Üreticilerin Teşkilatlanması

Transkript

1 ANTALYA MART 2012

2 SUNU PLANI 1. Ülkemizde tarımsal örgütlenme, 2. Yasal Dayanak, 3. Eski ve Yeni Yönetmeliğin Karşılaştırılması, 4. Kuruluş Belgesi İşlemleri, 5. Yönetim Kurulunun Görevleri, Sorumluluğu ve Cezaları, 6. Üyelik İşlemleri, 7. Genel Kurul Toplantıları, 8. Yönetim Kurulu İş Bölümü ve Çalışma Şekli, 2

3 Üreticilerin Teşkilatlanması Bakanlığımızın Kuruluş ve Görevlerini düzenleyen 639 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin 11 inci maddesinin (c) bendine göre, kooperatif, birlik ve diğer üretici örgütlerinin kurulmasına izin verme görevi Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne verilmiştir. 3

4 TARIMSAL ALANDA ÖRGÜTLENME 4

5 Mesleki Amaçlı örgütler Ekonomik amaçlı örgütler BAKANLIĞIMIZA BAĞLI ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİ MERKEZ BİRLİKLERİ MERKEZ BİRLİKLERİ MERKEZ BİRLİKLERİ MERKEZ BİRLİKLERİ BÖLGE BİRLİKLERİ TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLER TARIMSAL KALKINMA SULAMA SU ÜRÜNLERİ PANCAR EKİCİLERİ BÖLGE BİRLİKLERİ TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ ISLAH AMAÇLI YETİŞTİRİCİ BİRLİKLERİ DAMIZLIK SIĞIR YETİŞ. BİRLİĞİ KOYUN VE KEÇİ YETİŞ. BİRLİĞİ DAMIZLIK MANDA YETİŞTİRİCİLERİ ARI YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ TAVUK YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ TARIMSAL AMAÇLI ÜRETİCİ BİRLİKLERİ BİTKİSEL ÜR. ÜRETİCİ BİR. HAYVANSAL ÜR. ÜRETİCİ BİR. SU ÜRÜNLERİ ÜR. BİRLİKLERİ ORGANİK ÜRETİCİ BİR. TÜRKİYE ZİRAAT ODALARI BİRLİĞİ ÜRÜN KONSEYLERİ TOHUMCULUK ALT BİRLİKLERİ ZİRAAT ODALARI 5

6 GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINA BAĞLI ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİ GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI NA BAĞLI OLAMAYAN ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİ Kanun No. Üretici Örgütleri Kanun No. Üretici Örgütleri 1163 sayılı Kanunun 1-Tarımsal Kalkınma 2-Sulama 3-Su Ürünleri 4-Pancar GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 1163 sayılı Kanunun Tarımsal Amaçlı 1-Üretim ve Pazarlama 2-Yaş Sebze Meyve Koop 1581 Sayılı Kanun -Tarım Kredi Kooperatifleri 2-Bölge Birlikleri 3-Merkez Birliği 5996 sayılı Kanun Damızlık Sığır Koyun-Keçi, Manda Arı, tavuk 6994 Ziraat Odaları ve Birlikleri Kanunu 5553 Tohumculuk Kanunu Merkez Birlikleri 1-Ziraat Odaları 2-Türkiye Ziraat Odaları Birliği 1-Tohumculuk Alt Birlikleri (Kamu nit meslek kur.) 2-Türkiye Tohumcular Birliği 5488 Tarım Kanunu ÜRÜN KONSEYLERİ Süt, Et, Pamuk, Fındık,Zeytinyağı, Turunçgiller, Çay, Bakla 4572 sayılı Tar. Satış Koop ve Bir. Kanunu 6172 s. Sulama Birlikleri Kanunu 5253 s. Dernekler Kanunu 2762 s. Vakıflar Kanunu SU VE ORMAN BAKANLIĞI Pamuk, İncir, Üzüm, TZeytinyağı,Çukobirlik, Antbirlik, Karadeniz birlik, Trakyabirlik, Fiskobirlik, Güneydoğu birlik, Marmara birlik, Kocabirlik, Gülbirlik, Taskobirlik, Tiftikbirlik, Kayısıbirlik, Gabbirlik. Tütün Sulama Birlikleri İÇ İŞLERİ BAKANLIĞI BAŞBAKANLIK Tarımsal Amaçlı Dernekler Tarımsal Amaçlı Vakıflar 6

7 Örgütler Arasındaki Ortak Faaliyet Konuları Ortak Konu Tarımsal Sulama Su Ürünleri Pazarlaması Süt Pazarlaması Bal Pazarlaması Meyve ve Sebze Pazarlaması İlgili Örgütler - Sulama Kooperatifleri - Sulama Birlikleri - Su ürünleri Kooperatifleri - Su Ürünleri Üretici Birlikleri - Kooperatifler - Süt Üretici Birlikleri - Yetiştirici Birlikleri - Kooperatifler - Arı Yetiştiricileri Birlikleri - Bal Üreticileri Birliği - Kooperatifler - Meyve ve Sebze Üretici Birlikleri 7

8 TARIMSAL ÖRGÜTLENME TABLOSU TABİ OLDUĞU KANUN ÖRGÜTÜN ADI ADET ORT.SAYISI 1163 S.K. Tarımsal Kooperatifler S.K. Tarım Kredi Kooperatifleri S.K. Tarım Satış Kooperatifleri S.K Ziraat Odaları S.K. Üretici Birlikleri S.K. Islah Amaçlı Yetiştirici Birlikleri S.K. Sulama Birlikleri S.K. Çiftçi Dernekleri S.K. Tarımsal Vakıflar G E N E L T O P L A M

9 ISLAH AMAÇLI YETİŞTİRİCİ BİRLİKLERİ TÜRÜ BİRLİK S. ÜYE SAYISI DAMIZLIK SIĞIR DAM. KOYUN-KEÇİ ARI DAMIZLIK MANDA TAVUK T O P L A M

10 ISLAH A. YETİŞTİRİCİ MERKEZ BİRLİKLERİ TÜRÜ ÜYE B. S. ÜYE SAYISI DAMIZLIK SIĞIR DAM. KOYUN-KEÇİ ARI T O P L A M

11 TÜRKİYE KOYUN KEÇİ YETİŞTİRİCİ MERKEZ BİRLİĞİ 5996 sayılı Kanun kapsamında kurulan koyun keçi yetiştirici birlikleri 79 ilde teşkilatlanmış, üyesi, e-ıslah koyun-keçi 24 milyon koyun, 6 milyon keçi, 42 ilde halk elinde ıslah programı 11

12 5996 sayılı Kanun Islah amaçlı yetiştirici birlikleri 5996 sayılı Kanunun 10 uncu Maddesinin altıncı fıkrasına göre kurulmaktadır. Buna göre, -Gerçek veya tüzel kişiler, -hayvan gen kaynaklarının korunması, -ıslahı, geliştirilmesi, -yaygınlaştırılması ve pazarlama amacına yönelik özel hukuk hükümlerine tabi birlikler şeklinde organizasyonlar kurabilir. Bu organizasyonlar, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulan kooperatiflere sağlanan her türlü vergi ve 12 harç muafiyetinden aynı koşullarla yararlanır.

13 5996 sayılı Kanun Birlikler; merkez birliği şeklinde örgütlenebilir ve ihtiyaç duyduğu yerlerde şube açabilir, asli görevlerini yürütmek üzere teknik ve sağlık personeli çalıştırabilir. Bakanlık; birliklere teknik hizmetler, sağlık hizmetleri ve eğitim konusunda gerektiğinde aynî ve nakdî destek verebilir, birliklerin personel ve tesislerinden yararlanma talebinde bulunabilir. 13

14 YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 10 uncu maddesine dayanılarak hazırlanan ISLAH AMAÇLI HAYVAN YETİŞTİRİCİ BİRLİKLERİNİN KURULMASI ve HİZMETLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK 8 Nisan 2011 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. BU YÖNETMELİĞİN, MADDE 72 (1) 19/12/2001 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Islah Amaçlı Yetiştirici Birliklerinin Kurulması ve Hizmetleri Hakkında Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Geçiş süreci GEÇİCİ MADDE 1 (1) Yönetmeliğin yayımlanma tarihinden itibaren il birlikleri bu Yönetmeliğe göre kuruluş belgelerini uyarlamak için altı ay, merkez birlikleri ise bir yıl içerisinde Genel Kurullarını yapmak zorundadır. 14

15 YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ Daha sonra, 1 Ekim 2011 tarihli ve 28071sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğin bazı maddelerinde değişiklik yapılmıştır. GEÇİCİ MADDE 1 (1) Yönetmeliğin yayımlanma tarihinden itibaren il birlikleri bu Yönetmeliğe göre kuruluş belgelerini uyarlamak için 31 Aralık 2011, merkez birlikleri ise 30 Nisan 2012 tarihine kadar Genel Kurullarını yapmak zorundadır. 15

16 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 12 - Genel kurulun görevleri genişletilmiş ve merkez birliği genel kuruluna katılacak temsilci sayısı, birlik üye sayısına göre düzenlenmiş, buna göre; 1-Asıl üye sayısı 500 e kadar olanlardan 6 delege, 2-Asıl üye sayısı arası olanlardan 7 delege, 3-Asıl üye sayısı arası olanlardan 8 delege, 4-Asıl üye sayısı 5001 ve üzeri olanlardan 8 delegeye ek olarak her 1000 asıl üyeye karşılık 1 delege ve aynı sayıda yedek delege seçilir. 16

17 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 14 Mali Olağan genel kurul toplantısının süresi iki yılda bir yapılması ve çoğunluğun sağlanamaması halinde en geç bir ay içinde ikinci toplantı için en az 25 üyenin bulunması şartı getirilmiş, MADDE 15 Olağanüstü genel kurulun ilgililer tarafından çağrılmasına müteakip, çoğunluğun sağlanamaması halinde en geç bir ay içinde ikinci toplantı için en az 25 üyenin bulunması şartı getirilmiş, 17

18 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 16 -Çağırma şekli ve gündem başlığına, toplantı ilanının üyelere ulaştırılmasında taahhütlü mektup veya imza karşılığı elden ulaştırır. ifadesi eklenmiş, MADDE 18 Hazır bulunanlar listesinde üyelerin TC kimlik numaralarının bulunması sağlanmış, 18

19 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 23 Üye sayısı ve üyelik şartları değiştirilerek, Olağanüstü Genel Kurul toplantılarında Yönetim Kurulu üyeliğine seçilenlerin görev süresi, önceki Yönetim Kurulunun kalan görev süresi ile sınırlandırılmış, Yönetim Kurulu Başkanı, başka bir sivil toplum örgütünde başkan ya da kamu görevlisi olamayacağı, Yönetim Kurulu üyelerinin ve Denetleme Kurulu üyelerinin birbirleriyle üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve sıhrî akrabalıkları olamayacağı, hükmü getirilmiş, 19

20 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 24- Yönetim kurulu başkanının görev süresi iki dönemle sınırlandırılmış ve yönetim kurulu başkanının yönetim içinde değiştirilmesi hükme bağlanmış, 20

21 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 25 - Yönetim Kurulunun görevleri genişletilerek; sigorta hizmetlerinin yürütülmesi, genetik materyallerin ve girdilerin üyelere ait hayvanlarda kullanılması, ıslah programı ile ilgili her türlü resmi belgeyi düzenlenmesi Üye bilgilerinin güncelleştirilmesi görevleri eklenmiş, 21

22 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 28 Denetleme kurulu üç asıl üye ve üç yedek üyeden teşekkül ettirilmiş, Olağanüstü Genel Kurul toplantılarında Denetleme Kurulu üyeliğine seçilenler, önceki Denetleme Kurulunun kalan görev süresi ile sınırlandırılmış, Denetleme Kurulu ibra edilmedikçe üyelerinden hiç biri kurullarda görev alamayacağı hükme bağlanmıştır. 22

23 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 32 - Denetleme kurulunun 3 ay ara ile yılda 4 defa toplanmaları sağlanmış, 23

24 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 34 - Sorumlu müdürün, asgari beş yıl deneyimli kişiler arasından Ziraat fakültesi, veteriner fakültesi, su ürünleri fakültesi, balıkçılık teknolojisi mühendisi mezunu ve birlik personeli olması, 24

25 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 35 - Teknik İşler Şube müdürünün, ziraat fakültesi mezunu, hayvancılık konusunda asgari beş yıl saha deneyimi, (Yürütmesi durduruldu) Sağlık İşleri Şube Müdürlüğünün, veteriner fakültesi mezunu, hayvancılık konusunda asgari beş yıl saha deneyimi olan, İdari ve Mali İşler Şube müdürünün, dört yıllık fakülte mezunu, idari ve mali konularda asgari beş yıl deneyimli kişiler arasından Müdürlüğü- 25

26 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MERKEZ BİRLİĞİ MADDE 43- Üyeliğin askıya alınması ve üyelikten çıkarılma şartları belirlenmiş, MADDE 44- Merkez birliğinin amaçlarına, kayıt sistemini tutmak, birliklerine tutturmak ve gerekli saha çalışmalarını yürütmek, Hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla gerekli tesisleri kurmak, ortak olmak, işletmek, gerektiğinde bu işler için şirket ve/veya iktisadi işletme kurmak. Yerli ırk gen kaynaklarının korunmasında Bakanlıkla birlikte çalışmak şeklinde genişletilmiş, 26

27 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MERKEZ BİRLİĞİ MADDE 46- Merkez birliği Genel kurulun görevleri, ıslah çalışmaları kapsamında genişletilmiş, MADDE 47 Merkez birliği Mali Genel kurulun toplanması iki yılda bir, Ekim ayı sonuna kadar toplanması ve toplanamadığı takdirde en geç bir ay içerisinde çoğunluk aranmaksızın yapılmasını, MADDE 48 Merkez Birliği Yönetim Kurulu seçimlerinin dört yılda bir yapılması ve yönetim kurulu başkanının görev süresi iki dönemle sınırlandırılmış, 27

28 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 49 - Merkez birliği yönetim kurulu iş ve çalışma şekli genişletilerek yönetim kurulu karar nisapları belirlenmiştir. MADDE 50- Yönetim kurulunun görevleri genişletilerek, birliklerin denetimlerinin yapılması, personel, teknik, sağlık, idari ve mali konularda yürütülen uygulamaların hazırlanması sağlanmış, MADDE 51 - Genel sekreterin iş tanımı yapılmış, 28

29 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 52 Denetleme Kurulu, dört yıl süre için Genel Kurulca asıl üyeler arasından seçilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşturulmuş, MADDE 53 Denetleme Kurulunun üç ay ara ile yılda dört defa toplanmaları sağlanmış, MADDE 54- Merkez teknik işler şube müdürlüğü, MADDE 55- Merkez sağlık işleri şube müdürlüğü, MADDE 56- Merkez idari ve mali işler şube müdürlüğü, İş tanımları yapılmış, 29

30 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 60 -Merkez birliği ve birliğin gelirleri artırılmış, MADDE 61 - Gelir gider farklarının dağıtılması yeniden belirlenerek, Olağanüstü yedek akçeye % 5 pay ayrılmıştır. MADDE 62 Merkez Birliği birliklerin yatırım ve geliştirme paylarına yapmış olduğu katkı oranında, birlik Genel Kurul kararı ile hak sahibi olabilir. Hükmü getirilmiş, MADDE 63 Merkez birliğine yardım payın en geç her yılın nisan ayı sonuna kadar merkez birliğine gönderilmesi sağlanmış, 30

31 Yönetmeliğin değişen Maddeleri MADDE 67 Bakanlığın birliklere, teknik hizmetler, sağlık hizmetleri ve eğitim konusunda gerektiğinde ayni ve nakdi destek verebileceği hükme bağlanmış, MADDE 68- Birliklerin dağılma sebepleri genişletilerek, merkez birliğinin etkinliği artırılmıştır, MADDE 71 Birlik ve Merkez Birliği hakkında, Kanun ve bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde ve vergi mevzuatı açısından 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu uygulanması sağlanmıştır. GEÇİCİ MADDE -1 Kuruluş belgelerinin uyumuyla ilgili geçiş süresi, birlikler için 31 Aralık 2011, merkez birlikleri için 30 Nisan 2012 tarihine kadar süre tanınmış, 31

32 Yönetmeliğin 35 inci Maddesinin birinci cümlesinin yürütmesinin durdurulması Veteriner Hekimleri Derneği tarafından Bakanlığımız aleyhine açılan dava ile Yönetmeliğin 35 inci Maddesinin birinci cümlesi Danıştay 10. Dairesinin 2011/6329 esasında açılan dava ile yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir. Bakanlık olarak teknik şube müdürlüğü ile ilgili söz konusu maddenin birinci cümlesine itiraz edilmiştir. Bunun yanında aynı maddenin ikinci fıkrasının (a) bendi ile ilgili de yürütmenin durdurulması için dava açılmış olup dava devam etmektedir.((a) Hayvan sağlığı ile ilgili faaliyetleri bakanlığın ve merkez birliğinin talimatı ve programı doğrultusunda yürütür.) Ayrıca aynı yönetmeliğin 34 üncü maddesinin 1. ve 2. cümlesinin yürütmesinin durdurulması ile ilgili davaya devam edilmektedir. 32

33 KURULUŞ BELGESİ DEĞİŞİKLİK İŞLEMLERİ 33

34 Birliklerde kuruluş belgesi değişikliği 1. Noter onaylı yönetim kurulu kararı, 2. 4 adet yönetim kurulunca imzalanmış kuruluş belgesi, 3. İl müdürlüğünce kuruluş belgelerinin onaylanması, 4. Kuruluş belgesinin genel kurulda görüşülmesi ve karara bağlanması 5. Kuruluş belgesinin tescil ve ilan edilmesi, 34

35 MERKEZ BİRLİĞİ KURULUŞ BELGESİ DEĞİŞİKLİĞİ 1. Noter onaylı yönetim kurulu kararı, 2. 4 adet yönetim kurulunca imzalanmış kuruluş belgesi, 3. Genel Müdürlükçe kuruluş belgelerinin onaylanması, 4. Kuruluş belgesinin genel kurulda görüşülmesi ve karara bağlanması 5. Kuruluş belgesinin tescil ve ilan edilmesi, 35

36 TESCİL ve İLANA TABİ MADDELER Yönetmeliğin 6 ncı maddesi, a) Kuruluş belgesi tarihi b) Birliğin amacı, konusu, c) Birliğin unvanı ve merkezi, ç) Birliğin sermayesi ve bunun nakdi kısmına karşılık olarak ödenen en az miktar ve her üyenin payının değeri, d) Ada yazılı, üyelik payı belgeleri,? e) Ayni sermaye ve devir alınan taşınır ve taşınmaz varlıklar ile işletmelerin neden ibaret oldukları ve bunlara biçilen değerler, f) Birliğin ne suretle temsil olunacağı ve denetleneceği, g) Yönetim Kurulu üyeleriyle birliğin temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları, ğ) Birliğin yapacağı ilanların şekli ve kuruluş belgesinde bu hususta bir hüküm varsa Yönetim Kurulu kararlarının pay? sahiplerinin ne suretle bildirileceği, 36

37 Birliklerde kuruluş belgesi değişikliği Tescil ve ilana tabi maddeler, Amaç, Çalışma Konuları, Yönetim kurulu üye sayısı ve üyelik şartları, Yönetim kurulu işbölümü ve çalışma şartları Denetleme kurulunun seçimi, 37

38 KURULUŞ BELGESİ DEĞİŞİKLİĞİ MERKEZ BİRLİĞİ Tescil ve ilana tabi maddeler, Amaç? madde Çalışma Konuları? madde Yönetim kurulu üye sayısı ve üyelik şartları? madde Yönetim kurulu işbölümü ve çalışma şartları? madde. Denetleme kurulunun seçimi? Madde. 38

39 KURULUŞ BELGESİ DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ BELGELERİN GÖNDERİLMESİ Kuruluş belgesinin tescil ve ilandan sonra; 1. Ticaret sicil gazetesi veya onaylı örneği, 2. Ticaret Sicil Memurluğunca Onaylı kuruluş belgesi, birliklerde, il müdürlüğüne. merkez birliklerinde, Genel Müdürlüğe gönderilir. 39

40 Kuruluş Belgesi İle İlgili Yazışmalar-1 1- Kuruluş belgelerinin uyumlaştırılması ile ilgili il gıda tarım ve hayvancılık müdürlükleri tarafından takip edilecek usul ve esaslar hakkındaki genelge söz konusu il müdürlüklerine gönderilmiştir. 2- Kuruluş belgelerinin uyumlaştırılması ile ilgili olarak genel kurul toplantılarından sonra yönetmeliğin ilgili maddelerine göre kuruluş belgesinde yapılan ve ilan edilmesi gerekli maddeler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı na bir yazı ile bildirilerek, Ticaret Sicil Memurluklarının konuyla ilgili talimatlandırılması istenmiştir. 40

41 Kuruluş Belgesi İle İlgili Yazışmalar-2 İlgili Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinde belirtilen Yönetmeliğin yayımlanma tarihinden itibaren il birlikleri bu Yönetmeliğe göre kuruluş belgelerini uyarlamak için 31 Aralık 2011, merkez birlikleri ise 30 Nisan 2012 tarihine kadar Genel Kurullarını yapmak zorundadır. hükmüyle ilgili olarak bu hükmü uygulamayan birlik ve merkez birliklerinin durumu hakkında Hukuk Müşavirliğinden görüş sorulmuştur. 41

42 Kuruluş Belgesi İle İlgili Yazışmalar-3 Hukuk Müşavirliğinden alınan görüşe göre, bu hükme uymayan birlik ve merkez birlikleri yönetim kurulu üyeleri söz konusu yönetmeliğin 71 inci maddesinde yapılan göndermeye bağlı olarak 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 43 üncü maddesine göre; genel kurul toplantısını yönetim kurulu yapmazsa denetim kurulu, üst birlik ve Bakanlığın genel kurulu çağırma yetkisinin bulunduğu, 62 nci maddesine göre genel kurul toplantısını yapmayan yönetim kurulu üyelerinin kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumlu oldukları ve bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden dolayı Devlet Memurları gibi ceza görecekleri hükme bağlanmıştır. 42

43 Kuruluş Belgesi İle İlgili Yazışmalar-4 (5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu) 1. ZİMMET: T.C.K madde, 2. İRTİKÂP: T.C.K madde, 3. DENETİM GÖREVİNİN İHMALİ, T.C.K madde 4. RÜŞVET, 252. madde 5. GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA, T.C.K madde 6. GÖREVE İLİŞKİN SIRRIN AÇIKLANMASI: T.C.K madde Sonuç: Söz konusu yönetim kurulu üyeleri hakkında kamu görevlisi sıfatıyla dava açılabileceği, genel kurul toplantısını yönetim kurulu yapmaması durumunda, yukarıda sıralandığı şekilde genel kurulun toplantıya çağrılması gerektiği, genel kurulunu yapmayan birliklerin merkez birliği genel 43 kurul toplantısına katılamacağı HÜKMÜNE varılmıştır.

44 MAL BİLDİRİMİ 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunun ilgili maddeleri çerçevesinde Bakanlığımız gözetim ve denetimi altındaki 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa tabi kooperatifler ve üst kuruluşları, 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununa göre kurulan tarım kredi kooperatifleri, bölge birlikleri ve Türkiye Tarım Kredi Merkez Birliği ve 5996 sayılı Kanununun 10 uncu maddesine dayanılarak hazırlanan Islah Amaçlı Hayvan Yetiştirici Birliklerinin Kurulması ve Hizmetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre kurulan ve faaliyet gösteren ıslah amaçlı yetiştirici birlikleri ve merkez birliklerinin yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin mal bildirimi beyanlarını, söz konusu üretici örgütlerinin merkezinin bulunduğu Bakanlık il müdürlüğüne verilmesi hakkında, 13/05/2011 tarih ve 588 sayılı yazı 81 İl Valiliğine gönderilmiştir. 44

45 BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER sayılı Kanunun Ek-3 üncü maddesi, Bu Kanuna dayalı olarak Bakanlımız ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Kooperatifler ve Üst Kuruluşlarının Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçileri ile Bunların Eş ve Hısımlarının Bağdaşmayan Görevlerine İlişkin Tebliğ yayımlanmıştır. Kooperatif ve üst kuruluşların yönetim ve denetim kurulu üyeleri kooperatif ve üst kuruluşların hissedarı olduğu şirketlerde, vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim ve denetim kurulu üyesi olamazlar, personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli görev alamazlar. 45

46 BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER-2 Birinci fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen kooperatif ve üst kuruluşlarında yönetim kurulu üyesi veya denetçi olarak seçilenler, seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu görevlerinden ayrılmayanların yönetim kurulu üyeliğine veya denetçiliğe seçilmelerine ilişkin işlemler hükümsüzdür. Seçildikten sonra birinci fıkradaki diğer görevleri edinen kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile sözleşmeler de hükümsüzdür. Yönetim kurulu üyeliğine veya denetçiliğe seçilme işlemleri bu şekilde hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır. 46

47 BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER-3 Kooperatifler ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerinin fiilen bu görevleri yürüttükleri dönemde; bunların eş ve ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımları, bu kooperatifler ve üst kuruluşları ile % 50'den fazla hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar. Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır. Birinci fıkraya aykırı olarak görev yapmakta olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde bu görevlerinden sadece birisini tercih ederek diğerlerinden ayrılırlar. Süresi içerisinde tercihte bulunmayanların seçilmiş oldukları kooperatif veya üst kuruluşlarındaki yönetim kurulu üyeliği veya denetçilik görevleri dışındaki diğer görevlerinin tamamı kendiliğinden sona erer. 47

48 DAMIZLIK KOYUN-KEÇİ YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ KURULUŞ BELGESİ

49 YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ-1 a) Birlik Yönetim Kurulu Kanun, Yönetmelik ve kuruluş belgesinde belirtilen görevleri yürütmekle görevlidir. Bu amaçla ayda bir defa mutat toplantı yapar, ancak gerek duyulması halinde toplantı sayısı arttırılabilir. b) Birlik bütçesini hazırlar, birliğin her türlü faaliyet ve kayıt işlerini yürütür. c) Soy kütüğü, ön soy kütüğü, ıslah faaliyetleri ve verim kontrollerini Merkez Birliğinin yayımlayacağı mevzuatlar doğrultusunda yaptırır ve takip eder. 49

50 YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ-2 ç) Genel Kurulu toplantıya çağırır. Çalışmalarını rapor halinde Genel Kurula sunar. d) Gerektiğinde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırır. e) Genel Kurulca verilen görevleri yapar. Sonuçları hakkında Genel Kurula bilgi verir. 50

51 YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ-3 f) Yetiştirici eğitimlerini yapar, seminerler düzenler, yetiştirme, bakım, besleme, sürü idaresi ve benzeri konularda yayınlar yapar. g) En son hayvan ve hayvansal ürün fiyatlarına ilişkin pazar haberlerini üyelerine duyurur. ğ) Hayvancılık işletmeleri kurmak isteyenlere proje hazırlama konusunda yardımcı olur. 51

52 YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ-4 h) Üyelerine kredi sağlamaya yardımcı olur. ı) Merkez birliği tarafından hazırlanan personel çalışma usul ve esaslarına uygun olarak personelin tayin, atama ve özlük işlerini yürütür. i) Merkez birliğinin hazırlamış olduğu talimatları da dikkate alarak mevcut bütçe dâhilinde gerekli harcamaları mevzuata göre yapar. 52

53 YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ-5 j) Üyelerinin ürünlerine pazar bulmaya, pazarlama faaliyetlerini yürütmeye ve üyelerin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışır. k) Potansiyeli olan ilçelerde birlik şubesi kurulması konusunu inceler, uygun görülenlerin kurulmasını Genel Kurula teklif eder. l) Birlik Teknik İşler Şube Müdürlüğü, Sağlık İşleri Şube Müdürlüğü ile Birlik İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğü faaliyetlerini düzenler ve yönetir. m) Kanunlara aykırı olarak alınan Genel Kurul kararları aleyhine iptal davası açar. 53

54 YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ-6 n) Genel Kurulca uygulanmasına karar verilen Bakanlıkça desteklenecek yatırım projelerini hazırlatarak Bakanlığın onayına sunar. o) Birliğin aczi halinde Genel Kurulu toplantıya davet ederek gerekli mercilere haber verir. ö) Eski Yönetim Kurulu üyeleri ile birlik memurlarının sonradan tespit edilen yolsuzluk ve usulsüzlükleri ilgili mercilere haber verir. 54

55 YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ-7 p)denetim amacı ile Bakanlığın, Denetleme Kurulunun veya bağımsız denetleme organının talebi halinde, birliğe ait her türlü defter ve belgeleri verir. r) Her türlü sigorta hizmetlerini yürütür veya yürütülmesine yardımcı olur. s)merkez Birliği tarafından ıslah programı kapsamında sağlanacak genetik materyallerin ve girdilerin üyelere ait hayvanlarda/kovanlarda kullanılmasını sağlar. ş)yürütmekte olduğu ıslah programı ile ilgili her türlü resmi belgeyi düzenler veya düzenlettirir. t) Üye bilgilerinin güncelleştirilmesini sağlar ve takip eder. 55

56 YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUĞU Görevini yapmadıkları anlaşılan Yönetim Kurulu üyelerini Genel Kurul her zaman azledebilir ve haklarında takibat kararı verebilir. Yönetim Kurulu aleyhindeki davalar Denetleme Kurulunca açılır. Her üyenin, sorumluluğu olan yöneticilere münferiden dava açma hakkı mahfuzdur. Yönetim Kurulu üyelerinden her biri, Genel Kurulun kararı şahsi mesuliyetini gerektirdiği durumlarda karar aleyhine iptal davası açabilir. 56

57 YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUĞU Yönetim Kurulu üyeleri ve birlik memurları kasıtlı bulunsun veya bulunmasın kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Suç teşkil eden fiil ve hareketlerden dolayı haklarında yasal işleme başvurulur. Yönetim veya temsile yetkili şahıslar, birliğe ait görevlerini yürütmeleri esnasında meydana getirdikleri fiillerden doğan zararlardan birlikte sorumludurlar. Yönetim Kurulu, tescil ve kayıt için gerçeğe aykırı beyanda bulunması halinde cezai bakımdan sorumlu olur. 57

58 1163 SAYILI KOOPERATİFLER KANUNUNUN EK 2. MADDESİNDE SAYILAN SUÇLAR VE CEZALARI 1. Aşağıda yazılı suçları işleyen kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları üç aydan iki yıla kadar hapis ve elli günden beşyüz güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Ortağın Çıkışı Kesinleşmeden Önce Hak ve yükümlülüklerin Engellenmesi, Yönetim Kurulu Üyelerine Genel Kurulda Kararlaştırılandan Fazla Ödeme Yapılması, Birlik Adına Gayrimenkul Alımlarında Kanuni Şekle Aykırılık, Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeleri ve Memurlarının Kooperatifle Ticari Faaliyette Bulunması, Kooperatife Ortak Kaydı İçin Yanıltıcı Beyanlar, Reklam Ve İlanlar, Genel Kurulun Devredemeyeceği Yetkilerin Kullanılması, Kooperatifte Müfettiş ve Kontrolörler Tarafından Yapılan Denetime Engel Olma, 58

59 1163 SAYILI KOOPERATİFLER KANUNUNUN EK 2. MADDESİNDE SAYILAN SUÇLAR VE CEZALARI Aşağıda yazılı suçları işleyen kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri altı aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. Genel kurulun yönetim kurulu üyeleri tarafından olağan toplantıya çağrılmaması, Yönetim Kurulunun Ortakların ve Ortaklığa Müracaat Edenlerin Anasözleşmeye Göre Durumlarını Araştırmaması Anasözleşmede Gösterilmeyen Sebeple Ortaklıktan Çıkarma, Kooperatif Denetçilerine (Denetim Kurulu Üyelerine) Bilgi Ve Belge Vermeme Bakanlık Talimatlarına Uymama: 59

60 1163 SAYILI KOOPERATİFLER KANUNUNUN EK 2. MADDESİNDE SAYILAN SUÇLAR VE CEZALARI Aşağıda yazılı suçları işleyen kooperatif ve üst kuruluşlarının denetim kurulu üyeleri bir aydan altı aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. Denetim Kurulu Üyelerinin, Yönetim Kurulu Üyelerini Seçilebilme Yeterliliği Yönünden Araştırmaması: Denetim Kurulunun Boşalan Yönetim Kurulu Üyeliklerine Yedek Üye Çağırmaması: Denetim Kurulu Üyelerinin İnceleme Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi: Denetim Kurulu Üyelerinin Rapor Düzenleme ve Genel Kurula Sunma Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi: 60

61 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNA GÖRE KOOPERATİF YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE MEMURLARI İÇİN SUÇA KONU OLABİLECEK BAZI FİİLLER VE ÖNGÖRÜLEN CEZALARI 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunun 62. maddesinde; Kooperatif Yönetim Kurulu üyeleri ve kooperatif memurları, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle kooperatifin para ve malları bilanço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılır. hükmü yeralmaktadır. Buna göre, Kooperatif Yönetim Kurulu üyeleri ve memurları için sözkonusu olabilecek 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda sayılan bazı suçlar ve cezaları şunlardır: 1. ZİMMET: 2. İRTİKÂP: 3. DENETİM GÖREVİNİN İHMALİ: 4. RÜŞVET: 5. GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA: 6. GÖREVE İLİŞKİN SIRRIN AÇIKLANMASI: 61

62 Birlik üyelik Şekli-1 Asıl Üye: Merkez Birliğinin belirlediği kriterler doğrultusunda asgari sayıda koyun-keçiye sahip, düzenli verim kontrolü yapacak imkân ve altyapıya sahip, soy kütüğü sistemine dâhil işletmeler. Asıl üyeler, birlik Genel Kurullarına katılan ve oy hakkına sahip üyeleri olup, birliğin tüm hizmetlerinden ayrıcalıklı ve öncelikli olarak yararlanırlar, ödentileri hizmet bedeli (suni tohumlama, sağlık hizmeti, girdi temini, danışmanlık hizmeti vb.), üyelik aidatları ve soy kütüğü hizmet bedelidir. 62

63 Birlik üyelik Şekli-2 Geçici Üye: anasözleşmede yok Merkez Birliğinin belirlediği kriterleri sağlamayan ancak yeterli sayıda koyun-keçiye sahip ve soy kütüğüne dâhil olmak isteyen işletmelerdir. Geçici üyeler, Birlik Genel Kurulu na delege olarak katılamazlar ve seçimlerde oy hakları yoktur. İl Birliği nin belirlediği kriterler doğrultusunda hizmetlerden faydalanırlar. 63

64 Aday Üye: Birlik üyelik Şekli-3 Merkez Birliğinin belirlediği kriterler doğrultusunda asgari sayının altında hayvan varlığına sahip işletmeler ile soy kütüğüne girmek istemeyen, ön soy kütüğü sistemine kayıtlı üye işletmelerdir. Aday üyeler, Birlik Genel Kurulu na delege olarak katılamazlar ve seçimlerde oy hakları yoktur. Aday üyeler, yalnızca birlikten almış oldukları hizmetlerin bedelini ödemekle yükümlüdürler. 64

65 Üyelik şartları-1 Yetiştirici birliğine asıl üye olma şartları: a) İşletmesi aynı il hudutları içerisinde bulunmak, b) Merkez birliği tarafından belirlenen asgari koyun-keçiye sahip olmak, c) Fiilen soy kütüğü kayıtları tutmak, ç) Sahip olduğu koyun-keçilerde düzenli verim kontrollerini yapacak imkân ve altyapıya sahip olmak, d) Suni tohumlama uygulamasını yapıyor veya yaptırıyor olmak, e) Döl Kontrolü Projesi ne katılmayı taahhüt etmek. 65

66 Üyelik şartları-2 -Yetiştirici birliğine geçici üye olma şartları: Yeni a) İşletmesi aynı il hudutları içerisinde bulunmak, b) Merkez Birliğinin belirlediği kriterleri sağlamayan ancak yeterli sayıda koyun-keçiye sahip olmak, c) Sahip olduğu sığırlarda suni tohumlama uygulamasını yapıyor veya yaptırıyor olmak, ç) Fiilen soy kütüğü kayıtları tutmak, d) Sahip olduğu koyun-keçide düzenli verim kontrollerini yapacak imkân ve altyapıya sahip olmak. -Yetiştirici birliğine aday üye olma şartları: Yeni a) İşletmesi aynı il hudutları içerisinde bulunmak, b) Merkez Birliği nin belirlediği kriterler doğrultusunda asgari 25 koyun-keçiye sahip olmak. 66

67 Üyeliğe kabul Birlik yönetim kurulu, üyelik için yapılan yazılı başvuruyu inceleyerek bir ay içerisinde olumlu veya olumsuz cevap vermek ile yükümlüdür. Cevap verilmediği veya cevap olumsuz olduğu takdirde, talepte bulunan yetiştirici, birlik denetleme kurulu aracılığıyla genel kurula başvurabilir. Genel kurulun kararı kesindir. Birlik tarafından yapılan incelemede, üyelik şartlarını taşıdığı tespit edilen ve giriş aidatını peşin ödeyen yetiştiriciler üyeliğe kabul edilir. Üyeliği kabul edilmeyenlerin ödediği giriş aidatları iade olunur. Tarımsal üretici örgütleri birliğe tüzel kişi olarak üye olabilirler. 67

68 Birlik üyeliğinin düşmesi 1-Birlik üyeliği ile ilgili şartları kaybetmesi, Yeni 2-Ölüm hali. Yeni Üyelikten düşmek, üyenin birliğe olan borçlarını ortadan kaldırmaz. Hayatta olması halinde kendisi ya da üyenin ölümü durumunda varis veya varisleri birliğe olan borçları iki ay içerisinde ödemekle yükümlüdür. Üyelikten düşme, birlik yönetim kurulu kararı ile olur. Birlik, üyenin kendisine ya da ölen üyenin varis veya varislerine üyelikten düşme durumunu yönetim kurulu karar tarihini müteakip bir ay içerisinde yazılı olarak tebliğ etmekle ve üyelikten düşme işlemini üyelik defterine işlemekle yükümlüdür. Üyelikten düşme işlemi, genel kurul kararı gerektirmez. 68

69 Birlik üyeliğinden çıkma YENİ Merkez birliği yönetim kurulu ve/veya birlik yönetim kurulunun üyelikten çıkma ile ilgili sınırlama kararı olmaması halinde, üyeler geçerli bir nedene dayalı olarak kendi rızası ile üyelikten çıkabilirler. Üyelikten çıkma, üyenin dilekçesine istinaden yönetim kurulu kararı ile olur. Üyenin üyelikten çıkması, birliğe olan borçlarını ortadan kaldırmaz. Üyelikten çıkan yetiştirici, birliğe olan borçlarını, üyelikten ayrılışı içeren dilekçe tarihinden itibaren iki ay içerisinde ödemekle yükümlüdür. 69

70 Birlik üyeliğinden çıkmanın sınırlandırılması Geçerli bir nedeni olmayan üyeler, üyelik asgari süresi olan iki yılı doldurmadan önce üyelikten çıkmak için başvuru yapamazlar. Birliğin mevcudiyetinin tehlikeye düşmesi halinde merkez birliği ve/veya birlik yönetim kurulu tarafından üyelikten çıkma taleplerine sınırlama getirilebilir. Bu sınırlama süresi iki yılı geçemez. 70

71 Birlik üyeliğinden çıkarılma a) Kanun, yönetmelik ve kuruluş belgesinde yer alan üyelik yükümlülüklerini azami dört ay süre ile yerine getirmemek, b) Birlik aleyhine, birliğin manevi ve maddi zararına olabilecek faaliyette bulunmak, c) Islah programı kapsamında, şahsına kullanım için tahsis edilmiş olan sperma, ovum, embriyo vb. genetik materyalleri kullanmamak veya kullandırmamak, ç) Islah faaliyetleri ile ilgili olarak Birlik veya birlik personellerinin yürütmesi gereken çalışmaları engellemek, birlik tarafından yazılı olarak uyarılmasına rağmen işletmesinde çalışılmasına izin vermemek, d) Birliğe olan vadesi dolmuş hizmet alımı bedeli ve aidat borçlarını dört ay içerisinde yapılacak iki yazılı tebligata rağmen ödememek, e) Birliğin kefaletiyle temin edilmiş kredi ve yardımları birlik talimatı dışında kullanmış olmak, 71

72 Birlik üyeliğinden çıkarılma işlemleri Üyelikten çıkarılma, birlik yönetim kurulu kararıyla geçici ihraç kararı şeklinde olup, geçici ihraç kararı verilen üyelerin hakları askıya alınır. Bu karar, yapılacak ilk genel kurulda kesin karara bağlanır. Üyeler, yönetim kurulu tarafından alınan geçici ihraç kararının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde, birliğin bulunduğu ildeki adli mercilerde iptal davası açabilirler. Üç ay içerisinde mahkemeye itiraz başvurusu yapılmayan çıkarılma kararı kesinleşir. Genel kurul kararı gerektirmez. Çıkarılma kararı gerekçeler ile birlikte tutanağa ve karar defterine geçirileceği gibi üyelik defterine de yazılır. 72

73 Üyeliği düşen, üyelikten çıkan ve üyelikten çıkartılan üyelerle hesaplaşma Birlik üyeliği düşen, kendi rızası ile üyelikten çıkan yetiştiriciler ile çıkarılma kararına yasal süresi içerisinde itiraz etmeyen üyelikten çıkartılmış yetiştiricilerin genel kurula katılma ve genel kurulda oy kullanma hakkı yoktur. YENİ Birlikle mali hesaplaşmada, birliğin mal varlığından hak iddia edilemez. Hesaplaşma sadece borç ve alacakların tasfiyesini içerir. Üyelerle hesaplaşma, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki ay içerisinde gerçekleştirilir. yeni Üyelikten düşen, çıkan ve çıkarılan yetiştiricilerin üyelik dönemlerine ait zararlarından dolayı oluşan sorumluluğu ortadan kalkmaz. 73

74 Tekrar birliğe üye olma İlk defa üyelikten çıkmış olan yetiştiriciler, çıkma nedeni ortadan kalktıktan, birliğe olan hizmet ve aidat borçlarını ödedikten sonra tekrar üye olabilirler. Birliğe tekrar üye olmada, yeni üyelik kabul şartları aranır. İki defa üyelikten çıkan veya iki defa üyeliği düşen yetiştiriciler ile birlik aleyhine, birliğin manevi ve maddi zararına olabilecek faaliyette bulunma nedeniyle bir kez üyelikten çıkarılan yetiştiriciler 3 yıl süreyle birliğe tekrar üye olamaz. Yeni 74

75 Birlik üyeliğinin devir edilmesi (1) Üyenin ölümü durumunda, ölen üyenin ölümünü müteakip veraset ilamına göre üyeliğin devri yapılabilir. (2) Asıl üyeler, eş, on sekiz yaşından gün almış ve aynı ikametgâhta bulunan çocuğu veya ebeveynine birlik üyelik devri yapabilir. 75

76 Aidat ödeme şekli (1) Birliğin asıl üyeleri, Genel Kurul tarafından belirlenen giriş aidatı, katılım payları ve yıllık aidatları ödemekle yükümlüdürler. (2) Geçici üyeler, birliğin belirlediği aidatlar ve soy kütüğü hizmet bedelini ödemekle yükümlüdürler. (3) Aday Üyelerden giriş aidatı ve yıllık aidatlar talep edilemez. Yalnızca birlikten almış oldukları hizmetlerin karşılığı bedeli ödemekle 76 yükümlüdürler.

77 Aidat ve diğer ücretlerin ödeme şekli Üyenin ödemekle yükümlü olduğu aidatlar şunlardır: a) Giriş aidatı, üyelik işlemi yapılırken peşin olarak ödenir, b) Üye yıllık aidatın birim fiyat ve tahsilât şekli genel kurul tarafından belirlenir, c) Diğer ücretlerin tahsilât şekli birlik yönetim kurulu tarafından belirlenir 77

78 Bilgi edinme hakkı Yönetim Kurulu faaliyet raporu, bilanço ve gelir-gider farkı cetveli denetleme kurulu raporları genel kurul toplantısına bir ay kala üyelerin tetkiki için birlik merkezi ilan panosuna asılır. Bu konuda üyelerin bilgi edinme hakkı birlik organlarından birinin kararı ile yok edilemez veya sınırlandırılamaz 78

79 BAKANLIK TEMSİLCİSİ TUZÜGÜ 79

80 BAKANLIK TEMCİLCİSİ T Ü Z Ü ĞÜ Bakanlık temsilcisinin niteliği ve görevlerini düzenleyen tüzük; 30Aralık 1973 tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Halen yürürlükte olan bu tüzük tarımsal amaçlı kooperatif genel kurullarında görev yapan Bakanlık temsilcilerimiz için de uygulanmaktadır. 80

81 Genel Kurul Toplantısından Önceki Görevleri 1) Toplantı çağrısı Kooperatifler Kanunu ve anasözleşme hükümlerine uygun bulunup bulunmadığı, 2) Hazirun listesinin hazırlanması, imzalanması ve asılması, Toplantıya katılmaya hak kazanmış olan ortakları gösteren listenin, Türk Ticaret Kanununun 376 ncı Maddesine uygun şekilde düzenlenip düzenlenmediği, (Umumi heyetin toplantı anında hazır bulunan pay sahibi veya temsilcilerinin, ad ve soyadları, İkametgahlarını, pay miktarını gösteren ve reis tarafından imza edilen bir cetvel tanzim olunarak ilk reylerin toplanmasından önce hazır olanların görebilecekleri bir yere asılır.) Listenin ortaklar veya ortak temsilcileri tarafından imzalanıp imzalanmadığı, Hazır olanların görebileceği bir yere asılıp asılmadığı, 3) Anasözleşmede bir ortağı diğer bir ortağın temsil edebileceğine dair bir hükmün mevcut olup olmadığı, varsa, temsilcinin bu yetkisinin bulunup bulunmadığı, 81

82 Genel Kurul Toplantısından Önceki Görevleri 4) Ortaklar listesini asaleten veya temsilen imzalayan ortakların kimliklerini belirten; ortaklık senedi veya cüzdanının imza sırasında ibraz edilip edilmediği, 6) Kanun ve anasözleşme ile tespit olunan yükümlerini yerine getirmemesi nedeniyle yönetim kurulu tarafından genel kurula alınmamasına karar verilen ortakların ve genel kurul toplantı tarihinden en az 3 ay önce ortak olmayanların HAZİRUN listene 82 yazılıp yazılmadığı hususlarını incelemekle görevlidir.

83 Genel Kurulun Açılışı ve Devamı Sırasında 1) AÇILIŞ, Anasözleşmede açılışı yapmakla görevlendirilmiş bir kimse varsa görevi bunun yapıp yapmadığı, anasözleşmede böyle bir kimse gösterilememişse teamüle göre hareket edilip edilmediği, 2) TOPLANTI NİSABI, Toplantıya başlanabilmesi için anasözleşmede kayıtlı toplantı nisabının mevcut olup olmadığı ve yoklama yapılıp yapılmadığı, 3) USULÜNE UYGUN DİVAN BAŞKANLIĞININ SEÇİMİ, Başkan anasözleşme ile tayin olunmamışsa, başkanın, divan Katiplerinin ve oy toplamakla görevlendirilecek ortakların usulüne uygun olarak seçilip seçilmediği, 83

84 Genel Kurulun Açılışı ve Devamı Sırasında 4) GÜNDEM Gündemin Türk Ticaret Kanununun 369 uncu Maddesine göre düzenlenip düzenlenmediği, görüşmelerin gündeme ve gündem sırasına göre yapılıp yapılmadığı, (1. İdare meclisi ve murakıplar tarafından verilen raporların okunması; 2. Şirketin bilanço ve kar zarar hesabını ve kazancının dağıtılması hakkındaki tekliflerin tasdiki veya değiştirilecek şekilde kabul yahut reddi; 3. İdare meclisi azaları ile murakıpların ücret ve aidatları mukavelede muayyen değilse tayini; 4. Müddetleri sona ermiş olan idare meclisi azalariyle murakıpların tekrar seçilmeleri veya değiştirilmeleri; 5. Lüzumlu görülen sair hususlar.) 5) GÜNDEME MADDE İLAVESİ OLUP OLMADIĞI, Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli, hesap komisyonunun seçilmesi, bilanço incelemesinin geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması hususlarının gündemde olmasa bile, ortaklar tarafından teklif edilmesi halinde, başkanlık divanınca gündeme konulup konulmadığı 84

85 Genel Kurulun Açılışı ve Devamı Sırasında 6) Olağanüstü genel kurul toplantısında görüşmelerin genel kurulu toplantıya çağıranların düzenledikleri gündeme göre devam edip etmediği, 7) GENEL KURULA KİMLERİN KATILDIĞI, Kanun ve anasözleşme ile saptanan yükümlerini yerine getirmemesi nedeniyle, yönetim kurulu tarafından genel kurula alınmamasına karar verilen ortakların ve toplantı tarihinden en az 3 ay önce ortak olmayanların genel kurula alınıp alınmadığı, 8) Çağrıya ilişkin hükümlere uyulmadığı takdirde, bütün ortakların genel kurulda hazır bulunup bulunmadığı, bulunanlardan biri tarafından toplantıya itiraz edilip edilmediği ve kararlara ait tutanağın ortaklar veya ortakların oybirliği ile seçecekleri temsilcileri tarafından imzalanıp imzalanmadığı, 9) Anasözleşmede aksine hüküm olmadığı takdirde genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir fazlasına itibar edilip edilmediği, 85

86 Genel Kurulun Açılışı ve Devamı Sırasında KARAR NİSAPLARI, 10) Anasözleşmede daha fazla bir çoğunluk aranmamışsa, genel kurulun, kooperatifin dağılması, diğer bir kooperatifle birleşmesi ve anasözleşmenin değiştirilmesi kararlarında fiilen kullanılan oyların, mevcudun 2/3 ünün çoğunluğunu sağlayıp sağlamadığı, 11) Anasözleşmede daha fazla bir çoğunluk aranmamışsa, ortağın şahsi sorumluluklarının ağırlaştırılması ve ek ödeme yükümlülüğü kararlarının, bütün ortakların 3/4 ünün rızası ile alınıp alınmadığı, 12) Anasözleşmede açıklık olmadığı hallerde, genel kurulda seçim yapılmadan veya herhangi bir konu oya konmadan önce, oyların gizli veya açık verilmesi hususunun oylanıp oylanmadığı, 86

87 Genel Kurulun Açılışı ve Devamı Sırasında 13) Oylama gizli yapılıyorsa, her ortağa kooperatif mührü ile mühürlenmiş oy pusulası verilip verilmediği, ortağın ortak numarası, adı ve soyadı okunarak oyunu kullanmaya çağırılıp çağırılmadığı, 14) Kullanılan oyların hazır bulunanların huzurunda tasnif edilip edilmediği, 15) Genel kurul kararlarının; kanuna, anasözleşmeye, anasözleşmede hüküm olmadığı takdirde, kanunun ihtiyari ve yorumlayıcı hükümlerine, ahlaka ve adaba, iyi niyet esaslarına, aykırı olup olmadığı hususlarını incelemekle görevlidir. 87

88 Genel Kurul Toplantısının Bitiminden Sonraki Görevleri 1) Toplantı görüşmelerine ilişkin tutanağın okunaklı bir şekilde yazılıp yazılmadığı, 2) Önerge, tutanak ve sair belgelerin genel kurul dosyasına konulup konulmadığı, 3) Toplantıya ilişkin tutanağın, genel kurul başkanı; varsa ikinci başkan ve katipler tarafından imzalanıp imzalanmadığı, 4) Oy tasnif kuruluyla seçilmiş diğer kurulların görevlendirildikleri konularda tutanak düzenleyip düzenlemedikleri ve bunları imzalayıp imzalamadıkları hususlarını incelemekle görevlidir.

89 Bakanlık Temsilcisinin Diğer Görevleri 1) Temsilci, kararlara ilişkin tutanaklar ile toplantıya katılanların listesini imzalamakla yükümlüdür. 2) Herhangi bir itiraz ileri sürerek, tutanakları imzalamaktan kaçınamaz ve toplantı sona ermeden genel kurulu terk edemez. 3) Tarımsal Amaçlı Kooperatifler ile Birliklerinin ana özleşmelerine aykırı olarak alınan kararlar hakkındaki görüşünü bildirir. 4) Temsilci, genel kurullarda toplantıyla ilgili olarak kendisine sorulan hususları cevaplandırır ve toplantının kanun ve anasözleşme gereğince yürütülmesini sağlamak için gerekli açıklamaları yapar. Madde

90 Kooperatif Yöneticilerinin ve Memurlarının Yükümlülüğü Kooperatifi yönetmeye ve temsile yetkili olanlarla diğer memurları, Bakanlık temsilcisinin kanunda, Tüzükte yazılı görevlerini gereği gibi yapabilmesi için her türlü yardım ve kolaylığı göstermek ve temsilcinin görevi ile ilgili olarak isteyeceği belge, defter ve diğer kayıtları derhal ibraz etmekle yükümlüdürler. 90

91 BİRLİK GENEL KURUL TOPLANTILARI 91

92 Genel Kurul Toplantısı Öncesinde Ve Toplantı Sırasında Güvenlikle İlgili Hususta Kimler Sorumludur? Toplantılara, toplantı öncesinden polis veya jandarma çağırarak güvenlik önlemlerinin alınması kooperatif yönetim kurulu yetki ve sorumluluğundadır. Toplantı sırasında alınacak güvenlik önlemlerinden ise divan başkanı sorumludur. İlke olarak, bakanlık temsilcisinin ve İl Müdürlüğü nün bu konuda bir görevi yoktur.

93 BAKANLIK TEMSİLCİSİ TALEBİ Bakanlık, kooperatiflerle, kooperatif birlikleri, merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin, genel kurul toplantılarında temsilci bulundurur. Genel kurul toplantıları Bakanlık temsilcisinin huzuru ile açılır ve devam eder. İdare, bildirilen günde temsilci bulunmasını sağlar. Temsilciler, toplantının kanunlara, anasözleşmeye ve gündeme göre yürütülmesini denetleme ve temin ile görevlidirler. Genel kurul kararlarını muhtevi tutanaklar ile toplantıya katılanların listesi temsilciler tarafından imzalanır. Temsilci, genel kurulda, kanun ve anasözleşmeye aykırı olarak alınan kararlar hakkındaki görüşünü tutanakla belirtmeye mecburdur. Temsilcinin niteliği ve görevi tüzükte belirtilir. Ancak usulüne uygun müracaat yapıldığı halde, temsilci toplantıya gelmez ise toplantı icrasını temin etmek üzere, mahalli idare amirine durum bildirilir. Temsilci yine gelmez ise bir saat sonunda toplantıya başlanır. 93

94 Birliğinin Organları Birliğin Organları; Genel Kurulu Yönetim Kurulu Denetleme Kurulu 94

95 Birlik genel kurulu Birlik Genel Kurulu birliği meydana getiren asıl üyelerden oluşan en yetkili karar organıdır. Birlik Genel Kuruluna, Genel Kurul tarihinden en az doksan gün önce birliğe asıl üye olan ve birliğe karşı yükümlülüklerini yerine getiren üyeler katılabilir. Asıl üye olarak genel kurula katılan şahıs ve tüzel kişilerin (şirket ve üretici örgütü) bir oy hakkı vardır. Asıl üye olarak genel kurula katılacak tüzel kişi (şirket ve kooperatif) temsilcileri, temsil etmeye yetkili olduklarına dair belgeyi ibraz etmek zorundadırlar. 95

96 Genel kurul toplantıları Genel kurul aşağıdaki şekilde toplanır : a) Olağan Genel Kurul, b) Olağanüstü Genel Kurul. Birlik asıl üyeleri, birlik Genel Kurulu na asaleten katılırlar. Katılan her üyenin bir oy hakkı vardır. Asıl üyeler vekâlet veya temsil yoluyla oy kullanamazlar. 96

97 Olağan genel kurul toplantısı yeri Olağan genel kurul, yönetim kurulunun daveti üzerine Nisan ayının sonuna kadar, asıl üye tam sayısının en az yarısından bir fazlasının katılımı ile öncelikle birlik merkezinde, uygun olmaması halinde üyelere gönderilen taahhütlü çağrı mektuplarında veya elden tebellüğ belgelerinde belgesi sunularak anlaşılır biçimde adresi ve ulaşımı gösterilen, bu yolla tebliğ edilen, ilanlarda yer alan ve üyeler için kolay ulaşılır İl sınırları içerisinde uygun bir yerde toplanır. 97

98 Olağan genel kurul yapılma şekli 1-Seçimli olağan genel kurul: Dört yılda bir yönetim kurulunun daveti ile Nisan ayı sonuna kadar en az asıl üye tam sayısının yarısından bir fazlasının katılımı ile toplanır. 2) Mali olağan genel kurul: İki yılda bir yönetim kurulunun daveti ile Nisan ayı sonuna kadar en az asıl üye tam sayısının yarısından bir fazlasının katılımı ile toplanır. Her iki durumda da, Genel Kurul da çoğunluk sağlanamadığı takdirde, kurucu üye sayısı olan yirmi beş asıl üyeden az olmamak üzere çoğunluk aranmaksızın en geç bir ay içerisinde ikinci toplantı yapılır. 98

99 Olağanüstü genel kurul toplantısı (1) Yönetim kurulu, denetleme kurulu ve tasfiye kurulunun çoğunluk kararı ile veya birlik üye tam sayısının en az 1/5'inin yazılı müracaatını takiben iki ay içerisinde yönetim kurulu tarafından genel kurul toplantıya çağırılır. Genel kurulda çoğunluk sağlanamaması durumunda en geç bir ay içerisinde yönetim kurulunun daveti ile çoğunluk aranmaksızın yirmi beş asıl üyeden az olmamak şartıyla ikinci toplantı yapılır. (2) Olağanüstü toplantının gerçekleşmemesi durumunda merkez birliği yönetim kurulu, birlik genel kurulunu re sen toplantıya çağırarak toplantıyı gerçekleştirir. Belirtilen yollarla genel kurulun gerçekleşmemesi halinde genel kurul Bakanlık tarafından re sen gerçekleştirilir. 99

100 Genel kurulun görevleri-1 Yönetim kurulu, denetleme kurulu ve gerektiğinde tasfiye kurulunu seçmek ve hizmetini tamamlayan kurulları ibra etmek veya etmemek, Bilanço (gelir-gider farkı) hesapları ve yıllık çalışma raporları hakkında karar almak ve bu konuda yönetim kuruluna yetki vermek, Yönetim kurulunun hazırlamış olduğu iş programı ve yeni bütçeyi onaylamak, 100

101 Genel kurulun görevleri-2 Gerektiği takdirde yönetim kurulu ve denetleme kurulu üyeleri ile tasfiye kurulu üyelerinin işlerine son vermek veya azletmek, Kuruluş belgesini Bakanlığın onayını alarak değiştirmek, Amaç ile ilgili kuruluşlara iştirake karar vermek ve katılma paylarını belirlemek, 101

102 Genel kurulun görevleri-3 Gayrimenkul alım ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerini, azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek, İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma usul ve esaslarını belirlemek, 102

103 Genel kurulun görevleri-4 Üyelerin ödemeleri gereken yıllık üyelik aidatı ve üyelik giriş aidatını belirlemek, Üyelerin müşterek menfaatlerini ilgilendiren ve yönetim kurulunun yetkisi dışında olan her konuda karar almak. 103

104 Yönetim kurulu üye sayısı Yönetim kurulu, Kanun, ilgili Yönetmelik ve Kuruluş Belgesi hükümleri içinde birliğin kanuni temsilcisi olan ve faaliyetlerini yürüten organdır. Yönetim kurulu üyeleri aynı zamanda denetleme kurulu üyesi olamaz. Olağanüstü genel kurul toplantılarında yönetim kurulu üyeliğine seçilenlerin görev süresi, önceki yönetim kurulunun kalan görev süresi kadardır. Asıl üyeliği düşen yönetim kurulu üyelerinin yönetim kurulu üyeliği de düşer. Yönetim kurulundan ayrılan üyelerin tekrar seçilme hakkı vardır. 104

105 Yönetim kurulu üyelik şartları a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, b) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunundaki zimmet, irtikâp, rüşvet, görevi kötüye kullanma, sahtekârlık, hırsızlık, dolandırıcılık ve nitelikli dolandırıcılık, hileli iflas, güveni kötüye kullanma ve Devletin aleyhine işlenen suçlardan affa uğrasalar dahi mahkûm olmamak, c) Kısıt altında bulunmamak, ç) 18 yaşından küçük olmamak, d) En az ilkokul ve/veya ilköğretim okulu mezunu olmak, e) Birlik personeli olmamak, f) 5996 sayılı kanun kapsamında kurulan başka bir birliğin yönetim kurulu üyesi olmamak şartları aranır. 105

106 Yönetim kurulu üyelik şartları İl birliği yönetim kurulu başkanı, başka bir sivil toplum örgütünde başkan ya da birlik bünyesinde çalışan personel ya da kamu görevlisi olamaz. Yönetim kurulu üyeleri birbirleriyle üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve sıhrî akrabalıkları olamaz. Ayrıca Yönetim Kurulu üyeleri ile Denetleme Kurulu üyelerinde birbirleriyle üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve sıhrî akrabalıkları olamaz. İki dönem Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapan üye, takip eden dönemde yeniden başkanlığa seçilemez. 106