MUSTAFA TANRIVERDİ ŞEHİR PLANCISI ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ İLETİŞİM : /277 E-MAİL: mustafa.tanriverdi@csb.gov.

Transkript

1

2 MUSTAFA TANRIVERDİ ŞEHİR PLANCISI ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ İLETİŞİM : /277 E-MAİL: mustafa.tanriverdi@csb.gov.tr

3 ENGELLİ Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen bireyi ifade etmektedir.

4 ERİŞİLEBİLİRLİK: Binaların, açık alanların, ulaşım ve bilgilendirme hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojisinin, engelliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasını ifade eder. Temel bir insan hakkıdır İnsanların sosyal ve ekonomik faaliyetlere katılmalarını sağlar Yapılı çevrenin amacı da budur.

5 Erişebilirlik, iki temel erişimi içerir: 1. Fiziksel çevreye ulaşabilmek; 2. Bilgi ve mesaja ulaşabilmek. Yapılı çevre ve bilgilendirme hizmetleri; Engellilerin ve Geçici engeli bulunanlar, Yaşlılar, Hamileler,Bebek arabalılar,çocuklar, Yük taşıyanlar, İri ve şişman kişiler, Çok uzun veya çok kısa boylu kişiler gibi hareket kısıtlılığı olan bireylerin de ulaşabilirliğine ve toplumsal hayata katılımlarına hizmet etmelidir

6 Herkes yaşama, çalışma ve eğlenme konularında aynı hakka sahiptir. Yapılar, yollar, ulaşım araçları ve kentsel donatılardan engelli-engelsiz herkes yararlanabilmelidir.

7 Engelliliğe yol açan, yapılı çevre içindeki fiziksel, kültürel veya sosyal kısıtlılıklardır. Mekanda engelliliğe yol açan, kişinin engelinden daha fazla yapılmayan ya da eksik yapılan fiziksel düzenlemelerdir. Engelliler var olan engeller nedeniyle tüm halka sunulan hizmetlere ulaşmada sorunlarla karşılaşmaktadır.sorunlar engellilerin oturdukları konutlarında başlamakta, açık alanlarda devam etmektedir.

8 ENGELLİ

9 Tekerlekli sandalye kullanan bir kişi, evinden çıkıp işyerine veya kamu kurumuna gitmek istediğinde; Evinden çıkabilmeli

10 Kaldırımı kullanabilmeli

11 Karşıdan karşıya geçebilmeli

12 Toplu taşıma aracını kullanabilmeli

13 Ve gitmek istediği yere rahatça gidebilmelidir.

14 AÇIK ALANLAR VE İÇ MEKANLAR İLE İLGİLİ STANDARTLAR

15 Kullanmak istediği binaya girebilmelidir. AÇIK ALAN-KALDIRIMLAR Engellilerin, yayalara ayrılan yollarda serbestçe, engellenmeden ve durmadan dolaşabilmeleri ve hareketlerinin bilincinde olarak, yaya kaldırımını kullanabilmeleri için kaldırım yüzeyinde engeller bulunmamalıdır. Tehlikeli olacak her türlü düzensizlikten kaçınılmalıdır (örnek; yer ızgaraları, yer mantarları, yola gerilmiş oto park zincirleri, yol sathındaki anormal döşeme farklılıkları, çukurlar, yoldaki gelişi güzel seviye farklılıkları ve yükseklikler vb.) Yaya Kaldırımı kaplaması, kaymayı önleyici ve dolaşmayı kolaylaştırıcı olmalı, Suyun drenajı yapılmalı, Bordür taşı yüksekliği en fazla 15 cm olmalı

16 DÜŞÜK YOĞUN AÇIK ALAN-KALDIRIMLAR AZ YOĞUN ORTA YOĞUN YÜKSEK YOĞUN

17 AÇIK ALAN-KALDIRIMLAR

18 AÇIK ALAN-RAMPALAR

19 AÇIK ALAN-MERDİVENLER

20 AÇIK ALAN-YAYA GEÇİTLERİ Işık kontrollü yaya geçitlerinde trafik işaret lâmbaları işitme engelliler için ışıklı yaya figürlü ve görme engelliler için devamlı ses (akustik) uyarı işareti bulunmalıdır. Kavşak ve kavşaklar dışında yapılan pelikan türü yaya geçitlerinde basmalı (butonlu) ışıklı ve sesli trafik işareti engelliler tarafından da kullanabilecek şekilde en fazla 120 cm yükseklikte olmalıdır. Yaya geçitlerinde kullanılan kaplama malzemeleri kaydırmayan yüzeyde, tahrip, yangın vb. gibi dış tesirlere karşı mukavim olmalıdır.

21 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-BAHÇE GİRİŞLERİ Bahçe yolunun yüzeyi düz, sabit dayanıklı ve ıslak kuru halde kaymayan malzeme ile kaplanmış olmalı. Yaya kaldırımında, yağmur suyunun drenajı için gerek duyulan enine eğim en fazla %2 olmalıdır. Bahçe yolunda yürüyüş güzergahına dik yerleştirilmiş su oluklarının üzeri kapatılmış olmalıdır. Bahçe yolunda elektrik direkleri, tabelalar ile süs bitkileri, çiçeklik/saksılar, reklam/ilan panoları, tezgah, masa,sandalye, totem vb. nesnelerden arındırılmış en az 200 cm genişliğinde geçiş alanı olmalıdır. Yine merdiven veya rampa yapılacağı durumda merdiven ve rampaların daha sonraki sunumlarda verilen ölçü ve standartlarda olması gerekmektedir.

22 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-OTOPARKLAR Açık otopark bulunmadığı durumda bina girişine en fazla 30 m uzaklıkta engelliler için düzenlenmiş park yeri olmalıdır. Engelliler için ayrılmış park yeri sayısı toplam park yeri sayısının en az %5 i olmalıdır. Engelli park yeri bina girişine yakın konumlandırılmalıdır. Otopark yeri yatay ve düşey işaretlerle belirtilmelidir.

23 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-OTOPARKLAR YANYANA OTOPARK

24 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-OTOPARKLAR TEKLİ OTOPARK

25 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-BİNA GİRİŞLERİ Bina girişinin yüzeyi düz, sabit dayanıklı ve ıslak kuru halde kaymayan malzeme ile kaplanmış olmalı. Kapı önünde paspas olması durumunda zemin ile aynı seviyede olmalıdır. Bina girişi iyi aydınlatılmalıdır. Bina girişlerinde çiçeklik, tabela, çöp kutusu vb engel oluşturmayacak şekilde yerleştirilmelidir. Bina giriş kapısında büyük cam yüzeyler var ise renkli bant olmalı. Girişte banko varsa en az bir adedi veya bir bölümü, en az 90 cm uzunluğunda, alt kotu yerden en az 75 cm, üst kotu yerden en fazla 86 cm yükseklikte ve en az 49 cm derinlikte diz boşluğuna sahip olmalıdır. Kapı yanında bilgilendirici ve uyarıcı işaretler olmalıdır. İşaretler görme engelliler için Braille yazılı ve Latin harfler piramit kabartmalı olmalıdır.

26 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-BİNA GİRİŞLERİ GİRİŞ KAPILARI

27 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-BİNA GİRİŞLERİ GİRİŞTE BANKO

28 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-RAMPALAR Kot farkı 0.6 cm den az ise engellilerin geçişine engel teşkil etmez. Kot farkı cm arasında ise bu aralıktaki kot farklılıkları en faza 1/2 eğim ile planlanmalıdır. Kot farkı 1.3 cm den fazla ise rampa yapılması gerekmektedir.

29 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-RAMPALAR

30 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-RAMPALAR Rampanın yüzeyi düz, sabit, dayanıklı ve ıslak-kuru halde kaymayan malzeme ile kaplanması gerekmektedir. Rampanın genişliği minimum 100 cm olmalıdır. Rampanın başlangıcında, bitişinde ve sahanlıklarda 150x150 cm manevra alanı bulunmalıdır.

31 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-RAMPALAR Rampanın boşluk olan tarafında trabzan bulunmalıdır. Zemin kaplaması üzerinden 90 cm yükseklikte küpeşte bulunmalı, ayrıca engelliler ve çocuklar için 70 cm yükseklikte ikinci bir küpeşte bulunmalıdır.

32 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-MERDİVENLER

33 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-KAPILAR Kapıların temiz genişliği en az 90 cm, Kapı kollarının zeminden yüksekliği cm arasında olmalıdır. Kapı kolları topuz vb şekilde el ile kavrama gerektirmeyecek nitelikte, Kapılar fazla kuvvet gerektirmeden kolay açılabilmelidir. Kapıların girişinde fazla eşik ve kot farkı olmamalıdır.

34 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-PENCERELER Görme engellilerin cama çarpmasını önlemek için pencerelerde 15 cm-20 cm parapet(denizlik) bulunmalıdır. Pencere altı parapetin kenarları ve köşeleri çarpma durumunda zarar vermeyecek şekilde yuvarlatılmalıdır. Pencereler fazla kuvvet gerektirmeden kolay açılabilmelidir. Pencere kollarının yerden yüksekliği 90 cm-110 cm arasında olmalıdır. Yere kadar olan pencerelerin önünde 90 cm yüksekliğe kadar koruyucu barlar bulunmalıdır. Pencere camları kırılmaz özellikte olmalıdır.

35 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-PENCERELER

36 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-TUVALETLER

37 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-TUVALETLER

38 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-BİNA İÇİ YATAY DOLAŞIM Tüm dolaşım alanları boyunca engellerden (çöp kutusu, su sebili, çay kahve makinesi vb.) arındırılmış en az 110 cm geçiş genişliği olmalıdır. Baş seviyesi üzerinde bulunan yönlendirme ve bilgilendirme işaret ve tabelaları dahil tüm engeller en az 220 cm yükseklikte olmalıdır.

39 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-BİNA İÇİ DİKEY DOLAŞIM Asansörlere girişten engelsiz ve kısa mesafede ulaşım sağlanmalı. Asansör kapıları duvara zıt renkte olmalı kabin içi ve önü yeterli derece aydınlatılmış olmalı. Sensörlü ve otomatik kapı olmalı. Kapı genişliği en az 90cm olmalı. Kontrol düğmeleri cm en fazla 137 cm arasında olmalı. Kabartmalı ve braille alfabesi ile yazılmalı. Kabin içi net 120x150cm veya 95 cm x 140 cm olmalı. Sesli ve görsel acil durum uyarısı olmalı. 90 cm yükseklikte tutunma barı olmalı

40 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-HİSSEDİLEBİLİR YÜRÜME YÜZEYİ Kaldırımdan danışma bankosu/birimi olan en az bir bina giriş kapısına kadar hissedilebilir yürüme yüzeyi işaretler bulunmalıdır. Bina içinde danışma bankosu/birimi olan bina giriş kapısından danışma birimine/bankoya kadar hissedilebilir yürüme yüzeyi olmalıdır. Hissedilebilir yüzeyin yüksekliği çevreleyen yüzeyden en fazla 5 mm yüksekliğinde olmalıdır. Klavuz izin genişliği 30 cm-60 cm arasında olmalıdır. Uyarıcı yüzeyin derinliği en az 60 cm olmalıdır. Klavuz izin her iki yanında en az 60 ar cm tabela, kolon vb dikey engellerin olmadığı ve en az 220 cm baş kurtarma mesafesi bulunan yürüme alanı olmalıdır.

41 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-HİSSEDİLEBİLİR YÜRÜME YÜZEYİ

42 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-YÖNLENDİRME, BİLGİLENDİRME VE İŞARETLENDİRMELER Duvara dik veya tavana monte edilmiş levhalar zeminden en az 220 cm yükseklikte olmalıdır. Engelli otoparkından erişilebilir bina girişlerine yönlendirme olması, Bina ana giriş kapısından sonra binadaki kullanımlara yönelik bilgilendirme ve yönlendirme işaretleri bulunmalıdır. Tüm işaretler zemin yüzünden en az 120 cm, en fazla 160 cm yükseklikte olmalıdır. Ana giriş holünde görme engelliler için 120cm-160cm arasındaki yükseklikte Braille yazılı ve kabartmalı bilgilendirme panosu olmalıdır.

43 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-YÖNLENDİRME, BİLGİLENDİRME VE İŞARETLENDİRMELER Basit ve okunaklı, Kolay anlaşılabilir ve uzaktan görülebilir, Yeterli düzeyde aydınlatılmış, Görme ve işitme engellilerin ihtiyacına göre olmalı

44 İÇ MEKANLAR (BİNALAR)-YÖNLENDİRME, BİLGİLENDİRME VE İŞARETLENDİRMELER

45 ŞANLIURFA DA ENGELLİLERE YÖNELİK UYGULAMALARI

46 YAYA GEÇİTLERİ

47 YAYA GEÇİTLERİ

48 YAYA GEÇİTLERİ

49 OTOPARK

50 RAMPALAR

51 TUVALETLER

52 TUVALETLER

53 HİSSEDİLEBİLİR YÜZEY

54 BİLGİLENDİRME LEVHALARI

55 ENGELLİLERE YÖNELİK UYGULAMALARDA GENEL SORUNLAR Erişebilirliğin sadece rampa olarak algılanması Uygulamalarda görme engellilere yönelik uygulama eksikliği, Mevcut uygulamalarda TSE standardına uyulmaması veya kısmen uyulması, Kaldırımlarda hissedilebilir yüzey eksikliği, Trafik ışıklarında sesli sistemin olmaması (görme engelliler için) Yeterli düzeyde yönlendirme ve işaretlendirmeler olmaması,

56 TEŞEKKÜRLER