Konjenital Adrenal Hiperplazili ve Adrenal Yetmezlikli Hastalarda Gebelik

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Konjenital Adrenal Hiperplazili ve Adrenal Yetmezlikli Hastalarda Gebelik"

Transkript

1 Konjenital Adrenal Hiperplazili ve Adrenal Yetmezlikli Hastalarda Gebelik Dr. Aydoğan AYDOĞDU GATA Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları BD

2 HİPOTALAMO-HİPOFİZ-ADRENAL AKS HİPOTALAMUS CRH Kortizol negatif feedback etkiyle CRF ve ACTH salınımını inhibe eder. ÖN HİPOFİZ Metabolik etkiler ACTH ADRENAL KORTEKS KORTİZOL

3 Enzim eksikliği KORTİZOL Blok olmayan yönde aşırı steroidogenez ACTH J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

4 Mineralokortikoid Glukokortikoid Seks Steroidleri Kolesterol StAR Protein Pregnenolon Progesteron 17-Hidroksilaz 3-HSD 21-Hidroksilaz Deoksikortikosteron Kortikosteron 1 1- Hidroksilaz 18-Hidroksilaz 18-OH Kortikosteron Aldosteron 17-Hidroksilaz 18-OH Dehidrogenaz 17-OH Pregnenolon 17,20 Lyase DHEA DHEA-S 17-HSD Androstenediol 3-HSD 3-HSD 3-HSD 17-OH 17,20 Lyase 17-HSD Androstenedion Testosteron Progesteron Aromataz 21-Hidroksilaz Aromataz 11-Deoksikortizol Kortizol 1 1-Hidroksilaz Estron 17-HSD Estradiol J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

5 21 Hidroksilaz eksikliği Klasik Tuz kaybettiren Basit virilizan Klasik olmayan J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

6 Konjenital Adrenal Hiperplazili Hastalar Gebe Kalabilir mi?

7 KAH lı Hastalarda Fertiliteyi Etkileyen Faktörler Ve Kontrolleri KAH (62 hasta) Kontroller (62 kontrol) p değeri Yaş 30 (18-63) 31 (16-63) AD Menarş 13.1 (18-20) 12.8 (10-16) AD İlk cinsel deneyim < Halen birliktelik olmayan 24 (%39) 11 (%18) <0.031 Gebelik isteği (sayı) < Hiç hamile kalmayan 46 (%74) 21 (%34) <0.001 İlk hamilelik yaşı 30 (21-39) 27.7 (19-42) AD Adet düzensizliği 11/39 (%28) 9/32 (%28) AD Human Reproduction Vol.23, No.7 pp , 2008

8

9 19 hasta gebelik istemiş 3 hasta ileri yaşta olduğu için gebe kalamamış 16 hastada gebelik oluşmuş, 2 tanesi küretaj olmuş 19 hastanın 4 tanesi spontan hamile kalabilmiş Uygun 4 hasta tedavi spontan ile 16 hamile hastada kalabilmiş gebelik başarılmış 5 hastanın adet düzensizliği: Kortikosteroid ve fludrokortizon dozları arttırılarak hamile kalabilmiş 5 hasta özel tedavi ile gebe kalabilmiş Human Reproduction Vol.23, No.7 pp , 2008

10 Başka bir çalışmada 106 KAH hastasının sadece 21 tanesi gebe kalmak istemiş Bu hastalarda gebelik oranı %91.3 olarak bulunmuş Clin Endocrinol (Oxf) 2009; 70:

11 Fertilite Faktörleri 21 OH Eksiklik Düzeyi ile İlişkili mi? Mutasyon Null/null 12slice BV KO Sayı Çocuğu olan hasta sayısı Heteroseks. İlişki olmayan (%) 0(%0) 2 (%13) 9 (%33) 3 (%50) 10 (%71) 8 (%53) 5 (%19) 2 (%33) Yaş< İlk cinsel deneyim yaşı 17.5 (n=12) 20.6 (n=8) 19 (n=25) 16.4 (n=5) Human Reproduction Vol.23, No.7 pp , 2008

12 Fertilite faktörleri 21 OH eksiklik düzeyi ile ilişkili mi?

13 Tuz kaybettiren 29 hastanın tamamı Basit virilizan 27 hastanın 20 si genital düzeltici operasyon geçirmiş Klasik olmayan hastalar operasyon geçirmemiş Human Reproduction Vol.23, No.7 pp , 2008

14 Hastalarda Ortaya Çıkan Gebeliklerin Sonuçları Nasıldır? KAH (n=62) Kontroller (n=62) p değeri Hamile kalan < Toplam hamilelikler < Term gebelik Gebelik süresi (hafta) <0.022 Sezeryan sayısı (%) 21/25 (%84) 5/54 (%9) <0.001 Gestasyonel diyabet/ toplam sayı (%) 5/25 (%20) 0/54 (%0) < Preeklamsi sayı (%) 0/25 2/54 (%3.7) AD Human Reproduction Vol.23, No.7 pp , 2008

15 Obstetrical and Gynecological Survey Volume 2003, 58, Number 4 TK 117 hasta: 3 doğum (%2.6) BV 131 hasta: 57 doğum (%43) KO 18 hasta: 14 doğum (%77)

16 Lo and Grumbach 73 KAH li hastada (20 TK, 53 BV) 105 gebelik Basit virilizan 53 hastada; 74 canlı doğum Tuz kaybettiren 20 hasta sadece 2 canlı doğum Endocrinol Metab Clin North Am 2001;30:

17 Hastalarda ve kontrollerde ortaya çı kan gebelikler ve sonuçlarınasıldır?

18 23 gebe TK hasta: 5 (%22) elektif sonlandırma (tümü sosyal veya genç yaş sebepli) hastaların gebelik düşünmemeleridir! 68 gebe basit virilizan hasta: 1 (%1.5) elektif sonlandırma (biseksüel hasta) gebelik 11 (%10) spontan, Bu hastalarda önemli bir sorun 11 (%10) elektif abortus 2 1 Obstetrical and Gynecological Survey Volume 2003, 58, Number 4 2 Endocrinol Metab Clin North Am 2001;30:

19 Klasik Olmayan KAH.de Fertilite Başarısı Nedir? 48 klasik olmayan KAH hastası (yaş: 14 34) 1 Tedavi sonrası 22 hastanın 14 ünde gebelik başarılmış (%64) Düzeltilmiş gebelik oranı %93 53 klasik olmayan KAH hastası (yaş: 15 40) 2 Gebelik isteyen 20 hasta 10 hasta tedavi öncesi 10 hasta ise tedavi sonrası (9 hasta hidrokortizon, 1 hasta klomifen sitrat) Gebelik oranı %100 1 Obstet Gynecol 1984;63: J Clin Endocrinol Metab 1992;74:

20 KAH lı hastalar hamilelik sürecini tamamlayabilir mi? Tuz kaybettiren hastalarda canlı doğum: %0-%10 Basit virilizan hastalarda: %33-50 Klasik olmayanlarda: %63-90 Benzer özelliklerdeki sağlıklı kişilerde: %65-91 (3 5, 7). N Engl J Med 1987;Vol 316: Eur J Pediatr 1995; 154: Acta Obstet Gynecol Scand 2000;79:

21

22 Klasik olmayan KAH (NK-KAH) 190 hasta Yaş: 23.4±8.8 yıl Tanı: ACTH stim. testi sonrasında 17OH progesteron düzeyi>10 ng/ml J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

23 Gebelik İsteyen NK-KAH li Bayanlarda Gebeliğin Ortaya Çıkması ve Sonuçları 95 hasta gebelik istemiş 85 i hamile kalabilmiş ve 82 si (%86.4) 10 hastada gebelik istemesine rağmen gebelik gerçekleşmemiş; Kümülatif gebelik oranı gebelik Sonuç isteyen olarak 95 gebelik hastada isteyen doğurmuş Düşük oranı %19.4 Toplamda bayanlarda 6. ayda % gebelik ve oluşmuş 3 hastanın eşinde azospermi mevcutmuş 3 hastanın 1.97 gebelik yaşı görülürken, arasındaymış 4 hasta ise takip dışında kalmış 1. yılda %75.9 ile toplumun 141 altında (%75.4) Genel toplumundan canlı doğum %10- gerçekleşmiş ( canlı doğum görülmüş Genel toplumda bu oranlar %80- tek, 315 ikiz) daha fazla %92 J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

24 33 haftadan önce doğum görülmemiş Sonuç olarak gebelik isteyen bayanlarda 1.97 gebelik görülürken, 1.48 canlıdoğum görülmüş İlk gebelik esnasındaki yaşları27.9±4.4 Tüm gebelikler için ortalama yaş 29.8±5.1

25 KS kullanmayanlar KS kullananlar Hamilelik sayısı Spontan Ovüls. indüks. Sadece GK GK+ovüls. İndüks Doğumlar Abortus ve EP %26.3 %6.5 3 Düşük 27 (%25.2) 2 (%4.8) Glukokortikoid tedavi yokluğunda düşük riskinin belirgin arttığı tespit edilmiş (OR: 4.5, %95 2 güvenlik aralığı ) J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

26 Glukokortikoid tedavi yokluğunda düşük riskinin belirgin arttığı tespit edilmiş (OR: 4.5, %95 güvenlik aralığı )

27 Düşükler Glukokortikoid kullanmayanlarda düşük oranı %26.3 iken kullananlarda ise %6.5 (p 0.01) Herhangi bir tedavi almadan oluşan gebeliklerde düşük oranı %25.2 iken glukokortikoid tedavisi alarak gebelik oluşanlarda düşük oranı %4.8 olarak bulunmuş (p 0.001) Regresyon analizinde glukokortikoid tedavi yokluğunda düşük riskinin belirgin arttığı tespit edilmiş (OR: 4.5, %95 güvenlik aralığı )

28 Glukokortikoid Tedavisinin Menstrüel Siklus ve Plazma Androjen Seviyelerine Etkisi Ortalama hidrokortizon tedavi dozu 17.5±7.5 mg Oligomenoresi olan 38 hastanın 27 sinde menstrüel siklus, Amenoresi olan 11 hastanın 8 tanesinde amenore, düzelmiş J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

29 Bayanlarda KAH de Fertilite Azalmasının Sebepleri Artmış adrenal androjen ve progesteron üretimi Overlerden kaynaklanan hiperandrojenizm Polikistik over sendromu Overyan adrenal kalıntı tümörler Genital cerrahiler 6. Psikoseksüel gelişim bozuklukları Obstet Gynecol Surv. 2003;58:275-84

30 1. Artm ış adrenal androjen ve progesteron üretimi Androjenler direk veya dolaylıolarak over aktivitesini etkilerler Direk etki: Ovaryan folikülogenezisi inhibe ederler Aromataz aktivitesi ile androjenler estojenlere dönüşürler ve artan androjenler LH reseptörü oluşumunu inhibe ederek foliküler atreziye yol açarlar

31 KAH li bayanlarda normal FSH ve baskılanmış LH Sonucunda amenore veya oligomenore KAH li hastalarda glukokortikoid tedavisi ile androjen seviyeleri baskılandıktan sonra ovulasyon düzelebilir

32 17-OH progesteronun progesteron etkinli ği normalin %3 ü kadar olmas ına ra ğmen artm ış progesteron seviyeleri; foliküler büyümeyi, endometriyal proliferasyonu endometriyal kırılmayı engelleyerek menstruasyonun bozulmasına yol açar

33 Hastalarda düzenli menstruasyonlar olsa dahi Servikal mukusun spermin geçişine izin vermemesinden Endometriyal düzensizlikten dolayıhastaların hamile kalmalarıgüç olmaktadır

34 2. Overlerden kaynaklanan hiperandrojenizm Barnes ve ark.larıhipotezi: Perinatal yüksek androjen maruziyeti hipotalamo-hipofiz-gonodal aksıetkiler ve LH salınımıyüksek seviyeye programlanır Bu durum pubertede ovaryan hiperandrojenizme yol açar Ghizzoni ve ark.ları, ile Barnes ve ark.larıyaptıkları çalışmada 10 iyi kontrollü KAH hastanın 6 sında ovaryan hiperandrojenizm (leuprolide artmış 17-OH progesteron) tespit etmişlerdir

35 3. Polikistik over sendromu Menstrual bozukluklar ve artmış androjen düzeyine bağlıolarak KAH de PKOS sıklıkla görülür Bazıbayanlarda KAH de artmış LH salınımı PKOS ile benzerlik gösterir Aynızamanda insülin direnci de KAH li erişkinlerde ve çocuklarda görülebilir

36 4. Overyan adrenal kalıntıtümörler Overlerde adrenal doku kalıntısıgösterilmiştir ACTH uyarısıile adrenal kalıntıdan artan androjen salınımıover fonksiyonlarınıbozabilir Bu hastalarda glukokortikoid başlanmasıile doku hacmi azalmıştır Bu durum bayanlarda erkeklerdeki kadar sık değildir Yapılan otopsilerde adrenal kalıntıdiğer organlarda da görülmüştür

37 5. Nöroendokrin sebepler Östrojenler, progesteronlar ve androjenlar libidoda rol oynarlar KAH hastalarında tedavi yetersizliği veya fazlalığıile seks steroidlerindeki dalgalanmalar azaltabilir Bu durum sistematik olarak çalışılmamıştır

38 6. Genital cerrahiler Cerrahi kliteromegaliye yönelik olarak infant döneminde, vaginoplasti ise pubertede yapılır Bazen tekralayan operasyonlara veya işlemlere ihtiyaç olabilir Bu durum hastaların psikolojisinde kötü etkilenmelere yol açabilir Cerrahi ile başarılıvaginoplasti sonucu disparoni engellenir ve fertilite artabilir

39 7. Psikososyal gelişim Artmış androjenlere bağlıolarak bayanlarda maskülünizasyon Bu hastaların kız kardeşlerine nazaran daha az çocuk istekleri Bu hastalarda bi/homoseksüalite daha sık Basit virilizan hastalardaki evlenme oranı%50, tuz kaybettirende bu oran %13 Bu hastalar birçok defa istemeden hamile kalmaktadırlar

40 Hamile Kalmadan Önce Hastalar KS Dozlarını Arttırmalı mı? Prednizolon dozu genellikle 2 defa verilmesine rağmen hamilelik öncesinde doz 8 saatte bir verilmelidir Bu sayede geçici progesteron artışlarını engellemek mümkün olabilmektedir Castera ve ark.ları progesteron konsantrasyonun 6.3 ng/ml (2nmol/l) den daha az olmasını istemiştir Bunu başarmak için de prednizolon dozunun her 8 saatte bir 2 5 mg olmasını önermişlerdir Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19:

41 KAH lı Anneden Hasta Bebek Doğma İhtimali Nedir? KAH li bir anneden hasta bir bebek doğması için babanın taşıyıcı olması gereklidir Toplumdaki taşıyıcılık oranı 1/60 civarındadır Bu durumda hasta bebek doğurma ihtimali 1/120 kadardır Klasik olmayan KAH alleli taşıma oranı 1/16 olması nedeniyle böyle bir bebek doğurma ihtimali daha yüksektir Taşıyıcılık oranların arttığı kapalı toplumlarda risk daha da artmaktadır Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19:

42 Bebeklerdeki K-KAH riski KO KAH anneden doğan 141 canlı doğumun 2 tanesinde KAH görülmüş; 1 tuz kaybettiren 1 basit virilizan Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19:

43 KAH Hastalarında Hamilelik Esnasında İlaç Dozu Arttırılmalı mı? Bir çalışmada 25 hastanın sadece 3 ünde GK dozu arttırılırken 1 Başka bir çalışmada hastaların 1/3 ünde doz arttırılmasına ihtiyaç olmuştur 2 1 Human Reproduction 2008;23: Clin Endocrinol 2001;55:

44 Doz arttırım kararıhastanınihtiyacına göre belirlenmelidir Progesteronun antimineralokortikoid etkisi nedeniyle fludrokortizon dozunu arttırmakgerekebilir Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19: Clin Endocrinol (Oxf) 2006; 64:2 11.

45 a. Tedavi kişiselleştirilmelidir b. Klinik durum, kan basıncı, elektrolitler, androjen konsantrasyonu iyi izlenmelidir c. Bulantı-kusma artışı, tuz isteğinin artması, kilo almama adrenal yetersizliği işaret edebilir-araştırılmalıdır Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19:

46 d. Hidrokortizon, prednizolon ve prednison tercih edilmelidir e. Yüksek doz GK verilerek Cushingoid görünüm oluşabilir f. Gestasyonel diyabet açısından monitorize edilmeli Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19:

47 Prenatal DXM Tedavisi Hangi Durumda Verilebilir? Prenatal DXM: İlk kullanımı 1984 yılında Kılavuzlar prenatal deksametazon tedavisini deneysel olarak görmektedir Özel bir tedavi protokolü önerilmemektedir J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

48 J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

49 The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 2001; 86:

50 Gebelik tanısı ile DXM başla haftada KVÖ Erkek ise veya sağlıklı kız ise tedavi kesilir haftada Amnsnt Erkek ise veya sağlıklı kız ise tedavi kesilir DXM (gebelik öncesi kilosu dikkate alınarak): 20μg/kg dozunda 2 veya 3 dozda J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:

51 Prenatal DXM Tedavisi Etkin mi?

52 KAH li bebek taşıyan 532 gebe 281 gebeye DXM 105 klasik (61K, 44E) 49K DXM 25K DXM 9. haftadan önce 24K DXM 9. Haftadan sonra

53 9. Haftadan önce tedavi edilen 25 gebe 9. Haftadan sonra tedavi edilen 24 gebe 11 bebekte normal dış genital 11 bebekte minimal virilizasyon (prader evre 1-2) Hastaların tamamında Prader evre 3 3 bebekte virilizasyon (prader evre 3) Tedavi edilmeyen 12 bebekte Prader evre: 3.7

54 DXM Tedavisi Anne İçin Güvenli mi? Doğuma kadar tedavi edilen gebelerin ağırlıklarında, fazladan 3.2 kg artış görülmüş (p<0.005) Artmış stria (p=0.01) Artmış ödem (p=0.02) Anlamlı kan basıncı artışı yok Diyabet sıklığında artış yok Tedavi edilen 253 gebenin %1.5 inde ciddi komplikasyon (stria, yüksek kilo alımı, hipertansiyon, eklamsi, gestasyonel diyabet)

55 DXM Bebek İçin Riskli mi? FDA DXM.nu B kategorisine almıştır Shepard Teratojenik Ajan Katoloğunda ise DXM yüksek riskli ilaçlar kategorisinde değildir 1 1 Shepard T 1986 Catalog of teratogenic agents. Baltimore: Johns Hopkins University Press

56 Hamile hayvan çalışmalarında yüksek doz DXM: fetüslerde artmış orofasiyal yarık İnsanlarda hamilelikten 4 ay önce GK kullanımı; dudak yarığını x4.3, damak yarığını x dudak ve 628 damak yarığı olan hasta; DXM kullanımının riski x Am J Med Genet 1999:86: Am J Obstet Gynecol 2007:197:

57 DXM kullanımı, hayvan çalışmalarında fetüs ağırlığında düşüklük 1 Prenatal DXM uygulanmasından 1 yıl sonra ratlarda beta hücre sayısında azalma 2 1 Lancet 1993; 341: J Clin Invest 2007; 117:

58 İnsanlarda ise prenatal DXM tedavisi alan fetüslerin ağırlığı kontrollerden farklı bulunmamıştır (p=0.167) Bebeklerin boyları ve baş çevreleri normal olarak bulunmuştur J Clin Endocrinol Metab 2001; 86:

59 Koyunlarda DXM uygulanması fetal santral sinir sistemi gelişimini menfi olarak etkilemiş prenatal tedavi alan çocuk; 9 farklı sosyal/gelişimsel ölçekte kontrollere göre farklılık saptanmamış 2 Pilot bir çalışmada tedavi alan çocuklarda kognitif fonksiyonlarda farklılık saptanmamış 3 Küçük sayıda hasta; verbal hafızada azalma ve sosyal anksiyetede artış 4 1 Neonat Med 1999; 4: J Clin Endocrinol Metab 2004; 89: J Clin Endocrinol Metab 2001; 86: J Clin Endocrinol Metab 2007; 92:

60 25 tedavi alan çocuk uzun süreli takip edilmiş; Normal entellektüel gelişim Okul performansları normal 3 çocukta allerji problemler J Clin Endocrinol Metab 2001; 86:

61 Doğum Esnasında Ne Yapılmalı? Doğum başlar başlamaz stres dozunda gukokortikoid tedavi (IV 100 mg hidrokortizon bolus, mg hidrokortizon iv 6-8 saatte bir) Stres dozu doğum sonuna kadar verilmelidir KAH lı bayanlarda android pelvik yapı; artmış sephalopelvik uyumsuzluk riski-sezeryan!!! Genitoplasti operasyonu geçirenlerde: Elektif Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19:

62 Yenidoğanlarda KAH Taraması Yapılmalı mı? Tuz kaybettiren tip KAH de tarama yapılmadığı durumda ölüm oranı: %4-10 Kılavuzlar yenidoğanlarda taramayı önermektedir Halen ABD.de 50 eyalette ve 12 diğer ülkede tarama yapılmaktadır Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes 2012, 19:

63 KAH lı bebeklerde düzeltici operasyonlar ne zaman yapılmalı? Clitoral ve perineal düzeltici operasyonlar Prader 3 olan hastalarda İnfant döneminde Tecrübeli merkezlerde yapılmalıdır

64 Addison Hastalarına Gebelik Esnasında Tanı ve Tedavi Yaklaşımı Tüm addison hastalığı; Prevalansı: /milyon İnsidans: /milyon Gebelerde kesin rakam bilinmemektedir Clin Endocrinol (Oxf). 2013;78:

65 Gebelikte Adrenal Yetersizlik Sebepleri Nelerdir? Otoimmün adrenal yetersizlik Tüberküloz Mantar enfeksiyonları Tedavi amacıyla glukokortikoid kullanımı Postpartum hipofizer nekroz (Sheehan Sendromu) Lenfositik hipofizit Diğer sebepler (tümörler, cerrahiler, radyoterapi ) Endocr Rev. 2005;26:

66 Addison Hastalarında Doğum Sıklığı Etkilenmiş midir? Norveç te 269 primer adrenal yetersizlikli bayan hasta 1 Doğum standardize insidans oranı Tanı öncesi: 0.97 Tanı sonrası: 0.69 İsveç te yılları arasında yapılan toplum bazlı kohort çalışmasında Addison hastası doğum yapmış Kontrollerde bu rakam Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism,2012, 95, Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, ,

67 Gebelikte Kortizol Düzeyleri Nasıl Etkilenir? Gebelikte CRH, ACTH ve kortizol düzeyleri artar 3. triestırda pik: Gebelik öncesine göre 3 kat artış 11 ACTH GEBE OLANLAR Bu artışın sebebi östrojenin etkisi ile artan GEBE OLMAYANLAR CBG konsantrasyonudur Kortizol Endocr Rev. 2005;26:775-99

68 Gebelikte minerelakortikoid düzeyleri nasıl etkilenir? Gebelikte renin anjiotensin sistemi aktiflenir Aldosteron salınımı artar ve volüm artışına sebep olur Artmış kortizol düzeyleri de mineralakortikoid reseptörleri uyarır Clinical Endocrinology and Metabolism, 2003, 88,

69 Progesteron mineralokortikoid etkiyi azaltır Uteroplasental birimden salınan progesteron türevleri vazoditatatör etki:kan basıncının azalma Artmış progesteron, 11 β-oh steroid dehidrogenaz tip2 enzim aktivitesini azaltarak kortizolün kortizona dönüşünü engeller American Journal of Physiology Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 2003, 284,

70 Gebelikte Adrenal Yetersizlik Anne İçin Riskli midir? Adrenal yetersizlikli hastalarda mortalite 1930 larda % arasında % de 14 vakada sadece 1 ölüm 1950 lerden itibaren maternal ölüm raporlanmamıştır Gerçek mortalite oranı bilinmemektedir Endocr Rev. 2005, 26,

71 Gebelikte Adrenal Yetersizlik Fetüs İçin Riskli Midir? İntrauterin gelişme geriliği 1 Düşük doğum ağırlığı 1,2 Çok sayıda intrauterin ölüm raporlanmıştır 3 Uygun tedavi ile bu riskler ortadan kalkmaktadır Acta Endocrinol (Copenh) 1962, 41, Am J Obstet Gynecol 1984, 149, ,2 Lancet 2001, 357, 197 3

72 Addison hastalarının çoğunda gebeliğin devamı genellikle normal olmakla birlikte Erken doğum riski artmıştır (OR: 2.61; ) Sezeryanla doğum artmıştır (OR: 2.35; ) Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, ,

73 Panhipopituitarizmde de artmış risk mevcuttur %61 canlı doğum %28 düşük İntrauterin ölüm %11 İkiz gebeliklerde yüksek kayıp Endocr Rev Oct;26(6):

74 Gebelikte Adrenal Yetersizlik Klinik Tanısı Nasıl Konmalıdır? Yorgunluk Uyuşukluk İştahsızlık Bulantı Karın ağrısı Başdönmesi Hiperemezis gravidarum ile benzer bulgular Clin Endocrinol. 2013; 78(:

75 Öykü-Fizik Muayene Ailede otoimmün hastalık öyküsü Ciltte hiperpigmentasyon Postural hipotansiyon: Akut adrenal yetersizlik ile ortaya çıkabilir yetersizliği yetersizliği presipite edebilir Ciddi hipotansiyon Hipovolemik şok Akut abdominal ağrı Kusma Mineralokortikoid Otoimmün hipertiroidizm Ateş adrenal Clin Endocrinol. 2013; 78(:

76 Laboratuvar-Dinamik testler Akut adrenal yetersizlikten şüphelenilirse bazal kortizol ve ACTH için plazma örneği alınır Plazma ACTH>100 pg/ml olması geçerli bir bulgu Clin Endocrinol. 2013; 78(:

77 Hamile olanlar/olmayanlar için klinik bulgularla birlikte plazma kortizol<3-5 μg/dl ( nmol/l) oldukça sensitif 1. ve erken 2. trimestırda kortizol>19 μg/dl ise tanı dışlanır (büyük oranda) Sabah kortizol <10μg/dL: 1. trimestır (300 nmol/l) <14μg/dL: 2. trimestır (450 nmol/l) <21 μg/dl: 3. trimestır (600nmol/L) Adrenal yetersizlikten şüphelenilmeli Am J Obstet Gynecol 200;183: Clin Endocrinol. 2013; 78(:

78 1 μg (IV) ACTH uyarı testi Yapılan çalışmada synactyen testinde sağlıklı gebelerde 3. trimestır kortizol >30 μg/dl olacak şekilde pik yaparken (>30 μg/dl olması adrenal yetersizlik tanısını dışlar) Adrenal yetersizlikli gebelerde kortizol düzeyi <18 μg/dl olmuştur Clin Endocrinol. 2013; 78:

79 1 μg (IV) ACTH testi ile Sağlıklı gebelerde ortalama kortizol tepe değeri 27. dakikada 44 μg/dl olarak ölçülmüştür Daha önce kortikosteroid alan gebelerde ise bu rakam 30 μg/dl yi geçmemiştir Endocr Rev Oct;26(6):

80 250 μg ACTH (IM) testi ile sınır değerler; Hamilelerde insülin hipoglisemi 1. trimestırda: 25 μg/dl testi kontrendikedir! 2. trimestırda: 30 μg/dl 3. trimestırda: 32 μg/dl Clin Endocrinol. 2013; 78(:

81 Gebelerde Primer Adrenal Yetersizlik Tedavisi Nasıl Yapılır? Hidrokortizon ilk tercih edilen ilaç Doz: mg/gün 2 veya 3 bölünürek verilir (%50-75 i sabah) 3. trimestırda doz %20-40 arttırılır (5-10 mg/gün) Gestasyonel diabetes mellitus için dikkat! Hastalık, ateş, kusma hallerinde doz iki katına çıkarılmalıdır Clin Endocrinol. 2013;78:

82 Akut Adrenal Kriz Tedavisi IV 100 mg hidrokortizon bolus 3-4 X mg hidrokortizon veya mg hidrokortizon 24 saatte infüze edilmelidir 1000 ml serum fizyolojik 1 saatte verildikten sonra 200 ml/saatte infüzyon Kan basıncı, ritm ve elektrolit takibi yapılmalıdır Clin Endocrinol. 2013; 78(:

83 Mineralokortikoid Replasmanı Nasıl Yapılır? Fludrokortizon 0.1 mg ( mg) dozunda verilir Artan progesteronun antiminerelakortikoid etkisi mevcut Bu etki artan hidrokortizon dozu ile kompanse edilir 40 mg hidrokortizon=0.1 mg fludrokortizon Kan basıncı, elektrolitler takip edilir Clin Endocrinol. 2013; 78:

84 Doğum Esnasında Tedavi Nasıl Planlanır? Tedavi doğum başlangıcından itibaren başlanır Stres dozlar uygulanır Sezeryan veya normal doğum için aynı tedavi 3-4 X mg hidrokortizon IV veya mg/gün hidrokortizon devamlı infüzyon olarak Clin Endocrinol. 2013; 78(:

85 Doğum Sonrasında Tedavi Nasıl Planlanır? Doğum sonrasında, doğum öncesi verilen dozun iki katı verilir Sonrasında doz basamaklı olarak hamilelik öncesindeki doza indirilir Clin Endocrinol. 2013; 78:

86 İlginize Teşekkür Ederim

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı KAH patogenezinin öğrenilmesi KAH lı hastaların klinik ve laboratuar bulgularının

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı KAH patogenezinin öğrenilmesi KAH lı hastaların klinik ve laboratuar bulgularının

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi

Konjenital adrenal hiperplazi . Konjenital adrenal hiperplazi Dr. Đhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Adrenal bez Adrenal korteks fonksiyonları: Mineralokortikoidler sodyum geri alımı ve potasyum atılımını

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

GÖRSEL VAKA TANITIMLARI: Adrenal Yetmezlik / Cushing -Sendromu. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi

GÖRSEL VAKA TANITIMLARI: Adrenal Yetmezlik / Cushing -Sendromu. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi GÖRSEL VAKA TANITIMLARI: Adrenal Yetmezlik / Cushing -Sendromu Prof. Dr. Feyza DARENDELİLER Prof. Dr. Firdevs BAŞ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Endokrinolojisi İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Adrenal

Detaylı

CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM. Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN

CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM. Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN Gebelerde Cushing Sendromu Klinik Etyoloji Tanı Ayırıcıtanıve görüntüleme Tedavi

Detaylı

Polikistik Over Sendromu ve Hiperandrojenemi

Polikistik Over Sendromu ve Hiperandrojenemi Polikistik Over Sendromu ve Hiperandrojenemi Ayırıcı Tanı Nasıl Yapılmalı? Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Kayseri PKOS Tanı Kriterleri NIH 1990

Detaylı

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İlk kez 1855 te Thomas Addison tarafından tanımlanmıştır Sıklığı milyonda 60-120

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D.

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Sunu Planı Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi ve fizyolojisi Etiyoloji Klinik Tanı Tedavi Tanım ve Epidemiyoloji

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal bez Adrenal korteks fonksiyonları: Mineralokortikoidler sodyum geri alımı ve potasyum

Detaylı

Adrenal Yetmezlik. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Adrenal Yetmezlik. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal Yetmezlik Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal bez Etiyoloji Adrenal yetmezlik Primer adrenal yetmezlik Sekonder adrenal yetmezlik Fizyo-patoloji

Detaylı

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Dr. Serhat IŞIK 13.10.2011 TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD

Detaylı

Adrenal Yetmezlik. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Adrenal Yetmezlik. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal Yetmezlik İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı Adrenal yetmezliğe neden olan hastalıkların öğrenilmesi Adrenal yetmezliğin klinik ve biyokimyasal

Detaylı

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Doç. Dr. Habib BİLEN Atatürk Üniversitesi Tıp fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı SUNU PLANI Örnek olgu

Detaylı

Gestasyonel Diyabet (GDM)

Gestasyonel Diyabet (GDM) Gestasyonel Diyabet (GDM) Tanım, Sıklık Gebelikte ortaya çıkan veya ilk defa tespit edilen glikoz intoleransı olarak tanımlanmaktadır (WHO 2012; ACOG, 2013). Aşikar diyabet kriterlerini içermeyen ve gebeliğin

Detaylı

Sürrenal Yetmezlik. Dr. Mustafa Burak SAYHAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilimdalı

Sürrenal Yetmezlik. Dr. Mustafa Burak SAYHAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilimdalı Sürrenal Yetmezlik Dr. Mustafa Burak SAYHAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilimdalı Sürrenal Yetmezlik Adrenokortikal Yetmezlik & Adrenal Yetmezlik (AY) Adrenal Yetmezlik Hipotalamus, Hipofiz,Adrenal

Detaylı

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal Yetmezlik Yapısal hasar Hipotalamus Hipofiz Adrenal

Detaylı

KADIN İNFERTİLİTESİNDE LABORATUVARIN ROLÜ

KADIN İNFERTİLİTESİNDE LABORATUVARIN ROLÜ KADIN İNFERTİLİTESİNDE LABORATUVARIN ROLÜ OVERYEN REZERV PREMATÜR OVARYEN YETMEZLİK POLİKİSTİK OVER SENDROMU Dr.MURAT ÖKTEM Menstrüel siklusların düzenli olması %95 ovülasyon olduğunu gösterir. Fakat yeterli

Detaylı

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan

Detaylı

Postpartum/Sessiz Tiroidit. Dr. Ersin Akarsu Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD

Postpartum/Sessiz Tiroidit. Dr. Ersin Akarsu Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD Postpartum/Sessiz Tiroidit Dr. Ersin Akarsu Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD Tanım Otoimmunite / Lenfositik infiltrasyon Geçici tirotoksikoz Hipotiroidi TFT değişiklikleri,

Detaylı

Cushing Sendromu. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Cushing Sendromu. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Cushing Sendromu Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Harvey Williams Cushing 1869-1939 Eğitim Meslek Yale Üniversitesi Harvard Tıp Fakültesi Cerrah, Nöroşirurjisyen

Detaylı

GEBELİKTE PROLAKTİNOMA

GEBELİKTE PROLAKTİNOMA GEBELİKTE PROLAKTİNOMA Prof. Dr. Ferihan Aral İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Prolaktinoma Hipofiz tümörleri

Detaylı

Dr. İhsan ESEN. Çocuk Endokrinolojisi

Dr. İhsan ESEN. Çocuk Endokrinolojisi Cushing Sendromu Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Harvey Williams Cushing Doğum Ölüm Eğitim Meslek 08 Nisan 1869 Cleveland, Ohio 7 Ekim1939 (70 yaşında) New Haven, Connecticut,

Detaylı

OLGULARLA HİPOKORTİZOLEMİ. Doç Dr. Gonca Tamer Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi

OLGULARLA HİPOKORTİZOLEMİ. Doç Dr. Gonca Tamer Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi OLGULARLA HİPOKORTİZOLEMİ Doç Dr. Gonca Tamer Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adrenal yetmezlikli hastaya genellikle adrenal kriz nedeni araştırılırken çok geç tanı konulmaktadır.

Detaylı

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına

Detaylı

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına

Detaylı

AKUT ADRENAL YETMEZLĐK TEDAVĐ PROTOKOLÜ

AKUT ADRENAL YETMEZLĐK TEDAVĐ PROTOKOLÜ AKUT ADRENAL YETMEZLĐK TEDAVĐ PROTOKOLÜ GĐRĐŞ Aşağıdaki hastalarda adrenal kriz olabileceği düşünülmelidir. Bilinen primer adrenal yetmezliği olanlar Hipopituitarizm (herhangi bir hipofizer hormon eksikliği)

Detaylı

Abdominal Myomektomi Fertiliteyi Arttırıyor

Abdominal Myomektomi Fertiliteyi Arttırıyor Abdominal Myomektomi Fertiliteyi Arttırıyor Amaç: Bu çalışmanın amacı, abdominal myomektomi sonrası fertiliteyi değerlendirmek ve uterin fibroid lerin sayı, büyüklük ve lokalizasyonunun cerrahi sonrası

Detaylı

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Ektopik Gebelik Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Tanı Ayırıcı tanı Tedavi Tanım Fertilize ovumun endometriyal kavite dışında

Detaylı

MENAPOZ DÖNEMİ MENAPOZ DÖNEM VE HORMONLAR

MENAPOZ DÖNEMİ MENAPOZ DÖNEM VE HORMONLAR MENAPOZ DÖNEMİ VE HORMONLAR DR.ALEV ÖKTEM Menapozun Nedeni Overlerdeki oositlerin üreme yaşlanması sırasında ovülasyon ve atrezi nedeniyle tükenmesidir Kronolojik yaş üreme yaşlanmasının tespiti için çok

Detaylı

GEBELİKTE SİFİLİZ. Dr. Mustafa Özgür AKÇA Bursa Yüksek İhtisas E.A.H. Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği

GEBELİKTE SİFİLİZ. Dr. Mustafa Özgür AKÇA Bursa Yüksek İhtisas E.A.H. Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği GEBELİKTE SİFİLİZ Dr. Mustafa Özgür AKÇA Bursa Yüksek İhtisas E.A.H. Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği SİFİLİZ TANIM T.pallidum un neden olduğu sistemik bir hastalıktır Sınıflandırma: Edinilmiş (Genellikle

Detaylı

Progesteronun Preterm Doğumları ve Düşüğü Önlemede Yeri Var mıdır? Prof. Dr. Feride Söylemez A.Ü.T.F Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

Progesteronun Preterm Doğumları ve Düşüğü Önlemede Yeri Var mıdır? Prof. Dr. Feride Söylemez A.Ü.T.F Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Progesteronun Preterm Doğumları ve Düşüğü Önlemede Yeri Var mıdır? Prof. Dr. Feride Söylemez A.Ü.T.F Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Erken doğum: İlk bir yılda görülen infant ölümlerinin %35 inin nedeni

Detaylı

Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer

Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 3 4 2 Hipotalamus ve hipofiz Metabolizma, gelişme ve üreme gibi vücut

Detaylı

TESTOSTERON (TOTAL) Klinik Laboratuvar Testleri

TESTOSTERON (TOTAL) Klinik Laboratuvar Testleri TESTOSTERON (TOTAL) Kullanım amacı: Erkeklerde ve kadınlarda farklı kullanım amaçları vardır. Erkeklerde en çok, libido kaybı, erektil fonksiyon bozukluğu, jinekomasti, osteoporoz ve infertilite gibi belirti

Detaylı

Adolesanlarda Polikistik Over Sendromu tanısında Anti Müllerien Hormon (AMH) ve İnsülin Like Peptit -3 (INSL3) ün tanısal değeri

Adolesanlarda Polikistik Over Sendromu tanısında Anti Müllerien Hormon (AMH) ve İnsülin Like Peptit -3 (INSL3) ün tanısal değeri Adolesanlarda Polikistik Over Sendromu tanısında Anti Müllerien Hormon (AMH) ve İnsülin Like Peptit -3 (INSL3) ün tanısal değeri Ayça Kömürlüoğlu 1, E. Nazlı Gönç 2, Z. Alev Özön 2, Nurgün Kandemir 2,

Detaylı

VAY BAŞIMA GELEN!!!!!

VAY BAŞIMA GELEN!!!!! VAY BAŞIMA GELEN!!!!! DİYABET YÖNETİMİNDE İNSÜLİN POMPA TEDAVİSİNİN KAN ŞEKERİ REGÜLASYONUNA OLUMLU ETKİSİ HAZIRLAYAN: HEM. ESRA GÜNGÖR KARABULUT Diyabet ve Gebelik Diyabetli kadında gebeliğin diyabete

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Endokrinoloji Polikliniği Olgu Sunumu 6 Kasım 2018 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Endokrinoloji Polikliniği Olgu Sunumu 6 Kasım 2018 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Endokrinoloji Polikliniği Olgu Sunumu 6 Kasım 2018 Salı Dr. Orkun Dinç Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı

Detaylı

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ Prof. Dr. Fırat ORTAÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD. Jinekolojik Onkoloji Departmanı Polikistik Over Sendromu(PKOS)

Detaylı

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA-s Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA sülfat böbrek üstü bezi tarafından üretilen zayıf bir erkeklik hormonudur ( androjen ). DHEA- sülfat hem kadın hem erkeklerde üretilir. Kadınlarda

Detaylı

ADDİSON HASTALIĞI ve AKUT ADRENAL YETMEZLİK. İnt. Dr. Utku TURAN Mart 2014

ADDİSON HASTALIĞI ve AKUT ADRENAL YETMEZLİK. İnt. Dr. Utku TURAN Mart 2014 ADDİSON HASTALIĞI ve AKUT ADRENAL YETMEZLİK İnt. Dr. Utku TURAN Mart 2014 Thomas Addison 1855 yılında yorgunluk, hiperpigmentasyon ve ölümle sonuçlanan bir durum tespit etmiş ve bu durumun adrenal bezin

Detaylı

GEBELİKTE HİPOTİROİDİ TANI VE TEDAVİSİ

GEBELİKTE HİPOTİROİDİ TANI VE TEDAVİSİ GEBELİKTE HİPOTİROİDİ TANI VE TEDAVİSİ Prof Dr Dilek Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD Hipotiroidi: Doku düzeyinde tiroid hormonu yetersizliği veya nadiren etkisizliği

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3)

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen

Detaylı

Androjenler ve Anabolik Steroidler

Androjenler ve Anabolik Steroidler Androjenler ve Anabolik Steroidler Sentezleri Androjenler kolesterolden sentezlenirler. Testosteron, testisin interstisyel (leydig ) hücrelerinde, 5-Pregnonolon dan sentezlenir. Testosteron salındıktan

Detaylı

Olgu EKTOPİK GEBELİK. Soru 1. Tanım. Soru 3. Soru 2. 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce

Olgu EKTOPİK GEBELİK. Soru 1. Tanım. Soru 3. Soru 2. 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce Olgu EKTOPİK GEBELİK Dr. Mutlu Kartal AÜTF Acil Tıp AD Nisan 2010 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce Gebelik olabilir, vajinal spotting kanama

Detaylı

Polikistik Over Sendromu ve Anti-Müllerien Hormon (PCOS ve AMH)

Polikistik Over Sendromu ve Anti-Müllerien Hormon (PCOS ve AMH) Polikistik Over Sendromu ve Anti-Müllerien Hormon (PCOS ve AMH) Doç. Dr. Cavidan Gülerman Her yönüyle PCOS Sempozyumu 31 Mart 2013 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi - İzmir AMH TGF-b ailesinden bir glikoproteindir.

Detaylı

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır.

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır. ALDOSTERON Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır. Aldosteron testi ne için yapılır: Bazı sıvı ve elektrolit metabolizma

Detaylı

Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır?

Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır? Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır? Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Lebriz Hale Aktün, Yeliz Aykanat, Fulya Gökdağlı

Detaylı

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona

Detaylı

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına

Detaylı

Hipertansif Hasta Gebe Kalınca Ne Yapalım?

Hipertansif Hasta Gebe Kalınca Ne Yapalım? Hipertansif Hasta Gebe Kalınca Ne Yapalım? Doç.Dr. Gülay Sain Güven Hacettepe ÜniversitesiTıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Genel Dahiliye Ünitesi 24 Mayıs 2008, Antalya Sunum Planı Gebelik-hipertansiyon

Detaylı

Androloji kongresi 2007

Androloji kongresi 2007 Androloji kongresi 2007 Doç. Dr. Selçuk Yücel Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Antalya Hangi Cinsiyet? International Intersex Consensus Conference, 2006 Cinsiyet Gelişim Bozuklukları

Detaylı

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA-s Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA sülfat böbrek üstü bezi tarafından üretilen zayıf bir erkeklik hormonudur ( androjen ). DHEA- sülfat hem kadın hem erkeklerde üretilir. Kadınlarda

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen hekim düzeyinde

Detaylı

GEBELİK TİROİD TARAMASI? EVET

GEBELİK TİROİD TARAMASI? EVET GEBELİK TİROİD TARAMASI? EVET Prof.Dr.N.CENK SAYIN TRAKYA Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. Perinatoloji BD. TİROİD TİROİD DİSFONKSİYONU: GEBE %2 4 %10 EUTİROİD OLMASINA KARŞIN TİROİD ANTİKORLARI

Detaylı

HİPOGONADOTROPİK HİPOGONADİZMDE ÜREME TEDAVİSİ VE SONRASINDAKİ SÜREÇ. Önemli Not : Bu yazı bilgilendirme ve yol gösterme amaçlıdır.

HİPOGONADOTROPİK HİPOGONADİZMDE ÜREME TEDAVİSİ VE SONRASINDAKİ SÜREÇ. Önemli Not : Bu yazı bilgilendirme ve yol gösterme amaçlıdır. HİPOGONADOTROPİK HİPOGONADİZMDE ÜREME TEDAVİSİ VE SONRASINDAKİ SÜREÇ Önei Not : Bu yazı bilgilendirme ve yol gösterme amaçlıdır. Saygılarıa... Uğur AYDOĞAN - Gazi Üniversitesi ugur@hipogonadizm.org ugur.aydogan@gazi.edu.tr

Detaylı

GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ

GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ 1 GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ Plasental kompartman Hipotalamik hormonlar GnRH CRH TRH Somotostatin GHRH Hipofizer hormonlar hcg hpl hch hct ACTH Oksitosin 2 1 GEBELİK ENDOKRİNOLOJİSİ

Detaylı

OBEZİTE ÇOCUK SAHİBİ OLMA ORANINI AZALTIYOR! AKŞAM GAZETESİ

OBEZİTE ÇOCUK SAHİBİ OLMA ORANINI AZALTIYOR! AKŞAM GAZETESİ OBEZİTE ÇOCUK SAHİBİ OLMA ORANINI AZALTIYOR! AKŞAM GAZETESİ İnfertilite (Kısırlık); döl oluşturma yeteneğinin azalması ya da yokluğu ile karakterize edilen tıbbi bir durumdur. Hem erkeklerde, hem de kadınlarda

Detaylı

GEBELİK ve HBV Enfeksiyonu Sanal Vakalarla İnteraktif. 6 Eylül 2014 - Prof. Dr. Erol Avşar

GEBELİK ve HBV Enfeksiyonu Sanal Vakalarla İnteraktif. 6 Eylül 2014 - Prof. Dr. Erol Avşar GEBELİK ve HBV Enfeksiyonu Sanal Vakalarla İnteraktif 6 Eylül 2014 - Prof. Dr. Erol Avşar HBV nin GEBELİĞE ETKİLERİ HBV, fertiliteyi etkilemez Proinflamatuar sitokin salınımını arttırsa da Maternal ve

Detaylı

Gebelik ve Trombositopeni

Gebelik ve Trombositopeni Gebelik ve Trombositopeni Prof.Dr. Sermet Sağol EÜTF Kadın Hast. ve Doğum AD Gebelik ve Trombositopeni Kemik iliğinde megakaryosit hücrelerinde üretilir. Günde 35.000-50.000 /ml üretilir. Yaşam süresi

Detaylı

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Hasta Başı Eğitim / İş Başında Öğrenme Hasta viziti, poliklinik, doğumhane ve ameliyathanede pratik

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Hasta Başı Eğitim / İş Başında Öğrenme Hasta viziti, poliklinik, doğumhane ve ameliyathanede pratik 1. HAFTA Stajın Tanıtımı Hekimlik Uygulaması Obstetrik antenatal vizit ve anamnez Puberte ve bozuklukları Hekimlik Uygulaması Jinekolojik anamnez, muayene Non-invaziv ve invaziv antenatal tetkikler Kadın

Detaylı

Adrenal Korteks Hormonları

Adrenal Korteks Hormonları Adrenal Korteks Hormonları Doç. Dr.Fadıl Özyener Fizyoloji AD Bu derste öğrencilerle Adrenal korteks hormonlarının (AKH) sentez ve salgılanması, organizmadaki hücre, doku ve sistemlerde genel fizyolojik

Detaylı

Cushing Sendromu. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Cushing Sendromu. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Cushing Sendromu İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Harvey Williams Cushing 1869-1939 Eğitim Meslek Yale Üniversitesi Harvard Tıp Fakültesi Cerrah, Nöroşirurjisyen

Detaylı

İNFERTİLİTE NEDENLERİ. İlknur M. Gönenç

İNFERTİLİTE NEDENLERİ. İlknur M. Gönenç İNFERTİLİTE NEDENLERİ İlknur M. Gönenç ERKEK İNFERTİLİTE NEDENLERİ Endokrin Bozukluklar Hipotalamik disfonksiyon (Kallmann) Hipoffizer yetmezlik ( tm., rad, cerrahi ) Hiperprolaktinemi, Adrenal hiperplazi

Detaylı

Gebelikte Astım Yönetimi. Dr. Dilşad Mungan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD İmmünoloji ve Allerji BD

Gebelikte Astım Yönetimi. Dr. Dilşad Mungan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD İmmünoloji ve Allerji BD Gebelikte Astım Yönetimi Dr. Dilşad Mungan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD İmmünoloji ve Allerji BD ık Kadın Doğum uzmanları hangi koşullarda astımlı hasta ile karşılaşırlar? Astımlı

Detaylı

PCOS ve GEBELİK KOMPLİKASYONLARI. Prof. Dr. Nazan Başak Yıldırım Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D.

PCOS ve GEBELİK KOMPLİKASYONLARI. Prof. Dr. Nazan Başak Yıldırım Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. PCOS ve GEBELİK KOMPLİKASYONLARI Prof. Dr. Nazan Başak Yıldırım Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. PCOS hiperandrojenism, anovulasyon, overde polikistik görünüm Obezite

Detaylı

BÖBREKÜSTÜ BEZİ FİZYOPATOLOJİSİ

BÖBREKÜSTÜ BEZİ FİZYOPATOLOJİSİ FİZYOPATOLOJİ (KLİNİK BİYOKİMYA) BÖBREKÜSTÜ BEZİ FİZYOPATOLOJİSİ Prof. Dr Arif ALTINTAŞ Prof. Dr. Ulvi Reha FİDANCI Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Yapı-Fonksiyon Böbreküstü

Detaylı

Ovarian Drilling. Prof.Dr. Cem Atabekoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Ovarian Drilling. Prof.Dr. Cem Atabekoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ovarian Drilling Prof.Dr. Cem Atabekoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Tedavi PCOS ta ilk cerrahi tedavi 1935 yılında Stein ve Leventhal tarafından tanımlanmıştır. 1935-1960 arasında tek tedavi

Detaylı

ADOLESAN VE PERİMENOPOZDA İNFERTİLİTE TEDAVİSİ YAPILMALI MIDIR? Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN

ADOLESAN VE PERİMENOPOZDA İNFERTİLİTE TEDAVİSİ YAPILMALI MIDIR? Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN ADOLESAN VE PERİMENOPOZDA İNFERTİLİTE TEDAVİSİ YAPILMALI MIDIR? Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN ADOLESAN Çocukluktan erişkinliğe geçiş süreci DSÖ 10-19 yaş arasını kapsar Menarş sonrası ilk 2 yıl anovulatuar siklustan

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 1. GÜN 08.15-09.00 Pratik Ders Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinin Tanıtılması 09.15-10.00 Teorik Ders Jinekolojik Anamnez M. ÇOLAKOĞLU 10.15-11.00 Teorik Ders Jinekolojik

Detaylı

Yoğun Bakım Literatüründen Seçmeler. Kritik Hastalığı Olanlarda Serum Serbest Kortizol Düzeyleri

Yoğun Bakım Literatüründen Seçmeler. Kritik Hastalığı Olanlarda Serum Serbest Kortizol Düzeyleri Yoğun Bakım Literatüründen Seçmeler Kritik Hastalığı Olanlarda Serum Serbest Kortizol Düzeyleri Measurements of Serum Free Cortisol in Critically Ill Patients. Hamrahian AH, Oseni TS, Arafah BM. N Engl

Detaylı

Gebede HSV İnfeksiyonu. Dr. Süda TEKİN KORUK Koç Üniversitesi Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü

Gebede HSV İnfeksiyonu. Dr. Süda TEKİN KORUK Koç Üniversitesi Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Gebede HSV İnfeksiyonu Dr. Süda TEKİN KORUK Koç Üniversitesi Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Olgu 14 günlük, erkek bebek Şikayeti: Sol kol ve bacakta kasılma, emmeme Hikaye:

Detaylı

ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ

ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ Adrenal rezerv testi; Synacten stimülasyon testi; ACTH stimülasyon testi adrenal yetmezlik teşhisinde kullanılır. ACTH stimülasyon testi neyi ölçer? ACTH beyinde hipofiz

Detaylı

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Bölüm 9 Astım ve Gebelik Astım ve Gebelik Dr. Metin KEREN ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Erişkinlerde astım görülme

Detaylı

SİGARANIN GEBELİĞE ETKİLERİ. Mini Ders 2 Modül: Sigara ve Üreme Sistemi

SİGARANIN GEBELİĞE ETKİLERİ. Mini Ders 2 Modül: Sigara ve Üreme Sistemi SİGARANIN GEBELİĞE ETKİLERİ Mini Ders 2 Modül: Sigara ve Üreme Sistemi Mini Dersin Hedefleri MİNİ DERSİN AMACI: Kursiyerlerin, gebelik sırasında sigara kullanımı ile ilişkili olası problemler hakkında

Detaylı

GEBELİKTE DEMİR ve İYOT KULLANIMI Prof. Dr. Acar KOÇ

GEBELİKTE DEMİR ve İYOT KULLANIMI Prof. Dr. Acar KOÇ GEBELİKTE DEMİR ve İYOT KULLANIMI Prof. Dr. Acar KOÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Hangi durumlarda destek gerekir? Yetersiz beslenme, diyet yetersizliği (düşük

Detaylı

Progesteron un düşük ve preterm doğumları önlemedeki yeri (Lehine) Prof.Dr.S.Cansun Demir Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi

Progesteron un düşük ve preterm doğumları önlemedeki yeri (Lehine) Prof.Dr.S.Cansun Demir Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Progesteron un düşük ve preterm doğumları önlemedeki yeri (Lehine) Prof.Dr.S.Cansun Demir Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Progesteron Kolesterol Pregnenolon 17-α- Hidroksi pregnenolon Dehidro-epi androsteron

Detaylı

Tiroid dışı hastalıklarda düşük T3, yüksek rt3, normal T4 ve normal TSH izlenir.

Tiroid dışı hastalıklarda düşük T3, yüksek rt3, normal T4 ve normal TSH izlenir. TİROİD HORMON SENTEZİ Dishormonogenezis Hasta ötroid? Şiddetli açlıkta, kronik hastalıkta, akut hastalıkta, cerrahi esnasında ve sonrasında T4--- T3 azalır Propiltiourasil, kortikosteroid, amiodaron propnalol

Detaylı

Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL

Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL Giriş Homosistein iki farklı yolla metabolize olur Transsülfürasyon= homosistein sistatiyon (CBS) Remetilasyon=

Detaylı

EPİLEPSİLİ HASTAYA GEBELİK DÖNEMİNDE OBSTETRİK YAKLAŞIM

EPİLEPSİLİ HASTAYA GEBELİK DÖNEMİNDE OBSTETRİK YAKLAŞIM EPİLEPSİLİ HASTAYA GEBELİK DÖNEMİNDE OBSTETRİK YAKLAŞIM Prof. Dr. Hayri Ermiş İstanbul Tıp Fakültesi, Kadın Hast. Ve Doğum A.B.D. Perinatoloji B.D. Gebeliğin kriz sıklığına etkisi? Gebelerin 1/3 ünde kriz

Detaylı

Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi

Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH İç Hastalıkları Kliniği Diyabet hastası neden yatar? Kontrolsüz diyabet HbA1c: %16 Metformin DPP-4 inhibitörü

Detaylı

HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI

HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI Prof Dr Dilek Gogas Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma hastalıkları BD Hirsutizm - Hipertrikoz Hipertirokoz : Androjen etkisinde olmayan bölgelerde

Detaylı

Serbest Çalışma / Akademik Danışma Görüşme

Serbest Çalışma / Akademik Danışma Görüşme Dönem 3 Kurul 5 (ÜG ve Endokrin) 06.Şub.17 09.00-09.50 Böbrek Fizyolojisinin Temel Prensipleri Nefroloji Pazartesi 10.00-10.50 Böbrek Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi ve Böbrek Hastalıklarına Klinik

Detaylı

86. Doğum eylemi süresince fetal başın yaptığı eksternal rotasyon hareketi hangi aşamada gerçekleşir?

86. Doğum eylemi süresince fetal başın yaptığı eksternal rotasyon hareketi hangi aşamada gerçekleşir? 86. Doğum eylemi süresince fetal başın yaptığı eksternal rotasyon hareketi hangi aşamada gerçekleşir? A) Angajman B) Pelvik girimden geçiş C) Orta pelvise giriş D) Pelvik çıkım düzlemine giriş E) Omuz

Detaylı

Gebelerde Rubella (Kızamıkçık) Yrd.Doç.Dr.Çiğdem Kader

Gebelerde Rubella (Kızamıkçık) Yrd.Doç.Dr.Çiğdem Kader Gebelerde Rubella (Kızamıkçık) Yrd.Doç.Dr.Çiğdem Kader OLGU 1 İkinci çocuğuna hamile 35 yaşında kadın gebeliğinin 6. haftasında beş yaşındaki kız çocuğunun rubella infeksiyonu geçirdiğini öğreniyor. Küçük

Detaylı

Can AKAL, Sinem Ayşe DURU, Barış OLTEN. Danışman: Filiz YANIK ÖZET

Can AKAL, Sinem Ayşe DURU, Barış OLTEN. Danışman: Filiz YANIK ÖZET 50 GRAM GLUKOZ YÜKLEME TESTİ ANORMAL, 100 GRAM ORAL GLUKOZ TESTİ NORMAL OLAN GEBELERİN MATERNAL ÖZELLİKLER VE GEBELİK SONUÇLARI AÇISINDAN NORMAL GEBELER VE GESTASYONEL DİYABETİK HASTALAR İLE KARŞILAŞTIRILMASI

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem III - 6. Ders Kurulu. Endokrin Sistem. Eğitim Programı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem III - 6. Ders Kurulu. Endokrin Sistem. Eğitim Programı ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 Dönem III - 6. Ders Kurulu Endokrin Sistem Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü Dönem Koordinatörü Koordinatör Yardımcısı : Prof. Dr. E. Melih

Detaylı

Birinci Basamak Ovulasyon İndüksiyonu. Prof Dr. Ahmet Zeki Işık İzmir Medikalpark Hastanesi Tüp Bebek Ünitesi

Birinci Basamak Ovulasyon İndüksiyonu. Prof Dr. Ahmet Zeki Işık İzmir Medikalpark Hastanesi Tüp Bebek Ünitesi Birinci Basamak Ovulasyon İndüksiyonu Prof Dr. Ahmet Zeki Işık İzmir Medikalpark Hastanesi Tüp Bebek Ünitesi Anovulatuar hastalar İnfertilite şikayetiyle başvuran çiftlerin %20 sinde anovulasyon mevcuttur.

Detaylı

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ Kortizol süpresyon testi; ACTH süpresyon testi; Deksametazon süpresyon testi Hipotalamus ve hipofiz bezinin kortizole cevabını ölçen laboratuar testidir. Kortizol Hipotalamus

Detaylı

Gebelik ve Enfeksiyonlar. Prof.Dr. Levent GÖRENEK

Gebelik ve Enfeksiyonlar. Prof.Dr. Levent GÖRENEK Gebelik ve Enfeksiyonlar Prof.Dr. Levent GÖRENEK Olgulara Yaklaşım 2 1. TORCH grubu enfeksiyon etkenleri nelerdir? Toxoplasmosis Other (Sifiliz, Varicella zoster ) Rubella Cytomegalovirus Herpes simplex

Detaylı

Adolesan Polikistik Over Sendromu. Prof. Dr. Murat Sönmezer Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Adolesan Polikistik Over Sendromu. Prof. Dr. Murat Sönmezer Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adolesan Polikistik Over Sendromu Prof. Dr. Murat Sönmezer Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Polikistik Over Sendromu Tanısal farklılıklar Tanısal testler Tedavi Polikistik Over Sendromu Reprodüktif çağda

Detaylı

İLK TRİMESTERDE PROGESTERON. Dr. Tuncay Nas Gazi Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim

İLK TRİMESTERDE PROGESTERON. Dr. Tuncay Nas Gazi Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim İLK TRİMESTERDE PROGESTERON Dr. Tuncay Nas Gazi Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Progesteron Gebeliğin oluşumu ve devamında çok önemli bir hormondur Progestinler Progesteron (Progestan

Detaylı

Cinsel Gelişim Bozukluklarına Vakalarla Yaklaşım

Cinsel Gelişim Bozukluklarına Vakalarla Yaklaşım Cinsel Gelişim Bozukluklarına Vakalarla Yaklaşım Prof. Dr. Dr. Firdevs BAŞ Prof. Dr. Feyza DARENDELİLER Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi

Detaylı

Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar

Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar Prof. Dr. Lemi İbrahimoğlu İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Perinatoloji Bilim Dalı Gestasyonel Diyabetes

Detaylı

BÖBREKÜSTÜ BEZİ. Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ Biyokimya 1

BÖBREKÜSTÜ BEZİ. Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ Biyokimya 1 BÖBREKÜSTÜ BEZİ Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ 8.1.2013 Biyokimya 1 Yapı-Fonksiyon Böbreküstü bezi korteks (dış) ve medulla (iç) olmak üzere iki kısımdan oluşur. Korteks: glikokortikoid, mineralokortikoid ve

Detaylı

Gebelikte diyabet taraması. Prof. Dr. Yalçın Kimya

Gebelikte diyabet taraması. Prof. Dr. Yalçın Kimya Gebelikte diyabet taraması Prof. Dr. Yalçın Kimya Gestasyonel diyabet İlk defa gebelik sırasında saptanan diyabet Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care 2010;33(Suppl 1):S62 9.

Detaylı

PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY

PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.

Detaylı

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 1. GÜN 08.15-09.00 Pratik Ders Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinin Tanıtılması 09.15-10.00 Teorik Ders Jinekolojik Anamnez M. ÇOLAKOĞLU 10.15-11.00 Teorik Ders Jinekolojik Muayene Usulleri M. ÇOLAKOĞLU

Detaylı

KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ. Seri No. 6

KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ. Seri No. 6 KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ Seri No. 6 Hasta Rehberi Orta Kolaylıkta Okunabilir Rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi Seri No. 6 (Ağustos 2006 da güncellenmiştir) Bu broşür Reading Üniversitesi, Sağlık

Detaylı