ŞANTİYE TEKNİĞİ Dr. A. Erkan KARAMAN

Transkript

1 ŞANTİYE TEKNİĞİ Dr. A. Erkan KARAMAN Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MÜH. MİM. FAK. İnşaat Müh. Bölümü İnşaatta kullanılacak malzemelerin, üretimin aksamaması için şantiyede yeterli miktarda hazır bulunması gerekir. Bu nedenle şantiyelerde çimento, agrega, donatı gibi inşaat malzemeleri, iskele kalıp kurmak için gerekli yardımcı yapı malzemeleri ve akaryakıt, yağ, patlayıcı madde gibi işletme malzemelerinin şantiyede depolanması gerekir. Depo yerleri öncelikle bu malzemelerin kullanılacağı üretim yerlerine yakın ve servis yoluna uygun olmalıdır. Malzeme taşıyan araçların manevra yerleri, malzemeleri üretim yerine iletme işlemi şantiyedeki üretimi aksatmayacak biçimde planlanmalıdır. Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Ahsap ve Kereste Depoları Ahsap ve Kereste Depoları Yeni kerestenin iskele ve kalıp imalatı için en çok üç defa kullanılabileceği kabul edilmektedir. 1 m3 beton için ortalama 8 m2 kalıp ve 1 m2 kalıp için ortalama 0,015 m3 kereste kullanılır. Kereste depolarının rutubetten korunması gerekir. Bu nedenle depo üstünün bir sundurma ile kapatılması, zeminden cm yüksek bir beton taban hazırlanması uygun olur.

2 Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Demir Depoları Demir Depoları Demirlerde oluşan pas kalınlığının teknik şartnamelerin ve standartların toleransı dışında olması halinde tel fırça ile temizlenmesi mümkündür. Pas kalınlığının fazla olması halinde ise temizlik kumlama ile gerçekleştirilir. Kumlama yönteminin sakıncası temizlikten sonra demir çapında meydana gelen azalmadır. Çaptaki azalma göz önüne alınır. Betonarme demiri depolanırken saha düzenlenir ve yağmur suyuna karsı drenaj şebekesi yapılır. Demirler ya 10x20 cm kalaslar üzerine ya da beton (10x15 cm kesitli olabilir) şeritler üzerinde stok edilir. Toprakla temasları olmamalı, yağıştan korumak için üzeri bir sundurma ile kapatılmalıdır. Kendi ağırlıklarıyla deforme olmamalıdırlar. Depolama yerinde demirler proje ve/veya boyutlarına göre birbirine karışmayacak şekilde depolanmalıdır. Üzerlerine plakalarla nereye ait olduklarının yazılması faydalıdır. Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Agrega Depoları Agrega Depoları Agrega dışarıdan satın alınıyorsa 15 günlük stok bulundurulması uygundur. Doğal olarak beton hazırlama tesisinin yakınında depolanması gereken agreganın başlıca depolama tipleri (1) yığınlar halinde depolama, (2) Radyal bölmeli depolama En basit depolama tipi yığınlar halinde depolamadır. Fazla yer kaplaması ve farklı boyutlu agreganın birbirine karışma olasılığının bulunması sakıncalı taraflarıdır. Radyal bölmeli depolama sisteminde agrega türlerinin birbirine karışımı önlenir, ancak bu tip depolama da fazla yer kaplar.*

3 Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Çimento Depoları İnşaatlarda çimento toz veya torba halinde, beton tesisi yakınında depolanır. Torba halinde depolanacak ise depo taban betonunun zeminden en az cm yüksekte olması, depo etrafındaki drenajın tavan ve duvar izolasyonunun iyi olması, depolanan çimentonun rutubetten etkilenmemesi gerekir. 50 kg lık çimento torbasının boyutları 0,65x0,45x0,14 m olup, üst üste 10 torba, zorunluluk varsa en çok 15 torba konmalıdır. Bu esaslar ve depolanması gereken miktarlar dikkate alınarak çimento deposu boyutlandırılır. Toz çimento silolarda depolanır. Çimento siloları beton tesisinin cinsine göre tesisin bir ya da iki tarafında da olabilir. Silo sayısını artırmaktansa silo kapasitesini artırmak daha uygun bir çözümdür. Çimento için günlük stok genel olarak yeterli olup uzun süreli stoklardan sakınmak gerekir. Zaman içinde mukavemet kaybı olabileceği gibi(üçayda%8, altı ayda %14, yılda %22) rutubetten etkilenme olasılığı da söz konusu olabilir. Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Duvar Elemanları Depoları Genel olarak bina duvarlarında kullanılan bu tür malzemelerin depolanması içlin en uygun yer malzeme asansörünün iki tarafında bulunan mekanlardır. Eğer kule vinç ile iletim yapılıyorsa, depo yeri için uygun olabilecek başka mekanlar da tercih edilebilir. İstif yüksekliğinin 2 m yi asmaması uygundur. Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Akaryakıt Depoları Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Su Deposu Önemli bir is makinesi ve taşıt parkına sahip olan ve yerleşim bölgeleri dışında bulunan büyük şantiyelerde akaryakıt sarfiyatı önemli boyutlarda olur. Bu tip şantiyelerde küçük ölçekli bir akaryakıt istasyonun kurulması uygun olur. Toprağa gömülü bir benzin ve bir motorin tankı, bunlara ait pompalar, gerekli bağlantı elemanları ve diğer teçhizattan oluşan böyle bir sistemin inşasında güvenlik faktörü önem taşır. Parlayıcı ve yanıcı özelliği nedeniyle akaryakıtın plastik bidonlarda depolanmaması metal tanklar veya variller içinde muhafaza edilmesi gerekir. Depo yerinin ayrı olması, tamirhane, yıkama, yağlama mahallerinin bir kısmının bu amaçla kullanılmaması gerekir. Deponun etrafı tel örgü ile çevrilmesi faydalıdır. Yakıtın sadece görevli kişiler tarafından verilmesi gerekir. Kullanma suyunun depolandığı tesistir. Kurulduğu yer şantiye tesislerinin bulunduğu sahanın daha yükseğinde olmalıdır. Suyun pompa ve yer çekimi ile akması temin edilir. Gerekli olan pompa kapasitesi, yer çekimi söz konusu olduğunda azalır. Kullanma suyu deposu toprağa gömülüdür.

4 Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Depolar Patlayıcı Madde Depoları Patlayıcı Madde Depoları İnşaat uygulamalarında büyük ölçüde kayalık zemin kazısının gerektiği durumlarda bazen kazı yerine patlatma yöntemine başvurulur. Genellikle dinamit kullanılır. Güvenlik açısından büyük önem taşıyan dinamit kullanımı için ayrıntılı yasal esaslaryürürlüğe konulmuştur. Patlayıcı Madde Depoları Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Ambarlar Büyük ölçekli islerde şantiyenin en önemli ünitelerinden biri de ambarlardır. Türleri ve kapasiteleri inşaatın özelliğine, büyüklüğüne, şantiyenin koşullarına göre değişir. Küçük ve kısa süreli bir şantiyede ambar olarak ihtiyaca yetecek büyüklükte tek bir ünite yeterli olur. Büyük inşaat uygulamalarında ise yedek parça ambarı, sıhhi tesisat ambarı, elektrik tesisatı ambarı, küçük araçlar ambarı gibi farklı nitelikteki araç ve gereçlerin depolandığı ayrı ambarlar gerekli olabilir. Ambar yerinin seçilmesinde, öncelikle malzeme iletiminin uygun olması düşünülmelidir. Ambara girişte ve ambardan üretim yerine taşınmada uygunluk göz önünde bulundurulmalı, malzeme giriş ve çıkışları için ayrı kapılar yapılmalıdır. Ambara giriş veya çıkısında yeterli büyüklükte bir kantar bulunması önemlidir. Malzemeler, ilgili üretim sahalarına mümkün olduğunca yakın konumda olmalıdır.

5 Ambarlar Ambarlar Ambarlar Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Atölyeler Tamir ve Bakım Atölyeleri Yerleşim bölgelerindeki küçük şantiyeler dışında, genellikle her şantiyede küçük ölçekli dahi olsa bir tamir ve bakım atölyesinin kurulması gerekir. Şantiyenin çalışma ve dinlenme mahallerinin mümkün olduğu kadar uzağında, ana yola ve araç parkına yakın bir yerde kurulması uygundur. Atölyenin işlevi, mevcut makine ekipmanının her zaman çalışır, hizmete hazır halde bulunmasını temin etmektir. Bunun yanında makine çalışmalarını en az maliyete indirmeye çalışır. Arızalı olduğu halde ya da bakım zamanında atölyeye verilmeyen makine ve ekipmanı yakından takip eder. Örneğin motorların çiğ yakıt atmamasına, yağ yakmamasına v.s. Dikkat eder.

6 Tamir ve Bakım Atölyeleri Tamir ve Bakım Atölyeleri Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Atölyeler İmalat Atölyeleri İmalat Atölyeleri Büyük inşaat uygulamalarında ahşap ve metal kapı-pencere doğramalarının, kaplama elemanlarının küpeştelerin v.b. konstrüksiyonların şantiyede üretilmesi, is hacminin büyüklüğüne ve bunları başka firmalardan sipariş yoluyla temin etme koşullarına göre daha ekonomik olabilir. Bu nitelikteki şantiyelerde marangoz atölyesi, demir doğrama atölyesi ihtiyacı karşılayacak büyüklükte ve gerekli doğrama isleme makine ve tezgahları temin edilerek kurulur. Bu atölyeler için yer seçimi yapılırken, gürültü ve çıkardıkları atık madde faktörleri dikkate alınarak şantiye ünitelerini ve personeli rahatsız etmeyecek bir mahal tercih edilmelidir. Demir ve çelik atölyelerinin bakım ve tamir atölyesinin yakınında kurulması uygundur.

7 Mobilizasyon Birimleri Üretimle İlgili Birimleri Laboratuarlar Şantiye işletme üniteleri içinde işletmeyle doğrudan ilişkisi olmayan, buna karşılık işlevi işletme ile başlayan ve onunla biten sayılı ünitelerden biri laboratuvardır. Kalite kontrol müdürlüğünün bünyesinde çalışır. Genel olarak üç ana baslıkta bulunurlar: Malzeme Laboratuvarı Beton Laboratuvarı Zemin Laboratuvarı Şantiyenin büyüklüğüne ve laboratuvara sahip kuruluşların şantiyeye uzak olmaları halinde yukarıdaki laboratuvarlara asfalt laboratuvarı da eklenebilir. Laboratuvarların ana beton tesisine yakın kurulması tercih edilir. Mobilizasyon Birimleri SatısOfisi Toplu konut şantiyelerinde, merkez bölgelere yakınlık da göz önünde bulundurularak doğrudan satış yapabilmek amacıyla satış ofisleri de mobilizasyon birimleri içinde yer alabilir. Bunlar bazen sonradan kullanılabilecek yapılar içinde yer alabildiği gibi daha sonra sökülmek üzere geçici olarak da inşa edilebilirler. Satış ofislerinin doğaldır ki satış stratejilerine uygun olarak inşa edilmeleri gerekir. Proje ile ilgili yeterli derecede gerekli doküman, projenin son halini gösteren illüstrasyonlar ve bir de maketin bulunması gerekir. Mimarisinin albenisi dikkatle düşünülmelidir. Arsa ve Bölge Bilgileri Trend Şantiyesi İstanbul un güneydoğusunda, Sultanbeyli Belediye sınırları içinde yer almaktadır. Ulaşımın rahatlığı şantiyede satış yapılabilme fikrini ortaya çıkarmıştır. Bilindiği gibi toplu konut şantiyelerinde yerinde satısın, satışa büyük etkileri bulunmaktadır. Müşteriler satın alacakları konut bölgesini ve yerleşimlerini görmek isteyeceklerdir. Dolasıyla mobilizasyon sürecinde satış ofisi yapılması da söz konusu olmuştur. İmar Bilgileri Trend Santiyesi 13 Parsel, 14 Parsel ve 15 Parsel olmak üzere üç parselden olusmaktadır. Bu parsellerden 13 parselde A, B, C, D, E ve F kütleler, 14 parselde H ve I Kütleler, 15 parselde ise G ve J Kütleler bulunmaktadır. 13 parsel ,71 m2, 14 parsel ,21 m2, 15 parsel ise ,94 m2 dir. Taban oturum alanları 13 parselde ,96 m2, 14 parselde 3.359,10 m2, 15 parselde 1.646,92 m2 dir. Projede emsal 1,50, Hmax 30,50 dir.

8 Cografi Unsurlar Çevresel Sartlar Şantiye arazisi coğrafi olarak İstanbul un yüksek yerlerinden birinde bulunmaktadır. Bununla birlikte arazi çok eğimli değildir. Arazi için yapılan zemin etüdü çalışmalarında üst malzemenin bahçe toprağı, alt malzemenin de killi malzeme olduğu tespit edilmiştir. Bu hafriyat zorluklarının düşük düzeyde olmasını sağlamakla beraber, zemin iyileştirmesinin yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Dolayısıyla mobilizasyon sürecinde dolgu malzemesi tedariki önceden düşünülmesi gereken bir unsur olarak ön plana çıkmaktadır. Arazinin yüksekliği rüzgar sorununu da beraberinde getirmektedir. Rüzgarın; inşa edilmesi planlanan yüksek katlı bloklarda kule vinç kullanılması durumunda olumsuz etkisi olacaktır. Ayrıca diğer düşey taşımalara da olumsuz etkisi olacaktır. Şantiyenin rüzgarlı olması çalışma zorlukları yanında, toz gibi etkenlere karsı ayrıca önlem alınmasını gerektirebilecektir. Trend şantiyesi, bulunduğu bölgenin yerleşim yeri olması itibariyle dört tarafı yollarla çevrili bir konumdadır. Dolayısıyla şantiye giriş çıkışlarının ve ulaşımların rahat olabileceği saptanmıştır. Malzeme tedarikleri de rahatça yapılabilecektir. Çevrede yapılaşma olması ayrıca elektrik, su ve doğalgaz gibi alt yapı hizmetlerinden yararlanma olanakları sunmaktadır. Şantiyeye elektrik sağlanması için çevre elektrik şebekesinden yararlanılabilecektir. Şantiye yakın çevresinde temiz su şebekesi bulunmaktadır. Ancak şantiye büyüklüğü göz önüne alındığında, içme suyu haricinde şantiye için kullanılacak suyun bu şebekeden kullanılması büyük maliyetlere yol açacaktır. Dolayısıyla sondaj yapılarak su sağlanması gündeme gelmiştir. Personel için suyun şebekeden, diğer kullanımlar için de kuyudan su sağlanmasına karar verilmiştir., Şantiyenin bulunduğu bölgede doğalgaz şebekesinin bulunması, ısıtma sisteminin doğalgaz olarak seçilmesine etken olmuştur. Bölgenin Sosyal Durumu Şantiye ilerleyiş sürecinde şantiyenin çevreye yapabileceği olumsuz etkilerin çok büyük problemler yaratmayacağı; toz, gürültü ve atık gibi olumsuz etkiler için düşük maliyetli önlemler alınabileceği düşünülmüştür. Bölge, güvenlik idaresi açısından düşünüldüğünde jandarma bölgesinde yer almaktadır. Dolayısıyla güvenlik amacıyla başvurulacak merci jandarma olacaktır.

9 Proje ile İlgili Genel Bilgiler Mobilizasyon ile İlgili Genel Bilgiler Tünel kalıp sistemiyle yapılan Trend Projesi nde konut adedi başlangıçta toplam 1286 iken yeni arsa alımı ve parselasyonu ile birlikte 1436 ya çıkmıştır. 52 m2 den 151 m² ye kadar 15 farklı daire tipi mevcuttur Genel olarak bahsedilen çalışmalar, fizibilite çalışmaları ve ortaya çıkan proje doğrultusunda mobilizasyon da yavaş yavaş şekillenmeye başlamıştır. Tünel kalıp ile yapılan projede, kalıpların üç takım halinde ve yarım kalıp seklinde satın alınmasına karar verilmiş ve bununla ilgili çalışmalara başlanmıştır. Her bir kalıp takımı için birer adet olmak üzere üç adet vinç kullanılacaktır. Bu vinçlerin firmaya ait diğer projelerde de kullanılacağı düşünülerekten kiralanma yerine satın alınması düşünülmüş ve bunun için çalışmalara başlanmıştır. Şantiye birimleri ile ilgili olarak yapılan araştırmalar sonunda en uygun seçeneğin prefabrik birimler olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle şantiyede başlangıç olarak yönetim ofisi, yemekhane ve koğuşların prefabrik olarak yapılmasına karar verilmiştir. Ayrıca süreç içinde kapalı depo ile ahşap ve demir atölyelerinin yapılmasına karar verilmiştir. Şantiye Mobilizasyonu Şantiye Mobilizasyonu Şantiye ilerleyiş sürecinde şantiyenin çevreye yapabileceği olumsuz etkilerin çok büyük problemler yaratmayacağı; toz, gürültü ve atık gibi olumsuz etkiler için düşük maliyetli önlemler alınabileceği düşünülmüştür. Bölge, güvenlik idaresi açısından düşünüldüğünde jandarma bölgesinde yer almaktadır. Dolayısıyla güvenlik amacıyla başvurulacak merci jandarma olacaktır. Mobilizasyon çalısmaları burada dört bölümde incelenmistir. Baslangıç Mobilizasyonu Birinci Etap Mobilizasyon :kinci Etap Mobilizasyonu Üçüncü Etap Mobilizasyonu Şantiye ilerleyiş sürecinde şantiyenin çevreye yapabileceği olumsuz etkilerin çok büyük problemler yaratmayacağı; toz, gürültü ve atık gibi olumsuz etkiler için düşük maliyetli önlemler alınabileceği düşünülmüştür. Bölge, güvenlik idaresi açısından düşünüldüğünde jandarma bölgesinde yer almaktadır. Dolayısıyla güvenlik amacıyla başvurulacak merci jandarma olacaktır. Mobilizasyon çalısmaları burada dört bölümde incelenmistir. Baslangıç Mobilizasyonu Birinci Etap Mobilizasyon :kinci Etap Mobilizasyonu Üçüncü Etap Mobilizasyonu

10 Şantiye Mobilizasyonu Satıs Ofisi Yeri ve Seçimi Şantiye ilerleyiş sürecinde şantiyenin çevreye yapabileceği olumsuz etkilerin çok büyük problemler yaratmayacağı; toz, gürültü ve atık gibi olumsuz etkiler için düşük maliyetli önlemler alınabileceği düşünülmüştür. Bölge, güvenlik idaresi açısından düşünüldüğünde jandarma bölgesinde yer almaktadır. Dolayısıyla güvenlik amacıyla başvurulacak merci jandarma olacaktır. Mobilizasyon çalısmaları burada dört bölümde incelenmistir. Baslangıç Mobilizasyonu Birinci Etap Mobilizasyon :kinci Etap Mobilizasyonu Üçüncü Etap Mobilizasyonu Santiye Yönetim Ofisi ve Alt Yüklenici Yönetim Ofis Yerlerinin Seçimi Şantiye yönetim ofisi için şantiyenin kuzeydoğusundaki alan uygun görülmüştür. Burası şantiye arazisinin en yüksek yerinde bulunmakla birlikte araziye hakim bir yerdedir. Ayrıca mevcut elektrik, su ve doğalgaz hatlara yapılacak bağlantılar için de uygunluk teşkil etmektedir. Alt yüklenici ofislerinin de şantiye ofisi yanında sıralanmasına karar verilmiş ve bu alan onlar için ayrılmıştır

11 Kogus Yerlerinin Seçimi Koğuşların sahada mümkün olduğunca imalatlara yakın olması düşünülmüştür. Koğuşlarda kalacak insan sayısının fazlalığından şantiye giris-çıkıslarına ve güvenlik noktalarına yakınlık çeşitli durumlar için önem arz etmektedir İsçi Tuvalet ve Dus Yerlerinin Seçimi İsçi tuvalet ve duşlarının koğuşlara yakın olması gerekliliğinin yanı sıra ayrı bir yerde olması, sağlık ve konfor açılarından önemlidir. Bu doğrultuda bunların, koğuşların yanında, tuvalet ve duşların da birbirlerinden ayrı olması koşuluyla yapılmasına karar verilmiştir

12 Yemekhane Yerinin Seçimi Şantiye teknik personeli ve alt yüklenici teknik personeli için yemekhane şantiye ofisi içinde düşünülmüştür. Diger çalışanlar içinse koğuşlar bölgesinde kurulmasına karar verilmiştir. yemekhanede ayrıca mutfak da olmasına ve bir taşerona verilerek kontrolünün şantiye tarafından yapılmasına karar verilmiştir. Santiye Giris Çıkısları ve Güvenlik Noktaları Şantiye giriş ve çıkış noktaları, kontrolün kolay sağlanabileceği, yol durumlarının müsait olduğu, gidiş gelişlerin rahat yapılabileceği yerler ile koğuş ve depolara yakınlık gibi konular göz önünde bulundurularak yerleştirilmiştir. Bunlardan birisi; şantiyenin doğusunda, koğuşlar bölgesinin kuzeyinde; diğeri ise şantiyenin kuzeyinde, satış ofisinin batısına yerleştirilmiştir

13 Ambar, Atölye, Açık Depo ve Makine Park Alanları Ambar Alanı Şantiyede biri şantiye, diğeri de alt yükleniciler tarafından kullanılmak üzere iki adet büyük kapalı ambar yapılmasına karar verilmiştir. Bu ambarların güvenlik noktalarına yakınlığı da göz önünde bulundurularak, şantiyenin doğu kapısı yolu üzerinde inşa edilmesine karar verilmiştir. Atölyelerde bu giriş kapısı yanında konumlandırılmıştır. Açık DepoAlanı

14 Şantiye Mobilizasyonu Alt Yapı Hatları ve Yerleri Makine ve araç parkı, araç çalışma durumları ve bakımları göz önünde bulundurularak şantiye ambarına yakın, alt yüklenici ofisleri yanında düşünülmüştür Başlangıç mobilizasyonu için tespit edilen yukardaki birimler plankoteye islenerek bu birimler için gerekli alt yapı imalatları üzerinde çalışmalara başlanmıştır. Buna göre satış ofisi öncelikli olarak yapılacağından elektrik, pis su, temiz su ve doğalgaz hatları için abonelikler ve bağlantılar burası için yapılacaktır. Elektrik hatları site giriş kapısı ve şantiye ofisi yakınındaki pano yardımıyla satış ofisi ve alt yapı ile elektrik direkleri yardımıyla da şantiyeye dağıtılacaktır. Alt yapı hatlarının yerleri planlanırken mümkün olduğu kadar şantiye dışında olmasına özen gösterilmiştir. Mobilizasyon Kalemleri ve Özelliklerinin Belirlenmesi Vinçler Vinçler Vinç ile ilgili verilen satın alma kararı üzerine şantiye için en uygun koşulları sağlayacak vinç özellikleri tespit edilmiştir. Bu tespitlerde vinç çapları, tasıma kapasiteleri, güvenlik özellikleri ve servis olanakları ön planda tutulmuştur. Buna göre yapılan görüşmelerde Türkiye bayiliği olan bu konuda uzman bir yurt dışı firması ile anlaşma yapılmıştır. Vinçler firma tarafından hazırlanarak yurt dışından gelecektir. Vinç kurulumları için gerekli olan vinç temeli, vinç tasları, vinç rayları ve jeneratör gibi bazı hazırlıkların tamamlanması gereğiortayaçıkmıştır

15 Vinçler Vinçler Tünel Kalıplar Kalıp alım kararının ardından yapılan araştırmalar sonucunda bir kalıp firması ile anlaşma sağlanmıştır. Projeler üzerinde firma ile birlikte yapılan çalışmalar sonucunda tünel kalıp projesi oluşturulmuş ve kalıpların gelişi ile ilgili olarak firmadan tarih alınmıştır. Kalıpların geliş tarihine kadar tünel kalıp başlayacak yerlerde temel imalatlarının bitmesi gerekmektedir.

16 ŞANTİYEDE YANLIŞLAR DOĞRULAR BİLİNMESİ GEREKENLER KAZI VE DOLGU İŞLERİ KAZI VE DOLGU İŞLERİ Kazı işine başlanmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulur: a) Kazının bitişik yapıları etkileyip etkilemeyeceği araştırılır ve etkileme ihtimali mevcut ise kazı başlamadan önce gerekli tedbirler alınır. b) Yer altı kabloları, gaz boruları, su, kanalizasyon ve diğer dağıtım sistemlerinin yerleri belirlenir ve bunlardan kaynaklanabilecek tehlikeleri asgariye indirmek için gerekli tedbirler alınır. c) Meskûn mahallerde, yapı alanının çevresi yeterli yükseklik ve sağlamlıkta uygun malzemeden yapılmış perde ile çevrilerek ikaz ve uyarı için gerekli düzenlemeler yapılır, bunlar yapının bitimine kadar bu şekilde korunur. ç) Meskûn mahallerin dışında yapılan kazıların kenarlarına uyarı şeritleri çekilerek ikaz levhaları asılır.

17 KAZI VE DOLGU İŞLERİ KAZI VE DOLGU İŞLERİ Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri ile tünel ve kanal çalışmalarında aşağıda belirtilen hususlara uyulur: a) Çalışmalar, işveren tarafından görevlendirilen ehil kişi gözetiminde yapılır. b) Çalışma alanına giriş ve çıkış için güvenli yollar sağlanır. c) Kazılarda zemin yapısı, iklim koşulları, kazı alanı yakınlarında meydana gelebilecek sarsıntılar, çevredeki su kaynakları ve fazla yük kuvvetleri göz önüne alınarak uygun şev açıları belirlenir ve/veya statik hesabı yapılmış uygun destek ve setler kullanılır. Kazı yüzeyleri, şevlerin eğimi ve yüksekliği zeminin yapısına, sağlamlığına ve çalışma yöntemlerine uygun seçilir. ç) Malzeme veya cisim düşmesine,subaskını tehlikesine ve insanların düşmesine karşı uygun tedbirler alınır. d) Tehlikeli veya zararlı olmayan özellikte solunabilir hava sağlamak için bütün çalışma yerlerinde gerekli tedbirler alınır. e) Yangın, parlama, patlama, su baskını veya göçük gibi durumlarda çalışanların güvenli bir yere ulaşmaları sağlanır. Kazı (yan) yüzlerinde aşağıda belirtilen durumlarda genel kontrol yapılır, kontrol sonucunda çalışma ortamının güvenli olduğu belirtilmeden çalışmaya başlanılmaz; a) Her vardiyadan önce, b) Patlatma yapılıyorsa her patlatmadan sonra, c) Beklenmedik parça düşmelerinden sonra, ç) Desteklerdeki önemli bir zarardan sonra, d) Şiddetli yağış, don ve kardan sonra. KAZI VE DOLGU İŞLERİ Çalışma sırasında ortaya çıkan tozların çalışanların sağlığına zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınır. Çalışma alanında zararlı kimyasalların, zehirli ve boğucu gazların ya da serbest silis tozları gibi tehlikeli maddelerin bulunduğunun anlaşılması halinde, çalışanlar derhal oradan uzaklaştırılarak gerekli tedbirler alınır ve güvenli çalışma ortamı sağlanmadan tekrar çalışmaya başlanmaz. Meskûn mahallerde kazı üzerinden geçişlerin sağlanması için ahşap veya metalden yapılmış asgari 80 santimetre eninde ve her iki tarafı korkuluklu geçitler kullanılır, geçit korkuluklarının bu Yönetmeliğin Ek-4 (A) Yüksekte Çalışma başlığının 6ncı maddesinde tanımlanan özelliklere uygun olması sağlanır. KAZI VE DOLGU İŞLERİ Açıkta yapılan 150 santimetreden daha derin kazı işlerinde ve her derinlikte yapılan temel ve kanal kazılarında yan yüzeylerin altlarının şerit gibi kazılarak yukarıdan çökertilmesi şeklinde çalışma yapılması engellenir. Ayrıca kanallarda yan duvarların göçmemesi için gerekli tedbirler alınır. Kazı alanından çıkartılan hafriyat ile kazı kenarı arasında yeterli mesafe bulundurulur ve hafriyatın kazı alanına akma riski bulunuyorsa uygun bariyerler kullanılır. Kazı mahallinde bulunan hareketli araçlar ve kazı stabilitesini etkileyebilecek diğer araçlar ile kazı kenarı arasında gerekli güvenlik mesafesi bırakılır.

18 KAZI VE DOLGU İŞLERİ Kazı işlerinde yağış sırasında çalışma yapılmaz. Kazı işlerinde çalışanların çalışma alanına ulaşmaları için uygun ve güvenli yöntemler kullanılır, destek ve setlerin iniş ve çıkış için kullanılması engellenir. Makinelerle yapılan kazı işlerinde, bu makinelerin hareket alanına çalışanların girmelerine izin verilmez. DERİN KAZILAR Şevin kaymaması için mutlaka önlem alınmalıdır. Çevredeki yapılara karşı mutlaka önlem alınmalıdır. Su basmasına (zemin suyu-yağmur, kar suyu) karşı mutlaka önlem alınmalıdır. Aşağıya malzeme ekipman ve özellikle insan düşmemesi için mutlaka önlem alınmalıdır. Zemin kaymaması için alınacak önlemler Zemin kaymaması için alınacak önlemler 1.5 metre derinliğe kadar olan kazı işleri şev uygulaması yapılmadan gerçekleştirilebilir. 1.5 metreyi aşan kazılar, arazi durumu göz önünde bulundurularak yukarıdan aşağıya doğru ve toprağın dayanıklılığı ile orantılı bir şev verilmek suretiyle yapılacaktır.

19 Zemin kaymaması için alınacak önlemler Zemin kaymaması için alınacak önlemler Şevli kazılarda drenaj sistemi hayati önem taşır. Sert kaya, sert şist, betonlaşmış çakıl, sert kalker, killi şist kaya, gre ve konglomera gibi kendini tutabilen zeminlerde yetkililerin gerekli gördüğü hallerde ve şevsiz yapılmak zorunluluğu bulunan 150 santimetreden daha derin kazılarda, yan yüzler uygun şekilde desteklenmek veya iksa edilmek suretiyle tahkim olunacak ve iksa için kullanılacak kalas başları, kazı üst kenarından 20 santimetre yukarı çıkarılacaktır. İksanın yeterliliği iş süresince kontrol edilerek sonuçlar yapı iş defterine kaydedilecektir. İksa uygulamaları İksa uygulamaları

20 İksa uygulamaları İksa uygulamaları İksa uygulamaları İksa uygulamaları

21 İksa uygulamaları İksa uygulamaları İksa uygulamaları

22 Kazı İşleri Fotoğraflar Kazı İşleri Fotoğraflar DOĞRU YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ Kazı İşleri Fotoğraflar Kazı İşleri Fotoğraflar DOĞRU DOĞRU YANLIŞ YANLIŞ

23 Kazı İşleri Fotoğraflar Uygulama hatası DOĞRU YANLIŞ Kazı İşleri Fotoğraflar Uygulama hatası DOĞRU YANLIŞ

24 Dolgu İşleri Dolgu İşleri Fotoğraflar Dolgu yapımında kullanılacak malzeme içerisinde; Bitkisel toprak, Ağaç, çalı ve benzeri organik maddeler, Kömür, kömür tozu dahil içten yanması söz konusu olan malzeme, Bataklık, balçık veya suyla doygun hale gelmiş killi ve marnlı zeminler, Süprüntü, kargir dışında enkaz ve çöp gibi atık maddeler, Suyun etkisi ile kolayca yumuşayıp dağılarak oturmalara neden olacak aşırı şişme veya büzülme gösteren malzemeler, Karlı, buzlu ve donmuş topraklar, Ağırlıkça % 20 den fazla jips olan malzemeler, Bulunmayacak DOĞRU YANLIŞ Dolgu İşleri Fotoğraflar Beton İşleri Beton dökümünden önce dikkat edilmesi gereken hususlar; DOĞRU YANLIŞ Döküm yerinin çevresinde, hazır beton ekipmanlarının çalışmasını engelleyecek araç, demir ve kum yığınları, elektrik ve telefon telleri vb. gibi unsurlar için önlem alınmalı ve rahat bir çalışma ortamı sağlanmalıdır. Pompa ve transmikserlerin çalışacağı zemin çökme ve kayma tehlikesine karşı yeterli sağlamlıkta olmalıdır. Bütün kalıp işleri tamamlanmalıdır. Kalıplar sağlam, ışık sızdırmayacak şekilde aralıksız; yüzeyleri düzgün, temiz ve kalıp yağı ile yağlanmış olmalıdır. Kalıp iskelesi sağlam yapılmalıdır. Bütün demir donatı işleri tamamlanmalıdır. Donatı kontrolü yapılmış ve döküm esnasında oynamayacak şekilde bağlanmış olmalıdır. Paspaylarına dikkat edilmeli ve döküm esnasında bozulmaması için önlem alınmalıdır. Döküm için yeterli sayıda ve nitelikte ekip ve ekipman hazır olmalıdır. Özellikle yeni Deprem Yönetmeliğine göre kullanılması zorunlu olan vibratörler yedekleri ile birlikte hazır ve çalışır durumda olmalıdır. Döküm sonrası bakım (kür) için hazır olunmalıdır (su, hortum, örtüler vb). Eğer saha, yol ve zemin gibi yer betonları dökülecekse zemin iyice sıkıştırılmış ve yeterince (15 cm derinliğe kadar) ıslatılmış olmalıdır.

25 Beton İşleri Beton İşleri Beton dökümünde aşağıdaki hususlara uyulması sağlanır; Beton pompasının beton dökülecek yere uygun durumda konumlandırılması, Beton pompasının destekpabuçlarının zemine uygun şekilde sabitlenmesi, Beton pompası bom ve hortumların birleşim yerlerinde hava basıncından dolayı oluşabilecek açmaların önlenebilmesi için gerekli kontroller yapılması, Pompa kollarının açılmasında ve toplanmasında çevredeki bina, elektrik iletim hatları gibi tesislerin oluşturduğu risklerin ortadan kaldırılması, Enerji nakil hatlarının altlarında pompa çalıştırılmaması veya zorunlu olduğu durumlarda enerji nakil hatlarıyla temasının olmaması için gerekli tedbirlerin alınması, Beton pompası bomunun ucundaki bom hortumunun güvenli yöntemlerle idare edilmesi, Beton yığılmasının tehlike oluşturacağı döşeme betonu dökümü gibi işlerde betonun uygun şekilde yayılarak dökülmesi, Beton dökülen kısmın hemen altında çalışma yapılmaması, Beton dökülen ağızda hortumun savrulmaması, Beton pompası operatörünün betonun döküldüğü yeri görmemesi durumunda uygun haberleşme imkânı sağlanması, Beton dökümü bitinceye kadar kalıpların sürekli kontrol edilmesi, Kalıpaçılması ve patlamasının gerekli tedbirler alınarak önlenmesi. Beton dökümü esnasında ayrıca; Bütün hazırlıklar tamamlandıktan sonra sıra en önemli aşama olan beton dökümüne gelir. Betonun kalıplara yerleştirilmesi, yapının konumuna göre; Hızlı ve rahat olması bakımından istenen her seviyeye beton pompası ile, Olukları yardımı ile direkt transmikserden, Kalıp daha alçak seviyede ise kaydırma olukları ile yapılabilir. Beton dökümü ve yerleştirilmesi sırasında dikkat edilecek hususları şöyle sıralayabiliriz; Betonun döküldüğü nokta yerleştirileceği yer olmalıdır. Betonu bir bölgeye dökerek çekmek veya aktarmak yöntemiyle yerleştirileceği bölgeye taşımadan mümkün olduğu kadar kaçınılmalıdır. Beton döküldüğü bölgeden en fazla 3 m ye kadar yayılabilir. Beton İşleri Beton dökümü esnasında ayrıca; Beton mümkün olduğunca yatay tabakalar halinde dökülmelidir. Her bir tabakanın kalınlığı cm arasında olmalıdır. Tabaka kalınlıkları her bölgede eşit ve homojen olmalıdır. Beton serbest olarak en fazla 1,5 m. yükseklikten dökülmelidir. Daha yüksekten dökmek gerektiğinde önlem alınmalıdır. (örneğin kolonlara cep konulabilir veya düşürme oluğu kulanılabilir vb) Betonun dökülmesinde temel hedef ayrıştırmama ve homojenliğin korunması olmalıdır. Beton daima kalıba düşey yönde dik olarak dökülmelidir. Beton dökümü kesintisiz ve sürekli olmalıdır. Soğuk derzlere olanak verilmemelidir. Bunun için döküm hızı çok iyi planlanmış olmalı ve uygulanmalıdır. Döküme ara vermek zorunluluğunda iş derzleri bırakılmışsa dökümün devamında derz düzeyi temizlenmeli ve suya doygun kuru duruma getirilmelidir. Döküm esnasında kalıp ve donatılara fiziksel darbelerden kaçınılmalıdır. Yerleştirme sırasında sıkıştırma (vibrasyon) ve yüzey bitirme işlemleri belli bir uyum içinde ardışıkolmalıdır. Sıkıştırma Beton İşleri Sıkıştırma, beton dökümünün sonuca etki eden en önemli aşamasıdır. Sıkıştırma nınamacı; Betondaki hava boşluklarını dışarı atarak boşluksuz ve geçirimsiz bir yapı oluşturmak, Beton-Donatı arasındaki aderansı tam anlamıyla sağlamak Betonu kalıbın her noktasına yaymaktır. İdeal bir sıkıştırmanın teşkili ancak vibratörlerle olur. Yeni Deprem Yönetmeliğine göre de kullanılması zorunlu hale getirilen vibratörler, beton dökümünde betonun kendisi kadar, olmazsa olmaz olan önemli bir gereçtir

26 Beton İşleri Fotoğraflar Beton İşleri Fotoğraflar Beton İşleri Fotoğraflar Beton İşleri Fotoğraflar

27 Beton İşleri Fotoğraflar Beton İşleri Fotoğraflar Yıkım İşleri Yıkım işlerinde aşağıdaki hususlara uyulur: a) Yıkımdan önce yapının içindeki ve etrafındaki havagazı, suveelektrikbağlantıları kesilir ve yıkılacak kısmın etrafında, güvenlik alanı bırakılarak gerekli tedbirler alınır. b) Yıkım işleri, ilgili standartlar ve konuya ilişkin mevzuat hükümlerine uygun şekilde yürütülür. c) Çalışmalarda uygun çalışma yöntemleri ve ekipmanlar kullanılır, gerekli tedbirler alınır. ç) Çalışmalar, işveren tarafından görevlendirilen ehil kişinin gözetimi altında planlanır ve yürütülür. d) Yıkım esnasında toz kalkmaması ve yıkılan kısma ait malzeme ve molozların çalışma ortamından güvenli bir şekilde uzaklaştırılması için gerekli tedbirler alınır. Yıkım İşleri

28 Yıkım İşleri