REPORT. Submitted to: TACSO Turkey Resident Advisor Gönderilen kişi: TACSO Türkiye Ülke Koordinatörü

Transkript

1 Project: Capacity Building of Civil Society in the IPA countries and Territories (Albania, Bosnia and Herzegovina, Croatia, FYR of Macedonia, Kosovo under UNSCR 1249/99, Montenegro, Serbia and Turkey); EuropeAid/127427/C/SER/Multi; TACSO Turkey Office REPORT Submitted to: TACSO Turkey Resident Advisor Gönderilen kişi: TACSO Türkiye Ülke Koordinatörü Submitted by: Gönderen kişi/ kurum: Bülent Avcılar, ÖZEV Activity and subject: Etkinlik ve konu: Nisan 2012 tarihleri arasında Hırvatistan ın Zagreb şehrindeki Engelli, Kadın ve Çocuk Ombudsmanlık Kurumlarıyla Ombudsmanlık Kurumu Üzerine Çalışma Toplantıları 26 Nisan 2012 tarihinde Human Right House Hırvatistan Temsilciliği ndeki İnsan Hakları Kuruluşlarıyla Çalışma Toplantıları; Anayasa Sürecinde Bir Aktör Olarak Dezavantajlılar başlıklı projemiz baskı grubu olarak dezavantajlı gruplardan engellilerin, kadınların ve çocukların ortak bir platformda, yeni anayasa ve bu yeni anayasa bağlı yasa/yönetmelik/tüzüklerin oluşum sürecine aktif olarak katılımını öngören bir dizi faaliyet planını içermektedir. Temel hedef, aktif vatandaşlık rolüyle sivil toplumun, anayasa yapıcı siyasi iradeyi etkileme, üzerinde baskı kurma amacıyla yeni anayasada söz sahibi olmasını sağlamaktır. Haziran 2011 seçimleri sonrasında TBMM de temsil edilen bütün partilerin eşit oranda temsil edilmesiyle oluşturulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu 19 Ekim 2011 tarihinde ilk toplantısını yaparak yeni bir anayasa çalışmalarını resmen başlatmıştır. Sivil toplumun aktif katılımcı rol alarak bu süreçte yer almasının anayasa yapıcı siyasi irade tarafından önemsenmesi ve teşvik edilmesi, sivil toplum örgütlerinin anayasa taslak çalışmalarının uzlaşma komisyonunca değerlendirmeye tabi tutulması ve bu yönde komisyonunun teknik ekip oluşturması, yeni anayasa sürecinde sivil toplumun taleplerinin dikkate alınacağının göstergesini oluşturmaktadır. Bu faktörler böyle bir projenin hedefine ulaşmasına katkı sağlayacak bir nitelik oluşturmaktadır. Projenin faaliyetlerinden bir tanesi olan iyi uygulama örneğinin yerinde izlenmesi çalışması kapsamında Hırvatistan daki sivil toplumun demokratikleşme perpsektifinde AB ye tam üyelik ve anayasa oluşturma süreçlerinde sivil katılımın paylaşılması çalışma

2 gezisinin önceliğini oluşturmaktadır. TACSO, projenin Hırvatistan çalışma gezisi faaliyetini finansal olarak desteklemiştir. Çalışma gezisi faaliyeti doğrultusunda Hırvatistan daki engelli, çocuk ve kadın ombudsmanlık kurumlarıyla yapılmış olan görüşmeler; Türkiye de yakın bir zamanda kurulacak olan ombudsmanlık kurumuna model olabilecek nitelikte olup olamayacağını göstermesi bakımından çalışma gezisinin önemli bir ayağını oluşturmuştur. Aynı zamanda 12 ülkede (Azerbaycan, Belarus, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Gürcistan, Kenya, Norveç, Polonya, Rusya Federasyonu, Uganda, İngiltere) ağı bulunan Human Rights House un Hırvatistan ofisiyle yapılan görüşmede ağın yapısı ve işleyişi hakkında bilgiler alınmış; bu yapının Türkiye de uygulanabilirliği Türkiye den katılımcı sivil toplum örgütlerince sorgulanmıştır. Bu anlamda katılımcı sivil toplum kuruşlarından ÖZEV ve ÖZ-GE DER, Human Right House yapısının Türkiye temsilciliğini oluşturmak üzere çalışmalara ve yazışmalara başlamıştır. Place and date of performed activity/training/event: Etkinlik/toplantı/ eğitimin yeri ve tarihi: Nisan 2012, Zagreb, Hırvatistan Data on participants: Katılımcılarla ilgili bilgiler (Toplam katılımcı sayısı, Yaş ve cinsiyet dağılımı, Çalışma alanları, Katıldıkları bölge/il) Akça ÜNSAL, TACSO Ankara Ofisi Temsilcisi olarak Ankara ilinden katıldı. Çalışma gezisini organize ve finanse eden TACSO, IPA ülkelerinde sivil toplum kuruluşlarının teknik kapasitesinin artmasına destek vermekte ve sivil toplum kuruluşlarının demokratik sürece katılımına katkıda bulunmaktadır. Bülent AVCILAR,

3 Türkiye Özürlüler Eğitim ve Dayanışma Vakfı (ÖZEV) adına çalışma gezisine Ankara ilinden katıldı yılında kurulan ÖZEV (Türkiye Özürlüler Eğitim ve Dayanışma Vakfı), engellilerin eğitimleri, tedavileri, bakımları, sosyal hayata uyumları ve ekonomik gerekçelerinin teminat altına alınması gibi temel sorunların çözümüne katkıda bulunmak amacının yanında engellilerin haklarının güçlü bir şekilde savunulması yönelik faaliyetlerde bulunan bir sivil toplum örgütüdür. Bu doğrultuda bütün engellilerin sosyal ve yasal haklarını korumak ve bu hakların toplum tarafından benimsenmesini sağlamak üzere faaliyetlerde bulunur. Berin ÇANLI, Özgürlüğünden Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği (ÖZ-GE DER) adına çalışma gezisine Ankara ilinden katıldı. ÖZ-GE Der, kanunla ihtilafa düşmüş; ceza, tutuk ve eğitim evlerinde bulunan, tahliye edilmiş ve / veya mağdur durumda olan gruplar başta olmak üzere tüm risk altındaki çocuk ve gençlerin ivedi ve temel ihtiyaçlarını karşılamak ve toplumsal yaşama uyum sağlamalarına destek olmak amacıyla hizmet vermekte olan bir sivil toplum örgütüdür. Hülya GÜLBAHAR, Anayasa Kadın Platformu adına çalışma gezisine İstanbul ilinden katıldı. Kadın Adayları Destekleme Derneği nin (KA-DER) bir önceki genel başkanlığını yürüten Hülya Gülbahar, aynı zamanda 2007 yılında kurulan Anayasa Kadın Platformu kurucusudur. Türkiye nin farklı bölgelerinden yaklaşık 200 sivil toplum kuruluşunun oluşturduğu Anayasa Kadın Platformu, Türkiye de anayasa çalışmalarını başlatan ilk sivil toplum oluşumu olma niteliğini taşımaktadır. Anayasa Kadın Platformu, kadın haklarının anayasada güvence altına alınmasını sağlamak üzere çalışmalar yapmış ve görüşlerini TBMM ye iletmiştir. Dilek KUMCU, TBMM Anayasa Alt Çalışma Komisyonu Danışman Üyesi olarak çalışma gezisine Ankara ilinden katıldı. Aynı zamanda Gündem Çocuk Derneği üyesi olarak çalışma gezisinde çocuk hakları alanında katkılar sundu. Elif SERBEST, Engelli Ayrımcılığını Önleme ve Mücadele Platformu adına Ankara ilinden katıldı. Engelli Ayrımcılığını Önleme ve Mücadele Platformu Sabancı Vakfı tarafından desteklenen bir proje hibesi tarafından oluşturulmuş; Türkiye de 32 engelli alanında çalışan sivil toplum kuruluşuna kapasite geliştirme eğitimi vermiş bir organizasyondur.

4 Şükriye HALAÇOĞLU, Kapadokya Kadın, Gençlik, Eğitim ve Kültür Derneği (KAP-DER) Kapadokya Kadın, Gençlik, Eğitim ve Kültür Derneği, toplumda kadının statüsünü yükseltmek, sağlıklı toplum yapısı oluşturmak için gençleri geleceğe hazırlamak; cinsiyet eşitliğini teşvik etmek, ayrımcılığın kaldırılması, kadının kamusal alandaki konumunun gelişmesi, her düzeydeki karar verme ve güç paylaşımında kadın ve erkek arasında eşitliği sağlamak için uğraşmak ve kadınların politik, ekonomik ve sosyal yaşama katılımlarını desteklemek, eğitim çalışmaları yapmak üzere dünyadaki gelişmeleri izlemek ve demokratik ve eşitlik haklarını elde etmelerine yönelik olarak, yeni yöntemleri uygulamaları konusunda kadınlara yardımcı olmak, Türkiye nin imza attığı uluslararası anlaşma ve sözleşmeler doğrultusunda kadınların toplumsal gelişmeye katılımını sağlayıcı eğitimler düzenlemek ve faaliyetleri yürütmekte olan bir sivil toplum kuruluşudur. Objectives of performed activity/training/event: Etkinlik/toplantı/ eğitimin amaçları: Anayasa Sürecinde Bir Aktör Olarak Dezavantajlılar başlıklı proje kapsamında Hırvatistan çalışma gezisinde hedeflenen üç amaç bulunmaktadır: (1) Hırvatistan da, AB ye tam üyelik sürecinde demokratikleşme perspektifi doğrultusunda sivil toplum kuruluşlarınının politika ve kamuoyu oluşturma süreçlerine katılımları ne ölçüde gerçekleşmiştir ve yöntemleri neler olmuştur? (2) AB ye tam üyelik sürecinde 2010 yılında kapsamlı şekilde anayasasında önemli değişiklikler yapan Hırvatistan da, anayasa değişiklik sürecine sivil toplum kuruluşlarının katılımı ne ölçüde gerçekleşmiştir; araç ve yöntemleri neler olmuştur? (3) Hırvatistan daki ombudsmanlık kurumlarının yapısı, çalışma alanları ve işleyişi hakkında bilgi edinmek; Hırvatistan ombudsmanlık modeli Türkiye de önümüzdeki dönemde oluşturulması planlanan ombudsmanlık kurumunun yapısına model alınabilir mi? Short description of agenda / flow of the performed activity: Gündemin kısa açıklaması/ Etkinlik/toplantı/ eğitimin akışı: 24/04/2012 Croatian Union Physically Disabled Persons Associations (CUPDPA) 24/04/2012 TACSO Croatia Office 25/04/2012 Office of Ombudsman for People with Disabilities 25/04/2012 Center of Education and Counseling of Woman

5 26/04/2012 Office of Ombudsman for Gender of Equality 26/04/2012 Human Rights House: Centre for Peace Studies 26/04/2012 Human Rights House: Documenta 26/04/2012 Human Rights House: Babe! 26/04/2012 Human Rights House: Civic Committee for Human Rights 26/04/2012 Human Rights House: APEO/UPIM 26/04/2012 Human Rights House: Svitanje 12 Eylül 2010 referandumuyla gerçekleşen anayasa değişikliğiyle beraber Türkiye de kamu denetçiliği (ombudsmanlık) kurumunun kurulması yasalaşmıştır. Ancak anayasanın 74.maddesinde yer alan kamu denetçiliği henüz hayata geçirilmemiştir. Hırvatistan çalışma ziyareti kapsamında engelli, kadın ve çocuk ombudsmanlıklarıyla yapılan görüşmeler neticesinde Türkiye de nasıl bir yapıda ombudsmanlık kurumu kurulmalı sorusuna, Hırvatistan modeli ne ölçüde model alınabilir sorusuna cevap aranmıştır. Human Rights House Network Hırvatistan Ofisi ile yapılan görüşmelerde, ağın yapısı ve işleyişi hakkında; yapı içerisinde yer alan insan hakları örgütü temsilcilerinden bilgiler alınmıştır. Bu doğrultuda bu yapının Türkiye de kurulabilirliği sorgulanmış ve Türkiye den katılımcı sivil toplum kuruluşlarının bu anlamda yapacağı çalışmalara önçalışma niteliği oluşturmuştur. Evaluation of the activity: Etkinlik/toplantı/ eğitimin genel değerlendirmesi ( dağıtıldı ise değerlendirme anketi sonuçları) Çocuk Alanından İzlenimler: Hırvatistan da resmi çocuk koruma sistemi bulunmakta olup, birlemiş milletler çocuk hakları sözleşmesi ise 1991 yılında yürürlüğe girmiştir. Çocuk ombudsmanlığı kurumu, genel ombudsmanlık kurumunun oluşmasından sonra yasa ile 2003 yılında oluşturulmuştur. Önce ufak bir büroda işlevine başlayan çocuk ombudsmanlık ofisi, parlamentoya bağlı bir kurum olarak kurgulanmıştır. Ancak parlamentoya bağımlılık ve hükümete bağımlılık konularında evrensel insan hakları hukukunun bağımsızlık ilkeleri ile bağdaşmamaktadır. Nitekim üç ayrı bölgede de büroları bulunmakta olan çocuk ombudsmanlığı ofisi için, yapılan yüzyüze görüşmelerde Bağımsız ve özerk bir kurum niteliğinin hasıl olduğu belirtilmiştir. Ombuds seçimi için açık çağrı yapılmakta, yapılan başvuruları incelemek için hükümet tarafından bir komite oluşturmaktadır. Komite yapılan başvuruları inceleyerek parlamentoya ombuds olmasını önerdiği kişiyi bildirmektedir. Önerilen kişinin seçimi parlamento tarafından

6 yapılmaktadır ancak bu seçimin tarafsız veya bağımsızlık ilkelerine uygun gerçekleştiğini söyleyebilmek için yeterli değildir. Nitekim hükümet tarafından başvuruları inceleyen ve ombuds olmasını önerdiği kişiyi hangi kriterlere göre seçtiği bilinmemektedir. Kriterler bakımından bir diğer belirtilmesi gereken husus kriterliğin objektifliğidir. ombuds un sekiz yılda bir önerilen adaylar arasından parlamento tarafından seçilmekte olup, aynı kişi yeniden seçilebiliyor. Ofis, uzman hizmeti ve genel hizmet olmak üzere iki bölümden oluşuyor. Ombudsperson un iki yardımcısı var. Kurumda, ayrıca altı danışman ile idari ve finans konularından sorumlu dört personel de bulunuyor. Görevliler, hukuk, psikoloji, sosyal ve beşeri bilimler, medya, bilişim, mali konular ve ofis yönetimi gibi konularda eğitim almış kişilerden oluşmakta.. Çocuk haklarının korunmasını, izlenmesini sağlamak, yasama ve yürütme makamlarının çocuk haklarını dikkate almasını etkilemek amacıyla, çocukların görüş ve tutumlarını kabul ve teşvik etmek, yetişkinleri ile çocukları çocuk hakları konusunda bilgilendirmek için kurulmuştur. Hırvatistan Cumhuriyeti nin ilk uzmanlaşmış kurumudur. Kurumda yaklaşık onbeş (bazı yerlerde on deniyor) personel bulunmakta. Parlamento ya yılda bir defa yıllık rapor sunulmaktadır.ofis, aynı zamanda, ENOC( European Network of Ombudspersons for Children) ve CRONSEE (Children's Rights Ombudspersons Network in South and Eastern Europe) üyesi. Çeşitli konularda şikayetler alıyorlar, geçen yıl toplam 1054 şikayet alınmış yaş arası 25 çocuk üyeleri var. Çocuklara ulaşmada temel araç olarak okullar kullanılıyor. Okullarda çocuk ombudsmanlığı tanıtılıyor düzenli olarak, devamında ise başvuru dönemlerinde (her eğitim döneminin başlangıcında) afişler aracılığıyla duyurular yapılıyor. Duyurular neticesinde başvuru yapılan çocuklar gönüllülük esasına göre belirleniyor. Üye olma kriterlerinde öncelikle gönüllü olmak, gönüllülere niçin üye olmak istedikleri soruluyor ayrıca gönüllülerin oranının, ülkedeki temsili yansıtmasına dikkat ediliyor. Ombudsmanlık ofisinin başlıca öncelikleri arasında çocuklarla işbirliği geliyor. Bu nedenle, MMS olarak adlandırılan gençlik danışmanları ağı ile yılda bir defa ulusal ve birkaç defa da bölgesel toplantılar düzenleniyor. Ayrıca bu ağın üyeleri, çocukların hakları ve ebeveyn sorumlulukları yasal statüsü çalışmalarında, Avrupa Konseyi danışma sürecine dahil olmuşlar. Yılda iki defa uluslararası toplantı düzenleniyor, iki veya üç gün süren bu toplantılarda çeşitli konular görüşülüyor. Bu toplantıların işlevi bir nevi danışma kurulu mekanizması gibi. Medya ya gerektikçe bilgilendirme yapılıyor, düzenli bir bilgilendirme sistemi bulunmamakta. Hırvatistan Anayasasında sadece genel ombusmanlık sistemi yer almaktadır.

7 Çocuklarda cinsel ilişki yaşı 15 olmakla birlikte, üye çocuklar tarafından bunun 16 ya çıkması istenmiş. Her yıl STK ve medya temsilcileriyle ortak bir toplantı yapılıyor. Geçen yıl, okullarda 2500 çocuğun katılımıyla bir araştırma gerekleştirilmiş. Cezai ehliyet 14 yaşında başlıyor. Çocuklar yaş arası rehabilitasyona alınıyorlar. Çocukların özgürlüklerinden yoksun bırakılması ise çok ağır olarak nitelendirilebilecek suçlar için veya tekrarlanan suçlar için mümkün olabilmektedir. Savcı, çocukları hakim yerine genelde rehabilitasyona sevk ediyor. (Opportunity system). Son sekiz yıllık faaliyetleri boyunca ombudsmanlık ofisi, aktif olarak çocukların da katılımıyla disiplinler arası uzman ekibiyle çalışmalar yürütmekte. Engellilik Alanından İzlenimler: Parlamento tarafından 10 Ekim 2007 tarihinde oluşturulan yasayla çalışmalarını yürüten Engelli Ombudsmanlığı nın başlıca görevlerini şu şekilde tanımlamıştır: - Engelli sorunlarına yönelik öneriler geliştirmek - Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere Hırvatistan ın taraf olduğu diğer uluslararası engelli haklarına dair sözleşmelerinin yükümlülüklerini takip etmek - Engellilerin sorunlarına yönelik önlemler almak - Uyarı görevini yasa yapıcılara karşı kullanmak - Kamuoyunu engelli hakları konusunda bilgilendirmek üzere çalışmalar yapmak - Engelli hakları için ayrımcılığa uğrayan kişilere avukat sağlamak - Düzenli olarak engelli ayrımcılığıyla ilgili izleme faaliyetlerinde bulunmak - Sivil toplum kuruluşlarıyla beraber engelli hakları konusunda çalışmalar yapmak - Devlet Savcılığını tespit edilen engelli ayrımcılığı alanlarında uyarmak ve harekete geçmesini sağlamak - Yıllık raporlar hazırlayarak parlamentoya sunmak Engelli ombudsmanı olarak en az yüksek lisansını sosyal bilimlerde tamamlamış ve engelli hakları ve çalışmaları konusunda en az 10 yıllık deneyimi olma şartı bulunmaktadır. Ombudsmanın geçmişinde herhangi bir siyasi parti ve oluşuma üye olmaması şartı gözetilmektedir. Engelli Ombudsmanı olabilmenin en önemli ayırt edici özelliği ombudsmanın da engelli olması şartıdır. Ombudsmanlığın engelli alanlarında ayrımcılık tespitleri genel olarak; şiddet, cinsel taciz, istismar, sömürü, ihmal ve dikkatsiz tedavi kaynaklı ayrımcılıklardır.

8 Spesifik olarak engelli gençlerle çalışmalar yürütmekte olan bir sivil toplum çalışanı olarak bu çalışma ziyaretinde özellikle ülkemizde uygulaması bulunmayan ombudsmanlık kurumunu daha yakından tanıma fırsatı bulduk. Bilhassa çalışma ziyaretinin ilk günü Engelli Bireyler için Ombudsmanlık Ofisi ne gerçekleştirdiğimiz ziyaret sırasında öncelikle ombudsmanlık kurumunun yapısı, işleyişi ile ilgili aklımızdaki tüm soruları yöneltme fırsatı bulduk. Ancak ilk ziyaret ettiğimiz kurumla görüşmeden itibaren şunu anladık ki orada bulunmamızın öncelikli sebeplerinden olan Anayasa değişikliği süreci ile ilgili beklentimiz oranında büyük bir sivil toplum katılımı ve etkisi olmamış. Yapılan değişikliklerin özünü ise Avrupa Birliği tam üyeliği oluşturuyor. Bu anlamda ülkemizdeki sürece katkı sağlayabilecek somut verilerle dönemedik. Ancak beklentilerimizi tam anlamıyla karşılayan bir konu sivil toplumun devlet ve hükümet tarafından ciddiye alınır ve kabul görür olmasını görmek oldu. Ülkemizle mukayese edildiğinde sivil toplum kuruluşlarının gücünü açıkça görebildik. Özellikle toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları konusunda ulusal ve uluslararası birçok çalışma yürüten CESI bu alandaki toplumsal gelişmeye oldukça katkı sunmuş görünüyordu. Engelliler alanında oldukça etkin ve kapsayıcı bir şemsiye kuruluş olan CUPDPA ile yaptığımız görüşme ise benzer amaçla ancak farklı bir örgütlenme yapısı ile engelli örgütlerini biraraya getiren platformumuzun gelecekteki çalışmaları açısından ilham vericiydi. CUPDPA başkan ve çalışanlarından Hırvatistan da engellilere yaklaşım, ayrımcılık, katılım ve erişilebilirlik konularında bilgiler alma şansı bulduk. Aynı şekilde kendilerine de Türkiye de engellilerin aynı başlıklar altında durumunu özetler nitelikte bilgiler aktardık. Bu kuruluş ile ileride ortak çalışmalar yürütme konusunda hemfikir olduk. İçinde bulundukları koşullar, nüfus özellikleri, yakın tarihleri ve yeniden yapılanma süreçleri gözönünde bulundurularak birebir modelleme yapılamasa bile kendi sivil toplum çalışmalarımızda faydalanabileceğimiz bilgi ve izlenimlerle döndük. Kadın Alanından İzlenimler Hırvatistan Hükümeti nin cinsiyet eşitliğinin güçlendirilmesi konusunda oldukça kuvvetli bir mekanizmaya sahip olduğu görülmüştür. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Hükümet Ofisi, Cinsiyet Eşitliği Ombudu, Hırvatistan Parlamentosu Kadın-Erkek Eşitliği Komisyonu ve yanısıra Hırvatistan ın 20 idari bölgesinin tümünde toplumsal cinsiyet eşitliği kurulları bulunmaktadır. Hırvatistan hükümeti tarafından, 1996 yılında tüm bakanlıklar ve ilgili devlet kurumlarının temsilcilerinden oluşan ve bir danışma kurulu görevi görmesi planlanan Eşitlik Sorunları Komisyonunu kurulmuş ve ulusal politikaların işlevsel olarak güçlendirilmesi yönünde bir takım kurumsal değişiklikler de yapılmıştır yılında ismi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu olarak değiştirilen organ, 2003 yılında feshedilmiştir. Öğrenilmiş dersler ve yeni yasal düzenlemeler sonucu; Cinsiyet Eşitliği Yasası ve Ulusal Eylem Planının uygulanmasından sorumlu ulusal bir uzman kuruluş olarak Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Hükümet Ofisi kurulmuştur.

9 Cinsiyet Eşitliği Ombudu nun ise, birincil sorumluluğu toplumsal cinsiyet, cinsel kimlik, ifade ve cinsel yönelim temelindeki şikayetlerle ilgilenmektir yılında yapılan Anayasa değişikliği ile anayasal düzenin en yüksek değerleri arasına cinsiyet eşitliği nin dahil edilmesinden sonra, Hırvatistan Parlamentosu 23 Temmuz 2003 te özel olarak cinsiyete dayalı ayrımcılığı önlemek amacıyla Cinsiyet Eşitliği Yasasını çıkartmıştır. Aynı zamanda, iki ayrımcılık karşıtı yasa da kabul edilmiştir; Aile İçi Şiddet ten Koruma Kanunu ve Eşcinsel Evlilik Hakkında Kanun yılında, Parlamento geçerli uluslarası standartlar ve cinsiyet eşitliğine ilişkin AB hükümleri doğrultusunda yeni Cisiyet Eşitliği Yasası nı kabul etmiştir. Yasa uyarınca, cinsiyet, medeni hal veya aile statüsü veya cinsel yönelim temelli ayrımcılık yapılması yasaklanmıştır. Ayrımcılık karşıtı yasa ise 1 Ocak 2009 da yürürlüğe girmiştir. Cinsiyet Eşitliği Yasası, toplumsal cinsiyet eşitliğini Hırvatistanın anayasal düzeninin temel bir değeri olarak korur ve teşvik eder, siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, eğitsel ve diğer tüm toplumsal alanlarda kadın ve erkekler için eşit fırsatlar yaratılmasını sağlar. Yasa ile, ilk kez toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılığın tanımı; BM Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi ( CEDAW) hükümlerine dayanarak, ortaya çıktığı tüm şekilleriye (doğrudan / dolaylı / taciz / cinsel taciz) gerçek bir eşitsizlik olarak belirlendi. Hırvatistan da, cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi politikaları devletin en üst düzeyinde Parlamento kararı ve 1997 ile 2001 yıllarında ulusal eylem planları ile kabul edilmiştir. Halihazırda, Cinsiyet Eşitliği nin Teşvik Edilmesi Ulusal Politikası, , kadın haklarının geliştirilmesi konusunda bir temel teşkil etmektedir Ulusal Politikası ve Pekin Eylem Platformu ile Pekin+5 Genel Kurulu nun Özel Oturum çıktıları temel alınarak, kadın haklarının geliştirilmesine ilişkin hedefler ve eylem modelleri için ek bir çerçeve belirlenmiştir yılında kabul edilen yeni Ulusal Politika da, bir öncekine eklemeler yapılarak, cinsiyet eşitliğinin teşvik edilmesi ve ilerlemesi için hem ulusal hem de yerel düzeyde kurumsal bir ağ kurulması ilkesi tanımlanmıştır. Söz konusu Ulusal Eylem Planları nın hazırlanması sürecine cinsiyet eşitliği alanında çalışan sivil toplum kuruluşları da katılmış, bu sayede kadının statüsü ve Pekin Eylem Platformu deklarasyonunun uygulanması konularında, devlet ve sivil toplum arasında tam bir işbirliği yapılması sağlanmıştır. Türkiye için Human Rights House Network Münkün mü? Human Right House Vakfı Norveç in Oslo Kenti nde bulunan bağımsız ve kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu olarak dünya çapında İnsan Hakları Evi nin kurulmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Human Rights House bugüne kadar 12 ülkede (Azerbaycan, Belarus, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Gürcistan, Kenya, Norveç, Polonya, Rusya Federasyonu, Uganda, İngiltere) bir ağa / temsilciğe sahiptir.

10 Bir ülkede İnsan Hakları Evi nin kurulabilmesi, o ülkedeki örgütlenme, ifade ve insan hakları savunucusu olma özgürlüklerinin sınavdan geçmesi anlamı taşıdığını Human Rights House Foundation (HRHF) tüzüğünde belirtmiştir. Türkiye deki farklı alanlarda insan hakkı temelli çalışan sivil toplum kuruluşlarından meydana gelen bir grup, Hırvatistan Human Rights House Ofis in yapılanması hakkında bilgi almış, bu ağın Türkiye de uygulamaya koymak için bürokratik işlemlere ÖZEV öncülüğünde başlanmıştır. Bu anlamda Hırvatistan Human Rights House Ofisi ile yapılan çalışma ziyaretinin oldukça verimli geçmesi tüm katılımcı sivil toplum örgütlerince hemfikir olunan bir konu olarak tespit edilmiştir. Human Rights House a Dair; Bir ülkede Human Rights House kurulduğunda, insan hakları örgütleri çalışmalarını bir binada toplarlar; bunun nedeni: - işbirliği ve yardımlaşmayı teşvik edecek bir ortam yaratmak, - örgütler arasında network kurma, manevi destek ve dayanışmayı güçlendirmek, - masrafları kısarak proje ve çalışmalara gereken parayı sağlamak, - örgütleri halkın ve karar vericilerin gözünde daha görünür kılmak, - ortak etkinliklerin sinerji etkisi ve işbirliği yaratma potansiyeli Human Rights House ilkelerini ise şu şekilde belirlemiştir: - Bağımsızlık: Ev bağımsız bir kurum olmalıdır. - Sürdürülebilirlik: İnsan Hakları Evi kuruluşların bağış fonlarına daha az bağımlı olmaları için, uzun vadeli masrafları azaltmayı amaçlayan bir yatırımdır. Böylece Ev kuruluşların temel çalışmalarını sürdürmelerine yardımcı olacaktır. - Çeşitlilik: Evi meydana getiren kuruluşlar farklı alanlarla ilgilenmelidir. Bunlar toplumun sorunları ve ihtiyaçlarını yansıtmalıdır. - Eşitlik: Katılan her kuruluş eşit ortak olmalıdır. - Demokrasi: Ev ortak kuruluşların eşit katılımı ve temsiliyle yönetilmeli ve işletilmelidir. - Düşük Masraf: Ev in ortak kuruluşlar tarafından kullanılmasından dolayı kuruluşlar kira giderlerinde önemli bir tasarruf sağlayacaktır. - Güvenlik: İnsan Hakları Evi, üye kuruluşlar ve içeride çalışan aktivistlerin korunmasını ve güvenliğini sağlamalıdır. - Ortak Alanlar: İnsan Hakları Evi nde ortak kuruluşlar ve kullanıcılar için kullanışlı ortak alanlara sahip olmalıdır; toplantı odaları, dökümentasyon merkezileri ve toplantı salonları gibi.

11 List of materials/ handouts delivered to participants: Katılımcılara dağıtılan dökümanlar: Hırvatistan Anti-Discrimination Act Belgesi Ombudsmanlık Kuruluşlarının Çalışma Kitapçıkları Human Rights House Network Hakkında Bilgi Kitapçıkları