TEMETTUAT DEFTERLERİNE GÖRE KURUCAŞİLE DİVANI KURUCAŞİLE DİVANI ACCORDING TO TEMETTUAT REGISTER

Transkript

1 TEMETTUAT DEFTERLERİNE GÖRE KURUCAŞİLE DİVANI KURUCAŞİLE DİVANI ACCORDING TO TEMETTUAT REGISTER Özet Nihat YASA Bugün Bartın ilinin bir ilçe merkezi olan Kurucaşile Osmanlı devleti döneminde Bolu Vilayeti Viranşehir Sancağı Amasra kazasına bağlı bir divan merkezidir.kurucaşile ilçesine bağlı olan köylerden Tekkeönü,Çambu,Taşlıca da birer divan merkezidir. Tarih araştırmaları içersinde 6 yüzyıl yaşamış ve oldukça geniş topraklara yayılmış olan Osmanlı Devleti ni daha iyi anlamanın yolu devletin taşrada bulunan yerleşim yerlerindeki yaşamı kavramaktan geçer. Kurucaşile yi idari yapı olarak incelediğimizde Viranşehir Sancağının bir kazası olan Amasra ya bağlı bir divan merkezi olduğunu görmekteyiz.o dönemde Amasra kazasına bağlı 20 divan merkezi bulunmaktadır.bu divanlardan Tekkeönü divanı,çambu divanı,taşlıca divanı ve Kuma divanı 1910 yılında nahiye merkezi olan Kurucaşile nin köyleri olup; temettuat defterlerinde Bolu Eyaleti ne bağlı Viranşehir Sancağı sınırları içerisinde yer almıştır. Anahtar Kelimeler:Temettuat Defterleri,Tanzimat Dönemi,Kurucaşile Divanı Abstract Kurucaşile is a district of Bartın Province, was a divan center in Bolu Province, Viranşehir Sanjak, Amasra Sub-district during Ottoman Empire. Tekkeönü, Çambu and Taşlıca which are villages of Kurucaşile district, are also each centre of Divan. The better way of compherension Ottoman Emipre which lived six century and extended huge countries, is understanding the living in province at State. Kurucaşile was seen a divan center of Viranşehir Sanjak s sub-district Amasra by regarding administrative structure. There were twenty Divan Centers of Amasra sub-district during Ottoman Empire. Tekkeönü Divanı, Çambu Divanı, Taşlıca Divanı and Kuma Divanı which are villages of Kurucaşile was a sub-district in 1910,were located within the limits of Viranşehir Sanjak, Bolu province at a period of in Temettuat Register. Key Words: Temettuat Register, Tanzimat Period, Kurucaşile Divanı Giriş 1839 Tanzimat Fermanı nın yayınlanmasından sonra, Osmanlı Devleti bünyesinde idari, sosyal, mali ve kültürel alanda birçok yeni yapılanmaya gidilmiştir. Yeni bir vergi düzeni ülkeye getirilmiştir. Yeni bir mali sistem için, önce ülke kaynaklarının saptanması gerekiyordu. Rumeli de, Anadolu da, Adalar da ve Arap vilayetlerinde bulunan, kentlerde, kasabalarda, bucaklarda ve köylerde, ev ev dolaşılarak sayımlar yapılmıştır. Bu verilere göre 1844 yılı vergileri toplanmıştır yılı için de tahmini vergi miktarları yazılmıştır. O günkü idari, ekonomik ve mali ihtiyaçlar için düzenlenen bu defterlere Temettuat Defteri (gelir vergisi defteri) adı verilmektedir. Osmanlı Devleti Maliye Nezareti nin görevlendirdiği görevliler ve genellikle Çankaya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Şube Müdürü 1

2 defterleri tutulan mahalle veya köylerin muhtarı, imamı, papazı, ileri gelenleri ile söz sahibi kişilerce defterler düzenlenmiştir. 1 Tanzimat Fermanı nın ilanından sonra 12 Ocak 1840 tarihli bir talimatname ile her yerde muhassıllar gözetiminde ahalinin isim, şöhret, emlak, arazi ve hayvanlarının miktarı ile esnaf ve tüccarın yıllık kazançlarının yazılacağı defterlerin tutulması emredilmiştir.buradan anlaşıldığı kadarıyla temettuat tahrirleri vergi sayımı amacıyla yapılmıştır temettuat defterleri incelendiğinde Kurucaşile divanı nın, Bolu Eyaleti nin Viranşehir Sancağı dâhilindeki Amasra kazasına bağlı olduğu görülmektedir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde Amasra kazasına ait 20 adet temettuat defteri bulunmaktadır. Bu defterler sayesinde 19. yüzyılın ortalarına doğru Kurucaşile Divanının idari, zirai, hayvansal, ekonomik ve toplumsal yapısı, meslek grupları, nüfusu, din görevlileri ve eğitimi hakkında fikir yürütmek mümkündür. Temettuat defterleri sancaklara göre düzenlenmiş; alt idari birim olarak kaza ve nahiyeler alınmıştır. Önce mahalle ardından aile reisleri, köy ve mezralara yer verilmiştir. Temettuat defterlerinde genellikle her mahalle için bir defter düzenlenmiştir. Sayfanın üst kısmında sırayla eyalet-sancak-kaza adları kaydedildikten sonra defter bir şehre/kasabaya ait ise şehrin/kasabanın, ardından mahallenin adı yazılmıştır. Mahallesi olmayan küçük köylerde köyün adı kaydedilmiştir. Mesela: Bolu eyaleti dahilinde kâin Viranşehir Sancağı kazalarından Amasra kazasına tabi Korucaşile Divanında mukîm ahali-i İslam ın emlak ve arazi ve temettu atlarının mikdarını mübeyyin bir kıt a defteridir. denilmektedir. Bu çalışma ile Kurucaşile ilçesinin Şile,Ömerler ve Kargacak mahalleleri ile Şeyhler,Demirci,Hacı,Kirlik Müslim Hoca,Kapısuyu,Yeniköy,İlyasgeçidi,Kale,Ziyaret ve Kömeç köylerinin nüfusuna kayıtlı yurttaşlarımız yılında hane reisi olan dedesini öğrenmiş olacaktır. Kurucaşile divanına ait Temettuat kayıtları Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde Amasra Kazası Kurucaşile Divanı olarak ML VRD TMT d 2956 numarası ile kayıtlı olup Miladi 1844 yılına aittir.burada hane reislerinin lakabı, mesleği,arazisi,hayvanı belirtilmiştir.ancak biz burada Kurucaşile ilçesinin merkeze bağlı mahalleleri ve bir kısım köylerindeki hane reisinin lakabını, hane numarasını, mesleğini makalemize almış bulunmaktayız.ayrıca isim listesi verilerek o dönemdeki hane reislerinin isim istatistiği yapılmaktadır. ŞİLE KARİYESİ 2 1. Sancaktar oğlu Mehmed Efendi.Hane 1.Muallimi subyan idüği 2. Çelebi oğlu Mehmed.Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 3. Hacı İsa oğlu Mehmed.Hane 2.Gemici idüği 4. Böcekçi oğlu Halil.Hane 4.Ameleden idüği 5. Halil Beşe 3 oğlu Hüseyin. Hane 5. Gemici idüği 6. Danacı oğlu Mehmed. Hane 6.Gemici idüği 7. Mazlum oğlu İbrahim. Hane 7. Ameleden idüği 8. Cündi Beşe oğlu Mehmed. Hane 8. Gemici idüği 9. Deli Hüseyin oğlu Hüseyin. Hane 9.Kahveci esnafından idüği 10. Hasan oğlu Mustafa. Hane 10.Sabiy idüği 11. İhtiyar oğlu Mustafa. Hane 11..Reis idüği 12. Oruç oğlu Ali. Hane 12. Gemici idüği 13. İhtiyar oğlu İsmail. Hane 13.Gemici idüği 1 Temettuat defterleri: temettü vergisi, tüccar ve esnafın senelik kazançları üzerinden alınan vergiye verilen addır. Temettü vergisinin adı daha sonra Kazanç Vergisi ne çevrilmiştir. Temettuat defterlerinde kaza, köy gibi iskân merkezleri hane hane ele alınarak herkese ait şahsi mal varlığı, emlak, arazi, hayvanat, ürün vb. bilgiler kaydedilmiştir. Temettuat defterlerinin tasnifi ve kataloglanmasında o tarihlerdeki idari taksimat esas alınmıştır. Defterler, içindeki bilgiler esas alınarak alfabetik olarak eyaletlere ayrılmıştır. Her eyalet de kendi içinde alfabetik olarak kazalara ayrılmıştır. Defterler H /M tarihleri arasında toplam adettir. Bu defterler analitik envanter sistemine göre tasnif edilmiştir (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, 2000, s. 254). 2 Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), ML. VRD. TMT. d Beşe Paşa anlamında kullanılmaktadır. 2

3 14. Köse oğlu Halil. Hane 14. Ameleden idüği 15. Kaya Osman oğlu Mehmed. Hane 15. Ameleden idüği 16. Sarı Mehmed oğlu Halil.Hane 16.Kayıkçı idüği 17. Uzun Ali oğlu Mehmed. Hane 17.Erbabı zira atdan idüği 18. Seyit Bilal oğlu Mehmed. Hane 18. Gemici idüği 19. Kömürcü oğlu Hasan. Hane 19.Erbabı zira atdan idüği 20. Mahmut Reis oğlu Ahmed. Hane 20.Ameleden idüği 21. Mahmud Reis oğlu Ali.Hane 21 Ameleden idüği 22. Mahmud Reis oğlu Mehmed. Hane 22 Gemici idüği 23. Kömürcü oğlu Süleyman. Hane 23. Erbabı zira atdan idüği 24. Kuşçu oğlu Mehmed. Hane 24. Gemici idüği 25. Hızır oğlu Mehmed. Hane 25. Gemici idüği 26. Kör Osman oğlu Hüseyin. Hane 26. Erbabı zira atdan idüği 27. Hamza oğlu Ali.Hane 27. Gemici taifesinden idüği 28. Sarı Hüseyin oğlu Mehmed. Hane 28. Ameleden idüği 29. Kalafat Oğlu yetim İsmail.Hane 29.Sabiy idüği Görüldüğü gibi Şile kariyesinde ikamet etmekte olan hane reisleri teker teker kaleme alınmış ve lakapları,meşguliyetleri, hangi meslek erbabı olduğu sırasıyla yazılmıştır. Bu veriler bize kariye ile ilgili bazı bilgiler vermektedir. Bu sayımda Kurucaşile divanına bağlı Şile Kariyesinde 4 bulunan 29 hanenin temettuları yazılmıştır.esnaf dağılımı ise şöyleydi: 5 Şile Kariyesi Esnaflar Adedi Muallimi subyan idüği 1 Gemici idüği 11 Erbabı zira atdan idüği 5 Ameleden idüği 7 Kayıkçı idüği 1 Reis idüği 1 Kahveci esnafından idüği 1 Sabiy 2 ÖMERLER KARİYESİ 6 1. Uzun İsmail oğlu Halil.Hane 1. Gemici idüği 2. Uzun İsmail oğlu Mahmud.Hane 2. Erbabı zira atdan idüği 3. Ömer oğlu Ali.Hane 2. Ameleden idüği 4. Ömer oğlu Mehmed.Hane 4.Gemici taifesinden idüği 5. Ömer oğlu Mehmed.Hane 5.Gemici taifesinden idüği 6. Ali usta oğlu Halil.Hane 6.Marangoz esnafından idüği 7. Gömeç oğlu Mehmed.Hane 7. Marangoz esnafından idüği 8. Hüseyin usta oğlu Mehmed.Hane 8. Ameleden idüği 9. Yusuf oğlu Mehmed.Hane 9.Ameleden idüği 10. Topuz oğlu Osman.Hane 10. hizmetkar 11. Topal Ali oğlu Ali.Hane 11.Gemici taifesinden idüği 12. Hüseyin usta oğlu Mustafa.Hane 13. Gemici taifesinden idüği 13. Molla Bekir oğlu İsmail.Hane 13. Çıkrıkçı esnafından idüği 14. Molla Bekir oğlu Ali.Hane 14. Erbabı zira atdan idüği 15. Emir Osman oğlu Mehmed.Hane 15. Doğancı esnafından idüği 16. Koca Mehmed oğlu Mehmed.Hane 16. Gemici taifesinden idüği 17. Gömeç oğlu Ali.Hane 17. Erbabı zira atdan idüği 4 Kariye köy anlamına gelmektedir. 5 Şile kariyesine ait meslekler 6 Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), ML. VRD. TMT. d

4 18. Gömeç oğlu Mehmed.Hane 19. Ameleden idüği 19. Gömeç oğlu Osman.Hane 19. Erbabı zira atdan idüği 20. Gömeç oğlu Hüseyin.Hane 20. Berber esnafından idüği 21. Muharrem oğlu Hasan.Hane 21.Gemici taifesinden idüği 22. Yalı oğlu Mustafa.Hane 22. Erbabı zira atdan idüği 23. Yalı oğlu Osman.Hane 23. Erbabı zira atdan idüği 24. Yalı oğlu Süleyman.Hane 24. Ameleden idüği 25. Yalı oğlu Mehmed.Hane 25.Gemici taifesinden idüği 26. Yalı oğlu İbrahim.Hane 26.Gemici taifesinden idüği Ömerler Kariyesi ise 26 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 7 Ömerler Kariyesi Esnaflar Adedi Gemici taifesinden idüği 8 Erbabı zira atdan idüği 7 Marangoz esnafından idüği 2 Ameleden idüği 5 Çıkrıkçı esnafından idüği 1 Doğancı esnafından idüği 1 Berber esnafından idüği 1 Hizmetkar 1 KIRKAÇAK 8 KARİYESİ 1. Hacı Hasan oğlu Ahmed.Hane 1. Erbabı zira atdan idüği 2. Feyzullah oğlu Emin.Hane 2. Marangoz esnafından idüği 3. Kolçak oğlu Mehmed.Hane 2. Ameleden idüği 4. Kara Osman oğlu Memiş.Hane 4. Marangoz esnafından idüği 5. Abdu oğlu Hasan.Hane 5.Ameleden idüği 6. Feyzullah oğlu Mustafa.Hane 6.Gemici taifesinden idüği 7. Osman Beşe oğlu Halil.Hane 7.Gemici taifesinden idüği 8. Osman Beşe oğlu Hüseyin.Hane 8.Gemici taifesinden idüği 9. Feyzullah oğlu Ali.Hane 9.Gemici taifesinden idüği 10. Osman ağa oğlu yetim İsmail.Hane 10.Merkum yetim idüği 11. Osman oğlu Mustafa.Hane 11.Gemici taifesinden idüği 12. Berber oğlu Mehmed.Hane 12.Gemici taifesinden idüği 13. Berber oğlu Halil.Hane 12.Gemici taifesinden idüği 14. Berber oğlu Mehmed.Hane 14.Gemici taifesinden idüği 15. Berber oğlu İbrahim.Hane 15.Gemici taifesinden idüği 16. Karabekir oğlu İsmail.Hane 16.Gemici taifesinden idüği 17. Karabekir oğlu Hasan.Hane 17.Gemici taifesinden idüği 18. Kuşçuoğlu Mehmed.Hane 18.Mezrû tarla Dönüm Kuşçuoğlu Mahmud.Hane 19.Gemici taifesinden idüği 20. Sofuoğlu Mahmud.Hane 20.Berber esnafından idüği 21. Sofuoğlu İsmail.Hane 21.Gemici taifesinden idüği 22 Cündüoğlu Mustafa.Hane 22.Ameleden idüği Kırkacak kariyesi ise 22 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 9 Kırkacak Kariyesi Esnaflar Adedi 7 Ömerler kariyesine ait meslekler 8 Kargacak mahallesinin adıdır. 9 Kırkacak kariyesine e ait meslekler 4

5 Gemici taifesinden idüği 12 Erbabı zira atdan idüği 2 Marangoz esnafından idüği 2 Ameleden idüği 3 Berber esnafından idüği 1 Yetim 1 Not: Bir hane reisinin ise mesleği gözükmemektedir. ŞEYHLİ 10 KARİYESİ 1. Halil ağa oğlu Mehmed. Hane 1.Erbabı gemici taifesinden idüği 2. Ali Beşe oğlu Ali.Hane 2.Timurçi 11 esnafından idüği 3. Ali Beşe oğlu Ali. Hane 2.Timurçi esnafından idüği 4. Hatib Abbas oğlu Mahmud. Hane 4.Ameleden idüği 5. Hatib oğlu Mehmed. Hane 5.Gemici idüği 6. Hatib oğlu Mehmed. Hane 6.Çakmakçı esnafından idüği 7. Kirli Hasan oğlu Osman. Hane 7.Gemici idüği 8. Hasan oğlu Ahmed.Hane 8.Çakmakçı esnafından idüği 9. Hanife oğlu Mehmed. Hane 9.Gemici taifesinden idüği 10. Bekir Beşe oğlu Hasan. Hane 10.Gemici idüği 11. Bekir Beşe oğlu İsmail.Hane 11.Erbabı zira atdan idüği 12. Bekir beşe oğlu Mehmed. Hane 12.Ameleden idüği 13. Molla Mehmed oğlu Ali.Hane 12.Erbabı zira atdan idüği 14. Molla Mehmed oğlu Mehmed. Hane 14. Erbabı zira atdan idüği 15. Uryan (urban)(urbaz) 12 oğlu Hasan.Hane 15.Çakmakçı esnafından idüği 16. Kebiş( GÜBÜŞ) 13 oğlu Mehmed. Hane 16.Ameleden idüği 17. Laz oğlu yetim Mehmed. Hane 17.Yetim idüği 18. Halil oğlu Mehmed. Hane 18.Erbabı zira atdan idüği 19. Laz oğlu Mehmed. Hane 19.Ameleden idüği 20. Laz oğlu Ahmed. Hane 20.Yemişçi esnafından idüği Şeyhli kariyesi ise 20 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 14 Şeyhli Kariyesi Esnaflar Adedi Gemici idüği 5 Erbabı zira atdan idüği 4 Ameleden idüği 4 Timurçi Esnafından idüği 2 Çakmakçı esnafından idüği 3 Yemişçi esnafından idüği 1 Yetim 1 TİMURCÜLER 15 [DEMİRCİLER] KARİYESİ 1. Salih Beşe oğlu Mustafa.Hane 1.Erbabı zira atdan idüği 2. Cura oğlu Emin. Hane 2.Gemici idüği 10 Şeyhler köyüdür 11 Timurçi demirci anlamındadır. 12 Uryan (urban)(urbaz) kelimeleri net olarak okunamamıştır. 13 Kebiş( GÜBÜŞ) kelimesi net olarak okunamamıştır. 14 Şeyhli köyüne ait meslekler 15 Timurcüler köyü bugünkü Demirci köyüdür. 5

6 3. Tebraş(nebraş) 16 oğlu Ali. Hane 3.Gemici idüği 4. Çorak oğlu Veli.Hane 4.Yetim idüği 5. Çorak oğlu Yahya. Hane 5.Ameleden idüği 6. Cura oğlu Mehmed. Hane 6.Gemici idüği 7. Emir Mehmed oğlu Mehmed. Hane 7.Yemişçi esnafından idüği 8. Abaza oğlu Osman.Hane 8.Erbabı zira atdan idüği 9. Şaban oğlu Bekir. Hane 9.Marangoz idüği 10. Şaban oğlu Mehmed. Hane 10.Gemici idüği 11. Şaban oğlu Ahmed. Hane 11.Marangoz idüği 12. Uzun Süleyman oğlu Mehmed. Hane 12.Marangoz idüği 13. Sarı Osman oğlu İbrahim. Hane 12.Yetim idüği. 14. Kuşçu oğlu Bekir.Hane 14.Gemici idüği 15. Sarı Osman oğlu Mehmed.Hane 14.Gemici idüği 16. Timurcu oğlu Ahmed.Hane 15 Erbabı gemici idüğ 17. Süleyman Beşe oğlu İbrahim.Hane 17. Erbabı zira atdan idüği 18. Süleyman Beşe oğlu Mehmed.Hane 18.Gemici idüği 19. Benli Ahmed oğlu Mustafa.Hane 19.Gemici idüği Timurcüler kariyesi 19 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 17 Timurcüler Kariyesi Esnaflar Adedi Gemici idüği 9 Erbabı zira atdan idüği 3 Marangoz esnafından idüği 3 Ameleden idüği 1 Yemişçi esnafından idüği 1 Yetim 2 HACILAR KARİYESİ Hatib oğlu Mehmed Efendi. Hane 1.Muallimi sıbyan idüği 2. Sağır oğlu Osman.Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 3. Karakaş oğlu Mustafa. Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 4. Karakaş oğlu Bilal.Hane 4.Erbabı zira atdan idüği 5. İbrahim oğlu Mustafa.Hane 5.Ameleden idüği 6. Kırbıyık oğlu Salih.Hane 6.Erbabı zira atdan idüği 7. Bekir oğlu Ali.Hane 7.Erbabı zira atdan idüği 8. Bekir oğlu İsmail.Hane 8.Erbabı zira atdan idüği 9. Molla Mehmed oğlu Mehmed.Hane 9.Erbabı zira atdan idüği 10. Molla Mehmed oğlu yetim Mehmed.Hane 10.Yetim idüği 11. Hasanlı oğlu Süleyman. Hane 15.Erbabı zira atdani idüği 12. Receb Beşe oğlu Mehmed.Hane 12. Ameleden idüği 13. Receb Beşe oğlu Osman.Hane 12. Der Aliyye de gemici idüği 14. Mezak oğlu İbrahim.Hane 14. Erbabı zira atdan idüği 15. Hacı oğlu Mustafa.Hane 15.Marangoz idüği 16. Hacı oğlu Mehmed.Hane 16.Erbabı zira atdan idüği 17. Hacı oğlu Yakub.Hane 17.Erbabı zira atdan idüği 18. Abbas Beşe oğlu Mehmed.Hane 18. Erbabı zira atdan idüği 19. Abbas Beşe oğlu Ali.Hane 19.Ameleden idüği 20. Abbas Beşe oğlu Bekir.Hane 20.Kaymakçı esnafından idüği 21. Mustafa bey oğlu Hüseyin.Hane 21. Erbabı zira atdan idüği 16 Tebraş(nebraş) kelimeleri net olarak okunamamıştır. 17 Timurcüler kariyesine ait meslekler 18 Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), ML. VRD. TMT. d

7 22. Mustafa bey oğlu Halil.Hane 22.Ameleden idüği 23. Mahmud oğlu İbrahim.Hane 22.Alil idüği 24. Kara Ali oğlu Mehmed.Hane 24.Musinn ve ihtiyar idüği 25. Köse oğlu Mehmed.Hane 25 Marangoz idüği 26. Öksüz Hasan oğlu Memiş.Hane 26.Marangoz esnafından idüği 27. Kara Ali oğlu Mehmed. Hane 27.Sinob kazasında hizmetkar idüği 28. Karakaş oğlu Mehmed.Hane 28.Ameleden idüği Hacılar kariyesi ise 28 haneden meydana gelmektedir. Esnaflar ise şöyledir. 19 Hacilar Kariyesi Esnaflar Adedi Muallimi subyan idüği 1 Gemici idüği 1 Erbabı zira atdan idüği 13 Marangoz idüği 2 Ameleden idüği 6 Kaymakçı esnafından idüği 1 Hizmetkar idüği 1 Yetim idüği 1 Musinn ve ihtiyar idüği 1 Alil İdüğü 1 KELİK 20 KARİYESİ 1. Caferoğlu Mehmed.Hane 1 Gemici taifesinden idüği 2. Kara Nuhoğlu Nuh.Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 3. Uzun İbrahim oğlu Veli.Hane 2. Erbabı zira atdan idüği 4. Göranlı oğlu Ömer Efendi.Hane 4. Muallim-i sıbyan idüği 5. Tebraş oğlu Veli.Hane 5.Gemici taifesinden idüği 6. Bodur Hüseyin oğlu Ali.Hane 6.Gemici taifesinden idüği 7. Bodur Hüseyin Oğlu Veli.Hane 7.Gemici taifesinden idüği 8. Kocabaşoğlu İsmail.Hane 8. Gemici taifesinden idüği 9. Emir Ahmed oğlu Osman.Hane 9. Gemici taifesinden idüği 10. Köse İbrahim oğlu Mehmed Hane 10.Ameleden idüği 11. Geçli oğlu Mehmed.Hane 14.Gemici taifesinden idüği 12. Lazoğlu Ali.Hane12. Ameleden idüği 13. Abdullah Beşe oğlu Ahmed.Hane 12. Kalafat esnafından idüği 14. Abdullah Beşe oğlu Abdullah.Hane 14. Erbabı ziraatten idüği 15. Genişoğlu İbrahim.Hane 15. Marangoz esnafından idüği 16. Musluoğlu Ahmed.Hane 16.Gemici taifesinden idüği 17. Muslu İbrahim oğlu Bekir.Hane 17.Gemici taifesinden idüği 18. Kütükoğlu Mehmed.Hane 18.Erbabı zira atdan idüği 19. Tiryaki oğlu Mehmed.Hane 19.Gemici taifesinden idüği 20. Tiryaki oğlu Mehmed.Hane 20.Mezrû tarla dönüm Madoz oğlu Mehmed.Hane 21.Erbabı zira atdan idüği 22. Geçlioğlu Hasan.Hane 22.Hizmetkar idüği 23. Geçlioğlu Bilal.Hane 22.Erbabı zira atdan idüği 24. Deli İsmail oğlu Hüseyin.Hane 24.Gemici taifesinden idüği 25. Kıraşoğlu Osman.Hane 25.Gemici taifesinden idüği 26. Ali Bey oğlu İsmail.Hane 26.Ameleden idüği 27. Mecük Ali oğlu İbrahim.Hane 27.Erbabı zira atdan idügü 19 Hacılar kariyesine ait meslekler 20 Kelik bugünkü Kirlik Müslüm Hoca köyüdür. 7

8 28. Mecük oğlu Mehmed.Hane 28.Merkum 20.Seneden berü der Aliyyede mütemekkin idüği 29. Cebel Mehmed oğlu Hasan.Hane 29.Gemici taifesinden idüği 30. Kürt Ömer oğlu Yakub.Hane 20.Erbabı zira atdan idüği 31. Receb oğlu Mehmed.Hane 31.Marangoz esnafından idüği 32. Laz Bekir oğlu Emin.Hane 22.Erbabı zira atdan idüği 33. Topçu oğlu Abbas.Hane 33. Ameleden idüği 34. Kebabçıoğlu Mehmed.Hane 34.Erbabı zira atdan idüği 35 Danacı oğlu Osman.Hane 35.Gemici taifesinden idüği 36. Emir oğlu Mehmed.Hane 36.Gemici taifesinden idüği 37. Danacıoğlu Ali.Hane 37.Gemici taifesinden idüği Kelik kariyesi ise 37 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 21 Kelik Kariyesi Esnaflar Adedi Muallim-i sıbyan idüği 1 Gemici taifesinden idüği 16 Erbabı zira atdan idüği 10 Marangoz esnafından idüği 2 Ameleden idüği 4 Kalafat esnafından idüği 1 Hizmetkar idüği 1 KUYUSUYU 22 KARİYESİ 1. Hacı İbrahimoğlu Mehmed.Hane 1.Erbabı zira atdan idüği 2. Fıkı oğlu Mehmed.Hane 2. Erbabı zira atdan idüği 3. Hacı İbrahim oğlu Ali.Hane 2.merkum 10.Seneden berü der Aliyyede idüği 4. Hacı İbrahim oğlu Ahmed.Hane 4.Erbabı zira atdan idüği 5. Hacı Halil oğlu Hüseyin.Hane 5.Erbabı zira atdan idüği 6. Hacı İbrahim oğlu İbrahim Hane 6.Gemici taifesinden idüği 7. Katırcıoğlu Ali.Hane 7.Erbabı zira atdan idüği 8. Böbre oğlu Mehmed.Hane 8.Erbabı zira atdani idüği 9. Böbre oğlu Mehmed.Hane 9.Merkum 10 seneden berü der Aliyye de idüği 10. Böbre oğlu Ahmed.Hane 10. Gemici taifesinden idüği 11. Kalyoncu Oğlu Mehmed.Hane 11. Muzcu taifesinden idüği 12. Çolak Veli oğlu Ahmed.Hane 12. Marangoz esnafından idüği Kuyusuyu kariyesi ise 12 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 23 Kuyusuyu Kariyesi Esnaflar Gemici taifesinden idüği Erbabı zira atdan idüği Marangoz esnafından idüği Muzcu taifesinden idüği Adedi KÜPLİCE 24 KARİYESİ 1. Sadık oğlu Mehmed.Hane 1.Erbabı zira atdan idüği 2. Sadık oğlu Ali.Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 21 Kelik kariyesine ait meslekler 22 Kapısuyu köyüdür. 23 Kuyusuyu kariyesine ait meslekler 24 Küplice bugünkü Kale köyüdür. 8

9 3. Kara Veli oğlu Ali.Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 4. Uzun oğlu Mustafa.Hane 4.Erbabı zira atdan idüği 5. Hamza oğlu Memiş.Hane 5.Erbabı zira atdan idüği 6. Hamza oğlu Mehmed.Hane 6.Erbabı zira atdan idüği 7. Savuk oğlu Mehmed.Hane 7.Ameleden idüği 8. Kuru Mehmed oğlu Mustafa.Hane 8.Erbabı zira atdan idüği 9. Kuru İbrahim oğlu Ali.Hane 9.Erbabı zira atdan idüği 10. Hamza oğlu Osman.Hane 10.Erbabı zira atdan idüği 11. Camcıoğlu Ali.Hane 11.Erbabı zira atdan idüği 12. Kara İbrahim oğlu Mustafa.Hane 12.Ameleden idüği 13. Toklu oğlu Mustafa.Hane 13.Ameleden idüği 14. Molla oğlu Mehmed.Hane 14.Erbabı zira atdan idüği 15. Gabucu oğlu Mehmed.Hane 15.Erbabı zira atdan idüği 16. Gabucu oğlu Feyzullah.Hane 16.Ameleden idüği Küplice kariyesi ise 16 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir 25 Küplice Kariyesi Esnaflar Adedi Ziraatçı 12 Amele 4 ZİYARET KARİYESİ 1. Kara oğlan oğlu İsmail.Hane 1.Erbabı zira atdan idüği 2. Kara oğlan oğlu Ali.Hane 4.Erbabı zira atdan idüği 3. Köse oğlu Mustafa.Hane 3.Erbabı zira atdan idüği 4. Köse Halil oğlu Hüseyin.Hane 4.Erbabı zira atdan idüği 5. Köse Halil oğlu Bilal.Hane 5.Ameleden idüği 6. Köse Halil oğlu İbrahim.Hane 6.Erbabı zira atdan idüği 7. Köse Halil oğlu Ali.Hane 7.Taşçı esnafından idüği 8. Köse Halil oğlu Mehmed.Hane 8.Erbabı zira atdan idüği 9. Köse Halil oğlu Ahmed.Hane 9.Merkum şunun bunun ianesiyle geçinmekte idüği 10. Kara oğlan oğlu Hüseyin.Hane 10.Erbabı zira atdan idüği 11. Sofu oğlu Hüseyin.Hane 11.Ameleden idüği 12. Veli oğlu Veli.Hane 12.Ameleden idüği 13. Veli oğlu Halil.Hane 13.Ameleden idüği 14. Hoca oğlu Ali.Hane 14.Ameleden idüği 15. Maraz oğlu Eyüp.Hane 15.Erbabı zira atdan idüği 16. Dön gel oğlu Ali.Hane 16.Erbabı zira atdan idüği 17. Beşir oğlu Ali.Hane 17.Erbabı zira atdan idüği 18. Beşir oğlu Mehmed.Hane 18.Erbabı zira atdan idüği 19. Beşir oğlu Ahmed.Hane 19.Ameleden idüği 20. Kara göz oğlu Hasan(Kara gün oğlu Hasan). Hane Çek laz oğlu Hasan.Hane 21.Ameleden idüği 22. Hasan bey oğlu Hasan.Hane 22. Ziyaret kariyesi ise 22 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 26 Ziyaret Kariyesi Esnaflar Adedi Erbabı zira atdan idüği 12 Ameleden idüği 7 Taşçı esnafından idüği 1 25 Küplice kariyesine ait meslekler 26 Ziyaret köyüne ait meslekler 9

10 Hizmetkar 1 GÖMEÇ KARİYESİ Gömeç oğlu Osman.Hane 1.Erbabı zira atdan idüği 2. Gömeç oğlu Hasan.Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 3. Diğer Gömeç oğlu Hasan Hane 3.Ameleden idüği 4. Gömeç oğlu Bilal.Hane 4.Ameleden idüği 5. Gömeç oğlu Osman.Hane 5.Timurçu esnafından idüği 6. Gömeç oğlu Hüseyin.Hane 6.Muallim-i sıbyan idüği 7. Gömeç oğlu Osman.Hane 7.Mezrû tarla dönüm Gömeç oğlu Halil.Hane 8.Erbabı zira atdan idüği 9. Gömeç oğlu Ahmed.Hane 9.Muallim-i sıbyan idüği 10. Gömeç oğlu İbrahim.Hane 10.Erbabı zira atdan idüği 11. Gömeç oğlu Hasan.Hane 11.Muallim-i sıbyan idüği 12. Gömeç oğlu Mehmed.Hane 12.Karye-i mezbur imamı idüği 13. Febli oğlu Hüseyin.Hane 13.Ameleden idüği 14. Gömeç oğlu Hüseyin.Hane 14.Timurçu esnafından idüği 15. Gömeç oğlu Mahmud.Hane 15.Ameleden idüği Gömeç kariyesi 15 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir. 28 Gömeç Kariyesi Esnaflar Adedi Muallim-i sıbyan idüği 3 Erbabı zira atdan idüği 5 Timurçu esnafından idüği 2 Ameleden idüği 3 Karye-i mezbur imamı idüği 1 ELLEZ 29 KARİYESİ 1-Kara İbrahim oğlu Mehmed.Hane 1.Erbabı zira atdan idüği 2-Dertli Kadir oğlu Mehmed.Hane 2.Ameleden idüği 3-Dertli Kadir oğlu Ali.Hane 3.Erbabı zira atdan idüği 4-Curolu oğlu Salih.Hane 4.Erbabı zira atdan idüği 5-Usta Ahmet oğlu Emin.Hane 5. Ameleden idüği 6-Curolu oğlu Hüseyin.Hane 6.Erbabı zira atdan idüği 7-Deli Mehmed oğlu Ahmed.Hane 7.Ameleden idüği 8-Karıncı oğlu Emin.Hane 8.Ameleden idüği 9-Çolak oğlu Osman.Hane 9.Erbabı zira atdan idüği 10-Ulu oğlu Mehmed.Hane 10.Erbabı zira atdan idüği 11-Yalnız oğlu Mehmed.Hane 11.Erbabı zira atdan idüği 12-Gedik oğlu Şeker.Hane 12.Erbabı zira atdan idüği 13-Gedik oğlu Mehmed.Hane 13.Ameleden idüği 14-Gedik oğlu Mustafa.Hane 14.Erbabı zira atdan idüği Ellez kariyesi 14 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir 30 Ellez Kariyesi Esnaflar Adedi Erbabı zira atdan idüği 9 27 Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), ML. VRD. TMT. d Gömeç kariyesine ait meslekler 29 İlyasgeçidi köyüdür. 30 Ellez kariyesine ait meslekler 10

11 Ameleden idüği 5 ÇARDAK 31 KARİYESİ 1. Muharrem oğlu Mehmed.Hane 1.Erbabı zira atdan idüği 2. Çolak oğlu Memiş.Hane 2.Erbabı zira atdan idüği 3. İbrahim oğlu Hüseyin.Hane 3.Erbabı zira atdan idüği 4. İbrahim oğlu Mehmed.Hane 4.Erbabı zira atdan idüği 5. Çolak oğlu Hasan.Hane 5.Ameleden idüği 6. Macar oğlu Bilal.Hane 6.Erbabı zira atdan idüği 7. Paşa Reis oğlu Mehmed.Hane 7.Erbabı zira atdan idüği 8. İbrahim Beşe oğlu İbrahim.Hane 8.Erbabı zira atdan idüği Çardak kariyesi 8 haneden meydana gelmektedir. Esnafları ise şöyledir 32 Çardak Kariyesi Esnaflar Adedi Erbabı zira atdan idüği 7 Ameleden idüği 1 TEMETTUAT DEFTERİNE KAYIT ALTINA ALANLAR 33 Bolu eyaleti dahilinde vaki Viranşehir Sancağı kazalarından Amasra kazasının Korucaşile Divanı ahalilerin emlak-i arazı ve temettüatları ber mucebi talimat-i seniye ğadir ve himaye den âri ve muğayir-i nizamdan biri olarak cümlemiz hoşnud ve müterazı bulunduğumuz halde hakk-ı hakıkatı vecihle tahrir kılındığı mübeyyin işbu mahalle şerh verilub temhir kılındı. Bende-i İhtiyar oğlu Aza (Mührün içi bende-i Huda Mustafa). -Bende-i Hilmi oğlu Aza (Mührün içi okunamadı.) Bende-i Hacı Hasan oğlu Ahmed Aza (Mührün içi okunamadı). Bende-i (Mührün içi Muhtar-ı sani Divanı Korucaşile Bende-i (Mührün içi bende-i İmam-ı Divan-i Korucaşile -Bende-i) (Mührün içi Muhtar-ı evvel Divan-i Korucaşile) Bu veriler değerlendirildiğinde Kurucaşile Divanına bağlı kariyelerinin sosyo-ekonomik hayatı hakkında önemli veriler ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma ile köy içerisinde tahmini nüfus ve aile sayıları ve lakapları ile ilgili değerlendirmeler yapmak mümkündür. KAYNAKÇA A. ARŞİV BELGELERİ: 1. Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), ML VRD TMT d Başbakanlık Osmanlı Arşivi(BOA) ML.VRD.TMT.d Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, 2000, s. 254). B.EKLER: Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), ML. VRD. TMT. d.0295 Orjinal Belge Örnekleri 31 Yeniköy ün eski adıdır. 32 Çardak kariyesine ait meslekler 33 Kurucaşile Divanı Temettuat Defterini hazırlayanlar 11

12 12