Dişhekimi olarak vazgeçmemizin mümkün olmadığı en önemli meslek özelliğimiz, kendi kendimizi yönetiyor olmamızdır.

Transkript

1 Değerli Basın Mensubu, Dişhekimi olarak vazgeçmemizin mümkün olmadığı en önemli meslek özelliğimiz, kendi kendimizi yönetiyor olmamızdır. Sizin de gayet iyi bildiğiniz gibi, en doğru dişhekimliği hizmetini; dişhekiminin herhangi bir baskı olmadan, serbestçe, kendi özgür iradesi, vicdanı ve tıbbi bilgileriyle verebileceği bütün dünyada kabul edilmiş bir mesleki gerçekliktir. Hastamıza koyacağımız teşhisin tıbbi ve etik temelli olması, dişhekiminin kendi kendini yönetiyor olma özelliğine, diğer bir deyişle dişhekiminin serbest meslek olma özelliğine hayati derecede bağlıdır. Mesleğimizin yüz yılı aşkın süredir sürekli olarak gelişmesinde ve bugün de sağlığın en saygın meslek gruplarından biri olmasında, dişhekiminin mesleğini kendi sorumluluğunda yapıyor olması en önemli rolü oynamıştır. Bakanlığınızca hazırlanan Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik taslağında, dişhekimi diplomasına sahip olmayan kişilere ağız diş sağlığı merkezlerine ortak olma hakkı verilmesine bütün dişhekimleri karşı çıkmaktadır. Yine aynı taslakta muayenehane ve polikliniklerin açılması, bugünün Türkiye sinde karşılanması son derece zor olan fiziki şartlar getirilerek bir anlamda engellenmektedir. Değerli Basın Mensubu, Yukarıda kısaca açıklamaya çalıştığımız nedenlerden dolayı Yönetmelik taslağındaki ilgili maddeler, dişhekimlerini kendini yöneten bir meslek grubu olmaktan çıkaracak; herhangi bir meslekten bir kişinin ya da mesleksiz sermaye sahibinin yanında işçileştirecektir. Yönetmelik taslağının bu haliyle kabul edilmesi halinde; dişhekimliği mesleğinin gelişmesi engellenecek, mesleğin geleceği tehlikeye atılacak ve meslekte geri dönülmesi mümkün olmayan tahribatlara neden olacaktır. Zaten şimdiye kadar ülkemizde koruyucu uygulamalardan uzak, yetersiz sağlık politikaları nedeniyle toplumun yüzde 90 ının ağzında oluşan diş çürüğü ve diş eti hastalıkları; sağlık hizmetlerine erişimde kâr amacının öne çıkarılmasıyla daha büyük boyutlara taşınacaktır. Ağız ve diş hastalıklarının genel sağlıkta yarattığı olumsuz sonuçlar ise daha da büyüyecektir. 25 bin dişhekiminin ve gelecekte bu mesleği yapacak olan genç meslektaşlarımızın sorumluluğunu taşıyan Meslek Birliği ve Meslek Odaları olarak bizler; Sayın Sağlık Bakanından, Yönetmelik taslağındaki taleplerimiz doğrultusunda alacağı değişiklik kararı ile toplumun ağız diş sağlığını ve de dişhekimliği mesleğinin geleceğini büyük bir çıkmaza sokmaktan kurtaracak adımı atmasını beklemekteyiz. TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ VE DİŞHEKİMLERİ ODALARI EKLER : 1. Yönetmelik Ve Bakanlıktan 10 Talebimiz Var (1 sayfa) 2. Ülkemizde Serbest Dişhekimliği Nereye Gidiyor? (2 sayfa) 3. Avrupa Birliğinde Serbest Mesleklerin Temel İlkeleri (2 sayfa)

2 EK- 1 YÖNETMELİK VE BAKANLIKTAN 10 TALEBİMİZ VAR 1. Mevcut sağlık kuruluşları faaliyetlerini sürdürebilmeli, 2. Sağlık kuruluşları ancak dişhekimleri tarafından açılabilmeli, 3. Sağlıkta reklama izin verilmemeli, tanıtım adı altında reklama kapı aralanmamalı, 4. Hasta sırrına saygı gösterilmeli; hastanın açık izni olmadan kişisel verilerinin paylaşılması istenmemeli, 5. Yeni açılacak sağlık kuruluşları da için hizmet niteliğine etkisi olmayan koşullar getirilmemeli, 6. Olağan denetimler önceden bilgi verilerek yapılmalı; denetimde rehberlik önde tutulmalıdır, 7. Uygulanacak yaptırımlar ölçülü olmalı, 8. Dişhekiminin sürekli mesleki eğitimini destekleyen kurallara yer verilmeli, 9. Düzenlemelerde dişhekimi ile meslek örgütü arasındaki bağı gözeten kurallara yer verilmelidir, 10. Dişhekimliğini ilgilendiren bütün kurallar dişhekimlerinin görüş ve önerilerini etkin biçimde ortaya koyabileceği bir yöntemle yapılmalıdır. 1

3 EK- 2 ÜLKEMİZDE SERBEST DİŞHEKİMLİĞİ NEREYE GİDİYOR? Dişhekimlerinin meslek örgütü Anayasa da belirtilen ve yasayla kurulan Türk Dişhekimleri Birliği dir. Bu Birlik, dişhekimliği mesleğine mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, bu mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve hastaları ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlâkını korumak maksadı ile kurulan kamu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Sağlık Bakanlığı da, başka görevlerinin yanı sıra, İnsan gücünde ve maddî kaynaklarda tasarruf sağlamak ve verimi artırmak, sağlık insan gücünün ülke sathında dengeli dağılımını sağlamak ve bütün paydaşlar arasında işbirliğini gerçekleştirmek suretiyle yurt sathında eşit, kaliteli ve verimli hizmet sunumunun sağlanması, ve Kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişiler tarafından açılacak sağlık kuruluşlarının ülke sathında planlanması ve yaygınlaştırılması ile ilgili olarak sağlık sistemini yönetir ve politikaları belirler. Her iki kuruma yasayla verilen görevler ile Anayasa nın 2. Maddesinde Devletin nitelikleri arasında sayılan demokratik hukuk devleti nin bir gereği olarak, dişhekimliğinin geleceğini belirleyecek politikaların belirlenmesi ve bu alandaki temel düzenlemelerin yapılmasında ortak çalışmalar yürütmeleri gereklidir. Ancak ne yazık ki Sağlık Bakanlığı son yıllarda bu yaklaşımın oldukça dışında, alanın ihtiyaçlarını, çözüm yöntemlerini ve uygulama kurallarını belirlemek konusunda kendisini tek yetkili saymakta; düzenlemenin muhatabı meslek gruplarının temsilcileriyle herhangi bir paylaşmaya gerek duymaksızın kurallar çıkartmaktadır. Bunun doğal sonucu olarak her çıkartılan kural onlarca dava konusu olmakta, pek çok hükmü iptal edilmekte ve nihayet sürekli yeniden düzenlenen kurallarla yönetmelikler uygulayıcılar tarafından dahi anlaşılması zor, karmakarışık metinlere dönüşmektedir. Dişhekimliğinin serbest uygulanmasına ilişkin kurallar 1999 yılında, Sağlık Bakanlığı ile Türk Dişhekimleri Birliği tarafından birlikte hazırlanmış olan Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik, zaman zaman kısmi değişiklikler yapılmış olmakla birlikte, ana kurallar bugüne kadar korunmuştur. Söz konusu Yönetmeliğin yeniden düzenlenmesinde yarar olan kimi hükümleri vardır. Son günlerde çeşitli platformlarda yayınlanan Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik Taslağındaki kurallar bir bütün olarak değerlendirildiğinde dişhekimliğinin büyük merkezler aracılığıyla verilmesi, bu merkezlere dişhekimi olmayanların da sermayedar ortak olarak katılabilmesi ve dişhekimlerinin bu büyük 1

4 merkezlerin çalışanı olmasının tasarlandığı anlaşılmaktadır. Ancak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun 65. maddesinde Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin iş verene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır şeklinde ifade edilmiştir ki bu da serbest meslek grubu içerisinde yer alan dişhekimliğinin, çalışma prensipleri bakımından felsefi ve hukuksal bir alt yapı oluşturması bakımından çok önemlidir. Taslak Yönetmeliğin amaçlarına tamamen ters düşmektedir. Taslak bu haliyle yürürlüğe girerse, büyük ölçüde emek verenlerin değil parayı koyanların sahibi olduğu hastane benzeri merkezlerin yaşamda egemen olacağı öngörülebilmektedir. TDB, dişhekimliği mesleğinin gelişmesi ve toplumun nitelikli sağlık hizmeti alabilmesi için dişhekimlerinin kendini yönetme özelliğinin muhafazası ve kuvvetlendirilmesini hayati bulmaktadır. Serbest meslek özelliği: 1. Dişhekiminin tıbbi, etik ve sosyal bağlamda teşhis ve tedavi serbestliğine, 2. Mesleki sorumluluğun gelişmesine, 3. Hastanın sağlık bilincinin gelişmesine, 4. Hekim-hasta ilişkisinin güven temelli gelişmesine, 5. Mesleki eğitimin sürekli gelişmesine, 6. Dişhekimliği mesleğinin otonomisine, 7. Kendini yönetme özelliği, ihtiyaca uygun ve dengeli hizmet ile sosyal sorumluluğun gelişmesine, 8. Kendini yönetme özelliği toplumun sağlık bilincinin gelişmesine ve özgür bir toplum oluşmasına da çok önemli katkı yapar. Serbest meslekler, üyesi olmak istediğimiz Avrupa Birliği nin tüm üye devletlerinde önemli sosyal ve ekonomik faktördür. Bilgiye dayalı hizmet toplumuna dönüşmekte olan Avrupa Birliği nde, verilen serbest mesleklerin önemi her geçen gün daha fazla artmaktadır. Avrupa Birliği nin gayri safi yurtiçi hasılasının ve istihdamının 2/3 ünden fazlasını hizmet sektörü oluştururken bu ekonomik kaynağın yaklaşık 1/3 ü ise serbest mesleklere aittir. Avrupa Birliği daha fazla ekonomik büyüme oluşturmada çözümü serbest mesleklerin gelişmesine bağlamakta ve Avrupa daki her bireyin daha kaliteli sağlık hizmeti alabilmesi için serbest mesleklerin gelişmesine imkân sağlayan yasa ve mevzuat değişikliklerini politikalarının temeline oturtmaktadırlar. İşte bütün bunlardan dolayı Türk Dişhekimleri Birliği yeni bir düzenleme yapılmasını gerekli kılan ihtiyacın tam olarak belirlenmesini ve bu sorunların yukarıda ifade edilen Avrupa Birliği serbest meslek prensipleri doğrultusunda kalıcı ve ihtiyaca uygun çözüm önerileri oluşturulması şeklinde gerçekleşmesi için Sağlık Bakanlığı ile meslek örgütünün ortak çalışmalar yapmasını, ülkedeki dişhekiminin ve 77 milyonun ağız diş sağlığı sorunlarının çözümü için hayati bulmaktadır. 2

5 EK-3 AVRUPA BİRLİĞİNDE SERBEST MESLEKLERİN TEMEL İLKELERİ Aşağıdaki ilkeler Türk Dişhekimleri Birliği nin paylaştığı mesleki değerlerdir. Serbest meslekler sorumluluklarını kabul eder ve kamu yararına hizmet ederler Serbest meslekler sağlık ve adalet gibi alanlarda önemli kamu hizmetleri için sorumluluk alırlar. Bu alanlarda hizmet sunan serbest meslekler, toplumda önemli bir rol oynamış olur ve topluma bir bütün olarak değer katarlar. Serbest meslekler güveni korur Serbest meslekler için hasta ile olan güven ilişkilerini korumak en yüksek önceliğe sahiptir. Bu durum, mesleki gizliliği koruyarak, hastanın çıkarları doğrultusunda hareket eder ve olası çıkar çatışmalarından kaçınarak gerçekleştirilecek olan mutlak gizlilik politikasının oluşmasına imkân verir. Serbest meslekler yüksek kaliteli hizmet sunar Serbest meslekler bilgiye dayalı yüksek standartlara sahip hizmet vermektedirler. Eğitim, sürekli mesleki gelişim ve meslektaşları tarafından bir özdenetim/kendi kendini yönetme sistemiyle hizmet kalitesini güvence altına almaktadır. Serbest çalışanlar bağımsızdır Serbest meslekler kendi uzmanlık alanlarında üçüncü şahısların çıkarlarından bağımsız mesleklerini özerk bir şekilde gerçekleştirirler. Teşhis koyarken ve de bireysel sağlık hizmetlerini gerçekleştirirken tamamen bağımsızdırlar. Uygulamalarının mesleki sorumluluklarını yine kendileri taşırlar. Mesleki sorumluluk yalnızca kendi kendini yönetmeyle ilgili değil, aynı zamanda hastanın sorumluluğunu da kapsar. İşte özerklik/otonomi ve sorumluluk arasındaki denge; özgür, demokratik bir toplumun en önemli yansımasını oluşturur. Serbest meslekler hizmetlerini bizzat kendileri verir Serbest meslekler hastalarına sağlık hizmetlerini daima kendileri verirler. Verilen hizmetlerin ancak küçük bir kısmını başka yardımcı personele devretse dahi hastanın ve kliniğin tüm sorumluluğu hekimindir. 1

6 Serbest meslekler güvenilir ortaklardır Serbest meslekler mesleki etik değerlere sahiptir. Hekimler, bu ahlaki ve etik değerler çerçevesinde, hastalarına en kaliteli hizmeti ticari kaygı olmadan sunmaktadırlar. Bu özellikleriyle, serbest meslek grupları, ticari hizmet sağlayıcılarından önemli ölçüde ayrılmaktadırlar. Serbest meslekler şeffaf öz-yönetimi destekler Serbest meslekler ve kendi kendini yönetme prensibi ayrılmaz bir ikilidir. Kendi kendini yönetme prensibi hastanın yararına olacak şekilde korunmalı, sürekli geliştirilmeli, verimli ve şeffaf olmalıdır. Ve daima toplumun yararına olacak şekilde düzenlenmelidir. Serbest meslekler eğitime yatırım yaparlar Serbest meslekler, çalışma alanlarında ortalamanın üstünde umut vadederek gençlere mesleklerinde eğitim fırsatları sunarak topluma karşı önemli bir sorumluluğu yerine getirmektedir. Bu durum yeni iş yaratma ve beceri gelişimine önemli katkıda bulunmaktadır. Serbest meslekler yenilikçi düşüncenin oluşmasını sağlar Serbest meslekler, Avrupa ekonomisinin önemli bir sektörünü oluşturmaktadır. Yeniliklere itici bir güç olarak Avrupa 2020 hedeflerinin gerçekleştirilmesine önemli bir katkı sağlamaktadırlar. Serbest mesleklerin küçük ve orta ölçekli yapıları, Avrupa da yüksek kaliteli hizmetlerin garantisini oluşturmaktadır. Hastaları ile doğrudan etkileşimleri nedeniyle, serbest meslekler değişen toplum ihtiyaçlarına kolay uyum gösterirler. Avrupa Birliğinde yaşanan finansal ve ekonomik kriz sonrası serbest mesleklerin önemi Avrupa Birliği otoriteleri tarafından daha fazla fark edilmeye başlanmıştır. Zira serbest mesleklerin halk sağlığının korunmasında ve oral sağlık standartlarının efektif olarak uygulanmasında, etik ve adaletli sağlık hizmeti verilmesindeki önemi her geçen gün daha fazla anlaşılmaktadır. 2