TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ"

Transkript

1 HEDEFLER İÇİNDEKİLER BİLGİ TEKNOLOJİLERİNE GİRİŞ Donanım Merkezi İşlem Birimi Anakart Bellek Birimleri Giriş - Çıkış Birimleri TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Merkezi işlem biriminin özelliklerini ifade edebilecek, Anakart ve veri yollarının özelliklerini açıklayabilecek, Bellek birimlerini sınıflandırabilecek, Temel donanım bileşenlerini sayabilecek, Bilgisayarla kullanılan harici donanım bileşenleri ve özelliklerini sayabileceksiniz. BÖLÜM 2

2 GİRİŞ Bilgisayar iki temel bileşenin ortaklaşa çalışmasıyla kullanıcılarına hizmet vermektedir. Bu temel bileşenlerden fiziki yapılar donanım, program gibi uygulamalar ise yazılım olarak ifade edilmektedir. Donanımlar; bilgisayarı kullanma, verileri depolama gibi işlemlerin yapılmasına olanak tanımaktadırlar. Temel donanım birimleri arasında merkezi işlem birimi (CPU), anakart, bellek ve giriş-çıkış birimleri yer almaktadır. Bu ünitede bilgisayar sistemindeki temel donanım bileşenleri üzerinde durulacaktır. BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Bilgisayarı oluşturan ve çalışmasına yardımcı olan öğeler temel bileşenler olarak adlandırılır. Bu bileşenler temelde Donanım ve Yazılım olarak ikiye ayrılır. DONANIM Donanım (Hardware) bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen isimdir. Donanım bir merkezi işlem biriminden (Central Processing Unit) ve bu birime bağlı çevre birimlerinden (peripherals) oluşur. Çevre birimleri de ayrıca giriş birimleri (input devices) ve çıkış birimleri (output devices) olmak üzere iki kısma ayrılır. Merkezi İşlem Birimi Merkezi işlem birimi (Central Processing Unit-CPU) bir bilgisayar sisteminin beyni olarak düşünülebilir. Merkezi işlem biriminin iki temel bileşeni vardır. Mikroişlemcinin hızı ve performansı, bilgisayarın işlem gücünü belirler. Aritmetik-mantık birimi Kontrol birimi Ana bellekte saklı bilgiler kontrol birimi tarafından okunur ve merkezi işlemci saklayıcılarına (register) aktarılır. Ana bellekten okunan komutların anlamlarının çözülmesi de yine kontrol birimince yerine getirilir. İşlemci içindeki birimlerin eşzamanlı olarak çalışmasını sağlayan kontrol sinyalleri bu birim tarafından üretilir. CPU lar mikroişlemci denilen yarı iletken yongalar kullanırlar. Bu mikroişlemciler belleği, aritmetik-mantık ve kontrol devrelerini tek bir yonga üzerinde birleştirir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

3 Bir mikroişlemcinin hızı ve performansı, bilgisayarın işlem gücünü belirler. 16 bit, 32 bit ve 64 bit aygıtlar gibi tabirler bilgisayarın bir anda işleyebileceği bit sayısını veya kelime uzunluğunu ifade eder. Örneğin 16 bit yonga, bir makine devrinde 16 bit veya 2 Byte lık bilgiyi işleyebilir. Benzer şekilde 64 bitlik bir yonga ise 64 bit veya 8 Byte lık bilgiyi bir makine devrinde işleyebilir. Kelime uzunluğu ne kadar fazla olursa bilgisayarın hızı da o kadar yüksek olur. Resim 1. Merkezi İşlem Birimi 1 MHz saniyede bir milyon devir anlamına gelir. Tek bir makine yönergesini proses etmek için gerekli işlemler serisine makine çevrimi denmektedir. Hızı etkileyen ikinci faktör devir hızıdır. Bilgisayardaki her olay bir adım değerini mantıksal bir düzen içerisinde takip edecek şekilde sıraya konulmalıdır. Kontrol birimi yonga için bir darbe-vuruş(beat) belirler. Bu vuruş dahili bir saat tarafından belirlenir ve MHz (Millions of Cycles Per Second) cinsinden ölçülür. 1 MHz saniyede bir milyon devir anlamına gelir. Hızı etkileyen üçüncü faktör veri taşıyıcısının genişliğidir. Veri taşıyıcısı CPU, bellek ve diğer aygıtlar arasında bir seferde ne kadar veri taşınabileceğini belirleyen bir ortam görevi görür. Mikroişlemciler tasarımlarında RISC (Reduced Instruction Set Computing) kullanılarak hızlandırılabilirler. Bilgisayarın verileri işlemek için kullandığı bir kısım yönergeler, yonga devrelerine yerleştirilir. Geleneksel devreler içerisine yerleştirilmiş yüzlerce yönerge vardır. Bir tek yönerge birkaç devirde icra edilir. Çoğu kez, bu yönergelerin %20 si ile bilgisayar görevlerinin %80 i yerine getirilir. Sık kullanılmayan yönergeler temizlenirse, kalan yönergeler daha hızlı çalışır. RISC tabanlı işlemciler bilimsel alanlar ve iş istasyonları için en uygun teknolojidir. Çünkü bu durumlarda tekrarlanan aritmetik mantık operasyonlar yoğun şekilde yapılmaktadır. Tek bir makine yönergesini proses etmek için gerekli işlemler serisine makine çevrimi (machine cycle) denir. Makine çevrimi, yönerge çevrimi (Instruction Cycle) ve yürütme çevrimi (Execution Cycle) olmak üzere iki kısımdan oluşur. Yönerge çevrimi esnasında kontrol birimi birincil bellekten program yönergelerini alır ve CPU nun anlayacağı şekle sokar. Yürütme çevrimi esnasında, kontrol birimi bellekteki gerekli verinin yerini belirler, bir depolama kütüğüne yerleştirir, aritmetik mantık birimine gerekli işlemi Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

4 yapması talimatını verir, işlemin sonuçlarını bir akümülatörde depolar ve son olarak sonuçları birincil belleğe yerleştirir. Makine çevrim hızları mikro saniyelerden, nano saniyelere hatta pico saniyelere kadar değişebilir. Bu çevrim hızını ifade etmek için aynı zamanda MIPS (Millions of Instructions Per Second) ölçüsü de kullanılabilir. Birincil bellekler yarı iletkenlerden yapılır. Yarı iletken küçük bir silikon yonga üzerinde binlerce hatta milyonlarca küçük transistörden yapılan bir entegre devredir. Anakart Donanımların üzerine takıldığı ve bunlar arasında bağlantı noktalarının bulunduğu ana plakadır. Bigisayarın temel donanımlarından biri de anakarttır. Anakart, merkezi işlem birimi, ekran kartı, sabit disk, ses kartı gibi donanımların üzerine takıldığı, üzerinde elektronik devrelerin, yerleştirme yuvalarının ve bağlantı noktalarının bulunduğu ana plakadır (Mainboard). Üzerinde çeşitli aygıtlar arasında veri iletimi sağlayan veriyolları, transistörler, çipler ve entegreler bulunur. Kullanılacak işlemci türü ve hızına göre farklı marka ve modelleri olmasına rağmen hemen hepsi, Orijinal Donanım Üreticileri (OEM; Orijinal Equipment Manufacturer) tarafından üretilen donanımları destekleyecek yuvalara ve bağlantı noktalarına sahiptir. Resim 2. Anakart (Mainboard) Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

5 Veriyolları (bus) ve portlar Bilgisayar terminolojisinde veri yollarını iki ya da daha fazla aygıt arasında bilgi akışını sağlayan basit kanallar olarak tanımlayabiliriz. Yalnızca iki aygıt arasında bağlantı kuruyorsa bunlara bus (veri yolu) yerine port ismi verilmiştir. Veriyollarının normalde aygıtların birbirleriyle bilgi alışverişini sağlayabilmek için giriş noktaları ya da aygıtın üzerine oturtulabildiği yuvaları vardır. Veriyolu hiyerarşisi Modern PC'lerin çoğunda en az dört veriyolu bulunmaktadır. Her biri bir üst seviyedekine bağlanır ve her biri bir üst seviyedekinden daha yavaştır. İşlemci Veriyolu (Processor Bus): Bu veri yolu chipsetin işlemciye bilgi göndermek ve işlemciden bilgi almak için kullandığı en üst seviye veri yoludur. Ön Bellek Veriyolu (Cache Bus): Yüksek seviyeli işlemci mimarilerinin önbelleğe ulaşabilmek için kullandıkları özel bir veri yoludur. Bellek Veriyolu (Memory bus): Bellek veriyolu bellek alt sistemlerinin chipset ya da işlemciyle bağlantısını sağlayan ikinci seviye bir veri yoludur. Yerel Giriş/Çıkış Veriyolu (Local I/O Bus): Yüksek hızlı giriş/çıkış (input/output) veriyoludur ve yüksek hız gerektiren aygıtların bellek, chipset ve işlemciyle bağlantısını sağlar. Örnek olarak video kartları, yüksek hızlı network arabirimleri genellikle bu tip bir veriyolu kullanırlar. Standart Giriş/Çıkış Veriyolu (Standard I/O Bus): Yukarıdaki üç veriyolunu biri birine bağlayan standart giriş çıkış (I/O) veriyoludur. Genellikle daha yavaş aygıtlar için kullanılır (fareler, standart modemler vb.). Veriyolu türleri PCI yuvaları, ISA yuvalarının hemen yanında bulunmaktadır. PCI veri yolu tak çalıştır desteklidir. ISA (Industry Standard Architecture): Anakartın kenarına yakın yerde bulunan uzun siyah kart yuvaları ISA yuvasıdır yılından beri kullanılan ama teknolojisi artık eskimiş, hatta artık kullanılmayan bir veriyolu mimarisidir. PCI (Peripheral Component Interconnect): Anakartta PCI yuvaları, ISA yuvalarının hemen yanında bulunur; beyaz renkte ve ISA dan biraz daha kısadır. PCI veri yolu tak çalıştır desteklidir. 1993'te Intel tarafından geliştirilen bu veri yolu 64 Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

6 bit'liktir, ama uyumluluk problemleri nedeniyle uygulamada genelde 32 bit'lik bir veri yolu olarak kullanılır. 33 veya 66 MHz saat hızlarında çalışır. 32 bit ve 33 MHz PCI veri yolunun kapasitesi 133 MB/sn dir. AGP, grafik için daha gelişmiş bir veri yoludur. AGP (Accelerated Graphics Port): Sadece ekran kartları için çıkarılmış bir veri yoludur. Grafik ağırlıklı uygulamalar geliştikçe (3 boyutlu grafikler, tam ekran video gibi) işlemci ile bilgisayarın grafik bileşenleri arasında daha geniş bir bant genişliğine ihtiyaç doğmuştur. Bunun sonucunda grafik kartlarında ISA dan bir ara veri yolu standardı olan VESA'ya, oradan da PCI'a geçilmiştir. Ama bu da yeterli görülmeyince, grafik kartının işlemciye doğrudan ulaşmasını sağlayacak, ona özel bir veri yolu olan AGP, 1997 sonunda geliştirilmiştir. AGP kanalı, 32 bit genişliğindedir ve 66 MHz hızında çalışır. Yani toplam bant genişliği, 266 MB/sn dir. Ayrıca özel bir sinyalleşme metoduyla aynı saat hızında daha hızlı veri akışının sağlanabildiği modları vardır. USB (Universal Serial Bus): Bilgisayar kullanıcılarının bekli de en aşina oldukları veriyoludur. Evrensel seri yolu, bilgisayar ve telekomünikasyon endüstrisinde geliştirilmiş, iletişim standartlarında daha yeni bir bağlantı şeklidir. Artık hemen hemen bütün çevre birimleri de USB destekli üretilmektedir. Etkin hız, veriyolu başka bir aygıt tarafından kullanılmıyorsa 320Mbps ya da başka bir ifadeyle 40MBps yi bulmaktadır yılı ortalarından itibaren 5Gbps iletişim hızına sahip USB 3.0 teknolojisi yavaş yavaş raflarda yerini almaya başlamıştır. USB, ana bilgisayar ile çevre birimleri arasında güçlü, bilgisayar çalışırken takıp çıkartabileceğiniz, gerçek plug-and-play - tak ve çalıştır arayüzü sağlar. USB bağlantı şeklinin avantajları şunlardır: Bilgisayarı kapatmak gerekmez Kasayı açmak gerekmez Kart takma yoktur Çakışma yoktur Çoğunlukla kilitlenme yoktur Sürücü yüklemeye gerek kalmaz ancak bazılarında bir seferlik yükleme yapılması gerekebilir. Her bilgisayara 127 ye kadar aygıt bağlanmasına izin verir. Bazı aletler gerekli elektrik enerjisini buradan alır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

7 Ana Bellek Birimi Ana bellekte veriler geçici olarak tutulmaktadır. Bilgisayar kapatıldığında ise bu veriler silinmektedir. Ana bellek veya rasgele erişimli bellek (Random Access Memory-RAM), bir giriş cihazından veya bir ikincil depolama cihazından okunan veri ve programların, çalıştırılan programlardan elde edilen sonuçların ve bir ikincil depolama cihazına Resim 3. RAM Bellek veya bir çıkış cihazına gönderilmeye hazır olan çıktıların tutulduğu yerdir. Buradaki rasgele erişim ifadesi, bilgisayarın bellek içerisindeki herhangi bir adrese doğrudan gidip bilgileri okuyabileceği veya yazabileceği anlamında kullanılmaktadır. Ana bellekte veriler geçici olarak tutulur. Başka bir deyişle bilgisayar kapatıldığında bu veriler silinir. Ana bellek diğer bilgi saklama araçlarına oranla nispeten pahalıdır. Bu yüzden, çok kullanıcılı sistemlerde bilgisayar bir kullanıcı için herhangi bir işi icra etmeyi bitirdiğinde, ana bellekteki aynı kısma diğer kullanıcılar için işlenmesi gereken veri ve programlar yerleşir. Ana belleğin temel görevleri şöyle özetlenebilir. Halihazırda çalışan programların program deyimleri ve bu programların ihtiyaç duyduğu verileri tutmak. İşletim sistemi yüklendikten sonra ana bellekte sürekli olarak kalması gereken işletim sistemi bileşenlerini tutmak. Programlar tarafından üretilen sonuçları tutmak. Sabit disklere veya harici bir cihaza gönderilmeye hazır olan çıkış bilgilerini tutmak. Bellekler, birlikte çalıştığı işlemciye göre EDO DRAM (Extended Data Out Dynamic RAM), SDRAM (Synchronized Dynamic RAM), RDRAM (Rambus Dynamic RAM), SGRAM (Synchronized Graphic RAM), VRAM (Video RAM) ve WRAM (Window RAM) gibi değişik isimlerle anılır. Ana bellekten bahsetmişken, bilgisayarın belleklerinin kullanım aşamalarını ve sürecini açıklamakta fayda vardır. Aşağıda, ihtiyaç duyulan bilgilerin okunup yazıldığı bellek türleri ve bunların kullanım aşamaları ifade edilmiştir. Ön bellek (Cache memory) ana bellek ile merkezi işlem birimi arasında görev yapan ve ana bellekten çok daha hızlı olan bir bellek birimidir. Ön bellek sayesinde merkezi işlem birimi verileri daha hızlı alır. Bu bellek birimi, işlem esnasında çok sık kullanılan bilgisayar talimatları ve geçici olarak tutulan bilgiler için bir yaz-boz tahtası olarak kullanılır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

8 Bir bilgisayarda çeşitli bellek kademeleri vardır: birincil önbellek (L1 cache), ikincil önbellek (L2 cache), sistem belleği (RAM) ve sabit disk veya CD-ROM. Diyelim ki işlemci bir bilgiye ihtiyaç duyuyor. Önce gider, en hızlı bellek türü olan L1 önbelleğe bakar. Bilgi orada varsa, gecikme olmaksızın bu bilgileri alır ve işler. L1 önbellekte yoksa L2'ye bakar ve bilgiler buradaysa nispeten küçük bir gecikme ile bilgileri alır. Orada da yoksa önbelleğe göre daha yavaş kalan sistem belleğine, yine yoksa en yavaşları olan sabit diske veya CD-ROM vb. bilginin geldiği aygıtlara bakar. Daha önce ifade edildiği gibi ana bellek, bilgilerin geçici olarak tutulduğu bellek birimidir. Oysa bilgisayarla ilgili temel sistem bilgilerinin sürekli olarak tutulacağı ve bilgisayarın her açılıp kapandığında ya da elektrik kesildiğinde kaybolmayacağı bir bellek birimine ihtiyaç duyulmaktadır. Salt okunabilir bellek işte bu amaç için kullanılan ve bilgisayar kullanıcılarının herhangi bir şekilde müdahale edip içindeki bilgileri değiştiremeyecekleri bir bellek birimidir. ROM yongaları içerisindeki bilgiler imalatçı firma tarafından kaydedilir. Kişisel bilgisayarlarda BIOS (Basic Input Output System) denilen temel sistem bilgileri ROM içerisinde tutulur. Kullanıcıların kendi ROM programlarını yazabilmelerine imkan veren bellek birimlerine programlanabilir salt okunabilir bellek (Programmable Read Only Memory-PROM) denir. Yeniden kullanılabilir ROM yongaları özel işlemlerle silinebilir ve daha sonra yeniden programlanabilir. Bu ROM lar değişik isimlerle anılırlar. Örnek olarak, silinebilir, programlanabilir salt okunabilir bellek (Erasable, Programmable Read Only Memory-EPROM), elektronik olarak silinebilir, programlanabilir bellek (Electronically Erasable, Programmable Read Only Memory- EEPROM), Elektronik olarak değiştirilebilir, programlanabilir salt okunabilir bellek (Electronically Alterable, Programmable Read Only Memory-EAPROM) verilebilir. Klavye Bilgisayara bilgi girmek için kullanılan en kolay ve klasik araçtır. Üzerinde alfabetik ve nümerik tuşların yanı sıra özel fonksiyon tuşları vardır. Alfabetik karakterlerin bulunduğu kısımdaki sol üst karaktere göre Q veya F klavye olarak adlandırılırlar. Yaygın Resim 4. Klavye olarak 101/102 tuşlu klavyeler kullanılmaktadır. Üreticinin klavyeye eklediği standart dışı bazı özel işlev tuşları da olabilir. Bunlar genellikle ses ve görüntü kontrolleri ile internet erişimlerinin klavyeden yapılmasını sağlayan tuşlardır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

9 Bilgisayarı etkin bir şekilde kullanabilmek için klavye ve üzerindeki fonksiyon tuşlarının ne anlama geldiği iyi bilinmelidir. Genel yazma tuşları dışında kalan tuşların fonksiyonları hakkında fikir sahibi olmakta yarar vardır. Fare Fare, bilgi girişinde klavyeyi destekleyen bir araçtır. Bilgi girişini en çok kolaylaştıran araçlardan biridir. Fare; ekrandaki öğeleri seçmeye, hareket ettirmeye ve bu öğelerin temsil ettiği işlemlerin yapılmasına olanak tanıyan önemli bir giriş birimidir. Fare modeline göre üzerindeki tuş ve tekerlek (scroll) sayısı değişmektedir. Tekerlek, sayfa ve pencereler içerisinde gezinmeye yardımcı olur. Bilgisayar ekranındaki imlecin kontrolü fare hareketi ile sağlanır. Fare el hareketlerini Resim 5. Fare mekanik, LED li optik ve lazerli optik yöntemlerle algılayabilir. Bu şekilde elde ettiği bilgileri bilgisayara kablo, kızılötesi, radyo dalgalar veya bluetooth ile aktarabilir. Günümüzde yaygın olarak optik fareler kullanılmaktadır. Optik fareler, altlarında bulunan LED in veya lazer ışık kaynağının yaydığı ışığın yansıması ile hareketi algılarlar. Özellikle lazerli optik fareler imleç hareketinde çok yüksek hassasiyet sunmaktadır. Ekran Ekran, bilgisayara girilen tüm bilgilerin ve çıktıların görüntülendiği bir görüntü birimidir. Bilgisayarın işlemcisi (CPU) tarafından işlenilen bilgileri gözün görebileceği şekilde görüntüye dönüştüren bir donanım birimidir. Ekranlarda aranan en önemli özellikler çözünürlük, görüntü netliği, büyüklük ve ekran tazeleme olarak sıralanabilir. Çözünürlük (resulation), yatay ve dikey olarak ekranda bulunan nokta sayısı ile ölçülür. Bu noktalar piksel (pixel) olarak adlandırılır. Çözünürlük yükseldikçe ekrana daha fazla bilgi sığar, ama ekrandaki görüntüler Resim 6. Ekran küçülür. Multisync özellikli ekranlar, değişik çözünürlüklerde çalışabilirler (640x480, 800x600, 1024x768, 1280x1024 gibi). Böylece ekrandaki görüntüler amaca göre genişletip daraltılabilir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

10 Görüntü netliği, ekran yüzeyindeki noktaların arasındaki uzaklığa bağlıdır. Nokta aralığı ne kadar küçükse görüntü o kadar net olur. Büyüklük, ekranın köşegeninin inç cinsinden uzunluğudur. Günümüzde 14, 15 ve 17 (inç) ekranlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Yüksek çözünürlüklerde çalışabilmek için 17 veya daha büyük ekranlar tercih edilmelidir. Ekrandaki görüntünün saniyede kaç kez tazelendiği ekran tazeleme sayısını verir. Ekran tazeleme frekansı yükseldikçe daha sabit bir görüntü elde edilir. Disket Disketler, manyetik olarak bilgileri saklayabilen araçlardır. Disketler, bilgisayarda bilgilerin kaydedilebileceği bir manyetik ortam kullanıcısıdır. Disketler, manyetik ortamlarda okuma ve yazma yapabilen, manyetik olarak bilgileri saklayabilen araçlardır. Disket sürücüleri yardımıyla disketlere yazma ve disketlerden okuma işlemi yapılır. Ancak kapasite ve hız olarak sabit disklerle kıyaslanamayacak kadar yavaş Resim 7. Disket ve kapasiteleri azdır. Günümüzde disketlerin kullanımı neredeyse sona ermiştir ve bunların yerine kullanıcılar çok daha yüksek kapasiteli flash bellekleri tercih etmektedir. Sabit Disk Diskler birçok manyetik metal plaktan oluşan ve her plak arasına yerleşen okuma/yazma kafaları vasıtasıyla bilgi okuyup yazılabilen bir giriş/çıkış birimidir. Veri kayıt ortamı metal olduğu için hard disk (sert disk) ve genellikle taşınamaması nedeniyle fixed disk (sabit disk) de denir. Okuma/yazma işlemi okuma/yazma kafalarının ileri geri hareketi ve plakların dönmesiyle gerçekleştirilir. Bu plaklar Resim 8. Sabit Disk dakikada 5400 ve 7200 devir yapabilir. Makine açık olduğu sürece plakların dönmesi durmaz. Çünkü bu devir hızına çıkmak için yaklaşık saniyeye ihtiyaç vardır. Bu hızın disket sürücülerinde dakikada 300 olduğu göz önüne alındığında disklerin ne kadar hızlı çalıştığı anlaşılabilir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

11 Bir sabit diskteki silindir sayısı, bir plağın bir yüzündeki izlerin sayısına eşittir. Bölümlere ayrılan diskin, kullanıma hazır duruma gelebilmesi için biçimlendirilmesi gerekir. Okuma/yazma kafaları disk plaklarına dokunmadan fakat çok yakın bir mesafeden işlem görürler. Dolayısıyla disk üzerindeki en küçük bir toz bile okuma/yazma kafasının plağa değmesine neden olabileceğinden okuma ve yazma işleminin gerçekleşmesine engel olabilir. Bu yüzden en üstteki ve en alttaki plakların dış yüzeyleri kullanılmaz. Her plak için biri plağın üstünde diğeri altında olmak üzere iki okuma/yazma kafası gereklidir. Her plak izlere ayrılmıştır. Bir iz plağın etrafındaki dairevi bir yoldur. Aynı şekilde her bir iz de sektörlere ayrılır. Günümüzdeki kişisel bilgisayarlarda kullanılan sabit disklerin çoğunda bu izlerin her biri 571 byte içerir. 571 byte ın 512 byte lık kısmı kullanıcı tarafından 59 byte ı ise, sektör üzerinde tutulan veriyi yönetmek için işletim sistemi tarafından kullanılır. Aşağıdaki şekilde üzerinde üç iz ve 16 sektörün gösterildiği bir plak görülmektedir. Tüm plakların her iki yüzünde aynı hizadaki birbirinin izdüşümü olan izler bir silindir olarak isimlendirilir. Bir sabit diskteki silindir sayısı, bir plağın bir yüzündeki izlerin sayısına eşittir. Diskler büyük bilgi depolama kapasitesine sahiptir ve disketlerden daha hızlı çalışırlar. Diskler dahili veya harici olabilir. Her bilgisayarda bulunan en az bir hard diskin yanı sıra USB bağlantı noktasından harici olarak bağlanan küçük boyutlu Resim 9. Sabit Disk Bileşenleri hard diskler de yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte bu diskler hemen hemen tüm bilgisayarlarda dahili olarak kullanılmaktadır. Günümüzde disklerin kapasiteleri yüzlerce hatta binlerce gigabyte bilgi depolanabilecek seviyelere ulaşmıştır. Bir sabit diski bölümlere ayırmak suretiyle birden fazla sürücü oluşturulabilir. Örneğin 120 GB hacimli bir diski iki kısma ayırırsak ilk kısım C sürücüsü, ikinci kısım ise D sürücüsü olur. İçerisinde bilgi olan bir disk ikiye bölünürse, bütün bilgi kaybolur. Bölümlere ayrılan diskin, kullanıma hazır duruma gelebilmesi için biçimlendirilmesi gerekir. Biri düşük-seviye biçimlendirme (low-level formatting), diğeri yüksek-seviye biçimlendirme (high-level formatting) olmak üzere iki türlü biçimlendirme vardır. Düşük-seviye biçimlendirme imalatçı firma tarafından yapılır ve disk üzerindeki iz ve sektörler oluşturulur. Bu tür bir biçimlendirme özel yazılımlar gerektirir. Yüksek seviye biçimlendirme ise belli bir işletim sistemi için diskteki dosyaları yönetmek üzere gerekli veri yapılarını oluşturur. Örneğin DOS işletim sisteminde, biçimlendirme esnasında bir açılış sektörü (boot sector), dosya Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

12 yerleştirme tablosu (file allocation table-fat) ve kök dizin (root directory) oluşturulur. Boot sektör, diskin ilk sektörüdür. Her sürücünün (A:, C:, D:, E:) ilk sektörü boot sektör olarak ayrılır. Bilgisayar her açıldığında boot sektördeki program bilgisayarın kontrolünü eline alır ve sistem dosyalarını belleğe yükler. Dosya yerleştirme tablosu: Dosya yerleştirme tablosu disk üzerindeki kümeleri (cluster) takip eden bir veri yapısıdır. Küme (cluster) bir veya daha fazla sektörden oluşur ve işletim sisteminin diskten okurken veya diske yazarken adresleyebileceği en küçük disk ünitesini ifade eder. Bir sektör 512 byte dan oluşan bir birim olduğuna göre, bir dosyanın hacmi bir kümeden bir byte bile fazla olsa dosya iki küme kullanmak zorundadır. Bir küme çok sayıda sektörden oluşuyorsa dosya yerleştirme tablosunda daha az kayıt olacak ve işletim sistemi daha hızlı çalışacaktır. Bununla birlikte, bir dosyanın hacmi bir kümeden bir byte bile fazla olduğu takdirde, dosyayı saklamak için iki küme kullanılacak ve ikinci kümenin büyük bir kısmı boş kalacaktır ve bu da beraberinde bir tür disk yüzeyi israfını getirecektir. Bir taraftan hız kazancı, diğer taraftan israf edilen disk yüzeyi, dengelenmesi gereken iki büyüklük olarak karşımıza çıkmaktadır. Kök dizin: Dizin, bir diskte kayıtlı dosyalar hakkındaki bilgiyi izleyen bir veri tabanı gibi düşünülebilir. Dizin in takip ettiği bilgiler dosya adı, dosya öznitelikleri, dosya boyutu, dosya oluşturulma veya değiştirilme tarihi ve zamanı ve dosyanın disk üzerinde saklandığı yerdir. CD Okuyucu ve CD Yazıcı CD-ROM larda okuma işlemi manyetik olarak değil lazer ışını vasıtasıyla yapılmaktadır. CD ler (Compact Disk) alüminyumdan üretilmiş, üzerleri şeffaf polikarbonat maddesiyle kaplanmış ve üzerine koruyucu bir cila çekilmiş disklerdir. CD-ROM, CD okuma özelliğine sahip cihazlardır. CD- ROM larda okuma işlemi manyetik olarak Resim 10. CD Okuyucu ve CD Yazıcı değil lazer ışını vasıtasıyla yapılmaktadır. Okuma için ayrı yazma için ayrı lazer ışını kullanılır. Bu yüzden CD ler diğer kayıt birimlerine göre daha güvenilirdir. CD leri okumak için kullanılan sürücülerin gelişmişlik düzeyi okuma hızıyla orantılıdır. Bir CD nin bilgi depolama kapasitesi yaklaşık MB arasında değişmektedir. Günümüzde CD leri okuyan sürücüler yanında, CD lere yazan CD yazıcılar da yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak CD lere yazabilmek için CD-R adı verilen bir kez kaydedilebilir veya CD-RW adı verilen, bilgilerin silinip tekrar yazılabildiği Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

13 CD lerin kullanılması gerekmektedir. CD yüzeyini lazer ışığıyla yakmak suretiyle bilgi kaydedilir. CD yazıcılar aynı zamanda CD okuyucusu görevi de yapmaktadır. DVD DVD'nin fiziksel olarak CD'den en önemli farkı, datanın disk üzerindeki yerleşiminde ortaya çıkmaktadır. Digital Versatile Disk veya Digital Video Disk (DVD) olarak adlandırılan çok amaçlı optik-disk teknolojisi 1996 yılında doğmuştur. Teknik özellikleri ve yetenekleri, alışılmış disk yapısına kıyasla gerçekten devrim sayılabilecek niteliktedir. Standart CD'ler ile aynı boyutta olan DVD diskler en az 4.7 GB en çok da 17 GB kapasiteye ulaşmaktadır. DVD'nin fiziksel olarak CD'den en önemli farkı, datanın disk üzerindeki yerleşiminde ortaya çıkmaktadır. Standart CD'lerde dataların oluşturduğu çukurların enküçüğü mikron iken DVD'de bu boyut 0.4 mikrona inmiştir. CD üzerindeki Resim 11. DVD spiral iz, 1.6 mikron aralıklarla yer alırken DVD üzerinde 0.74 mikron mesafe vardır. Böylece aynı boyutta CD, 7 kat daha fazla bilgi taşıyabilmektedir. Üreticilerin DVD diskleri 2 yüzlü olarak tasarlaması toplam kapasiteyi 2 katına MB'a çıkarmıştır. Ayrıca her yüzeyde üst üste iki katman ile DVD kapasitesi MB'a çıkmaktadır. İkili katmanda, üstte yarı geçirgen (transparan) olan bir katman ve altta standart yansıtıcı katman bulunmaktadır. Lazer ışını, özel bir lens yardımı ile hem üst yarı-saydam yüzeye odaklanabilir hem de o yüzeyi aşarak (faz değiştirerek) alttaki yüzeye odaklanabilir. Üstteki katmanın yarı geçirgen olması nedeniyle kapasitesi daha düşüktür. DVD'nin yaratımına en büyük ihtiyaç, eğlence ve film sektöründen gelmektedir. Geleceğin tüm film endüstrisinin DVD üzerine inşa edilmesi beklenmektedir. Bir DVD diske sinemaskop boyutta ve 100Hz ile MPEG2 sıkıştırma standartlarında stüdyo kalitesinde tam bir filmi kaydetmek ve izlemek mümkündür. Aynı diske sadece görüntü değil 5+1 veya 7+1 kanal CD kalitesinde ses özelliği de eklenmektedir. Ayrıca; filme ait 5-8 değişik dilde seslendirme ve 32 değişik dilde altyazı da aynı diske sığdırılabilir. Yaklaşık 4 saatlik film süresi sunan çift yüzlü ve iki katmanlı DVD diskler ile, aynı filmin birçok bölümünde, farklı açılardan çekilmiş sahneler de seçenekli olarak yer alabilecektir. Multi-angle ve multi-aspect denilen bu özellik ile izleyici birçok sahneyi farklı açılardan ve istediği kameranın çekimi ile izleyebilecek; bu sırada görüntüyle sesin senkronizasyonu ve seçilen açıya göre surround özelliği de değişecektir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

14 Bir başka özellik, multi-story denilen çoklu kurgu olanağıdır. Öncelikle eğitim ve tanıtım uygulamalarında izleyici, belirli soru-cevap teknikleri ile istenilen yönde önceden kurgusu yapılmış bir senaryoyu, seçenekleri ile belirleyip izleyebilecektir. PC uyumlu DVD-ROM sürücülerin bütün bu anılan özellikleri destekleyebilmeleri için ek donanıma ihtiyaçları vardır. Üzerinde ses ayrıştıcı DAC ve MPEG görüntü çözücü özelliği bulunan bir ek kart ile, PC'ler üzerinde DVD diskleri oynatmak mümkündür. Geriye dönük uyumluluk özelliği ile DVD-ROM sürücüler standart CD-ROM sürücülerin okudukları tüm disk tiplerini okuyabilirler ve aynı zamanda MR özelliği ile CD-RW diskleri de okuyabilmektedirler. PC'ye bağlanan veya Ev tipi olarak doğrudan TV'ye bağlanan bir DVD player ile sadece DVD film değil, Audio CD'ler, özel DVD oyunlar, CD-I, CD-G, Karaoke CD gibi birçok farklı CD türünü izlemek de mümkündür. EV-DVD'lerin önemli bir özelliği, ebeveyn kilidi diye çevirebileceğimiz parental lock ile özellikle şiddet ve pornografi içeren disklere özel bir s/w-h/w kodlama sistemi aracılığıyla kilit-şifre konulması ve çocuklar veya istenmeyen kişiler tarafından seyredilmesini engellemektir. DVD sistemlerinin çeşitli versiyonları bulunmaktadır: DVD-ROM: Kaydedilmiş olarak gelen DVD lerdir. DVD-RAM: Tekrar yazılabilir DVD lerdir. Arşivleme için idealdir. DVD-R: Sadece tek defalık kayıt yapılabilen DVD lerdir. DVD-Audio: Müzik sektörüne yönelik, Audio CD'lerin yerine kullanılacak müzik diskidir. DVD-Video: Yüksek kalitede ses ve video özellikleri taşıyan tam bir standart oluşturmuş DVD lerdir. Yazıcı Yazıcılar (Printers), bilgilerin kağıt üzerine aktarılmasını sağlayan çıkış birimleridir. Yazıcılar (Printers), bilgilerin kağıt üzerine aktarılmasını sağlayan çıkış birimleridir. Renkli ve siyah beyaz çıktı veren tipleri vardır. Yazıcılar baskı tekniklerine göre farklı sınıflara ayrılmaktadır. Nokta vuruşlu matris yazıcılar (Dot Matrix Printers): Yazıcı kafasında bulunan iğne şeklindeki uçların mürekkepli şeride vurmasıyla karakterlerin oluşturulduğu bir yazıcı türüdür. Kafada bulunan iğne sayısının artması yazdırılan Resim 12. Yazıcı Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

15 karakterlerin daha kaliteli olmasını sağlayacaktır. Aynı anda birden fazla kopya alınması gereken karbonlu kağıt çıktıları için uygundur. Satır yazıcılar (Line Printers): Matris yazıcılar her karakteri tek tek yazarken satır yazıcılar satırı bir anda yazarlar ve daha hızlı çalışırlar. Hem satır yazıcılar hem de nokta vuruşlu yazıcılar iğnelerle yazdığı için gürültülü çalışırlar ve kullanılan şeride bağlı olarak renkli çıktı alınabilir. Mürekkep püskürtmeli yazıcılar (Inkjet Printers):Yazıcı kafasında bulunan mürekkep dolu bir kartuşun üzerindeki deliklerden kağıt üzerine mürekkep püskürtülmesi şeklinde çalışan bir yazıcıdır. Baskı hızı ve kalitesi iyi, maliyeti yüksektir. Sessiz çalışması avantajı, karbon kağıdı kullanılamadığı için bir seferde tek bir kopya elde edilmesi ise dezavantajıdır. Laser Yazıcılar (Light Amplification by Simulated Emission of Radiation): Yazdırılacak belgenin, kağıt üzerine, karbon tozlarının yüksek ısıda yapıştırılması ile elde edildiği yazıcılardır. Baskı hızı ve kalitesi oldukça iyi ancak maliyeti yüksektir. Fotoğraf Yazıcılar: Dijital ortamdan alınan görüntüleri, özel kağıtlar üzerine yazabilen yazıcılardır. Tarayıcı Tarayıcılar (Scanners), basılı ortamda bulunan bilgilerin elektronik ortama aktarılmasını sağlayan araçlardır. Tarayıcılar (Scanners), bir resmin veya yazının, tüm renk ve diğer özellikleriyle birlikte bilgisayar dosyası haline getirilmesini sağlayan araçlardır. Fotokopi makinesi mantığı ile aynı şekilde çalışmakta olup, çıktı kağıt üzerine değil bilgisayar dosyası haline gelmektedir. Aktarılan metin görüntüleri, optik karakter algılayıcı programlar yardımıyla metin dosyası haline Resim 13. Tarayıcı getirilip klavyeden yazılmış gibi çeşitli düzenlemelere tabi tutulabilirler. Benzer şekilde resim görüntüleri de grafik düzenleyici programlar yardımıyla değiştirilebilir. Işıklı Kalem Işıklı kalem (Light pen), çizgisel kodları okumada, şekil çizme, grafik ve el yazısı yazmada kullanılır. Uç kısmında ışığa duyarlı bir optik algılayıcı bulunur. Ekrana yaklaştırıldığında ekranın hangi konumunu işaret ettiği belirlenir. Bu şekilde istenilen konumda grafikler ve çizgiler oluşturmak mümkün olur. Resim 14. Işıklı Kalem Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

16 Oyun Çubuğu Oyun çubuğu (Joystick), genellikle oyunlarda ve tasarımlarda kullanılır. Fare benzeri bir işlev yerine getirerek işaretçinin kontrollü bir şekilde yönlendirilmesini sağlar. Oyunlara ve kullanım amacına göre kumanda tuşlarının sayılarının ve işlevlerinin değiştiği, bunun ile ilgili kesin bir standardın olmadığı söylenebilir. Çok farklı üretici firma ve modelleri bulunmaktadır. Resim 15. Oyun Çubuğu Dokunmatik Ekran Dokunmatik ekranlar (Touch screens), insan parmağına veya sert bir nesneye karşı duyarlı ekranlardır. Ekran üzerindeki bir noktaya yüklenen görev, işaretlenmek suretiyle icra ettirilir. Bu tür ekranlar hem çıkış hem de giriş birimi olarak kullanılır. Genellikle otomatik para çekme makinelerinde ve cep bilgisayarlarında söz konusu ekranlara daha sık Resim 16. Dokunmatik Ekran rastlanmaktadır. Optik Karakter Okuyucu Optik karakter okuyucular (Optical character readers), bir materyal üzerindeki işaretli alanları algılayarak bilgisayara aktaran araçlardır. İşaretlemek suretiyle cevaplandırılan sınavlarda işaretlenen seçeneklerin bilgisayara aktarılması için bu tür araçlar kullanılır. Optik İşaret Okuyucu Optik işaret okuyucular, ürünlerin üzerlerinde bulunan barkod adı verilen ürün bilgilerini içeren işaretlerin okutulması için kullanılan araçlardır. Optik işaret okuyucular (Optical mark readers), belirli bir düzende yazılan karakterleri ve işaretleri, nümerik sembolleri algılayabilen araçlardır. Ürünlerin üzerlerinde bulunan barkod adı verilen ürün bilgilerini içeren işaretlerin Resim 17. Optik İşaret Okuyucu okutulması için kullanılan araçlar günlük hayatımızda sıkça karşımıza çıkmaktadır. Bir bilgisayara bağlanabilen bu araçlardan okunan bilgiler, kayıtlı olan işaretleri okuduğunda, kod karşılığındaki bilgilerin tümü bilgisayara veri olarak girilmiş sayılır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

17 Çizici Sunum cihazı, ekrandaki görüntünün topluca izlenmesi veya konferans şeklinde sunulması gerektiği durumlarda yüksek renk çözünürlüğü ve parlaklık ile büyük boyutlarda sunum sağlamaktadır. Çiziciler (Plotters), çizim ve grafik amaçlı kullanılan bir araçtır. Mühendislik ve bilgisayar destekli tasarımlarda farklı çizgi kalınlıkları ile büyük boyutlu materyaller üzerine çizim yapmada kullanılır. Özel kalemleri renkli olan türleri ile renkli çizimler yapılabilir. Ses Kartı Bilgisayar yardımıyla ses çıkışı ve girişi sağlamak amacıyla kullanılan araçlardır. Anakart (mainboard) üzerine sonradan takılabilecekleri gibi anakart üzerinde bütünleşik olarak bulunanları da vardır. Günümüzde stereo ve derinlikli ses elde etmeye yönelik olarak 4, 5 ve 6 ayrı kanaldan ses çıkışı sağlayan tipleri kullanılmaktadır. Sunum Cihazı Bilgisayardan elde edilen görüntünün daha büyük bir zemine (perde, duvar) yansıtılması için kullanılan araçlardır. Ekrandaki görüntünün topluca izlenmesi veya konferans şeklinde sunulması gerektiği durumlarda yüksek renk çözünürlüğü ve parlaklık ile büyük boyutlarda sunum sağlamaktadır. Televizyon ve Radyo Kartları Bilgisayar yardımıyla, TV ve radyo yayınlarını almaya yarayan araçlardır. Kart üzerindeki yayın alma devreleri ile bilgisayarın ses ve görüntü işleme devrelerinin birlikte çalıştırılması sonucu, görüntü veya sadece ses, bilgisayar monitöründen ya da hoparlöründen alınabilmektedir. TV ve radyo kartları ayrı olabileceği gibi, tek kart üzerinde birlikte de olabilir. Resim 18. Çizici Resim 19. Ses Kartı Resim 20. Sunum Cihazı Resim 21. Televizyon Kartı Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

18 Mikrofon Mikrofon, ses kartı bulunan bilgisayarlarda ses kaydetmek için kullanılır. Ses kartı bulunan bilgisayarlarda ses kaydetmek için kullanılır. Ayrıca, ses kartını kullanan CD, TV ve radyo seslerini de kaydetmek mümkündür. Bu işlemler için ses işleyici programlara ihtiyaç vardır. Kaydedilen bu sesler programlar yardımıyla işlenerek değiştirilebilir veya filtrelenerek düzeltilebilir. Resim 22. Mikrofon Hoparlör Ses kartı bulunan bilgisayarlarda ses çıktısı almak için kullanılırlar. Hoparlör yerine kulaklık kullanılması da mümkündür. Sadece ses çıktısı istenen durumlarda basit bir veya iki hoparlör ile yetinilirken, eğlenceye yönelik bilgisayarların kullanımında çok yüksek güçte ve derinlikli ses elde etmede profesyonel büyüklükte 6-7 tane kullanılmaktadır. Resim 23. Hoparlör Faks-Modem Bilgisayarların telefon hatları üzeriden iletişimini sağlayan araçlardır. Telefon şebekesinden gelen bağlantı ucunu cihaz üzerindeki uygun noktaya yerleştirerek ve abone olunan servis sağlayıcının özel numarasını çevirerek bağlantı gerçekleştirilir. İnternet e bağlantı yapmanın en kolay ve yaygın şekli faks modemler iledir. Faks modemler sadece ağ bağlantısı Resim 24. Faks-Modem yapmakla kalmayıp, bilgisayarın faks alıp göndermesini, telesekreter şeklinde kullanılmasını da sağlamaktadır. Yalnız ilave imkanların kullanılması için uygun programlara ihtiyaç vardır. Günümüzde ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line: Asimetrik Sayısal Abone Hattı) türünde modemler kullanılmaktadır. ADSL, mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller üzerinden yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem teknolojisidir. Geniş bant erişimi sağladığından dünyada internet kullanıcıları tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. ADSL de telefon hattı üzerinde kapasiteyi daha verimli kullanmak amacıyla sayısal kodlama teknikleri kullanılır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18

19 Ağ Kartı Ağ kartı (Network interface card), bilgisayarların birbirleriyle iletişimini sağlayan diğer bir araçtır. Özellikle birbirlerine yakın olan bilgisayarların kapalı ağlar şeklinde birbirlerine bağlanmasını sağlarlar. Faks modemler gibi telefon hatlarını işgal etmeden bağlantı yaparlar. Yerel alan ağlarında iletişim, ağ kartları ile sağlanır. Resim 25. Ağ Kartı Günümüzde bilgisayarlar, HUB (bazen SWITCH de kullanılır) denilen ve tüm bilgisayar bağlantılarını tek bir noktada toplayan cihazlara bağlanarak yerel ağ oluşturulur. Daha sonra, HUB ya da SWITCH, başka bir yerel ağ ya da internet bağlantı noktasına birleştirilerek ağdaki tüm bilgisayarların dış bağlantısı sağlanır. Ethernet kartları olarak da tanımlanan bu kartlar ile iletişim TCP/IP ya da başka protokoller kullanarak yapılır. Bilgisayar laboratuarlarında ve internet kafelerde bilgisayarların iletişimi ağ kartları tarafından sağlanır. Web Kamera Bilgisayar yardımıyla görüntü almaya yarayan optik gözlerdir. Ağ üzerinden görüntülü iletişim ve video konferans yapılmasına imkan verir. Çok farklı çözünürlükte ve şekilde olabilirler. Sadece bilgisayarda kullanılabilen basit web kameralar olduğu gibi, günümüz dijital fotoğraf Resim 26. Web Kamera makinelerinin büyük bir kısmı web kamera olarak da kullanılabilmektedir. Kızılötesi Araçları Kızılötesi araçları (Infrared), bilgisayar ile uyumlu bir takım cihazların kablosuz iletişimini sağlayan, veri almaya ve göndermeye yarayan araçlardır. İletişim, yüksek frekanslı kızılötesi ışıkla yapıldığından araçların birbirlerini çok yakından görmeleri ve iletişim noktaları arasında engel bulunmaması gerekmektedir. Yaklaşık transfer mesafesi maksimum 10 ile 20 cm arasındadır. Hızları ise kablo bağlantılı iletişime göre oldukça düşüktür. Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda standart olarak bulunmamakla birlikte harici olarak bağlanması mümkündür. Bununla birlikte dizüstü bilgisayarlarda bütünleşik olarak bulunması daha yaygındır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19

20 Bluetooth Bluetooth (Mavi diş), bilgisayar ile uyumlu araçların birbirleriyle kablosuz iletişimini sağlayan araçlardandır. İletişim, manyetik dalgalar yardımıyla sağlandığından uzak mesafedeki, uyumlu bir bilgisayara/cihaza veri transferi yapmak mümkündür. Cihazların birbirlerini görmesine gerek yoktur. Bu araç da kızılötesi gibi, bilgisayarlarda standart donanımdan değildir ve harici olarak bağlanması mümkündür. Resim 27. Bluetooth Yaydığı manyetik alanın gücüne göre 10, 20, 50 ve 100 metre mesafeden veri iletişimine imkan sağlayan türleri vardır. Wi-Fi Adaptör Wi-Fi, telsiz teknolojilerini kullanmaktadır. Kablosuz iletişimde yerini alan bir teknoloji de Wi-Fi (Wireless Fidelity-Kablosuz Bağlılık) teknolojisidir. Wi-Fi, IEEE g, b ya da a diye bilinen telsiz teknolojilerini kullanır. Çok hızlı olan Wi-Fi b ile 11Mbps, a ile 54Mbps ye kadar veri transferi Resim 28. Wi-Fi yapabilmektedir. Ancak veri transfer hızı olumsuz şartlar nedeniyle 1Mbps ye kadar düşebilir. 2.4 ie 5GHz radyo frekansı aralığında çalışan Wi-Fi teknolojisi, açık alanda 305 metre kapalı alanda 122 metre mesafeye kadar çıkabilmektedir. Bu mesafeyi etkileyen etkenler kullanılan anten ve bina özellikleridir. Flash Disk Harici olarak bilgisayara takılan saklama ünitesidir. Bilgileri dijital olarak saklamaktadır. Bilgilerin bozulması ve kaybolması disketlere göre çok daha zordur. Boyut olarak bir anahtarlık büyüklüğünde ve çok farklı kapasitede olabilirler. Son gelişmelerle birlikte bir CD üzerine yazılabilen bilgiden daha fazlasını alabilenleri vardır. Bilgisayara USB bağlantı noktasını kullanarak bağlanırlar. Resim 29. Flash Disk Memory (Hafıza) Kartlar Flash kartlar, dijital olarak ses ve görüntü kaydeden cihazların saklama üniteleri olup cihazlar bilgisayara bağlandıklarında, bilgisayar tarafından da kullanılabilen saklama ünitesi şekline gelmektedir. Bunun yanında flash kartları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 20

21 cihazlardan bağımsız okuyabilen okuyucularda bulunmaktadır. MMC (Multi Media Card), RS-MMC (Reduced Size Multi Media Card), CF (Compact Flash), XD (extreme Digital) ve SD (Secure Digital) kart gibi çeşitleri bulunmaktadır. Farklı boyut ve standartlarda bulunması ve farklı isimlerle adlandırılmasına rağmen tamamının işlevi aynıdır ve aynı şekilde kullanılmaktadır. Ekran Kartı Görüntü alınan monitör ile ana kart arasında, grafik ve video dönüşümünü sağlayan kartlardır. Ekran kartı, grafik kartı olarak da adlandırılır. Ekran kartı üzerinde de görüntü bilgilerini işleyen bir işlemci ve ekrana yansıyan görüntüyü tutan bir bellek bulunur. Özellikle yüksek seviyeli grafik çalışmalarında ve oyunlarda, video belleğinin yüksek olması Resim 30. Ekran Kartı yanı sıra, üç boyutlu gösterimleri desteklemesi tercih edilmektedir. Anakart üzerinde bütünleşik olarak bulunduğu durumda RAM belleğin bir kısmını video hafızası olarak kullanmaktadır. Anakart üzerinde bütünleşik bulunmadığında, anakart üzerindeki yuvalardan uygun olanına takılması gerekmektedir. Bağlantı Noktaları Bağlantı noktaları, giriş ve çıkış sağlayan donanımlardan olmayıp bilgisayara bağlanabilen cihazlardan veri iletişimini sağlayan giriş noktalarıdır. Bir bilgisayarda paralel, seri ve USB bağlantı noktaları bulunmaktadır. Paralel Resim 32. USB Bağlantı Noktası bağlantı noktasından bir bilgi, birkaç farklı kanaldan transfer edildiğinden, tek kanaldan iletişim sağlayan seri bağlantı noktalarından daha hızlı olmaktadır. Paralel bağlantı noktasına genellikle yazıcılar bağlanırken seri bağlantı noktası fare için kullanılmaktadır. Bir bilgisayarda normal şartlarda 1 adet paralel 2 adet de seri bağlantı noktası bulunmakla birlikte en fazla 3 paralel ve 4 seri bağlantı noktasına çıkılabilir. Resim 31.Paralel Bağlantı Noktası Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 21

22 USB bağlantı noktası ise paralel ve seri bağlantı noktasından çok daha hızlı veri aktarımına imkan vermektedir. Günümüzde çok fazla sayıda cihazın USB bağlantı noktasından bilgisayarı kullandığı dikkate alındığında, bilgisayarlara fazla sayıda USB noktası konulmaktadır. Ayrıca USB çoklayıcı devreler yardımıyla bir noktaya birden fazla cihazın bağlaması da mümkün olmaktadır. Resim 33. Seri Bağlantı Noktası Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 22

23 Özet Bilgi Teknolojilerine Giriş Bilgisayar yazılım ve donanım olmak üzere iki temel bileşenden oluşmaktadır. Doanım bilgisayarı oluşturan temel birimlere verilen isimdir. Merkezi işlem birimi, anakart, bellek gibi bileşenler temel donanım birimlerini oluşturmaktadır. Bu birimlerle birlikte çeşitli girdi ve çıktı birimleri bilgisayarın tam olarak kullanılması ve birçok amaca hizmet etmesi için faydalı olan araçlardır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 23

24 DEĞERLENDİRME SORULARI Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan bölüm sonu testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. 1. Aşağıdakilerden hangisi merkezi işlem birimi (CPU) için kullanılan yanlış bir ifadedir? a) İşlemcilerde hız, işlemcinin birim zamanda yapabildiği işlem sayısı olarak tanımlanır. b) İşlemciler, bir saniyede milyarlarca komutu işleyebilir. c) Sabit diskler merkezi işlem biriminden daha hızlıdır. d) Önbellek, CPU nun verileri daha hızlı alma isteğine karşı üretilen birimdir. e) Bilgisayarın eşzamanlı çalışması kontrol birimi tarafından sağlanır. 2. Aşağıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur? I. Merkezi işlem biriminin fonksiyonu aritmetik ve mantık işlemleri yapmaktır. II. III. Ana belleğe verilen bir diğer isim harici bellektir. Tek bir makine yönergesini proses etmek için gerekli işlemler serisine makine çevrimi denmektedir. a) Yalnız I b) I ve III c) Yalnız II d) Yalnız III e) I, II ve III 3. Üzerinde çeşitli aygıtlar arasında veri iletimini sağlayan veri yollarını ve transistör, çip, entegre gibi bileşenleri barındıran plakaya... denir. cümlesinde boş bırakılan yere getirilmesi gereken ifade aşağıdakilerden hangisidir? a) Anabellek b) Anakart c) ISA d) CPU e) AGP Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 24

25 4. Aşağıdaki ifadelerden hangisi donanım birimleri için söylenemez? a) Harddisk hem giriş hem de çıkış birimidir. b) Anabellek verilerin kalıcı olarak saklandığı birimdir. c) Kızılötesi aracı ile kablosuz iletişim aracı sağlanır. d) Mikroişlemcinin hızı ve performansı bilgisayarın işlem gücünü belirler. e) Sunum cihazı görüntünün büyük bir zemine yansıtılmasını sağlayan bir çıkış birimidir. 5. Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan aygıtların tümüne birden verilen ad nedir? a) Çevre Birimleri b) Aygıt c) Anakart (motherboard) d) Donanım e) Merkezi işlem birimi Cevap Anahtarı: 1.C, 2.B, 3.B, 4.B, 5.D Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 25

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı 1 Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri Anakart (Mainboard) İşlemci (Cpu) Ekran Kartı Bellekler Ram Rom Ses Kartı Ağ Kartı TV Kartı Sabit Diskler HDD HHD SSD Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY

Detaylı

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi Kullanıcı Ham Veri İşlenmiş Veri Kullanıcı Giriş İşleme Çıkış Yazılı Çizili Saklama Server PC Laptop PDA (Personal Digital Assitance) Netbook Tablet PC BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM Scanner (Tarayıcı)

Detaylı

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayarın Mimarı Yapısı ve Çalışma Mantığı Bilgisayarı yapısal olarak; bilgilerin girilmesi, girilen bilgilerin belirtilen durumlara

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 2. HAFTA BİLGİSAYAR SİSTEMİ, BİLGİSAYARI OLUŞTURAN BİRİMLER VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ ANAKART, İŞLEMCİ VE BELLEKLER SABİT DİSKLER, EKRAN KARTLARI MONİTÖRLER VE DİĞER DONANIM BİRİMLERİ

Detaylı

Temel Bilgi Teknolojileri -1

Temel Bilgi Teknolojileri -1 Temel Bilgi Teknolojileri -1 Dr. Öğr. Üyesi Aslı Eyecioğlu Özmutlu aozmutlu@bartin.edu.tr 1 Konu Başlıkları Donanım Bileşenleri Harici Donanım Dahili Donanım 2 Donanım Bileşenleri Bilgisayarın fiziksel

Detaylı

ANAKART (MOTHERBOARD)

ANAKART (MOTHERBOARD) ANAKART (MOTHERBOARD) ANAKART (MOTHERBOARD) Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakartın Yapısı ve Çalışması Anakart

Detaylı

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler

Detaylı

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ Donanım nedir? Donanım bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen verilen addır. Donanım bir merkezi işlem biriminden (Central Processing

Detaylı

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8.

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8. İşlemci: İşlemci,kullanıcıdan bilgi almak, komutları işlemek ve sonuçları kullanıcıya sunmak gibi pek çok karmaşık işlemi yerine getirir. Ayrıca donanımların çalışmasını kontrol eder. İşlemci tüm sistemin

Detaylı

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir.

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne donanım denir. Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. Bilgisayar ve Donanım Ana Donanım Birimleri Anakart (Motherboard,

Detaylı

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Bellekler İç Bellekler ROM Bellek RAM Bellek Dış Bellekler Sabit Disk Sürücüleri

Detaylı

Bilişim Teknolojileri

Bilişim Teknolojileri Bilişim Teknolojileri Arş.Görev.Semih ÇALIŞKAN 1.Hafta İÇİNDEKİLER Bilgisayar nedir? Donanım nedir? Yazılım nedir? Giriş nedir? İşlem nedir? Bellek nedir? Çıkış nedir? BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan

Detaylı

Temel Bilgisayar Bilgisi

Temel Bilgisayar Bilgisi Temel Bilgisayar Bilgisi BİL131 - Bilişim Teknolojileri ve Programlama Hakan Ezgi Kızılöz Bilgisayarların Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen

Detaylı

Masaüstü Bilgisayarlar

Masaüstü Bilgisayarlar Bilgisayar Nedir? Girilen bilgileri alan işleyen, istenildiği takdirde saklayan veya kullanıcıya sunan çok maksatlı programlanabilen elektronik bir makinedir. Bilgisayar Nedir? İnsan beyni bilgi toplama,

Detaylı

DONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi

DONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi DONANIM VE YAZILIM Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Bilgisayar Kendisine verdiğimiz bilgileri istediğimizde saklayabilen, istediğimizde geri verebilen cihaza denir. Donanım, Yazılım Bilgisayar Donanım

Detaylı

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM SİSTEM BİRİMİ ÇEVREBİRİMLERİ Ana Kart (Mainboard) Monitör İşlemci

Detaylı

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır!

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Donanım Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ HAFTA: 4 AMAÇLAR: Bilgisayar Donanım Parçaları BİLGİSAYAR KASASI İçine yerleştirilecek olan bilgisayar bileşenlerini dışarıdan gelebilecek fiziksel darbelere karşı korur, elektriksel olarak yalıtır, sahip

Detaylı

BİLGİSAYAR DONANIMI. Donanım Nedir? Donanım Aygıtları. Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad.

BİLGİSAYAR DONANIMI. Donanım Nedir? Donanım Aygıtları. Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad. Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad. BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Aygıtları Giriş aygıtları, İşlemci, Depolama aygıtları, Çıktı aygıtları, Çevresel aygıtlar

Detaylı

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU 1 2 KURS MODÜLLERİ 1. BİLGİSAYAR KULLANIMI 3 1. Bilişim (Bilgi ve İletişim) Kavramı Bilişim, bilgi ve iletişim kelimelerinin bir arada kullanılmasıyla meydana gelmiştir. Bilişim, bilginin teknolojik araçlar

Detaylı

Bölüm 3. Donanım Dış Donanım NELER ÖĞRENECEĞİZ? Bilgisayar Donanımları: Komut Verenler. Dış Donanım Birimleri. Klavye Çeşitleri. Monitör Çeşitleri.

Bölüm 3. Donanım Dış Donanım NELER ÖĞRENECEĞİZ? Bilgisayar Donanımları: Komut Verenler. Dış Donanım Birimleri. Klavye Çeşitleri. Monitör Çeşitleri. Bölüm 3 Donanım Dış Donanım 2006 Prentice-Hall, Inc Slide 1 Dış Donanım Birimleri. NELER ÖĞRENECEĞİZ? Klavye Çeşitleri. Monitör Çeşitleri. Yazıcı Çeşitleri 2006 Prentice-Hall, Inc Slide 2 Bilgisayar Donanımları:

Detaylı

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU)

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Donanım Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan elektronik bir aygıttır. Başlıca üç bölümden

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

SORULAR (37-66) Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur?

SORULAR (37-66) Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur? SORULAR (37-66) SORU -37 Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur? A) ISA B) AGP C) PCI D) PCI-e SORU -38 Aşağıdakilerden hangisi yavaş olması sebebiyle günümüz anakartlarında

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

SORULAR (1-36) SORU -2 Aşağıdakilerden hangisi klavye ve farenin takıldığı portlardan biridir?

SORULAR (1-36) SORU -2 Aşağıdakilerden hangisi klavye ve farenin takıldığı portlardan biridir? SORULAR (-36) SORU - Aşağıdakilerden hangisi sadece giriş donanımıdır? A) Ses kartı B) Klavye C) Yazıcı D) Ekran SORU -2 Aşağıdakilerden hangisi klavye ve farenin takıldığı portlardan biridir? A) Paralel

Detaylı

CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem

CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem Donanım CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem yaparlar. Güncel hızları GHz seviyeleri ile ifade

Detaylı

Masaüstü Bilgisayarlar

Masaüstü Bilgisayarlar Bilgisayar Nedir? Girilen bilgileri alan işleyen, istenildiği takdirde saklayan veya kullanıcıya sunan çok maksatlı programlanabilen elektronik bir makinedir. Bilgisayar Nedir? İnsan beyni bilgi toplama,

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ 2.HAFTA Yonga Seti (Chipset) Anakart üzerinde yer alan bir dizi işlem denetçileridir. Bu denetçiler anakartın üzerindeki bilgi akış trafiğini denetler. Bilgisayarın kalitesi,

Detaylı

Görüntü Bağdaştırıcıları

Görüntü Bağdaştırıcıları Görüntü Bağdaştırıcıları Görüntü Bağdaştırıcıları (Ekran Kartları) Ekrandaki Görüntü Nasıl Oluşur? Monitörünüze yeteri kadar yakından bakarsanız görüntünün çok küçük noktalardan oluştuğunu görürsünüz.

Detaylı

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince

Detaylı

Çıkış Birimleri. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Bellek Birimleri

Çıkış Birimleri. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Bellek Birimleri Çıkış Birimleri Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri Bellek Birimleri Çıkış Birimleri Çıkış birimleri; bilgisayardaki işlemlerin sonucunda elde edilen ve kullanıcıya ses ya da görüntü olarak aktarılacak

Detaylı

Giriş Çıkış Birimleri:

Giriş Çıkış Birimleri: DONANIM VE YAZILIM Giriş Çıkış Birimleri: Bilgisayara dış ortamdan bilgi girilmesini sağlayan ve girilen bu bilgilerin bilgisayar tarafından işlendikten sonra, tekrar dış ortama çıkarılması için kullanılan

Detaylı

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır.

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır. 1(13) - Aşağıdaki yazıcı türlerinden hangisinde fotoğrafik resim kalitesinde çıktı elde edilebilinir? A) İğne Uçlu C) Lazer B) Nokta Vuruşlu D) Mürekkep Püskürtmeli 2(11) - Monitörlerle ilgili olarak verilen

Detaylı

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu Bilgisayar Nedir? Belirli bir sonuç üretmek amacıyla; mantıksal kıyaslamalardan sonuç çıkarabilen, büyük miktarlarda bilgiyi depolayabilen ve gerektiğinde bu bilgileri

Detaylı

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU Bilgisayar Donanımı Temel Birimler ve Çevre Birimler Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU İçerik Bilgisayarın birimleri; Giriş Çıkış Depolama İşlem Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri

Detaylı

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU ANKARA MAMAK MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ Ankara, 2013 Hazırlayan: Mustafa KATLANÇ BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ 1 Bilgisayar Donanım Birimleri Bilgisayar sistemleri, donanım birimlerinin

Detaylı

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PORTLAR Bilgisayar: VERİ: PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan

Detaylı

KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ

KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince çeşitli bilgileri

Detaylı

İşletim Sistemleri (Operating Systems)

İşletim Sistemleri (Operating Systems) İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,

Detaylı

BİLGİSAYARIN DONANIM BİRİMLERİ VE GÖREVLERİ

BİLGİSAYARIN DONANIM BİRİMLERİ VE GÖREVLERİ BİLGİSAYARIN DONANIM BİRİMLERİ VE GÖREVLERİ Merkezi İşlem Birimi (CPU: Central Processing Unit):Ana İşlem Ünitesi, Merkezi İşlemci ya da kısaca işlemci denir. Bilgisayarın program komutlarını bellekten

Detaylı

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,

Detaylı

Hazırlayan: Cihan Aygül BT Rehber ÖĞRETMENİ

Hazırlayan: Cihan Aygül BT Rehber ÖĞRETMENİ Hazırlayan: Cihan Aygül BT Rehber ÖĞRETMENİ 1 Düşünelim? * Bilişim teknolojisi günlük hayatta hangi alanlarda kullanılabilir? * Günlük hayatta gözlemlediğiniz bilgisayar çeşitlerini söyleyiniz. 2 Bilgisayar

Detaylı

DONANIM VE YAZILIM. Ahmet SOYARSLAN biltek.info

DONANIM VE YAZILIM. Ahmet SOYARSLAN biltek.info DONANIM VE YAZILIM Ahmet SOYARSLAN biltek.info Donanım Nedir? Bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen kısımlarına donanım denir. Örneğin, ekran, klavye, sabit disk, fare, yazıcı gibi.. Bilgisayar

Detaylı

1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat

1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat 1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat edilmesi gereken alanlar Bilgisayarların sınıflandırılması

Detaylı

ANAKARTLAR. Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir.

ANAKARTLAR. Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi ANAKARTLAR Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan

Detaylı

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri ANAKARTLAR Anakartlar, bilgisayarların temel donanım elemanıdır. Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakartın Bileşenleri 1-Yonga

Detaylı

ANA KARTLAR. Ana Kart Nedir?

ANA KARTLAR. Ana Kart Nedir? ANA KARTLAR Veri Yolları Ana Kart Nedir? Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Fiberglastan (sert bir plastik türevi)

Detaylı

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Bilgisayar Mühendisliğine Giriş Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Mikroişlemci Nedir? Bir bilgisayarın en önemli parçası Mikroişlemcisidir. Hiçbir bilgisayar mikroişlemci olmadan çalışamaz. Bu nedenle Mikroişlemci

Detaylı

Ana Donanım Birimleri ve Disk Sürücüleri. Bilgisayarın çalışabilmesi için mutlaka var olması gereken donanım birimleridir.

Ana Donanım Birimleri ve Disk Sürücüleri. Bilgisayarın çalışabilmesi için mutlaka var olması gereken donanım birimleridir. Ana Donanım Birimleri ve Disk Sürücüleri Bilgisayar donanımı 2 ye ayrılır. Bunlardan birincisi bilgisayarın çalışması için gerekli olan zorunlu donanım birimleridir. Buna Ana Donanım Birimleri denir. İkincisi

Detaylı

Öğr.Gör. Mehmet Can HANAYLI

Öğr.Gör. Mehmet Can HANAYLI 1 DERS İZLENCESİ 2 SİSTEM MİMARİLERİNE GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat edilmesi gereken alanlar Bilgisayarların sınıflandırılması

Detaylı

ANA KART NEDİR? ANA KART (MAIN BOARD) ANA KARTIN GÖREVİ 07.10.2013

ANA KART NEDİR? ANA KART (MAIN BOARD) ANA KARTIN GÖREVİ 07.10.2013 ANA KART NEDİR? www.sukrukaya.org Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların birbiriyle iletişimine zemin hazırlayan elektronik parçadır. Bilgisayara takılan parçaların hangi

Detaylı

Çıktı ve Çıkış Aygıtları

Çıktı ve Çıkış Aygıtları Çıktı ve Çıkış Aygıtları 1 Çıktı nedir? Çıktı, kullanıma uygun hale getirilecek şekilde işlenmiş veridir. 2 Çıktı nedir? Çıkış aygıtı, bilgiyi bir veya daha fazla insana aktaran donanım bileşeni tipidir.

Detaylı

Bilgisayarların Gelişimi

Bilgisayarların Gelişimi Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım

Detaylı

Bilgisayar Kasası Üzerindeki Düğmeler. Kabloları

Bilgisayar Kasası Üzerindeki Düğmeler. Kabloları ve Bağlantı Kabloları Her bilgisayar üzerindeki düğmeleri, yuvalar (kablo girişleri) ve prizler bilgisayardan bilgisayara değişebilir. Ancak, çoğu masaüstü bilgisayarlarda bazı özellikleri aynıdır. Bilgisayarın

Detaylı

İlk dönemler sadece iş amaçlı kullanılan bilgisayarlar daha farklı alanlarda da kullanılmaya başladı. Artık bilgisayar bir iş aracı değil hayatın

İlk dönemler sadece iş amaçlı kullanılan bilgisayarlar daha farklı alanlarda da kullanılmaya başladı. Artık bilgisayar bir iş aracı değil hayatın İlk dönemler sadece iş amaçlı kullanılan bilgisayarlar daha farklı alanlarda da kullanılmaya başladı. Artık bilgisayar bir iş aracı değil hayatın birer parçası haline geldi. Bu denli hayatımıza giren bilgisayarlar,

Detaylı

Bölüm 4. Sistem Bileşenleri. Bilgisayarı. Discovering. Keşfediyorum 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak

Bölüm 4. Sistem Bileşenleri. Bilgisayarı. Discovering. Keşfediyorum 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Sistem Bileşenleri Bilgisayarı Discovering Keşfediyorum 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Sistem Sistem, bilgisayarda veri işlemek amacıyla kullanılan elektronik bileşenleri

Detaylı

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI Enformatik Bölümü - Bilgisayarın tanımı ve tarihçesi Bilgisayar, belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. İlk bilgisayar 1950 yılında yapılmıştır.

Detaylı

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem

Detaylı

Bölüm 7. Depolama. Bilgisayarların. Discovering. Keşfi 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak

Bölüm 7. Depolama. Bilgisayarların. Discovering. Keşfi 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Depolama Bilgisayarların Discovering Keşfi 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Depo Depolama, veriyi, talimatları ve bilgiyi gelecekte kullanmak üzere saklamaktır. Depolama

Detaylı

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Öğr. Gör. Özge Öztimur Karadağ 1 Bilgisayarın Tanımı 2 Bilgisayarın Tanımı Bilgisayar belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. 2 Bilgisayarın Temel

Detaylı

ANA KARTLAR ANA KARTLAR VE KASALAR

ANA KARTLAR ANA KARTLAR VE KASALAR ANA KARTLAR VE KASALAR ANA KARTLAR 2 ANA KART (MAIN BOARD) 3 ANA KART NEDİR? Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların birbiriyle iletişimine zemin hazırlayan elektronik parçadır.

Detaylı

Girdi ve Giriş Aygıtları

Girdi ve Giriş Aygıtları Girdi ve Giriş Aygıtları 1 Girdi nedir? Girdi, bilgisayarın belleğine girilen veri ve talimatlardır. 2 Giriş Aygıtları Nelerdir? Giriş aygıtı, kullanıcıların bir bilgisayara veri ve talimatları girmelerine

Detaylı

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Bilgi Teknolojisi Temel Kavramları

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Bilgi Teknolojisi Temel Kavramları TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI Bilgi Teknolojisi Temel Kavramları Bilgisayar Nedir? Bilgisayar, aritmetiksel işlemler yapabilen, mantıksal kıyaslamalardan sonuçlar çıkarabilen, yüksek kapasitede veri

Detaylı

Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz.

Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz. Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz. 1. Aşağıdakilerden hangisi ana kart üzerinde yer almaz? A) Bellek B) İşlemci C) Genişleme yuvaları D) Güç kaynağı 2. Aşağıdakilerden

Detaylı

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz. Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan

Detaylı

Bilgisayar Kasası Üzerindeki Düğmeler. Kabloları

Bilgisayar Kasası Üzerindeki Düğmeler. Kabloları ve Bağlantı Kabloları Her bilgisayar üzerindeki düğmeleri, yuvalar (kablo girişleri) ve prizler bilgisayardan bilgisayara değişebilir. Ancak, çoğu masaüstü bilgisayarlarda bazı özellikleri aynıdır. Bilgisayar

Detaylı

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Ders Notları. K. Selçuk GÜLİTER / Bilişim Teknolojileri Öğretmeni BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEMEL KAVRAMLAR-1

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Ders Notları. K. Selçuk GÜLİTER / Bilişim Teknolojileri Öğretmeni BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEMEL KAVRAMLAR-1 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Ders Notları K. Selçuk GÜLİTER / Bilişim Teknolojileri Öğretmeni BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEMEL KAVRAMLAR-1 BT Temel Kavramları Bilişim teknolojilerinden bahsederken akla

Detaylı

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta.

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta. 1. Hafta DONANIM KURULUMU Öğr. Gör. Murat YAZICI www.muratyazici.com Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojisi Programı Dersin İçeriği BELLEKLER Belleğin Görevi Bellek

Detaylı

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh.

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh. B İ L G İ S AY A R M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ N E G İ R İ Ş T E M E L K AV R A M L A R BAŞLAYALIM BİLGİSAYAR (COMPUTER) NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle aritmetiksel ve mantıksal işlemler

Detaylı

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI DERS NOTLARI Prof.Dr. Fatih TANK Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Sigortacılık ve Aktüerya Bilimleri Bölümü Prof.Dr. Fatih TANK - Temel - Ders Notları-

Detaylı

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri ANAKART Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri İletişim Birimleri Bellek Birimleri Depolama Birimleri Anakart Motherboard, Sistem kartı Mainboard gibi isimleri de vardır. Anakart Bilgisayarın en

Detaylı

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA 1 İçindekiler Bilgisayarların Çalışma Prensibi Sayı Sistemleri Programlama Dilleri 2 BİLGİSAYARLARIN ÇALIŞMA PRENSİBİ Bilgisayar

Detaylı

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri

Detaylı

AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ.

AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ. AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ. 1. Günümüz bilgisayarlarında yaygın olarak kullanılan RAM bellek

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM Bilgisayar : Kullanıcıdan aldığı bilgiyi işleyip, tekrar kullanıcaya sunan teknolojik alete denir.üç çeşit bilgisayar vardır.bunlar ; Masaüstü,Dizüstü,Tablet. Bilgisayarın Özellikleri : 1. Hızlıdır. 2.Hatasızdır.

Detaylı

I.Dönem II.Yazılı Çalışma Notları

I.Dönem II.Yazılı Çalışma Notları 2016-2017 I.Dönem II.Yazılı Çalışma Notları Sınav Tarihi : 26-30 ARALIK Soru Sayısı :? Bu dosyanın tamamında sınavda sorulacak soruların %80 i yer almaktadır. Geriye kalan sorular sınavdan önceki ilk konulardandır

Detaylı

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ 1 BİLGİSAYAR NEDİR? Giriş birimleri ile dış dünyadan aldıkları veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yaparak işleyen ve bu işlenmiş bilgileri çıkış birimleri

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI. 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar

BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI. 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar Yılmaz DEMİR BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENİ Ünitelerimiz

Detaylı

NOT: Bazı donanımlar giriş hemde çıkış donanımıdır. HEM GİRİŞ- HEM ÇIKIŞ BİRİMİ OLAN DONANIMLAR SABİT DİSK HAFIZA KARTLARI FLASH BELLEK

NOT: Bazı donanımlar giriş hemde çıkış donanımıdır. HEM GİRİŞ- HEM ÇIKIŞ BİRİMİ OLAN DONANIMLAR SABİT DİSK HAFIZA KARTLARI FLASH BELLEK ÇEVRE BİRİMLERİ Giriş ve çıkış donanımları Giriş donanımları Çıkış donanımları Klayve fare Tarayıcı HEM GİRİŞ- HEM ÇIKIŞ BİRİMİ OLAN DONANIMLAR SABİT DİSK HAFIZA KARTLARI FLASH BELLEK Monitör(ekran) Yazıcı

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Merkezi İşlem Birimi (CPU) Merkezi İşlem Birimi (CPU) Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri Bellek Birimleri Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bilgisayarınızın beynidir. Bilgisayarlardaki bütün aritmetik, matematik ve mantık hesaplamalarının

Detaylı

Bilişim Teknolojilerine Giriş

Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojileri denir. Bilişim Teknolojisi Girilen verileri saklayan, işleyen,

Detaylı

Dosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1

Dosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1 Dosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1 Disk Erişimi Diks Erişiminde 3 öğe vardır: i) Arama Süresi (Seek Time) ii) iii) Gecikme Süresi(Rotational Delay) Transfer Süresi (Transfer Time) Kütük

Detaylı

BİLGİSAYAR DONANIMI KONU: ANAKART RAM-ROM ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: SINIFI:1/B

BİLGİSAYAR DONANIMI KONU: ANAKART RAM-ROM ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: SINIFI:1/B KONU: ANAKART RAM-ROM BİLGİSAYAR DONANIMI ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: 155511106 SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: 165511070 SINIFI:1/B ÖĞRETMEN: YILMAZ EROĞLU İÇİNDEKİLER ANAKARTIN TARİHÇESİ...3

Detaylı

Bilgisayarların Çeşitleri:

Bilgisayarların Çeşitleri: Bilgisayar nedir?: Tasarlandığı günden bugüne kadar değişik tanımları yapılabilen bilgisayar (computer) aygıtının genel tanımı şu şekilde yapılmaktadır: Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle aritmetik

Detaylı

BİLGİSAYAR. Yazılım ve Donanım olmak üzere iki kısımdan oluşur. BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM

BİLGİSAYAR. Yazılım ve Donanım olmak üzere iki kısımdan oluşur. BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM DONANIM NEDİR? BİLGİSAYAR Yazılım ve Donanım olmak üzere iki kısımdan oluşur. BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM DONANIM Donanım somut bir kavramdır. Bu nedenle donanımı, elle tutulur, gözle görülür tüm parçaları

Detaylı

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru 1 Konular 1. Bilgisayar Nedir? 2. Bilgisayarın Tarihçesi 3. Günümüz Bilgi Teknolojisi 4. Bilgisayarların Sınıflandırılması

Detaylı

DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR (5)

DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR (5) DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR (5) 1. Dizüstü Bilgisayar en az Intel Core i5 2,3 GHz hızında işlemcisi olmalıdır. 2. Dizüstü bilgisayarın 4 GB DDR3 1333 MHz belleğe sahip olmalıdır. 3. Dizüstü bilgisayar ekran kartının

Detaylı

27.10.2014 MONĐTÖRLER

27.10.2014 MONĐTÖRLER MONĐTÖRLER 46 47 Bilgisayarın kullanıcının yaptığı işlemleri görebilmesini sağlayan görsel parçasıdır. Monitörde hareketli ya da sabit resim olarak algılananlar aslında tek karelik resimlerdir. Bu tek

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM. Bilgi: Araştırma, gözlem veya deney yoluyla elde edilen gerçeklerdir.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM. Bilgi: Araştırma, gözlem veya deney yoluyla elde edilen gerçeklerdir. BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM Bilgi: Araştırma, gözlem veya deney yoluyla elde edilen gerçeklerdir. Bilişim: Ekonomik, teknik ve toplumsal alanda bilginin elektronik makineler aracılığıyla düzenli işlenmesidir.

Detaylı

Bilgi ve iletişim teknolojileri

Bilgi ve iletişim teknolojileri Bilgi ve iletişim teknolojileri 1 Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim ihtiyacı 30\2 Bilişim

Detaylı

Geleneksel ekran kartları, bilgileri, sistem belleğinden kendi belleğine alıp monitöre göndermekteydi. Günümüzdeki ekran kartları ise görüntülenecek

Geleneksel ekran kartları, bilgileri, sistem belleğinden kendi belleğine alıp monitöre göndermekteydi. Günümüzdeki ekran kartları ise görüntülenecek EKRAN KARTI Ekran kartı, işlemcide (CPU) işlenen verileri monitörde görüntülenmesini sağlayan, sinyallere dönüştüren bir genişleme kartıdır. Ekran kartları bilgisayar sistemine anakart üzerinde bulunan

Detaylı

Dosya Saklama Ortamları (Sabit Diskler) Kütük Organizasyonu 1

Dosya Saklama Ortamları (Sabit Diskler) Kütük Organizasyonu 1 Dosya Saklama Ortamları (Sabit Diskler) Kütük Organizasyonu 1 Depolama Aygıtları 1- Birincil Depolama Aygıtları Hızlı Erişim Süresine Sahiptirler Fiyatı daha fazladır. Daha küçük kapasiye sahiptir 2. İkincil

Detaylı

Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem / Sınıf Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları

Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem / Sınıf Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem / Sınıf Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Ders İle Kazandırılacak Yeterlikler Dersin İçeriği Yöntem ve Teknikler Eğitim Öğretim Ortamı

Detaylı

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür.

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür. İŞLEMCİLER (CPU) Mikroişlemci Nedir? Mikroişlemci, hafıza ve giriş/çıkış birimlerini bulunduran yapının geneline mikrobilgisayar; CPU' yu bulunduran entegre devre çipine ise mikroişlemci denir. İşlemciler

Detaylı