TAYSAD SEKTÖR RAPORU HAZİRAN İçindekiler:

Transkript

1 TAYSAD SEKTÖR RAPORU HAZİRAN İçindekiler: Üretim sayfa 2-4 İhracat sayfa 5-7 İç pazar sayfa 8-9 TAYSAD Fiyat Endeksi sayfa 10 TAYSAD Ekonomi Bülten sayfa 11-14

2 ÜRETİM (Araç Türüne Göre) yılının Haziran ayında adedi otomobil, adedi ticari araç, adedi ise traktör olmak üzere toplam araç üretilmiştir. yılının ilk 6 ayında adedi otomobil, adedi ticari araç, adedi traktör olmak üzere toplam araç üretilmiştir yılının ilk 6 ayına göre yılının aynı döneminde otomobil üretimi %16, ticari araç üretimi %2 azalırken, traktör üretimi ise %14 oranında artmıştır. Toplam araç üretimi ise %8 seviyesinde azalmıştır. Araç türleri Types 2011 Haziran June Haziran June Ay / 6 Months Değişim % Percent change Otomobil P. Car Kamyonet Hafif Pick up Ticari Araç Minibüs LCV Minibus K. Kamyon L. Truck B. Kamyon Ağır M. Truck Ticari Araç Otobüs HCV Bus Midibüs Midibus Ticari Araç Commercial vehicles Traktör Tractor Toplam Üretim Total Production Kaynak: OSD 2

3 Son on yılın ayları üretim miktarları; Otomobil Passenger Car Ticari Araç Commercial Vehicle Traktör Tractor Toplam adet Son 10 yılın üretim miktarlarına baktığımızda, üretim rekorunun kırıldığı 2011 yılına göre %8 seviyesinde bir üretim kaybı olduğu görülmektedir. yılı üretim öngörümüz 1,2 milyon araç üretileceği yönündedir. Kaynak: OSD ÜRETİM (Markalara Göre) yılının Haziran ayında Ford Otosan adedi kamyonet, adedi minibüs, 850 adedi kamyon olmak üzere adet ile markalar bazında ilk sırada yer almaktadır. Oyak- Renault adet otomobil üretimi ile ikinci sırada yer almaktadır. Tofaş adedi otomobil, adedi kamyonet olmak üzere üretim adedi ile üçüncü sıradadır. Hyundai Assan araç, Toyota ise araç üretimi ile markalara göre üretimde dördüncü ve beşinci durumdadırlar. yılının ilk 6 ayında ise Oyak-Renault araç, Ford Otosan araç, Tofaş araç, Toyota araç, Hyundai Assan ise araç üretmişlerdir. 3

4 Otomobil ve hafif ticari araç üreticilerinde markalara göre üretim adetlerini incelediğimizde geçtiğimiz yılın ilk 6 ayına göre; Ford Otosan ın üretimi %5, Oyak-Renault un üretimi %9, Tofaş ın üretimi %21 oranında azalırken, Toyota nın üretimi %1, Hyundai Assan ın üretimi %3, Honda nın üretimi ise %69 oranında artmıştır. / April Firmalar Companies Otomobil P.Car Minibüs Minibus Midibüs Midibus Otobüs Bus Kamyonet Pickup Kamyon Truck Traktör Tractor Toplam Total Anadolu Isuzu BMC Ford Otosan Hattat Honda Türkiye Hyundai Assan Karsan Mercedes Benz Türk MAN Otokar Oyak-Renault TEMSA TOFAŞ Toyota Türk Traktör TOPLAM - Total Toplam / Total Firmalar Companies Otomobil P.Car Minibüs Minibus Midibüs Midibus Otobüs Bus Kamyonet Pickup Kamyon Truck Traktör Tractor Toplam Total Anadolu Isuzu BMC Ford Otosan Hattat Honda Türkiye Hyundai Assan Karsan Mercedes Benz Türk MAN Otokar Oyak-Renault TEMSA TOFAŞ Toyota Türk Traktör TOPLAM - Total Küçük kamyon, büyük kamyon, midibüs ve traktör üreticilerine baktığımızda, BMC %5, Mercedes Benz Türk %6 oranında azalırken, Anadolu Isuzu %12, Türk Traktör ise %19 oranında üretim artışı gerçekleştirmiştir. 4

5 İHRACAT (Markalara göre Araç türüne göre) Oyak-Renault nun araç ihracatı geçen senenin ilk 6 ayına göre %6 oranında azalmasına rağmen adetlik ihracat ile markalar bazında ilk sıradadır. Ford Otosan ın araç ihracatı %5 oranında azalarak adet olarak gerçekleşmiştir. Tofaş ın ihracatı %17 oranında azalarak adet olarak gerçekleşmiştir. Ocak - Haziran Değişim % Firmalar Companies January - June 2011 Percent change Oyak-Renault Ford Otosan TOFAŞ Toyota Hyundai Assan Türk Traktör Karsan Diğer - Others Toplam - Total Kaynak: OSD Toyota ihracatını %8, Hyundai Assan ihracatını %16, Türk Traktör ise %138 oranında arttırmıştır. Toplam ihracat adedi %5 oranında gerileyerek adet seviyesinde gerçekleşmiştir. Otomobil Passenger Car Kamyonet Hafif Ticari Pickup LCV Minibüs Minibus Kamyon Truck Ağır Ticari Midibüs HCV Midibus Otobüs Bus Ticari Araç Commercial Vehicles (Adet) Değişim % Traktör-Tractor Toplam İhracat Total Export Kaynak: OSD 5

6 yılının ilk 6 ayında otomobil ihracatı %5 oranında azalarak toplam adet olarak gerçekleşmiştir. Ticari araç ihracatı %7 oranında azalarak adet, traktör ihracatı ise %136 artışla adet olarak gerçekleşmiştir.. İHRACAT (Tutar) Haziran ayında, Otomotiv Ana Sanayi ihracatı 928 milyon USD, Otomotiv Yan Sanayi ihracatı ise 677 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Toplam otomotiv ihracatı yaklaşık 1 milyar 605 milyon USD seviyesine ulaşmıştır. yılının ilk 6 ayında Ana Sanayi ihracatı geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %6 oranında azalarak 5 milyar 720 milyon USD olarak gerçekleşirken, Yan Sanayi ihracatı %3 oranında artarak 4 milyar 310 milyon USD seviyesine ulaşmıştır. Yan Sanayinin toplam ihracat içindeki payı %43 oranındadır. Sanayinin toplam ihracatı ise %3 oranında azalarak 10 milyar 31 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Ana Sanayi OEM Yan Sanayi Suppliers (USD) Değişim % Toplam İhracat Percent change Kaynak: TİM 6

7 yılı öngörümüz sanayimizin toplam ihracatının 20 milyar USD seviyesinde gerçekleşeceği yönündedir. İHRACAT (Ülkelere göre) ($1.000) Ülkeler Countries 2011 Değişim % Percent change (FOB USD) (FOB USD) Percent Change ALMANYA % FRANSA % İTALYA % BİRLEŞİK KRALLIK % RUSYA FEDERASYONU % BİRLEŞİK DEVLETLER % BELÇİKA % İSPANYA % HOLLANDA % ROMANYA % CEZAYİR % SLOVENYA % POLONYA % İRAN (İSLAM CUM.) % İSVEÇ % İSRAİL % IRAK % ARJANTİN % ÇEK CUMHURİYETİ % AVUSTURYA % UKRAYNA % FAS % AZERBAYCAN-NAHÇİVAN % KANADA % BREZİLYA % *Kaynak: TİM 7

8 Otomotiv sanayisinin yılının ilk 5 ayında ülkelere göre ihracat değerlerini incelediğimizde, Almanya ya gerçekleşen ihracatın %3 oranında artarak 1 milyar 530 milyon USD, Fransa ya gerçekleşen ihracat %10 oranında azalarak 1 milyar 163 milyon USD, İtalya ya gerçekleşen ihracat ise %25 oranında azalarak 918 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir. A.B.D, İsveç, İran, Irak, Arjantin, Ukrayna, Fas, Azerbaycan, İsviçre ve Kanada ihracat tutarlarındaki artışlar ile dikkat çeken ülkelerdir. İÇ PAZAR Otomobil satışlarını incelediğimizde Haziran ayında adedi yerli, adedi ithal olmak üzere toplam adet otomobil satılmıştır. Hafif ticari araç satışları ise adedi yerli, adedi ithal olmak üzere toplam adete ulaşılmıştır. Ağır ticari araç satışları adedi yerli, adedi ithal olmak üzere toplam adetlik iç pazar satış adedine ulaşılmıştır. Yerli Otomobil Local Passenger Cars İthal Otomobil Import Passenger Cars Toplam Otomobil Total Passenger Cars Yerli HTA Local LCV İthal HTA Import LCV Toplam Hafif Ticari Total LCV Değişim% Percent change Yerli ATA Local HCV İthal ATA Import HCV Toplam Ağır Ticari Total HCV Traktör Tractor Toplam Yerli Total Local Toplam İthal Total Import Toplam / Total Toplam Taşıt Adetlerine Traktör Satış Adetleri Dahil Edilmemektedir. Kaynak: OSD/ODD yılı ilk 6 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre otomobil satışları %16, hafif ticari araç satışları %27, ağır ticari araç satışları %22 oranında azalmıştır. 8

9 adetlik bir iç pazar satış adedi ile rekor kırılan 2011 yılının ilk 6 ayına göre toplam iç pazardaki daralma %19 seviyesindedir. yılı iç pazar öngörümüz yaklaşık 800 bin adetlik bir büyüklüğe ulaşılacağı yönündedir. 9

10 TAYSAD FİYAT ENDEKSİ Fiyatları İzlenen Kalemler Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Sıcak Sac ( EDÇ ) tl/ton (*) -14,02% -21,45% -15,63% -14,80% -5,57% -6,82% Dövme Çelik (Asil Çelik Y 22-67) (**) -0,61% 1,10% 1,10% 1,50% 1,50% 1,50% Asil Çelik (Diğer) (**) -0,61% 1,10% 1,10% 1,50% 1,50% 1,50% PC 0,00% 0,00% 3,50% 3,50% 3,50% 3,50% PC/ABS 0,00% 0,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% PMMA 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% ABS 3,00% 5,57% 7,69% 10,38% 10,38% 7,07% Poliamid 6 / 6.6 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% POM 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% PP -1,00% -0,01% 5,49% 10,76% 14,09% 12,95% ETİ - AL 150-0,89% -0,53% -3,03% -5,70% -2,14% -0,71% Zamak 9,73% 7,67% 2,88% 3,61% 0,71% -3,55% Şerit Bakır 3,82% 3,14% 5,16% 3,06% 0,17% -4,49% Bakır Boru 3,81% 3,14% 5,16% 3,04% 0,14% -4,52% Prinç Şerit 2,70% 2,12% 3,98% 2,08% -0,80% -4,96% Prinç Tel 2,95% 2,44% 4,31% 2,30% -0,58% -4,89% Prinç Boru 2,98% 2,49% 4,35% 2,35% -0,54% -4,84% Prinç Çubuk 2,97% 2,53% 4,40% 2,42% -0,44% -4,73% Cam ( 3,2 mm renksiz ) (****) 0,00% 0,00% -0,15% -0,15% -0,15% -0,15% Cam ( 3.2 mm yeşil ) (****) 0,00% 0,00% -0,12% -0,12% -0,12% -0,12% TEDAŞ Elektrik (Kw/s) (***) 0,00% 0,00% 0,00% 4,61% 4,61% 4,61% Motorin ( Mazot ) 0,00% 2,65% 5,56% 3,97% 0,00% -2,38% Fuel Oil 3,69% 4,61% 8,76% 5,53% 0,00% -10,14% ABD $ -5,71% -7,48% -6,19% -7,21% -3,13% -4,41% EURO -4,26% -3,83% -3,17% -5,18% -6,73% -6,94% Yen -4,71% -11,01% -11,39% -10,85% -5,18% -6,83% Pound -4,27% -5,01% -2,75% -2,59% -2,23% -3,27% ÜFE 0,38% 0,29% 0,65% 0,73% 1,27% -0,24% TÜFE 0,56% 1,12% 1,54% 3,08% 2,86% 1,94% İmalat Sanayii Enflasyonu 0,11% 0,11% 1,06% 1,30% 1,18% 0,69% (*) Erdemir baz fiyat sisteminden vazgeçtiği için yılı fiyat hareketleri 3,00 mm 6223 kalite TRPKK 1200 mm genişlik rulo dikkate alınarak takip edilecektir. (**) Karbon çelik gurubu baz alınmıştır. Asil Çelik fiyatları olduğu için bazında artışlar dikkate alınmıştır. Kur değişimleri hesaplamaya dahil edilmemiştir. (***) TOSB gündüz elektrik değerleri baz alınmıştır. Elektrik güç kullanım bedeli her üye için ayrı değerde/oranda olacağından hesaplamaya dahil edilmemiştir. Bu değişkenlik nedeniyle yukarıdaki tabloda yer alan değer bağlayıcı değildir. Her üye, kendi gerçek artışını ayrıca hesaplayarak belirlemelidir. (****) Peşin fiyat yansıtılmıştır. 10

11 TAYSAD Ekonomi Bülteni Hazırlayan: Dr. Yaşar ERDİNÇ Global Ekonomik Koşullarda Kötüleşme Devam Ediyor Global ölçekte, geçen ay içerisindeki gelişmelere ve bu ayın ilk haftasına sarkan ekonomik verilere baktığımızda, üç temel unsur öne çıkıyor; 1. Çin ekonomisi belirgin bir şekilde yavaşlıyor. Her ne kadar Çin hükümeti faizleri bir miktar aşağı çekmiş olsa da, son açıklanan üretim, satışlar ve büyüme verileri belirgin bir şekilde aşağı yönlü ivme kazanmış durumda. 2. Avrupa ekonomilerinde yavaşlama ve resesyon belirtileri güç kazandı. nin ikinci çeyreğinde Avrupa nın tekrar resesyonist baskılara maruz kalarak negatif büyüme kaydetmesi bekleniyor. 3. Amerikan ekonomisindeki yavaşlama çok belirgin yavaşlama var. ABD için bir başka sorun da BUSH döneminde indirilen vergilerin 2013 başında tekrar yükselerek, harcamaları sınırlayarak, büyümeyi daha da aşağı çekecek olmasıdır. Buna Fiscal Cliff adı veriliyor. Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin, Kasım ayında yapılacak olan ABD seçimleri öncesinde, düşük vergilerin devam ettirilmesi konusunda bir anlaşmaya varmasına imkânsız gözüyle bakılıyor. Yukarıda verdiğimiz üç temel gelişmeden en önemlisi şu an için Avrupa daki ekonomik büyüme konusundaki endişeler olarak karşımıza çıkıyor. Tüm bu gelişmelerin teyidini Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Mario Draghi verdi. Geçen ay içinde yapılan toplantıda AMB, yüzde 1 olan faizi 25 baz puan aşağı çekerek 0,75 seviyesine indirdi. Gerekçe olarak da Avrupa ekonomilerindeki ciddi yavaşlama ve olumsuza doğru gidişi gösterdi. Sorunların temelinde yüksek borçluluk ve periperhy adı verilen kriz içindeki Avrupa ülkeleri (Yunanistan, Portekiz, İspanya ve İtalya) var. Şu an İspanya ve İtalya Avrupa için ciddi problem olmaya devam ediyor. Bu ülkelerin borçlulukları çok yüksek boyutlarda bulunuyor. İtalya nın toplam borcu 2 trilyon dolar iken İspanya nın borcu da 1.4 trilyon dolar seviyesinde bulunuyor. Bu nedenle bu ülkeler kurtarılamayacak kadar büyükler. İspanya da 2008 krizi öncesinde bankacılık sektörü tarafından verilen mortgage kredileri geri dönmüyor. Konut fiyatları hızla aşağı gelirken, Bankalar ellerinde biriken haciz edilmiş konutları nakde çeviremiyorlar. Bu yüzden sermayeleri erimiş durumda ve Avrupa Birliği nden yardım istediler. BU konuda Avrupa kurtarma fonu olarak fonksiyon gösterecek olan ESM İspanyol bankalarına sermaye sağlayacak ama karşılığında ilave olarak İspanya nın bütçe harcamalarında 65 milyar Euro tutarında bir tasarrufu uygulamasını istiyorlar. Eğer bu tasarruflar uygulamaya konulacak olursa, aynen Yunanistan da olduğu gibi, İspanya da büyüme rakamları en az iki yıl daha eksi gelecek olup, zaten yüzde 25 e ulaşan ve sosyal huzursuzluklar yaratan işsizlik oranı daha da kötüleşecektir. İşin kötüsü İspanya ekonomisinde sorunlar arttıkça bu durum, İtalyan faizlerini de yukarı çekiyor. Dolayısıyla şu an tüm dünyanın dikkatle izlediği İtalyan ve İspanyol devlet kâğıtlarının faizi artıyor. Diğer bir deyişle bu ülkelerin uluslararası piyasalardan borçlanması gittikçe zorlaşıyor. Avrupa için belirttiğimiz bu temel sorunlar nedeniyle, diğer Avrupa ülkelerinde de iş dünyası önünü göremiyor ve yatırım konusunda çok çekinceli davranıyorlar. Birçok büyük şirketin eleman azaltacağı haberleri ekonomi basınında sıkça yer buluyor. 11

12 Amerika cephesinde piyasaları rahatlatacak ve nefes aldıracak en önemli gelişme ABD Merkez Bankası FED in QE3 olarak tanımlanan üçüncü bir parasal genişlemeye gitmesi olur. Yani, yeniden karşılıksız para basılması isteniyor. Fakat son açıklanan FED toplantı tutanakları bu konuda hemen aksiyon alınmayacağına dair sinyal verdi. Dolayısıyla uluslararası alanda dış ticarette önümüzdeki birkaç ay içinde rahatlama ve genişleme bekleyemiyoruz. Türkiye nin Hikâyesi yılına girerken, Türkiye için en önemli iki endişe kaynağı cari açık ve yükselen enflasyondu. Bu nedenle Merkez Bankası haftalık repo ihaleleri ile bankalara verdiği fonlama konusunda cimri davrandı hem de faiz koridorunu genişleterek borçlanmanın maliyetini artırdı. Faizlerin artmasıyla beraber, iç talebi destekleyen kredi genişlemesi durdu ve gerilemeye başlayarak yıllık bazda kredi büyümesi yüzde 5-10 arasına geriledi. Bu durum özellikle inşaat sektöründe konut satışlarının durmasına ve talebin azalmasına neden olurken, otomotiv ve hafif ticari araçlar sektöründe de ciddi bir talep düşüşüne neden oldu. Son açıklanan Haziran ayı TÜFE endeksi eksi yüzde 0.90 gelince ve Mayıs ayı cari açık rakamı 5.9 milyar dolar ile, beklentilerin çok altına gerileyince piyasalarda coşku oldu ve TL dolara ve Euro ya karşı değer kazandı. Son birkaç aydır açıklanan cari açık verilerinin beklentilerin altında kalması ve enflasyonun yeniden gerileme trendine girmesi, Merkez Bankası nın elini rahatlattı. Bu nedenle de Merkez Bankası nın bankaları fonlama maliyeti yüzde 10 seviyelerinden yüzde aralığına geriledi. Görünen o ki Merkez Bankası ekonominin daha fazla daralmasını istemiyor ya da Hükümet bu konuda Merkez Bankasına baskı yapıyor olabilir. Böylelikle faizlerdeki gerilemenin iç piyasayı bir miktar rahatlatacağını düşünüyorum. Önümüzdeki birkaç ay, geçmiş üç aya göre iç talep açısından daha rahat olabilir. Fakat cari açık yeniden yükselmeye başlarsa, Merkez Bankası yeniden faiz silahını yukarı yönde kullanabilir. Son Gelişmeler Işığında Genel Bir Özet ve Strateji 1. Avrupa Ekonomilerinde daralma devam ederken, buna Çin ve ABD de katıldı. Dolayısıyla geçen ay da vurguladığım üzere, dış dünya talebinde artış beklenmemeli yılı cirolarıyla karşılaştırıldığında bu yıl geçen yılın aynı aydaki cirolarına göre yüzde arasında bir daralma olacağı görüşüm bu ay da devam ediyor. 2. Avrupa da devam eden ekonomik sorunlar bankaları zor durumda bırakıyor ve bankaların sermayeye ihtiyacı var. Bu nedenle de işletmelere kredi açarken çok dikkatli olmak zorundalar. Hatta sermayelerini güçlendirme amacıyla, bazı kredi yenilemiyorlar. Dolayısıyla geçen ay da belirttiğim üzere, Avrupa ya ait bu sorunlar alacakların tahsilinde sıkıntı yaratabilir. Alacak tahsiline daha fazla önem verilerek bu konudaki sigortalardan faydalanılmalıdır. 3. İç talep son aylarda daralmış ve otomotiv sektörünü üzmüştür ama önümüzdeki birkaç ay içinde daha olumlu bir seyir görebiliriz. Bunun en önemli sebebi de Merkez Bankası nın son yaptığı açıklamalar ve uygulamalarında faizleri gevşeteceği sinyalini vermiş olmasıdır. 12

13 4. Geçen ayki raporda Özellikle haziran sonuna doğru paritede yükseliş bekliyorum seviyeleri dip olabilir ve paritenin yeniden aralığına geldiğini görebiliriz yorumunu vermiştim. Parite 20 Haziran dan sonra 1.27 seviyelerine doğru yükseldi ve 1.26 seviyelerinde tutunmaya çalıştı, fakat Avrupa Merkez Bankası nın politika faizlerini yüzde 1 den yüzde 0,75 e indirmesiyle çok hızlı bir gerileme yaparak, 1.23 seviyesinin de altına sarktı ve seviyelerini gördü. Temmuz ayının 11 i itibariyle seviyesinde bulunuyor. Avrupa daki borç sıkıntılarının devam etmesi ve İtalya ile İspanya ya ilişkin endişelerin artması durumunda parite daha önce 2010 yılında gördüğü dip seviye olan aralığına kadar gerileyebilir. Bu yüzden paritede olacak yukarı yönlü hareketler, ileride tahsil edilecek olan Euro alacakların forward işlemleriyle satışı için fırsat yaratacaktır. Eğer parite yeniden 1.25 seviyelerinin üzerine çıkarsa, Euro olan alacaklar bankalarda yapılacak forward işlemleriyle sabitlenebilir. Çünkü Euro nun yeniden 1.30 lu seviyelere yükselmesi oldukça zor bir olasılık olarak karşımıza çıkıyor. 13

14 5. Avrupa da İspanya ve Yunanistan ın Euro dan çıkacağı korkularından kaynaklanarak dolar/tl kuru 1.87 seviyelerini gördükten sonra, 1.82 seviyesine kadar geriledi. Geçen ayki raporda, Bu aşamadan sonra teknik olarak dolar, bir süre aralığında kalabilir. Fakat enflasyon düşüş trendine girdiği için ve son dönemde petrolün fiyatının çok sert düşmesi nedeniyle cari açığın da 70 milyar doların altına inmesi nedeniyle dolarda, yukarı yönlü hareket olasılığı kısa vadede zayıflamıştır. Dolayısıyla bu ay içinde yeniden aralığına indiğini görebiliriz. Mesajını vermiştim. Dolar geçen bir aylık süre içinde ile aralığındaki bantta dalgalandı. Türkiye deki son olumlu ekonomik veriler TL yi güçlendirdi. Sadece Türkiye verilerine odaklanacak olsak, dolar/tl kurunun daha da aşağı seviyelere düşeceğini söyleyeceğim ama, dış piyasalar ve global ölçekteki gelişmeler çok fazla sürpriz yaratabiliyor. Bu nedenle çok net yön tahmini vermek zor oluyor. Fakat yine de şunu söyleyebiliriz. Temmuz ayında dolar için görülebilecek minimum seviyenin 1.79 civarı olduğunu düşünüyorum. Eğer dışsal şoklar nedeniyle seviyesi aşılırsa, dolar yeniden 1.87 seviyelerine doğru hareketlenebilecektir. SONUÇ: Haziran ayı, global piyasalar açısından yeni sorunların ve endişelerin ortaya çıktığı, ekonomik büyümeye ilişkin beklentilerin bozulduğu bir ay oldu. İç piyasada ise ödemelerde sıkıntılar yaşandı ve üreticiler, alacaklarını tahsil etmekte zorlandılar. Ekonomide yüksek faizin etkisiyle yeniden çek sirkülasyonu arttı ve nakit tahsilat yerine eski çekin yeni çekle yenilenmesi durumları çok fazla söz konusu oldu. Bu koşullar önümüzdeki bir iki ay içinde faizlerdeki gevşeme ile birlikte rahatlayabilir ve ödemeler biraz daha rahat yapılabilir bir duruma gelebilir. Ama unutulmamalı ki, rahatlamalar geçici olacaktır. Dış dünyadaki baskılar içeriye de belirgin şekilde yansıyacaktır. Dünya ekonomileri en az 10 yıl sürecek bir BÜYÜYEMEME hastalığına yakalanmıştır. Yüksek borç ve düşük büyüme dünya ekonomilerinin kuraklık dönemi olacaktır. Bu yüzden, otomotiv yan sanayi firmalarımız maliyete odaklanmalı ve yeni yatırımların ileride getireceği ek maliyetleri iyi hesaplamalılar yılı, Avrupa da sorunların derinleştiği ve Yunanistan a benzer sorunların çok sıkça yaşandığı bir yıl olmaya adaydır. Özellikle stok yönetimi ve alacak yönetimi önümüzdeki dönemde iş dünyasının en fazla önem vereceği ve ajandada en başta yer alacak konu başlıkları olmalıdır. 14