SU ÜRÜNLERİ DIŞ PAZAR ARAŞTIRMASI Emine Çiğdem Kemahlı Civaner İGEME Tarım Dairesi Uzmanı Gıda Yük. Müh. 2. DÜNYADA SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ VE TİCARETİ

Transkript

1 SU ÜRÜNLERİ DIŞ PAZAR ARAŞTIRMASI Emine Çiğdem Kemahlı Civaner İGEME Tarım Dairesi Uzmanı Gıda Yük. Müh. 1. ÜRÜNÜN TANIMI Su Ür ünleri: Denizler, iç sular ve suni olarak yapılmış havuz, baraj, gölet, dalyan ve çiftlik gibi tesislerde tabii ve suni olarak istihsal edilen, yetiştirilen su bitkileri, balıklar, süngerler, yumuşakçalar, memeliler, sürüngenler, kabuklular gibi canlılarla, bunlardan imal edilen ürünlerdir. 2. DÜNYADA SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ VE TİCARETİ 2.1. Dünyada Su Ür ünleri Üretimi Dünyada avlanan balık miktarı 2002 yılında 133 milyon ton olup, 2003 yılında ise yaklaşık % 1 oranında bir düşüş kaydedilmiştir. Gıda amaçlı üretilen su ürünleri miktarı 2002 yılı verileri itibari ile 103 milyon tondur. Dünyada kişi başına düşen balık tüketimi ise 16.3 kg.dır. Çin dışındaki ülkeler dikkate alındığında nüfusun artış hızı balık üretiminden daha hızlı artmıştır. Avrupa kıtasındaki en büyük üretici olan Norveç ise dünya üretiminde onuncu sırada yer almaktadır. Dünya üretiminde, gelişmiş ülkelerin üretimi 31 milyon ton iken gelişmekte olan ülkelerin üretimi 98 milyon ton düzeyinde olmuştur. Diğer bir ifadeyle dünya üretiminin %75'i gelişmekte olan ülkeler tarafından gerçekleştirilmiştir. Türkiye dünya üretiminde 35. sırada yer almıştır. Tablo 1: Dünya Su Ür ünleri Üretimi Toplam Avlanan Balık Üretim(mt) Yıl 1999 Yıl 2000 Yıl 2001 Pay (% ) Değişim (2000/2001) % Dünya Çin ,3 2,3 1

2 Peru ,8 25 Hindistan ,8 Japonya ,7 4 ABD ,6 4,5 Endonezya ,3 2,8 Şili ,7 7 Rusya ,1 8,1 Tayland ,7 Norveç ,7 0,3 Filipinler ,4 Kore ,9 6,3 Vietnam ,7 2,9 İzlanda ,7 0,1 Bangladeş ,4 1,5 Danimarka ,3 1,6 Meksika ,2 7,8 İspanya ,2 8,4 Malezya ,2 3,3 Myanmar 1,010, ,1 10,2 Kanada ,6 Kaynak: FAO Trade Statistics 2.2 Dünya Su Ür ünleri Ticareti Dünyada, son yıllarda su ürünleri ticareti ivme alarak artış göstermektedir. Bu artış ise; başta akua kültür olmak üzere üretimdeki ve de talepteki artıştan kaynaklanmaktadır. Su ürünleri (balık, balık unu, balık yağı ihracatı toplamı) uluslararası alanda en çok ticareti yapılan gıda maddesidir. 1976'da 7 milyar $ düzeyinde iken, 2001 yılında yaklaşık olarak 60 milyar dolar değerinde ürün dünya ticaretine konu olmuştur. Anılan değer dünya üretiminin değerce yaklaşık % 37 sine karşılık gelmekte olup 2001 yılında sadece avlanan balıkların 20 milyar dolar civarında bir ticaret hacmi söz konusu olmuştur. Su ürünleri ticaretine ilişkin olarak 2001 yılında 194 ülke ihracat yaparken, 199 ülke de ithalat yapmıştır. Türkiye dünya ithalatında 87.sırada dünya ihracatında ise 63.sırada yer almaktadır. Tablo yılı Dünya Balık ve Su Ürünleri Toplam İhracatı (Değer 1000 Amerikan Doları) Toplam Avlanan Balık İhracatı Dünya Çin

3 Tayland Norveç A.B.D Kanada Danimarka Şili İspanya Vietnam Endonezya Rusya Hollanda İngiltere İzlanda Hindistan Kore Peru Almanya Fransa Arjantin Kaynak: FAO Trade Statistics Dünyada avlanan balığın sadece %25 i taze balık olarak pazarlanmakta, kalan %75 i işlenmektedir. Kalan bu %75 oranındaki bölümün ise % 40 ı balık unu ve balık yağı üretiminde kullanılırken %60 ı insan tüketimine uygun olarak işlenmektedir. Son on yıldır balık unu üretiminin miktarında önemli bir değişiklik olmamıştır. Toplam avlanan balığın yaklaşık %30 u balık ununa işlenmektedir. Toplam balık ihracatı (balık unu ve yağı dahil) dikkate alındığında ise 2001 yılında 55,9 milyar dolara çıkmıştır. Gıda olarak tüketilmeye uygun balık üretiminin %37 si uluslararası ticarete konu olmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler, dünya balık ticaretinde %50 pay alarak su ürünleri ticaretinde aktif rol oynamaktadırlar yılı Dünya Balık ve Su Ür ünleri Toplam İthalatı (Değer: 1000 Amerikan Doları) Toplam Avlanan Balık İthalatı Dünya Japonya ABD Çin İspanya Fransa

4 İtalya Almanya İngiltere Danimarka Kore Kanada Hollanda Belçika Tayland Portekiz İsveç Norveç Avustralya Singapur Polonya Kaynak: FAO Trade Statistics Gelişmekte olan ülkelerin, bu ürün grubundaki ithalatı 1976 da 1 milyar $ iken 2000 yılında 10 milyar dolar daha yükselmiştir. Gıda olarak tüketime sunulan balık arzı 2002 de 60 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup, söz konusu miktar 1960 lardaki 30 milyon ton ile karşılaştırıldığında önemli bir artış kaydedildiği görülmektedir yılı itibariyle, gelişmiş ülkeler, su ürünleri ithalatının değerce %82'sini gerçekleştirmişlerdir. Japonya su ürünlerinin en önemli alıcısı durumundadır. Dünya ithalatının %22,6'sı bu ülke tarafından gerçekleştirilmektedir. ABD ise dünyadaki dördüncü ihracatçı ülke ve ikinci önemli ithalatçı durumundadır. Tayland, Çin ve Norveç ise dünya su ürünleri ihracatında değer itibariyle en önde gelen ülkelerdir. AB'nin ise balık ihtiyacını karşılamada dışa bağımlılığı artmıştır ve değer olarak dünya ithalatından aldığı pay %34,5 olmuştur. Ancak ithalatının yarısı Topluluk içi ticaretten kaynaklanmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerin su ürünleri ticaretinde verdikleri ticaret fazlası ise giderek artmaktadır. Ürünler bazında incelendiğinde karides en çok ticareti yapılan su ürünü olup, bu ürün uluslararası ticaretten değer olarak %20 pay almaktadır. Söz konusu pay dünya üretimi ve üretim desenindeki değişimlere rağmen son 20 yıldır sabit kalmıştır. Dünya ticaretinden dip balıkları %12, ton balığı (orkinos) %9, somon ise %7 pay almıştır. 3. TÜRKİYE DE SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ VE TİCARETİ 4

5 3.1. Üretim Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili doğal gölleri ve akarsuları ile zengin su kaynaklarına sahip bir ülkedir. Ülkemizde doğal ve yapay su ür ünleri üretim alanı 26 milyon hektarın üzerinde olup, bu alanlar birbirinden far klı ekolojik özelliklere sahiptir. Tablo 3.1. Tür kiye nin Su Ür ünleri Üretim Alanlar ı Üretim Alanı Yüzölçümü (Milyon ha.) Sayı Karadeniz, Ege, Akdeniz, 24,6 4 Marmara Doğal Göller 1, Baraj gölleri 0, Göletler 0, Akarsular 0,20 33 TOPLAM 26,15 Söz konusu üretim alanı mevcut tarım alanlarına yakın, orman alanlarından ise daha fazla bir büyüklüğü ifade etmektedir. Ancak, bu alanın büyüklüğüne karşın sektörün milli ekonomiye katkısı yeterli düzeye ulaşamamıştır. Su ürünleri sektörünün GSYİH dan aldığı pay %0,43, tarım sektöründen aldığı pay ise %2,34 oranındadır yılı verilerine göre Türkiye nin toplam su ürünleri üretimi ton olmuştur. Tablo 3.2. Yetişme Şekli ve Yetişme ortamına Göre Tür kiye Su Ürünleri Üretimi (Ton) Avcılık Yetiştiricilik Yıllar Deniz % İç su % Miktar % Toplam , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

6 , , , , , , , , , , , , , , , Kaynak:Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığı Bu tablodan da görüldüğü üzere 2002 yılı verileri itibariyle doğal avlanma ile su ürünleri üretimimizin %90,3'ü sağlanırken, kültür balıkçılığının su ürünleri üretimine katkısı %9,7 düzeyinde olmuştur Türkiye'de Avcılığa Dayalı Üretim Denizler de Avcılık 2002 yılı verilerine göre Türkiye'de su ürünleri üretiminin miktarca %83,3 oranındaki bölümü avcılığa dayalı olarak denizlerden elde edilmekte olup, bu ürünlerin toplam su ürünleri üretiminden değerce aldıkları pay %67 dir. Türkiye toplam su ürünleri üretiminden avlanan deniz balıkları miktarca %78 oranında pay alırken, balık dışındaki deniz ürünlerinin üretimden aldıkları payı %5 düzeyindedir. Karadeniz, ülkemizi çevreleyen dört deniz arasında doğal üretimin (avlanma) en yüksek olduğu deniz olup, toplam su ürünleri üretiminin miktarca %51'i buradan sağlanmaktadır. Özellikle Doğu Karadeniz bölgesi deniz balığı avcılığının miktarca en çok yapıldığı bölgemizdir. Akdeniz de yaklaşık 500 tür balık bulunmakta olup, kuzey bölgelere gittikçe tür sayısında azalma görülmekte ve Karadeniz de bu sayı 247 ye kadar düşmektedir. Ancak ticari olarak ülkemizde 100 dolayında tür avlanmaktadır. Deniz balıkları içerisinde ülkemizde miktarca en çok avlanan tür hamsidir ve 2002 yılı itibariyle toplam ton olan deniz balığı üretiminin tonunu hamsi oluşturmuş ve toplam deniz balığı üretiminden %71 oranında pay almıştır. Lüfer, İstavrit, Kefal, Bakalorya (Berlam), Mezgit ve Sardalye miktarca en çok avlanan diğer deniz balıklarıdır. 6

7 Tablo 3.3. YILLAR İTİBARİYLE DENİZ BALIKLARI ÜRETİMİNİN TÜRLERE GÖRE DAĞILIMI (TON) TÜR ADI HAMSİ LÜFER İSTAVRİT(KARAGÖZ) KEFAL BAKOLAORYA BERLAM MEZGİT SARDALYA İSTAVRİT(KRAÇ) PALAMUT TORİK BARBUNYA ORKİNOZ ÇAÇA KOLYOZ TEKİR KÜPEZ İZMARİT TIRSİ LEVREK ÇİPURA KÖPEK DİL PİSİ İSPAROZ GÜMÜŞ USKUMRU ZARGANA KALKAN MERCAN KILIÇ VATOZ AKYA MIRMIR KIRLANGIÇ İSKORPİT SARPA İSKARMOZ KARAGÖZ KAYABALIĞI MELANURYA HANİ ZURNA FANGRİ SİNAGRİT ORFOZ MİNEKOP SARIAĞIZ TRANÇA

8 DÜLGER AVCI SARIGÖZ İŞKİNE LİPSÖZ KELER GELİNCİK GRENYÜZ TORİK DİĞER TOPLAM Kaynak: Su Ürünleri İstatistikleri DİE 2002 Balıklar dışındaki diğer önemli deniz ürünlerimiz içerisinde ise kum midyesi (Akivades) karides, deniz salyangozu, denizanası en çok avlanan türlerdir. Tablo 3.4. YILLAR İTİBARİYLE DİĞER DENİZ ÜRÜNLERİ ÜRETİMİNİN TÜRLERE GÖRE DAĞILIMI(TON) TÜR ADI AHTAPOT AKİVADES(KUM MİD) AYNA BÖCEK ÇAĞANOZ ÇALPARA DENİZANASI DENİZ SALYANGOZU İSTAKOZ İSTİRİDYE KALAMERYA KARİDES MİDYE MÜREKKEP BALIĞI PAVURYA SÜNGER TARAK YENGEÇ DİĞER TOPLAM

9 Şekil Yılında İç su Ür ünleri Ür etim Miktarlarının Bölgelere Göre Yüzde Dağılımı %6 %5 %3 %12 %13 %16 %45 Doğu Anadolu İç Anadolu Akdeniz Marmara Karadeniz Ege Güneydoğu A nadolu İç Su Ür ünleri Varlığı Türkiye'de iç su ürünleri üretimi yıllara göre bin ton arasında değişmektedir. Toplam su ürünleri üretiminden %10 oranında pay alan bu ürün grubunda toplam ton olan üretimin tonu Doğu Anadolu bölgesinden elde edilmekte olup, bu oran ülkemiz toplam iç su üretiminin %45 'ine karşılık gelmektedir. İç su üretimimizin türlere göre dağılımına bakıldığında toplam ton iç su ürünleri üretimin tonunu inci kefalı, tonunu ise sazan üretiminin oluşturduğu görülmektedir. Bu iki ürünün toplam üretim miktarından aldığı pay ise % 65 düzeyindedir. Salyangoz, kerevit, levrek, gümüş balığı ve yayın balığı diğer önemli iç su ürünleridir. Şekil Yılı İç su Ür ünleri Üretimi 9

10 35% 17% 2% 4% 4% 4% 4% 30% Yayın Gümüş Levrek Kerevit Salyangoz Sazan İnci Kefali Diğer Tablo Yılı İç Ürünleri Üretimi Miktar:Ton İnci Kefali Sazan Salyangoz Kerevit Levrek Gümüş Yayın 987 Siraz 918 Kurbağa 898 Kadife 800 Kefal 659 Kara Balık 495 Alabalık 352 Kızıl Kanat 240 Turna 217 Çapak 198 Yılan 147 Kaya Balık 85 Akbalık 73 Gökçe 39 Diğer TOPLAM Kültür Balıkçılığı Kültür balıkçılığı açısından yıl1arı arasındaki 10 yıllık dönem incelendiğinde ülkemizde anılan ürün grubunun üretiminde çok hızlı bir artış yaşandığı görülmektedir. İncelendiğinde 1988 de kültür balıkçılığının su ürünleri üretiminden aldığı pay %0,6 iken bu pay

11 yılında %9,7 düzeyine çıkmış bulunmaktadır. Aslında ülkemizdeki kültür balığı üretimindeki bu artış eğilimi dünyadaki eğilimle de benzeşmektedir. Şekil 3.3. Yetiştiricilik Üretim Miktarlarının Bölgelere Göre Yüzde Dağılımı % 2 % 9 Ege % 9 Marmara % 1 K aradeniz % 5 3 G üney doğu A nadolu % 1 5 Doğu A nadolu % 1 1 İç A nadolu A kdeniz Ülkemizdeki iç su ürünleri yetiştiricilik işletmelerine bakıldığında 2002 yılı itibariyle 955 adet alabalık işletmesi vardır ve bunların toplam kapasitesi ton/yıl dır. Sazan üretimi yapan 71 adet işletme mevcut olup, bunların toplam kapasitesi ton/yıldır. Mevcut üretim miktarına bakıldığında söz konusu işletmelerin anılan yıl itibariyle düşük kapasite ile çalıştıkları görülmektedir. Tablo Yılı Kültür Balıkçılığı Ür ünleri Üretimi Tür Miktar (Ton) Sazan 590 Alabalık (İçse) Alabalık (deniz) 846 Çipura Levrek Midye 2 Toplam Ürün türlerine göre değerlendirildiğinde iç su kültür balıkçılığında alabalık, deniz kültür balıkçılığında ise levrek ve çipura'nın üretim miktarı açısından en önemli ürünlerimiz olduğu görülmektedir. Midye üretiminin ise oldukça düşük düzeyde kaldığı görülmektedir. 11

12 5 6 % 0% 1 % 1 % 23 % 1 9 % S a za n L e v rek C ip u ra A la b a lık (d en iz ) A la b a lık (iç s u ) M id y e Şekil Yılı Kültür Balıkçılığı Ür etiminin Türlere Göre Dağılımı (Ton) 3.2. Tür kiye'nin Su Ür ünleri Dış Ticareti İhracat Ülkemizin su ürünleri sektörü ihracatı 2004 yılı itibari yaklaşık 214 milyon dolar değerinde gerçekleşmiş olup, bu sektörün ihracatında döneminde önceki yıla göre değerce %25, 2004 yılında ise % 38 oranında artış olmuştur. Türkiye nin su ürünleri ihracatının kompozisyonuna baktığımızda ihracatın büyük bir bölümünü taze soğutulmuş balıkların oluşturduğu görülmektedir yılında bu ürün grubunda 74 milyon dolar değerinde, 2004 yılında ise 95,5 milyon dolar değerinde ihracat yapılmış olup, söz konusu değer toplam su ürünleri ihracatımızın % 44 ünü oluşturmuştur. Bu grubu dondurulmuş balıklar %15 ve yumuşakçalar %12 pay ile izlemişlerdir Tablo.3.7. Tür kiye nin Su Ür ünleri İhracatı (Miktar:Kilogram, Değer : Amerikan Doları) HS ÜRÜN GRUBU M:2000 D:2000 M:2001 D:2001 M:2002 D:2002 M:2003 D: Canlı Balıklar Balık (Taze/Soğutulmuş)

13 0303 Balıklar (Dondurulmuş) Balık Filetoları Balıklar (Kuru/Tuzlu/Salamura/Tütsü) Kabuklu Hayvanlar Yumuşakçalar Ara Toplam Konserve Balık Ve Yumurtası Kons.Kabuklu Hayv.Yumuşakçalar TOPLAM Kaynak: DTM İhracatın yöneldiği pazarlara bakacak olursak; 2003 yılı itibariyle ihracatımızda İtalya miktar ve değer olarak en büyük payı alan ülke olup, bunu miktarca Yunanistan değerce İspanya izlemektedir. Fransa ve Japonya ise diğer önemli pazarlarımızdır. Avrupa Birliği (AB 15) ülkelerine olan toplam ihracatımız incelendiğinde; bu pazar içerisinde İtalya %30, İspanya %20, Yunanistan ise %17 oranında paya sahiptirler. Diğer bir ifadeyle Avrupa Birliğine olan ihracatımızın %67 si bu üç pazara yoğunlaşmış durumdadır. Su ürünleri ihracatımızın yöneldiği pazarlar her ne kadar AB ağırlıklı ise de dünyanın her bölgesine ihracat gerçekleştirilmektedir yılı verileri itibariyle Uzak Doğu pazarlarında; Japonya, Güney Kore, Tayvan, Orta Doğuda; Lübnan, Cezayir ve Ürdün, Amerika kıtasında; ABD ve Kanada ihracatımızda önde gelen pazarlar olmuşlardır. İleriki yıllarda anılan pazarların daha da iyi değerlendirilebileceği ve diğer dünya pazarlarına olan ihracatımızın da beraberinde artırılabileceği düşünülmektedir. Tablo 3.8. Tür kiye'nin Ülkelere Göre Su Ür ünleri İhracatı (HS ) Miktar (M):Kilogram, Değer (D) :Amerikan Doları ÜLKE M2000 D2000 M2001 D2001 M2002 D2002 M2003 D2003 İtalya İspanya Yunanistan Japonya Fransa Hollanda İsveç Güney Kore Belçika/Lüks Almanya Lübnan Ege Serbest Bölge A.B.D İsviçre KKTC Çın Halk Cumhur İngiltere

14 Libya Şeysel Adaları Bir. Arap Emirlik Ara Toplam TOPLAM Kaynak: DTM İthalat Türkiye nin su ürünleri ithalatında 2003 yılında bir önceki yıla göre değerce %74 oranında önemli bir artış olmuştur yılı ithalatımız dolar olup, bunun miktarca %18'i İspanya'dan gerçekleştirilmiştir. Norveç ise değerce en çok ithalatın yapıldığı ülke olup, toplam ithalatın %33'ü bu ülkeden yapılmıştır. İrlanda, İsveç, Tayvan, Moritanya 2003 yılındaki diğer önemli tedarikçi ülkeler arasında yer almışlardır. Tablo 3.9. Tür kiye'nin Ülkelere Göre Su Ür ünleri İthalatı (HS ) Miktar (M):Kilogram, Değer (D) :ABD Doları ÜLKE M:2000 D:2000 M:2001 D:2001 M:2002 D:2002 M:2003 D:2003 İspanya Norveç İrlanda Gürcistan Moritanya Fransa Hollanda Tayvan İsveç A.B.D Yunanistan İngiltere Bulgaristan Hindistan Estonya Arjantin Almanya Singapur Çin Halk Cumh Güney Kore Cum Ara Toplam TOPLAM Kaynak: DTM. 14

15 Tablo Su Ür ünleri İthalatı Miktar (M):Kilogram, Değer (D) :ABD Doları HS ÜRÜN M 2000 D 2000 M 2001 D2001 M 2002 D2002 M 2003 D Canlı Balıklar Balık (Taze/Soğutulmuş) Balıklar (Dondurulmuş) Balık Filetoları Balıklar (Kurutulmuş) Kabuklu Hayvanlar Yumuşakçalar Ara Toplam Konserve Edilmiş Balık Yumurtası Konserve Kabuk. Hayvan Ve Yumuş TOPLAM Kaynak.:DTM dönemi değerlendirildiğinde ithalatta ağırlıklı ürün grubunu dondurulmuş balıkların oluşturduğu, bunu yumuşakçaların ve balık filetolarının izlediği görülmektedir. Ürün grubu olarak, 2003 yılında Türkiye nin su ürünleri ithalatından en yüksek payı %78 ile dondurulmuş balıklar almış ve bunu yumuşakçalar ve balık filetoları izlemiştir. Sahip olduğu coğrafi yapısı ve iklim koşulları ile gerek deniz balıkçılığı ve gerekse tatlı su balıkçılığı ve kültür balıkçılığı yönünden büyük bir potansiyele sahip ülkemizde kaynakların akıllıca ve planlı kullanılması halinde uluslararası rekabet ortamında konumunu güçlendirmesi mümkün olacaktır AB PAZARI NIN TÜRKİYE İLE TİCARETİ Son 4 yıllık kümülatif veriler dikkate alındığında AB ülkelerine ihracatımızın %49 oranındaki bölümünün İtalya ve İspanya'ya yönelmiş olduğu görülmektedir. Fransa, Almanya, Belçika ise pazardaki diğer önemli alıcılarımız durumundadır. Tablo Tür kiye'nin Avr upa Birliği'ne (15) Su Ür ünleri İhracatı Miktar : (KG), Değer:(ABD Doları) Ülke Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer İtalya İspanya Yunanistan Fransa Hollanda İsveç Belçika Lüksemburg Almanya İngiltere Avusturya

16 Danimarka İrlanda Şekil Yılında AB Ülkelerine Yapılan İhracatın Ülkelere Göre Oransal Dağılımı (% ) Belçika Luksemburg % 30 % 1 % 3 % 1 % 3 % 4 % 9 % 13 İsveç Hollanda Fransa Y unanistan İspanya % 20 % 16 İtalya İngiltere A lmanya Diğer 4. AVRUPA BİRLİĞİ 4.1. Avrupa Birliği nde Üretim Dünya üretimi dikkate alındığında AB üretimi 2000 yılı itibariyle 6 7 milyon ton civarında olmuş, 2001 yılında ise bu miktar 4,5 milyon tona düşmüştür. Bu miktar dünya üretiminin %5,2 sine karşılık gelmektedir. Toplulukta toplam avlanan ürünler içinde %35 lik pay ile Danimarka başı çekmektedir. Bunu İspanya (%31), İngiltere (%20) izlemektedir. Pelajik türlerden ringa balığı, yılan balığı, çaça balığı ve uskumru Avrupa'da avlanan balığın %50 sini oluşturmaktadır. Tablo 4.1. AB(15) Balık Üretimi Toplam Balık Üretimi (Ton) Tüm Avlanma Bölgelerinde Yıl 2001 % Pay Danimarka ,8 İspanya ,3 İngiltere ,4 Fransa ,2 Hollanda ,8 İtalya ,9 İrlanda ,4 16

17 İsveç ,1 Almanya ,9 Portekiz ,5 Yunanistan ,3 Finlandiya ,7 Belçika Lüksemburg ,7 Avusturya ,06 TOPLAM Avrupa daki avlanmaya getirilen kısıtlamalardan, en çok etkilenen tür bölge açısından da büyük önemi olan morina balığı (cod ve hoddock) olmuş ve sonuçta cod un avlanan miktarında yaklaşık %20 oranında azalma olmuştur. Avrupa'da balık avcılığı ''İzin Verilen Toplam Avlanabilir Balık Miktarı''na (TAC Totally Allowable Catches) bağlı olarak yapılmaktadır yılında AB de avlanan balık miktarı bir önceki yıla göre %4 oranında azalmıştır. Bu düşüşün önümüzdeki yıllarda da devam edeceği düşünülmektedir. Çünkü AB özellikle bazı tür balıkların avlanmasına kısıtlama getirmiştir. Bu eğilim ise Avrupa Birliğine ihracat yapacak ülkelerin ihracatçıları için kuşkusuz yeni fırsatlar yaratmaktadır yılı verileri itibariyle, AB nin kültür balığı üretimi 1.7 milyon Euro değerinde gerçekleşmiştir. Bu değer, dünya toplam kültür balığı üretiminin %7 sini oluşturmaktadır. Ülkelere göre kültür balığı üretimi önemi de üretilen türler açısından farklılık göstermektedir. Gökkuşağı alabalığı, somon, midye en önemli türler olup, kültür balıkçılığında İspanya, Fransa, İtalya ve İngiltere en büyük üreticilerdir. İşlenmiş balık ve balık mamulleri üretimi ise, 1999 yılı verileri itibariyle 6,1 milyon ton olarak gerçekleşmiştir Tüketim ve Tüketici Eğilimleri 2001 yılı verilerine göre AB (15) nin toplam su ürünleri tüketimi 3,7 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup, bu miktar kişi başına 23,4 kg tüketime karşılık gelmektedir. Değer olarak toplam tüketim yine 2001 yılı itibariyle 24,6 milyar Euro değerinde gerçekleşmiştir. Balık, Avrupa da özellikle Güney Avrupa ve İskandinavya ülkelerinde diğer Avrupa ülkelerine göre daha yaygın olarak tüketilmektedir. Ancak balık tüketimi 17

18 alışkanlığı yeterince yerleşmemiş olan diğer Avrupa ülkelerinde de balık tüketimi artış eğilimi içerisindedir. AB de balık tüketimindeki görülen artış, tütsülenmiş fileto satışlarındaki artışlarla (özellikle alabalık, somon, uskumru) ve Avrupa da balık satışının daha geniş bir şekilde özellikle süpermarketler yoluyla yapılmaya başlanması gibi örneklerde gözlenebilmektedir. Ayrıca AB de etnik ürünlere ilgi giderek artmakta, diğer taraftan AB de halen en hızlı büyüyen gıda sektörü olarak tanımlanan hazır yemek sektöründe de balık giderek daha fazla oranda kullanılmaktadır. Su ürünleri için pazardaki bir diğer eğilim ise kolay hazırlanabilen (convenience foods) gıda ürünleri arasında yer alan dondurulmuş hazır veya yarı pişmiş balık yemeklerin ve uluslararası damak alışkanlığına hitap eden kalamar, sushi gibi ürünlerin sağlıklı beslenmenin simgesi olması gibi nedenlerle balık tüketiminde daha fazla yer almasıdır AB Ticareti 2001 yılında AB ülkelerinin toplam su ürünleri ihracatında 1999 yılına göre %15 oranındaki bir artış gözlenmiştir. AB ülkelerinin ihracatının %20 si Danimarka tarafından gerçekleştirilmektedir. Danimarka' nın büyük miktarda balık üretiminin olmasına karşın iç pazarın nispeten küçük olması ihracatının bu kadar çok olmasının nedenleri arasında sayılabilir. AB nin toplam su ürünleri ihracatının %82 sini kendi içinde gerçekleştirmektedir. AB dışındaki diğer önemli ihraç pazarları ise Japonya, İsviçre, ABD belli bir ölçüde Nijerya olmuştur. Taze/soğutulmuş balıklar AB ihracatındaki en önemli gruplar olmuşlardır. Bu grubun 2001 yılındaki ihracatı 2,6 milyar Euro olmuştur. Dondurulmuş balıklar ise ihracatta giderek daha fazla önem kazanan ürün grubudur. AB içerisinde avlanma konusundaki kısıtlamalara ve artan tüketime bağlı olarak AB nin ithal su ürünlerine daha bağımlı hale gelmesi beklenmektedir yılında AB nin su ürünleri ithalatı 22,4 milyar Euro olarak gerçekleşmiş ve döneminde değerce %18 oranında bir artış sağlamıştır. Ancak miktar olarak aynı dönemde %9 luk bir artış olmuştur. İspanyol mutfağında balığın önemli bir yer tutması nedeniyle 2001 yılı itibariyle İspanya, AB içerisindeki en önemli su ürünleri alıcısı durumundadır. AB içerisindeki diğer önemli ithalatçı ülkeler ise; Fransa (%15), İtalya (%13), Almaya (%11) ve İngiltere (%10) dir. 18

19 döneminde İrlanda, Finlandiya ve İsveç ithalatlarını sırasıyla %32, %22 ve %22 oranlarında artırmışlardır yılında ithalatta en önemli grubu balık filetoları ve balık etleri oluşturmuştur. Oysa daha önceki yıllarda taze/soğutulmuş balıklar ve kabuklu hayvanlar ağırlıklı grubu oluşturmakta idi. Bu sayılar üç ürün grubunun AB ithalatındaki toplam payları %54 oranındadır. Taze/soğutulmuş balıklar ile işlenmiş kabuklu hayvanlar dışındaki ürün gruplarının ithalatında artış olmuştur. Dondurulmuş karides ise en önemli ithal ürün grubunu oluşturmuştur. Morina balığı ve ton balığı ise diğer önemli ithal ürünlerini oluşturmaktadır yılı itibariyle Norveç ve Danimarka AB nin su ürünleri ithalatı içerisinden toplam %18 oranında pay almışlardır ve bu oranla Topluluğun en önemli tedarikçisi konumundadırlar yılında ise değerce toplam ithalatın %56 sı AB dışı ülkelerden sağlanmış olup, bunun %29 oranındaki kısmı Gelişmekte olan ülkelerden kaynaklanmaktadır. Arjantin, Çin ve Rusya AB dışındaki tedarikçiler arasında AB pazarında paylarını en hızlı artıran ülkeler olmuşlardır. Gelişmekte olan ülkelerin AB ye yönlendirdikleri ihracatı en önemli mal grupları kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve işlenmiş balıklardır. AB içerisinde talebin hızla arttığı ürünler ise dondurulmuş balık, balık filetoları ve etleri, taze balığa olan talep nedeniyle canlı balıklardır AB İthalatı Avrupa Birliğinde ithalat büyük ölçüde Topluluk içerisinde uygulamaya konulan kota ve kısıtlamalara bağlı olarak yönlenmektedir. Avrupa daki balık sanayi iç talebi karşılamaktan uzaktır. Örneğin Almanya talebinin %80'ni ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Önümüzdeki yıllarda; avlanmaya getirilen kısıtlamalar ve artan tüketime bağlı olarak Avrupa Birliği'nin ithalata daha da bağımlı olacağı düşünülmektedir. Avrupa Birliği nin 2001 yılındaki su ürünleri ithalatı 22,4 milyar Euro dur ve 1999 yılından beri değer olarak %18 lik bir artış söz konusudur. Buna rağmen 1999 a kadar Avrupa Birliği nin ithalatındaki hacim olarak artış sadece %9 olmuştur. 19

20 Avrupa Birliği üyesi ülkeler balık avlanmasına büyük ölçüde kısıtlama getirmişlerdir. Avrupa daki balık işleme sanayi topluluk iç talebini karşılamaktan uzaktır. İspanyolların diyetlerinde balığa verilen önemden dolayı İspanya en büyük ithalat pazarıdır ve 2001 yılında toplam ithalat içinde İspanya nın payı %18 olmuştur. Avrupa Birliği nin diğer ithalatçıları ise; Fransa %15, İtalya %13, Almanya %11 ve İngiltere %10 dur yılları arasında İrlanda, Finlandiya ve İsveç ithalatlarını çok artırmışlardır. Anılan sıraya göre artışlar; %32, %22 ve %22 olarak ifade edilebilir yılı itibariyle AB üyesi Norveç ve Danimarka, AB içi su ürünleri ticaretinde toplam ithalatın %18 ini karşılayan lider tedarikçi ülkelerdir. Avrupa Birliği üyesi ülkeler Topluluk su ürünleri talebinin yarısından azını sağlayabilmektedirler yılında toplam ithalatın değer olarak %56 sı AB dışı ülkelerden sağlanmıştır. Bu değerin %29 u gelişmiş ülkeler tarafından gerçekleşmiştir. Son üç yıldır Avrupa Birliği ne su ürünleri tedarikinde önemli ölçüde artış sağlayan başlıca ülkeler; Arjantin, Çin, Fas ve Rusya dır. TABLO Yılları Arasında Avr upa Birliği ne Üye Ülkelerin Su Ür ünleri İthalatı (Değer: Milyon Eur o, Miktar: 1,000 Ton ) Değer Miktar Değer Miktar Değer Miktar Toplam AB Dışı Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler İspanya Fransa İtalya Almanya İngiltere Danimarka Hollanda Belçika Portekiz İsveç Yunanistan Avusturya İrlanda Finlandiya Lüksemburg Kaynak: Eurostat (2002) 20

21 Şekil Yılında Avr upa Birliği ne Su Ür ünleri Tedarik Eden Başlıca Ülkeler (Değer: Milyon Eur o ) Kaynak: Eurostat (2002) NORVEÇ DANİMARKA HOLLANDA İSPANYA İNGİLTERE İZLANDA FRANSA ALMANYA ARJANTİN ÇİN FAS A.B.D RUSYA FED. 21

22 AB Pazarları İspanya İspanya Avrupa Birliği içinde tonaj açısından en büyük filoya sahip olmasına karşın, iç talebini karşılayamamakta olup, AB içindeki en büyük su ürünleri ithalatçısıdır yılında İspanya nın toplam su ürünleri ithalatı yaklaşık 4,1 milyar Euro olmuştur yılıyla karşılaştırıldığında %4 lük bir artış gerçekleşmiştir. Son yıllarda Avrupa Birliği nce su ürünleri politikasında yapılmakta olan reformlarla, önümüzdeki yıllarda İspanya ya da balık avlanması konusunda sınırlamalar getirilecektir. Şekil Yılında İspanya ya Ür ün Gr ubuna Göre Su Ür ünleri İthalatı (Değer: Milyon Eur o ) KARİDES 864 BAKALORYA KAFADANBACAKLI TON BALIĞI YENGEÇ VE ISTAKOZ YUMUŞAKÇALAR SARDALYA BALIK YAĞI Kaynak: Eurostat (2002) 22

23 Şekil Yılında İspanya ya Toplam Balık ve Su Ür ününü Sağlayan Lider Tedarikçilerin Toplam İthalat İçindeki Değer (Eur o) İtibariyle Payları 12% 9% Arjantin Fas Fransa 59% 6% 6% 8% Namibia Hollanda Diğer Kaynak: Eurostat (2002) Doğal su ürünlerinin azalmasından dolayı kültür balığı ve deniz ürünleri üretiminin pazara arzı daha önemli hale gelmiştir. Bakalorya, ton balığı ve kafadanbacaklılar İspanyol balıkçıların avladığı başlıca su ürünleri olmakla birlikte önemli miktarlarda ithalat ta mevcuttur. Hepsinin toplam değeri 2001 yılında değer olarak 1,3 Milyar Euro dur. Ton balığı ithalatındaki artış dikkate değerdir, bu artış yılları arasında değer itibariyle (Euro) %20 olmuştur. Buna rağmen karides yılları arasında aynı düzeyde kalmıştır. Ancak en büyük paya sahip ürün grubu olmaya devam etmektedir yılındaki ithalat toplamı 864 Milyon Euro dur. İspanya su ürünleri pazarındaki başlıca tedarikçiler konusunda; yerel AB tedarikçileri ile gelişmiş ülkelerdeki tedarikçiler arasında önemli bir farklılık söz konusudur. Anılan ülkede gelişmekte olan ülkeler satışlarını artırmaya başlamışlardır yılındaki başlıca tedarikçiler; Arjantin (2000 yılına göre %47 artış), Fas (2000 yılına göre %16 artış), Fransa (2000 yılına göre %13 azalış), Namibya (2000 yılına göre %20 artış) dır. Bu değişikliğin yerel ve Avrupa Birliği nde uygulamaya konulan avlanma kısıtlamalarının etkisi ile ortaya çıkmış olabileceği düşünülmektedir. 23

24 Ton Balığı yılları arasında ton balığı ithalatı değer olarak %36 oranında artmıştır ve bu da değer olarak yaklaşık 317 Milyon Euro olarak gerçekleşmiştir. Büyük bir kısmı (%70 inden fazlası) gelişmekte olan ülkelerden ithal edilmiştir. Aynı yıl içerisinde ton balığı ithalatının %79 u dondurulmuş ton balığından, %9 u taze veya soğutulmuş ton balığından, geri kalan %12 si ise konserve edilmiş ton balığından oluşmaktadır. Dondurulmuş ton balığının önde gelen tedarikçileri; Venezuela, Guatemala, Fransa ve Ekvator dur. Fransa, İtalya, İrlanda, Fas ve Portekiz gibi İspanya ya yakın ülkeler çoğunlukla taze/soğutulmuş ton balığı tedarik etmektedirler. Taze/soğutulmuş ton balığında yeni bir pazar da Yemen dir. Konserve edilmiş ton balığının lider tedarikçileri ise Ekvator, Kolombiya, Fas ve Kostarika dır. Sardalye 2001 yılında sardalye ithalatında 1999 yılına nazaran %41 lik bir artış olmuş ve ithalat değer olarak 28 Milyon Euro ya ulaşmıştır. İspanya ya sağlayan en büyük tedarikçi ülke Fas tır. Bunu takiben Portekiz gelmektedir. Tedarikçi gelişmekte olan ülkelerden Fas %99 luk bir paya sahiptir ve çoğunlukla konserve tedarik eder. İspanya ithalatının değer olarak %41 i konserve sardalye, geri kalan kısmı ise eşit olarak taze/soğutulmuş ve dondurulmuş arasında bölünmüştür. Bakalorya Bakalorya İspanya da yaygın olarak tüketilen, sevilen önemli bir türdür ve İspanyol mutfağının spesiyalitesi durumundadır. Oysa bunun tam aksi bir durum olarak, Almanya da bakalorya, işleme endüstrisinde kullanılan ucuz bir üründür yılında İspanya nın bakalorya ithalatı tutar olarak 470 Milyon Euro dur. Bu da 1999 yılından itibaren değer (Euro) olarak %16 lık bir artış olmuştur. Bunun %63 ü dondurulmuş, %37 si taze veya soğutulmuş olarak ithal edilmiştir. Bakaloryanın başlıca tedarikçileri gelişmekte olan ülkelerdir ve İspanya nın bakalorya ithalatında %81 lik bir paya sahiptirler. Dondurulmuş bakalorya ithalatında en önemli pay Namibya ya aittir (Toplam ithalatın %56 sı). Bunun ardından Güney Afrika (%33), Şili (%16) dır. Ayrıca taze soğutulmuş bakalorya ithalatında ise tedarikçi Namibya %16 lık bir paya sahiptir. 24

25 Yengeç ve Istakoz Yengeç ve ıstakoz ithalatı yıllarında hemen hemen eşittir ve tutar olarak 2001 yılında 143 Milyon Euro dur. Yengeç ve ıstakozun en önemli ithal formları ise; %53 ü taze/soğutulmuş, %46 sı dondurulmuştur. Konserve edilmiş yengeç ve ıstakoz ithalatı ise yok denecek kadar azdır. Dondurulmuş yengeç ve ıstakoz tedarikçileri Küba ve İngiltere iken taze/soğutulmuş yengeç ve ıstakozlar da İngiltere, Fransa gibi İspanya ya yakın ülkelerden sağlanmaktadır. Karides ve Kerevit Karides ve kerevit 2001 yılındaki su ürünleri ithalatında en önemli ürün grubunu oluşturmaktadır ve İspanya nın toplam su ürünleri ithalatı içinde %21 lik bir paya sahiptir yılında toplam değer 864 Milyon Euro ya ulaşmıştır. Bunun %75 i Arjantin, Çin, Mozambik, Fas ve Kolombiya gibi gelişmekte olan ülkelerden tedarik edilmektedir. Hemen hemen bütün ithalatın (değer olarak) %98 i dondurulmuş olarak ithal edilmektedir. Yumuşakçalar yılları arasında yumuşakça ithalatı hafif bir artış göstermiş ve 2001 yılında 47 Milyon Euro ya ulaşmıştır. Başlıca yumuşakça tedarikçileri AB ülkeleridir. İspanya ya tarak tedarik eden başlıca ülkeler; İtalya, İngiltere ve Fransa dır. (Toplam yumuşakça ithalatının %48 ini oluşturur.) İspanya ya midye tedarik eden başlıca ülkeler ise; Yeni Zelanda, Şili, Fransa ve Portekiz dir. (Toplam yumuşakça ithalatının %41 ini oluşturur.) Bu üründe Şili hızlı üretim yapan bir tedarikçi ülkedir. Geriye kalan %11 lik bölüm olan istiridye ise Fransa ve İngiltere den tedarik edilmektedir. Kafadanbacaklılar Kafadanbacaklılar ithalatı yılları arasında %29 artmıştır ve 2001 yılında tutar olarak 465 Milyon Euro ya ulaşmıştır. AB ne komşu ülkeler ile karşılaştırıldığında Fas, Meksika, Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerin İspanya ya kafadanbacaklı tedariki artış göstermektedir yılında kafadanbacaklılar ithalatının %70 ini mürekkep balığı ve kalamar oluştururken, %30 unu ise ahtapotlar oluşturmaktadır. 25

26 Balık Yağı İspanya nın balık yağı ithalatı yılları arasında belli bir süre düştükten sonra %54 lük bir artış göstermiştir ve bu tutar olarak hemen hemen 12 Milyon Euro ya ulaşmıştır. Geçmiş yıllarda önemsiz bir payı olan Peru 2001 yılında toplam balık yağı ithalatının %22 sini tedarik ederek en önemli ülke olmuştur. Bunu takiben Danimarka ve Fransa gelmektedir Fransa Fransa su ürünleri açısından AB deki en büyük pazarlardan biridir ve 2001 yılı verileri itibariyle İspanya dan sonraki 2. büyük üretici konumundadır yılı verileri itibariyle su ürünleri ithalatı 3,4 milyar Euro olmuş ve 1999 a göre %4 oranında bir artış gerçekleşmiştir. İspanyol tüketicisi ile karşılaştırıldığında Fransızlar daha fazla soğuk deniz balığı tüketmektedirler ve bu ürünlerin önemli bölümü Kuzey Avrupa ülkelerinden ithal edilmektedir. Sıcak deniz ürünleri ise genellikle gelişmekte olan ülkelerden sağlanmaktadır. Buna bağlı olarak, Fransa nın ithalatında gelişmekte olan ülkelerin payı %12, İspanya için ise bu oran %54 düzeyindedir. Fransa pazarı için en önemli tedarikçi ülkeler, İngiltere, Danimarka, Hollanda, İspanya ve Almanya dır. Fransa ya su ürünleri ihracatı yapan ilk 10 ülke AB ülkeleridir. Sıcak denizlerden sağlanan ürünler ise daha çok Madagaskar, Fildişi Sahili, Şili, Fas ve Çin den sağlanmaktadır. Pek çok AB üyesi gibi, Fransa nın da üretimi iç talebi karşılamaktan uzaktır. Kabuklu deniz hayvanları en çok ithalatı yapılan ürün grubudur. Bunlar arasında karides en önemli yeri tutan üründür yılında 556 milyar değerinde ithalat yapılmaktadır. Bunun %45 i Madagaskar ve %22 si Hollanda tarafından karşılanmaktadır. Karides ithalatının değerce %80 i dondurulmuş olarak ithal edilmektedir. Konserve karidesin payı %14 olup, geri kalanı taze/soğutulmuş olarak ithal edilmektedir. Ton balığı Fransa nın ithalatındaki ikinci önemli ürün grubudur ve 2001 yılında 345 milyon Euro değerinde ithalat yapılmış olup, toplam su ürünleri ithalatının %10 unun karşılık gelmektedir. Ton balığı için, en önde gelen tedarikçi ülkeler Fildişi Sahili, İspanya ve Seyrel adalarıdır. Konserve ton balığı en çok ithal edilen ürün çeşidi olup, 2001 yılı itibariyle ithal değerinin %93 ü konserve ton balığıdır. Dondurulmuş ve taze haldeki ton balığının payı %7 dir. 26

27 Yengeç ve ıstakoz Fransa ya ithal edilen üçüncü önemli gruptur ve 228 milyon Euro değerindedir. Avrupa geneline göre Fransa da daha yaygın olarak tüketilmektedir. Ürünün %45 i dondurulmuş olarak, %39 u soğutulmuş olarak, %16 sı ise konserve halinde ithal edilmektedir. Bakalorya ise AB ortalamasına göre Fransa da daha az tüketilen bir üründür. Toplam ithalatın %81 i dondurulmuş olarak yapılmaktadır. Taze/soğutulmuş halde ithalat da diğer bir seçenektir. Yumuşakçaların ithalatı 1999 yılına göre 2001 yılında %22 oranında artış göstermiştir. Fransa talebinin %23 ü gelişmekte olan ülkelerce karşılanmakta, ancak önemli bölümü AB ülkelerinden ithal edilmektedir. Bu ürün grubu ithalatının %75 ini tarak, %22 sini midye ve %3 ünü istiridye oluşturmaktadır. Kafadan bacaklılar konusunda ise Fransa 57 milyon Euro değerinde ithalat yapmış olup, bunun %87 sini kalamar %13 ünü ahtapot oluşturmaktadır İtalya İtalya nın toplam ithalatı 2001 yılı itibariyle 3 milyar Euro değerinde olmuştur. İtalya AB içindeki üçüncü büyük su ürünleri ithalatçısıdır ve toplam AB ithalatındaki payı %13 dür. İtalyan su ürünleri piyasasında yavaş ama dengeli bir talep artışı mevcut olup, ithalatta artış olmasına karşılık üretim sabit düzeyde kalmıştır. Talep artışı özellikle ürünler ve katma değer kazandırılmış ürünlerde söz konusu olup, özelliği olmayan dondurulmuş ve konserve ürünlere olan talep giderek azalmaktadır. İtalya nın ithalatında en önemli ürün grubunu 2001 yılında 440 milyon Euro ile kafadanbacaklılar oluşturmaktadır. Bu ürün grubu diğer AB üyesi ülkelere göre İtalya da daha çok talep görmektedir döneminde ithalatında %18 oranında artış olmuştur. İthalatın %69 una mürekkep balığı ve kalamar oluşturmakta, ahtapot ise %31 oranında pay almaktadır. Ahtapotun %27 si Fas tan tedarik edilirken, mürekkep balığı/kalamar ithalatının %25 i İspanya dan sağlanmıştır. Karides, İtalya nın ithal ettiği ikinci önemli ürün grubudur ve 2001 yılında 366 milyon Euro ithalat gerçekleştirilmiştir. Toplam karides ithalatının %81 i dondurulmuş olarak, %13 ü konserve olarak ithal edilmekte, kalan miktar ise taze/soğutulmuş olarak talep edilmektedir. 27

28 Ton balığı ithalatı ise döneminde %14 oranında artmış ve 340 milyon Euro değerinde gerçekleşmiştir. İspanya en önemli tedarikçi ülke konumundadır. Ton balığı hem doğrudan tüketim amacıyla hem de konserve fabrikalarında işlenmek üzere ithal edilmektedir. İtalyan konserve sanayii daha iyi kalitedeki yellow fin türünü üretimlerinde kullanmaktadırlar. Konserve sanayi, için kullanılan ton balığı ithal edilmektedir. Zira sınırlı üretim olan blue fin Japonya ya ihraç edilmektedir. İtalya ton balığının %90 ını konserve olarak ithal etmekte ve konserve ton ithalatın %43 ü İspanya tarafından sağlanmaktadır. İtalya toplam ton balığı ithalatının %14 ün dondurulmuş, %3 ü ise taze/soğutulmuş olarak gerçekleştirmektedir Almanya Almanya da kişi başına su ürünleri tüketimi çok fazla olmamasına rağmen AB içerisindeki dördüncü büyük ithalatçı konumundadır yılında ülke 2.5 milyar değerinde ithalat yapmıştır ve 1999 yılına göre %17 oranında bir artış gözlenmiştir. Genellikle Almanya da daha çok soğuk deniz lerden elde edilen türler tercih edildiği için ithalatının büyük bölümünü Kuzey ülkelerinden özellikle de Danimarka, Hollanda ve Norveç ten temin etmektedir. Ancak, son yıllarda bu ülkelerin pazardaki payları %10 oranında düşüş gösterirken Rusya ve Çin in pazar payı %6 oranında artmıştır. Ürün grubu olarak, karides Almanya nın ithalatında 271 milyon Euro değeri ile en önemli ürün grubu olma niteliğindedir. Bunu ton balığı izlemektedir. Diğer ürün grupları nispeten daha az paya sahiptirler. Almanya nın karides ithalatının 120 milyon Euro değerindeki kısmı ki bu %45 lik bir orana karşılık gelmektedir, gelişmekte olan ülkelerden sağlanmaktadır. İngiltere (%12), Danimarka (%12), Hollanda (%11) ve Bangladeş (%10) en önemli tedarikçi ülkelerdir. Almanya nın ithalatında ikinci önemli ürün grubu olan ton balığı ithalatının %25 i Hollanda tarafından sağlanmaktadır AB Pazarına Giriş AB ye İhracat Yapacak (Gelişmekte Olan Ülkeler) İçin Fırsatlar AB ülkeleri AB dışındaki ülkelerden olan ithalata özellikle gelişmekte olan ülkelerden yapılan ithalata ilgi duymaktadır. AB ye yapılacak 28