A DS L LERDE GÖRÜLEN SHALLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "A DS L LERDE GÖRÜLEN SHALLER"

Transkript

1 itimi Etkinlikleri.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Yaz shalleri - Besin Zehirlenmeleri Sempozyumu 8-9 Haziran 1998, stanbul, s Sürekli T p E.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Komisyonu A DS L LERDE GÖRÜLEN SHALLER Prof. Dr. Y ld r m Aktu lu HIV enfeksiyonunun oluflturdu u klinik sendromlardan birisi de gastroentestinal sendromlard r (Tablo 1). Gastroentestinal sendromlar oluflturan çok say da belirti aras nda diyare ön planda gelmektedir. Diyarelerin boyutu, hastal n bulundu u evreye, diyarenin nedenine, hastan n ba fl kl k sistemlerinin gücüne ve yap lan sa alt ma göre, günde 1-2 kez ç kar lan yumuflak d flk dan, günde litreye ulaflabilen su gibi d flk ya kadar de iflebilmektedir. Tablo 1 A DS te görülen klinik sendromlar 1. Pulmoner sendrom 2. Gastroentestinal sendrom 3. Nörolojik sendrom 4. Hemotolojik sendrom 5. Mukokutanöz sendrom Kaza sonucu bulaflmalar ve seronegatif olduklar dönemden bafllayarak yüksek risk gruplar ndaki insanlar sürekli izleyen merkezler, A DS in 5 evrede geliflti ini saptam fllard r (Tablo 2). Bu evrelerin dördüncüsünü oluflturan A DS ile iliflkili kompleks (ARS) ve beflincisini oluflturan edinsel ba fl kl k yetersizli i sendromu (A DS) tablolar nda diyare en çok yak n lan semptomlar aras ndad r. Do ada HIV bulaflmas n n ard ndan A DS tablosunun kaç y l içinde geliflti i kesin olarak bilinmemekle birlikte, yüksek risk grubunda bulunanlar n veya HIV seropozitif kan veya kan ürünleri ald klar saptananlar n izlenmesi, bu konuda önemli bilgiler vermifltir. HIV seropozitif kan verilen çocuklarda bu sürenin ortalama 14 ay, eriflkinlerde ise 29 ay oldu u görülmüfltür. HIV seropozif hale gelen homoseksüellerde ortalama 36 ay, di er insanlarda ise 54 ay sonra A DS bafllamaktad r. 177

2 AKTU LU, Y Tablo 2 HIV enfeksiyonunun evreleri (Enkübasyon dönemi: 2-4 hafta) 1. evre: Akut primer HIV enfeksiyonu (Akut retroviral sendrom) 7-14 gün 2. evre: Belirtisiz seropozitiflik dönemi 6 ay-10 y l. Baz lar nda yaflam boyu. 3. evre: Kronik lenfadenopati sendromu 1-3 y l 4. evre: A DS ile iliflkili sendrom (ARS) 1-3 y l 5. evre: Edinsel ba fl kl k yetersizli i sendromu (A DS) 1-5 y l HIV bulaflmas nda rol oynayan en önemli iki yol, cinsel iliflki ve kan yoluyla bulaflmalard r (Tablo 3). Aktif ve pasif homoseksüeller ile damar içi ilaç kullanan ba ml lar, yüksek risk grubunun en büyük k sm n olufltururlar (Tablo 4). Tablo 3 HIV enfeksiyonunun bulaflma yollar HIV 1 Homoseksüel ve biseksüel iliflki (en s k) IV ilaç ba ml l Kan ve kan ürünü alma Perinatal bulaflma Heteroseksüel iliflki Di erleri HIV 2 Heteroseksüel iliflki (en s k) Homoseksüel iliflki Kan ve kün ürünleri al m IV ilaç ba ml l Perinatal bulaflma Di erleri Dünyada, yüksek risk gruplar ndaki insan say s milyon A DS olgular n n %94 ü yüksek risk gruplar nda bulunuyor. Tablo 4 HIV bulaflmas nda yüksek risk gruplar Aktif ve pasif homoseksüeller (1) V ilaç kullanan ba ml lar (2) Kan ve kan ürünü al c lar Haiti, Merkez ve Bat Afrika kökenliler Yüksek risk grubundakilerin cinsel eflleri HIV ile enfekte kad nlar n çocuklar 178

3 A DS L LERDE GÖRÜLEN SHALLER HIV bulaflan insanlar n %50-60 kadar hastal n ikinci evresinde (Tablo 2) kalmakta, %20 kadar beflinci evreye girmektedir. Bugünkü sa alt m olanaklar na göre, beflinci evreye hastalar n %40 birinci y lda, %40 ikinci y lda olmak üzere %100 ü 5 y l içinde ölmektedir. HIV enfeksiyonunda diyare, dördüncü (Tablo 5) ve beflinci (Tablo 6) evrelerin belirtileri aras ndad r. Tablo 5 HIV enfeksiyonunun 4. evre belirtileri (A DS le iliflkili sendrom, ARS) Atefl: 39 C nin üstünde Kilo kayb : 5 kilodan veya vücut a rl n n %10 undan fazla Diyare: Intermitan, yumuflaktan su gibiye kadar de iflen Yorgunluk: Çal flmay etkileyecek a rl kta Gece teri: Belirli bir nedeni yok F rsatç enfeksiyonlar: Seyrek, sa alt ma yan tlar iyi, yineleme az F rsatç tümörler: Seyrek Tablo 6 Edinsel ba fl kl k yetersizli i sendromu (A DS) Yorgunluk: A r, inatç, çal flmay engeller Dikkati çekecek kilo kayb : 5 kg dan veya vücut a rl n n %10 undan fazla Öksürük nefes darl : Pulmoner komplikasyon Gece terlemesi: Sürekli, belirli nedeni yok Diyare: De iflik a rl kta, sürekli, sa alt ma yan ts z F rsatç enfeksiyonlar: S k, sa alt ma yan tlar kötü, yinelemeleri s k F rsatç tümörler: Kaposi sarkomu, malign lenfomalar baflta MSS tutulmas belirtileri HIV bulaflan bireylerde virüsün CD4 molekülü tafl yan gözelere, özellikle CD4 pozitif lenfositlere (T4), monositlere, makrofajlara, endotel hücrelerine, deride Langerhans hücrelerine, merkez sinir sisteminde mikroglia hücrelerine, astrositlere girebildi i bilinmektedir, virüs bu hücrelerin tümünde ço almakta, yaln z T4 lenfositlere karfl sitopatik etki oluflturmakta, di er hücreleri ço almak ve yay lmak için rezervuar olarak kulanmaktad r. HIV in MSS nde nöronlara ve vücudun di er hücrelerine, örne in B lenfositlere girebildi i, bu hücrelerde ço ald ve sitopatik etki oluflturdu u henüz gösterilmemifltir. Ancak HIV de iflik dokularda hücre fonksiyonlar n 179

4 AKTU LU, Y etkilemekte, MSS nde A DS demans ile sonuçlanan diffüz progresif ansefalopatiye, enterositleri ve gastroentestinal sistemin otonom sinir sistemini tutarak, sa alt ma yan t vermesi güç olan diyarelere yol açabilmektedir. Gerek akut gerekse kronik diyarelerin a rl hastal n seyrine ve yap lan sa alt mlara göre de iflmektedir. HIV enfeksiyonun dördüncü ve beflinci evrelerine girmifl hastalarda görülen diyarelerin nedenleri çoktur (Tablo 7). Bunlar bakteri, virüs, mantar gibi mikrobik, protozoonlar gibi paraziter, kaposi sarkomu ve lenfoma gibi tümöral, otonom sinir siteminin tutulmas gibi nörolojik ve HIV enfeksiyonunun veya komplikasyonlar n n sa alt m için kullan lan ilaçlarda görüldü ü gibi, kimyasal nedenler olabilirler. Olgular n %50 ye yak n bir bölümünde ise etiyoloji ayd nlat lamamaktad r. Tablo 7 HIV enfeksiyonunda görülen diyarelerin nedenleri 1. Bakteri Salmonella (özellikle S.typhimurium) Shigella Campylobacter Mycobacterium avium intracellulare vb. 2. Virüsler Cytomegalovirüs Herpes simlex tip 2 HIV? Adenovirüs, Astrovirüs, calicivirüs (seyrek) 3. Mantarlar Candida Histoplasma capsulatum 4. Protozoonlar Cryptosporidium enteritidis Isospora belli Entamoeba histolytica Giardia lamblia Blastocystis hominis Microsporidium 5. Tümörler Kaposi sarkomu Lenfomalar 6. Otonom sinir sisteminin tutulmas G S i innerve eden otonom sinir sist. bozulmas 7. Yap lan sa alt mlar Antiviral ilaçlar Antimikrobik ilaçlar (C.difficile PMC i) 180

5 A DS L LERDE GÖRÜLEN SHALLER HIV enfeksiyonunun son evrelerinde görülen de iflik a rl ktaki diyareler, akut ve kronik olarak iki gruba ayr labilmektedir (Tablo 8). Akut diyareler genellikle Salmonella, Shigella, Campylobacter, E.histolytica ve G.lamblia enfeksiyonlar na ba l d r. Kronik diyarelerde rol oynayan etkenler ise, ço unluk, Mycobacterium avium intracellulare, Cytomegalovirus, Cryptosporidium enteritidis, Isospora belli, Microsporidium, kaposi sarkomunun gastroentestinal sistemi tutmas ve yine bu sistemi tutan lenfoma ve tümörlerden oluflmaktad r. Tablo 8 fiiddet ve sivesine göre HIV diyarelerinde etkenler Akut diyare Salmonella (özellikle S.typhimurium) Shigella Campylobacter E. histolytica G. lamblia C.difficile (antibiyotik sa alt m na ba l ) Kronik diyare Mycobacterium avium intracellulare Cytomegalovirüs Cryptosporidium enteritidis Isosporabelli Microsporidium Di er spesifik ajanlar HIV enfeksiyonu s ras nda hastalar, a zdan anüse kadar bütün gastroentestinal sistemin her bölümünün ayr ayr veya birlikte tutuldu unu gösteren belirti ve bulgular verebilirler. Bunlarda rol oynayan etkenler, mikrobik, paraziter, tümöral, flimik veya nöral nedenler olabilirler. Enterit, oldukça s k görülen bir tablodur. Amerika Birleflik Devletleri nde görülen hastalar n %50-60 kadar nda, Afrika da ve Haiti de görülen hastalar n ise %95 inde enterit saptanmakta, etkenler ise çok de iflik olmaktad r. HIV enfeksiyonuna ba l akut diyarelerde tutulma, ço unlukla ince barsaklardad r. Etyolojik ajan olarak bakteri ve parazitlerle daha s k karfl lafl lmaktad r. Bakteriler aras nda Salmonella, Shigella ve Campylobacter, protozoonlar aras nda da Entamoeba histolytica ve Giardia lamblia önde gelmektedir. Bunlar n bulaflma yollar de iflik olabilir ancak bir bölümünde bulaflma yolu ve flekli ortaya konamamaktad r. E.histolytica ve G.lamblia enfeksiyonu pasif homoseksüellerde normal insanlardan çok daha s k görülmektedir. Baz 181

6 AKTU LU, Y olgularda akut diyareye yol açan bakteriyel ajan yok edildi i halde diyare sürebilmekte, bu hastalarda HIV in do rudan barsak mukozas n veya otonom sinir sistemini tuttu undan söz edilmektedir. HIV enfeksiyonunun beflinci evresinde (Klasik A DS tablosu) ba fl kl k sistemindeki y k lma ilerledikçe bakterilere ba l enterit olgular nda yineleme ve bakteriyemi oluflma riski artmaktad r. Enterik bakteriyel patojenler, örne in Salmonella, Shigella ve Campylobacter ler kronik diyare yapmazlar ama, akut diyareleri sa alt ma karfl n uzun sürebilir. Özellikle Salmonella lara ba l akut diyareler s ras nda bakteriyemi geliflebilmekte, uzun antibiyotik sa alt m na karfl n bakteri d flk - dan yok edilememektedir. Salmonella typhimurium enfeksiyonu A DS li hastalarda normal insanlardan 20 kat fazla görülmektedir. Bu gibi hastalarda antibiyotik sa alt m n n sürekli supresyon yapacak flekilde sürdürülmesi gerekmektedir. Bu amaçla amoksisilin, siprofloksasin, trimetroprim+sulfametoksazol, 3. kuflak sefalosporinler ve kinolonlar gibi antimikrobik ilaçlardan yararlan lmaktad r. Yo un ve özgül antibiyotik sa alt m s ras nda artan, fliddetlenen diyare karfl s nda var olan etkene ba l diyarelerin yinelenmesinden önce, antibiyotik kullan m na ba l koliti (AAC) veya yine ayn nedenle geliflebilecek psödomembranöz koliti (PMC) düflünmek ve araflt rmak uygundur. HIV enfeksiyonunun son iki evresinde (Tablo 2) görülen kronik diyarelerin de de iflik mikrobik, paraziter, tümoral, nöral ve kimyasal nedenleri vard r. Bakteriler aras nda Mycobacterium avium intracellulare ile, virüsler aras nda Cytomegalovirus ile, protozoonlar aras nda Cryptosporidium enteritidis ve Isospora belli ile, tümörler aras nda gastroentestinal sistemi tutmufl Kaposi sarkomu ile daha s k karfl lafl lmaktad r. Kronik diyareye A DS li hastalar n %30-60 nda rastlan yor. Akut ve kronik diyare tablolar nda sulu d flk ç karma, sürekli olabilir ve h zla kilo kaybettirebilir. Bunun beklenen sonucu da malabsorpsiyon ve malnütrisyon tablolar n n geliflmesidir. Genellikle görülen, aral kl diyare (intermitan) fleklindedir. 1 aydan uzun süre intermitan veya devaml diyareler, kronik diyare olarak nitelendirilebilirler. Bunlarda s k rastlanan etiyolojik ajanlar Cryptosporidium enteritidis, Mycobacterium avium intracellulare veya Mycrosporidum lar olabilir. Genifl serilerde bunlar n, olgular n %15-40 nda sorumlu olduklar gösterilmifltir. Mycobacterium avium intracellulare, ince ve kal n barsak duvar n tutabilir. Kal nbarsak duvar n tuttu u zaman Whipple hastal ile kar fl kl k yaratabilir. Tan d flk da, biyopsi ile barsak duvar nda aside dirençli bakterilerin görülmesi ile konur. Etkili bir sa alt m yoktur. 182

7 A DS L LERDE GÖRÜLEN SHALLER Cytomegalovirus, sistemik enfeksiyon tablosu oluflturabilir. Gastroentestinal sistemde daha çok kal nbarsa tutar. A DS li hastalar n %5-10 kadar nda karfl lafl lmaktad r. Rektosigmoidoskopide görülen eritem, submüköz kanamalar, de iflik boyutlarda ülserler CMV enfeksiyonuna dikkat çeker. Biyopsi materyalinin histolojik incelenmesinde, vaskülit, nötrofil enfilatrasyonu ve destrüktif de iflikliklerle karfl lafl l r. Tan, endotel gözeleri içinde, patognomik Owl s eye enklüzyon cisimciklerinin görülmesi ile konmaktad r. Retina muayenesi, tan y do rulamada yard mc olabilir. Kesin sa alt m yoktur. Gancylovir (10 mg/kg/gün 2 eflit doza bölerek) olgular n %75 inde yarar sa lamaktad r. Cryptosporidium enteritidis: Hayvansal bir parazittir; daha çok büyükbafl hayvanlarda bulunur. Normal insanlarda s n rl, hafif diyare yapabilir. ARC ve A DS olgular nda aylarca sürebilen, 15 1/ gün gibi büyük hacimlere ulaflabilen, malabsorpsiyon ve malnütrisyon tablolar na yolaçabilen su gibi diyareler yap labilir. Hastalar n %10 kadar nda safra yollar da tutabilir; bu tutulman n belirti ve bulgular saptanabilir. ABD nde A DS li hastalar n %4 ünde görülen Cryptosporidium enfeksiyonu, Haitili ve Afrikal A DS hastalar nda %50 ye ulaflmaktad r. Tan, k rm z ya boyanan aside dirençli ookistlerin d flk da saptanmas ile konur. Barsak dokusundan yap lan biyopsiler, ince barsaktaki tutulman n fokal oluflu nedeniyle tan ya yard mc olmayabilir. Etkili sa alt m yoktur. A r diyareli hastalarda IV spiramycin, hafif diyareli hastalarda ise oral spiramycin ve diclazuril ile denemeler yap lmaktad r. Isospora belli: Bu da aside dirençli koksidiyan parazitlerden birisidir. A DS li hastalarda a r diyarelere yol açabilir. Cryptosporidium dan farkl olarak yay lma e ilimi gösterir ancak sa alt ma yan t iyidir. Özgül ilac trimetoprim+sulfametoksazol dür. S k relaps gösterdi i için bu ilaçla sürekli supresyon yap lmas n önerenler vard r. Baz yazarlar, haftada 3 gün, günde 1 tablet TMP+SMX veya haftada bir gün, günde 1 tablet fansidar (pyrimethamine+sulfadoxine) verilmesini, sürekli supresyon için yeterli bulmaktad rlar. TMP+SMX a afl r duyarl l k gösteren hastalara furazolidone ve nitrofurantoin sa alt m yap lmas da iyi sonuç vermektedir. Kaposi sarkomu: A DS li hastalar n %75 inde Kaposi sarkomu gastroentestinal sistemi tutmakta ancak ço unlukla belirti ve bulgu oluflturmamaktad r. Hastalar n bir k sm nda ise kronik diyare yapabildi i gösterilmifltir. Spesifik etyolojik ajanlara ba l olmayan diyareler: ARC ve A DS olgular ndaki diyarelerin %30-50 kadar nda etyolojik ajan gösterilememektedir. 183

8 AKTU LU, Y Bunlar n incebarsak biyopsilerinde villus atrofisi, kripta hiperplazisi ve intraepitelyal lenfosit enfiltrasyonu gibi özgül olmayan histolojik bulgular saptanmamaktad r. Bu olgulardan HIV, Microsporidium ve di er virüslerin sorumlu olabilecekleri de düflünülmektedir. ARC ve A DS li hastalarda görülen ve etyolojisinde de iflik etkenlerin rol oynad de iflik a rl ktaki diyareler klinikte abdominal a r ve kramplarla gidebilirler. Daha çok incebarsa n tutuldu u durumlarda hastada su gibi, az say da ve genifl hacimli diyareye kusma ve kilo kayb da efllik edebilmektedir. Baz hastalarda kolitis ön planda olabilir; bunlarda alt kadranda kramp gibi a r, s k, az miktarda, kan ve mukus içerebilen diyare dikkati çeker. Hastalar n bir bölümünde ise barsaklar n tümü tutulmaktad r (penenteritis). Yap lacak sa alt mlar n hemen hemen tümü semptomlara ve ilave etkenlere yöneliktir. Hastal n temelini oluflturan HIV enfeksionu ve buna ba l edinsel ba- fl kl k yetersizli ini kesin bir biçimde sa altacak bir yöntem henüz gelifltirilmemifltir. KAYNAKLAR 1. Reese RE, Betts RF: A practical approach to infectious diseases Third ed., 1991, s Braude: Infectious diseases and medical microbiology 2nd ed., 1986, s Weathera DJ, Ledingham JGG and Warrell DA (eds): Oxfort Textbook of Medicine. Third et., 1996, s Stein HJ (ed): Internal Medicine Fourth ed., 1998 s. 5. Warren KS, Mahmoud AAF: Tropical and Geographical Medicine. Second ed., 1990, s Mandell, Douglas and Bennett: Principle and practice of infectious Diseases. Fourth ed., 1995, s Rakel RE: Conn s Current Therapy. 50th ed., 1998, s Bannister BA, Begg NT, Gillespie SH: nfectious Disease, 1996 s Gorbach Bartlett, Blaclow: Infectious Diseases, 1992, s Fauci, Braunwald, Isselbacher (eds): Harrison s Principles of Internal Medicine. 14th ed. 1998, s Wyngaarden, Smith, Bennett (eds): Cecil Textbook of Medicine, s

HIV -Diğer Paraziter ENFEKSİYONLAR

HIV -Diğer Paraziter ENFEKSİYONLAR HIV -Diğer Paraziter ENFEKSİYONLAR Doç. Dr. Recep TEKİN D.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. 1 ParaziterEnfeksiyonlar (PE) HIV ilişkili PE insidansı, immünyetmezliğin derecesi ve

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde

Detaylı

Hepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.

Hepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla

Detaylı

UZM. DR. SALİH MAÇİN Şırnak Devlet Hastanesi

UZM. DR. SALİH MAÇİN Şırnak Devlet Hastanesi UZM. DR. SALİH MAÇİN Şırnak Devlet Hastanesi Kronik ishalli pediatrik hastalarda saptanan paraziter etkenler Salih Maçin 1, Filiz Kaya 2, Deniz Çağdaş 3, Hayriye Hızarcıoğlu Gülşen 3, İnci Nur Saltık Temizel

Detaylı

Pnömokokal hastal klar

Pnömokokal hastal klar Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar

Detaylı

Akut ishal: ani başlar ve kısa sürer, Kronik ishal: birkaç günden uzun sürer, Tekrarlayan ishal: aralıklı olarak iyileşip tekrarlayan ishaldir.

Akut ishal: ani başlar ve kısa sürer, Kronik ishal: birkaç günden uzun sürer, Tekrarlayan ishal: aralıklı olarak iyileşip tekrarlayan ishaldir. İSHAL Diare; Enterit; Bir gün içinde üç den fazla sulu yumuşak dışkılama ya ishal denir. Vücuttan su ve tuz kaybı olur. İshal; bebekler, çocuklar ve yaşlılar için çok tehlikeli ve ölümcül olabilir. İshaller:

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

Azospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir?

Azospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir? Azospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir? Azospermi, al nan meni örne inde hiçbir sperm hücresinin bulunmamas d r. Azospermi sorunu iki ba l kta incelenmektedir; T kan kl a ba l olan ve

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. KULLANMA TALİMATI KONTİL çiğneme tableti Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum siklamat, povidon K-30, sukroz,

Detaylı

A DS AfiISI ÇALIfiMALARI

A DS AfiISI ÇALIfiMALARI .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Çocuk ve Eriflkinde Ba fl klama (Afl lama ve mmunglobulin Kullan m ) Sempozyumu 7-8 May s 1998, stanbul, s. 77-82 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri

Detaylı

AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 GASTROENTERİTLER Gastroenterit (g.e) gastrointestinal kanalın herhangi bir bölümünün inflamasyonudur

Detaylı

HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi

HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi Uzm. Dr. Sinem AKKAYA IŞIK Sultan Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi AIDS CMV; nadir ölümcül İlk vaka 1983 Etkili ART sıklık azalmakta, tedavi şansı

Detaylı

İMMÜN SİSTEM HASTALIKLARI VE BAKIMI. Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge ARALIK 2016

İMMÜN SİSTEM HASTALIKLARI VE BAKIMI. Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge ARALIK 2016 İMMÜN SİSTEM HASTALIKLARI VE BAKIMI Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge ARALIK 2016 İmmünite ile allerji arasında yakın bir ilişki vardır. İmmünite antikorlarla vücudu korumak, Allerji ise, antikorlarla

Detaylı

AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)

AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) 1 GÜNDEM Tanım Epidemiyoloji (Hastalığın Yayılımı) Mücadele Soru-Cevap 2 Afrika Hastalığı Nedir? Sivrisinek, kene ve sokucu sineklerle

Detaylı

Ders Yılı Dönem-III Enfeksiyon Hastalıkları Ders Kurulu

Ders Yılı Dönem-III Enfeksiyon Hastalıkları Ders Kurulu 08 09 Ders Yılı Dönem-III Enfeksiyon Hastalıkları Ders Kurulu 0.09.08-08.0.08 08 09 Ders Yılı Dönem-III Enfeksiyon Hastalıkları Ders Kurulu 0.09.08-08.0.08 Dersler Teorik Pratik Toplam Tıbbi Mikrobiyoloji

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

BALIK YAĞI MI BALIK MI? BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda

Detaylı

Dr Sibel Bolukçu. Bezmialem Vakıf Üniversitesi

Dr Sibel Bolukçu. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Dr Sibel Bolukçu Bezmialem Vakıf Üniversitesi MÇ 23 y, erkek Satış temsilcisi Bekar Fatih te yaşıyor Şikayet (23.9.14) İshal* Bulantı-kusma Ateş* Halsizlik* Gece terlemesi Sarılık Öykü Yaklaşık 3 hafta

Detaylı

Is Büzüflmeli Ürünler 3

Is Büzüflmeli Ürünler 3 Is Büzüflmeli Ürünler 3 3.1 CTW-602 2:1 Is ile Daralan Makaron...20 3.2 HSR 2:1 Renkli Is ile Daralan Makaron...21 3.3 MDT-A Is ile Daralan Yap flkanl Hortum...22 3.4 HDT-A Is le Daralan Yap flkanl Hortum...23

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

Antibiyotik sonrası ishale en sık neden olan antibiyotikler

Antibiyotik sonrası ishale en sık neden olan antibiyotikler Antibiyotik sonrası ishale en sık neden olan antibiyotikler İlk önce klindamisin kullanımı sonrasında tanımlanmış Birçok antibiyotik bu tabloya neden olabilir En sık neden olanlar Klindamisin, Sefalosporinler,

Detaylı

HIV/AIDS HASTALI INDA SON GEL fimeler

HIV/AIDS HASTALI INDA SON GEL fimeler /AIDS HASTALI INDA SON GEL fimeler Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) /AIDS hastal sadece eriflkinleri de il, bebek, çocuk, genç, yafll demeden rk, cinsiyet,

Detaylı

Prof.Dr.Ali Öner İstanbul Tıp Fakültesi Parazitoloji Bilim Dalı

Prof.Dr.Ali Öner İstanbul Tıp Fakültesi Parazitoloji Bilim Dalı Prof.Dr.Ali Öner İstanbul Tıp Fakültesi Parazitoloji Bilim Dalı Son yıllarda, immün sistemi baskılanmış kişilerde ve erkek homoseksüellerde enterik parazitozların arttığı gözlenmektedir. Mukozanın immünolojik

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 0 0DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU 0.09.0 09.0.0 Dersler Teorik Pratik Toplam Tıbbi Mikrobiyoloji 9 Tıbbi Farmakoloji --- Patoloji --- Enfeksiyon

Detaylı

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri

Detaylı

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan

Detaylı

SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON

SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON Ali ŞENGÜL MEDICALPARK ANTALYA HASTANE KOMPLEKSİ İMMÜNOLOJİ BÖLÜMÜ Organ nakli umudu Beklenen Başarılı Operasyonlar Hayaller ve Komplikasyonlar?

Detaylı

Tarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname Teknik Alan KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Buluş, kronik yorgunluk sendromunun tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ

VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Koray Ergünay MD PhD Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji Ünitesi Viral Enfeksiyonlar... Klinik

Detaylı

Çocuk ve Tüberküloz (Verem)

Çocuk ve Tüberküloz (Verem) TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuk ve Tüberküloz (Verem) Pediyatrik Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu TÜRK TORAKS DERNE E T M K TAPLARI SER S Türk Toraks Derne i yay n d r Türk Toraks Derne

Detaylı

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu

Detaylı

KULLANMA TALİMATI HEKSA DERİ MERHEMİ. Deriye lokal olarak uygulanır. Etkin madde:

KULLANMA TALİMATI HEKSA DERİ MERHEMİ. Deriye lokal olarak uygulanır. Etkin madde: KULLANMA TALİMATI HEKSA DERİ MERHEMİ Deriye lokal olarak uygulanır. Etkin madde: Her 1 gram merhemde 30 mg oksitetrasiklin e eşdeğer oksitetrasiklin hidroklorür ve 10.000 ünite polimiksin B ye eşdeğer

Detaylı

Viral gastroenteritlere bağlı salgınlar Türkiye ve Dünyada Güncel Durum

Viral gastroenteritlere bağlı salgınlar Türkiye ve Dünyada Güncel Durum Viral gastroenteritlere bağlı salgınlar Türkiye ve Dünyada Güncel Durum Dr.Gülay KORUKLUOĞLU Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tanımlar Salgın Belirli bir yer (veya populasyonda) ve zamanda, beklenenin üzerinde

Detaylı

HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili

Detaylı

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler:

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler: LÖKOSİT WBC; White Blood Cell,; Akyuvar Lökositler kanın beyaz hücreleridir ve vücudun savunmasında görev alırlar. Lökositler kemik iliğinde yapılır ve kan yoluyla bütün dokulara ulaşır vücudumuzu mikrop

Detaylı

Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210

Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 KONU İLGİ Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Besleme TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR

Detaylı

Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m

Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Çocuklarda Ak lc Antibiyotik Kullan m Sempozyum Dizisi No: 33 Aral k 2002; s. 35-39 Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m Prof. Dr. Necla

Detaylı

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı

HIV İnfeksiyonunda Gastrointestinal Sistem Tutulumu ve Tedavi Yaklaşımı. Doç. Dr. Şükran Köse S. B. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi

HIV İnfeksiyonunda Gastrointestinal Sistem Tutulumu ve Tedavi Yaklaşımı. Doç. Dr. Şükran Köse S. B. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi HIV İnfeksiyonunda Gastrointestinal Sistem Tutulumu ve Tedavi Yaklaşımı Doç. Dr. Şükran Köse S. B. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi HIV (Human Immundeficiency Virus) İnfeksiyonu bağışıklık sisteminin

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a

Detaylı

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim 3.2 Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim Zihinden Toplayal m ve Ç karal m 1. Afla da verilen ifllemleri zihinden yaparak ifllem sonuçlar n yaz n z. 50 YKr + 900 YKr = 300 + 300 = 998 100

Detaylı

CO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER

CO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER CO RAFYA TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER ÖRNEK 1 : 1990 nüfus say m na göre nüfus yo unluklar Türkiye ortalamas n n alt nda olan afla daki illerin hangisinde, nüfus yo unlu unun azl yüzey flekillerinin

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI CASODEX 150 mg film tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: 150 mg bikalutamid Yardımcı maddeler: Laktoz monohidrat, magnezyum stearat, polividon, sodyum nişasta glikolat, hipromelloz,

Detaylı

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar

Detaylı

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 0 0 DERS YILI DÖNEM III ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU 0.09.0.0.0 Dersler Teorik Pratik Toplam Tıbbi Mikrobiyoloji 9 Tıbbi Farmakoloji --- Patoloji --- Hastalıkları

Detaylı

CO RAFYA AKARSULAR. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir.

CO RAFYA AKARSULAR. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir. CO RAFYA AKARSULAR ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir. K ÖRNEK 2 : Bir nehrin deltas ndan, on y ll k bir biriktirme kesiti al narak incelenmifltir. Bu inceleme sonucunda

Detaylı

6 MADDE VE ÖZELL KLER

6 MADDE VE ÖZELL KLER 6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir

Detaylı

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir Mycobacterium Mycobacteriaceae ailesi üyeleri uzun, ince, çomak şekilli, hareketsiz bakterilerdir. Özel ayırt edici boyalarla bir kez boyandıklarında seyreltik asitlerle boyayı vermemeleri yani dekolorize

Detaylı

TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN

TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA Dr. Kemalettin ÖZDEN Bulaş yolları Deri ve mukozal yol: İnfekte kene veya sinek gibi vektörlerin ısırmasıyla veya infekte hayvan dokuları, hayvan çıkartılarıyla (idrar, dışkı

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir. KULLANMA TALİMATI ASİST 1200 mg toz içeren saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir. Bu ilacı

Detaylı

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm) 3. KANAL KONSTRÜKS YONU Türk Standart ve fiartnamelerinde kanal konstrüksiyonu üzerinde fazla durulmam flt r. Bay nd rl k Bakanl fiartnamesine göre, bas nç s - n fland rmas na ve takviye durumuna bak lmaks

Detaylı

Şeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri

Şeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri ÖNEMLİ! İlaçlarınızı düzenli kullanmanız çok önemlidir. Kilonuza dikkat ediniz. Ani bir kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) durumuna karşı yanınızda her zaman birkaç adet şeker bulundurunuz. Mutlaka egzersiz

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU. Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU. Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu Endodonti Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Eğitim Müfredatı 2011 Ankara 1 TUK Endodonti

Detaylı

Fevzi Pafla Cad. Dr. Bar fl Ayd n. Virgül (,) 2. Baz k saltmalar n sonuna konur.

Fevzi Pafla Cad. Dr. Bar fl Ayd n. Virgül (,) 2. Baz k saltmalar n sonuna konur. 2. Baz k saltmalar n sonuna konur. Dr. Bar fl Ayd n Fevzi Pafla Cad. 3. Say lardan sonra s ra bildirmek için konur. Sonucu ilân ediyorum: 1. Ali, 2. Kemal, 3. Can oldu. Hepsini tebrik ederim. Virgül (,)

Detaylı

Fen ve Teknoloji VÜCUDUMUZDAK S STEMLER Ünite 1

Fen ve Teknoloji VÜCUDUMUZDAK S STEMLER Ünite 1 BOfiALTIM S STEM Besinlerin hücrelerimizde kullan lmas sonucu karbondioksit, amonyak, üre, ürik asit, madensel tuz gibi vücut için zararl maddeler oluflur. Bu zararl maddelerin vücuttan uzaklaflt r lmas

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM)

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) Ne zaman etkendir? Duyarlılık testleri ne zaman ve nasıl yapılmalıdır? Nasıl tedavi edilmelidir? TDM NE ZAMAN ETKENDİR? Şebeke suyundan, topraktan, doğal sulardan,

Detaylı

Genetik Tanı ve Hücre Tedavi Hizmetlerinde İnovasyon

Genetik Tanı ve Hücre Tedavi Hizmetlerinde İnovasyon Genetik Tanı ve Hücre Tedavi Hizmetlerinde İnovasyon Fikirden Faturaya.. Ürün inovasyonu: pazarda bulunanlardan farklı mamul maddeler Servis inovasyonu: Farklı hizmetlerin yaratılması veya varolan servislerin

Detaylı

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

VİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013

VİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 VİRAL GASTROENTERİTLER Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 Viral gastroenteritler Her yıl yeni enterik viruslar izole edilmektedir. Her yıl 2.2. milyon insan AGE nedeni ile ölmektedir Rotaviruslar < 2 çocuklarda

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Canlının en küçük birimi Hücre 1665 yılında ilk olarak İngiliz bilim adamı Robert Hooke şişe mantarından kesit alıp mikroskopta

Detaylı

YGS Soru Bankas MATEMAT K Temel Kavramlar

YGS Soru Bankas MATEMAT K Temel Kavramlar 9. 7 = 3.3.3, 07 = 3.3.3 007 = 3.3.3, 0007 = 3.3.3,... Yukar daki örüntüye göre, afla daki say lar n hangisi 81'in kat d r? A) 00 007 B) 0 000 007 C) 000 000 007 D) 00 000 000 007 13. Ard fl k 5 pozitif

Detaylı

300 yılı aşkın uzmanlığımızla bugün olduğu gibi yarın da yanınızdayız. PLAN 113 YATIRIM FONLARI TANITIM KILAVUZU

300 yılı aşkın uzmanlığımızla bugün olduğu gibi yarın da yanınızdayız. PLAN 113 YATIRIM FONLARI TANITIM KILAVUZU 300 yılı aşkın uzmanlığımızla bugün olduğu gibi yarın da yanınızdayız. PLAN 113 YATIRIM LARI TANITIM KILAVUZU AVIVASA EMEKL L K VE HAYAT A.fi. GEL R AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKL L K YATIRIM U Genifl

Detaylı

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma) .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil

Detaylı

7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye GÜNAYDIN

7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye GÜNAYDIN 7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye GÜNAYDIN SENDROMİK YAKLAŞIM NEDİR? DR.GÜLAY KORUKLUO LU HALK SA LI I GENEL MÜDÜRLÜ Ü ULUSAL VİROLOJİ REFERANS LABORATUVARI 7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye Sendrom; belirli

Detaylı

KULLANMA TALİMATI FERICOSE

KULLANMA TALİMATI FERICOSE KULLANMA TALİMATI FERICOSE 100mg/5ml İ.V. Enjeksiyonluk Çözelti İçeren Ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 100 mg (20 mg/ml) elementer demire eşdeğer 2700 mg demir hidroksit

Detaylı

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN SAYLAR Do al Say lar Parças ve fl n 6. SNF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YLLK PLAN Süre/ KAZANMLAR Ders AÇKLAMALAR 1. Do al say larla ifllemler yapmay gerektiren problemleri çözer ve kurar. Do al say

Detaylı

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

Farkl alanlarda çal flmalar n sürdüren firmam z n bafll ca faaliyet alanlar ;

Farkl alanlarda çal flmalar n sürdüren firmam z n bafll ca faaliyet alanlar ; FARK n zolsun Bir DPAK Prestij Torbalar DPAK File Torbalar DPAK Bantl Torbalar Etiketler Etiketli Çuvallar Rulo Etiketler Üzüm Torbalar Sebze Torbalar Koliler Tüp File ve Extrude File çeflitleri Hakk m

Detaylı

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI RAPOR BÜLTENİ İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI Tarih: 10/09/2015 Sayı : 8 Dünya Lenfoma Farkındalık Günü 15 Eylül 2015 Hazırlayan Neşet SAKARYA Birkaç dakikanızı ayırarak ülkemizde 2011

Detaylı

KULLANMA TALİMATI SOMATOSTATİN EUMEDICA 250 µg i.v. İnfüzyon için Liyofilize Toz içeren Flakon Damardan uygulanır. Etkin madde: Her flakonda etkin madde olarak, 250 µg somatostatine eşdeğer miktarda hidratlanmış

Detaylı

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin

Detaylı

Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count

Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count TAM KAN SAYIMI Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count Tam kan sayımı kanı oluşturan hücrelerin sayılmasıdır, bir çok hastalık için çok değerli bilgiler sunar. Test venöz kandan yapılır. Günümüzde

Detaylı

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI. LACDIGEST 2250 u/tab Çiğneme Tableti 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI. LACDIGEST 2250 u/tab Çiğneme Tableti 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ LACDIGEST 2250 u/tab Çiğneme Tableti 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 2250 ünite tilaktaz içerir. Yardımcı maddeler:

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme 1.0. Girifl 1.1. Bu K lavuz Notunun amac ; Uluslararas De erleme Standartlar Komitesine (UDSK) üye tüm ülkelerde,

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9. Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9. Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9 Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi 1.0 Girifl 1.1 ndirgenmifl nakit ak fl ( NA)

Detaylı

Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı

Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı 1 GİRİŞ: İshal tüm dünyada, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır Akut ishal, özellikle çocuk ve yaşlı hastalarda önemli

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI AMBREKS PEDİATRİK şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 5 ml (1 ölçek) şurup solüsyonu, 15 mg ambroksol HCl içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol % 70 solüsyonu, metil paraben, propil paraben,

Detaylı

K MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 :

K MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : K MYA K MYASAL TEPK MELER VE ESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : ÖRNEK : X ile Y tepkimeye girdi inde yaln z X Y oluflturmaktad r. Tepkimenin bafllang c nda 0, mol X ve 0, mol Y al nm flt r. Bu tepkimede X ve Y ten

Detaylı

S-1 Silikon Tabanl k 3/4. S-2 Silikon Tabanl k 4/4 nce. Silikon Ürünler. S-3 Silikon Tabanl k 4/4 Mavi Noktal

S-1 Silikon Tabanl k 3/4. S-2 Silikon Tabanl k 4/4 nce. Silikon Ürünler. S-3 Silikon Tabanl k 4/4 Mavi Noktal S-1 Silikon Tabanl k 3/4 Yüksek kaliteli silikondan üretilen 3/4 tabanl k ark takviyesi destekli olup fazla ayakta kalan kifliler ve a r l ayaklar için ayakkab içine kolayl kla tak lmas için yar m tabanl

Detaylı

Elma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora)

Elma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora) Elma, armut ve ayva gibi yumuşak çekirdekliler ile diğer bazı kimi sert çekirdekliler konukçusudur. Asıl zararı yumuşak çekirdeklilerde olu hastalık özellikle elma ve armutta şiddetli zararlara neden olmaktadır.

Detaylı

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor. Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları

Detaylı

Yuva çocuklarında enfeksiyonun engellenmesinde hangi faktörler önemlidir?

Yuva çocuklarında enfeksiyonun engellenmesinde hangi faktörler önemlidir? Yuvalarda insanlar arasında çok yakın temas vardır ve enfeksiyöz ajanlar daha kolay yayılır. Bulaşıcı hastalıkların yayılımını engellemek için önerilen politika ve işlemler hem evde, hem de yuvada dikkatli

Detaylı

X +5 iyonunda; n = p + 1 eflitli i vard r. ATOM VE PER YOD K CETVEL ÖRNEK 15: ÖRNEK 16:

X +5 iyonunda; n = p + 1 eflitli i vard r. ATOM VE PER YOD K CETVEL ÖRNEK 15: ÖRNEK 16: A ÖRNEK 15: I. X +5 iyonunun proton say s, nötron say s ndan 1 eksiktir II. 14 Y 2 iyonunun elektron say s, X +5 iyonunun elektron say s ndan 6 fazlad r Buna göre X elementinin izotopunun atom ve kütle

Detaylı

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III DERS YILI DOKU ZEDELENMESİ, ENFEKSİYON VE HALK SAĞLIĞI DERS KURULU

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III DERS YILI DOKU ZEDELENMESİ, ENFEKSİYON VE HALK SAĞLIĞI DERS KURULU KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III 2015-2016 DERS YILI DOKU ZEDELENMESİ, ENFEKSİYON VE DERS KURULU DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Mikrobiyoloji 30 14 44 Halk Sağlığı 30 14 44 Patoloji 23 14 37 Farmakoloji

Detaylı

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir?    Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir? İş Sağlığı İş sağlığı denilince, üretimi ve işyerini içine alan bir kavram düşünülmelidir. İşyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı yoksa işçilerin sağlığından söz edilemez. İş Sağlığı nedir? Bütün çalışanların

Detaylı

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları

Detaylı

5. MEKAN K TES SAT S TEM N N Y

5. MEKAN K TES SAT S TEM N N Y Bir binan n s t lmas veya so utulmas için harcanan enerjinin azalt lmas nda, mekanik tesisat yal t m n n önemi, göz ard edilemeyecek kadar büyüktür. Özellikle binalar n s tma ve so utma tesisatlar n n,

Detaylı

Uzm. Dr. Bora ÇEKMEN. Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İstanbul İli Beyoğlu Kamu Hastaneler Birliği Sağlık Bilimleri Üniversitesi

Uzm. Dr. Bora ÇEKMEN. Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İstanbul İli Beyoğlu Kamu Hastaneler Birliği Sağlık Bilimleri Üniversitesi Uzm. Dr. Bora ÇEKMEN Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İstanbul İli Beyoğlu Kamu Hastaneler Birliği Sağlık Bilimleri Üniversitesi İlaç Kullanımı DSÖ nün tahminlerine göre ilaçların %50 sinden fazlası

Detaylı