PROCEEDINGS of 9 th INTERNATIONAL EDUCATIONAL TECHNOLOGY CONFERENCE May 2009

Transkript

1

2 PROCEEDINGSof 9 th INTERNATIONALEDUCATIONAL TECHNOLOGYCONFERENCE 0608May2009 HACETTEPEUNIVERSITY ANKARA TURKEY EDITEDBY Prof.Dr.PetekAKAR Prof.Dr.BuketAKKOYUNLU Assoc.Prof.Dr.ArifALTUN Assoc.Prof.Dr.MukaddesERDEM Assoc.Prof.Dr.S.SadiSEFEROLU Assoc.Prof.Dr.YaseminKOÇAKUSLUEL Assist.Prof.Dr.HakanTÜZÜN Dr.AlevÖZKÖK Dr.HalilYURDUGÜL DESIGNBY Resc.Asst.GökhanAKÇAPINAR Resc.Asst.AhmetAKINCI Resc.Asst.SelayARKUN Resc.Asst.TurgayBA Resc.Asst.VildanÇEVK Resc.Asst.ÇetinGÜLER Resc.Asst.GoncaKIZILKAYA Resc.Asst.FatihÖZDNÇ Resc.Asst.FerhatKadirPALA

3 OrganizationCommittee Prof.Dr.PetekAKAR Prof.Dr.BuketAKKOYUNLU Assoc.Prof.Dr.ArifALTUN Assoc.Prof.Dr.MukaddesERDEM Assoc.Prof.Dr.S.SadiSEFEROLU Assoc.Prof.Dr.YaseminKOÇAKUSLUEL Assist.Prof.Dr.HakanTÜZÜN Dr.AlevÖZKÖK Dr.HalilYURDUGÜL Resc.Asst.GökhanAKÇAPINAR Resc.Asst.AhmetAKINCI Resc.Asst.SelayARKUN Resc.Asst.TurgayBA Resc.Asst.VildanÇEVK Resc.Asst.ÇetinGÜLER Resc.Asst.GoncaKIZILKAYA Resc.Asst.OrçunMADRAN Resc.Asst.FatihÖZDNÇ Resc.Asst.FerhatKadirPALA III

4 AdvisoryBoard BuketAKKOYUNLU,HacettepeUniversity YavuzAKPINAR,BoaziçiUniversity EralpALTUN,EgeUniversity ArifALTUN,HacettepeUniversity PetekAKAR,HacettepeUniversity C.HakanAYDIN,AnadoluUniversity AdnanBAK,KaradenizTechnicalUniversity SashaA.BARAB,IndianaUniversity ServetBAYRAM,MarmaraUniversity PeterA.BRUCK,GesamtleitungResearchStudiosAustria UurDEMRAY,AnadoluUniversity DenizDERYAKULU,AnkaraUniversity MehmetERDEM,UniversityofNewOrleans AkifERGN,BakentUniversity TeresaFRANKLIN,OhioUniversity JeffGORDON,VanderbiltUniversity DursunGÖKDA,AnadoluUniversity MehmetGÜROL,FratUniversity DoanBRAHM,YaknDouUniversity RozhanM.IDRUS,UniversitySainsMalaysia AytekinMAN,SakaryaUniversity HafizeKESER,AnkaraUniversity MehmetKESM,AnadoluUniversity MehdiKHOSROWPOUR,DBAIGIGlobal Kinshuk,AthabascaUniversity PietKOMMERS,UniversityofTwente H.FerhanODABAI,AnadoluUniversity HiroakiOGATA,TokushimaUniversity BetülÖZKAN,UniversityofArizonaSouth AliEkremÖZKUL,AnadoluUniversity E.TahirRIZADokuz,EylülUniversity ColleenSEXTON,Governor sstateuniversity FethiEN,AnadoluUniversity AliMEK,AnadoluUniversity NurettinMEK,AnkaraUniversity J.MichaelSPECTOR,FloridaStateUniversity MichaelK.THOMAS,UniversityofWisconsinMadison YaseminKOÇAKUSLUEL,HacettepeUniversity HüseyinUZUNBOYLU,YaknDouUniversity JerryW.WILLIS,LouisianaStateUniversity BrentG.WILSON,UniversityofColoradoDenver HalilbrahimYALIN,GaziUniversity RaufYILDIZ,YldzTechnicalUniversity IV

5 TABLEOFCONTENTS KEYNOTEPAPERS ROLESOFLIFELOGGINGINUBIQUITOUSLEARNING HiroakiOGATA...XIV ICTINEDUCATION;SOCIETALCONTEXTANDPOLICYRECOMMENDATIONS PietKOMMERS...XX WHYSHOULDEDUCATORSCAREABOUTVIDEOGAMES? SashaA.BARAB...XXXII PROCEEDINGS RELIABILITYANDVALIDITYOFTHEPSYCHOMETRICPROPERTIESOFTHETURKISHVERSION OFTHEWEBLEI AlevÖZKÖK...1 BLGSAYAR OYUNLARININ ETM AMAÇLI KULLANIMINA YÖNELK ÖRETMEN GÖRÜLER ÜnalÇAKIROLU,AyçaÇEB,YAARAKKAN...6 ETMDE AKILLI TAHTA KULLANIMINA LKN FEN VE MATEMATK ÖRETMEN GÖRÜLERNNKARILATIRILMASI AytenERDURAN,BernaTATAROLU...14 EFFECTSOFANEDUCATIONALGAMEDEVELOPMENTCOURSEONPRESERVICETEACHERS CONCERNSABOUTTHEUSEOFCOMPUTERGAMESINTHECLASSROOM EvrenSUMUER,lkerYAKIN...22 AT WHAT STAGE ARE THE SECONDARY SCHOOL ENGLISH TEACHERS IN TECHNOLOGY INTEGRATIONPROCESS? ErcanTOP,ZahideYILDIRIM...28 ÖRENMENESNELERNEDAYALIÇERKGELTRMESSTEMTASARIMI ÜnalÇAKIROLU,YAARAKKAN...36 THEUSABILITYANALYSISOFA WEBBASEDASSESSMENTTOOL INHIGHEREDUCATION HasanTINMAZ,ZülfüGENÇ...42 BLG NASI VE EPSTEMK BOYUTU: BLG TEKNOLOJLER EPSTEMK NANILARI VE DERSEBAKIINASILETKLYOR? HamdiERKUNT...49 IMPLEMENTATIONOFAWEBCONTENTMANAGEMENTSYSTEMFORTHESTUDENTS CLUB WORKS MehmetTEKEREK,AdemTEKEREK,RecepYILMAZ...57 V

6 ETSEL BLGSAYAR OYUNLARININ BLM TEKNOLOJLER DERSNDEK KULLANIM ETKLER ÜmmühanAVCI,GülenSERT,FatihÖZDNÇ,HakanTÜZÜN...64 ACTIVELEARNINGASASTRATEGYFORLIFELONGLEARNING:ACASEFROMBIOLOGY HasanTINMAZ...70 ÖRENME NESNELER MODELNN SOSYAL VE BEER BLMLERE BR UYGULAMASI: kaynakca.info RamazanACUN...78 ETM FAKÜLTELERNDE BLG VE LETM TEKNOLOJLER GÖSTERGELERNN BELRLENMES YavuzAKBULUT,FerhanODABAI...86 BLGSAYARDERSLERNDEKARMAÖRENMEYAKLAIMI EdipKOAR,HarunÇDEM,OzanCOKUNSERÇE...93 BEYOND THE TEMPLATE, AN AWARDWINNING DESIGN APPROACH FOR BLENDED AND ONLINECOURSES MariePierreC.HUGUET,FrankX.WRIGHT,TomC.HALEY, TECHNIQUES, TOOLS AND TECHNOLOGIES FOR DESIGNING EFFECTIVE BLENDED AND ONLINEINSTRUCTION AWORKSHOPOUTLINE MariePierreC.HUGUET,FrankX.WRIGHT,ehnazBaltacGÖKTALAY MÖRENMEUYGULAMALARININDEERLENDRLMES ÖzkanYILMAZ,VehbiAytekinSANALAN,AyhanKOÇ BLMTEKNOLOJLERÖRETMENLERNNALTERNATFDEERLENDRMEYÖNTEMLERN KULLANMASIKLIININNCELENMES CananBANOLU,RaufYILDIZ LABORATUVARUYGULAMASINDAMOODLEÖRENMEYÖNETMSSTEMKULLANIMINDA KARILAILANPROBLEMLER,TECRÜBELERVEÇÖZÜMÖNERLER BurakNNER ETMFAKÜLTELERNDEBTKULLANIMI:KKTCÖRNE OlgaPilliETI,BaakGÜLER ETMDE A GÜNLÜÜ UYGULAMALARI: LKÖRETM BLM TEKNOLOJLER DERSNDENÖRNEKLER HüseyinCanENEL,S.SadiSEFEROLU BLGTEKNOLOJSINIFLARININKULLANILABLRLNNDEERLENDRLMES AytekinMAN,ÖzlemCANAN PROJETABANLIÖRENME:BRPTÖETKNLOLARAKPODCASTHAZIRLAMA SelçukKARAMAN,SerkanYILDIRIM,AbdullatifKABAN VI

7 YAPILANDIRMACIYAKLAIMAUYGUNDEERLENDRMESÜRECVEBTENTEGRASYONU SelayARKÜN,YaseminKoçakUSLUEL ÖRETMEN ADAYLARININ GELECEKTEK ÖRETMENLK KARYERLERNDE BRLKL ÖRENMEYKULLANMALARINAYÖNELKGÖRÜLER HüseyinUZUNBOYLU,MelikeEMNDAYI,HüseyinBCEN,GülhanBENGHAN ARATIRMAGRUPLARIÇNORTAKÇALIMAALANIOLARAKVKKULLANIMI GökhanAKÇAPINAR,PetekAKAR BLGSAYAR ORTAMINDA NÖROPSKOLOJK TESTLER: ARTIRILMI PUÇLU HATIRLAMA TEST PetekAKAR,ArifALTUN,BanuCANGÖZ,GalipKAYA,VildanÇEVK TAMSÜRÜMVEKURGULANMIVDEODURUMLARINVOLEYBOLOYUNSETÇÖZÜMLEME BECERSNEETKS YeimBULCA,DenizDERYAKULU SOMEASPECTSOFICTANDELEARNINGINROMANIA MarinPOPA,MarianaPOPA,ElenaMOCANU TARTIMAYA DAYALI ÖRETM YÖNTEM VE TEKNKLERNN ÇEVRMÇ ÖRENME ORTAMLARINAUYARLANMASI YaseminGÜLBAHAR,FilizKALELOLU KESRLER KONUSUNDAK BR BLGSAYAR YAZILIMININ ÖRENCLERN BAARI VE TUTUMLARINAETKSNNNCELENMES MehmetUYGUN,ErolKARAKIRIK UZAKTAN ETME DAYALI ÖNLSANS PROGRAMLARININ WEB STELER BALAMINDA DEERLENDRLMES M.EminMUTLU,H.CemSALAR,rfanSÜRAL,E.PnarUÇAGÜNE CONSTRUCTIVETEACHINGTECHNOLOGYANDPERSPECTIVESOFNANOPSYCHOPEDAGOGY FatmaKhanimBUNYATOVA EÖRENMEDESOHBETEKATILIMVEÖDEVGÖNDERMENNAKADEMKBAARIYAETKS SerdarÇFTÇ,EbruKILIÇÇAKMAK,MutluTahsinÜSTÜNDA,SerçinKARATA INFORMATIONSYSTEMSFORARRANGINGGRADUATEEDUCATION FatihMehmetGÜLEÇ,EbruSEZER,TahirBIÇAKCI WEBSTESMENÜLERNNKARTSIRALAMAYÖNTEMLEDÜZENLENMES OzanCOKUNSERÇE,AbdullahKUZU ANINDISPENSABLECONTRIBUTORTOEFFECTIVETIMEMANAGEMENTINCLASS:REMOTE PRESENTER TuncayERCAN,YaarGüneriAHN,SabahBALTA VII

8 UZAKTAN ETM WEB STESNN KULLANILABLRLK DÜZEY (SAKARYA ÜNVERSTES ÖRNE) AytekinMAN,OnurBULAN ÖRENMEETKNLKYÖNETMSSTEM(LAMS)VETÜRKÇE YEÇEVRÇALIMASI GoncaKIZILKAYA,PetekAKAR BLGYÖNETMÇNBRELEKTRONKPERFORMANSDESTEKSSTEMGELTRLMES SelayARKÜN,HasanTÜRKSOY,OlguMERT,TurgayBA,HakanTÜZÜN KUZEY KIBRIS DA LKÖRETM KNC KADEMEDEK ÖRETMENLERN TEKNOLOJ KULLANIMYETERLLVEOKULLARDAKALTYAPISORUNLARI MuratTEZER,EmineAKTUNÇ ANAPPLICATIONFORCOMPUTERAIDEDDESIGNOFCARDSTUNTSHOWS MehmetTEKEREK,UtkuAVGAN,AdemTEKEREK INTERNETEDAYALIUZAKTANETMSSTEMLERNDESINAVMODÜLÜ NilgünTOSUN,NuhHATPOLU UYGULAMA OKULLARINDAK ÖRETMENLERN DERSLERNDE ARAÇGEREÇ KULLANMA DÜZEYLERNELKNÖRETMENADAYLARININGÖRÜLER (BakentÜniversitesiTezsizYüksekLisansveLisansOkulDeneyimiÖrencileriÖrnei) TalipCAN ÖZEL ETM MERKEZLERNDE TEKNOLOJK ALTYAPI SORUNLARI VE ÖRETMENLERN BLGSAYARKULLANIMDÜZEY MuratTEZER,SezerKANBUL REVOLUTIONONTHEWEBBASEDEDUCATIONALTECHNOLOGIES:SEMANTICWEB BülentGürselEMROLU YAYGIN ETMDE BLGSAYAR ETM PROGRAMLARININ UZAKTAN DESTEKLEYC ETMLEVERLMESNEDARÖRNEKUYGULAMA TurulAKTA,HalilbrahimESKKURT G TEKNOLOJS LE GELTRLM MÖRENME ORTAMLARI HAKKINDA ÖRETM ELEMANLARININGÖRÜLER emseddingündüz,osmanaydemr,erifeiiklar BLGSAYAR VE ÖRETM TEKNOLOJLER ETM ÖRENCLERNN YAPILANDIRMACI ÖRENMEYELKNALGILARI MehmetGÜROL,SedaKERMGL PERCEPTIONSOFEFLPRIMARYSCHOOLTEACHERSTOWARDSCALL GülsümÖZEROL TME ENGELL BREYLERN TÜRKÇE DE EK KULLANABLME BECERLERN GELTRMEYE YÖNELKÖRENMEORTAMITASARIMI HasanKARAL,LokmanILBIR,NurenKÜÇÜKSÜLEYMAN VIII

9 KARADENZ TEKNK ÜNVERSTES ÖRETM ÜYELERNN UZAKTAN ETME BAKII VE HAZIRBULUNULUKLARI HasanKARAL,SemraFERÜMT BLGSAYARÖRETMENADAYLARININÖRETMENLKMESLENELKNDÜÜNCELER ÖzcanÖzgürDURSUN,CemÇUHADAR ACTION PLAN ON COMMNICATION PRACTICES: TUTORS ROLES AT EMU DISTANCE EDUCATIONINSTITUTE FahriyeALTINAY DO 4th TO 8th GRADE STUDENTS READY TO USE CALL SOFTWARE DYNED IN ESL CLASSES? ErhanENGEL,ehnazBALTACIGÖKTALAY,SemiralÖNCU PERCEPTIONSOFTEACHERS,TEACHERCANDIDATESANDSTUDENTS NazimeTUNCAY,MustafaTUNCAY SOYUTLARDAK IIKLAR NazimeTUNCAY,ZehraÖZÇINAR USINGTECHNOLOGYINTHETEACHINGLINEARALGEBRA SinanAYDIN WHAT TECHNOLOGY, SCIENCE AND SOCIETY MEANS FOR INSTRUCTIONAL TECHNOLOGISTS: EXPLORING THE RELATIONSHIP AMONG TECHNOLOGY, SCIENCE, AND SOCIETY lkeryakin,evrensumuer,soneryildirim STAGES OF DEVELOPING TEACHER VIDEOCASES FOR LEARNING TECHNOLOGY INTEGRATION: TECHNOLOGYINTEGRATIONINTOMATHEMATICSEDUCATION PROJECT CumalÖKSÜZ,erifeAK,GalipGENÇ,SanemUÇA EOKUL SSTEMNN OKULLARDA KULLANILMASINA LKN ÖRETMEN VE YÖNETC GÖRÜLER EmelYILDIZ,OkanDURUSOY,TuncaySARITA ÖRENCLERNSANALVEFZKSELMANPÜLATFLEREYÖNELKTERCHLER YaarAKKAN,ÜnalÇAKIROLU UZAKTANETMDEPSKOSOSYALÖRENMEORTAMLARININDEERLENDRLMES AlevÖZKÖK,ScottL.WALKER VISUAL IMAGINATION OF COMPUTER EDUCATION AND INSTRUCTIONAL TECHNOLOGY PRESERVICETEACHERS HasanTINMAZ BLGSAYAR ÖRETMEN ADAYLARININ ETM YAZILIMI GELTRME ÖZYETERLK ALGILARI VeyselDEMRER,FatihÖZDNÇ,smailAHN IX

10 ÖRETMEN ADAYLARINA GÖRE ETM FAKÜLTELERNDE ETM TEKNOLOJS STANDARTLARI ve PERFORMANS GÖSTERGELERNN UYGULANMA DURUMU (Frat ÜniversitesiÖrnei) AysunGÜROL,NuhYAVUZALP,FerhatBAÇACI,BirsenSERHATLIOLU ÇOKLUORTAMINBLGSAYARPROGRAMLAMABAARISIÜZERNEETKS HalilYURDUGÜL,KeremGÜLTEKN ARE WE SUCCEEDED IN CREATING PROBLEM SOLVERS THROUGH COMPUTER PROGRAMMINGCOURSES HasanTINMAZ PROGRAMLAMAETMNDEROBOTKULLANIMI DurmuÖZDEMR,EmbiyaÇELK,RecepÖZ LKÖRETMÖRETMENADAYLARININBTKULLANIMLARININ,BLGOKURYAZARLIIÖZ YETERLKALGILARINAETKLERNNNCELENMES RaziyeDEMRALAY,irinKARADENZORAN YAÜSTÜYETKNLEREYÖNELKBLGSAYARETM SerhatBahadrKERT,FezaORHAN,M.BetülYILMAZ GÖRSEL SANATLAR DERS KONULARINI ÖRENME VE UYGULAMADA YAPILANDIRMACI ÖRETMNÖRENCBAARISINAETKS: ESERANALZ HaticeNilüferSÜZEN THE EFFECTS OF COMPUTER ASSISTED LANGUAGE LEARNING ON TURKISH LEARNERS GRAMMARANDLISTENINGPERFORMANCE DerinATAY,GökçeKURT,GülEK,SemaKUTLU MATEMATK DERSNDE NTERAKTF TAHTA KULLANARAK YAPILAN DENKLEM ÇÖZÜMÜNÜNÖRENMEÜZERNDEKETKS MuratTEZER,AydenKahramanDENZ BYOLOJ ÖRETMENLERNN FARKLI BLGSAYAR UYGULAMALARINI ÖRETMDE KULLANMASIKLIKLARI GüntayTAÇI,MelekYAMAN,HalukSORAN ETM FAKÜLTES 1. SINIF ÖRENCLERNN BLGSAYAR ÖZYETERLK ALGILARINDAK DEMLER ErkanTEKNARSLAN,MelihaDeryaGÜRER ANINVESTIGATIONOFPRESERVICESCIENCETEACHERS VIEWSABOUTTHEIRTECHNICAL ANDPEDAGOGICALSKILLSINTHEUSEOFICT TanerALTUN,NedimALEV,NevzatYT PERCEPTIONSOFPRESERVICESCIENCETEACHERSABOUTTHEUSEOFINFORMATIONAND COMMUNICATIONSTECHNOLOGY(ICT)INEDUCATION NedimALEV,TanerALTUN,NevzatYT X

11 BÖTE ÖRENCLERNN TERCH AAMASINDAK ve SONRASINDAK MESLEK BEKLENTLERNNBELRLENMES EsraTELL,YavuzSELM BLGARAMADABLSELSTLLERNETKS AhmetFeyziSATICI PRESERVICETEACHERS VIEWSABOUTCASEBASEDLEARNINGPACKAGESRELATEDWITH TEACHINGPROFESSION SelçukKARAMAN,SerkanYILDIRIM,EnginKURUN ANIDENTIFICATIONOFUNDERLYINGREASONSFORPRESERVICETEACHERS CHEATING HasanTINMAZ,ZülfüGENÇ PROBLEMSOLVINGAPPROACHINONLINELEARNING MuratATAZ EFFECTSOFPRESENTATIONTIMINGOFSUPPORTIVEINFORMATIONANDSEQUENCINGOF PROBLEMSINCOMPLEXCOGNITIVETASKPRACTICEFORNOVICELEARNERS HyeonAeSIM,SunghoKWON THEEFFECTSOFTHEACTIVITYAWARENESSSUPPORTTOOLONLEARNERS INTERACTIONS INEPORTFOLIOLEARNINGENVIRONMENTS EunhwaCHON,DongsikKIM,JungeunOH ÖRETMEN ADAYLARININ MESLEK VE ETM TEKNOLOJLERN KULLANMA KAYGI DÜZEYLERNEYÖNELKGÖRÜLER EmineCABI,SerpilYALÇINALP TEKNOLOJ KABUL MODEL ÇERÇEVESNDE DERSLERDE ETM YAZILIMLARININ KULLANIMI GülenSERT,YaseminKOÇAKUSLUEL BLGÇAIVEBLGTOPLUMUPERSPEKTFNDEETMVEEKONOMARASINDAKLK lhanatk PROBLEMLNTERNETKULLANIMI:ETMFAKÜLTESÖRENCLERÜZERNDEÇOKYÖNLÜ BRNCELEME ErkanTEKNARSLAN,MelihDeryaGÜRER THEROLESOFONLINEINSTRUCTORINTEXTBASEDSYNCHRONOUSCHATSESSIONS ErmanYÜKSELTÜRK,VeysiLER THE EFFECT OF PROJECT BASED LEARNING ON COLLEGE STUDENTS INTRINSIC MOTIVATION MehmetAkifOCAK,ÇelebiULUYOL ATOPLUMUNDAÖRENMEARAÇLARI ÖzlemOZAN XI

12 IMPLEMENTING CONSTRUCTIVIST APPROACH INTO ONLINE COURSE DESIGNS AT EMU DISTANCEEDUCATIONINSTITUTE ZehraALTINAY THEPOWEROFWEB2.0TECHNOLOGIES:BUILDINGATRANSFORMATIVEFRAMEWORKIN DISTANCEEDUCATION NihalDULKADR,GülsünKURUBACAK,T.VolkanYÜZER HOWDOINSTRUCTORSINTHEFACULTYOFEDUCATIONDESIGNTHEIRUNDERGRADUATE COURSES? EvrenSUMUER,lkerYAKIN,SonerYILDIRIM BLGSAYAR VE ÖRETM TEKNOLOJLER ETM BÖLÜMÜ ÖRETM ELEMANLARININ WEBSTELERNNDEERLENDRLMES emseddingündüz,emsettinahn,fatmaönal UZAKTANETMÖRENCLERNNAKADEMKGÜDÜLENMEDÜZEYLER(SAÜÖRNE) AytekinMAN,ZelihaDEMR THEMOSTPREFERREDFREE SERVICEUSEDBYSTUDENTS NadireÇAVU,HüseyinBCEN KAVRAMÖRETMNDEÇERKGELTRMEYAZARLIIÇNÜSTVERLERNBELRLENMES ArifALTUN,AyeATASAYAR MOBL3GTEKNOLOJLERNNUZAKTANETMDEKULLANIMI M.RecepOKUR,H.CemSALAR,rfanSÜRAL,E.PnarUÇAGÜNE ETM FAKÜLTELER GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMLER NDE BLGSAYAR DESTEKL TASARIMETMNENEOLDU? brahimhaliltürker BÖTE BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN PROBLEML NTERNET KULLANIMLARININ SOSYAL LKLERveFARKLIDEKENLERAÇISINDANNCELENMES SeldaKAYAK YAAMBOYUÖRENMEVETEKNOLOJ MelekDEMREL MÜHENDSLKETMNDENSANBLGSAYARETKLEM MetinAHN,AtnçYILMAZ,S.SerkanGÜLLÜOLU ÖRETMENADAYLARININBLGSAYAROKURYAZARLIKLARININBAZIDEKENLEREGÖRE NCELENMES:ERZNCANÖRNE EsraTELL,ObenKARAHAN,NihanAKTA,OuzhanKURU TÜRKÇEYAZILIMEDTÖRLERNNÖRENCLERNPROBLEMÇÖZMEBECERLERNEETKLER HAKKINDAKÖRETMENGÖRÜLER HasanKARAL,ZeynepAHNTMAR XII

13 BLGVELETMTEKNOLOJLER(BIT)TABANLIÖRENMEORTAMLARININÖRENCLERN KRTKDÜÜNMEBECERLERÜZERNEETKLER TuncaySARITA,GülsümYILMAZ EFFECT OF PROBLEM POSING METHOD IN MATHEMATIC EDUCATION WITH COMPUTER ASSISTEDPICTURESONSTUDENTSUCCESSANDATTITUDES NedimeKARASEL,OrçunAYDA,MuratTEZER LKÖRETM ÖRETMENLERNN ÖRETM SÜRECNDE MATERYAL KULLANIMINA LKN TUTUMLARI OuzhanKURU,ObenKARAHAN,NihanAKTA,EsraTELL PARMAKLARKLAVYEDE,PEKYAZHNLERNEREDE?EÖRENMEDEETKLEM SerçinKARATA,MutluTahsinÜSTÜNDA,ErhanGÜNE ÖRENC KATILIMI VE GÖRÜLER AÇISINDAN BLOG KULLANIMIN NCELENMES: SINIF BLOGULEGRUPBLOGLARI SelçukKARAMAN,AbdullatifKABAN,SerkanYILDIRIM XIII

14 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey TME ENGELL BREYLERN TÜRKÇE DE EK KULLANABLME BECERLERN GELTRMEYE YÖNELK ÖRENME ORTAMI TASARIMI DESIGNING A LEARNING ENVIRONMENT FOR DEVELOPING HEARING DISABLED PEOPLE S SKILLS IN USING PREPOSITIONS AND TENSE SUFFIXES IN TURKISH LANGUAGE Hasan KARAL Lokman ILBIR Nuren KÜÇÜKSÜLEYMAN Karadeniz Teknik Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi ÖZET: Bu çalmada iitme engelli bireylerin iletiim becerilerini gelitirmek amacyla bilgi ve iletiim teknolojileriyle desteklenmi bir örenme ortam tasarlanmtr. Amaç, örencilerin okuma yazma becerilerinin yannda Türkçe de hal eklerinin kullanlmas ve cümlede zaman kavramlarnn öretilmesine yardmc bilgisayar destekli bir materyalin uygunluunun aratrlmasdr. Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri Bölümünden öretim elemanlar (4), yüksek lisans örencileri (18) ve öretmen adaylar (28), Özel Eitim Bölümünden öretim eleman (1) ve öretmen adaylarnn (30) görü ve önerileri dorultusunda gelitirilen materyal iitme engelliler okulunda görev yapan 1 Türkçe öretmeni rehberliinde 6. snfta okuyan 5 iitme engelli örenciye uygulanmtr. itme engelli örencilerin, okuma yazma becerilerini gelitirmek amacyla yürütülen çalmalarla; örencilerin görsel olarak kendilerine sunulan bir cümleyi yazl olarak ifade etme becerileri % 63,15 olarak belirlenmitir. Görsel öelerle desteklenmi materyallerin iitme engelli bireylerin okuma yazma becerileri üzerindeki olumlu etkisi tespit edilmitir. Teknoloji destekli uygulamalarn farkl duyulara hitap edebildii için iitme engelli bireylerin ilgilerini artrd ve baar orann yükselttii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: problem çözme becerisi, bilgisayar destekli materyal, iitme engelli, dudak okuma ABSTRACT: In this study a learning environment which aims to develop communication skills of hearing impaireds with information and communication technologies is designed. The aim of this study is to develop reading and writing skills of students in general terms but specifically it is aimed to research for convenience of the computer aided material which helps students to use prepositions and tense suffixes in Turkish language.according to comments and suggestions of 18 students who do masters degree, 4 academician, 28 teacher candidate from Department of Computer and Instructional Technologies; 1 academician, 30 teacher candidate from Department of Special Education Needs, the developed material was applied to 5 students from 6th grade under the guiadence of Turkish teacher. Studies made for developing reading & writing skills of hearing impaired people, students could express visual sentences as written at level of % It is determined that materials which are supported by visual items have positive effects on hearing impaireds reading & writing skills. Because of interact with different sense, technology supported applications improves students interest and succes level. Keywords: problem solving ability, computer aided material, hearing impaired, lip reading 1. GR nsanlarn sosyal yaantlarnda baarl olabilmeleri için iletiim çok önemlidir. letiim kurmann en etkili ve hzl yolu dili düzgün bir ekilde kullanmaktr (Konrot,1991; Vardar, 1982). Sesleri iitemeyen ve sözel uyaranlar alglayamayan bireylerin dil kazanm ve kavram geliimi tam olarak gerçekleemez. itme engelli bireyler, dil becerileri tam olarak geliemedii için ihtiyaçlarn sözlü olarak ifade etmede yetersiz kalrlar. Aileleri ve arkadalar onlarn duygu ve düüncelerini anlamakta zorlanrlar ve bireyler önlerine çkan iletiim kurma frsatlarn kaçrrlar (Siegel,2002 Akçamete, 2003). itme engelli bireylerin dier bireylerle iletiim kurabilmeleri, fikir ve düünce alveriinde bulunabilmeleri, deneyimlerini paylaabilmeleri ve sosyal geliimlerini tamamlayabilmeleri için eitime tabi tutulmalar gerekmektedir (Siegel, 2002). itme Eitimi, iitme engelli çocuklara, iitme kalntsn en iyi ekilde kullanmay, sesleri dinlemeyi ve tanmay öretme süreci içinde yaplan her türlü etkinliktir ( Tüfekçiolu, 2005). Bu çocuklarn çok büyük

15 348 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey bir bölümünde mutlaka böyle bir kalnt vardr. itme kalnts bulunmayan bireyler iaret destekli dil kullanmaktadrlar. itme engelli bireyler kendilerine söylenenleri anlayabilmek için görsel ipuçlar kullanrlar. Dudak okuma ya da konuma okuma olarak adlandrlan yöntemle iitme engelliler, yalnzca dudaklarn hareketlerini izlemezler, ayrca yüzdeki, hatta bedendeki tüm ipuçlarn da izlerler, mesaj anlamak için bu bilgilerden yararlanrlar. itme engelli bireylerin birçou dudak okumay dier kiilerden bilgi almak için ana yöntem olarak kullanmaktadr. Çünkü iaret kullanmnn örencinin sözel dili örenmesini olumsuz etkiledii düünülmektedir. Ayrca ülkemizde baz eitimciler, iaret dilinin bir dil olmaktan çok jest ve mimiklerin kullanlmasndan ibaret olduunu, dolaysyla bir dil kategorisine giremeyeceini ileri sürmektedirler (Selvi, 2004). Ancak son yllarda bu konudaki görülerde gelimeler olmu ve Türk Dil Kurumu Bakanlnca 1.Türk aret Dili Çaltay 2007 tarihlerinde gerçekletirilmitir. Çaltayda Türk iaret dili" teriminin kullanlmasn salayacak çalmalarn yaplmasna ve ortak bir iaret dili kullanlmasnn iitme engelli bireylerin iletiim kurabilmelerine olanak verecei vurgulanmtr. itme engelli örencilerin eitiminde amaç bu örencilerin iletiim kurma becerilerini salamak ve bu beceriyi daha da gelitirmektir (Girgin, 2007). itme engelli bireyler cümle kurarken özellikle ekleri kullanamadklar için okuma ve yazmada pek baarl olamamaktadrlar (Selvi, 2004). Yaplan aratrmalardaki eitimsel istatistiklerde iitme engelli bireylerin orta derecede okuma yazma becerisiyle okuldan ayrldklar ortaya konmaktadr (Marschark, 1997). Bu noktada bilgi ve iletiim teknolojileri yaanan eitim sorunlarna çözüm olarak dikkatleri çekmektedir. Biliim teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte iitme engelli örencilerin eitimi için bilgisayar destekli eitim sistemleri üzerinde durulmaktadr (Nickerson & Stevens, 1973; Yang & Lay, 2005). Bilgisayar destekli eitimde bireyler zamandan, mekândan, kiiden bamsz olarak örenme faaliyetlerine devam edebilir ve her birey kendi hznda örenebilir (Kacar & Doan, 2007; Bilindii gibi örenmede tekrar etme önemlidir ve bilgisayar destekli öretim ile örencinin tekrar olana snrszdr (Yumuak & Aycan, 2002). itme engelli çocuklar snf içerisinde baarsz olduklarnda utanabilirler ve çekingen davranabilirler. Bu noktada iitme engelli bireylerin kendi balarna kullanabilecekleri bilgisayar destekli materyaller, tekrar olana salad ve bireysel örenme ortam oluturduu için bireyin kendine güvenini salamaktadr ve örenmeyi olumlu yönde etkilemektedir (Doru & Aslan, 2008). itme engelli bireyler için hazrlanacak etkili bir materyalin resimler ve animasyonlarn ön planda olduu, görsel yönden zengin, oyunlara dayal materyaller olmas gerektii vurgulanmaktadr (Karal & Çiftçi, 2008). Bilgisayarlar gelimi ses, hareket ve etkileim olanaklaryla çok boyutlu örenme etkisi salayabilmektedir. Bu dorultuda, yaplan çalmada iitme engelli bireylerin iletiim becerilerini gelitirmek amacyla bilgi ve iletiim teknolojileriyle desteklenmi bir örenme ortam tasarlanmtr. Amaç, örencilerin okuma yazma becerilerinin yannda Türkçede hal eklerinin kullanlmas ve cümlede zaman kavramlarnn öretilmesine yardmc bilgisayar destekli bir materyalin uygunluunun aratrlmasdr. 2. YÖNTEM 2.1. Materyalin Tasarm Literatür aratrmalar, iitme engelli bireylerin eitiminde görsel sözlüklerin kullanldn göstermitir ( Buradan hareketle bu çalmada, iitme engelli bireylerin okuma yazma becerilerini gelitirmek amacyla bir örenme materyali tasarlanmtr. Hazrlk aamasnda iitme engelliler okulunda görev yapan 1 Türkçe öretmeni ile görüülmü ve derslerde sklkla kullandklar kelimeler belirlenmeye çallmtr. Bu srada ek alma durumunda ses deiimi olmayan kelimelerin seçilmesine özen gösterilmitir. Seçilen kelimeleri karlayan uygun görseller bilgisayar ortamnda hazrlanmtr. makaton örnek alnmtr. Çalmann amac dorultusunda Türkçenin eklemeli dil yapsnn iitme engelli bireylere kazandrlabilmesi için

16 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey 349 temel oluturabilecek eklerin görsellenmesi üzerinde durulmutur. Kelimeleri, zaman eklerini ve hal eklerini karlayan görseller ekil 1 ve ekil 2 de sunulmutur. ekil 1. Kelimeleri Karlayan Görseller. ekil 2. Zaman Ekleri Ve Hal Eklerini Karlayan Görseller. Kelimelerin ve zaman ve hal eklerinin birlikte kullanld cümlelerin görselleri oluturulmutur. lgili görsellerden örnekler ekil 3 ve ekil 4 te sunulmutur. ekil 3. Ali tahtay silecek Cümlesi ekil 4. Ali kalemi ald Cümlesi Gelitirilen materyal, Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri ve Özel Eitim Bölümü öretim eleman ve öretmen adaylarnn görüüne sunulmutur. Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri bölümü öretim elemanlar (4), yüksek lisans örencileri (18) ve öretmen adaylar (28) çalmay tasarm açsndan, Özel Eitim Bölümü öretim eleman (1) ve öretmen adaylar (30) ise uygulanabilirlik açsndan deerlendirmilerdir. Materyalin sunulan bölümü Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri ve Özel Eitim Bölümü uzmanlar tarafndan oldukça olumlu dönütler almtr. Bununla birlikte materyalin gelitirilmesine yönelik önerilerde bulunmulardr. Devam eden süreçte materyale, resimlerle ifade olaylar doru olarak anlatan yazl cümlelerin telaffuzlarn içeren videolarla desteklenmi testler eklenmitir. Bu süreçte sunulan öneriler de dikkate alnmtr. Testten bir ekran görüntüsü ekil 5 te sunulmutur.

17 350 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey ekil 5. Testten Bir Ekran Görüntüsü 2.2. Materyalin Kullanm Gelitirilen materyal iitme engelliler okulunda görev yapan 1 Türkçe öretmeni rehberliinde 6. snfta okuyan 5 iitme engelli örenci üzerinde uygulanmtr. Örencilerden 1 tanesi otistik ve iitme engelli, 1 tanesi total sar ve 3 tanesi iitme engellidir. Tablo 1 de örenci özellikleri verilmitir. Tablo 1. Örenci Özellikleri Örenci özellikleri Örenciler Ögr1 Ögr2 Ögr3 Ögr4 Ögr5 itme engelli Total sar Otistik Materyal, iitme engelli örencilere yllk planda hal eklerinin anlatld haftada kullanlmtr. Örencilere kelime, zaman ve hal eklerinin görsellerini içeren dokümanlar sunulmu ve incelemeleri için 1 ders saati zaman verilmitir. Daha sonra örencilerin örendikleri kelime, zaman ve hal eklerini pekitirmelerini salamak amacyla ardk olaylar görselleyen cümleler sunulmutur. Bu uygulama için örencilere 1 ders saati zaman verilmitir. ekil 6 da zaman eklerini gösteren, ekil 7 de hal eklerini gösteren, ekil 8 de hem hal hem de zaman eklerini gösteren örnek dokümanlar sunulmutur.

18 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey 351 ekil 6. Zaman Eklerini Gösteren Örnek Doküman ekil 7. Hal Eklerini Gösteren Örnek Doküman ekil 6. Hem Hal Hem Zaman Eklerini Gösteren Örnek Doküman Materyalin deerlendirilmesi sürecinde örencilere zaman ekleri, hal ekleri ve hal ve zaman eklerinin birlikte sunulduu 3 farkl test uygulanmtr. Testler, örencilerin kaç doru cevab olduunu, hangi soruyu kaçnc tercihinde doru yapabildiini kayt altna alabilecek yeterliliktedir. Ayrca, uygulama srasnda örenciler, öretmenleri tarafndan gözlemlenmi ve uygulama sonucunda yar yaplandrlm mülakat yöntemiyle görüleri alnmtr.

19 352 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey 3. BULGULAR itme engelli örencilerin, okuma yazma becerilerini gelitirmek amacyla yürütülen bütün bu çalmalar sonucunda; örencilerin görsel olarak kendilerine sunulan bir cümleyi yazl olarak ifade etme becerileri %63,15 olarak belirlenmitir. Uygulanan testte örenciler doru cevab bulmadan dier soruya geçememektedirler. Bu sebepten dolay ayn sorunun doru cevabn bulabilmek için birden çok tercih yapabilmektedirler. Örenciler sorularn %63,15 inin doru cevabn birinci tercihlerinde, % 28,42 sinin doru cevabn ikinci tercihlerinde, %8,42 nin doru cevabn da üçüncü tercihlerinde bulabilmilerdir. Bu saysal veriler örencilere sunulan testlerde otomatik olarak hesaplanmtr. Örencilerin test sonuçlar Tablo 2 de verilmitir. Tablo 2. Deerlendirme Sonuçlar Cevaplama denemeleri Tercihlerine Göre Doru Cevab Bulunan Soru Says Ögr1 Ögr2 Ögr3 Ögr4 Ögr5 1. Tercih Tercih Tercih Çalmann yürütülmesinde rehber olan Türkçe öretmeni ile yaplan mülakatlar, örencilerin derse kar motivasyonlarnn yükseldiini, örenmelerinde kalcln arttn göstermitir. Örencilerin iitme engeline bal olarak bu ve benzeri konular ezberledikleri, bu nedenle de kolay unuttuklar ancak bu materyal kullanlarak elde ettikleri bilgileri unutmadklar öretmen tarafndan teyit edilmitir. Öretmen, uygulamadan önce örencilerin konu hakknda hiç bilgi sahibi olmadklarn, uygulama sonucunda ise bilgi seviyelerini be puan üzerinden 4 örenci için be, 1 örenci için dört puan olarak belirtebileceini söylemitir. Ayrca, otistik ve iitme engelli örencinin önceden derse ilgisinin olmadn ve snfta en baarsz örenci olarak nitelendirildiini ancak bu uygulamada tam tersi bir durumun ortaya çktn ve bunun kendisi için artc olduunu belirtmitir. Uygulama sonucunda yaplan testlerin saysal sonuçlar bu örencinin snftaki dier arkadalarna fark attn göstermitir. Aratrmaclar, öretmenin gelitirilen materyali büyük bir memnuniyetle kullandn, eitimde bilgisayarlar kullanmann örencileri çok heyecanlandrdn, derse katlmak için birbirleriyle yartklarn, örencilerin materyalde gözledikleri görselleri çizerek (kada ve tahtaya) kullanmaya çaltklarn ve örendikleri bilgileri yanstmaya çaltklarn gözlemlemilerdir. 4. SONUÇLAR Yaplan çalmalar sonucunda, görsel öelerle desteklenmi materyallerin iitme engelli bireylerin okuma yazma becerileri üzerindeki olumlu etkisi tespit edilmitir. itme engelli bireyler için teknoloji destekli uygulamalarn örencilerin ilgilerini artrd, daha fazla duyuya hitap eden örenme ortamlarnn tasarmyla baar orannn yükseldii belirlenmitir. Görsel öelerin yan sra videolarn kullanlmas farkl iitme seviyesindeki örencilerin farkl ilgilerine neden olmutur. itme oran çok düük olan örenciler video görüntüleri ile pek ilgilenmezken belli bir iitme oranna sahip örenciler video görüntülerini dikkatli bir ekilde takip ve taklit etmilerdir. Bu durum iitme engelli bireyler için gelitirilecek olan materyallerin görsel iitsel öelerle zenginletirilmesi gerektiini göstermitir. Devam eden süreçte sunulan materyal Türkçenin dil bilgisi özelliklerinin iitme engelli örencilere kazandrlmasna yönelik gelitirilecektir.

20 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey 353 KAYNAKLAR Akçamete G. (2003). itme Engellilerin Eitiminde Öretmen El Kitab. ANKARA, sf National Institute on Deafness and Other Communications Dsorders,(2007) What Are the Communication Considerations for Parents of Deaf and Hard-of- Hearing Children?,U.S. sf.1 Deeson, E.(2004) Implementation and evaluation of computer-aided Mandarin phonemes training system for hearingimpaired students. British Journal of Educational Technology, C.35,S Doru S. ve Aslan, E.,(2008) Engelli Çocuu Olan Annelerin Sürekli Kayg Düzeyi ile Durumluk Kayg Düzeylerinin Karlatrlmas Girgin,(2007). Speakng Rates Of Turksh Prelngually Hearng-Impared Chldren, International Educational Technology (IETC) Conference Hui-Jen Yang and Yun-Long Lay 2005, Implementation and evaluation of computer-aided Mandarin phonemes training system for hearing-impaired students, British Journal of Educational Technology Kacar, A.Ö., Doan, N.,,(2007) Okulöncesi Eitimde Bilgisayar Destekli Eitimin Rolü, Akademik Biliim, Dumlupnar Üniversitesi, Kütahya 31 Ocak-2 ubat 2007 Karal, H. & Çiftçi, E.(2008). Iitme Engelli Bireylerin Eitim Sürecinde Bilgisayar Destekli Animasyonlardan Yararlanma, IETC 2008, sf Konrot,(1991). Okul Öncesi Eitim Kurumlarnda Dil ve Konuma Sorunlu Çocuklar. Ya-Pa 7 Okulöncesi Eitim ve Yaygnlatrma Semineri. stanbul: Yapa Publications Marc Marschark, (1997), See Raising and Educating a Deaf Child, Oxford University Press, p. 135 National Institute on Deafness and Other Communication Disoeders (2006). What Are the Communication Considerations for Parents of Deaf and Hard-of- Hearing Children?, NIH Pub. Nickerson, R. S. & Stevens, K. N. (1973). Teaching speech to the deaf: can a computer help? IEEE Trans. Audio Electro-acoustics AU-21, Tüfekçiolu, U.(2005). itme Engelliler, sf Selvi H.(2004), Resmî itme Engelliler Eitim Kurumlarnn levsel Süreçlerinin Deerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Siegel, L., (2002), The Educatonal & Communcaton Needs of Deaf And Hard Of hearng Chldren:A Statement of Principle Regarding Fundamental Systemic Educational Changes National Deaf Education Project Vardar, (1982). Dilbilimin Temel Kavram ve lkeleri, TDK Yay. in Girgin M.C, (2008 ) Speakng Rates Of Turksh Prelngually Hearng-Impared Children Yumuak, A.,ve Aycan,.,(2002), Fen Bilgisi Eitiminde Bilgisayar Destekli Çalmann Faydalar; Demirci (Manisa) de Bir Örnek, M.Ü. Atatürk Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Dergisi Yl : 2002, Say 16, Sayfa