Nötr Topraklama Dirençleri Yol verme ve Frenleme Dirençleri Harmonik Filtre Dirençleri Yük Setleri

Transkript

1 Nötr Topraklama Dirençleri Yol verme ve Frenleme Dirençleri Harmonik Filtre Dirençleri Yük Setleri an Aktif Group Company

2 Orta gerilim Hücreleri, Anahtarlama elemanları ve Köşklerde standartlardan fazlası için yüksek kaliteli ve çevreye duyarlı Aktif markasıdır. Kompanzasyon, Harmonik Filtre, Direnç, İzole güç, Senkronizasyon ve Otomasyon panoları için yüksek kaliteli ve çevreye duyarlı Aktif markasıdır. Ölçme, Koruma, Faturalama ve Enerji yönetimi yazılımları için kullanılan kayıtlı Aktif markasıdır Ölçme, Koruma, Kontrol ve Kompanzasyon ürünleri için kullanılan yüksek kaliteli, uzun ömürlü ve çevreye duyarlı Aktif markasıdır. Yüksek kalitesi ile benzerlerinden bir adım önde olan ürünlerde kullanılmıştır Enerji sürekliliği ve ölçülebilir enerji tasarruf ürünlerini simgeler Akıllı kontrol mantığına sahip ürünlere uygulanmıştır Zor işlerin basitleştirildiği kolay kullanılan ürünleri ifade eder Çevreye ve geleceğimize saygılı yeşil ürünleri ifade eder 2

3 TEKNİK BİLGİLER A 1 Elektriksel özellikler 5 A 2 Termodinamik özellikler 6 TİPLER VE UYGULAMALAR B 1 Nötr topraklama dirençleri 9 B 2 Yol verme, Frenleme ve Deşarj dirençleri 10 B 3 Harmonik Filtre Dirençleri 11 B 4 Yük Setleri 12 3

4 4 Teknik Bilgiler

5 A Dirençler Teknik Bilgiler Elektriksel enerji Termik enerji A 1 Elektriksel Özellikler Dirençler R kadar rezistansın bileşiminden oluşacak şekilde dizayn edilmiş olup, aşağıdaki denklemde görüldüğü gibi akım ve gerilim ile ilişkilidir V = R. I I R v Eğer direncin sabit olduğu düşünülürse gerilim düştüğünde akım da düşeceği anlamına gelir. Diğer yandan, devreye gerilim uygulanırsa direnç akım akşını sınırlar. Aynı zamanda direnç elektrik devresinden sabit bir enerji çeker. P = V. I = R. I 2 Ve sıcaklığa dönüştürür. Sıcaklığın yayılımı direncin rezistansı ile doğru orantılıdır. Rezistans, aktif elemanların fiziksel yapısıyla aşağıdaki denklemdeki şekilde ilişkilidir R = p l / S p materyalin fiziksel direnç özelliği l direncin boyu S direncin kesiti Direnç bu parametrelerden oluşmaktadır. Unutulmaması gerekir ki, rezistans direnç ile eşanlamlı değildir. Reosta dirençten oluşmaktadır ve böylece rezistans akımın kesilmesine gerek kalmadan rezistans değerinin değiştirilmesine yarar. 5 an Aktif Group Company

6 Dirençler Teknik Bilgiler A Direnç Sıcaklığı A 2 Termo Dinamik Özellikler Sıcaklık [ o C] q p -q a Elektrik enerjisi, direnç tarafından absorbe edildikten sonar sıcaklığa dönüştürülür. Bu sıcaklık, direnç tarafından çevreye yayılmakta ve tutulurken ısınmaya sebep olmaktadır. Termal değişikliği aşağıdaki denklemle yaklaşık olarak tanımlayabiliriz Zaman [s] Direncin sabit güç ile artış eğrisi P = Cth dq / dt + q 1 / Rth P direncin absorbe ettiği elektrik enerjisi q direnç yüzeyi ve yakın çevre arasındaki sıcaklık farkı. Cth aktif materyalin termal kapasitesi. Diğer bir deyişle, materyalin ısıyı tutma kapasitesi diyebiliriz. Bu kapasite kütle ile formülde de görüldüğü üzere orantılıdır. M kütle ve cp ise spesifik sıcaklıktır. Rth direncin termal rezistansıdır. Bu değer direncin sıcaklığı çevreye yayma kapasitesine göre değişir. Bu değer, aktif yüzey alanı ile formülde görüldüğü gibi ters orantılıdır: Rth=1/(a S). Burada a termal değişim katsayısı ve S yayılım yüzeyidir. Termal değişim denklemi ile aşağıdaki sonuca ulaşılır: qp-qa = P.Rth.(1 - e -t/(c Rth) ) Burada qp aktif elemanının sıcaklığı ve qa çevre sıcaklığı ve bu denklemin grafiği de yandaki şekildedir. Primer izolasyon seviyesi JF elemanı Direncin termal değişimi kütlesi (Cth) ve dış yüzeyi (Rth) ile doğrudan bağlantılıdır. Direnç dizayn edilirken bu iki parametre çalışma döngüsü de düşünülerek dikkatli bir şekilde göz önünde bulundurulmalıdır. Dirence sabit güç uygulandığında, yayılım özelliği üstün tutulmalıdır ki, böylece sıcaklık nominal değere ulaştığında ve sonrasında sabitlendiğinde, buna karşın direncin yüzeyinin büyük ancak ağır olmaması gerekmektedir. Diğer yandan, eğer direnç yük pikleri ve yüksüz periyotlara sahip bir çalışma döngüsünde çalıştırılacaksa, sıcaklık tutuculuğu göz önünde bulundurulmalıdır. Bu durumda direnç daha ağır olmalıdır. Ayrıca, hava sıcaklığı direncin yüzeyi ile çevre sıcaklığının değişiminde çok etkilidir. Diğer bir deyişle, asıl sıcaklık düşümü çevre ve aktif eleman arasında olur. Daha fazla sıcaklık ise dirençten çevreye yayılır. Bu sebeple, soğutma sistemi direnç dizaynının anahtar noktasıdır. RL elemanlarından yapılmış bir direnç bölümü 6 an Aktif Group Company

7 B 1 Nötr topraklama dirençleri B 2 Yol verme, Frenleme ve Deşarj dirençleri B 3 Harmonik Filtre Dirençleri B 4 Yük Setleri

8 8 Tipler ve Uygulamalar

9 B Dirençler Tipler ve Uygulamalar B 1 Nötr Topraklama Dirençleri Faz ve toprak arasındaki kısa devreler, şebeke ve ekipmanlarda geri dönülmez zararlara sebep olabilir; bu sebeple etkilerini kontrol edebilmek ve azaltabilmek son derece önemlidir: Topraklama dirençleri, faz-nötr kısa devrelerinden dolayı oluşan arıza akımını sınırlandırır. Direnç aracılığıyla topraklama, alternatif yöntemlere (yalıtımlı topraklama, doğrudan topraklama veya reaktans aracılığıyla topraklama gibi) göre çeşitli avantajlar sağlar. Başlıca avantajları şunlardır Hata yerinin daha kolay tespit edilmesi Arıza akımının sınırlandırılması Geçici gerilim oluşmaması Nötr Topraklama Dirençleri tasarımında kullanılan parametreler büyük değişkenlik gösterebilir: Microelettrica en sık kullanılan tipteki dirençleri için standart bir ürün serisi geliştirmiştir. Bunun yanında, istenen özelliklere göre geliştirilmiş ve uyarlanmış özel projelerin de tasarımını yapmıştır. Ürünlerimiz Alçak gerilim sistemlerinden (<1kV) yüksek gerilim sistemlerine (132kV yalıtım sınıfı) değişkenlik gösterir, bunun yanında çok düşük arıza akımı değerleri (<10kA) ile çok yüksek arıza akımı değerleri (>10kA) arasındaki değerler desteklenir. Topraklama Direnci tasarımı yapmak için gerekli olan bilgiler şunlardır: Anma gerilimi, arıza akımı, arıza süresi (alışılagelmiş süre 10 saniyedir) Diğer parametreler şunlardır Mahfazanın koruma derecesi; IP00 dan -yani mahfaza yok- IP55 e kadar, standart çözüm IP23 tür. Mahfaza materyali ve boya; standardımız orta dereceli galvanizdir fakat farklı tip (AISI304 ve AISI316 gibi) paslanmaz çeliklerde kullanılabilir. İstenen RAL renginde boya işlemi de ayrı bir opsiyondur. Sürekli akım anma değeri; özellikle yüksek IP dereceleri gerekliyse direncin performansını önemli ölçüde etkileyebilir. Çevre ve deniz seviyesinden yükseklik; dirençleri en ağır sanayi ve çevre şartlarına uygun olacak biçimde tasarlanır. Yardımcı bileşenler; uzun yıllardan beri devam eden faaliyetlerimiz sırasında, Akım Transformatörleri, Devre Anahtarları, Ayırıcılar vb. gibi yardımcı bileşenlerin birçok tedarikçisi arasında belirli sayıda güvenilir firmayı tercih edilmiştir. 9 an Aktif Group Company

10 Dirençler Tipler ve Uygulamalar B B 2 Yol verme, Frenleme ve Deşarj Dirençleri Yol verme ve Frenleme dirençleri genellikle, çalıştırma ve/veya durdurma esnasında motoru kontrol etmek için kullanılır. Yol verme Dirençleri, sargılı rotor endüksiyon motoru ve DC sargılı motoru (bu motor çok daha az yaygındır) için kullanılır: her bir rotorik faza, seri bir direnç ilave etmek akımı azaltır ve çalıştırma torkunu arttırır. Yol verme Dirençleri ayrıca, sincap kafesli endüksiyon motorları için kullanılabilir. Bu amaçla seri dirençler statöre ilave edilirler ve başlangıç akımını anma değerinin üç katıyla sınırlandırırlar. Sincap kafesli motorlar için kullanılan Çalıştırma Dirençleri, Balast Dirençler olarak da bilinirler. Bir Yol verme Direncinin tasarımını yapmak için gerekli olan bilgiler şunlardır Tork gücü Rotor/Stator Gerilimi Rotor/Stator Akımı RPM Uygulama; farklı uygulamalar farklı çözümler gerektirir. Frenleme dirençlerinin yaygın bir kullanım alanı vinç kontrolüdür: Yük indirilirken özellikle de ağırsa motorun kaldırma yapıyormuşçasına güç üretmesine sebep olabilir. Dirençler bu sebeple, istenmeyen kontrolsüz hızlanmayı önlemek için kullanılırlar. Büyük motorlarda kullanılan Frenleme Dirençleri, her türlü gereksinime en iyi biçimde uyacak şekilde isteğe uyarlanır: önemli araştırma enstitüleri (örneğin Max Planck Enstitüsü) ve 3400MJ ü aşan enerjiler için özel Frenleme Dirençleri Microelettrica tarafından üretilmektedir. Büyük kapasitörlerin ve endüktörlerin tersine uyarılması ile dikkatli bir biçimde yapılarak kalıcı hasar verebilecek olan ani akımlar önlenmelidir. Frenleme Dirençleri tepe akımını sınırlandırır ve kapasitif/endüktif cihazı korur. Bir Frenleme Direncinin tasarımını yapmak için gerekli olan bilgiler şunlardır Anma Gerilimi Deşarj Akımı Deşarj Süresi Frenleme Dirençleri genellikle araştırma enstitülerinde kullanılır ve geniş çaplı bir isteğe uyarlanma gereksinimleri bulunur, bu da bazen direnç elemanlarıyla ilgili yeni teknolojilerin geliştirilmesine sebep olur. Microelettrica, dünyanın her yerinden üniversitelerle ve en prestijli araştırma merkezleriyle (örneğin Cenevre'deki CERN) birlikte çalışmaktadır. 10 an Aktif Group Company

11 B Dirençler Tipler ve Uygulamalar Temel frekans f İlk harmonik 2f İkinci harmonik 3f B 3 Harmonik Filtre Dirençleri Yüksek hat kayıpları, parazitler ve rezonanslara yol açan, güç sistemlerindeki harmonikleri besleyebilen cihaz sayısı artmış olduğundan, gücün kalitesi tedarikçiler ve son kullanıcılar için her zamankinden daha önemli hale gelmiştir. Harmonik Dirençleri - kapasitörler, indüktörler ve dirençlerden oluşan - kaçınılmaz olarak oluşan harmonikleri temizlemeye yardımcı olur. LC devre filtreleri tüm yapay frekansları temizler ve yalnızca temel frekansın geçmesine izin verir, bu sırada Harmonik Filtre Dirençleri (Sönüm Dirençleri olarak da adlandırılır) harmonik akımları ısıya çevirerek yok eder. Harmonik Filtre Dirençlerinin tipik uygulama alanları HV DC şebekeleri ve elektrikli indüksiyon fırınlarıdır. Tecrübeli mühendislerden oluşan ekibimiz, gerekli olan farklı özellikler ve en ters çevre şartları için en uygun çözümü geliştirirler. Bir kaç kw gücünden onlarca MW a kadar ve bunun yanında yalıtım seviyesi olarak 600 kv a kadar Harmonik Filtre Dirençlerinin isteğe özel tasarımlar geliştirilir. Harmonik Filtre Dirençlerinin, omik değer kaymasını en aza indirmek ve böylece aşırı güç artışını önlemek için manyetik olmayan düşük sıcaklık katsayılı bileşenler kullanır. Bu bileşenler ayrıca parazit olarak düşük endüktans değerleri gösterirler, bu da sönüm bileşenlerinin etkin tasarımı bakımından anahtar bir özelliktir. Bir Harmonik Filtre Direnci tasarımı yapmak için gerekli olan bilgiler şunlardır Anma Gerilimi Akım veya Güç Omik Değer (% cinsinden toleransla birlikte) Diğer parametreler şunlardır Yalıtım seviyesi Gerekli Yalıtım Seviyesi; toprağa bağlanan Yüksek gerilim terminali, toprağa bağlanan Düşük gerilim terminali, terminaller arasında Açıklık ve Yayılma Mahfaza malzemesi ; standardımız orta dereceli galvanizdir fakat farklı tip (AISI304 ve AISI316 gibi) paslanmaz çeliklerde kullanılabilir. İstenen RAL renginde boya işlemi de ayrı bir opsiyondur. Çevre; dirençler en ağır sanayi ve çevre şartlarına uygun olacak biçimde tasarlarız. Maksimum endüktans Giriş/Çıkış Planı; yukarıdan veya kenardan monteli olması Montaj; üç fazlı istifli, yan yana, diğerleri 11 an Aktif Group Company

12 Dirençler Tipler ve Uygulamalar B B 4 Yük Setleri Yük Setleri, acil durum tertibatlarının (jeneratörler, Kesintsiz Güç Kaynakları...) verimliliğini etkin bir biçimde kontrol etme olanağı sağlar ve dizel motorlardaki ıslak istiflemeyi önleyen suni yükler olarak kullanılabilirler. Son derece pahalı ve önemli ekipmanların ömrünü uzatmak için güvenilir ve ekonomik bir yol sunarlar. Yük Setlerinin tasarımı isteğe özel bir biçimde yaparak, Microelettrica ile birlikte geliştirilen ve imal edilen güç şebekesi tiplerinin geniş çeşitliliği sayesinde hem dağıtılacak güç bakımından (onlarca kw dan onlarca MW a kadar) hem yalıtım seviyesi bakımından (yüzlerce volttan 36 kv yalıtım sınıfına kadar) hem de çeşitli güç kademelerinin entegrasyonu bakımından tüm gereksinimleri karşılar. Hem sanayi hem de demiryolu alanındaki uzun yıllara dayalı tecrübesi sayesinde, Microelettrica güvenilir havalandırma teknolojileri geliştirmiştir. Böylece daha yüksek eleman başına güç ve dolayısıyla daha küçük boyutlu cebri havalandırmalı Yük Setleri sunabilmektedir. Microelettrica Yük Setleri dahili ve harici kullanıma uygundur ve koruma derecesi IP23 e kadar olan mahfazalar içerisinde yerleştirilmişlerdir. Havalandırma yatay veya dikey ayrım olmaksızın yapılabilmektedir. Bir Yük Setlerinin tasarımını yapmak için gerekli olan bilgiler şunlardır Nominal Gerilim Güç Güç kademelerinin sayısı ve tipi (varsa) Havalandırma tipi (doğal veya cebri) Diğer parametreler şunlardır Maksimum Omik değer kayması; direnç değerinin termal kaymasını dahil etmek gerekliyse, son derece düşük sıcaklık katsayılı alaşımlar kullanılabilir. Mahfazanın koruma derecesi; IP23 e kadar, standart çözüm IP20 (dikey havalandırma) veya IP21 dir (yatay havalandırma yalnızca cebri hava soğutmalı Yük Setleri için). Mahfaza mataryali; standardımız orta dereceli galvanizedir fakat farklı paslanmaz çelikler (AISI304 ve AISI316 gibi) de kullanılabilir. İstenen RAL renginde boya işlemi de ayrı bir opsiyondur. Çevre ve deniz seviyesinden yükseklik; dirençler en ağır sanayi ve çevre şartlarına uygun olacak biçimde tasarlanmaktadır. Yardımcı ekipmanlar; Kademeli yük setlerinde her bir direncin anahtarlanması için kontaktörler ve varsa otomasyonu. 12 an Aktif Group Company

13

14 Enerji ve Endüstri Orta Gerilim Hücreler Anahtarlama Ürünleri Köşk Tipi Trafo Merkezleri Mobil Trafo Merkezleri Dağıtım Trafoları Dirençler Enerji Kalitesi Çözümleri Tıbbi Güç Dağıtım Sistemleri Kondasatör ve Reaktörler Sayaç Otomasyonu ve Faturalama Ölçme ve Yönetim Sistemleri Kaçak Akım Röleler Yüksek Güç Dönüştürücüleri ve Redresörler Güneş Enerjisi Çözümleri Cer Gücü Dağıtım Merkezi Depo Alanı Çözümleri Araçüstü Ekipmanlar Eubiq Esnek Fiş - Priz Sistemleri Merkez Bayraktar Blv. Şehit sk. No: 5 Aktif Plaza Ümraniye İstanbul - Türkiye Tel : +90 (216) Fax : +90 (216) amdt@aktif.net Fabrika Akşemsettin Mh. Çatalca sk. No: Sincan Ankara - Türkiye Tel : +90 (312) Fax : +90 (312) aet@aktif.net Doc. Nr. AMDT-RS 0217/C.Tr Teknolojik gelişmeler doğrultusunda yaptığımız değişiklikler sonucu teslim ettiğimiz ürünlerle bu katalogda yer alan ürünler arasında farklılıklar bulunabilir. Aktif Elektroteknik A.Ş. tarafından bastırılmıştır. Haber verilmeden değişiklik yapılabilir. Tasarım: Aktif Group / Resimler: Aktif Group Stock.xchng & Shutterstock