POLİMER LABORATUVAR TESTLERİ 2012

Transkript

1 POLİMER LABORATUVAR TESTLERİ 2012 HASAN ÖZDEMİR Operasyon Proje Md E-posta : operation@itscalebbrettds.com Tel gsm: Intertek 2011,

2 INTERTEK HAKKINDA Türkiyede 1962 yılında tarafsız gözetim hizmetlerine başlamıştır ve 1990 yılında ilk laboratuvarını kurmuştur. Bağımsız akredite gözetim ve test laboratuvarı hizmetlerini veren grup şirketimizşu an ; INTERTEK Commodities, INTERTEK Consumer Goods ve INTERTEK Moody şirketleriyle 3 ayrı merkez yönetim ofisi, 8 laboratuvar ve 12 gözetim bölgesi ile 450 personelle hizmet vermektedir. Kısaca INTERTEK, 100 den fazla ülkede, 1000 lokasyonda, kişi ile uluslararası arenada test, gözetim, denetim ve belgelendirme konularında bağımsız hizmet sunan alanında dünyanın en büyük kuruluşlarından biridir. Dünya çapında yapılanmış uzman ağı ile petrol ürünleri (oil, chemical & agri), gıda, tekstil,elektrik&elektronik, polimer,otomobil, yapı malzemeleri, oyuncak testlerinin yanısıra tüm sektörlerde kalite, çevre, iş güvenliği ve sosyal uygunluk sistemlerinin belgelendirilmesi gibi müşterinin tüm kalite güvence gereksinimlerine global çözümler sağlar. 2 Intertek 2011,

3 POLİMER LABORATUVARI Plastik( elastomerler,kompozitler,polimerler) ve kauçuklar için ; Ar-Ge, kalite kontrol, proses ve diğer uygulamalar için geniş sanayii yelpazesinin hammadde ve son ürünlerinde bağımsız laboratuvar hizmeti vermekteyiz. Tüm INTERTEK imkanları ile aşağıdaki test gruplarında ; ulusal, uluslararası metodlar ve müsteri metodlarını gerçekleştirmekteyiz. TEST GRUPLARI I-Fiziksel testler II-Mekanik testler III-Termal testler IV-Analitik testler V-Yaşlandırma testleri VI-Yanma testleri VII-EU yasaklı madde testleri ve diğer 3 Intertek 2011,

4 I-FİZİKSEL TESTLER TS EN ISO :2006 Plastikler Gözeneksiz plastikler-yoğunluk tayin metotları-bölüm 1: Daldırma metodu, sıvı piknometre metodu ve titrasyon metodu (Plastics - Methods for determining the density of noncellular plastics - Part 1: Immersion method, liquid pyknometer method and titration method ) ASTM D 792:08 Standard Test Methods for Density andspecific Gravity (Relative Density) of Plastics by Displacement 4 Intertek 2011,

5 I-FİZİKSEL TESTLER TS EN ISO 1133:2007 PLÂSTİKLER - ERİMİŞ TERMOPLÂSTİKLERİN KÜTLESEL AKIŞ HIZININ (MFR) VE HACİMSEL AKIŞ HIZININ (MVR) TAYİNİ (Plastics - Determination of the melt mass - Flow rate (MFR) and the melt volume - Flow rate (MVR) of thermoplastics ) ASTM D Standard Test Method for Melt Flow Rates of Thermoplastics by Extrusion Plastometer TS EN ISO 62 / ISO 62-2 Plastikler-Su absobsiyonunun tayini 5 Intertek 2011,

6 I-FİZİKSEL TESTLER Shore A ve D sertlik ölçümü ASTM D 2240 Standard Test Method for Rubber Property Durometer Hardness 6 Intertek 2011,

7 II-MEKANİK TESTLER / DARBE TESTLERİ EN ISO 180/A1 Plastikler-Izod Darbe Mukavemetinin Tayini TS EN ISO Plastikler Charpy darbe özelliklerinin tayini -Bölüm 1: Ölçü aletsiz darbe deneyi TS EN ISO Plastikler-Charpy Darbe Özelliklerinin Tayini -Bölüm 2: Olçü aletli darbe deneyi ASTM D Standard Test Methods for Determining the Izod Pendulum Impact Resistance of Plastics ASTM D Standard Test Method for Determining the Charpy Impact Resistance of Notched Specimens of Plastics Charpy Cekiçler (2J, 15J, 50J) Izod Çeçicler (2.75J, 11J, 44J) 7 Intertek 2011,

8 II-MEKANİK TESTLER Çekme Özellikleri ISO Determination of tensile properties - Part 2: Test conditions for moulding and extrusion plastics Plastikler-Çekme Özelliklerinin Tayini-Bölüm 1: Genel Prensipler ASTM D 638 Standard Test Method for Tensile Properties of Plastics ISO 604 Determination of compressive properties TS EN ISO 604 Plastikler-Baskıkarşı şısında özelliklerdeki değişmenin tayini ISO 833 Rigid cellular plastics -- Determination of compression properties ASTM D Standard Test Method for Compressive Properties of Rigid Plastics ISO :1986 Polymeric materials, cellular flexible -- Determination of stress-strain characteristics in compression ISO 178 Plastics -- Determination of flexural properties ISO 9969 Thermoplastics pipes -- Determination of ring stiffness 8 Intertek 2011,

9 III-TERMAL TESTLER ISO Thermoplastic materials Determination of Vicat softening temperature (VST) ASTM D Standard Test Method for Vicat Softening Temperature of Plastics ISO 75/ASTM D Standard Test Method for Deflection Temperature of Plastics Under Flexural Load in the Edgewise Position 9 Intertek 2011,

10 IV-ANALİTİK TESTLER * Tg/DTA TS EN ISO Plastikler - Polimerlerin Termogravimetrik Analizi (TG) GenelPrensipler Plastics -- Thermogravimetry (TG) of polymers - Part 2: Determination of activation energy ASTM E Standard Test Method for Compositional Analysis by Thermogravimetry 10 Intertek 2011,

11 ANALİTİK TESTLER *DSC ISO :2011 Plastics -- Differential scanning calorimetry (DSC) Part 3: Determination of temperature and enthalpy of melting and crystallization ISO :2005 Plastics -- Differential scanning calorimetry (DSC) Part 4: Determination of specific heat capacity ISO :1999 Plastics -- Differential scanning calorimetry (DSC) Part 5: Determination of characteristic reaction-curve temperatures and times, enthalpy of reaction and degree of conversion ISO :2008 Plastics -- Differential scanning calorimetry (DSC) Part 6: Determination of oxidation induction time (isothermal OIT) and oxidation induction temperature (dynamic OIT) ASTM E Standard Test Method for Assignment of the Glass Transition Temperatures by Differential Scanning Calorimetry ASTM D Standard Test Method for Transition Temperatures and Enthalpies of Fusion and Crystallization of Polymers by DSC 11 Intertek 2011,

12 ANALİTİK TESTLER *ICP / AAS ile Element analizi Metal içerik ppm testleri *FT-IR ile karakterizasyon analizi 12 Intertek 2011,

13 KARBON SİYAHI TESTLERİ Ash Content, % Fines Content, % Heating Loss, % Iodine Adsorpiton Number, g/kg Ph Value Pour Density, kg/m3 Sieve Residue, mg/kg Carbon Black Extractables Transmittance of Toluene Extract, % Sulphur Content, % ASTM D 1506 ASTM D 1508 ASTM D 1509 ASTM D 1510 ASTM D 1512 ASTM D 1513 ASTM D 1514 ASTM D 1618 ASTM D Intertek 2011,

14 V-YAŞLANDIRMA TESTLERİ Xenon Lamba ile Soldurma Test Metodları:SAEJ 1885, SAEJ 1960, Fiat 50451, ISO 105 B06 Condition 5, ISO , Fiat Amaç: Renk değişimi/solma tespiti Uygulama: Xenon lamba ile yapay güneş ışığına maruz bırakılan numunenin gri skala ile görsel olarak renk değişimi değerlendirilir. Numune miktarı: Minumum A-4 boyutlarında 14 Intertek 2011,

15 V-YAŞLANDIRMA TESTLERİ UV Lamba ile Yaşlandırma Test Metodları: ISO , ASTM G 154, ASTM D4587 Amaç: Renk değişimi/solma tespiti Uygulama: UV lamba ile yapay UV ışığına maruz bırakılan numunenin gri skala ile görsel olarak renk değişimi değerlendirilir. Numune Miktarı: Minumum A-4 boyutlarında Döngü No Soldurma Periyodu 8 saat kuru 4 saat yoğuşma 8 saat kuru 0,25 saat su spreyi 3,75 saat yoğuşma 24 saat kuru (nem yok) 8 saat kuru 4 saat yoğuşma Lamba Tipi Tip 1A (UVA-340) Tip 1A (UVA-340) Tip 1B (UVA-351) Tip 2 (UVB-313) 0,76 m 0,76 m -2 nm -1, 340 nm de kapalı -2 nm -1, 340 nm de kapalı Işınım Işık 0,76 m -2 nm -1, 340 nm de 0,48 m -2 nm -1, 310 nm de kapalı Işık Işık 15 Intertek 2011,

16 V-YAŞLANDIRMA TESTLERİ Test Metodu: D : Amaç: Numuneyi belirli sıcaklık/soğuk/nemli ortam şartlarında şartlandırma Uygulama: Numune belirtilen sıcaklık/soğuk/nemli ortam şartlarında bekletildikten sonra ilgili testlere tabi tutulur. 16 Intertek 2011,

17 Boyutsal Değişim ve Görünüm Test Metodu: D (Parts containing plastic elements reaction to heat in a non radiant dry oven) Amaç: Şartlandırma sonrası üründeki boyutsal değişiminin ve görünüm değişikliğinin tespiti Uygulama:Orjinal halde ölçüleri alınan numune belirtilen ortam şartlarında bekletildikten sonra tekrar ölçülürek boyutsal değişimi tespit edilir. Şartlandırılan numune orjinali ile karşılaştırılarak görsel görünüm değerlendirilir. 17 Intertek 2011,

18 VI -YANMA TESTLERİ Test Metodları: FMVSS 302, ISO 3795 Amaç: Ürünün aleve karşı dayanıklılığının tespiti Uygulama:15 saniye alev teması sonrasında yatay konumdaki numunenin alev yayılma hızı tespit edilir. Numune Miktarı:10.5 x 35.5 cm boyutlarında en az 10 numune 18 Intertek 2011,

19 VI -YANMA TESTLERİ Test Metodu: UL 94 Amaç: Ürünün aleve karşı dayanıklılığının tespiti Uygulama: Alev teması sonrasında yatay veya dikey konumdaki numunenin alev yayılma hızı ve yanma davranışları tespit edilir. 19 Intertek 2011,

20 Yanma UL 94 Test KondüsyonŞartları Numune boyutları Yatay Yanma- HBF, HF 1, HF 2 Dikey Yanma- VTM-0, VTM-1, VTM-2 Dikey Yanma- V-0, V-1, V-2 Yatay Yanma- HB Dikey Yanma- 5VA, 5VB Kondüsyon 1 (23 C sıcaklık ve 50% bağıl nem, 48 saat) Kondüsyon 2 (70 C sıacklık, 168 saat) Kondüsyon 1 (23 C sıcaklık ve 50% bağıl nem, 48 saat) Kondüsyon 2 (70 C sıacklık, 168 saat) Kondüsyon 1 (23 C sıcaklık ve 50% bağıl nem, 48 saat) Kondüsyon 2 (70 C sıcaklık, 168 saat) Kondüsyon: 23 C sıcaklık ve 50% bağıl saat Çubuk numune Plaka numune specimen nem, x 50 mm, kalınlık max.13 mm 200mmx 50 mm, Kalınlık < mm 125mmx 13 mm, kalınlık mm ile 13 mm arasında 125mmx 13 mm, kalınlık max. 13 mm 125mmx 13 mm, kalınlık max. 13 mm 150 mmx 150 mm, kalınlık max. 13 mm 20 Intertek 2011,

21 VII-EU YASAKLI MADDE TESTLERİ Alev Geciktirici Maddeler Avrupa Direktifi 1979/663 (TRIS) 1983/264 (PBB) 2003/11/EC (pentabde and octabde) Kullanım Alanı: Alev geciktiriciler plastik ürünlerin yanmazlığını arttırmak amacıyla kullanılmaktadır. Sağlığa Etkileri: Bu bileşikler bağışıklık sisteminin ve üreme sistemini etkilemektedir. Test edilecek materyaller: Alev geciktirici eklenen plastik ürünler 21 Intertek 2011,

22 Alev Geciktirici Maddeler Yasaklı Alev Geciktiriciler Listesi Materyal CAS No Limit PBB Polybromobiphenyl Tespit Edilmedi TRIS Tris-(2,3 dibromopropyl) phosphate Tespit Edilmedi TEPA Tris-aziridinyl phosphine oxide Tespit Edilmedi PBDE Pentabromo diphenyl ether Tespit Edilmedi OBDE Octabromo diphenyl ether Tespit Edilmedi DBDE Decabromo diphenyl ether Tespit Edilmedi HBCDD Hexabromocyclododecane Tespit Edilmedi 22 Intertek 2011,

23 Bromlu Alev Geciktiricilerin Sağlığa Etkileri PBDE ler vücutta uzun süre kalıcı olduklarından,hayvan dokusunda biyolojik birikime neden olurlar. İnsanların PBDE leri en önemli alma yolları yağlı hayvan ürünlerini (et,balık,yumurta vb.) tüketmeleridir. Endokrin sisteminde zararlı olabilir. Ceninin gelişiminde etkilidir. Öğrenme zorluğu ve davranış bozukluklarına yol açarlar. 23 Intertek 2011,

24 RoHS Direktifi Testleri ( EC / RoHS:Restriction of the use of certain Hazardous Substances direktifi ile aşağıdaki maddeler sınırlandırılmıştır. Ağırlıkça homojen materyallerde maksimum; Yasaklı Madde Maximum Limit Kurşun (Pb) <1000 ppm (0.1%) Civa (Hg) <1000 ppm (0.1%) Kadmiyum (Cd) <100 ppm (0.01%) Krom +VI (Cr VI) <1000 ppm (0.1%) Polibromlu bifeniller (PBB s) <1000 ppm (0.1%) Polibromlu difenileterler (PBDE s) <1000 ppm (0.1%) 24 Intertek 2011,

25 Sağlığa Etkileri Uzun süre deri ile temas sonucu deri ülserine ve isiliğe neden olur. Göze direkt temas sonucu gözde kalıcı hasar oluşturur. Burun,boğaz ve ciğerlerde tahrişe neden olur. Akciğer kanserine neden olabilir. Yüksek miktarda maruz kalındığında böbreklerde hasar oluşturur. Merkezi sinir sistemi üzerinde etkilidir, özellikle çocuklarda. Çocuklarda zihinsel gelişimi engeller. Böbreklere, beyne ve taşıma sistemine zarar verir. Kansızlığa neden olur. Kemik hastalıklarına sebep olur. Akciğer ve prostat kanserine neden olabilir. Yağ hücrelerinde birikimi anne sütüne geçişe neden olur. 25 Intertek 2011,

26 PAH (Poliaromatik Hidrokarbonlar) Plastikleştirme işleminde kullanılmaktadır. 100 den fazla çeşidi vardır. Test edilmesi gereken ürünler ağza alınma riski olan materyaller ile deri ile direk temas halinde olan ya da deri ile temasta olmayan plastikler, köpükler, lateks eldivenlerdir. Sağlığa Etkileri; Karseojen, mutajen ve teratojendir.çocuklarda zeka geriliğine ve astıma sebep olur. 26 Intertek 2011,

27 Azo Boyarmaddeler Direktif 2004/21/CE Bugün dünya üzerinde yaklaşık olarak 3500 kadar azo boyarmadde vardır. Azo boyarmaddeler, dünyadaki boyarmaddelerin %65 ini oluşturmaktadır. Aromatik aminler azo boyarmaddelerin moleküler yapısında yer alırlar. Azoboyarmaddeler -N=N- grup bağ içeren sentetik boyar madde grubunun adıdır. Azo grubunun indirgenerek parçalanması sonucu, boyarmadde tekrar başlangıç bileşiği olan aromatik aminlere dönüşür. Türkiye de tarihinden itibaren kontroller başlamıştır. Dış Ticaret Müsteşarlığı 31 Aralık 2008 tarihli, sayılı 2. Mükerrer R.G. Sağlığa Etkileri: Kanserojendir. Limit: 30 ppm (mg/kg) Test edilecek materyaller: Plastik ürünler, deri,sentetik materyaller (PVC, PU) ile boyalar 27 Intertek 2011,

28 Fitalat Plastik ürünlerde, köpük ürünlerde, lateks eldivenlerde yumuşatıcı olarak, boyalarda, yapıştırıcılarda çözücü olarak kullanılır. Sağlığa etkileri; Mutfak malzemeleri, oyuncak ve kozmetik ürünlerde bulunan fitalatlar, anne karnında bebeği olumsuz etkilerken, zihinsel ve motor gelişimini yavaşlatmaktadır. Kanser, böbrek ve karaciğer bozuklukları, astım, cinsel gelişim problemleri ile hormon yapısı, metabolizma ve büyüme düzensizlikleri gibi birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. 28 Intertek 2011,

29 Perflorlu Bileşikler (PFOS/PFOA) Avrupa Komisyonu Kararı 2006/122/CE PFOS florokarbon olarak adlandırılan kimyasal bir gruptur. Stabil, ısıya karşı duyarsız ve su ile yağlı bileşikleri reddeden yüzey aktif maddelerdir. PFOS bileşikleri plastik, kağıt ve deri için emdirme maddelerinde, vaks, boya, vernik, tekstil ve temizlik ürünlerinde, metal yüzeylerde ve halılarda bulunabilir. 29 Intertek 2011,

30 Perflorlu Bileşikler (PFOS/PFOA) Kullanım Alanı: Ürüne su itici özellik kazandırmak için kullanılır. Sağlığa Etkileri: PFOS toksik bir maddedir, karaciğere zarar verir, kansere neden olur. İnsan sağlığına ve çevreye karşı bioakkümülatif ve toksiktir. Test edilecek materyaller: Su emmeyen tekstil ürünleri, deri ve plastik ürünler 30 Intertek 2011,

31 Toplam Kurşun & Kadmiyum Tayini Kurşun: Kurşun üretimi ucuza mal etmek amacıyla sofra eşyasında kullanılan zehirli ağır metallerdendir. Plastiklerde (boya kaynaklı), köpük ve kağıt ürünlerde, metal kaplamalarda kullanılır. Asitli yiyeceklerin bu tip malzemelerde kurşunu çözmesi sonucu ağır metal yemeklerle birlikte insan vücuduna taşınmakta ve insan sağlığına zarar verebilmektedir. Sağlığa Etkileri: Kanserojen ve zehirlidir. Beyin ve sinir sistemini etkiler, işitme engeli oluşturur, hafıza ve konsantrasyon problemlerine sebep olur. Bu metale fazla miktarda maruz kalmak hamilelerde yüksek tansiyon riskini arttırır ve hatta düşüğe neden olur. Bebekler için ciddi davranış sorunları, zekâ geriliği ve nörolojik sorunlar ile küçük doğumsal kusurlara kadar değişen zararları vardır. 31 Intertek 2011,

32 Toplam Kurşun & Kadmiyum Tayini Kadmiyum: Kolay eriyen alaşımlar yapmak için ve çelik üretiminde yüzeyleri pasa karşı koruyucu olarak ve metalik parlaklık elde etmek için kullanılır. Kadmiyum bunlardan başka stabilizör olarak plastik ve sentetik elyaf sanayiinde, televizyon tüpleri ve florasan lamba imalinde, nükleer reaktör kontrol sistemlernde ve alaşımlarda kullanım alanı bulmuştur. Oral yolla alınan kadmiyumun ölümcül limiti mg olarak tanımlanmıştır. Sağlığa Etkileri; Kronik durumlar ciğer ve böbrek fonksiyonları bozukluklarıdır. Kemik erimesi, kansızlık, diş dökülmesi ve koku duyumunun yitirilmesi önemli etkilerindendir. Ayrıca yüksek kan basıncına yol açmakta, sinir sistemi bozuklukları için tetikleyici olabilmektedir. Kadmiyum ve bileşikleriyle uzun süreli temas kanserojen (Özellikle akciğer ve prostat kanseri) etkilidir. 32 Intertek 2011,

33 BisFenol A İki fenol ve polikarbonat moleküllerinin birleşmesiyle elde edilen bir tür organik bileşiktir. Günümüzde özellikle plastik, naylon, polyester, PVC ve köpük gibi maddelerin üretilmesinde etkin rol oynayan Bisfenol A, dünyada yıllık olarak 2-3 milyon tonu aşkın bir üretime sahiptir. 'Bisphenol-A' (BPA), genellikle sert plastiklerde bulunur. Sağlığa Etkileri; Hayvanlar üzerinde yapılmış araştırmaların kansere, düşüklere, kısırlığa, obeziteye ve cinsel gelişim bozukluklarına sebep olduğu görülmektedir.ayrıca kalp krizi riski, diyabet ve karaciğer sorunlarına sebep olur. 33 Intertek 2011,