TÜRKİYE SÜT SEKTÖRÜNDE YENİ BİR MODEL

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE SÜT SEKTÖRÜNDE YENİ BİR MODEL"

Levent Büker
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜRKİYE SÜT SEKTÖRÜNDE YENİ BİR MODEL Dr. Nurullah ÖZCAN Ziraat Yük.Mühendisi Tarım Ekonomisti

2 SÜT T SEKTÖRÜNDE MEVCUT DURUM Piyasada çok sayıdaki üretici, az sayıdaki alıcı var. Dolayısıyla yla alıcılar ların n piyasada üstünlüğü daha fazladır. Süt üreticileri dağı ğınık k bir organizasyon içindeler indeler ( Süt S t Birliği, i, Hay-koop koop,, DSYMB vb.). Bu durum girdi fiyatlarında olan diğer olumsuz faktörler üretimde istikrarsızl zlığa, süt s fiyatlarında dengesizliğe, e, ekonomide çökünt ntüye sebep olurken, tüketicileri t de daha pahalı ve kalitesiz süt s t ve ürünlerine mahkum etmektedir.

Süt üreticileri dağı ğınık k bir organizasyon içindeler indeler ( Süt S t Birliği, i, Hay-koop koop,, DSYMB vb.).

3 SÜT T SEKTÖRÜNDE NEDEN BİR B R MODELE İHTİYAÇ DUYULMAKTA Türkiye süt s t sektöründe kaliteli çiğ süt üretimi ve arzın devamlılığı ığı sağlamak üzere piyasanın n düzenlenmesine d ihtiyaç vardır. r.

4 SÜT T SEKTÖRÜNDE NEDEN BİR B R MODELE İHTİYAÇ DUYULMAKTA Süt t piyasasının n düzenli d çalışması için in süt s üreticilerini ve süt s t işleyen i sanayicileri belli bir platformda buluşmas masını sağlamak. AB müzakerelerinde m TürkiyeT rkiye de süt s üretim kotasının n yüksek y olmasını sağlamak, Türkiye de üretilen çiğ süte, kalite garantisi veren güçg üçlü bir süt s üretici teşkilat kilatın oluşmas masını sağlamak.

AB müzakerelerinde m TürkiyeT rkiye de süt s üretim kotasının n yüksek y olmasını sağlamak, Türkiye de

5 TÜRKİYE SÜT SEKTÖRÜNÜN MEVCUT YAPISI TÜKETİCİ DERNEKLERİ KAMU MESLEK ÖRGÜTÜ (TZOB) ÜRETİCİLER İŞLEYİCİLER Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği (Süt-Bir) Köy Kalkınma Kooperatifleri (Köy- Koop) SET-BİR Üyeleri Mandıralar Tüm Süt Et ve Damızlık Sığır Yet. Derneği TÜSEDA Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Orman Köyleri Kalkınma Kooperatifleri (Or- Koop) Hayvancılık Kooperatifleri D TÜRK ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSLERİ HAY-KOOP BİRLİĞİ SET-BİR Üyesi Olmayan İşleyiciler

6 YASAL DURUM Süt üreticileri ve sanayicilerinin bölge b ve ülke çapında örgütlenebilmesi için i in yasal dayanağı gerekmektedir. Bununla ilgili Kanun taslağı ğı,, Tarım m ve Köyişleri Bakanlığı ığının n organize edeceği i bir çalışma grubunda, sektör r temsilcileri ile birlikte hazırlanacak, onay için i in TBMM e sunulacaktır. Bu kapsamda kurulacak Ulusal Süt S Üreticileri Teşkilat kilatı (USÜT), AB nin sektörle ilgili mevzuat uyumu ve uygulamaya yönelik y işleminde, i laboratuar testlerine dayanarak süt s t kalite güvencesi veren sorumlu kuruluş olarak görev g yapabilecektir.

birlikte hazırlanacak, onay için i in TBMM e sunulacaktır.

7 TÜRKİYE DE SÜT S T SEKTÖRÜNÜN N YENİDEN YAPILANDIRILMASI SÜT ÜRETİCİLERİ AÇISINDAN Türkiye de pazar için i in üretilen toplam çiğ sütün üreticiler tarafından ülke çapında kurulacak bir süt örgütü çatısı altında olmak üzere, kontrol altına alınmas nması gerekmektedir. Kontrol altına alınan toplam çiğ sütün n tamamının süt t fabrikalarından geçmesi sağlanarak, sağlıkl klı süt t ve süt s ürünleri üretimi garanti altına alınacak, böylece süt s üreticileri, sanayicileri ve tüketiciler t gözetilmiş olacaktır.

8 SÜT ÜRETİCİLERİİL L (bölge) TEŞKİLATI YAPISI İllerdeki mevcut süt s örgütleri (kooperatif, birlikler v.b) yeni yapı içerisinde yer alacak ve il (bölge) teşkilat kilatını oluşturmada etkin rol oynayacaktır. En az (10) süt s t hayvanına na sahip her üretici İl Teşkilat kilatına üye olabilecektir. Üreticiler her ilde seçimle İl l (bölge) Süt S Üretici Teşkilat kilatı Yönetim Kurulunu seçer. er. Süt Üreticileri İl l (bölge( lge) ) Teşkilat kilatı Yönetim Kurulu 7 asil 5 yedek üyeden oluşur. ur. İl l (bölge)te lge)teşkilatı içinde inde Yönetim Y Kurulu, teşkilat kilatın işlerini yürütmek y üzere profesyonel bir sorumlu müdür r ve teknik ekip oluşturabilir. Yönetim Kurulu karar merciidir.

En az (10) süt s t hayvanına na sahip her üretici İl Teşkilat kilatına üye olabilecektir.

9 SÜT ÜRETİCİLERİİL (bölge)teşkilati (SÜİT) FAALİYETLERİ SÜT PAZARLAMA SÜT TOPLAMA, TAŞIMA, GEREKİRSE SÜT İŞLEME Çiftlik yönetimi Veterinerlik hizmeti

10 SÜT ÜRETİCİLERİİL L (bölge)te lge)teşkilatinin (SÜİT) Pazarlama Fonksiyonu İl l sınırlars rlarındaki süt s çiftliklerinden her gün g çiğ sütün toplanmasını organize etmek ve süt s t fabrikalarına ulaşı şımını sağlamak Sütün n kalitesinden sorumlu kuruluş olarak çiğ sütü akredite laboratuarlarında düzenli d test etmek Teşkilat, üreticilerin belli kalite ürettiği i tüm t çiğ sütü almak, üreticiler de sözles zleşme kapsamında ürettikleri çiğ sütü Teşkilata vermek zorundadır. r. Süt t fabrikalarına satılan sütün s n parasını tahsil etmek Süt t sektörüyle uyum içinde, i inde, talebi yükseltmek y üzere satış ışta teşvik primi uygulamak Araştırma rma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmak.

belli kalite ürettiği i tüm t çiğ sütü almak, üreticiler de sözles zleşme kapsamında ürettikleri çiğ sütü Teşkilata vermek zorundadır. r.

11 SÜT ÜRETİCİLERİİL L (bölge) TEŞKİLATININ (SÜİT) Çiğ Süt t Toplama Fonksiyonu Mevcut süt s t toplama yapısını bozmadan, çiğ süt toplama ve sağlıkl klı sütü fabrikalara teslim etmek üzere organize olması İlave toplama araçlar larının n devreye girmesi halinde soğutma sistemli süt s t taşı şıma araçlar larının yönetiminden sorumlu olması Süt t fabrikalarının n olmadığı veya yetersiz olduğu yerlerde, ihtiyaç duyulması halinde, modern süt s fabrikaları kurmak

larının n devreye girmesi halinde soğutma sistemli süt s t taşı şıma araçlar larının yönetiminden sorumlu olması

12 SÜT ÜRETİCİLERİİL L TEŞKİLATININ (SÜİT) Çiftlik Yönetimi Y ve Veterinerlik Hizmetleri Çiftlik yönetimi y hizmetleri vermek Veteriner hizmetleri sağlamak

13 ULUSAL SÜT S ÜRETİCİLERİ TEŞKİLATI (USÜT) İl l (bölge)te lge)teşkilatları en üst örgüt t olan Ulusal Süt S Üreticileri Teşkilat kilatını (USÜT) kurarlar Her il (bölge) teşkilat kilatından seçilen delegeler USÜT T Yönetim Y Kurulunu seçer. er. Yönetim Kurulu 11 asil 7 Yedek üyeden oluşur. ur. USÜT nin merkezi Ankara dır. r. Yönetim Kurulu karar alma merciidir.

kilatından seçilen delegeler USÜT T Yönetim Y Kurulunu seçer. er.

14 ULUSAL SÜT ÜRETİCİLER TEŞKİLATI (USÜT) 11 ÜYE EGE BÖLGESİ (3 Yönetim Kurulu Üyesi) MARMARA TARAKYA BÖLGESİ (3 Yönt. Kur. Üyesi) GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ (1 Yönt. Krl. Üyesi) KARADENİZ BÖLGESİ (1 Yönt. Krl. Üyesi) İÇANADOLU BÖLGESİ (1 Yönt. Krl. Üyesi) AKDENİZ BÖLGESİ (1 Yönt. Krl. Üyesi) DOĞU ANADOL U BÖLGESİ (1 Yönt. Krl. Üyesi)

Krl. Üyesi) KARADENİZ BÖLGESİ (1 Yönt. Krl. Üyesi) İÇANADOLU BÖLGESİ (1 Yönt. Krl. Üyesi) AKDENİZ BÖLGESİ (1 Yönt.

15 SÜT T SANAYİCİLER LERİ AÇISINDAN Modern süt s t fabrikaları sanayicileri (SET-BİR +diğerleri) ile Mandıra işletmecilerinin i oluşturaca turacağı bir federasyon (Türkiye Süt İşleyenler Federasyonu- TSİF), süt sanayicilerinin tek bir ses olmasını sağlamal lamalıdır. Modern Süt S t Fabrikaları,, pazara intikal eden sütün s % 30 sini işlemektedir. i Mandıralar, pazara intikal eden sütün s n % sini işlemektediri

TSİF), süt sanayicilerinin tek bir ses olmasını sağlamal lamalıdır.

16 TÜRKİYE SÜT İŞLEYENLER FEDERASYONU (TSİF) SET-BİR MANDRALAR DİĞER MODERN SÜT İŞLEYEN SANAYİCİLER

17 ULUSAL SÜT S T KOMİTES TESİ Süt t talebinin artırılmas lması için in TSİF, USÜT, TDSYMB ve TKB dan oluşan Ulusal Süt S t Komitesi (USK) oluşturulacakt turulacaktır. r. Komitenin talebi artırmaya rmaya yönelik y aşağıa ğıda yer alan faaliyetleri yürütmek y üzere USK üyeleri tarafından FON oluşturulur. Bakanlık k da bu fona katkı sağlar. USK TürkiyeT rkiye de süt s t talebini artırmak rmak üzere gerekli çalışmaları organize eder, program hazırlar ve uygular. Tüketiciler derneği i ile işbirlii birliği i yapar. Bunlar; okul sütüs programı,, reklamlar, ilanlar, araştırma rma- geliştirme v.b.faaliyetlerdir. Komite, Türkiye T süt s t sektörüyle ilgili strateji belirlemek üzere çalışmalar yapmak veya yaptırmak faaliyetinde de bulunur. Komite ayrıca çiğ süt t fiyatlarının n belirlenmesi için i in Ulusal Çiğ Süt t Fiyatlandırma Teknik Komitesini oluşturur Komite ÇSFTK tarafından kendisine sunulan çiğ süt t fiyatı ve müdahale m fiyatını onaylar ve uygular

USK TürkiyeT rkiye de süt s t talebini artırmak rmak üzere gerekli çalışmaları organize eder, program hazırlar ve uygular. Tüketiciler derneği i ile işbirlii birliği i yapar.

18 ULUSAL SÜT KOMİTESİ (USK) ULUSAL SÜT ÜRETİCİLERİ TEŞKİLATI (3 Kişi) DAMIZLIK SÜT SIĞIRI YETİŞTİRİCİLE Rİ BİRLİĞİ (DSYMB) (1 kişi) TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI (1 Kişi) TÜRKİYE SÜT İŞLEYENLER FEDERASYONU (4 KİŞİ)

Rİ BİRLİĞİ (DSYMB) (1 kişi) TARIM VE KÖYİŞLERİ

19 ÇİĞ SÜT T FİYATLANDIRMA F TEKNİK KOMİTES TESİ Türkiye de çiğ sütün n fiyatları Ulusal Süt S Üreticileri Teşkilat kilatı (USÜT), Tarım m Bakanlığı ile Türkiye T Süt S İşleyenler Federasyonu (TSİF) tarafından oluşturulan Çiğ Süt t Fiyatlandırma Teknik Komitesi (ÇSFTK) tarafından belirlenecektir Anlaşmazl mazlık k halinde Tarım m ve Köyişleri Bakanlığı ığı nın n komitede bulunan yetkilisi arabulucu olacaktır Süt t fiyatları,, mevsimsel dalgalanmalara, çiğ sütün n işlenecei leneceği ürünlere ve/veya sütün s bileşenlerine enlerine göre g olmak üzere ÇSFTK tarafından süt üretim sezonu öncesinde yapılacak toplantılarda larda belirlenir ve USK nin onayına sunulur. Komite ayrıca müdahale m fiyatlarını belirler ve USK nin onayına sunar.

n komitede bulunan yetkilisi arabulucu olacaktır Süt t fiyatları,, mevsimsel dalgalanmalara, çiğ sütün n işlenecei leneceği ürünlere ve/veya sütün s bileşenlerine enlerine göre g

20 ÇİĞ SÜT FİYATLANDIRMA TEKNİK KOMİTESİ (ÇSFTK) ULUSAL SÜT ÜRETİCİLERİ TEŞKİLATI (USÜT) TEMSİLCİLERİ TKB ATANAN BİR ÜYESİ TÜRKİYE SÜT İŞLEYENLER FEDERASYONU (TSİF) TEMSİLCİLERİ

21 TEŞEKK EKKÜRLER

Benzer belgeler

31 Mart 2013 PAZAR. Resmî Gazete. Sayı : YÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: HAYVAN ISLAHI KOMİTESİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI

31 Mart 2013 PAZAR. Resmî Gazete. Sayı : YÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: HAYVAN ISLAHI KOMİTESİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI 31 Mart 2013 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 28604 YÖNETMELİK Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: HAYVAN ISLAHI KOMİTESİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak