Ünal UFUKTEPE İzmir Ekonomi Üniversitesi Matematik Bölümü. TÜBİTAK-BİDEB-Danışmanlığı Y.İ. B.O Öğretmenleri Proje Eğitimi 4.Çalıştayı, Gebze-TÜSSİDE

Transkript

1 Ünal UFUKTEPE İzmir Ekonomi Üniversitesi Matematik Bölümü TÜBİTAK-BİDEB-Danışmanlığı Y.İ. B.O Öğretmenleri Proje Eğitimi 4.Çalıştayı, Gebze-TÜSSİDE

2 Bilim Teknoloji Proje Nedir? Proje Geliştirme Proje Yönetimi Proje Danışmanlığı

3 Gök gürlemesi, şimşek çakması, Ay'ın ya da Güneş'in tutulması, hastalıklar, afetler, vb. doğa olayları bazen insanın merakını çekmiş, bazen onu korkutmuştur. Bu, insanı, doğa korkusunu yenmeye ve merakını gidermeye zorlamıştır. İnsanoğlu korkuyu yenebilmenin ya da merakı gidermenin tek yolunun, onu yaratan doğa olayını bilmek ve ona egemen olmak olduğunu anlamıştır. Sadece bu değil elbet, daha rahat bir yaşam için, beğenilmek için, üstün olmak gibi başka faktörlerde sayılabilir. DOĞAYLA SAVAŞ+DOĞAYLA BARIŞ: sürekli barış için, sürekli savaşa hazır olmak gerekir

4 TDK sözlüğünde bilim şöyle tanımlanıyor: Bilim:"Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgi." "Genel geçerlik ve kesinlik nitelikleri gösteren yöntemli ve dizgesel bilgi." "Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli bir ereğe yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma süreci."

5 Neden-sonuç ilişkilerinin ifade edildiği sistematik bilgiler birikimi, İnsanoğlunun biriktirdiği kaydedilmiş sitematik bilgi, Kanıtlanmış ve sistemli hale getirilmiş bilgiler...

6 Doğa olayları

7 Çeşitlilik:Bilimsel çalışma hiç kimsenin tekelinde değildir Süreklilik:Bilimsel bilgi üretme süreci hiçbir zaman durmaz. Krallar, imparatorlar ve hatta dinler yasaklamış olsalar bile, bilgi üretimi hiç durmamıştır; bundan sonra da durmayacaktır(galileo) Yenilik:Evrim süreci içinde her gün yeni bilimsel bilgiler, yeni bilim alanları ortaya çıkmaktadır Ayıklanma:Bilimsel bilginin geçerliği ve kesinliği her an, isteyen herkes tarafından denetlenebilir. Bu denetim sürecinde, yanlış olduğu anlaşılan bilgiler kendiliğinden ayıklanır; yerine yenisi konulur.

8 Gözlem Sonuca varma Akıl yürütme İlişki kurma Deneme Soru sorma Araştırma

9 Bilimin her şeyden önce en pratik değeri TEKNOLOJİ dir. Entelektüel değeri vardır:merakin tatmini Ahlaki değeri vardır: bilim insana belirli bir dünya görüşü oluşturma, belli ilkelere göre düşünme, dünyaya bilimin sağladığı verilere göre bakma olanağı verir.

10 Bilim olgusaldır: Bilim gözlenebilir olgulara dayanır. Bilim mantıksaldır: Araştırma sonuçları kendi içinde tutarlıdır. Bilim genelleyicidir. Bilim tek tek olgularla değil olgu türleriyle uğraşır. Bilim nesneldir (Objektif). Bilimsel bilgi, bireyin kişisel görüşünden bağımsızdır. Bilim eleştireldir.

11 40 dakikada İstanbul dan İzmir e gidebilmektir Hiroşima ve Nagazaki de atom bombasıyla binlerin ölümüdür Çizilmeyen arabadır Toksit yaşamdır=kanserdir 1 dakikada bir HD filimi makinenize indirip izlemektir Ay ı bombalayıp orada su aramaktır Yani, Teknoloji bilimin pratik yönüdür; bilimin hayatımıza yansımasıdır.

12 Bilim kainatın bütünüyle ve onu anlamayla ilgilidir. Teknoloji ise insan-yapımı dünyayla yani yapılanla ile ilgilidir

13 Kürselleşen dünya düzeninde rekabet gücünüz, yeni teknolojiler üretme ve bu yeni teknolojileri hızla üretime dönüştürme ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ulaşma yeteneğinize bağlıdır. Ancak araştırma yapılarak teknoloji üretilir. Teknoloji transferleri gerçekleştirilebilir. Bu süreç içinde edinme, benimseme, uyarlama, özümseme,iyileştirme, geliştirme, yeniden yaratma ve yayma o toplumun iç dinamikleriyle bağlantılıdır.

14 BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ: Bilginin; bilimsel yöntemlerle bilgisayar ve istatistiksel yaklaşımları kullanarak derlenmesi, sınıflandırılması, depolanması, işlenmesi Bilginin en etkin bir biçimde kullanılmasıdır.

15 Bilgisayar Ağları Masa üstü+diz üstü bilgisayarlar Süper işlemciler Yazılımlar İNTERNET: Google, Ebay, Facebook, Amazon, E-devlet, E-üniversite, vs SONUÇ: BİLİŞİM TOPLUMU

16 2009 yılında üretilen bilgi miktarı yaklaşık olarak 20 Exabyte (1024*1024 terabyte) Üretilen bilgiyi saklamak için her yıl 2 milyon yeni kütüphane gerekli Bu bilgilerin; %92 si manyetik ortamlarda(çoğunlukla sabit disklerde),%7 si filmlerde,%0.01 i basılı materyallerde(kitap, dergi,...), %0.002 si is optik ortamlarda saklanıyor

17 21. yüzyılın en büyük sanayi devrimi Esin kaynağı: Afrika ve Amazonlarda yerli halkın kutsal kabul ettiği LOTUS çiçeği (üzerinde hiçbir şekilde su, çamur, kir barındırmıyor) 2009 da bu teknolojiye ayrılan pay yaklaşık 10 milyar dolar de bunun 1 trilyon a çıkması bekleniyor SONUÇ: Nano malzemeler

18 Maddelere, milimetrenin milyonda biri büyüklüğündeki yapılara inerek yeni sentez özellikleri kazandıran nanoteknoloji, yakın gelecekte tüm dünyanın sanayi kollarına ve insan hayatının her yönüne yön verecek

19 Artık canlıların sırrını çözmek için molekülleri ve bağ yapılarını bilmek, fizik kanunlarını uygulamak için kimyayı öğrenmek ve elektronik çipler imal etmek için hem kimya hem fizik bilmek, atomları anlamak için kuantum fiziğini bilmek gerekiyor. Yani Nanoteknoloji, etrafında bilimlerin el ele tutuştuğu ve bu yardımlaşma ile büyüyen disiplinler arası bir çalışma.

20 Biyoteknoloji; hücre ve doku biyolojisi kültürü, moleküler biyoloji, mikrobiyoloji, genetik, fizyoloji ve biyokimya gibi doğa bilimleri yanında mühendislik ve bilgisayar mühendisliğinden yararlanarak, DNA teknolojisiyle bitki, hayvan ve mikroorganizmaları geliştirmek, doğal olarak var olmayan veya ihtiyacımız kadar üretilemeyen yeni ve az bulunan maddeler (ürünleri) elde etmek için kullanılan teknolojilerin tümüdür.

21 Enerji Kaynaklarının hızlı tüketilmesi Sağlıklı Yaşam Alanlarının küçülmesi Küresel ısınma Teknoloji temelli sağlık sorunları

22 Petrol Elektrik Santralleri Rüzgar Gülleri Nükleer Santraller Biyoenerji?

23

24 Proje, bir değişim gereksinimi sonucu oluşturulan, belirli bir amacı, kapsamı, bütçesi ve süresi olan, yenilikçi faaliyetlerdir.

25 Belli bir süre içinde ve belli bir bütçe dahilinde değişim yaratmayı hedefleyen, Birbiriyle ilişkili amaç ve hedefleri olan, Uygulanması sonucunda çeşitli ürünlerin elde edildiği bir çalışmadır.

26 Her projenin başlama ve bitme noktaları vardır. Çeşitli görev, faaliyet ya da olayları kapsar, Bir takım farklı kaynaklar gerektirir. Her projenin kendine has şekilde planlanması ve kontrol edilmesi gerekir. Yaratıcılık, yenilik gerektirir. Bilgi toplama, proje oluşturma, uygulama, izleme başka kuruluş ve kişilerle çalışmayı gerektirir.(başlangıç )

27 Sonuç, bütçe ve zaman gibi üç kısıt altında yapılır. (Proje yönetimi üçgeni)

28 Amaca uygunluk Sıfır kusur İstenen özelliklere uygunluk Dubai, Burj Al Arab'da bulunan dünyanın en yüksek tenis kortu

29 Tacoma Narrows Bridge Temmuz 1, 1940 açılışı yapılmış.7 Kasım 1940 ise böyle olmuş 1950 de yeniden inşa edilmiş

30 Aynı köprü 2007 (Washington,USA)

31 Concorde uçağı. Fransa+İngiltere ortak projesi. New York-Avrupa mesafesini yarı yarıya daha az sürede uçabiliyor yıllarında uçuş yapmış. Fakat bu muhteşem projeye 2003 de son verilmiş. NEDEN ACABA?

32 Proje tamamlanana kadar harcanan bedeldir.

33 Bir projenin tamamlanması için geçen süredir. Proje yönetiminde bu üç unsur denge ve uyum içinde olduğunda, Proje en iyi şekilde işler. İzmir Metro Hattının genişletilmesi projesi:

34 İş listesi kullanılarak yapılır. İşler arasında her bir işin diğerinin bitmesini bekleyip beklemeyeceği, diğeri bitmeden başlayamayacağı gibi mantıksal ilişkiler tanımlanır.

35 Japonya daki Offshore Havaalanı (2005) : Yeni havaalanı projesinin tüm maaliyeti, Toyota nın da üyesi olduğu büyük bir Japon sivil toplum kuruluşu tarafından karşılandı. İnşaat maaliyeti 5.6 milyar Euro ile tahmin edilenden %13 daha düşük oldu

36

37

38 18 ülkenin destek verdiği proje, 1990 yılının ekim ayında başladı. Projenin amacı insanın gen haritasının(20-25 Bin Gen), yani genetik şifresinin çözülmesi. (Bitiş 2003) USA, Fransa, UK, Canada, Almanya, Japonya, Çin, Hindistan, Yeni Zellanda, ABD Başkanı Bill Clinton, uluslararası çalışmalar sonucu insanların genlerinin haritasının ortaya çıkarılmasını, tarihin en büyük buluşlarından biri olarak nitelendirerek "Tanrı'nın yaşamı yarattığı dili bugün öğreniyoruz" dedi.

39 Planlama Organizasyon, Yöneltme, Değerlendirme, Geliştirme

40 Bilimsel çalışmalarda değerlendirme, veri analizi yapma ve sonuçları yazılı/sözlü sunma, Bilimsel çalışmalar için gerekli olan teknikleri, modern araçları kullanma becerilerine sahip olmalıdır.

41 Bir projeyi yönetmek üzere görevlendirilen ve projeyi, mümkün olan en yüksek üretkenlik, en düşük belirsizlik ve risk ile yürütmekten sorumlu kişidir. Proje ekibini kurar, gerekli yönlendirmeyi yapar.

42 Sorumlulukları ; Ekibin hangi niteliklere sahip kişilerden oluşacağını belirler, Görevlerini ve sorumluluklarını bildirmek, Ekibin gerekli kaynaklara ulaşmasını ve gerekli eğitimi almasını sağlamak, Ekibin proje ile ilgili görevlerini yerine getirmelerini sağlamak,

43 Liderlik proje yöneticisinin en önemli aracıdır. Yönetici, ekibini hedeflere ulaşmak için motivasyon, cesaret ve yönlendirmeyi sağlamalıdır. Projeyi zamanında bütçe dahilinde tamamlanmasını sağlar

44 Kaynakların olumlu sistemli ve başarılı bir biçimde kullanılmasıyla ilgili bir sanat ve aynı zamanda bir bilimdir. Belli amaçlara ulaşmak için insanların, kaynakların ve zamanın birbiriyle uyumlu ve verimli kullanılmasıdır.

45 Bir amaca ulaşma yolunda girişilen işlerin ve eylemlerin toplamıdır. Proje yönetimi ile işletme yönetimi arasında fark vardır.

46 İşgücü, malzeme, zaman, para, teknoloji kaynaklarını kullanarak, Yapılması gereken işlemleri tanımlama, liderlik, izleme ve tamamlama işlevlerini yerine getirerek, Belirlenen performans ölçütlerine uygun, belirlenen maliyet çerçevesinde, belirlenen süre içerisinde, organizasyonun ana çalışma sistemin bozmadan gerçekleştirilmesi sürecidir.

47 Projenin hazırlanmasından önce gerekli bilgilerin elde edilmesi için bir durum analizinin yapılması, sorunların çözümlenmesi ve önerilen işlerin hedeflerinin tanımlanması için gerekli işlemleri oluşturur.

48 Proje yönetiminin amacı, Mevcut durumdan ders alarak gelecekte daha iyi performans sağlamanın ortaya konulmasıdır.

49 Görev kapsamı önceden belirlenmelidir. Ekip üyelerinin sayısal durumu ve nitelikleri uygulamada değişebilir. Ekip üyelerinin pozisyonları, işletmedeki pozisyonlarından bağımsızdır. Proje grubunun ömrü, proje süresiyle sınırlıdır.

50 Her proje, belirlenen maliyet ve belirlenen süre içerisinde ileri teknoloji kullanarak gerçekleştirilir. Her proje farklı özellikler taşır ve tektir. İnsani malzeme, zaman, para, enformasyon teknolojisi kaynaklarının kullanımını içerir. Bir organizasyon sistemi içerisinde çalışmayı gerektirir.

51 Amaç ve hedeflere ne zaman ve nasıl ulaşılacağını önceden belirler. Sürekli raporlama ihtiyacı minimuma iner. Zaman baştan belirlenir. Maliyet önceden belirlenir. Gerekli kaynakları ortaya koyar.

52 Teknoloji açıklanır. Kontrol sisteminin kurulmasını sağlar. Görevlerin organizasyon şemasını gösterir. Ekip üyelerinin proje geliştirme, uygulama ve tahmin yeteneklerinin gelişmesini sağlar.

53 Projelerin 50% si planlanan bütçe ve süreyi aşıyor 10-15% i tamamen başarısızlıkla sonuçlanıyor ve iptal ediliyor Beklentiler ile Proje Sonuçları arasındaki fark giderek artıyor Başarısız projelerin Dünyaya olan yıllık faturası 300 milyar $

54 Yeni bir fikrin kabul edilmesiyle doğum başlar. Doğuş kendiliğinden olmaz: * Pazar talebi olmalı * Gereksinim/İhtiyaç olmalı * Müşteri talebi olmalı * Teknolojik gereksinim (3G,Yeni iş. sis.) * Sosyal gereksinim (Haiti Dep. İçin konser) * Yasal gereksinim (YTL den TL ye geçiş)

55 Proje ihtiyaçları tam olarak ortaya konulduktan sonra, bu ihtiyaçları karşılayacak projenin ayrıntılı olarak tanımlanması gerekir. Bunun için ; Proje kapsamının belirlenmesi,zaman ve maliyet planları, ortaya çıkacak ürünün elde edilmesinde yapılacak çalışmalar.

56 Kulanıcılar kimlerdir? Kullanıcıların ihtiyaçları nelerdir? Başlangıç noktası nedir? Teknik performans ihtiyaçları nelerdir? Proje süresi nedir? Proje riski ve boyutu nedir? Proje hedeflerine göre sınıflandırılmış iş listesi

57 Her bir iş için kimin ya da kimlerin ne kadar çalışacağı, Ek kaynaklara ihtiyaç duyulup duyulmayacağı, Bunlara önceden belirlenen süre değişebilir. Kaynaklarla ilgili kısıtlar proje süresini etkileyebilir. Süreleri gözden geçirmek gerekir. Kaynak planlaması ile toplam proje kaynak ihtiyacı ve dağılımı ortaya çıkar.

58 Maliyet planı kullanılan kaynakların maliyetleri yanında işler için yapılacak tüm harcamaları kapsar. Maliyet planlaması sırasında takibi kolaylaştırmak üzere maliyet hesap planları kullanılabilir.

59 PERT (Program Evulation and Review Technique CPM (Critical Path Method) GANTT ve Milestone çizgeleri ve değerlendirme toplantıları Bu tekniklerde çalışan bilgisayar destekli araçlar (MS Project, Primavere, Timeline, Super Project. V.b.)

60 Proje planı tahminlerle oluşturulur. Her zaman belirsizlik içerir. Bu belirsizliklerde potansiyel risk oluştururlar. Riskler, proje gidişini ters yönde değiştirebilir. Risk Yönetimi bu durumların tanımlanması, değerlendirilmesini önlemek ya da etkisini azaltmak yönünde gerekli denetimlerin uygulanması ve alternatiflerin planlanmasını içerir. (B;C;D Planları)

61 Zamanlama riski, yetersiz zaman ayrılması, Maliyet riski, maliyetin iyi hesaplanması, Teknik risk, ürünün oluşturulmasındaki zorluk derecesi, Operasyonel risk, ürününün gereksinimleri karşılayamaması, Tahmin edilemeyen riskler, düzen değişiklikleri, doğal afetler, çevresel faktörler, Tahmin edilebilen (fakat belirsiz) durumlar, Pazar değişiklikleri, enflasyon, döviz kuru değişiklikleri, vergiler v.b.

62 Durum Raporu, Proje planına göre belirli bir aşamanın tamamlanmasından sonra hazırlanır. Projenin güncel durumu hakkında detaylı bilgi sağlar. Gelişme raporu, projenin yakından izlenmesini sağlar. Sık aralıklarla ve düzenli hazırlanır. Plana göre ilerleyip ilerlemediğini gösterir.

63 Proje üç nedenle sona erdirilir. 1. Proje amaçlarına ulaşılmış ve başarılı olarak tamamlanmıştır. 2. Projenin durdurulması gerekmektedir. 3. Proje amaçlarına ulaşılamamıştır. Başarısızdır.

64

65 Sermayesinin ve işgücünün daha etkili ve verimli kullanılması, Müşteri memnuniyetinin sağlanması ya da artırılması, Zaman yönetiminin daha etkili kullanılması ve bu şekilde her işe doğru ve yeterli vakit ayırabilmesi, Kaynakların verimli kullanılması ve bu verimin ölçülebilmesi, Pazar kaybı riskinin azaltılması ya da tamamen yok edilmesi, Krizlere ve risklere karşı hazırlıklı olunması, Bilgi birikimi sayesinde gelecekteki projeler için bir taban hazırlanması, Firma kârının artması

66 DPT TÜBİTAK ÜNİVERSİTELER ÖZEL ŞİRKETLER AB

67 1950 li yıllarda ABD de kurulan Silikon Vadisi ile ortaya çıkan teknoparklar, dünyada üniversite sanayi işbirliğini sağlama konusundaki en başarılı model olarak öne çıkmıştır. Günümüzde, bir çok sanayileşmiş ülke, teknoparkları teknolojik ve ekonomik gelişmenin en önemli aracı olarak görmektedir. ABD, İngiltere, Fransa, Japonya, Çin, Kore, Hindistan, İsrail, Finlandiya gibi bir çok ülkede üretim ve hizmet sektörleri ürettikleri katma değerin önemli bölümü teknoparklar bünyesinde yürütülen AR-GE çalışmalarına borçludur.

68 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yasası(2001), bu yasa kapsamında kurulan Teknoparklarda yer alan ve Ar-Ge faaliyetlerinde bulunan şirketlere önemli vergi avantajları sağlamaktadır. KOBİ'ler bu bölgelere taşınarak ya da bu bölgelerde Ar-Ge birimleri kurarak KDV, Kurumlar Vergisi ve çalışanların Gelirler Vergisinden muafiyet elde edebilirler. Teknoparkların kiraları yüksek olmakla birlikte sağlanan vergi avantajı birkaç Ar-Ge mühendisi ve daha fazlasını çalıştıran işletmeler için tercih edilebilir olmalarını sağlamaktadır.

69 ODTÜ TEKNOKENT:591 i lisans, yüksek lisans ya da doktora derecelerinden en az birine sahip toplam 1500 üstün nitelikli personel çalışmaktadır. ODTÜ-teknopark toplam 55 bin metrekarelik kapalı alanda, 135 farklı şirket ve kurutuluşun hizmet verdiği dev bir komplekse dönüşmüş, bu şirketler arasında da yazılım geliştirme alanında uzmanlaşan şirketlerin oranı 551 i geçmiştir. ODTÜ- Teknoparkta gerçekleştirilen araştırma ve uygulama projelerinin sayısı 400 ün üzerindedir. HACETTEPE TEKNOPARK (2005 verisi) Bilişim Teknolojileri (Enformasyon Yazılım) 14,Elektrik, Elektronik, Elektromanyetik 3,Tıp Teknolojileri 1, Medikal- Biyomedikal 3,Çevre 1,Gıda 1,Kimya 1:Toplam 24

70