LNDE ANN ELIZABETH MAYER N SLÂM VE N- SAN HAKLARI HAKKINDAK GÖRÜLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "LNDE ANN ELIZABETH MAYER N SLÂM VE N- SAN HAKLARI HAKKINDAK GÖRÜLER"

Transkript

1 << <= ISLAM AND HUMAN RGHTS ADLI KTABI ÖZE- LNDE ANN ELIZABETH MAYER N SLÂM VE N- SAN HAKLARI HAKKINDAK GÖRÜLER LER Y.. Doç. Dr. Tevhit AYENGN /44WX '&)*// '&"($&$%"$+$%$&#("&#(3$% "F$&Z'&#&4"[&&:2-"8@.) & " )$ ". -&.#8""&&#($&(+$%"& ""($&.($&3&($%"F&(&#), "&( " + &# +& &+$& $% ' % %$ " &$ &# $( $% &. "& " ) '& $& ' )"(" & (($# )" "& " &# ) %&#& ("&&""&"@&($("&$%.# -&+#&($&&)""&$$%&."& "!" Mslâm ve insan haklar konusu son zamanlarn en güncel tartrmalarndan birisidir. Mslâm dünyasnn insan haklar ihlalleri ile baulantl olarak sklkla gündeme gelmesi, geleneksel Mslâm kültürüne ait eserlerdeki bilgilerin çaudar insan haklar kuramyla uyurup-uyuramayacau problemi, insan haklar kavramnn ve bu kavramn içeriuinin Bat kökenli olduuu iddialar, Müslüman yazarlarca ortaya konan eserlerdeki görürlerin çaudar insan haklar anlayrna uygunluuu problemi ve bölgesel ve uluslararas organizasyonlar tarafndan hazrlanan Mslâm insan haklar projelerinin gerçek anlamda insan haklarn korumada yeterli olup-olmadu gibi bir dizi konu etrafnda gerçeklermekte olan çok yönlü tartrmalar, bu güncelliuin en önemli sebebidir. Bu konular youun bir biçimde tartranlardan birisi hiç Rüphesiz Ann Elizabeth Mayer dir. Islam and Human Rights: Tradition and Politics 1 adl kita- Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mlahiyat Fakültesi Mslâm Hukuku Anabilim Dal ÖUretim Üyesi. tevhitay@comu.edu.tr 1 Mayer, Islam and Human Rights: Tradition and Politics, Westview Press, Boulder 1991, 1995, 1999.

2 < 6$7!."6:?>? bnda yukarda deuinilen konular aurlkl olarak tartrmaktadr. Elbette ki onun Mslâm ve insan haklarna ilirkin çalrmas sadece bundan ibaret deuildir. Makale sonunda isimlerini vereceuimiz çalrmalarndan da görüleceui gibi o, daha çok Mslâm ve insan haklar konusuna youunlarmrtr. Biz sadece ad geçen bu eseri ekseninde görürlerini inceleyeceuiz. 2 Bu yaklarmn onun Mslâm ve insan haklar konusundaki dürüncesini tespitte yeterli olacaun dürünmekteyiz. Çünkü, eserin ilk basks 1991 de yaplmrtr ve insan haklar alanndaki makale, bildiri ve kitap bölümü Reklindeki çalrmalar, genellikle, bu tarihten sonra gerçeklermirtir. Kitabn 1995 ve 1999 da iki ayr bask yaptun görmekteyiz. Bu durum kitabndaki tezini hala savunduuunun iraretidir. Yine Mayer in ad geçen kitab için OrtadoUu tarihi ve hukuku üzerine yaptum otuz yllk deneyim ve çalrmalarmn bir sonucudur (s. xix) ifadesini kullanyor olmas ve ayrca Mbrahim A. J. nin bu kitap için, içerisindeki görürler gerçekleri yanstmaktan uzak olsa da, Bat da -slâm ve -nsan Haklar konusunda en çok okunan bir kitaptr 3 demesi, konuyu snrlayrmz hakl göstermektedir Texas douumlu olan Mayer, lisans euitimini yaptu Michigan Üniversitesinde OrtadoUu Tarihi alannda doktora yapmr ve aralarnda Msr, Fas, Pakistan, Tunus, Mran, Sudan ve Türkiye nin de bulunduuu birçok Mslâm ülkesi hakknda kapsaml arartrmalarda bulunmur ve muhtemelen bu özelliuinden dolay OrtadoUu arartrmalar konusunda uzman kabul edilmirtir 4. Halen Pennsylvania Üniversitesi Wharton Fakültesi ndeki (Wharton School) Hukuk AraRtrmalar Bölümü nde çalrmakta olan Mayer, arartrma alanlarnn; Mukayeseli Hukuk, OrtadoUu Hukuku, Mnsan Haklar Hukuku, Uluslararas Hukuk, Mslâm Hukuku ve Uluslararas Hukuk olduuunu belirtmektedir 5. Yöntem olarak Mayer in, Islam and Human Rights: Tradition and Politics adl eserinin 1995 tarihli ikinci basks ekseninde görürleri önce nesnel olarak sunulacak, ardndan ksa bir deuerlendirme yaplacaktr. Ksa bir deuerlendirme ifadesini, kapsaml bir deuerlendirmenin müstakil bir çalrmay gerektirdi- Uini çaurrtrmas için kullanmaktayz. Çünkü, görürlerini her yönü ile deuerlendirmek bu makalenin snrlarn armaktadr. Aslnda, bu kitap hakknda Mngilizce yazlmr epeyce elertiri bulunmaktadr 6. Ancak Türkçe yazlmr bir elertiriye ularabilmir deuiliz. BilebildiUimiz kadaryla Mayer in makalelerinden sadece 2 Dipnotlarn fazla yer irgal etmemesi için ad geçen kitaba atflarn sayfa numaralar metin içerisinde verilecektir. 3 Abraham, A.J., Ann Elizabeth Mayer Islam and Human Rights, Journal of Third World Studies; Americus, Georgia 1998, IV/1, s [ ]. 5 [ ]. 6 Önemli elertirilerden bazlar Runlardr: Strawson, John, A Western Question to the Middle East: Is there a Human Rights Discourse in Islam Arab Studies Quarterly; Belmont 1997, XIX/1, s ; Shamsher Ali, Misguided Theorizing and Application/Islam and Human Rights: Tradition and Politics, Journal of Muslim Minority Affairs, Abingdon 1999, XIX/2, s

3 '&#&4"#B+T2&#:8]< birisi Türkçe ye çevrilmirtir 7. Dolaysyla Mayer in Mslâm ve insan haklarna ilirkin görürleri ve bunlarn elertirisi, üzerinde daha fazla arartrma yaplabilecek bir konu olarak karrmzda durmaktadr. I6)* Mayer, Mslâm ve insan haklar konusundaki deuerlendirmelerini; muhafazakar olarak adlandrdu baz müslüman yazarlarn eserlerindeki görürlerden, Mslâm insan haklar tasars olarak nitelendirdiui sözlermelerden, baz Mslâm ülkelerindeki anayasalardan ve MslâmileRtirme programlarndan hareketle Rekillendirmektedir (s. 20). Eserinde görürlerine youun olarak 8 yer verdiui ve deuerlendirdiui muhafazakar yazarlar Tâbende 9 ve Mevdudi 10 ; sözlermeler -slâm -nsan Haklar Evrensel Bildirisi, 11 -slâm Anayasa TaslaW, 12 -slâm -nsan Haklar Kahire Sözle+mesi; 13 anayasalar 1979 tarihli -ran Anayasas 14 ve 1992 de yürürlü- Ue giren Suudi Arabistan Temel Kanunu dur (s. 24). MslâmileRtirme programlar ile de Mran, Pakistan ve Sudan daki çalrmalar kastetmektedir (s. 25). Mayer in bu tür bir tercihte bulunmasnn birkaç gerekçesi vardr: a- Mnsan haklar konusunda arartrma yaptu courafya OrtadoUu ve Kuzey Afrika daki (Mran, Pakistan ve Sudan) ülkelerdir, b- Bu courafya hem Sünnî hem de Oiî dürünce ve uygulamalarn hakim olduuu bölgedir (s ), c- Bu bölgeler- 7 Mayer, Oer î Hukuk Bir Metodoloji mi, Bir Pozitif Kurallar Bütünü mü? (trc: Sami Erdem), Marmara Üniversitesi -lahiyat Fakültesi Dergisi, Mstanbul 2000, XVIII. 8 Kitapta karrlartrma ve tenkit amacyla görürlerine baz vesilelerle çok az atfta bulunulan isimler arasnda; Pakistan Hukuk ve Din MRleri Eski Bakan Allah Bukhsh K. Brohi (s ) ve Sudan Devlet BaRkan Cafer Numeyri yi (s ) örnek olarak gösterebiliriz. 9 Sultanhussein Tabandeh nin, [Sultan Hüseyin Tâbende] A Muslim Commentary on the Universal Declaration of Human Rights adl eseri, 1966 da Farsça olarak yazmr ve eser 1970 de Mngilizce ye çevrilmirtir (Mayer, s. 21). 10 Abu l A la Mawdudi nin [Ebü l-alâ el-mevdûdî] Islam and Human Rights adl eseri, 1975 ylnda Lahor da yaptu konurmalarn 1976 da Mngilizce ye çevrilmesinden olurmaktadr (Mayer, s. 21). 11 Bu bildiri, Londra merkezli özel bir kurulur olan ve Dünya Mslâm BirliUi ne baul olarak çalran Mslâm Konseyi nin desteui ile Msr, Pakistan ve Suudi Arabistan dan temsilcilerce hazrlanmr (Mayer, s. 22.) ve UNESCO binasnda Konsey genel sekreteri Salim Azzam tarafndan 19 Eylül 1981 tarihinde ilan edilmirtir. Bildirinin Türkçe çevirisi için bk: -slâm ve -nsan Haklar (trc: Tahir Yücel ve Oennur Karakurt), [seçki] Endülüs Yaynlar, Mstanbul 1995, s Ezher Üniversitesine baul Mslâmî AraRtrmalar Merkezi tarafndan hazrlanan bu taslak, 1979 ylnda Ezher Üniversitesinin dergisi olan Mecelletü l-ezher in 51. saysnda yaymlanmrtr (Mayer, s. 22). 13 Bu sözlerme Viyana da düzenlenen 1993 Dünya -nsan Haklar Konferans na, Suudi Arabistan DRiRleri Bakan tarafndan, Mslâm dünyasnn insan haklar konusundaki ittifak olarak sunulmurtur. Bu sözlermenin gerçek önemi ise, Mslâm Konferans TeRkilat na üye ülkelerin drirleri bakanlarnca (AUustos-1990) onaylanmr olmasndan kaynaklanmaktadr. (Mayer, s Bu anayasa üzerinde 1989 da önemli deuiriklikler yaplmrtr (Mayer, s. 23).

4 < 6$7!."6:?>? deki yönetimlerde Mslâm hukuku etkili olmaktadr, d- Bu bölgelerde insan haklar ihlalleri açsndan göze çarpan olaylar yaranmaktadr. Bu yöntemi kullanarak Mayer, söz konusu bölgeler ile insan haklar anlayrnn buralarda alt seviyede ele alnmakta oluru ve insan haklar ihlalleriyle Mslâm hukuk geleneui arasnda bir baulant olduuunu ispat etmeye çalrmaktadr (s. 38). Bu amaçla Mayer, Mslâm dünyasna ait yukarda sözü edilen metinlerdeki görür ve hükümler ile o bölgelerdeki uygulamalar, Evrensel -nsan Haklar Bildirisi (10 Aralk 1948), Uluslararas Medenî ve Siyasî Haklar Sözle+mesi (16 Aralk 1966) ve Uluslararas Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözle+mesi nde (16 Aralk 1966) yer alan hükümlerle ve Bat daki uygulamalarla karrlartrmaktadr. Elbetteki Mayer sadece bu çaudar çalrmalarla yetinmemir, yeri geldikçe, Mslâm geleneui ve siyasi uygulamalarn da evrensel insan haklar sözlermelerindeki hükümlerle karrlartrma yoluna gitmirtir. ARaUda ayrntl olarak açklanacau gibi o, özellikle, modern dönem öncesi Mslâm hukuk geleneuinde yer alan, kadn-erkek, hür-köle, müslüman-gayr-i müslim ayrmlar ve bunlarn hukuki statüleri ve haklar ile din deuirtirenlere uygulanmas istenen cezaya ilirkin hükümleri, Batl çaudar insan haklar kuramlaryla karrlartrmaktadr. Ancak bütün bu karrlartrmalar, medeni ve siyasi haklarla snrl tuttuuunu öncelikle ve özellikle belirtmektedir (s. 2). Mayer, mukayeseli hukuk alanndaki çalrmalarda bu tür karrlartrmalarn zorunlu olduuunu ifade ederek, Batllarca yazlmr olan ve insan haklarn konu edinen eserlerde Mslâm n insan haklarna yaklarmnn ihmal edilmesinin bir eksiklik olduuunu dürünmektedir (s. 3). Çünkü gelirmekte olan ve yönetiminde Mslâm hukukunun etkili olduuu ülkelerdeki insan haklar ihlallerinin iyi tahlil edilebilmesi için Mslâm dürüncesinin ve Mslâm hukukunun tarihi geçmirinin iyi arartrlmas gerekmektedir (s. 39). DiUer yandan, evrensel insan haklarna alternatif olarak sunulmaya çalrlan ve hatta onun yerini almas önerilen Mslâm insan haklar kuramlarnn Batllarca arartrlmasnn hakl ve gerekli bir davranr olacaun ileri süren (s. 10) Mayer, bu sebeple her iki kuram bilimsel olarak karrlartrdun ifade etmektedir. YanlR anlarlmalardan kaçnmak isteyen Mayer, bu arartrmay, Mslâmî çevrelerde insan haklarnn gelirtirilemeyeceuini ortaya koymak amacyla yapmadun, aksine amacnn Mslâm insan haklar kavramnn, Bat ve uluslararas insan haklar modelinin üretiminden sonra ortaya çktun delillendirmek oldu- Uunu ve bunu bir mukayeseli hukuk çalrmas olarak ele aldun dolayl olarak belirtmektedir (s. 40). J6$##,.,& Mayer, insan haklar kavram ve bu kavramn içeriuinin Bat da gelirtirildiui, (s. 37) dolaysyla kökeninin Bat kültür ve medeniyeti olduuu görürünü

5 '&#&4"#B+T2&#:8]<= temel tez olarak kabul etmekte ve Mslâm ve insan haklar konusundaki arartrmalarn büyük oranda bu tezi ispatlamada araç olarak kullanmaktadr. Ona göre, insan haklar kavramn çaurrtran dürüncelerin temelleri Antik Yunan a kadar götürülebilse de, bunun entelektüel gelirimi rasyonalist ve hümanist dü- Rüncelerin olurumuna zemin hazrlayan Rönesans la barlamaktadr (s. 37). Rönesans la barlayan ve bireyselcilik dürüncesiyle Rekillenen insan haklar, bütün insanlar için gerekli ve geçerli olmas yönüyle evrenseldir. Dinî ve yerel kayglarla, yani kültürel rölativizme sunarak (s ), insan haklar kavram ve içeriuinin evrensel olamayacaun savunmann mantu yoktur (s. 8-9). Bat medeniyeti bu dönemden itibaren bireyselciliui merkeze alarak bir dürünce yumau olurturmur ve bütün hümanist kuramlar bu dürünce etrafnda RekillendirmiRtir. Benzer bir merkeziyetçilik Mslâm dürünce geleneuinde olurturulamadundan, tarihte ve günümüzde Mslâm insan haklar kapsamnda kabul edilebilir bir sistem gelirtirilememirtir. Her ne kadar Mslâm geleneuinin ana unsurlarndan olan sûfizm ve mistisizm bireyselciliuin unsurlarna sahip olsa da, bireyselciliuin Mslâm toplumlarnda ve Mslâm kültüründe köklü bir dayanau yoktur. Dolaysyla, Mslâm medeniyeti bireysel hak ve özgürlüklerin korunmasna öncelik veren entelektüel bir ortam olurturamamrtr (s. 40). Yerel unsurlar ön plana çkaran gelirmekte olan ülkelerin yazarlar gibi, kültürel rölativizmi savunan çaudar Mslâm insan haklar kuramclar da evrensel bir insan haklar kuram dürüncesine karr çkmaktadrlar. Müslüman yazarlarn evrensel insan haklarna karr çkrlar sadece kültürel rölativizm temeline dayanmamakta, bunun yannda bir çok teorik ve pratik kayglardan da kaynaklanmaktadr. Mayer in tespitine göre bu pratik kayglardan en dikkat çekicileri Runlardr: a. EUer insan haklar evrensel olsayd, Batllar OrtadoUu da bulunduklar dönemde insan haklar konusunda evrensel normlara uygun davranrlard. Halbuki Batllar o bölgede bulunduklar dönemde bu normlar dikkate almamrlardr (s. 5). b. Evrensellik iddialar Batl olmayan ülkelerin iç irlerine müdahale etme ve çaudar kolonilertirme eylemlerini merrulartrma arac olarak kullanlabilmektedir (s. 7). c. Mnsan haklarnn evrenselliui bahane edilerek geçmirte ve günümüzde Bat nn her alanda üstün olduuu dayatlmaktadr (s. 7). d. Müslümanlar kendi kültür ve dinlerinin insan haklarn, diuerlerine oranla, daha iyi ve eksiksiz olarak ihtiva ve garanti ettiuini dürünmektedirler (s. 10). Mayer, müslüman insan haklar yazarlarnn bu endirelerini gidermek için Batl insan haklar arartrclarnn bilimsel davranmalar (s. 7) ve DoUu-Bat ayrm yapmadan her insann erit olarak insan haklarna sahip olduuunu ve

6 < 6$7!."6:?>? bundan yararlanmasnn onun en doual hakk olduuunu vurgulamalar gerekti- Uine iraret eder (s. 7). Ayn Rekilde kültürel rölativizm ve yukarda deuinilen endirelerle insan haklarna karr çkmann oryantalistlerin; Mslâm, DoUu toplumlarn bask altnda tutan statik ve deuirime kapal bir dindir Reklindeki görürlerine teslim olmak anlamna geleceuinden, müslümanlarn bu dürünceden vazgeçmeleri gerekmektedir (s. 7). Çünkü, Mslâm n mevcut insan haklar kuramyla uyurmazlun savunan Müslüman yazarlarla oryantalistler, kültürel rölativizmi kabul etmir olmalar yönüyle ayn amaca hizmet eden elitler grubuna dahildir (s. 8). K6$F.#," Mslâm özü itibariyle insan haklaryla uyursa bile tarih içerisindeki yorumlar ve insan haklar alannda Bat daki gelirmeler karrsnda son asrda müslümanlarca gelirtirilen çaudar insan haklar kuramlar, gerçekte evrensel insan haklar normlarnda gündeme getirilen haklar gerçeklertirmekten uzaktr. Dolaysyla hem ilk yorumlarn ve hem de çaudar yaklarmlarn modern insan haklar kuramyla uyurmasndan söz edilemez. Bu uyurmazlun çok yönlü gerekçeleri vardr. Bunlarn barnda modern dönem Mslâm yorumunun geleneksel toplumlarn sosyolojik özelliklerini bünyesinde barndryor olmas gelmektedir. Mlk dönemlerden itibaren yaplan yorumlarda, Mslâm n haklar konusunda insanlara tandu haklar göz ard edilmir, mevcut sosyal yapdaki hiyerarrik düzeni koruma belirleyici ve yönlendirici olmurtur. Aslnda mevcut hiyerarrik yapy koruma geleneksel toplumlarn tümünde var olan en belirgin özelliktir. Mlk dönem müslümanlar da kendilerini bu yaklarmdan uzaklartramamrlardr. Müslümanlarn tarihte bir insan haklar geleneui olurturmalarn engelleyen faktörlerden birisi de Mslâm dünyasnda rasyonalist ve hümanist bir anlayrn gelirtirilememir olmasdr. Bunun bir uzants olarak Mslâm dürüncesine vahyi merkeze alan, insan aklna gerekli önemi vermeyen ve hatta onu devre dr brakan bir anlayr hakim olmurtur. Bu anlayr yönetim desteuini de arkasna alarak rasyonalist ve hümanist dürünceyi temsil eden Mu tezile yi susturmur ve ona karr dürmanca bir tavr sergilemirtir (s. 41). Mutezilî gelenek olarak olu- Ran ve Sünnî (Ortodoks) müslümanlarca tepki sonucu susturulan bu anlayr bir süre Oia nn MsnaaReriyye kolu ile varlun sürdürse de çok ksa zamanda susturulmur ve yok edilmirtir (s. 41). Söz konusu Sünni yaklarm, tarihin her döneminde Mslâm dürüncesine hakim olmur ve vahyin akla hakim olduuunu savunmurtur. Bu anlayr, vahye dayal kaynaklardan çkarmr olduklar hukukun da, insanlar arasnda adaleti ideal ve mükemmel bir Rekilde sauladun düründü- Uünden ve toplumda genel kabul gördüuünden dolay, insan aklnn ilkelerine göre hukukun olurturulmas gerektiuini savunanlar, her zaman sapklk [bidat ehli] damgas yeme riski tarmrlardr (s. 41). Dolaysyla Allah n iradesinin Oer î hukuku RekillendirdiUi dürünülerek, akl ön planda tutmann bu hukuka zarar vereceui ve akln adalete uygun hükümleri tespitte yetersiz kalacau endiresi

7 '&#&4"#B+T2&#:8]< srarla sürdürülmürtür (s ). Ehli sünnetin bu tutumu, Mslâmî bir akl çaunn olurumunu engellemirtir (s. 42). Müslümanlardaki bu teslimiyetçilik ve rasyonalist dürünceye karr olumsuz yaklarm, yöneten-yönetilen ilirkilerine ve bununla baulantl olarak her bir grubun hak ve sorumluluklarn belirleme noktasndaki anlayrlarna yansmrtr. Sonuçta insan haklar, toplumsal haklar lehine ihmal ve ihlal edilmirtir. (s. 40, 42). Hümanist ve rasyonalist dürüncelere dürmanca bir tavr taknan bu Sünnî yaklarm, doual olarak insan hak ve özgürlükleri ile ilgili kavramlarn olurumunu da engellemirtir (s. 49). Mslâm hukukunun toplum yararn bir bütün olarak temin etmeyi amaçladu varsaylarak, yöneten ve yönetilenlerin hepsinin ilahi mükafat veya ceza dürüncesi ekseninde bu hukuki kuralara uymas gerektiui dürünülmürtür (s. 42). Ancak asl sorun, yönetenlerin bireysel haklar ihlal etmeleri durumunda ortaya çkacak suiistimallerin önüne geçmek için ne tür önlemlerin alnabileceui noktasnda youunlarmaktadr. Mslâm hukuk alimleri, bu önlemleri ortaya koymak yerine, yöneticilerin ve yönetilenlerin samimi birer Müslüman olduuu varsaymndan hareketle, aralarndaki ilirkinin ideal biçimini tespit etme gayreti içerisinde olmurlardr (s. 42). Dolaysyla, mülkiyeti korumaya yönelik düzenlemeleri saymazsak, bireylerin haklarn koruma adna herhangi bir düzenlemede bulunmadklarn rahatlkla söyleyebiliriz (s. 42). Müslümanlarn tarih içerisinde kapsamal ve bugünkü insan haklar normlaryla örtüren bir kuram gelirtirememelerinin en önemli etkenlerinden birisi de, Mslâm dünyasnda bireyi merkeze alan anlayrlarn gelirtirilememir olmasdr. Mslâmî doktrinler, biraz önce de iraret ettiuimiz gibi tarihsel olarak geleneksel toplumlarda olurmur ve gelirmirlerdir. Geleneksel toplumlarda ise bireysel hak ve özgürlükler deuil, toplumsal talepler ön planda tutulmaktadr. Dolaysyla bireylerin baumsz birer Rahsiyet olmaktan çok aile ve toplumun birer unsuru olarak kendilerine biçilen role göre davranan varlklar olarak görüldüuü bu tip toplumlarda insan haklarndan söz etmek çok zordur. (s. 40). Böyle bir ortamda oluran ve geliren modern dönem öncesi Mslâm dürüncesi de, doual olarak bu geleneksel deuerleri ve özellikleri yanstmaktadr (s. 40). Mayer, bütün Müslümanlar ayn kategoride deuerlendirmenin yanlr olacauna iraretle, müslümanlar içerisinde rasyonalist ve hümanist dürünceleri savunanlar bulunduuu gibi, bireyselciliui ön plana çkaranlarn da var olduuunu belirtmektedir. ÖrneUin, siyasi özgürlük dürüncesinin temelleri saylan ve modern dönem demokrasisini çaurrtran dürüncelere, Hâricî dürüncede rastlamann mümkün olduuunu savunmaktadr. Halifenin halk tarafndan seçilmesini savunan ve bu sebeple ana gövdeden ayrlan Hâricî anlayrta insan haklarnn temelini olurturan demokrasinin varlu, Mslâm dürüncesinde de tarihsel olarak bireyselliuin var olduuunun göstergesidir (s. 43). Yine, Sûfî teoloji ve ilahilerinde de hümanizm ve bireyselciliuin prototiplerini görmek mümkündür (s. 43).

8 < 6$7!."6:?>? Yukarda deuindiuimiz elertirilerinden yola çkan Mayer, tarih içerisinde müslümanlarn insan haklar ve bu haklarn pratikleri konusunda ortak bir doktrin ve uygulama gelirtiremedikleri sonucuna varmrtr (s. 47). Ona göre, günümüzde de durum ayndr. ÇaUdaR müslümanlar da üzerinde ittifak edecekleri bir insan haklar dürüncesine ve Mslâm n evrensel insan haklar standartlarnn neresinde yer aldu hususunda ortak bir kanaate sahip deuillerdir (s. 10). Mslâm n ilk dönem yorumlar gibi çaudar yorumlarnn da çouu, evrensel insan haklar normlar ile uyum içerisinde deuildir. Mayer, bu noktada çaudar müslümanlar; muhafazakarlar ve liberaller olmak üzere iki gruba ayrmaktadr. Birinci grubun, Mslâm hukukunun tarihsel mirasn ve yerlerik kurumlarn oldu- Uu gibi korumay savunanlardan, ikinci grubun ise, Mslâm hukukunun mevcut haliyle insan haklaryla örtürmesinin mümkün olmadunn bilincinde olup, onun yeniden düzenlenmesini dürünenlerden meydana geldiuini ileri sürmektedir. Ona göre, muhafazakar müslümanlarn evrensel insan haklarna saulayacaklar bir katk yoktur. Modern dönem öncesi yorumlarn ve bu yorumlarn meydana getirdiui Mslâm hukukunun, insan haklarna katkda bulunamayacaun savunan ve muhafazakar müslümanlar bu geleneui sürdürme çabas içerisinde gösteren Mayer, doual olarak muhafazakar Müslümanlarn da insan haklarna katkda bulunamayacau sonucuna ularmrtr. Çünkü bunlar da selefleri gibi insan haklarna direnmekte ve seleflerince modern dönem öncesinde olurturulmur olan kurumlardaki düzeni sürdürmek için gayret göstermektedirler (s. 21). Mayer, liberalleri ya da reform taraftarlarn, demokrasi yolunda reform ve ilerlemeyi benimseyen, uluslararas insan haklar normlarn kucaklama euiliminde olan ve modern dönem öncesindeki hukukun günün Rartlar dourultusunda yeniden Rekillenmesi gerektiuini savunanlar olarak takdim etmektedir. Ona göre, Müslümanlar muhafazakarlar ve liberaller Reklinde kategorize etmek, onlarn insan haklarna yaklarmn anlamada bize yardmc olacak yerinde bir yöntemdir (s. 21). Daha önce de iraret ettiuimiz gibi, Mayer bu çalrmasnda, muhafazakar müslümanlarn müstakil eserlerinde ve ortaklara olurturduklar insan haklar projelerinde yer alan görürleri deuerlendirmekte, liberal olarak adlandrdu çaudar müslümanlarn görürlerine sadece mukayese amacyla ve kabaca deuinmektedir. Dolaysyla bu taksimin pratikteki sonucunu ayrntl olarak ortaya koyabilme imkanna sahip deuiliz. Yaplan elertirilerin muhafazakar olarak adlandrdu müslümanlara yönelik olduuunu belirtmekte yarar görüyoruz. Mayer e göre, Mslâm insan haklar alannda yaplacak yeni çalrmalarda, insan haklar konusunda parlak geçmiri olmayanlarn dürünce ve metodolojilerini devam ettirmenin ayn hatalar tekrarlamak anlamna geleceui ortadadr. Halbuki çaudar Mslâm insan haklar kuramclarnn yapmr olduklar bunun öte-

9 '&#&4"#B+T2&#:8]< sine geçebilmir deuildir. Bunlar da selefleri gibi, vahyi merkeze almrlar ve akl ikinci planda tutmurlardr (s ). Bu vahiy merkezciliue raumen, görürlerinin evrensel insan haklaryla baulantsn kurmaktan uzak durmamrlardr. Elbette metodolojileri birbirinden farkl olan bu iki anlayrn insan haklarna yaklarmlarn baudartrmak ve aralarndaki baulanty saulam temellere oturtmak kolay deuildir. Zaten bunu barardklar da söylenemez (s. 45). Aslnda muhafazakar yaklarm sürdüren bu yazarlarn farkl yöntemle ele alnan iki fenomen arasndaki baulanty kurmak yerine, Mslâmî kaynaklarda yer alan insan haklar anlayrn sistematik olarak bir araya getirmeleri ve deuerlendirmeleri daha tutarl bir metodolojik yaklarm olurdu. Dolaysyla, insan haklarnn Mslâmî açdan hangi anlama geldiui veya bunlarn Mslâmî kaynaklardaki hangi prensiplerden alndu hususundaki belirsizlik devam etmektedir. Muhafazakarlar, insan haklar konusunda ulartklar sonuçlarnn Mslâm la baulantsn kurmada bararsz olduklar gibi, bu sonuçlarn evrensel insan haklar normlarna uygunluuunun rasyonel merruiyetini sorgulamada da yetersiz kalmrlardr. Dolaysyla yaptklar, evrensel normlarla Rekli bir benzerlik kurmann ötesine geçebilmir deuildir. Benzer bir terminolojiyi ve sistematiui kullanmakla veya Bat daki benzer görürleri ve farkl kültürlerdeki terminolojileri bir araya getirmekle insan haklar kuram olurturulmaz, aksine bu tür bir yaklarm insan haklarnn kalitesini dürürür (s. 46). Öte yandan çaudar Müslüman insan haklar arartrmaclar, insan haklarnn Mslâmî orijinini tespit için Kur'ân ve Sünnet te yer alan ifadelerden haklarn geçmirine iraret ettiuini düründükleri metinleri delil olarak sunma gayreti içerisindedirler. Gerçekte, haklar ifade amacyla gönderilmeyen metinlerden, haklarn Receresini çkarmaya çalrmalarnn metodolojik tutarllu olamaz (s. 47). Metodolojik yanlrlardan birisi de insan haklarnn orijinini Peygamber çaunda aramalarna raumen, o dönemle günümüz arasndaki bin yllk süreci atlamalardr. Dolaysyla bu zaman aralunn entelektüel tarihindeki aktüel kaytlar görmezlikten geliyorlar. Mslâm hukukunun birçok asrnn görmezlikten gelinmesi ile büyük bir bölümü ihmal edilmir olmaktadr. Halbuki Mslâm n insan haklar konusundaki birikiminin Bat dan daha eskilere dayandun iddia edenlerin, kaynaklardaki insan haklar vurgularnn tarihsel olarak nasl yorumlandun göstermeleri gerekmektedir. Bunu gösteremedikleri gibi, örnek aldklar veya görürlerini otorite kabul ettikleri tarihi bir Rahsiyetten de yoksundurlar (s. 47). Müslümanlar, Mslâmî kaynaklarda Rayet varsa- insan haklarna yaplan vurgunun farkna ne zaman vardlar. Kaynaklar çok yakn zamana kadar bunun farkna varlmadun göstermektedir. Bu durum Mslâm dünyasnda insan haklarnn Bat dan çok sonra ortaya çktunn delillerinden birisidir (s. 47). Mnsan haklar konusunda uzun bir tarihi geçmiri olmayan müslümanlar, bu haklarn

10 < 6$7!."6:?>? tarihi geliriminin kaytlarn yeniden yazma hususunda büyük gayret gösteriyorlar (s. 48). Dolaysyla, Müslümanlarn tarihte insan haklarn müstakil olarak arartrp tespit etme amaçlar olmamasna ve bunu metodolojik olarak ortaya koymamalarna raumen, çaudar Müslüman yazarlar sanki tarihte böyle bir çalrma yaplmr da bunun tarihi kaytlarn yeniden hazrlamaktalar. Bu bir çelirkidir. ÇaUdaR insan haklar arartrmaclar, selefleri gibi bireyselciliue karrdrlar ve bireysel hak ve özgürlükleri ihlal eden yönetime karr, bu haklarn güçlü bir Rekilde nasl korunmas gerektiui hususuna deuinmemirlerdir. Bu tür bir yakla- Rm sergileyenlerden, bireysel hak ve özgürlükleri önceleyen modern insan haklar kuramnn, Mslâmî yapda yerinin olmadun söylemeleri beklenirdi (s. 51). Onlar böyle bir itirafta bulunmak yerine, paradoksa dürmür bir biçimde, insan haklar ile uyurmayan bu bünyeye insan haklarn yamama uurar içerisine girmirlerdir (s. 55). Müslüman yazarlarn yönetimlerin hak ihlalleri karrsnda insanlarn yönetime karr gelirtirebilecekleri tavrlara ilirkin yakla- Rmlar, müslüman ülkelerdeki uygulamalarla paralellik arz etmektedir (s. 56). Mayer, bu yazarlarn hak ihlalleri konusundaki duyarszlklarnn pratiue yansdun belirtmektedir. Öte yandan Müslüman yazarlarn insan haklar konusundaki önerileri arasnda uzlarmann olmayrnn dahas bu görürler arasnda çelirmelerin varl- Unn önemli bir problem olduuuna iraret eden Mayer, 15 müslümanlarn hak olarak sunduklar pek çok hususun gerçekte hak olmadun aksine insana sorumluluk yükleyen (s. 57) durumlar olduuuna dikkat çekmektedir. ÖrneUin, insann yarama hakkna sayg olarak takdim edilen ksâs, insan haklarn gözetmeyle alakal bir durum deuil aksine, ceza hukukunun konularn ilgilendiren suç ve bu suça öngörülen cezayla ilgili bir durumdur (s. 57). Müslüman insan haklar kuramclar, haklar tanmlamada Mslâmî kriterleri kullanmr olsalar da (s. 61), bu vurgu onlarn evrensel insan haklar normlarndaki vurguyu arr bulduklarnn bir iraretidir. Çünkü bu yazarlar, haklarn Mslâm hukukunun douasnda var olduuunu düründükleri ideal kriterlerle kontrol edilmesi gerektiuini dürünmektedirler (s. 61). Bu gerekliliue raumen onlar, uluslararas insan haklarnca vurgulanan medeni ve siyasi haklar konusunda euer varsa- Mslâmî kriterlerin ne olduuu tam olarak olurturulabilmir deuildir (s. 62). Dolaysyla var olduuunu düründükleri bu kriterler, insan haklarna snrlama getirilebileceuinin dayanau olarak kullanlmaktadr. Mnsan haklarnn baz durumlarda bir takm kriterlerle snrlandrlmas, uluslararas medeni ve siyasi haklar sözlermesi ve evrensel insan haklar sözlermesi tarafndan da ya- 15 ÖrneUin, Müslüman yazarlardan birinin kadn hakk olarak deuerlendirdiui bir durum bir barkasna göre kadn hakk olarak deuerlendirilmeyebilmektedir (Mayer, s. 56).

11 '&#&4"#B+T2&#:8]<< plmaktadr. 16 Bu durumlarn ve kriterlerin ne olduuu hususu ad geçen sözlermelerde de yeterince açk deuildir. Ancak ayn kapallk daha büyük oranda Mslâm insan haklar tasarlarnda da yer almaktadr (s ). Uluslararas insan haklarnda temel insan haklarnn herhangi bir dinin öuretisi sebebiyle snrlandrlabileceuini gösteren herhangi bir iraret yoktur (s. 64). Aksine, dini tercihleri farkl da olsa bütün insanlarn erit olarak insan haklarndan yararlanmas gerektiui savunulmaktadr. Dolaysyla uluslararas insan haklar hukuku Mslâm dininin öuretileri sebebiyle gayr-i müslimlerin haklarnn kstlanabileceuini kabul etmez (s. 64). Yine uluslararas insan haklar sözlermeleri, Mslâm hukukunda yer alan hükümler sebebiyle müslümanlarn haklarnn kstlanabilmesine imkan tanyan bir hükme yer vermezler (s. 64). Mslâmî kriterler sebebiyle insan haklarnn snrlandrlabileceui hususu, müslümanlar tarafndan hazrlanan anayasa, anayasa taslau ve insan haklar sözlermelerinde de vurgulanmaktadr (s ). ÖrneUin Mran Anayasas, kanunlarn Mslâmî ölçülere aykr olamayacauna dikkatleri çekmektedir (s ). Mslâm burada haklar tanyan, saulayan ve koruyan bir baulamda deuil, seküler anayasalarda ve uluslararas hukuklarda insanlarn hak olarak iddia edebilecekleri Reyleri snrlama ve reddetme arac olarak kullanlmaktadr (s. 69). Mslâm Mnsan Haklar Evrensel Bildirisi, haklar snrlama konusunda Mran Anayasasndan daha da ileri gitmirtir (s. 73). Snrlamay sadece Kur'ân ve Sünnet le deuil bunun yannda, bu iki kaynaktan hareketle olurturulmur olan Mslâm fkhndaki hükümlerle de olabileceuini vurgulamrtr (s. 73). Buradan çkarlabilecek sonuç Rudur: haklar snrlama konusundaki Mslâmî gerekçeler, Batdakinden çok fazladr (s. 69). T60"/C Mayer, Mslâm n tarihi ve çaudar yorumlarnn uluslararas insan haklar normlaryla uyurmamasnn teorik temellerini olurturduktan sonra, bu yorumlardaki pratik sonuçlardan yola çkarak elertirilerini somutlartrmaktadr. Bu baulamda o, diuer baz Batl insan haklar arartrmaclar gibi birkaç noktaya youunlarmaktadr. Mayer bunlar; kadn ve erkeuin sahip olduuu haklar arasndaki farkllklar, müslümanlarla gayr-i müslimler arasndaki ayrmclk ile din deuirtirme yasau ve cezas Reklinde ayr bölümler halinde ve kitabn hacmine oranla aurlkl olarak ele almaktadr. Pratikteki bu ayrm ortaya koymak için teorik elertirilerini tekrarlamakta ve bunlarn ayrntsna girmektedir. Biz de ayn yöntemi kullanarak, bu ayrntlarn anlarlabilmesi için daha önce deuindi- Uimiz teorik elertirilere metin içerisinde ksaca deuinmek durumnda kaldk. 16 Uluslararas Mnsan Haklar SözleRmesi, madde. 29.2; Uluslararas Medeni ve Siyasi Haklar SözleRmesi, madde 19, 21, 22, 25.

12 < 6$7!."6:?>? 6##### Mayer e göre, Mslâm n geleneksel yorumlarnda ve çaudar çalrmalarda kadn haklar konusunda ayrmclk yaplmaktadr. Mslâm, özü itibariyle bu tür ayrmclklar onaylamasa da, dönemin sosyal yapsndaki hiyerarrik yaklarm kadn haklar konusundaki yorumlara yansmrtr (s. 79). Müslümanlar bugün uluslararas insan haklaryla uyumlu bir kadn haklar anlayr ortaya çkarmak istiyorlarsa, öncelikli olarak vahyin inir dönemindeki kadnlara yönelik hak ihlallerini iyi analiz etmekle ire barlamalar gerekir. Bu analizleri saulkl bir Rekilde gerçeklertirdikten sonra, kadn haklar konusuna yeni açlmlar kazandrabilmeleri mümkün olabilir. Çünkü Mslâm daha ilk döneminde, Bat nn ancak son dönemlerde elde edebildiui reform niteliuindeki düzenlemeleri yapabilmirti. Kadn haklar alannda reform saylabilecek bu düzenlemeler, sadece dönemin Arap toplumunda cari olan hak ihlalleri deuil, aksine dünyann her tarafnda karrlarlabilen ayrmclk örnekleridir. Dolaysyla Mslâm, kadn haklarna yönelik çok önemli düzenlemeleri getirmir bulunmaktadr (s. 94). ÖrneUin Mslâm, kz çocuklarnn öldürülmesini yasaklamak, mirastan pay almalarna izin vermek, çok kadnla evliliui snrlamak, kocann keyfi boramasn engellemek ve kadna mehrinin sahibi olma hakkn vermek sureyle kadn haklar konusunda çok önemli düzenlemeler yapmrtr (s. 94). Bu düzenlemeler, Peygamber döneminde hayata geçirilmir ve kadn tpk erkek gibi hukuki kiriliue ularmr, mal sahibi olabilmir, maln kendisi idare edebilmir ve borama konusunda yetkilendirilmirtir (s. 94). Ancak Mslâm n özünde var olan ve Peygamber döneminde uygulamaya konulan bu haklar, modern dönem öncesi hukukçularnca dikkate alnmamr ve erkeklerin lehine, kadn haklarnda ayrmclk yaplmrtr (s. 79). ÇaUdaR müslüman feminist kadnlar bu duruma karr çkmakta ve erkek egemen hükümlerin yer aldu Mslâmî kaynaklarn orijinal ve gerçek Mslâm tahrip ettiuini dürünmeye meyletmektedirler (s. 94). Çünkü, Kur'ân ve Sünnet kadnlara mülkiyet edinme ve onu idare etme hakk tanmasna raumen, Mslâm hukuku bunun pratikte kullanmn engellemirtir. Kocasnn emirlerini tutmay ve evin drna izinsiz çkmamay içeren hükümlerin, kadn mülk edinme ve onu dilediui gibi idare edebilme hakkyla nasl baudartrlacau hususu problem olmaya devam etmektedir (s. 95). Mayer, Mslâm hukukunun ayrntlarnn, bir çok hukuk sistemi gibi, modern dönem öncesinde RekillendiUini ve dolaysyla aile yapsnda erkeuin egemen olduuu bir çevrede RekillendiUini vurgulamaktadr. Bu tür bir aile yapsnn egemen olduuu çevrelerde, erkek isteui drnda evlendirilemezken, kadnlar çok rahat evlendirilebiliyordu. Yine, kadn birden fazla erkekle evlenemezken, erkek evlenebiliyordu. Mayer devamla kadnn erkeue itaat zorunluluuundan, borama hakkna sahip olmasndan, boranma sonras velayet hakknn erkeue

13 '&#&4"#B+T2&#:8]< aidiyetinden hareketle geleneksel Mslâm hukukunda hükümlerin kadn aleyhine olurturulduuundan söz etmektedir (s. 95). ÇaUdaR muhafazakar müslüman yazarlar, kadnn evi drndaki ir alanlarnda çalrmasna karr çkmalarna, görevlerinin çocuk bakm ve ev irleri oldu- Uunu söylemelerine raumen, sadece kadnlar ilgilendiren alanlarda (örneuin jinekolog olarak) çalrmalarnda bir saknca görmezler. Ancak euitim ve çalrma alanlarnda erkeklerle bir arada bulunmalarnn uygun bir davranr olmadun dürünmektedirler. Yine bu yazarlar, kadnlarn siyasetle uurarmalarnn ve hatta oy kullanmalarnn, sürücü olmalarnn, sportif aktivitelere katlmalarnn, radyo ve televizyonda konurmalarnn uygun bir davranr olmadun kabul etme euilimindedirler (s. 96). Buna karr, Mslâm dünyasnda iyi euitim almr reformist müslümanlar, muhafazakarlarn bu yaklarmlarna karr çkmakta, Mslâm n özüne dönülerek bu problemlerin arlabileceuini dürünmektedir. Bunlar Mslâm da kadn-erkek eritliuinin var olduuunu, Mslâm geleneuinde buna aykr hükümlerin tespit edilip bunlarn ayklanmas gerektiuini söyleyerek, ayklanmas gereken hükümlere örnekler verirler (s. 96). Mayer, kitabnda deuerlendirmesini yaptu Mslâm insan haklar tasarlarnn uluslararas hukukun kadnlara hak olarak kabul ettiui pek çok Reyi reddederek, reformistlerin deuil, muhafazakarlarn görürlerini benimsediuini ileri sürmektedir (s. 96). Mayer, daha sonra bu tasarlardaki maddelerden bu görürünü destekleyen örnekler üzerinde durur. Mslâm Mnsan Haklar Evrensel Bildirisi nin 19.a maddesinde yer alan Her Rahs; din, gelenek ve kültürü ile uyumlu olarak evlenme, yuva kurma ve çocuk yetirtirme hakkna sahiptir ifadesi ile Uluslararas Mnsan Haklar SözleRmesi nin 16.1 maddesindeki: YaR tutan kadn ve erkek; rk, milliyet ve dini bir snrlama olmakszn evlenme ve yuva kurma hakkna sahiptir ifadesi karrlartrldunda, Mslâm Mnsan Haklar Evrensel Bildirisi ndeki hükümde Oeriat n kurallarnn bu haklar belirlemede etkili olduuu ortaya çkmaktadr. Dolaysyla bu maddeden hareketle, Mslâm izin vermediui için müslüman kadnn, gayr-i müslim ile evlenmesine izin verilmediui sonucu çkarlabilir (s. 102). Mslâm Mnsan Haklar Evrensel Bildirisi nin 20.d maddesi kadnlarn, erkeklerin aldu mirasn yarsn alabileceklerini dolayl olarak vurgulamaktadr. Dolaysyla burada da kadnlarn ayrmclua tabi tutulduklar görülür (s. 107). GörüldüUü gibi Mslâm Mnsan Haklar Evrensel Bildirisi, haklar konusunda Mslâmî deuerlerin etkili olacaun kabul etmektedir. Bu kabulün tek istisnas, kadn ve erkek arasnda ayrm yapmadan hiç kimsenin kendi rzas drnda evlendirilemeyeceuini vurgulamasdr (s. 104). Yine ayn tasarnn 20.c maddesinde geçmekte olan Evli her kadn, Mlahi Kanun la belirlenen hükümler çerçevesinde boranmay talep etme ve elde etme hakkna, bunu baumsz mahkemeler önünde isteme hakkna sahiptir ifadesi, borama konusunda kadnn erkeue kyasla erit haklara sahip olmadun göstermektedir. Çünkü, borama konusunda erkek için gerekli görülmeyen mahkemeye müracaat veya erini boramaya

14 < 6$7!."6:?>? ikna etmek için mal teklifinde bulunma Rartnn sadece kadndan istenmesi, kadnn daha alt düzeyde hakka sahip olurunu göstermektedir (s ). Mayer, kadn haklar konusundaki ayrmclun Mran Anayasas, Sudan daki MslâmileRtirme Program, Mslâm Anayasa TaslaU, Mslâm Mnsan Haklar Kahire SözleRmesi ve Suudi Arabistan Temel Kanunu nda (s ) da yapldun ileri sürerek bunlar somutlartrmakta ve Ru sonuca ularmaktadr: Bütün bu dokümanlardaki ifadeler onlarn, kadnlarn erkeklerle erit hak ve özgürlüklere sahip olduuunu kabul etmede isteksiz davrandklarn göstermektedir (s. 117). Pratikteki bu isteksizliue raumen, Mslâm insan haklar tasarlar ve müslüman insan haklar kuramclar teoride cinsiyet, rk, milliyet, sosyal statü fark gözetmeden bütün insanlarn erit haklara sahip olduklarn, din ve cinsiyet ayrmclun kabul etmediklerini ifade etmektedirler (s ). Ancak eritlikten kastettikleri daha çok kanun önünde eritlik tir. Dolaysyla ayn cins arasnda eritliui dile getirseler de bu farkl cinslerin de erit olacau anlamna gelmemektedir (s. 84). Halbuki herhangi bir dini kaygdan uzak yaklarmlar sosyal, siyasi ve ekonomik deuirimlerin kadnn hayatna kazandrdu avantajlar desteklerken, müslüman din adamlar ve kurumlar, kadnlarn bu deuirimin getirdiui frsatlardan, imkanlardan yararlanmasn engelleme, kadnn daraltlmr rolünü sürdürme euilimindedirler (s. 96). Çünkü, çaudar insan haklar normlarna göre cinsiyet ve din ayrmclu olarak görülen bu hükümlerin drlanmasnn, Mslâmî deuerlere zarar verip vermeyeceui hususundaki görür ayrlklar hala devam etmekte ve zarar vereceui görürü aur basmaktadr (s. 80). Müslümanlarn bu tür bir euilimde srarlarnn temelinde, gelenekteki cinsiyet ve din ayrmcluna dayal hükümlerin çaudar insan haklar normlar dikkate alnarak drlanp drlanamayacau sorunu yer almaktadr. Çünkü cinsiyet ve din ayrmcluna dayal hükümlerin, dinin talepleriyle uyurup uyurmayacau hususu hala Müslümanlar arasnda ihtilafl bir konudur (s. 79). TartRmalarda, bunlarn drlanmasnn veya korunmasnn Oeriat a zarar verip vermediui konusunda ihtilaf devam etmektedir. Bugün zarar vermeyeceui görürü aur basmaktadr (s. 80). 6)--! -##### Mnsan haklar konusunda müslümanlara yöneltilen elertirilerden birisi de, Müslümanlarn yönetimde olduuu ülkelerde yarayan tebaa arasnda müslümangayr-i müslim Reklinde kategorik bir ayrmn yaplmr olmasdr. Modern dönem öncesinde müslümanlarn toplumlarma sürecinde yazlan eserlerde bu ayrm net olarak görülmektedir. Bu ayrmn temelinde de, eserlerin yazldu dönemin Rartlar etkili olmurtur. OluRum döneminde müslümanlar, toplumda henüz müslüman olmayan unsurlarn tehdidi altndayd. Kendi bölgelerinde yarayan bu Müslüman olmayan unsurlar topluma entegre etme ve onlardan gelebilecek zararlar en aza indirme endiresini taryan modern dönem öncesi

15 '&#&4"#B+T2&#:8]<= Mslâm hukukçular, yeni dinlerini yaymak için cihad emri ile muhatap olduklarnn da farkndaydlar (s. 126). Bu endire ve farkndalk ayn toplum içerisinde yarayan insanlarn haklar arasnda ayrmclk yapmann teorik temellerinin hazrlanmasna ortam hazrlad. Ancak, bu endirelerden kaynaklanan gayr-i müslimlere yönelik ayrmc ve yanlr muamelelere raumen, Ru gerçeui itiraf etmek kadirrinaslk olacaktr: Konu o günün Rartlar içerisinde deuerlendirildi- Uinde, dini aznlklara muamelede müslümanlar, Hristiyan Bat dan daha genir bir tolerans ve insanlk göstermirtir (s. 127). Özellikle Yahudi aznlua yaplan muamelelerde bu görülmektedir (s. 128). Mslâmî fetihlerin ilk yllarnda pek çok Hristiyan ve Yahudi, kendi inançlarn üstün ve mükemmel gördüklerinden Mslâm kabul etmeye yanarmamrt. Bu durumda müslüman entelektüel, kendi inancn sürdüren bu Hristiyan ve Yahudilere nasl davranlmas gerektiuini tartrmaya barlamrtr. Çözümü, müslümanlarn idaresi altnda olan Hristiyan ve Yahudilere zimmî statüsü vermekte bulan Müslüman alimler, bunlarn cizye vermek suretiyle askerlikten muaf olacaklarna karar vermirlerdir. Zimmîler, sadece askerlikten muaf tutulmamr, aralarndaki ihtilaflarda kendi hukuklarn uygulamalarna da müsaade edilmirtir. Ancak taraflardan birisinin Müslüman olduuu durumda hukuki ihtilafn Mslâm hukuku esas alnarak halledileceui benimsenmirtir (s. 127). Modern dönem öncesi Müslümanlarn hukuk anlayrna göre, Hristiyan ve Yahudilerin drndaki gayr-i müslimler mürrik sayldklarndan, fethedilen bölgelerde bu iki din mensuplar drndaki insanlarn müslümanlu kabul etme veya öldürülme arasnda tercihte bulunmalar gerekiyordu. Müslümanlar douuya douru fetihlerini genirletince, doktrinde deuiriklik yapld; Hindular ve diuer çok tanrl milletlerle bir arada yaramaya barland (s. 127). Bugün çaudar dünyada Müslümanlar, uluslararas hukukun da etkisiyle, cihad anlayrn yeniden deuerlendirmirler ve savarmak anlamnda kullanlan devre dr brakmrlardr (s. 127). Müslümanlarn zimmîler konusundaki görürleri de deuirmirtir. Bugün müslümanlar, ülkelerinde yarayan gayr-i müslimlere kendilerinden farkl muamele yaplmasn istememektedir (s. 128). Ancak, müslüman bayanlarn gayr-i müslimlerle evlenmesinin hala yasak kabul edilmesinin, din temeline dayal ayrmclun tamamen ortadan kalkmadun ve bu konuda evrensel insan haklar normlarna eksiksiz uyulmadun göstermektedir (s ). 6+C",&--C- Mslâm n ortaçau yorumu müslüman olmay kabul eden bir Rahs için herhangi bir ceza öngörmezken, müslümanlktan vazgeçenlerin cezalandrlacaun gösteren hükümleri ihtiva etmektedir. Bu cezalarn barnda, dinden dönenlerin öldürüleceuine, erinin boranmr saylacauna ve müslümanlardan miras alamayacauna dair hükümler yer almaktadr (s. 141).

16 < 6$7!."6:?>? ÇaUdaR müslümanlar, modern dönem öncesi hukuk anlayrnda var olan dinden dönenlerle ilgili hükümleri benimsememelerine raumen, o döneme ait hukuku yeniden yarama geçirme giririmleri ironik bir durumdur. ÇaUdaR müslümanlardan bazlar bu cezay, dinde zorlama yoktur (Bakara, 2/256) ayetine ters dürtüuü için kabul etmezken, bazlar Kur'ân da bu konuyla alakal dourudan hüküm bulunmasa da Peygamberin hayatnda cereyan eden ve vefatndan sonra ortaya çkan baz olaylarn bu cezay hakl gösterdiuini dürünmektedir (s. 146). Batda din özgürlüuü, din seçme veya din deuirtirme özgürlüuü olarak de- Uil, bireyi dinden gelebilecek hakszlklara ve ayrmclklara karr korumay saulayan bir özgürlük olarak algland (s. 141). Uluslararas insan haklar hukuku da Bat daki bu anlayra uygun olarak hazrland. Ancak bu yaklarma ilave olarak, din özgürlüuü tam bir özgürlük olarak alglandundan, bireyin dini inancna bask yaplmasna da izin verilemeyeceui kabul edildi. Din özgürlüuünü düzenleyen 18. maddede; Herkes, dürünce, kanat ve din özgürlüuüne sahiptir. Bu hak, din veya inancn deuirtirme özgürlüuünü de içerisine alr. ifadesi yer almaktadr. Din deuirtirebilme hakkn garanti eden ifade Lübnan delegesinin (Hristiyan) srar üzerine sözlermeye ilave edilmirtir (s. 142). Mayer, çaudar Müslümanlarn din özgürlüuü konusuna kaçamak cevap vermelerini elertirir. Kitabnda deuerlendirmesini yaptu insan haklar tasarlarnda, din özgürlüuüne deuil, sadece din deuirtirmenin tarihi arka plana deuinilmir olmasn elertiren Mayer, bu tür bir davranrn dolayl olarak onlarn din özgürlüuü konusunda hala geleneksel yorumlar hayata geçirme arzusunda olabilecekleri izlenimini verdiuini ileri sürmektedir. Dolaysyla din özgürlüuü konusunda net olmayan bu tutumlar, din deuirtirme özgürlüuü konusunda da onlarn çok net olamayacaklar sonucuna götürmektedir. Din özgürlüuü konusunda sadece burada deuerlendirilmekte olan çalrmalarda deuil, genel olarak bütün Müslümanlarda bir belirsizlik söz konusudur (s. 160). Dolaysyla Müslümanlarn karr çktu, din özgürlüuü deuil, kirinin din özgürlüuü konusunda tam hakka sahip olmasdr. Gelenekçiler, tam hakka sahip olmasnn kabul edilemez olduuunu, Mslâm dan dönenin öldürülmesi gerektiui Reklindeki hükmün devamndan yana tavr koymurlardr (s. 160). U6$F####C Mayer, Mslâm ve insan haklar kapsamnda ele aldu tasarlarnn genel bir deuerlendirmesini yapar. En önemli saylabilecek elertirisi, bu tasarlarn içerik olarak deuil, Rekil ve terminoloji olarak uluslararas insan haklar hukukuna benzeme çabalar üzerinde youunlarmaktadr (s. 163). Bu benzetme giririmleri, doual olarak, insan haklar yazarlarnn dikkatini çekmekte ve bu yaklarm biçimleri arasnda karrlartrmalar yapmalarna gerekçe olmaktadr (s. 163).

17 '&#&4"#B+T2&#:8]< Mslâm insan haklar tasarlarnda gerçekte, uluslararas insan haklar normlarnda yer alan hak ve özgürlüklerin mantu deuerlendirilmemektedir. Bu sebeple tasarlardaki düzenlemeler, uluslararas hukuktaki sivil ve siyasi haklarn sulandrlmr halini çaurrtrmaktadr (s. 163). Çünkü bu tasarlarda yazarlar, bireysel hak ve özgürlüklere çok az deuinmir, yönetimden gelebilecek basklara karr bireyi koruma yerine, sosyal birliui saulama endiresi tarmr ve toplum içerisinde kadn-erkek, müslüman-gayr-i müslim Reklinde bir kategorik ayrm sürdürmeye meyletmirtir (s. 163). Bu yazarlar, bireysel hak ve özgürlükleri ön plana çkarmak yerine, muulak bir takm Mslâmî kriterler kullanarak, siyasi otoritenin bu haklar kstlama yetkisinin olduuunun altn çizmektedirler (s. 163). Bu durum, insan haklar konusunda tutarl bir metodoloji takip etmemelerinden kaynaklanmaktadr. DoUal olarak çalrmalar, pek çok çelirki ve tutarszlu içerisinde barndrmaktadr (s. 163). Evrensel insan haklar hukukunun ahlaki ve felsefi öncülleri ile sivil ve siyasi haklar korumann douas arasndaki tarihsel baulanty ihmal eden müslüman insan haklar yazarlar, insan haklarn korumayla ilgili her alanda Mslâmî prensiplerin önceliuini merkeze almrlar ve bunlar bu ilkeler dourultusunda yorumlamrlardr (s. 163). Dolaysyla, Mslâm insan haklar tasarlarnda, ortaçau Mslâm hukukçularnca gelirtirilen hükümlerin ve geleneksel toplumlarn deuerleri etkili olmur ve bunlar modern toplumlardaki gelirmeler ekseninde kritik edilmeden sunulmurtur (s. 163). Halbuki, kendi görürlerini desteklediuini düründükleri ve kant olarak kullandklar pek çok hükmün tam zddn yine ayn gelenek içerisinde bulabilmek mümkündür. Bu tür bir yaklarm içerisinde olmalar doual olarak onlarn güvenilirliklerine zarar vermektedir (s. 168). Mslâm geleneui içerisinde birbirinden farkl pek çok dürünce biçimi ve hukuk anlayr bulunmaktadr. Dolaysyla, Mslâmî insan haklarnn muhafazakar versiyonunu savunanlarn, modern dönem öncesi Mslâm hukuk ve dürüncesinin çaudar temsilcileri olduuunu tam olarak söyleyebilmemiz mümkün deuildir. Ancak bu gelenek içerisinden anti-rasyonalist ve anti-hümanist dürünceyi benimsemir olanlardan, kendi tercihlerini destekleyenleri temsil etmekte olduklarn söylemekte bir saknca yoktur (s. 168). Dolaysyla bu muhafazakar yakla- Rm, modern dönem öncesinde var olan ve anti-rasyonalist ve anti-hümanist deuerleri içeren bu hukukun günümüz müslümanlar için de uygulanmas gerektiuini savunmaktadr (s. 168). Mslâmî insan haklar tasarlarnda ve bu alanda yazan müslümanlarn eserlerinde kültürel milliyetçilik vurgular ön planda tutulmaktadr. Bu vurgunun temelinde; Bat nn insan haklar ad altnda, emperyalist emellerini Mslâm dünyasna tarmakta olduuu ve böylece müslümanlar kendi kültürlerinden uzaklartracau dürüncesi yer almaktadr. Bu endire insan haklarnn kökeninin Mslâm olduuu tezi etrafnda youunlarmaya götürmürtür. Böylece onlar, kültürel milli-

18 <= 6$7!."6:?>? yetçilik adna, ta yedinci asrdan bu yana Mslâm da insan haklarnn varolduuunu vurgulamak istemektedirler. Mayer bu iddialarn gerçekle baudarmadu görü- Ründedir (s. 170). Daha önce de belirttiuimiz gibi bu kitabn adeta, Mslâm da insan haklarnn tarihi bir olurum ve gelirim sürecinin olmadun kantlamak için yazmrtr. K Mslâm ve insan haklar konusuna deuinen Batl arartrmaclar temelde iki sorunun cevabn arama uurar içerisindedirler. Bunlardan birincisi, Mslâm n özü itibariyle uluslararas insan haklar normlaryla uyum içerisinde olup olamayacau, 17 ikincisi ise, Mslâm n geleneksel yorumunun daha dourusu geleneksel Mslâm hukukunun bu normlarla baudarp baudarmayacau sorusu etrafnda yo- UunlaRmaktadr. Mayer, bu sorulardan birincisine olumlu, ikincisine ise olumsuz cevap vermektedir. Mayer e göre insan haklarnn kökeni Bat kültür ve medeniyetine dayanmaktadr. Bu temel tezin geçerliliui, Bat daki gelirmelerden önce insan haklar kuramnn var olmadunn ispat edilmesine bauldr. Dolaysyla insan haklarnn kökeninin Mslâm n geleneksel yorumuna dayandu tezinin çürütülmesi gerekmektedir. Bu amaçla Mayer, Mslâm n özü itibariyle insan haklar normlarna uygun olsa da gerek geleneksel yorumu, gerekse çaudar açlmnn uluslararas insan haklaryla uyurmadun ispat etme uurar içerisinde olmurtur. Müslümanlardan gelebilecek tepkileri aza indirme endiresinin bir sonucu olsa gerek, Mayer kitabnda zaman zaman, bugün Bat nn Mslâm dan daha modern ve ileri bir hukuk geleneuine sahip olduuunu söylemenin, Mslâm hukukunun özü itibariyle Bat dan daha arau düzeyde olduuunu kabul etme anlamna gelmeyeceuini vurgulama gereui hissetmirtir. Ayn durumun insan haklar konusunda da geçerli olduuunu belirtmektedir. Çünkü ona göre, Müslümanlar bu gerçeuin farkna varmr olmallar ki insan haklarnn Mslâmî versiyonunu hazrlama giririminde bulunmurlardr. Mayer, insan haklar dürüncesinin gelirememir olmas ile hukuk dürüncesinin gelirtiui sosyal ve kültürel çevre arasnda baulant kurmaktadr. Ayn baulanty, Bat hukuk geleneui ile sosyal Rartlar arasnda kurmamr olmas bir eksikliktir. Mayer in modern dönem öncesi Mslâm geleneui ve bunun bir bölümünü olurturan hukuk anlayr ile çaudar insan haklar anlayrn karrlartrmas onun anakronik bir yaklarm sergilediui Rüphesini akla getirmektedir. Modern dönem öncesinin baz uygulamalarn Mslâm ve Bat ekseninde birer cümle ile 17 Mslâm n özü itibariyle evrensel insan haklar kuramyla örtürmeyeceuini kabul edenlere örnek olarak bk. Donelly, Jack, Teoride ve Uygulamada Evrensel -nsan Haklar (trc: Mustafa ErdoUan ve Levent Korkut) Yetkin Yaynlar, Ankara 1995, s

19 '&#&4"#B+T2&#:8]<= karrlartrsa da, bugünden geriye giderek ve bugünün kavramlarn kullanarak Mslâm geleneuinin geçmirini yarglamann hakllk pay oldukça dürüktür. ÇalRmasn geleneksel Mslâmî yorumlarn bugünkü uluslararas insan haklar normlaryla uyurmadu tezi etrafnda Rekillendiren Mayer, bu yargnn bir bütün olarak geleneui kapsamadun da ifade etmektedir. O, bu gelenek içerisinde, insan haklarnn inrasnda kullanlabilecek felsefi kavramlarn, hümanist deuerlerin ve ahlaki ilkelerin var olduuunu ifade etmektedir. Mayer e göre, sözünü ettiui bu deuerleri savunan Mutezilî ve Hâricî anlayrn susturulmas bu ilkelerin Mslâm dünyasnda benimsenmediuinin delilidir. Ancak bu sonuca ularmasnda hangi argümanlara dayandu noktas yeterince açk deuildir. Mayer, bu tip genellemeleri skça yapmaktadr. ÖrneUin, Mslâm hukukçularnn akla önem vermedikleri, akla güvenmedikleri, vahyin belirlemelerinin drna çkmadklar gibi tamamen soyut iddialar Mslâmî gelenekte insan haklarnn olmaduna temel argüman olarak kullanmasna ve bunu genellemesine raumen, bu sonuca hangi geleneksel bilgiden ulartun gösteren iraretlere yer vermemektedir. Dolaysyla Mayer, görürlerini kantlamak için, konuya ilirkin Mslâm geleneui içerisindeki tartrmalarn gerekçelerini ve sonuçlarn ortaya koymak yerine, Mslâm geleneuinde rasyonalist ve hümanist dürünce gelirtirilmemirtir iddiasn ortaya atp kant olarak da vahyin önceliui/üstünlüuü ve akla önem verilmemesi gibi yüzeysel ifadeleri kullanmr olmas, görürlerinin güvenilirliuini olumsuz yönde etkilemektedir. Shamsher Ali nin, Mayer in kitabnn Mslâm ve insan haklarnn hukuki yönünü arartran bir çalrma olmaktan çok, konunun siyasi, sosyolojik ve ekonomik yönünü arartran bir çalrma olduuunu söyleyerek, herkesçe kabul edilen yöntem ve yaklarmlar kullanmamas ve kendi deneyimini brakp bilgi ve olgunluuunun snrl olduuu diuer alanlara kaymr olmasnn Mayer için bir dezavantaj olduuunu, 18 belirtmesi Mayer in metodolojisini ve iddialarnn bilimsel deuerini özetler durumdadr. )*/# Mayer, (Ed.), Property, Social Structure and Law in the Modern Middle East, New York 1985, State University of New York Press. Mayer, Islam and Human Rights: Tradition and Politics, Boulder (üç bask )1991, 1995, 1999, Westview Press. ) Becoming Modern in Bayt al-shabab, The Middle East Journal, XXIX, A Survey of Islamifying Trends in Libyan Law since 1969, Society for Libyan Studies Annual Report, VII, Shamsher Ali, s. 229, 300.

JOSEPH SCHACHT VE SLÂM

JOSEPH SCHACHT VE SLÂM < = JOSEPH SCHACHT VE SLÂM HUKUKU Doç. Dr. Talip TÜRCAN 2/ E$+"("("@#+&"%$$%"(( $&++$("$'()&#0+#&(!"&" -"#-("("-$"#.$+&+$($%'(0 +#&()#$+#&#($&##&"$.&#& %-$+&$&-"($&+$&#"F&$& ("$("("@"($&&$#("#($&$& "&#$++$&'&"()$&&&##

Detaylı

ORYANTALZM ve SLÂM HUKUKU

ORYANTALZM ve SLÂM HUKUKU ORYANTALZM ve SLÂM HUKUKU Y.. Doç. Dr. Murteza BEDR!" # $% " & $$$ $% '( ) & *& ($&&)$+,"%+%$($&*& #- $. " & $% ) -&&& )" / $&0 +&#'$"$)"$)"&$%"1"+$((+# " &# $% *&.& )$ & ("(2$& " %$%)"("$&-($&&"(&-"(&

Detaylı

SLAM HUKUKÇUSU UKÇUSU ve HUKUK TARHÇ COULSON: HAYATI, ESERLER ve GÖRÜLER

SLAM HUKUKÇUSU UKÇUSU ve HUKUK TARHÇ COULSON: HAYATI, ESERLER ve GÖRÜLER = SLAM HUKUKÇUSU UKÇUSU ve HUKUK TARHÇ HÇS NOEL COULSON: HAYATI, ESERLER ve GÖRÜLER LER Prof. Dr. Ferhat Koca 1 4562647 3 65 '26 8 5*85(0'''9'9$ 6(0 Noel James Coulson 18 AUustos 1928 tarihinde Mngiltere

Detaylı

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 2 İÇ RİSK YÖNETİMİ

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 2 İÇ RİSK YÖNETİMİ T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlğ İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 2 İÇ RİSK YÖNETİMİ EYLÜL 2015 1-) Risk Yönetimi Nedir? Üniversitemizde, risk olarak tanmlanan muhtemel olumsuz olay

Detaylı

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 1 İÇ İÇ KONTROL

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 1 İÇ İÇ KONTROL T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlğ İÇ KONTROL ve RİSK YÖNETİMİ 1 İÇ İÇ KONTROL EYLÜL 2015 1-) İç Kontrol Nedir? Üniversite varlklarnn korunmas, kurumsal ve yasal düzenlemelere

Detaylı

MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI)

MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI) MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI) I- SORUN Toprak ve su kaynaklarnn canllarn yaamalar yönünden tad önem bilinmektedir. Bu önemlerine karlk hem toprak hem de su kaynaklar

Detaylı

%SLAM HUKUKU ARA&TIRMALARI DERG%S% islamhukukuarastirmalar.com islamhukukuarastirmalari.org Journal of Islamic Law Studies

%SLAM HUKUKU ARA&TIRMALARI DERG%S% islamhukukuarastirmalar.com islamhukukuarastirmalari.org Journal of Islamic Law Studies %SLAM HUKUKU ARA&TIRMALARI DERG%S% islamhukukuarastirmalar.com islamhukukuarastirmalari.org Journal of Islamic Law Studies ' ( )* + $, Say / Number / : 4 Yl / Year / - : 2004 Nisan ve Ekim aylarnda ylda

Detaylı

NSAN EMOK- RASNN BELRGNL

NSAN EMOK- RASNN BELRGNL .1 URA VE SLAM HUKUKUNDA NSAN HAKLARI DEMO EMOK- RASNN BELRGNL ELRGNL TC ' 1@ *(+B1" ((( Kâmil Muhammed el-gindi / trc. Ahmet A KILINÇ *** Giri8 3ura (stiare) slam da ve slam hukukunda (4eriat) devlet

Detaylı

İnsanların, sadece insan olması nedeniyle sahip oldukları devredilemez ve vazgeçilemez haklardır.

İnsanların, sadece insan olması nedeniyle sahip oldukları devredilemez ve vazgeçilemez haklardır. İNSAN HAKLARI İNSAN HAKLARI İnsanların, sadece insan olması nedeniyle sahip oldukları devredilemez ve vazgeçilemez haklardır. Bu haklara herhangi bir şart veya statüye bağlı olmadan doğuştan sahip oluruz

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FIKIH I İLH

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FIKIH I İLH DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FIKIH I İLH 307 5 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Rekabet Teorisi ve Politikalar

Rekabet Teorisi ve Politikalar Rekabet Teorisi ve Politikalar Berk KÜSBEC Bozok Üniversitesi berk.kusbeci@bozok.edu.tr 10 Aralk 2015 Berk KÜSBEC (Bozok) KT405 10 Aralk 2015 1 / 24 Overview Berk KÜSBEC (Bozok) KT405 10 Aralk 2015 2 /

Detaylı

Avrupa da Yerelleşen İslam

Avrupa da Yerelleşen İslam Avrupa da Yerelleşen İslam Doç. Dr. Ahmet Yükleyen Uluslararası İlişkiler Bölümü Ticari Bilimler Fakültesi İstanbul Ticaret Üniversitesi İçerik Medeniyetler Sorunsalı: İslam ve Avrupa uyumsuz mu? Özcü

Detaylı

Kadına YÖNELİK ŞİDDET ve Ev İçİ Şİddetİn Mücadeleye İlİşkİn. Sözleşmesi. İstanbul. Sözleşmesİ. Korkudan uzak Şİddetten uzak

Kadına YÖNELİK ŞİDDET ve Ev İçİ Şİddetİn Mücadeleye İlİşkİn. Sözleşmesi. İstanbul. Sözleşmesİ. Korkudan uzak Şİddetten uzak Kadına YÖNELİK ŞİDDET ve Ev İçİ Şİddetİn Önlenmesİ ve Bunlarla Mücadeleye İlİşkİn Avrupa Konseyİ Sözleşmesİ İstanbul Sözleşmesi Korkudan uzak Şİddetten uzak BU SÖZLEŞMENİN AMACI Avrupa Konseyi nin, kadınlara

Detaylı

ÜYE ROBERT CAROLAN TARAFINDAN BİLDİRİLEN KARŞIOY VE MUTABIK GÖRÜŞ YAZISI

ÜYE ROBERT CAROLAN TARAFINDAN BİLDİRİLEN KARŞIOY VE MUTABIK GÖRÜŞ YAZISI Priştine, 31 Ekim 2012 Nr. Ref.: MMP 304/12 ÜYE ROBERT CAROLAN TARAFINDAN BİLDİRİLEN KARŞIOY VE MUTABIK GÖRÜŞ YAZISI Başvuru No: KO 61/12 Kosova Cumhuriyeti Meclis Başkanı tarafından 22 Haziran 2012 tarihinde

Detaylı

Küresel Politikada İnsan Hakları (IR408) Ders Detayları

Küresel Politikada İnsan Hakları (IR408) Ders Detayları Küresel Politikada İnsan Hakları (IR408) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Küresel Politikada İnsan Hakları IR408 Seçmeli 3 0 0 3 5 Ön Koşul

Detaylı

18.702 Cebir II 2008 Bahar

18.702 Cebir II 2008 Bahar MIT Açk Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 18.702 Cebir II 2008 Bahar Bu materyallerden alnt yapmak veya Kullanm artlar hakknda bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms ve http://tuba.acikders.org.tr

Detaylı

Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ. Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık

Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ. Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XV KISALTMALAR...XXIII TABLOLAR LİSTESİ... XXV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Vatandaşlığın

Detaylı

Türkiye'de Engelli Kad na Yönelik Şiddet Raporu 2013-2014 ENGELLİ KADIN DERNEĞİ

Türkiye'de Engelli Kad na Yönelik Şiddet Raporu 2013-2014 ENGELLİ KADIN DERNEĞİ Türkiye'de Engelli Kadna Yönelik Şiddet Raporu 2013-2014 ENGELLİ KADIN DERNEĞİ 1 Türkiye'de Engelli Kadna Yönelik Şiddet Raporu 2013-2014 Engelli Kadn Derneği Engelli Kadnlarn Hak Temelli Mücadele Admlar

Detaylı

BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES. M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD Ç.Ü., naat Mühendislii Bölümü, Adana / Türkiye

BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES. M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD Ç.Ü., naat Mühendislii Bölümü, Adana / Türkiye ISSN 1019-1011 Ç.Ü.MÜH.MM.FAK.DERGS CLT.19 SAYI.2 Aral,k December 2004 Ç.Ü.J.FAC.ENG.ARCH. VOL.19 NO.2 BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD

Detaylı

Bölüm 1: Felsefeyle Tanışma

Bölüm 1: Felsefeyle Tanışma İÇİNDEKİLER Bölüm 1: Felsefeyle Tanışma 1. FELSEFE NEDİR?... 2 a. Felsefeyi Tanımlamanın Zorluğu... 3 i. Farklı Çağ ve Kültürlerde Felsefe... 3 ii. Farklı Filozofların Farklı Felsefe Tanımları... 5 b.

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS GÜNÜMÜZ MÜSLÜMAN TOPLUMLAR İLH 340 6 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Seçmeli

Detaylı

Ahlâk ve Etikle İlgili Temel Kavramlar

Ahlâk ve Etikle İlgili Temel Kavramlar Ahlâk Kavramı Yrd. Doç. Dr. Rıza DEMİR İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İnsan Yönetimine Etik Yaklaşım Dersi Etik Türleri Mesleki Etik Türleri 2017 Ruhumu kudret altında tutan Allah'a yemin ederim

Detaylı

Prof. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ. Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar

Prof. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ. Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar Prof. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...v GİRİŞ... 1 Birinci Bölüm Antik Demokrasi I. ANTİK DEMOKRASİNİN

Detaylı

SOSYAL BÝLÝMLER 1 TESTÝ (Sos 1)

SOSYAL BÝLÝMLER 1 TESTÝ (Sos 1) Dershanede doðru þýkkýnýz SOSYAL BÝLÝMLER1 TESTÝ (Sos1) Bu testte sýrasýyla, Tarih (113) Coðrafya (1423) Felsefe (2430) ile ilgili 30 soru vardýr. 1. Tarih öncesinde yaþayan insanlar, araç gereç yapýmýnda

Detaylı

ÇALIÞMA YAÞAMIYLA ÝLGÝLÝ BAÞLICA AVRUPA BÝRLÝÐÝ YÖNERGELERÝ

ÇALIÞMA YAÞAMIYLA ÝLGÝLÝ BAÞLICA AVRUPA BÝRLÝÐÝ YÖNERGELERÝ ÇALIÞMA YAÞAMIYLA ÝLGÝLÝ BAÞLICA AVRUPA BÝRLÝÐÝ YÖNERGELERÝ 1. Giriþ Dr. Mahmut YAVAÞÝ (*) Türkiye'nin üye olmasý için müzakerelerin baþlatýlmasýna karar verildiði içinde bulunduðumuz dönemde dahi, Avrupa

Detaylı

Simülasyon Modellemesi

Simülasyon Modellemesi Simülasyon Modellemesi Doç. Dr. Mustafa Yüzükrmz myuzukirmizi@meliksah.edu.tr Ders -2: Metod ve Veri Analizi Contents 1 Metod Analizi 1 1.1 Giri³.................................. 1 1.2 Metod Müh.'de Sistematik

Detaylı

TÜRKİYE Önemli Bulgular Arka Plan

TÜRKİYE Önemli Bulgular Arka Plan TÜRKİYE Önemli Bulgular: Türk hükümeti geçtiğimiz yıllarda azınlık topluluklarının mülkiyet hakları, dini kıyafetler ve eğitim dahil olmak üzere dini özgürlüklere ilişkin bazı reformları hayata geçirmiş

Detaylı

AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI

AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI ALANLAR ve ÖNCELİKLER AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI 1- Kur an İlimleri ve Tefsir Kur an ilimleri, Kur an tarihi, tefsir gibi Kur an araştırmalarının farklı na dair araştırmaları 1. Kur an tarihi 2. Kıraat

Detaylı

SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY. Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ

SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY. Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ KURUMUN AMACI ve GÖREVLER' Sosyal sigortalar ile genel salk sigortas bakmndan kiileri güvence

Detaylı

B A. A = B [(A B) (B A)] (2)

B A. A = B [(A B) (B A)] (2) Bölüm 5 KÜMELER CEB R Do a olaylarnn ya da sosyal olaylarn açklanmas için, bazan, matematiksel modelleme yaplr. Bunu yapmak demek, incelenecek olaya etki eden etmenleri içine alan matematiksel formülleri

Detaylı

ANAYASA MAHKEMESİ KARAR GEREKÇELERİNİN BAĞLAYICILIĞI SORUNU

ANAYASA MAHKEMESİ KARAR GEREKÇELERİNİN BAĞLAYICILIĞI SORUNU Semih Batur KAYA Karadeniz Teknik Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi ANAYASA MAHKEMESİ KARAR GEREKÇELERİNİN BAĞLAYICILIĞI SORUNU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...

Detaylı

12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017)

12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017) 12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017) ÜNİTE: 2-KLASİK MANTIK Kıyas Çeşitleri ÜNİTE:3-MANTIK VE DİL A.MANTIK VE DİL Dilin Farklı Görevleri

Detaylı

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ İÇİNDEKİLER TAKDİM...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM Başlangıç Kavramı

Detaylı

MC 311/ANAL Z III ARA SINAV I ÇÖZÜMLER

MC 311/ANAL Z III ARA SINAV I ÇÖZÜMLER MC 311/ANAL Z III ARA SINAV I ÇÖZÜMLER (1) A³a daki her bir önermenin do ru mu yanl³ m oldu unu belirleyiniz. Do ruysa, gerekçe gösteriniz; yanl³sa, bir kar³-örnek veriniz. (a) (a n ) n N dizisi yaknsak

Detaylı

TEMEL AFET BİLİNCİ, AFET TOPLANMA MERKEZLERİ AFET HAZIRLIK MÜDAHALE KURULU NUN AMAÇLARI VE ÇALIŞMALARI

TEMEL AFET BİLİNCİ, AFET TOPLANMA MERKEZLERİ AFET HAZIRLIK MÜDAHALE KURULU NUN AMAÇLARI VE ÇALIŞMALARI TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 1 TEMEL AFET BİLİNCİ, AFET TOPLANMA MERKEZLERİ AFET HAZIRLIK MÜDAHALE KURULU NUN AMAÇLARI VE ÇALIŞMALARI Abdullah İNCİR İnşaat Mühendisi abdullah_incir@yahoo.com.tr

Detaylı

Dr. Esra KATIMAN ULUSLARARASI HUKUK BİREYSEL BAŞVURU PROSEDÜRÜ İÇİNDE MAĞDUR STATÜSÜ

Dr. Esra KATIMAN ULUSLARARASI HUKUK BİREYSEL BAŞVURU PROSEDÜRÜ İÇİNDE MAĞDUR STATÜSÜ Dr. Esra KATIMAN ULUSLARARASI HUKUK BİREYSEL BAŞVURU PROSEDÜRÜ İÇİNDE MAĞDUR STATÜSÜ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR...XXI GİRİŞ...1 1. MAĞDUR KAVRAMININ GENEL ÖZELLİKLERİ...10 1.1.

Detaylı

TÜRKÇE TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ

TÜRKÇE TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ TÜRKÇE TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ 1. Bu cümlede geçen kalburüstü sözcüðü; seçkin, sivrilmiþ, baþarl anlamnda kullanlmþtr. Rehberlik etmek, yeni bir akm yaratmak ya da çaðlara seslenmek anlamlar yoktur. B seçeneðinde

Detaylı

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER I MURAT YÜKSEL FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER III DR. MURAT YÜKSEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ö retim Görevlisi FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER IV Yay

Detaylı

TUTANAK 13/05/2015. : Türkiye Kooperatif İstatistiklerinin Geliştirilmesi Projesi. : ILO Türkiye Ofisi, Ankara

TUTANAK 13/05/2015. : Türkiye Kooperatif İstatistiklerinin Geliştirilmesi Projesi. : ILO Türkiye Ofisi, Ankara 13/05/2015 TUTANAK Konu Yer : Türkiye Kooperatif İstatistiklerinin Geliştirilmesi Projesi : ILO Türkiye Ofisi, Ankara Tarih/Saat : 13 Mays 2015, Saat:10.00-12.00 Gündem Gerekenler : Kooperatif İstatistiklerinin

Detaylı

DERS PROFİLİ. Türk Siyasi Hayatı POLS 401 Güz Yrd. Doç. Dr. Ödül Celep

DERS PROFİLİ. Türk Siyasi Hayatı POLS 401 Güz Yrd. Doç. Dr. Ödül Celep DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Türk Siyasi Hayatı POLS 401 Güz 7 3+0+0 3 6 Ön Koşul None Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı Dersin Amaçları

Detaylı

9. Mükemmellii Aray Sempozyumu Nisan 2008 zmir. Opr. Dr. Canan ARITMAN zmir Milletvekili Dileri Komisyonu Üyesi CHP Parti Meclisi Üyesi

9. Mükemmellii Aray Sempozyumu Nisan 2008 zmir. Opr. Dr. Canan ARITMAN zmir Milletvekili Dileri Komisyonu Üyesi CHP Parti Meclisi Üyesi 9. Mükemmellii Aray Sempozyumu 07-09 09 Nisan 2008 zmir Opr. Dr. Canan ARITMAN zmir Milletvekili Dileri Komisyonu Üyesi CHP Parti Meclisi Üyesi 8 Mart 1857 New York Kadn Dokuma çilerinin Eylemi Talep:

Detaylı

(i) (0,2], (ii) (0,1], (iii) [1,2), (iv) (1,2]

(i) (0,2], (ii) (0,1], (iii) [1,2), (iv) (1,2] Bölüm 5 KOM ULUKLAR 5.1 KOM ULUKLAR Tanm 5.1.1. (X, T ) bir topolojik uzay ve A ile N kümeleri X uzaynn iki alt-kümesi olsun. E er A T N olacak ³ekilde her hangi bir T T varsa, N kümesine A nn bir kom³ulu

Detaylı

1: İNSAN VE TOPLUM...

1: İNSAN VE TOPLUM... İÇİNDEKİLER Bölüm 1: İNSAN VE TOPLUM... 1 1.1. BİREYİN TOPLUMSAL HAYATI... 1 1.2. KÜLTÜR... 3 1.2.1. Gerçek Kültür ve İdeal Kültür... 5 1.2.2. Yüksek Kültür ve Yaygın Kültür... 5 1.2.3. Alt Kültür ve Karşıt

Detaylı

17 AĞUSTOS ETKİNLİKLERİ VE YAPILAN ANKET ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Abdullah İNCİR İnşaat Mühendisi abdullah_incir@yahoo.com.

17 AĞUSTOS ETKİNLİKLERİ VE YAPILAN ANKET ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Abdullah İNCİR İnşaat Mühendisi abdullah_incir@yahoo.com. 169 17 AĞUSTOS ETKİNLİKLERİ VE YAPILAN ANKET ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Abdullah İNCİR İnşaat Mühendisi abdullah_incir@yahoo.com.tr GİRİŞ Her yl 17 Ağustos tarihinde, Marmara Depreminin yldönümü

Detaylı

f 1 (H ) T f 1 (H ) = T

f 1 (H ) T f 1 (H ) = T Bölüm 15 TIKIZLIK 15.1 TIKIZ UZAYLAR 15.1.1 Problemler 1. Her sonlu topolojik uzay tkzdr. 2. Ayrk bir topolojik uzayn tkz olmas için gerekli ve yeterli ko³ul sonlu olmasdr. 3. Ayn bir küme üzerinde S T

Detaylı

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi ÖĞRENME HEDEFLERİMİZ - ADLİYE MAHKEMELERİ, YARGITAY - İDARE MAHKEMELERİ, DANIŞTAY - UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ - ANAYASA MAHKEMESİ

Detaylı

Tefsir, Kıraat (İlahiyat ve İslâmî ilimler fakülteleri)

Tefsir, Kıraat (İlahiyat ve İslâmî ilimler fakülteleri) ARAŞTIRMA ALANLARI 1 Kur an İlimleri ve Tefsir Kur an ilimleri, Kur an tarihi, tefsir gibi Kur an araştırmalarının farklı alanlarına dair araştırmaları kapsar. 1. Kur an tarihi 2. Kıraat 3. Memlükler ve

Detaylı

ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI

ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI 1 Nasıl bir anayasa yapım süreci? Maddeleri değil ilkeleri temel alan Ayırıcı değil birleştirici Uzlaşmaya zorlamayan Uzlaşmazlık alanlarını ihmal etmeyen Mutabakatı değil ortak

Detaylı

DERS PROFİLİ. POLS 338 Bahar 6 3+0+0 3 6

DERS PROFİLİ. POLS 338 Bahar 6 3+0+0 3 6 DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Amerikan Dış Politikası POLS 338 Bahar 6 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı Dersin

Detaylı

Yaz m Testi Sürecine TEC in (Test Expert Committee) Katk lar TEC Contributions to the Software Testing Process

Yaz m Testi Sürecine TEC in (Test Expert Committee) Katk lar TEC Contributions to the Software Testing Process Yazm Testi Sürecine TEC in (Test Expert Committee) Katklar TEC Contributions to the Software Testing Process Mustafa Namdar Turkcell Teknoloji Ararma & Gelitirme A.. 41470, Gebze-KOCAEL mustafa.namdar@turkcellteknoloji.com.tr

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 2. Hafta Ders Notları - 25/09/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

Sigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü. Aktüerler Derneği Nisan 2010

Sigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü. Aktüerler Derneği Nisan 2010 Sigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü Aktüerler Derneği Nisan 2010 Türkiye de sigortaclk ve bireysel emeklilik sektörü RKET SAYISI - NUMBER OF COMPANY 2006 2007 2008 Hayat D - Non Life (Alt adedi

Detaylı

. KUÇURAD NN NSAN HAKLARI GÖRÜÜ

. KUÇURAD NN NSAN HAKLARI GÖRÜÜ . KUÇURAD NN NSAN HAKLARI GÖRÜÜ Nermin YAVLAL-GEDK 20. yüzylda bir yandan en büyük vah!etlere, soykrmlara ve i!kencelere maruz kalan insanlk, di(er yandan nsan Haklar Evrensel Bildirgesi ni ilân ederek

Detaylı

İZMİR KENT SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNDE YAYGIN VE KURUMSAL EĞİTİMLERİN ÖNEMİ. Ali ÖZDERE Makina Mühendisi ali@safranfide.com

İZMİR KENT SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNDE YAYGIN VE KURUMSAL EĞİTİMLERİN ÖNEMİ. Ali ÖZDERE Makina Mühendisi ali@safranfide.com 225 İZMİR KENT SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNDE YAYGIN VE KURUMSAL EĞİTİMLERİN ÖNEMİ Ali ÖZDERE Makina Mühendisi ali@safranfide.com ÖZET Kentler sürekli toplumsal gelişme içersinde bulunan ve toplumun yerleşme,

Detaylı

İSMAİL TAŞ, MEHMET HARMANCI, TAHİR ULUÇ,

İSMAİL TAŞ, MEHMET HARMANCI, TAHİR ULUÇ, Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : İSLAM AHLAK ESASLARI VE FELSEFESİ Ders No : 0070040072 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü

Detaylı

ÇOCUK DOSTU KENT ÜZERİNE STRATEJİLER. Yard. Doç. Dr. Hikmet SİVRİ GÖKMEN hikmet.gokmen@deu.edu.tr

ÇOCUK DOSTU KENT ÜZERİNE STRATEJİLER. Yard. Doç. Dr. Hikmet SİVRİ GÖKMEN hikmet.gokmen@deu.edu.tr 821 ÇOCUK DOSTU KENT ÜZERİNE STRATEJİLER Yard. Doç. Dr. Hikmet SİVRİ GÖKMEN hikmet.gokmen@deu.edu.tr Giriş Endüstrileşme, tüketim, nüfus büyümesi, yoksulluk, çevresel bozulma, suç ve savaş; atmosferdeki,

Detaylı

1. Ceza Hukukunun İşlevi, Kaynakları ve Temel İlkeleri. 2. Suçun Yapısal Unsurları. 3. Hukuka Aykırılık Unsuru

1. Ceza Hukukunun İşlevi, Kaynakları ve Temel İlkeleri. 2. Suçun Yapısal Unsurları. 3. Hukuka Aykırılık Unsuru 1. Ceza Hukukunun İşlevi, Kaynakları ve Temel İlkeleri 2. Suçun Yapısal Unsurları 3. Hukuka Aykırılık Unsuru 4. Ceza Sorumluluğunu Kaldıran ve Azaltan Nedenler 5. Suçun Özel Görünüm Biçimleri 1 6. Yatırım

Detaylı

MÜLKİYET HAKKI VE TOPLUMSAL ETKİSİ. Prof. Dr. Şebnem AKİPEK ÖCAL Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

MÜLKİYET HAKKI VE TOPLUMSAL ETKİSİ. Prof. Dr. Şebnem AKİPEK ÖCAL Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi MÜLKİYET HAKKI VE TOPLUMSAL ETKİSİ Prof. Dr. Şebnem AKİPEK ÖCAL Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi MÜLKİYET KAVRAMI Mülkiyet en geniş anlamı ile kişilerin yaşamak için ihtiyaç duyduğu nesnelerin

Detaylı

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab *

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Elementary Education Online, 8(2), tp: 1-6, 2009. lkö!retim Online, 8(2), öu: 1-6, 2009. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Güney HACIÖMERO0LU 1 Sezen

Detaylı

AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ

AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ Haklarımız, Özgürlüklerimiz 15 temel maddeyi içeren T-şörtler Haklarımız, Özgürlüklerimiz Madde 2 Yaşama hakkı İnsan hakları herkese aittir: her erkeğe, kadına ve çocuğa

Detaylı

TÜRKİYE DE KADINLARIN SİYASAL HAYATA KATILIM MÜCADELESİ VE POZİTİF AYRIMCILIK

TÜRKİYE DE KADINLARIN SİYASAL HAYATA KATILIM MÜCADELESİ VE POZİTİF AYRIMCILIK TÜRKİYE DE KADINLARIN SİYASAL HAYATA KATILIM MÜCADELESİ VE POZİTİF AYRIMCILIK TürkİYE KADIN DERNEKLERİ FEDERASYONU Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu 1976 Yılında kurulmuş ülke genelinde 50.500 üyesi

Detaylı

CHRISTIAAN SNOUCK HURGRONJE LGL GÖRÜLER

CHRISTIAAN SNOUCK HURGRONJE LGL GÖRÜLER CHRISTIAAN SNOUCK HURGRONJE VE SLAM HUKUKU LE LG LGL GÖRÜLER LER Dr. Hasan Hacak / $&0 )" '&2 >$#2" - ($&## " %$&#$%$#&)&#$&'&#":%$& #$%"#(+&"+(+$&&"%#$%'( 5)'&##$&$"(#((."$&$%"% &"+&"?"&#@($$&+$($&"?"&#@'&

Detaylı

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri:

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ 1 2 3 4 5 6 7 Yönetim bilimi, Türk kamu yönetimi

Detaylı

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi ÖĞRENME HEDEFLERİMİZ - ADLÎ YARGI MAHKEMELERİ, BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ, YARGITAY - İDARE MAHKEMELERİ, BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ,

Detaylı

Bölüm 2 Programlama Dilleri 2.1 Programlama Dilleri ve C Bölüm ba³l nn aksine, burada programlama dillerinin çok uzun ve ilginç geli³im öykülerine girmeyecek ve onlarn tam snandrmasn yapmak gibi zor bir

Detaylı

İÇİNDEKİLER GİRİŞ...VII İÇİNDEKİLER...IX

İÇİNDEKİLER GİRİŞ...VII İÇİNDEKİLER...IX İÇİNDEKİLER GİRİŞ...VII İÇİNDEKİLER...IX BİRİNCİ BÖLÜM ANAYASAL ÇERÇEVE I. ANAYASA VE ANAYASACILIK...1 II. ANAYASACILIK TARİHİNDE İLETİŞİM...3 A. Batı Tarihi...3 1. Magna Carta Libertatum...4 2. Petition

Detaylı

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI Priştine, 21 Ekim 2013 Nr. ref.: RK484/13 KABUL EDİLMEZLİK KARARI Başvuru No: 135 /12 Svetozar Nikolić Kosova Yüksek Mahkemesi nin Rev. No: 36/2010 sayı ve 12 Eylül 20 12 tarihli kararı hakkında anayasal

Detaylı

Mali Yönetim ve Denetim Dergisinin May s-haziran 2008 tarihli 50. say nda yay nlanm r.

Mali Yönetim ve Denetim Dergisinin May s-haziran 2008 tarihli 50. say nda yay nlanm r. HURDAYA AYRILAN VARLIKLARIN MUHASEBELELMELER VE YAPILAN YANLILIKLAR Ömer DA Devlet Muhasebe Uzman info@omerdag.net 1.G Kamu idarelerinin kaytlarnda bulunan tarlar ile maddi duran varlklar doalar gerei

Detaylı

Hukuk Sosyolojisi Açısından Hukuk

Hukuk Sosyolojisi Açısından Hukuk Hukuk Sosyolojisi Açısından Hukuk Kavramlar 1. Toplumsal olgu 2. Norm 3. Yürürlük 4. Etkinlik 5. Geçerlilik 2 Hukuk Hukuk sosyolojisi açısından ETKİNLİK kriteri ile ele alınır. Böylece; 1. Pozitif hukuk

Detaylı

References. 2 Sistem Kavram. 2.1 Tanmlar. Ders Kitab

References. 2 Sistem Kavram. 2.1 Tanmlar. Ders Kitab Yçerik Contents 1 Ders Tantm 1 1.1 Ders çeri i.............................. 1 2 Sistem Kavram 2 2.1 Tanmlar................................ 2 2.2 Sistem Dü³üncesi........................... 7 2.3 Bile³enler...............................

Detaylı

ÇOCUK DOSTU SOKAK PROJESĠ ÖĞRETMEN EĞĠTĠMLERĠ ARA RAPORU

ÇOCUK DOSTU SOKAK PROJESĠ ÖĞRETMEN EĞĠTĠMLERĠ ARA RAPORU ÇOCUK DOSTU SOKAK PROJESĠ ÖĞRETMEN EĞĠTĠMLERĠ ARA RAPORU 1. Eğitimin Amac Eğitimin amac, ilkokullara bağl anasnf ve birinci snf öğretmenlerine Çocuk Dostu Sokak ve sokağn çocuklarn gelişimlerine katklarna

Detaylı

GENÇLİK: BİR KELİMENİN TELAKKİSİ

GENÇLİK: BİR KELİMENİN TELAKKİSİ GENÇLİK: BİR KELİMENİN TELAKKİSİ Kasım, 2006 GENÇLİK: BİR KELİMENİN TELAKKİSİ Ne ekersen onu biçersin sözü; Türk toplumunun sosyal yaşantısında yerleşik bir hüviyet kazanan tümce biçiminde tezahür etmiştir.

Detaylı

Hak ihlalinin sosyal boyutları Prof. Dr. Ejder Okumuş Eskişehir Osmangazi Üniv. İlahiyat Fak. Hak-fedakârlık dengesi

Hak ihlalinin sosyal boyutları Prof. Dr. Ejder Okumuş Eskişehir Osmangazi Üniv. İlahiyat Fak. Hak-fedakârlık dengesi Hak ihlalinin sosyal boyutları Prof. Dr. Ejder Okumuş Eskişehir Osmangazi Üniv. İlahiyat Fak. Hak-fedakârlık dengesi Toplumsal hayat, hak ve fedakârlıklar üzerine kuruludur. Hak ve fedakârlıkların dengeli

Detaylı

DERS PROFİLİ. POLS 337 Güz 5 3+0+0 3 6

DERS PROFİLİ. POLS 337 Güz 5 3+0+0 3 6 DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Siyasal Partiler ve Çıkar Grupları POLS 337 Güz 5 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı

Detaylı

Faruk TURİNAY. Suçta ve Cezada. Kanunilik İlkesinin Anayasal Temelleri

Faruk TURİNAY. Suçta ve Cezada. Kanunilik İlkesinin Anayasal Temelleri Faruk TURİNAY Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinin Anayasal Temelleri İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...VII KISALTMALAR...XIII GİRİŞ...3 Birinci Bölüm Kanunilik İlkesinde Terminoloji ve Kavramların İncelenmesi

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : İSLAM FELSEFE TARİHİ I Ders No : 0070040158 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

İNSAN HAKLARI CEVAP ANAHTARI GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI Ocak 2019 saat 11.00

İNSAN HAKLARI CEVAP ANAHTARI GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI Ocak 2019 saat 11.00 HİTİT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ BÖLÜMÜ İNSAN HAKLARI CEVAP ANAHTARI 2018-2019 GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI --- 17 Ocak 2019 saat 11.00 1. 1982 Anayasasında

Detaylı

ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52)

ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) K I R S A L K A L K I N M A D A K A D I N L A R Sibel DEMR Birle(mi(

Detaylı

Politika Bilimi (LAW 221) Ders Detayları

Politika Bilimi (LAW 221) Ders Detayları Politika Bilimi (LAW 221) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Politika Bilimi LAW 221 Güz 3 0 0 3 4 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

C E D A W KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ. Prof. Dr. Feride ACAR

C E D A W KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ. Prof. Dr. Feride ACAR C E D A W KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ CEDAW Nedir? CEDAW sekiz temel Birleşmiş Milletler insan hakları sözleşmesinden biridir. BM İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMELERİ Medeni ve Siyasi

Detaylı

NSAN HAKLARI DÜÜNCESNN GELM

NSAN HAKLARI DÜÜNCESNN GELM NSAN HAKLARI DÜÜNCESNN GELM A. Kadir Çüçen nsan haklar düüncesinin geliimini açklarken belli bir bak açsndan hareket edeceim. Benim konuya bak açm, yani insan haklar kavramnn tarihsel geliimini ortaya

Detaylı

ANKET DEĞERLENDİRME RAPORU. Ankete Katılan Toplam Kişi Sayısı :1426. Cinsiyetiniz?

ANKET DEĞERLENDİRME RAPORU. Ankete Katılan Toplam Kişi Sayısı :1426. Cinsiyetiniz? ANKET DEĞERLENDİRME RAPORU Ankete Katılan Toplam Kişi Sayısı :1426 Cinsiyetiniz? Medeni durumunuz? Eğitim durumunuz? Üniversitede her düzeydeki yöneticiler, kurumla ilgili görevlerinde başarılıdır. Yöneticiler,

Detaylı

ÜNİTE:1. Kurallar, Devlet ve Hukuk ÜNİTE:2. Hukukun Uygulanması ÜNİTE:3. Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuk Tarihi ÜNİTE:4. Yargı Örgütü ÜNİTE:5

ÜNİTE:1. Kurallar, Devlet ve Hukuk ÜNİTE:2. Hukukun Uygulanması ÜNİTE:3. Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuk Tarihi ÜNİTE:4. Yargı Örgütü ÜNİTE:5 ÜNİTE:1 Kurallar, Devlet ve Hukuk ÜNİTE:2 Hukukun Uygulanması ÜNİTE:3 Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuk Tarihi ÜNİTE:4 Yargı Örgütü ÜNİTE:5 1 Hukuki İlişkiler ve Haklar ÜNİTE:6 Hakkın Kazanılması, Kaybedilmesi,

Detaylı

Çocuğa özgüadlialanı ifade eden çocuk adalet sisteminin temel fikir ve amacı; adaletmekanizması ile bir şekilde karşı karşıya gelen çocukların, özel

Çocuğa özgüadlialanı ifade eden çocuk adalet sisteminin temel fikir ve amacı; adaletmekanizması ile bir şekilde karşı karşıya gelen çocukların, özel Çocuğa özgüadlialanı ifade eden çocuk adalet sisteminin temel fikir ve amacı; adaletmekanizması ile bir şekilde karşı karşıya gelen çocukların, özel durumlarına uygun muameleye tabii tutulmaları, her durumda

Detaylı

PROF. DR. İRFAN AYCAN ÖZGEÇMİŞ

PROF. DR. İRFAN AYCAN ÖZGEÇMİŞ PROF. DR. İRFAN AYCAN ÖZGEÇMİŞ Doğum Yeri ve Tarihi : Bolu/Gerede 1961 Lisans : 1982 Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yüksek Lisans : 1985 Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora :

Detaylı

SYAS AMAÇLAR ve ONLARA ULAMANIN YOLLARI : GÜCÜN MAHYET ve KULLANILMASI MESELES ÜZERNE

SYAS AMAÇLAR ve ONLARA ULAMANIN YOLLARI : GÜCÜN MAHYET ve KULLANILMASI MESELES ÜZERNE SYAS AMAÇLAR ve ONLARA ULAMANIN YOLLARI : GÜCÜN MAHYET ve KULLANILMASI MESELES ÜZERNE Doç. Dr. Serik KANAYEV Siyasi amaç edinme ve siyasi amaçlara ulamann yollar meselesi, hiç üphesiz, siyasi realite faktörlerinden

Detaylı

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ 215 DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 25 Kasım 1981 tarihli ve 36/55 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU

Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER... XIII KISALTMALAR... XIX TABLO LİSTESİ... XXI

Detaylı

Bazı makalelerde, bu iptal kararı ile kanuni temsilcilerin geçmişe yönelik sorumluluklarının kalktığına dair yorumlar okuyoruz.

Bazı makalelerde, bu iptal kararı ile kanuni temsilcilerin geçmişe yönelik sorumluluklarının kalktığına dair yorumlar okuyoruz. Not: Makaleler yazarın kişisel görüşünü ifade etmekte olup kaleme alındığı tarihteki mevzuat düzenlemeleri açısından geçerlidir. Daha sonra meydana gelecek değişimler uygulamada farklılık yaratabilir.

Detaylı

TÜRK BİLİMLERI VE ÇAĞDAŞ ASYA BİLİMLERİ BÖLÜMÜ. ID Başlık ECTS

TÜRK BİLİMLERI VE ÇAĞDAŞ ASYA BİLİMLERİ BÖLÜMÜ. ID Başlık ECTS TÜRK BİLİMLERI VE ÇAĞDAŞ ASYA BİLİMLERİ BÖLÜMÜ ID Başlık ECTS 1 Yarıyıl 70001 Α Türk Dili I Biçimbilim ve Sözdizimi 70001 Β Türk Dili I Okuma - Anlama ve Yazılı Anlatım Becerileri 70001 C Türk Dili I-

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DEMOKRASİ KAVRAMI AÇISINDAN DEVLET VE DİN İLİŞKİLERİ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DEMOKRASİ KAVRAMI AÇISINDAN DEVLET VE DİN İLİŞKİLERİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DEMOKRASİ KAVRAMI AÇISINDAN DEVLET VE DİN İLİŞKİLERİ Enes SANAL Ankara, 2014 Giriş Siyasal iktidar ile din arasındaki ilişkiler, tüm çağlar boyunca toplumsal

Detaylı

Sorularlarisale.com. Dalaletin k?s?mlar? ve bunlara reddiye. Bu bölümde, Tûr suresinde ardarda âyetlerde ifade edilen ilzam örnekleri yer almaktad?r.

Sorularlarisale.com. Dalaletin k?s?mlar? ve bunlara reddiye. Bu bölümde, Tûr suresinde ardarda âyetlerde ifade edilen ilzam örnekleri yer almaktad?r. Sorularlarisale.com Kur'an'ın beyanındaki beraatin mucizeliğini gösteren, Tûr sûresinin yirmi dokuzuncu ayetinden kırk üçüncü ayetine kadar devam eden uzunca bir örnek veriliyor; açıklar mısınız? Dalaletin

Detaylı

MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI

MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Maruf Vakfı Genel Merkezinin Açılışına Katıldı. Maruf Vakfı Genel Merkez açılışı, Vakfımızın Zeytinburnu ndaki merkezinde

Detaylı

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2014 2015 ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 15.09.2014 TANIŞMA DERSİ TANIŞMA DERSİ 17.09.2014 22.09.2014

Detaylı

Hukuk ve Kadın (LAW 225) Ders Detayları

Hukuk ve Kadın (LAW 225) Ders Detayları Hukuk ve Kadın (LAW 225) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Hukuk ve Kadın LAW 225 Güz 3 0 0 3 4 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ. Eğitim Öğretim Metotları:

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ. Eğitim Öğretim Metotları: İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ Eğitim Öğretim Metotları: Eğitim - Öğretim Yöntemleri Başlıca Öğrenme Faaliyetleri

Detaylı

ŞİÎ-SÜNNÎ POLEMİĞİNDE EBÛ TÂLİB VE DİNÎ KONUMU. Habib KARTALOĞLU

ŞİÎ-SÜNNÎ POLEMİĞİNDE EBÛ TÂLİB VE DİNÎ KONUMU. Habib KARTALOĞLU e-makâlât Mezhep Araştırmaları, IV/2 (Güz 2011), ss. 179-183. ISSN 1309-5803 www.emakalat.com ŞİÎ-SÜNNÎ POLEMİĞİNDE EBÛ TÂLİB VE DİNÎ KONUMU Halil İbrahim Bulut, Araştırma Yayınları, Ankara, Nisan 2011,

Detaylı