştır yılında olağanüstü kuraklık dönemi 3 aylık zaman periyodunda SPI olarak en yüksek nisan ayında; 6 aylık zaman periyodunda ise çok şiddetli kuraklık olarak en yüksek mayıs ayında gözlenmiştir (Şekil 2 ve 3) yılında olağanüstü kuraklık dönemi 3 aylık zaman periyodunda SPI değeri olarak en yüksek eylül ayında gerçekleşmiştir (Şekil 3). Belirlenen 6 aylık zaman periyodunda ise çok şiddetli kuraklık dönemi SPI olarak en yüksek eylül ayında gerçekleşmiştir. Yağışlardaki uzun süreli azalma eğilimleri ve belirgin kurak koşullar, özellikle 1970 lerin başından başlayarak, subtropikal kuşağın ve Türkiye yi de içerecek bir biçimde Akdeniz Havzasının önemli bir bölümünde etkili olmuştur. Sözü edilen bu kurak koşullardan Türkiye de en fazla Ege, Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri etkilenmiştir. Türkiye deki kuraklık olaylarının en şiddetli ve geniş yayılışlı olanları, dönemi ile, 1983, 1984, 1989, 1990, 1996 ve 2001 yıllarında olmuştur (Türkeş, 1999, 2007; Türkeş 96
7 Aylık SPI Değerleri Aylık SPI Değerleri Aylık SPI Değerleri S.KIYMAZ ve Erlat, 2005). Bu çalışmanın sonuçları, Türkiye genelinde yapılan çalışmanın sonuçları benzerlik göstermektedir. Bu durum Türkiye yi etkileyen belirgin kuraklık koşullarından Kırşehir Bölgesi nin de etkilendiğini açıkça göstermektedir Yıllar Şekil 2. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 3 Aylık SPI Değerleri ( ) Yıllar Şekil 3. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 6 Aylık SPI Değerleri ( ) Yıllar Şekil 4. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 12Aylık SPI Değerleri ( ) 97
8 Aylık SPI Değerleri Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi Yıllar Şekil 5. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 24 Aylık SPI Değerleri ( ) II. Dönem yıllarına ait gözlem süresince yapılan kuraklık değerlendirmelerinde kuraklığın en yoğun geçtiği yıllar, Şekil 6, 7, 8 ve 9 doğrultusunda özetlenerek sunulmuştur. Buna göre; olağanüstü kuraklık dönemi 3 aylık zaman periyodunda SPI değeri olarak en yüksek 1993 yılı Ekim ayında gözlenmiştir ve Ekim ayında düşen yağış miktarı 0.2 mm dir (Şekil 6). Belirlenen 6 aylık zaman periyodunda olağanüstü kuraklık değeri olarak en yüksek Kasım ayında gözlenmiştir (Şekil 7). Yağışların büyük bir bölümü Ocak ve Aralık ayında düşmüştür yılında çok şiddetli kuraklık dönemi 3 aylık zaman periyodunda SPI değeri olarak en yüksek Haziran ve Temmuz aylarında gözlenmiş olup, düşen yağış miktarı sıfır (0) mm dir (Şekil 6). Ağustos ve Eylül aylarında ise çeşitli düzeylerde şiddetli kuraklık gözlenmiştir. Belirlenen 6 aylık zaman periyodunda ise olağanüstü kuraklık SPI değeri olarak en yüksek Eylül ayında gözlenmiş olup, düşen yağış miktarı 2.7 mm dir (Şekil 7) yılında 3 aylık zaman periyodunda çok şiddetli kuraklık dönemi SPI olarak en yüksek Aralık ayında gözlenmiştir yılında olağanüstü kuraklık dönemi 3 aylık zaman periyodunda SPI olarak en yüksek Ocak ayında gerçekleşmiş ve Ocak ayı yağış miktarı 1.4 mm dir. Mart, Nisan ve Temmuz aylarında üç aylık zaman periyodunda çeşitli düzeylerde çok şiddetli kuraklık dönemin yaşandığı gözlenmiştir (Şekil 6). Belirlenen 6 aylık zaman periyodunda olağanüstü kuraklık değeri olarak en yüksek Ocak ayında gözlenmiştir (Şekil 7). 12 aylık zaman periyodunda ise Nisan ayından Kasım ayına kadar çeşitli düzeylerde orta kuraklık yaşanmıştır. Kırşehir Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından yapılan 2001 yılı Seyfe gölü su seviyesi ölçüm sonuçlarına göre, Haziran ayından Ekim ayına kadar gölde su bulunmamaktadır yılında 3 aylık zaman periyodunda çok şiddetli kuraklık SPI değeri olarak en yüksek Ocak ayında gözlenmiştir (Şekil 6). Belirlenen 6 aylık zaman periyodunda şiddetli kuraklık değeri olarak en yüksek Mayıs ayında gözlenmiştir (Şekil 7). 12 aylık zaman periyodunda ise SPI değeri olarak en yüksek ekim ayında çok şiddetli kuraklığın yaşandığı gözlenmiştir (Şekil 8). Bulunan bu maksimum değerlerin 2008 yılında yaşanan kuraklığın bir ön habercisi olarak algılanabilir. Ayrıca, 2007 yılı göl su seviyesi ölçüm sonuçlarına göre, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında gölde su bulunmamaktadır (DSİ, 2009) yılında olağanüstü kuraklık dönemi 3 aylık zaman periyodunda SPI olarak en yüksek Haziran ayında gözlenmiş olup; Haziran ayında düşen yağış miktarı 6 mm dir (Şekil 6). Belirlenen 6 aylık zaman periyodunda olağanüstü kuraklık olarak en yüksek Haziran ayında gözlenmiştir (Şekil 7). 12 aylık zaman periyodunda ise olağanüstü kuraklık SPI değeri olarak en yüksek Temmuz ayında belirlenmiş olup; Temmuz ayı yağış miktarı 0.4 mm dir. Haziran ve Ağustos aylarında da benzer şekilde farklı düzeylerde olağanüstü kuraklık dönemin yaşandığı 98
9 S.KIYMAZ gözlenmiştir. Yıllık zaman periyodunda Mart, Nisan ve Mayıs aylarında çeşitli düzeylerde şiddetli ve çok şiddetli kuraklıkların yaşandığı gözlenmiştir (Şekil 8). Belirlenen 24 aylık zaman periyodunda ise çok şiddetli kuraklık SPI değeri olarak en yüksek Kasım ayında gözlenmiştir. 24 aylık zaman periyodunda Nisan ayından Aralık ayına kadar çeşitli düzeylerde şiddetli ve çok şiddetli kuraklığın yaşandığı gözlenmiştir (Şekil 9). Herhangi bir zamanda yağışta meydana gelen azalmanın toprak neminde hemen hissedilebilirken, yeraltı sularında ve yüzey sularında bu etki daha uzun zaman diliminde olur yılı Seyfe gölü su seviyesi ölçüm sonuçlarına göre, Haziran ayından Aralık ayına kadar gölde su bulunmamaktadır. Göl ve çevresinde tarımsal sulamalar nedeniyle yeraltı su seviyelerinde de düşmeler olduğu gözlenmiştir. Bu durum gölün su dengesinin bozulmasına, başta tarımı ve göldeki su kuşlarını tehdit etmektedir. Kırşehir ili Bölge Meteoroloji Müdürlüğü nden alınan verilere göre; 1999, 2001 ve 2008 yılları arasındaki dönemde yıllık toplam yağış miktarı uzun yıllar ( ) ortalamasının altında gerçekleşmiş olup; uzun yıllar ortalamalarına göre, yıllarını kapsayan son 10 yılda ortalama sıcaklık değerinin 0,5 0 C arttığı ve yıllık yağış toplamının ise 29,3 mm azaldığı gözlenmiştir. Az yağışlı bir yörede bulunduğu için özellikle yazın (Haziran, Temmuz ve Ağustos) göl alanı küçülmekte ve büyük kesimi tuzlu bir bataklığa dönüşmektedir. Bu durum; göl ve çevresinin rüzgâr erozyonuna maruz kalmasına neden olmakta, tarım alanlarında çöl etkisini ve kuraklığı artırmakta; dolayısıyla tarım ürünlerinde verim azalmasına neden olmaktadır (Kıymaz, 2009). Ayrıca I. Dönemden II. Döneme doğru aylık toplam yağış tutarlarının azaldığı, buna karşın aylık ortalama sıcaklık ve buharlaşma miktarlarının arttığı gözlenmiştir (Çizelge 4). Bu değerler Kırşehir İlinin önümüzdeki yıllarda su stresinin artacağını göstermektedir. Bu çalışmanın sonucunda; yılları arasındaki gözlem süresince yapılan SPI kuraklık değerlerine göre; olağanüstü kuraklığın 3 ve 6 aylık kısa dönemli periyotlarda en yüksek değere ulaştığı gözlenmiştir. Bu durum toprak neminde önemli ölçüde azalmanın olduğunu göstermektedir. Buna karşın, yılları arasında hafif kuraklık değerleri tüm kurak dönemlerde (3, 6, 12 ve 24 aylık) 1. Döneme( ) göre sırasıyla %16 dan %51 e 3,18 kat, %12 den %55 e 4.58 kat, %23 ten % 47 e 2.04 kat %18 den %59 a 3.27 kat artarak çeşitli şiddetlerde etkisini göstermektedir. Çizelge 4. I. Dönem ve II. Döneme ilişkin bazı iklimsel aylık ortalama değerler (DMİ, 2009) Aylık I. Dönem ( ) II. Dönem ( ) Ortalama Değerler Yağış (mm) Sıcaklık ( o C) Buharlaşma (mm) Yağış (mm) Sıcaklık ( o C) Buharlaşma (mm) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
10 Ayılık SPI Değerleri Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi Yıllar Şekil 6. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 3 Aylık SPI Değerleri ( ) Şekil 7. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 6 Aylık SPI Değerleri ( ) Şekil 8. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 12 Aylık SPI Değerleri ( ) 100
11 S.KIYMAZ Şekil 9. Kırşehir (Merkez) istasyonunun 24 Aylık SPI Değerleri ( ) 4. Sonuç Türkiye nin yıllık yenilenebilir yerüstü su potansiyeline, 12 milyar m 3 güvenli çekim sınırlarındaki yeraltı suyu da eklendiginde, ülkenin su potansiyelinin ancak 120 milyar m 3 e ulaştığı bulunur. Türkiye nüfusunun 72 milyon olduğu ve hızlı arttığı da dikkate alındığında, kişi başına ortalama yıllık 1500 m 3 kadar su düştüğü görülür. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2030 yılı için nüfusumuzun 100 milyon olacağını öngörmüştür. Bu durumda 2030 yılı için kişi başına düşen kullanılabilir su miktarının 1000 m 3 /yıl civarında olacağı söylenebilir (DSİ, 2008). Bu sonuçlar bize, Türkiye nin kurak dönemlerde ciddi sorunlarla karşılaşabileceğini açıkça gösterir. Çalışmanın sonuçlara göre, Kırşehir ve Seyfe Gölü nde yılları arasında hafif, orta, şiddetli, çok şiddetli ve olağanüstü düzeylerde kuraklık yaşanmıştır. İkinci dönem hafif kuraklık değerleri tüm kurak dönemlerde (3, 6, 12 ve 24 aylık) birinci döneme göre kıyasla artarak çeşitli şiddetlerde kendini göstermiştir. Buna karşın normal nem şiddetinin birinci dönemden ikinci döneme doğru azaldığı görülmüştür. Şiddetli ve çok şiddetli kuraklık oluşumları her iki dönemde de kısa ve uzun dönemler açısından minimum değerler göstermiştir. Yağış eksikliğine bağlı olarak hesaplanan Kuraklığın küresel boyutta yaşanan iklimsel farklılık ve değişimler nedeniyle son yıllarda dünyada ve ülkemizde de çok ciddi bir tehdit oluşturduğu görülmektedir. Bu nedenle, kuraklığın bir merkez tarafından izlenmesi ve her sektör için kuraklık eylem planlarının hazırlanması gerekmektedir. Ayrıca, meteorolojik kuraklık çalışmalarının su kaynaklarının izlenmesi, etkilerinin belirlenmesi ve yönetim modellerinin oluşturulması açısından ele alınması önerilir. Kaynaklar Anonim, Seyfe Gölü Acil Eylem Planı. Seyfe Kurak Alanı Göl Oluyor Projesi, Kırşehir. DSİ, DSİ, Seyfe Gölü Su Seviye Ölçüm Verileri ( ). Kırşehir DSİ Bölge Şube Müdürlüğü, Kırşehir. DMİ, Kırşehir (Merkez) İklim İstasyonu Yağış, Sıcaklık, Buharlaşma Verileri ( ). DMİ Genel Müdürlüğü, 2009, Ankara. Guttman, N.B., Accepting the Standardized Precipitation Index: A Calculation Algoritm, Journal of the American Water Resources Association, Vol.35, No.2, pp Hınıs, M.A., Standart Yağış İndeksi İle Konya nın Geçmişten Günümüze Kuraklık Değerlendirmesi. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı, Eylül 2008, Konya, Kıymaz, S., Seyfe gölü sulak alanı ve su kaynakları yönetimine ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of New World Sciences Academy 5 (2): Kömüşçü, A.Ü. Erkan, A. Turgu, E., Normalleştirilmiş Yağış İndeksi Metodu (SPI) ile Türkiye de Kuraklık Oluşum Oranlarının Bölgesel Dağılımı. DMİ Genel Müdürlüğü Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Yayını, 2002, Ankara. Mckee T.B, Doesken N.J, Kleist J., 1993 The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales. 101
12 Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi 8th Conference on Applied Climatology, January 1993, Anaheim, CA, Mckee, T.B, Doesken N.J., Kleist, J., Drought Monitoring with Multiple Time Scales, American Meteorological Society, Proceeding of The 9th Conference on Applied Climatology, January 1995, Boston, Palmer, W.C., Meteorological Drought, Research Paper No. 45. United States Department of Commerce, Weather Bureau. Sırdaş, S. Şen S., Meteorolojik kuraklık modellemesi ve türkiye uygulaması. İTÜ Dergisi/d Mühendislik 2, Thom, H.C.S., A Note on the Gamma Distribution, Monthly Weather Review, 86 (4): Tonkaz, T. Çetin, M., Şanlıurfa da Kuraklık Şiddetinin Standardize Yağış İndisi (SPI) ile Belirlenmesi ve Kuraklık Gidiş Analizi. GAP IV. Tarım Kongresi, Eylül 2005, Şanlıurfa. Topçuoğlu, K. Pamuk Mengü, G. Anaç, S., Ege Bölgesi Meteorolojik Kuraklık Analizi. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı, Eylül 2008, Konya, Türkeş M., Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey. International Journal of Climatology, 16, Türkeş, M., Vulnerability of Turkey to Desertification With Respect to Precipitation and Aridity Conditions. Tr. J. of Engineering and Environmental Science 23, Tübitak. Türkeş, M., Orta Kızılırmak Bölümü güney kesiminin (Kapadokya Yöresi) iklimi ve çölleşmeden etkilenebilirliği (Climate of southern part of the Middle Kızılırmak Sub-Region (Cappadocia District) and its vulnerability to desertification). Ege Üniversitesi Coğrafya Dergisi 14: Türkeş, M. ve Erlat, E., Climatological responses of winter precipitation in Turkey to variability of the North Atlantic Oscillation during the period Theoretical and Applied Climatology 81: WMO, Extreme Agrometeorological Events, CagM- X Working Group, Geneva. 102
Standart Yağış İndisi (SPI) ile Ege Bölgesinde Kuraklık Analizi
Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2004, 41 (1):99-106 ISSN 1018-8851 Standart Yağış İndisi (SPI) ile Ege Bölgesinde Kuraklık Analizi Gülay PAMUK 1 Mustafa ÖZGÜREL 2 Kıvanç TOPÇUOĞLU 3 Summary Drought Analysis
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi,
Detaylıİzmir İçin Geleceğe Yönelik Yağış Olasılıklarının Markov Zinciri Modeliyle Belirlenmesi
Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2003, 40(3):105-112 ISSN 1018-8851 İzmir İçin Geleceğe Yönelik Yağış Olasılıklarının Markov Zinciri Modeliyle Belirlenmesi Mustafa ÖZGÜREL 1 Murat KILIÇ 2 Summary Determining
DetaylıIII. Ulusal Su Mühendisliği Sempozyumu 10-14 Eylül 2007 Gümüldür/İZMİR HİRFANLI BARAJ HAVZASINDA KURAKLIK FREKANS VE ALANSAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Osman YILDIZ Kırıkkale Üniversitesi,
DetaylıDrought analysis of Antalya province by standardized precipitation index (SPI)
Araştırma Makalesi / Research Article Derim, 2016, 33 (2):279-298 DOI:10.16882/derim.2016.267912 Standartlaştırılmış yağış indeksi (SPI) yöntemi ile Antalya ili kuraklık analizi Nazmi DİNÇ 1* Köksal AYDİNŞAKİR
DetaylıKURAKLIK ALTINDA HAZNE YÖNETİMİ
KURAKLIK ALTINDA HAZNE YÖNETİMİ Ülker Güner Bacanlı 1, Mehmet Pilgir 2 Özet Su kaynakları, üzerindeki talebin giderek artışının yanında zaman ve konuma göre bu kaynağın arzu edilen miktar ve kalitede bulunmaması,
DetaylıKIRIKKALE İLİ NDE FARKLI ZAMAN PERİYOTLARI İÇİN KURAKLIK ANALİZİ (DROUGHT ANALYSIS FOR DIFFERENT TIME PERIODS IN THE CITY OF KIRIKKALE)
International Journal of Engineering Research and Development, Vol.6, No., June 1 1 KIRIKKALE İLİ NDE FARKLI ZAMAN PERİYOTLARI İÇİN KURAKLIK ANALİZİ (DROUGHT ANALYSIS FOR DIFFERENT TIME PERIODS IN THE
DetaylıMARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 22, TEMMUZ , S İSTANBUL ISSN: copyright 2010
MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 22, TEMMUZ - 2010, S. 183-204 İSTANBUL ISSN:1303-2429 copyright 2010 http://www.marmaracografya.com ÇANAKKALE DE KURAKLIK DURUMU VE EĞİLİMLERİNİN STANDARTLAŞTIRILMIŞ YAĞIŞ
DetaylıT.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 20142012 YILI ALANSAL YILI YAĞIŞ YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014
DetaylıVan Gölü Havzası nın Kuraklık Analizi
Hurşit YETMEN Van Gölü Havzası nın Kuraklık Analizi Van Lake Basin Drought Analysis Hurşit YETMEN * Özet : Bu çalışmada Van Gölü Havzası nın kuraklık özellikleri Standart Yağış İndeksi (SYİ) yöntemiyle
DetaylıPalmer Kuraklık Ġndisi ne Göre Ġç Anadolu Bölgesi nin Konya Bölümü ndeki Kurak Dönemler ve Kuraklık ġiddeti
19 COĞRAFĠ BĠLĠMLER DERGĠSĠ CBD 7 (), 19-144 (9) Palmer Kuraklık Ġndisi ne Göre Ġç Anadolu Bölgesi nin Konya Bölümü ndeki Kurak Dönemler ve Kuraklık ġiddeti Drought periods and severity over the Konya
DetaylıStandart Yağış İndeksi (SPI) Ve Normalin Yüzdesi Metodu (PNI) İle Konya Ve Çevresinin Kuraklık Analizi
Standart Yağış İndeksi (SPI) Ve Normalin Yüzdesi Metodu (PNI) İle Konya Ve Çevresinin Kuraklık Analizi Bahtiyar EFE, Evren ÖZGÜR İstanbul Teknik Üniversitesi, Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Meteoroloji
DetaylıTÜRKİYE NİN 2011 2012 TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE NİN 2011 2012 TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ Dr. Osman ŞİMŞEK Murat YILDIRIM Nebi GÖRDEBİL Zirai Meteoroloji
DetaylıTÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :
TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.
DetaylıMEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri
MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak
DetaylıStandart Yağış İndeksi (SPI) Metoduna Göre 2017 Yılı Mayıs Ayı Kuraklık Değerlendirmesi
Standart Yağış İndeksi (SPI) Metoduna Göre 2017 Yılı Mayıs Ayı lık Değerlendirmesi Standart Yağış İndeksi (SPI) esas olarak belirlenen zaman dilimi içinde yağışın ortalamadan olan farkının standart sapmaya
DetaylıTARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ
METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ Dr. Osman ŞİMŞEK ANTALYA 7-10 MART 2013 TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ Tarım atmosfer şartlarında çalışan bir fabrikadır.
DetaylıFen Bilimleri Dergisi. Akım Kuraklık İndeksi ile Asi Havzasının Hidrolojik Kuraklık Analizi
GU J Sci, Part C, 5(1): 65-73 (2017) Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi PART C: TASARIM VE TEKNOLOJİ dergipark.gov.tr/http-gujsc-gazi-edu-tr Akım Kuraklık İndeksi ile Asi Havzasının Hidrolojik Kuraklık
DetaylıStandart Yağış İndeksi (SPI) Metoduna Göre 2018 Yılı Kasım Ayı Kuraklık Değerlendirmesi
Standart Yağış İndeksi (SPI) Metoduna Göre 2018 Yılı Kasım Ayı lık Değerlendirmesi Standart Yağış İndeksi (SPI) esas olarak belirlenen zaman dilimi içinde yağışın ortalamadan olan farkının standart sapmaya
DetaylıExamination of Long Period Precipitation and Temperature Trendlines at Tokat Kazova from Drought Point of View
GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 28, 25 (1), 71-79 Tokat Kazova daki Uzun Yıllık Yağış ve Sıcaklık Gidişlerinin Kuraklık Açısından İrdelenmesi İrfan Oğuz 1 Tekin Öztekin 2 Özlem Akar 1 1- Tokat Toprak ve
DetaylıEge Bölgesi Koşullarında Farklı İki Kuraklık İndisinin Karşılaştırılması
Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2003, 40(1):95-102 ISSN 1018-8851 Ege Bölgesi Koşullarında Farklı İki Kuraklık İndisinin Karşılaştırılması Mustafa ÖZGÜREL 1 Gülay PAMUK 2 Kıvanç TOPÇUOĞLU 3 Summary Comparing
DetaylıTürkiye İçin Yeni Bir Kuraklık İndisi Denemesi
Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2004, 41(3):145-153 ISSN 1018-8551 Türkiye İçin Yeni Bir Kuraklık İndisi Denemesi Kıvanç TOPÇUOĞLU 1 Mustafa ÖZGÜREL 2 Gülay PAMUK 3 Summary A New Drought Index for Turkey
DetaylıSU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ
2015-2016 SU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ Kasım 2016 ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 1 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2015-2016
Detaylıİkikara Havzasının Kurak ve Islak Dönemlerinin Bazı Kuraklık İndisleri Yardımıyla Karşılaştırılması
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University http://ziraatdergi.gop.edu.tr/ Araştırma Makalesi/Reseach Article JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN:
DetaylıHarran Üniversitesi Mühendislik Dergisi. Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) Yöntemi ile Şanlıurfa İstasyonunun Kuraklık Analizi
Harran Üniversitesi Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi Harran University Journal of Engineering HU Muh. Der. 01 (2016) p.36-44 HU J. of Eng. 01 (2016) p.36-44 Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ)
DetaylıOrta Karadeniz deki Kuraklık Olaylarının Karakteristikleri
Orta Karadeniz deki Kuraklık Olaylarının Karakteristikleri Characteristics of drought events in the Middle Black Sea region Hurşit Yetmen * Öz: İklim değişikliği öngörülerine göre gerçekleştirilen model
Detaylı21. Yüzyılın Başında II. Kırıkkale Sempozyumu 13-14 Mart 2008 Kırıkkale
21. Yüzyılın Başında II. Kırıkkale Sempozyumu 13-14 Mart 2008 Kırıkkale STANDART YAĞIŞ İNDİSİ (SYİ) METODU İLE KIRIKKALE İLİNDE KURAKLIK ANALİZİ Yrd. Doç. Dr. Osman YILDIZ Kırıkkale Üniversitesi Kızılırmak
DetaylıÇanakkale 18 Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü
Doç. Dr. Murat Türkeş Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü 17020, Terzioğlu Yerleşkesi - ÇANAKKALE ÖZET Başta fosil yakıtların yakılması olmak üzere, çeşitli insan etkinlikleri
DetaylıMETEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI
METEOROLOJI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 Aylık Bülten www.mgm.gov.tr METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 YAĞIŞ
DetaylıYOZGAT VE ÇEVRESİNDE KURAKLIK ANALİZİ
YOZGAT VE ÇEVRESİNDE KURAKLIK ANALİZİ Yakup KIZILELMA 1, Murat KARABULUT 2 Özet Karmaşık bir yapıya sahip olan iklim olayları, mekânsal ve istatistiksel analizler ile anlaşılması mümkün olmaktadır. Günümüzde
DetaylıBAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ
Güneş Günü Sempozyumu 99-28 Kayseri, 2-27 Haziran 1999 BAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ Hüsamettin BULUT Çukurova Üni. Müh.
DetaylıIğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi
Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır ili Türkiye nin en kurak ili olup yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır (Meteoroloji kayıtları). Yağan yağış ya da
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
DetaylıUYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ
UYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ İbrahim SÖNMEZ 1, Ahmet Emre TEKELİ 2, Erdem ERDİ 3 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Meteoroloji Mühendisliği Bölümü,
DetaylıKURAKLIK İZLEME SİSTEMİ (KİS)
KURAKLIK İZLEME SİSTEMİ (KİS) Bu program, Meteorolojik kuraklığın uzun dönemde ve farklı periyotlarda izlenebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü nün en az 30 yıllık kesintisiz yağış
DetaylıAŞIRI KURAK VE NEMLİ KOŞULLARIN BELİRLENMESİ İÇİN YENİ BİR STANDARTLAŞTIRILMIŞ YAĞIŞ İNDİSİ (YENİ-SPI): TÜRKİYE YE UYGULANMASI
AŞIRI KURAK VE NEMLİ KOŞULLARIN BELİRLENMESİ İÇİN YENİ BİR STANDARTLAŞTIRILMIŞ YAĞIŞ İNDİSİ (YENİ-SPI): TÜRKİYE YE UYGULANMASI Murat TÜRKEŞ, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen-Ed. Fak., Coğrafya Bölümü,
DetaylıSalihli Yöresinde Sulama Açısından Kuraklık Analizi
Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2002, 39(3): 113-120 ISSN 1018-8851 Salihli Yöresinde Sulama Açısından Kuraklık Analizi Y. Ersoy YILDIRIM 1 Summary Drought Analysis for Irrigation in Salihli Region The amount
DetaylıBİLDİRİ KİTABI Editörler Ahmet ÖZTOPAL Zekâi ŞEN
I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi TİKDEK 2007, 11-13 Nisan 2007, İTÜ, İstanbul BİLDİRİ KİTABI Editörler Ahmet ÖZTOPAL Zekâi ŞEN 1 I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi TİKDEK 2007, 11-13 Nisan 2007,
DetaylıÇay ın Verimine Saturasyon Açığının Etkisi Üzerine Çalışmalar Md.Jasim Uddin 1, Md.Rafiqul Hoque 2, Mainuddin Ahmed 3, J.K. Saha 4
Çay ın Verimine Saturasyon Açığının Etkisi Üzerine Çalışmalar Md.Jasim Uddin 1, Md.Rafiqul Hoque 2, Mainuddin Ahmed 3, J.K. Saha 4 Pakistan Meteoroloji Bülteni. Sayı:2, Yayın:4, Kasım, 2005 Özet 2003 yılı
DetaylıBalıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 2 Sayı: 3 Yıl: 1999
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 2 Sayı: 3 Yıl: 1999 DİKİLİ VE BERGAMA ÇEVRESİNDE YAĞIŞ ÖZELLİKLERİ VE YAĞIŞ DEĞİŞKENLİĞİ Arş. Gör. Şermin TAĞIL* ÖZET Bu çalışmada, çevre
DetaylıTürkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri
Türkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri Ömer Lütfi Şen Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Mercator-İPM Araştırma Programı & Katkıda bulunanlar: Ozan Mert Göktürk Deniz Bozkurt Berna
DetaylıKUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ
KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ Bilim adamlarınca, geçtiğimiz yıllarda insan faaliyetlerindeki artışa paralel olarak, küresel ölçekte çevre değişiminde ve problemlerde artış olduğu ifade edilmiştir. En belirgin
DetaylıTRAKYA DA VEJETASYON DEVRESİ VE BU DEVREDEKİ YAĞIŞLAR. Vegetation period and rainfalls during in this time in Trakya (Thrace)
Ocak 2010 Cilt:18 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi 227-232 TRAKYA DA VEJETASYON DEVRESİ VE BU DEVREDEKİ YAĞIŞLAR Özet Duran AYDINÖZÜ Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Kastamonu
DetaylıBİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014
BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL
Detaylıİçerik. Türkiye de Su Yönetimi. İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları
İçerik Türkiye de Su Yönetimi İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları 2 Türkiye nin Su Potansiyeli Yıllık Yağış : 501 milyar m 3 Yıllık Kullanılabilir Yerüstü Suyu : 98 milyar m 3 Yıllık
DetaylıYÜZEYSULARI ÇALIŞMA GRUBU
1/23 HEDEFLER Mühendislerimiz ve akademisyenlerimiz ile birlikte gelişmiş yöntem ve teknikleri kullanarak; su kaynaklarımızın planlama, inşaat ve işletme aşamalarındaki problemlere çözüm bulmak ve bu alanda
DetaylıİSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ. Berna AYAT. İstanbul, Türkiye
6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 271 İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ Burak AYDOĞAN baydogan@yildiz.edu.tr Berna AYAT bayat@yildiz.edu.tr M. Nuri ÖZTÜRK meozturk@yildiz.edu.tr
DetaylıZİRAİ METEOROLOJİ. Dr. Osman ŞİMŞEK Yüksel NADAROĞLU Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü
ZİRAİ METEOROLOJİ Dr. Osman ŞİMŞEK Yüksel NADAROĞLU Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ziraat kadar hava şartlarına bağımlı olan diğer bir insan aktivitesi alanı neredeyse yoktur.
DetaylıNormalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2017 Yılı Eylül Ayı Kuraklık Değerlendirmesi
Normalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2017 Yılı Eylül Ayı Kuraklık Değerlendirmesi Normalin yüzdesi indeksi, kuraklık indeksleri arasında en basitidir ve esas olarak belirlenen zaman dilimi içinde yağış
DetaylıNormalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2018 Yılı Kasım Ayı Kuraklık Değerlendirmesi
Normalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2018 Yılı Kasım Ayı Kuraklık Değerlendirmesi Normalin yüzdesi indeksi, kuraklık indeksleri arasında en basitidir ve esas olarak belirlenen zaman dilimi içinde yağış
DetaylıKARAMAN ve KARAPINAR IN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ TRENDLERİ
KARAMAN ve KARAPINAR IN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ TRENDLERİ Serhat Sensoy 1, Mustafa Coşkun 1, Utku M. Sumer 1, Mesut Demircan 1, Hüdaverdi Gürkan 1, Osman Eskioğlu 1, Başak Yazıcı 1, Necla Türkoğlu 2, İhsan Çiçek
DetaylıTablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3
Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir
DetaylıBölgesel iklim: Makroklima alanı içerisinde daha küçük alanlarda etkili olan iklimlere bölgesel iklim denir.(marmara iklimi)
YERYÜZÜNDEKİ BAŞLICA İKLİM TİPLERİ Matematik ve özel konum özelliklerinin etkisiyle Dünya nın çeşitli alanlarında farklı iklimler ortaya çıkmaktadır. Makroklima: Çok geniş alanlarda etkili olan iklim tiplerine
DetaylıNormalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2017 Yılı Ekim Ayı Kuraklık Değerlendirmesi
Normalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2017 Yılı Ekim Ayı Kuraklık Değerlendirmesi Normalin yüzdesi indeksi, kuraklık indeksleri arasında en basitidir ve esas olarak belirlenen zaman dilimi içinde yağış
DetaylıAydın Yöresinde Sulama Yönünden Kuraklık Analizi 1
Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2007, 44 (1): 137-147 ISSN 1018-8851 Aydın Yöresinde Sulama Yönünden Kuraklık Analizi 1 Selin AKÇAY 2 Mehmet Ali UL 3 Hatice GÜRGÜLÜ 45 Geliş tarihi: 28.02.2007 Kabul ediliş
DetaylıNormalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2017 Yılı Mayıs Ayı Kuraklık Değerlendirmesi
Normalin Yüzdesi (PNI) Metoduna Göre 2017 Yılı Mayıs Ayı Kuraklık Değerlendirmesi Normalin yüzdesi indeksi, kuraklık indeksleri arasında en basitidir ve esas olarak belirlenen zaman dilimi içinde yağış
DetaylıGÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM
GÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM Prof. Dr. Olcay KINCAY GÜNEŞ AÇILARI GİRİŞ Güneş ışınları ile dünya üzerindeki yüzeyler arasında belirli açılar vardır. Bu açılar hakkında bilgi edinilerek güneş enerjisinden en
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KURAKLIK ANALİZİ
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı İklim... Ortalama özellikleri kaynak
Detaylıİklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler. Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar
1/36 İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, Dünya da ve Türkiye de gözlemler IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar Uluslararası Kuruluşlar, Aktiviteler için Sektörler
DetaylıAO-NAO Endekslerinin Mevsimsel Tahmindeki Yeri ve Kullanımı
AO-NAO Endekslerinin Mevsimsel Tahmindeki Yeri ve Kullanımı Hava Tahmininde bulunurken, tahmin sürecine göre kullandığımız veriler de değişkenlik gösteriyor. Örneğin; kısa vade tahmininde bulunmak isterken
DetaylıAksaray İklimi ve Küresel Isınma (*)
Aksaray İklimi ve Küresel Isınma (*) Mehmet YAYVAN 1, Seyfullah ÇELİK 2, Salim ERSOY 3 Anahtar kelimeler: İklim, Yağış, Küresel ısınma. Özet: Günlük hava olayları saat ise iklim takvimdir. Saatlerin günleri,
DetaylıHİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış. 2.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT
HİDROJEOLOJİ 2.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme
DetaylıTürkiye deki karla kaplı alanların uydulardan takibi ve uzun yıllar trend analizi
Türkiye deki karla kaplı alanların uydulardan takibi ve uzun yıllar trend analizi İbrahim Sönmez 1, Ahmet Emre Tekeli 2, Erdem Erdi 3 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Meteoroloji Mühendisliği Bölümü, Samsun
DetaylıAkademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 46, Mayıs 2017, s
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 46, Mayıs 2017, s. 132-146 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date 07.03.2017 12.05.2017 Yrd. Doç. Dr. Hurşit
DetaylıMATERYAL VE YÖNTEM...
2 İÇİNDEKİLER 1 GİRİŞ...6 2 MATERYAL VE YÖNTEM...8 2.1 MATERYAL...8 2.1.1 KURAKLIK VE ÇEŞİTLERİ...8 2.1.2 ÇALIŞMA ALANI VE ÇALIŞMADA KULLANILAN VERİLER...10 2.2 YÖNTEM...12 2.2.1 STANDART YAĞIŞ İNDEKSİ
DetaylıNİSAN 2017 ÜLKESEL BUĞDAY GELİŞİM RAPORU
Türkiye Geneli Bitki Gelişimi Türkiye de 2016-2017 Ekim sezonunda buğday ekim alanlarının geçen yılki rakamı koruyacağı hatta çok azda olsa özellikle İç Anadolu Bölgesinde artış olacağı tahmin edilmektedir.
DetaylıPROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları
PROJENİN AMACI Bölgesel Temiz Hava Merkezlerinden olan Ankara merkez olmak üzere; Bartın, Bolu, Çankırı, Düzce, Eskişehir, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Yozgat ve Zonguldak illerinde
DetaylıSTANDART YAĞIŞ İNDİSİ YÖNTEMİ İLE KIZILIRMAK HAVZASI'NIN METEOROLOJİK KURAKLIK ANALİZİ
NĞÜ Müh. Bilim. Derg. / NGU J. Eng. Sci. Niğde Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, (2016), 188-194 Nigde University Journal of Engineering Sciences, Volume 5, Number 2, (2016),
DetaylıKentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Tahmini
DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA ve BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI ARAŞTIRMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon i 2008-2009 Kış Dönemi (Ekim, Kasım, Aralık,
DetaylıATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ
ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ Ekim 2018 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU Prof. Dr. Hüseyin TOROS İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ÖNSÖZ Hepimiz sağlıklı,
DetaylıAydeniz Yöntemi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Antalya'daki Aksu Sulama Alanı için Kuraklık Analizi
Türkiye de Tarımsal Yayım Sisteminde Çoğulcu Yapının Bir Görünümü Araştırma Makalesi (Research Article) Onur ARSLAN 1 Hasan Hüseyin ÖNDER 2 Gültekin ÖZDEMİR 2 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Mühendislik
Detaylı2006 YILI İKLİM VERİLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ Hazırlayan: Serhat Şensoy 1. 2006 YILI ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ
2006 YILI İKLİM VERİLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ Hazırlayan: Serhat Şensoy 1. 2006 YILI ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ Aletsel kayıtların başladığı 1861 yılından bu yana dünyada en sıcak yıl 0.58ºC lik anomali
Detaylı(Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki Değişimin Toz Fırtınaları ile İlişkisi
V. ULUSLARARASI KUM VE TOZ FIRTINASI ÇALIŞTAYI ORTA DOĞU TOZ KAYNAKLARI VE ETKİLERİ 23-25 EKİM 2017, İSTANBUL (Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki
DetaylıHİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden
DetaylıULUSAL HUBUBAT KONSEYİ HAZİRAN ÜLKESEL BUĞDAY GELİŞİM RAPORU
ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ HAZİRAN- 2017 ÜLKESEL BUĞDAY GELİŞİM RAPORU (12.06.2017) Türkiye Geneli Bitki Gelişimi Türkiye de 2016-2017 Ekim sezonunda buğday ekim alanlarının geçen yılki rakamı koruyacağı hatta
DetaylıTÜRKİYE NİN YAĞIŞ TOPLAMI VE YOĞUNLUĞU DİZİLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLERİN VE EĞİLİMLERİN ZAMANSAL VE ALANSAL ÇÖZÜMLEMESİ
Coğrafi Bilimler Dergisi, 2007, 5 (1), 57-73 TÜRKİYE NİN YAĞIŞ TOPLAMI VE YOĞUNLUĞU DİZİLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLERİN VE EĞİLİMLERİN ZAMANSAL VE ALANSAL ÇÖZÜMLEMESİ Spatial and Temporal Analysis of the Changes
DetaylıFIRAT HAVZASI AKIMLARINDA GÖRÜLEN TRENDLERİN NEDENLERİNİN ARAŞTIRILMASI
V. ULUSAL HİDROLOJİ KONGRESİ Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara 5 7 Eylül 2007 FIRAT HAVZASI AKIMLARINDA GÖRÜLEN TRENDLERİN NEDENLERİNİN ARAŞTIRILMASI Kasım Yenigün 1, Veysel Gümüş 2 1 Harran Üniversitesi
DetaylıULUSAL HUBUBAT KONSEYİ 2018 ÜLKESEL HUBUBAT REKOLTE DEĞERLENDİRME RAPORU
ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ 2018 ÜLKESEL HUBUBAT REKOLTE DEĞERLENDİRME RAPORU (21.05.2018) Türkiye Geneli Bitki Gelişimi Türkiye de 2017-2018 Ekim sezonunda buğday ekim alanlarının geçen yılki rakamdan daha
DetaylıKaradeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi
Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Hayreddin BACANLI Araştırma Dairesi Başkanı 1/44 İçindekiler Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi. Gayesi. Model Genel Yapısı.
DetaylıCOĞRAFYA DERGİSİ TÜRKİYE DE YILLIK ORTALAMA SICAKLIKLAR İLE YAĞIŞLARDA EĞİLİMLER VE NAO ARASINDAKİ İLİŞKİLERİ ( )
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü COĞRAFYA DERGİSİ Sayı 28, Sayfa 55-68, İstanbul, 2014 Basılı Nüsha ISSN No: 1302-7212 Elektronik Nüsha ISSN No: 1305-2128 TÜRKİYE DE YILLIK ORTALAMA
Detaylı2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi
2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik
Detaylı1-Diyarbakır ve Bölgesinde Kuraklık
1-Diyarbakır ve Bölgesinde Kuraklık Kuraklık Kuraklık "Yağışların, kaydedilen normal seviyelerinin önemli ölçüde altına düşmesi sonucu, arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesine ve hidrolojik dengenin
DetaylıİKLİM ELEMANLARI SICAKLIK
İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,
Detaylıİklim Değişikliği nin Güneş ve Rüzgar Enerjisi Üzerindeki Etkileri. Kıbrıs ve Türkiye Açısından Bakış
KTMMOB - ULUSLARARASI ENERJİ SEMPOZYUMU (IES 2017) 20-21 Mayıs, 2017 İklim Değişikliği nin Güneş ve Rüzgar Enerjisi Üzerindeki Etkileri Kıbrıs ve Türkiye Açısından Bakış Prof. Dr. Mete TAYANÇ Marmara Üniversitesi
DetaylıÖ:1/5000 25/02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:0 533 641 14 59 MAİL:altinoluk_planlama@hotmail.
ÇANAKKALE İli, AYVACIK İLÇESİ, KÜÇÜKKUYU BELDESİ,TEPE MAHALLESİ MEVKİİ I17-D-23-A PAFTA, 210 ADA-16 PARSELE AİT REVİZYON+İLAVE NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU Ö:1/5000 25/02/2015 Küçüksu Mah.Tekçam
Detaylıİzmir ve Ege Bölgesinde Kuraklık Alarmı. Şebnem BORAN. Küresel ısınma korkutmaya devam ediyor.
2007 MART BÖLGESEL İzmir ve Ege Bölgesinde Kuraklık Alarmı Şebnem BORAN Küresel ısınma korkutmaya devam ediyor. 22. yüzyılın kuraklık yüzyılı olacağı, küresel ısınmanın birçok ülkede tarım faaliyetlerinin
DetaylıORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ GÜNEY KESİMİNİN (KAPADOKYA YÖRESİ) İKLİMİ VE ÇÖLLEŞMEDEN ETKİLENEBİLİRLİĞİ
Ege Coğrafya Dergisi, 14 (2005),73-97, İzmir Aegean Geographical Journal, 14 (2005), 73-97, Izmir TURKEY ORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ GÜNEY KESİMİNİN (KAPADOKYA YÖRESİ) İKLİMİ VE ÇÖLLEŞMEDEN ETKİLENEBİLİRLİĞİ
DetaylıTRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ. NÜFUS ve KENTLEŞME
TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ NÜFUS ve KENTLEŞME 211 İÇİNDEKİLER 1.NÜFUS... 1 1.1. Nüfus Büyüklüğü, Nüfus Yoğunluğu ve Nüfus Artış Hızı... 3 1.2. Yaş ve Cinsiyet Dağılım Özellikleri... 8 1.2.1. Nüfusun
DetaylıTürkiye nin Doğu Akdeniz Kıyılarında KıĢ ve Ġlkbahar YağıĢları Arasındaki ĠliĢki ve Eğilimler ( )
Türkiye nin Doğu Akdeniz Kıyılarında KıĢ ve Ġlkbahar YağıĢları Arasındaki ĠliĢki ve Eğilimler (1975 2006) Trends And Relations Between Winter And Spring Precipitations in Eastern Mediterranean Coasts of
DetaylıTRAKYA DA DEĞER SINIFLARINA GÖRE YAĞIŞ DAĞILIMI PRECIPITATION DISTRIBUTION IN TRAKYA (THRACE) ACCORDING TO SELECTED RAINFALL CATEGORIES
Ekim 2008 Cilt:16 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi 615-622 TRAKYA DA DEĞER SINIFLARINA GÖRE YAĞIŞ DAĞILIMI Duran AYDINÖZÜ Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, 37200, Kastamonu. Nihat
DetaylıÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır.
ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır. 2017 Dünya Su Günü Bildirisi 2016 yılı, ilk kayıtların tutulduğu 1880 yılından bu yana en sıcak yıl olarak kayda geçti. 2 yüzyıl, dünya ortalama
DetaylıB A S I N Ç ve RÜZGARLAR
B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.
DetaylıANALYSIS OF SPATIAL AND TEMPORAL CHANGE OF TEMPERATURE AND PRECIPITATION IN LAKE VAN BASIN AND SURROUNDINGS
VAN GÖLÜ HAVZASI ÇEVRESİNDE SICAKLIK VE YAĞIŞIN ALANSAL VE ZAMANSAL ANALİZİ (1975-2010) ANALYSIS OF SPATIAL AND TEMPORAL CHANGE OF TEMPERATURE AND PRECIPITATION IN LAKE VAN BASIN AND SURROUNDINGS Erkan
DetaylıMARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 17, OCAK , S: İSTANBUL ISSN: Copyright 2008
MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 17, OCAK - 2008, S:172-184 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2008 http://www.marmaracografya.com YÜKSELDİKÇE BÖLGELERİMİZE GÖRE HER 100 M.DEKİ YAĞIŞ ARTIŞI ÜZERİNE BİR DENEME
DetaylıKuraklık Risk Yönetimi. Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu İTÜ Afet Yönetim Merkezi İTÜ Meteoroloji Müh. Böl. Öğretim Üyesi
Kuraklık Risk Yönetimi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu İTÜ Afet Yönetim Merkezi İTÜ Meteoroloji Müh. Böl. Öğretim Üyesi kadioglu@itu.edu.tr Kapsam... Giriş Kuraklık Nedir? Kuraklıkta Zarar Azaltma Kuraklığa
DetaylıIĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU
Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde
DetaylıBülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012
AGROMETEOROLOJİK ÜRÜN VERİM TAHMİNİ BÜLTENİ Bülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012 Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Bölümü Meteoroloji Genel Müdürlüğü
DetaylıBülten No : 2015 / 2 (1 Ekim Haziran 2015)
Agrometeorolojik Verim Tahmin Bülteni Bülten No : 2015 / 2 (1 Ekim 2014-30 Haziran 2015) Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü / Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama
Detaylı2015 Yılı İklim Değerlendirmesi
2015 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı Şubat 2016 Ankara T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2015 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı
DetaylıARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Atmosfer Modelleri Şube Müdürlüğü. 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI. olayının değerlendirmesi
31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI olayının değerlendirmesi Kahraman OĞUZ, Meteoroloji Mühendisi Cihan DÜNDAR, Çevre Yük. Mühendisi Şubat 2015, Ankara 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde
Detaylı