Organik Kuru İncir Ticareti

Transkript

1 Source: Wikipedia Organik Kuru İncir Ticareti İçerik Genel bilgi Tedarik zincirinin yapısı üretim Hasat ve hasat sonrası işleme Hammadde alımı İşleme ve paketleme İhracat ve ithalat Sonuç karşılaşılan önemli zorluklar Türkiye, ihracat Pazarındaki yaklaşık %75 lik payu ile dünyadaki en büyük kuru incir üreticisidir.5%.

2 Genel Bilgi İncir, Orta Doğu ve Batı Asya da doğal olarak yetişen Ficus ağacının (Ficus carica) meyvesidir. Türk kuru inciri, güneşte kurutulmaya uygun, tatlı bir incir çeşidi olan Sarılop çeşitidir. Türkiye, en büyük kuru incir üreticisi ve ihracatçısıdır: Türkiye nin dünyadaki kuru incir üretimindeki payı %60-70 arasındadır. Yıllık üretim hacmi ila ton arasındadır. in yaklaşık %10 u sertifikalı organik üretimdir. Dünyadaki incir ihracatının %75 i Türkiye den yapılmaktadır. Türk kuru incirlerinin ana alıcıları arasında ABD ve AB ülkeleri yer almaktadır. İncir üretiminin Türkiye de çok eski bir geleneği vardır. Daha M.Ö yıllarında bu bölgede incir besin maddesi olarak kullanılıyordu. Bugün, ihraç edilen kuru incirlerin çoğu kış aylarının yumuşak (incirler hafif donları atlatabilmektedir) ve yaz aylarının sıcak ve kuru geçtiği Ege kıyılarında, İzmir ve Aydın civarında üretilmektedir. Yaz aylarında 30 C yi aşan yüksek sıcaklıklar, Ağustos ve Eylül aylarında meyvenin olgunlaşmasını ve güneşte kurutulmasını kolaylaştırmaktadır.

3 Bireysel Üretici Aracı Türk İşleyici Yabancı Alıcı İncir tedarik zincirlerinde, işleme şirketleri ile yakın şekilde çalışan yerel toplayıcı Nihai ürünün en iyi şekilde olması için sıcak bir olarak hareket eden aracılar yaygındır. Bu değer zincirinde genellikle aşağıdaki yaza ihtiyaç vardır. aktörler bulunur: Üreticiler Üreticiler incirleri bahçelerinde yetiştirirler. Hasattan sonra ise incirleri aracılar vasıtasıyla işleme şirketine satmadan önce güneşte kuruturlar. Genel olarak incir üreticileri, farklı üretici grupları için organik sertifikaları bulunan ihracat şirketleri tarafından organize edilir. Aracılar Yerel tüccarlar bölgede güneşte kurutulmuş incirleri toplarlar. Bir miktar sınıflandırma ve ayırma yaparlar ve meyveleri işleme şirketlerine katma değerli olarak satarlar. İşleyiciler Güneşte kurutulmuş incirler özel odalarda depolanır ve son işlemlere tabi tutulur ve sonrasında da kaliteli ürün olarak satılır. Bu işlemler şu şekilde sıralanabilir: yıkama, sınıflama, ayırma, Aflatoksin kontrolü, paketleme. Yabancı Alıcılar Organik kurutulmuş incirleri, dökme olarak veya nihai tüketiciye sunulacak şekilde paketli olarak satın alır ve ithal ederler Source: Bjørn Christian Tørrissen Tedarik Zincirinin Yapısı

4 Ege kıyıları incir üretimi için ideal bir ortama sahiptir, çünkü incir çok az suya ihtiyaç duyar ve sulamaya gerek yoktur. Ayrıca çok önemli zararlılar söz konusu Ege kıyılarındaki tepeler, sulama istemeyen incir değildir ( bir sonraki slayda bkz). En önemli üretim teknikleri şu şekilde üretimi için ideal bir ortam sağlar. sıralanabilir: Bahçe tasarımı İncirler sonbaharın başında dikilir. Ağaçlar arasında en az 6m x 6m, en fazla 8m x 8m olmalıdır. Yıllık yağış 550 mm nin altında ise sulama gerekebilir ancak sulama çok fazla yapılırsa meyve kaybı yaşanabilir ve kalite azalabilir. Yeterli gübreleme İncir ağaçları aşırı gübrelemeye karşı çok hassastır. Aşırı gübreleme meyvelerin düşmesine ve nihayetinde verimde ve kalitede kayıp yaşanmasına sebep olur. Organik çiftlik gübresinin makul şekilde uygulanması en iyisidir. Özellikle incir ağaçları yamaçlarda yetiştirildiğinde tesviye hatlarına uygun sürüm yapılmalıdır (erozyonu önlemek için). İlekleme Türkiye de ticari amaçla yetiştirilen incir çeşidinin tam olarak gelişmesi için döllenme gereklidir. Bu döllenmeyi çok küçük incir arılarının (Blastophaga psenes) yabani incirlerden (capri-fig) getirdiği erkek poleniyle gerçekleşir. Pratikte, üreticiler, döllenmeyi garantilemek için her incir ağacına 8*12 yabani incir asarlar.

5 Source: Alex Wild Zararlılar ve Yönetim Genel olarak incirler zararlılara dirençlidir. Türkiye de özellikle dikkat edilmesi gereken ancak büyük ekonomik kayıplara yol açabilen iki böcek vardır. İncir koşnili (Ceroplastes rusci) Bu küf böcekleri, incir ve narenciye ağaçlarının soymuk dokusundan beslenen ebadı 1-5 mm arasında değişen mumlu böceklerdir. Bu böceklerin nüfusu artarsa yapraklar ve dallar kuruyarak üretim kaybına neden olabilir. Zaman zaman meyveler de hasar görmektedir. [ Organik üreticiler parafin yağını böceklerle etkin şekilde savaşmak için kullanma eğilimindedirler]. Kırmızı örümcek akarı Sağlıksız ve altı tozlu görünen yapraklar iyi incelenmelidir. Kırmızı lekeler kırmızı örümcek akarının varlığını gösterir. Ovalarda ve yollara yakın bahçelerde yer alan incir bahçelerinde bu böceklerin bulunması ihtimali, tepelerdeki incir bahçelerine göre daha fazladır [ Parafin yağı veya kükürt ile yapılan işlemler oldukça etkilidir] Karıncalar, tatlı dışkılarını sevdiklerinden kabul bitlerini yetiştirir ve korurlar. Yağ spreyi incir mum küfüne karşı çok etkilidir. Yaprakların tozlu görünmesi muhtemelen örümcek akarı olduğunu gösterir. Dalların üzerindeki yaprakların altındaki ağlar, örümcek akarı nüfusunun yüksek olduğuna işarettir. Source: Paramecium

6 Hasat, Kurutma ve Hasat İncirler Ağustos ayında, tamamen olgunlaştıklarında toplanır. Meyveler tam olarak olgunlaşıp düştüğü için, çoğunlukla aile üyeleri tarafından her gün yerden toplanırlar. Kurutma Toplanan incirler daha sonra su oranı %18-20 nin altına inene kadar 2-4 gün kurutulmak üzere plastik örtülerin veya tablaların üzerine yerleştirilir. Delikli tablalar daha pahalı olsa da, tablalar yerden yukarıya konduğunda (10-15 cm yükseğe) daha iyi havalanma sağlayarak kurutma sürecini hızlandırarak ürünün daha temin kalmasını sağlarlar. Kuruyan incirleri böceklerden korumak için üzerlerine bir sinek teli konmalıdır. Çiftlikte depolama Aracılar tarafından toplanmazsa kuru incirler torbalarla veya sandıklarla üreticinin kendi depolama odasına taşınır ve burada da daha büyük plastik torbalara konur. Bu ürünlerin de yine sinek telleriyle korunması gereklidir. Kaliteli hasat elde etmek ve aflatoksin gelişmesini önlemek için sadece tamamen olgunlaşmış meyveler hasat edilmelidir. İnciri kurutmak için, yerden yukarıda, hava sirjkülasyonu sağlayan, plastik tepsiler kullanılması en ideal yoldur.

7 Hammadde Alımı Aracıların temel görevi, üreticiler ve işleme şirketleri arasındaki ticareti kolaylaştırmaktadır. Temelde, genellikle sözleşmeli çalışan aracılar, üreticilerden ürünlerin alınmasını ve işleme tesislerine teslim edilmesini organize ederler. nın yanı sıra, bu aşamada ayırma ve sınıflandırma da yapılır. Organik kontrol kuruluşları aracıların depolama tesislerini de denetlerler; ürün izlenebilirliğinin sağlanması şarttır İncir güvesinin girmesini engellemek için üzerinde plastik kutular bulunan paletler sinek ağları ile sarılmalıdır. Kutular, aflatoksinin çoğalmasına neden olan rutubetli kısımları azaltmak için iyi bir havalanma sağlayacak şekilde depolanmalıdır. Ayırma ve sınıflandırma Kuruyan incirler basit bir titreşimli makine ile ayrılabilir ve sınıflandırılabilir. Önemli: Aracının, organik olmayan başka aktivitelerde bulunması durumunda aracı seviyesinde bulaşma riski yüksek olabilir. Alım yapan işleyici şirketin kalite güvence ekibi, aracının faaliyetlerinin nasıl uygulandığına yakından bakmak zorundadır!

8 İşleme Güneşte kurutulmuş incirlerin geçtiği son işlemler aşağıda sıralanmıştır: Alınan ürünlerin kalite kontrolü Alınan her parti ürünün kalitesi incelenir. kalite parametreleri kullanılır ( başka slayda bkz). Sınıflandırma: Kuru incirlerin büyüklükleri Boy #1 (36 mm) ila Boy #8 (20 veya daha küçük) arasında değişir. Farklı CO2 ile işleme tabi tutma veya şok dondurma Meyvedeki böcekleri ve yumurtaları yok etmek için alınan tüm ürünler CO2 ile işleme tabi tutulur veya şok dondurulur (3 saat boyunca -24 C de). Daha sonra incirler başka bir işleme alınmadan önce serin ve kontrollü atmosferik koşullarda (4-8 C) depolanır. Yıkama ve kurutma İncirler yabancı maddelerden arıtılmak için akan suyla yıkanır. Daha sonra, nem oranı %26 nın altına inene kadar sıcak hava ile kurutulur. Sınıflandırma ve ayırma Sınıflandırma için farklı büyüklüklerde özel titreşimli makineler kullanılır. Bir taşıma kayışı kullanarak elle son bir renk kontrolü yapılır. Aflatoksin bulaşmasını tespit etmek için UV ışın kullanılır ( başka slayda bkz).

9 Kalitenin Doğrulanması Hammadde işleme tesisine girdiği anda kaliteyi doğrulamak için aşağıdaki parametrelere başvurulur: Birinci kalite parametreleri Meyve büyüklüğü Nemlilik Yabancı madde İkinci kalite parametreleri Kirli meyve Hasarlı meyve Ham meyve Renk Atık parametreleri Küflü meyve Böceklerin hasar verdiği meyve Kuru incirler açısından nem oranının doğrulanması özellikle önemlidir, zira nem oranı potansiyel Aflatoksin kontaminasyonu riskiyle ilişkilidir.

10 Aflatoksin Riskinin Yönetimi Aflatoksinler toprakta, bozulan bitkilerde, samanda ve tahıllarda bulunan bazı mantarların (Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus) ürettiği zehirli ve UV ışığı altında parlak, yeşilimsi sarı floresan renk, incirin yüzeyinde alfatoksin enfeksiyonu olduğunu kansere neden olan kimyasallardır. Uygun kurutulmayan ve depolanmayan gösterir. Meyvenin içindeki enfeksiyonlar ancak laboratuvar analizi ile bulunabilir. ürünlerde aflatoksin bulunur ve bu da incirler bakımından büyük bir risk faktörüdür! Bulaşma ve yayılma İncirlere Aflatoksin bulaşması ağaçta başlayabilir ve mantar hasat sırasında ve sonrasında gelişebilir. Özellikle hasat sırasında ve sonrasında (beklenmedik) yağmur nedeniyle nemin artması ve sonra da çok yüksek nem oranıyla depolama da kritik bir durumdur. Azaltma (1) Tamamen olgun meyvelerin kuru şekilde toplanması, (2) hasattan hemen sonra iyi bir havalandırma ile hızlı ve iyi bir kurutma yapılması ve bulaşmanın önlenmesi, (3) nem seviyesinin düşük, havalandırmanın iyi olduğu depolama koşullarının sağlanması. Önemli: İncirler doğru şekilde kurutulur ve depolanırsa Aflatoksin oluşmaz. Bununla beraber, işleme şirketleri, Aflatoksin bulaşmış ürünlerin satılmasını ve tüketilmesini önlemek için kalite kontrolü yapmalıdırlar.

11 Şekillendirme ve Kuru inciler farklı şekilde şekillendirilir ve paketlenir: Şekiller Pazarlamada aşağıdaki şekiller kullanılır: Doğal: şekillendirme yapılmaz Lerida: düz bastırılır en çok aranan şekildir! Protoben: suni olarak uzatılır (bu da incirlerin daha uzun gözükmesini sağlar) Garland: Lerida tipi incirler yuvarlak selofan ambalaja yerleştirilir. Müşteriler paket büyüklüğünü ve malzemesini belirlerler. Ortak hususlar şunlardır: Dökme: karton kutu (10 kg a kadar) veya torba (50 kg a kadar) Perakende paketleme: daha büyük sunumlar için karton kutular (3 kg a kadar) ve daha küçük sunumlar için selofan paket (500 g a kadar). İncirler farklı şekillerde paketlendiğinden şekilleri de buna göre verilir. En yaygın kullanılan, düz Lerida şeklidir (bkz. Aşağıdaki resim)

12 İhracat ve İhracat ve ithalat sürecinin ana faaliyetleri ve özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Kuru organik incirler, değerli bir maldır. ve sevkiyat koşulları, ürünü muhtemel zararlardan korumalıdır. Nihai olarak paketlenmiş ve etiketlenmiş ürünler, son varış yerine teslim edilene kadar serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Lojistik ve etiketleme, ürünün izlenebilirliğini garantileyecek şekilde organize edilmelidir. Sevkiyat Teslimat sözleşmelerine göre nihai ürünler daha ziyade ihracat konteynırlarına veya kamyonlara yüklenir. Teslimat ve ödeme koşulları INCOTERMS e göre belirlenir. En sık kullanılan ödeme şeklin vesaik karşılığı nakittir. Bu yöntemde, ihracatçı, bir bankaya sevkiyat ve sahiplik belgelerini ithalatçıya vermesi talimatını verir ve ithalatçı da bu belgelerin beraberindeki kambiyo senedi veya çeki öder. Kontrol ve sertifikasyon Hem ihracat hem de ithalat şirketinin altyapısı ve prosedürleri akredite kontrol kuruluşlarınca denetlenir ve sertifikalandırılır. Önemli: İncirler iyi bir şekilde işlense dahi, iyi depolanmazsa hastalıklara açıktırlar. Özellikle, aflatoksin kontaminasyonundan kaçınmak için aşırı nemden kaçınmalıdır!

13 Sonuç Karşılaşılan Önemli Zorluklar Özet olarak, organik kuru incir ticaretinde özellikle tedarik zincirinde aflatoksin oluşumunu önlemek önemlidir. Nihai ürünün kalitesini garantilemek için aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir: İncir Üreticilerine Teknik Tavsiyelerde Bulunulması Hasat edilen incirlerin kurutulması sırasında en iyi uygulamaların benimsenmesi, aflatoksin oluşumunun önlenmesinde anahtardır. Uzmanlar, bu uygulamaları örnek olarak göstermeli ve üreticileri, en doğru zamanda hasat yapmanın ve uygun kurutma teknikleri kullanmanın önemi konusunda uyarmalıdırlar. Aynı husus depolama için de geçerlidir. Zira, aflatoksin oluşumunu engellemek için incirlerin iyi, kuru bir yerde saklanması gerekir. Ayrıca, depolanan incirleri böcek istilalarından korumak için sinek teli kullanılmalıdır. Yüksek Seviyede Kalite Güvence Sağlanması(QA) Aflatoksinin, insan vücudu için son derece tehlikeli olduğu düşünülürse, ihracat şirketinin işleme tesislerinde ve değer zincirinde kalite güvencesi çok önemlidir (yukarıya bkz.). Kalite Güvence ekibinin bir diğer görevi de üreticilerin, hasatta çalışan işçilerin ve aracıların kontamine malzemeler (örn. sandıklar, çuvallar) kullanmamasını sağlamaktır.

14 Bu konu size yardımcı oldu mu? Sunumdaki bilgiler umarız size yardımcı olmuştur. Yorumlarınız ya da daha fazla bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.