8.BÖLÜM: FİZYOKRATİK İKTİSADİ DÜŞÜNCE. Fizyokrasinin Doğduğu Siyasî ve Ekonomik Atmosfer
|
|
- Aylin Hazan Erdinç
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 8.BÖLÜM: FİZYOKRATİK İKTİSADİ DÜŞÜNCE Fizyokrasinin Doğduğu Siyasî ve Ekonomik Atmosfer Fizyokrasi kelimesi (physiocratie, physiocracy) etimolojik olarak gerçek, doğa, düzen, doğayı sevmek gibi anlamlara gelmektedir. Fizyokratik İktisadî düşünce 18. yüzyılda Fransa da doğmuştur. Geniş verimli toprakları ve zengin ürün çeşitliliği ile tarımın önemli bir sektör olduğu Fransa da, merkantilist politikalar sonucunda tarım hep savsaklanmış ve ikinci plana itilmiştir. Merkantilist dönemde, feodal uygulamalardan arta kalan çok sesliliğe başkaldırarak kraldan düzen ve müdahale talep eden tüccar grupları, yaklaşık 100 yıl sonra bu müdahalelerin kaldırılması ve özgürlük istemiyle baskı yapacaklardı. Geç ortaçağ döneminde şehirleşme hızla sürüyor, artan nüfus, tarım sektöründen sanayi sektörüne eklemleniyordu. Şehirlerin beslenebilmesi problemi 18.yy da İngiltere parlamentosunu kurarak istikrarı sağlasa da Fransa XV. Lui döneminde istikrarı sağlayamadı; Ekonomi, devletin baskı ve kontrolü altında kötü bir görünüm sergiliyordu döneminde Fransa ve İngiltere arasında Yedi Yıl Savaşları vardı ve sonuç Fransa için bir hezimet olmuştu. İç karışıklıklarla karşı karşıya kalan Fransa ihtilale doğru gidiyordu. 18. yüzyıl boyunca köylülerin, yani ziraî üreticilerin durumu yürekler acısıydı. Toprakların 1/3'ü din adamlarının, 1/3'iı asillerin ve geriye kalanı da köylülerindi. Köylülerin aynı zamanda krala, ruhban sınıfına ve asillere karşı ödevleri ve ödemekte olduğu çok çeşitli ve ağır vergiler vardı. Feodal asillere karşı davranış biçimlerini belirleyen kurallar da söz konusu idi. Köylülerin fakir görünümlerine rağmen Paris te ve diğer kentlerde hızla büyüyen bir toprak aristokrasisi oluşmaya başlamıştı. Toprakta aristokrasinin büyümesine paralel olarak büyüyen şehirli nüfus açık bir biçimde gıda talebinde bir artış anlamına geliyordu. Yükselen gıda malları fiyatı düşük teknoloji ve verimlilik toprak rantı artışı 18. yüzyılda Fransa nın nüfusu da artıyordu yılından 1818 yılına kadar fiyatlar sürekli artış eğilimi göstermişti. İhtilal sonrası bir dizi kökten reform yapıldı: Başta dar gelirli köylüler olmak üzere Fransızlar, feodal toplum yapısından kurtulmuşlardı yılında loncalar kaldırılmış ve bireylerin istedikleri işi yapmaları konusunda özgürlük tanınmıştı.
2 İl teşkilâtları kurulmuş, iç gümrükler kaldırılmış, ticaretin önündeki yapısal engeller bertaraf edilmiş, eğitime önem verilmeye başlanmıştı. Bu dönem aynı zamanda aydınlanma adı verilen dönemle de kısmen çakışmaktaydı. Louis XV döneminde Fransa, sanayileşmede önemli gelişmeler yapmasına rağmen, müdahalecilik had safhaya ulaşmıştı ve tarım ihmal edilmişti. Konulan katı kurallar, rüşvet ve yolsuzluklar aracılığı ile esnetiliyordu. Mevcut yapı içinde lonca örgütlenmeleri de, kendi çıkarlarını kovalayan ve bu nedenle de üretimin artırılması önünde engel olan bir yapı olarak varlıklarını sürdürüyorlardı. Bu atmosfer altında, François Quesnay başta olmak üzere P. Buisguilbert, M. Vauban, Montesquieu, R. Cantillon, Dupont de Nemours, J. C. de Goumay, Turgot gibi düşünürler yeni düşünceler ileri sürmeye başladılar. Kendi kendine yetebilen bir ülke düşüncesi Montesquieu, J. Locke, J. J. Rousseau, J. Bentham, David Hume gibi düşünürler de doğal düzen, özgürlük, bireysel haklar ve faydacılık üzerinde yoğunlaşmaktaydılar. Fizyokrasi bu gelişmelerden etkilenerek bir ayağı ile Fransa nın ekonomik olarak kendine yetebilmesi düşüncesine, bir ayağı ile de doğal düzen ve özgürlük düşüncesine bağlı bir iktisat okulu olarak Fransa'da doğmuş ve bazı İktisadî görüşleri ile klasik iktisatçılara ve başkalarına ilham kaynağı olmuştur. ( ): düşüncenin teorik gücünün ve kapsayıcılığının zayıflığı nedeniyle ve daha çok Fransa ile ilgili olması nedeniyle kısa sürmüştür. Fizyokratik Düşüncenin Temel İlkeleri İktisadi düşünce tarihinde bütünlüğe sahip, tutarlı ve bir yöntem izleyen, aynı zamanda da bir ekol niteliği gösteren düşünceler ilk kez fizyokratlar tarafından ileri sürülmüştür. 18. yüzyılın ikinci yansının başlarında Dr. François Quesnay ( ) tarafından, düşünsel platformda kurulmuş ve sistemli düşünceler ileri sürmeye başlamıştır. En genel biçimde düşüncelerini, tarımsal üretimin fazla ürünün tek kaynağı olduğu, bunun için, alınacak vergilerin de tarımsal üretimden alınması gerektiği ve doğal olana, yani Tanrı nın yeryüzünde tesis ettiği düzene güven duyulması gerektiği etrafında toplamak mümkündür. Doğal işleyişe devlet müdahale etmemeli, yalnızca sistemin düzgün işleyişini sağlamalıydı. Fizyokratlar, aynı zamanda, tarımın net hasılayı sağlayan tek sektör olduğunu iddia ettiler. Para onlara göre servetin tek kaynağı değil, piyasa işlemlerinin yapılmasını kolaylaştıran bir aracıdan ibaretti. Gerçek zenginlik, doğanın zenginliği, yani net hasılayı sağlayan tarımsal üretimdi. Quesnay: Ekonomik Tablo (Table au Economique)
3 Bir milli gelir akımının toplum içindeki dolaşım sürecinin ilk kez incelendiği bir analizdir. Fizyokratik doktrin doğal düzenci (özgürlük) ve tarımcı olmak üzere iki temel özellikle tanımlanabilir. Quesnay in düşünceleri birbirleri ile bir uyum oluşturur; sistematik ve bütüncüldür. Quesnay, iktisadi düşünce bağlamında makro yaklaşım izleyen ilk düşünür olarak da değerlendirilebilir. Quesnay ilk kez tümdengelim yöntemini İktisadî olayların yorumlanmasına uyarlamış ve olaylar arasında mantıksal bir ilişki kurma çabası içine girmiştir. Ekonomik Tablo, bu sistemli analiz çabasıyla birlikte milli gelir, gelirin üretilmesi ve toplumsal sınıflar arasında dağılımı gibi birçok konuda bir ilk çalışma olarak değerlendirilmelidir. Fizyokratlar ilk olarak, bilimsel yöntemleri kullanmak suretiyle iktisadı bilimsel temeller üzerine oturtmuşlardır. fazlalık ya da net üretim düşünceleri rant teorisi Fizyokratlar aynı zamanda vergi teorisine, toplumdaki sınıflar arasındaki ekonomik ilişkilere ve özellikle Smith ve Ricardo nun, gelirin üç sınıf arasında nasıl dağılıyor olduğuna ilişkin teorilerini oluştururken önemli düşünsel katkılar da sağlamışlardır. Fizyokratik düşüncenin oluşmasında Victor R. Mirabeau ( ), Dupont de Nemours ( ), Anne R. Turgot ( ) ve François Quesnay gibi düşünürlerin katkısı olmakla birlikte, doğal düzen, net hâsıla, tek vergi ve gelir dağılımı tablosu gibi konuların netleştirilmesi Quesnay ın çalışmaları ile netlik kazanmıştır. Doğal Düzen ve Fizyokratik Yöntem Fizyokratlar, J. Locke, Montesquieu, Rousseau gibi düşünürlerin de katkısıyla saf bir doğal düzen savunucusu olmuşlardır. Doğal düzen düşüncesi, bütün kâinatta olduğu gibi bu kâinatın bir parçasını temsil eden toplumda da ulaşılması gereken bir sosyal düzenin olduğu ve bunun ortaya çıkarılması gerektiği inancına dayanıyordu. İnsanlar tarafından biçim verilmiş olan yapay düzenin de, keşfedilmiş olan bu doğal düzene uydurulması ve ona yaklaştırılması gerekliydi. Bu bakış açısında, iktisat bilimini ve toplumsal yapıyı incelemeye alan sosyal bilimleri, fizik ve kimya gibi pozitif bilimlere yaklaştırma gayreti göze çarpmaktadır. Fizyokratlara göre doğal düzen (ordre naturel) yanında bir de pozitif düzen (ordre positive) vardır. Doğal düzen bir yandan kusursuzdur, bir yandan da Tanrı nın istekleriyle donanmış olup ancak onun isteklerini yansıtır. Pozitif düzen ise insan aklı ve iradesi ile doğal düzene yapılan bir eklemedir. John Locke, David Hume ve Grotius doğal hukuk
4 Quesnay: doğal hukuk ve pozitif hukuk arasında yer alan çatışma ve uyumsuzlukları göz önüne alırken, aslında kâinattaki doğal düzen ile insanlar tarafından tesis edilmiş olan kurumlar arasındaki çatışmalara ya da farklılıklara dikkat çekiyordu. Doğal olana dönüş düşüncesi, fizyokratlardan sonra klasiklerde işlenecekti; Onlar, ekonominin kendiliğinden dengeye gelecek doğal bir süreç içinde işleyeceğine, piyasa fiyatlarının, sapmalar olsa bile, doğal fiyata doğru gitme eğiliminde olduğuna ve ücretlerin uzun dönemde asgarî geçimlik düzeyde dengeye geleceğine hükmedeceklerdi. Fizyokratlarda aynı zamanda doğal hukuk ve doğal düzen kavramı toplumun temelini oluşturan ana kaynak olarak görülüyordu. Doğal düzeni belirleyen unsurların başında ise mülkiyet geliyordu. Taşınırlar ve taşınmazlar, yani insanın yetenekleri ile ürettikleri üzerinde serbest bir şekilde tasarruf etme imkânının bulunması mutlak bir mülkiyet anlayışının varlığı için gerekliydi. Bu yaklaşımla ilk kez olarak bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler, dünya kendi kendine yürür (laises faire-laises passer) söylemi bir fizyokrat tarafından formüle edilecekti. o Sosyalist düşünürler ve Marx a kapı aralamıştır bu mülkiyet algısı. Fizyokratlar bir yandan kapitalist sistemin bütün unsurlarını kabul etmekte, diğer bir yandan da, farkında olsunlar ya da olmasınlar, emek-değer teorisine kapı aralamaktaydılar. Mülkiyet hakkının yalnızca kişinin kendi çabalan ile elde ettiklerine indirgenmesi emekle, emeğin kendi ürününe sahip olması arasında gizli bir ilişkinin varlığı Pozitif hukukun doğal hukuka uyumu sürecinde maharetli bir devlete, entelektüellere ve yetenekti kanun koyuculara ihtiyaç vardır. Minimum müdahale ile doğal olana ulaşmak o denli kolay olacaktır; Özgürlük, bireycilik ve akılcılık ilkeleri Kişiler, bireyci ve akılcı psikolojileri sayesinde, en az zahmetle, en fazla tatmin peşinde koşacaklar, bu esnada toplumun çıkarına hizmet edeceklerdi. Bu yaklaşım A. Smith le birlikte görünmez ele (invisible hand) dönüşecek ve daha da olgunlaştırılacaktı. Fizyokratlara göre devlet ekonomiye müdahale etmemelidir. Müdahale ekonomideki dengeyi bozarak, doğal kanunların ekonomi üzerindeki işleyişini bozar. Devlet, ulusal savunma, büyük bayındırlık yatırımları, eğitim öğretimin yürütülmesi ve kişilerin haklarının korunması gibi görevleri üstlenmeli. Net Üretim Düşüncesi Fizyokratlar, ilk olarak merkantilizmin savsakladığı tarım kesimini iyileştirme üzerine eğildiler:
5 Köylülerin kötü durumu, artan gıda fiyatları, üretim yetersizliği, hızla yükselen tarım dışı nüfusun artan gıda talebi, sömürgelerin elden çıkması ve Fransa nın uluslararası platformda itibar kaybı ister istemez ülkenin ayakta kalabilmesi için tarıma yönelme gereğini gündeme getirmiştir. İhtilâl sonrasında değişim geçiren tarım sektörünün yeni bir düzene kavuşturulma çabaları Bunların yanında ihtilal sonrası Fransız sınıfsal yapıda, kral, feodal lord, serf, köylü, köle ve tüccar gibi gruplar kral, tüccar, işçi, çiftçi, zanaatkâr, burjuva ve yerel yöneticiler gibi gruplara doğru dönüşmeye başlamışlardır. Onlar, toplumun içinde bulunduğu sınıfsal yapıyı, İktisadî olayların aktörü olma özelliğine de dikkat ederek üç ana sınıfa ayırdılar: Birinci sınıf, kilise mensupları, kral, feodal soylular ve ellerinde toprak mülkiyeti bulunduran toprak sahibi dağıtıcı sınıftır (distributive classe). İkinci sınıf, çiftçilerden, ormancı ve madencilerden oluşan, araziyi kiralamak suretiyle üretimde bulunarak mal dağılımını başlatan üretici sınıftır (classes productives). Üçüncü sınıf, tüccar ve zanaatkârlardan oluşan kısır sınıftır (sterille classe). Yalnızca malların biçimini değiştirmek ya da malı tüketicisi ile buluşturmak için gerekli olan işlemleri yapar, fizyokratlara göre bir şey üretmezler. Geçimlerini ilk iki sınıf sağlar. Fizyokratlara göre net hâsıla, toprak üzerinde harcanan emeğin maliyetinin, topraktan elde edilen gelirden çıkarılması sonucu ortaya çıkan net gelirdir. Fizyokratik düşünceye göre, bir sınıfın verimli ya da verimsiz olması, o sınıfın içinde bulunduğu üretim sürecinde, üretim girdilerinden daha fazla bir çıktıyı, bir artı değeri (prodüit net) üretip üretmemesine bağlıdır. net üretim sağlayan şey yalnızca topraktır. Bu analizde apaçık bir yanlış yaklaşım ve Snt. Thomas Aquinas ın etkisini görmek mümkündür. Fizyokratlara göre toplum, verimli ve kısır şeklinde iki ana sınıfa ayrılınca ve bütün fazla üretimi verimli sınıfların yaptığı kabul edilince, mantıksal olarak topluma faydalı olan verimli sınıf üyelerinin sayıca artması, kısır sınıf üyelerinin ise sayıca azaltılmasının gerekliliği ortaya çıkar. Fizyokrasiye göre tarım dışındaki sektörlerin üretim faaliyeti sonucunda ortaya çıkan ürün, onu üretmek için gerekli olan girdiler ve emeğin değeri toplamına eşit bir değerde olacaktır. Malın tüketiciye sağladığı faydayı göz ardı etmektedirler. Net üretim düşünceleri ile merkantilist ve klasik İktisadî düşünce arasında bir yerde dururlar. Fizyokratlar, ilginç bir biçimde Ricardo gibi, tarım üzerindeki dış ticaret sınırlamalarının da kaldırılması gerektiğini ileri sürerler. Ricardo; artan rantların ve buna paralel olarak yükselen ücretlerin kârları düşürmesi nedeniyle, artan rantı engelleme kaygısı ile bir dış ticaret serbestisi
6 Fizyokratlar; tarımsal üretim üzerine konulan ihraç yasağının bu ürünlerin talebini düşürdüğü ve fiyatlarının azalarak tarımsal üreticilerin iyi bir gelirden mahrum olmalarına yol açtığı gerekçesiyle ihracata izin verilmesini önerir. Nüfusun artış ve azalışının, bu nüfusu besleyecek olan gıda maddeleri ile doğrusal bir ilişki içinde olduğunu kabul etmişlerdir. Malthus'a göre nüfus artışı sınırlanmazsa bu, ekonomik bir felaketle sonuçlanacakken, fizyokratlara göre böyle bir felaketin ortaya çıkması söz konusu değildir. Malthus; tasarruflar talep yetersizliği ekonomik kriz, Fizyokratlar; tasarrufların tıpkı dış ticarette olduğu gibi, tarımsal malların talebinin ve fiyatının düşmesine neden olacağını ve verimli sınıfın gelirlerinin azalacağı düşüncesine dayanarak tasarruflara sıcak bakmaz. Tek Vergi Düşüncesi Ekonomide tek üretim kaynağı, artı ürünü yaratan tek üretim faaliyeti tarımdı, o halde bir sürü vergiye gerek yoktu ve fazla ürünü üreten sektör bu vergiyi ödemeliydi. Tek vergi aynı zamanda devletin ihtiyaçlarını karşılayabileceği temel kaynaktı. Tek vergi sisteminin mantığı: Ekonomide yer alan rekabet, tarım dışı ücretleri ve kârları asgarî seviyeye düşürecekti, ancak toprak, kendi üzerinde harcanan maliyetin üzerinde bir fazlalık yaratacaktı. Ricardo nun, kârların azalması, Marx ın azalan kâr marjı nedeniyle sömürünün keskinleşmesi ve hatta J. Bates Clark ın ücretlerin üretime katılan her işçinin üretime katkısına eşit bir düzeye doğru gittiği önermesinin izleri Tarım dışı alanlarda rekabetin yol açtığı sonuçlar nedeniyle onlar üzerine konulacak her türlü vergi dolambaçlı olarak artı ürünü yaratan toprak, yani tarım tarafından ödenecekti. Vergi yansıması Fizyokratlar; her üretimin değeri, ona dâhil olan girdiler ve emek değerinin toplamına eşitti. Ortaçağ ın adil fiyat ve sıfır toplam ekonomi algısının sürdüğünü gösterir. Fizyokratlara göre hem tek vergi alınmalıydı, hem de alman bu tek vergi dönem sonunda elde edilen ürün miktarı ile de ilişkilendirilmeliydi. Tarım kesiminde vergiyi ödeyecek olan; toprak sahibi Bu vergi net ürünün bütününü ortadan kaldıracak büyüklükte olmamalıydı. Önerdikleri vergi oranı artı ürünün 1/3 ü Gelir Dağılımı: Quesnay Tablosu Ekonomik Tablo' da bir yandan parasal ve reel değerlerin toplumun sınıfları arasında nasıl bir dolaşıma tabi olduğu gösterilirken bir diğer yandan da aslında fizyokratların düşüncelerinde var olan, toplumun üç ana sınıfa ayrılması, net üretimin yalnızca
7 topraktan elde edilmesi, net verginin ödenme gerekçesi gibi unsurlar da şematik olarak ortaya konulmuş oluyordu. Quesnay, 1766 da Ekonomik Tablonun Aritmetik Formülünün Analizi isimli makalesinde ekonomik tabloyu son şekline getirmiş ve formülleştirmiştir. Tablonun işlemesi için ekonominin kapalı ve durağan olduğu, toprak sahibinin kira aldığı, tasarrufların kapitalin yenilenmesine yetecek düzeyden fazla olmadığı, çiftçilerin emek istihdam ederek aynı zamanda üretim aletlerinin sahibi oldukları varsayımları geçerlidir. Tablodan çıkacak en önemli sonuç, tarımın nasıl bir fazla değer ürettiğinin görülmesidir. Üretici sınıf ve kısır sınıf başladığı yere geri dönmüşlerdir, tarımsal üretimden kaynaklanan fazla ürünü dağıtıcı sınıf tüketmektedir. Klasik iktisatçılar, özellikle Ricardo, üretime dâhil olan sermayenin getirisini ve üretilen malların değişimi bağlamında bir değer bulma çabası içinde iken bunun apaçık bir rant olduğunu, bu rantın verimsiz topraklara geçildikçe maliyetleri ve dolayısıyla ücretleri yükselterek kârları azaltacağını ve sonunda milli gelirin toplumun yalnızca ücret ve ranttan ibaret kalacağını ifade ederek bir durgunluğa işaret edecek ve fizyokratların serbest dış ticareti savunan düşüncelerini geliştirerek karşılaştırmalı üstünlükler teorisi ile tutarlı bir bütünlük içinde sunacaktır. Fizyokrat Düşünürler Turgot, düşünceleri ile fizyokrasi ve klasik iktisadi düşünce arasında bir yerde durur. Zenginliğin kaynağı olarak altın ve gümüşü değil de, üretimi öne çıkararak merkantilistlerden ayrılır. Ona göre diğer sektörler de tarım kadar verimli sektörlerdir. Ekonomik yapının müdahale olmaksızın işlemesi gerektiğini savunur. Toplumsal sınıflaşma yaparken tıpkı Quesnay gibi düşünür:
8 Tarımsal üreticiler: fazla değer üreten verimli sınıflar, zanaatkârların ise bazı girdilerin biçimini değiştiren ve girdilere bir katma değer katmayan maaşlı, yani kısır sınıf oldukları. Quesnay dan farklı olarak, servetin kullanımı konusunda yalnızca tarımsal üretimin verimli olmadığını, aksine servetin, yani sermayenin diğer sektörlerde de kullanılarak üretim artışına neden olabileceğini ileri sürer. Endüstriyel üretim alanında rekabetin sağlanması ve müdahalelerin kaldırılması, sanayi üretiminin gelişmesinin temel koşullarından birisidir. Kamu harcamaları denetim altına alınmalı ve yeni vergiler de ihdas edilmemelidir. Tek vergi Altın ve gümüş gibi değerli madenlerin para olarak kullanılmasının insanlığın ortak kabulü ile sağlanmış bir uygulama olduğu inancı bulunmaktadır. Faiz geliri elde etmek, yani para aracılığı ile para kazanmak da bir tür gelir elde etme yöntemidir. Faizin hangi oranda belirleneceği görüşü, klasik faiz teorisinin de temellerini oluşturur. Bir toplumda tasarrufların artması, faizlerin düşmesi ve kredi kullanımının ucuzlaması anlamına gelecektir. o Klasik iktisat tasarruf düşüncesine yaklaşır. Sermayenin oluşmasının temel yolu tasarrufların artırılmasından geçer. Tasarrufun tarih boyunca oluşumu ise tarımsal üretimden kaynaklanmaktadır. Tasarruf oluşumunun bir diğer yöntemi insanların erdemleri sayesinde tüketimlerinden kısıntıya yani tasarrufa gitmeleridir. Quesnay dan farklı olarak biriken bu kapitalin yalnızca tarımda değil ekonominin bütün sektörlerinde kullanılabileceğini ifade etmiştir. Sermaye olarak kullanılan borç vermelerde faiz alınması gayet doğaldır. Ücretlerin belirlenmesi; işverenler ücretli işçilere geçimlik düzeyde bir ücret ödemek eğilimi içinde olduklarından belirli bir süre sonra işçi ücretleri geçimlik bir düzeyde oluşmak eğiliminde olacaktır. Klasik iktisat, nüfus miktarını ücretle ilişkilendirerek kullanacaktır. Mirabeau da siyasal ve ekonomik anlamda özgürlük taraftarı olmuş ve tarımsal üretimin artı değer ve servet yaratmadaki rolünü vurgulayarak aristokrat toprak sahiplerinin devletin baskısından ve müdahalesinden kurtarılarak üretimi artırmalarının önündeki engellerin kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür. Dupont de Nemours, serbest dış ticareti savunan ve fizyokrasiyi ve fizyokrat politikaları yayma çabası içinde olan bir düşünür olmuştur. Fransa da tarımın geliştirilmesi için öneriler getirmiş ve tarımsal üretimin artı değer yaratmadaki rolüne vurgu yapmıştır.
9 Fizyokrasinin Değerlendirilmesi Fizyokratlar ilk kez bir ekol olmayı başarabilmiş, belirli bir yöntem dâhilinde ve birbirleriyle tutarlı bir bütünlük oluşturacak şekilde düşüncelerini açıklamaya çalışmışlardır. Fizyokratlar sahip oldukları anlayış ile ortaya koydukları ilkelerin hemen hepsinde özgürlük, doğal düzen, mülkiyetin doğal düzenin ayrılmaz bir parçası olduğu, toprak sahipliğinin ve kapitalist tarım üreticisinin korunması gerektiği ve devletin ekonomik bir aktör olarak minimize edilmesinin zorunluluğu gibi düşünceleriyle kapitalist ekonominin temellerini oluşturmuş, kendilerinden sonra gelecek olan iktisatçıları Marx da dâhil olmak üzere etkilemişlerdir. Genel denge, net ürün ve tek vergi gibi kavramları oluştururken iktisat biliminin kendi terminolojisini oluşturabilmesinde önemli bir hamle yapmışlardır. Doğal fiyat, piyasa fiyatı, rekabet, kârların azalma eğilimi, nüfus, ücret, üretim maliyeti, zenginlik, dış ticaret gibi konularda, kimisi çok açık olmasa da görüşler ileri sürmüşlerdir. Fizyokratların en önemli buluşu belki de Quesnay ın Ekonomik Tablo sudur. Bu tablo, gelir dağılımı, maliye politikası ve dönemin sosyolojik yapısı ile ilgili olarak bize önemli ipuçları sunmaktadır; Tabloya göre dağılımın tam olması gereklidir. Onların para anlayışı, yalnızca mübadeleye aracılık fonksiyonundan öteye gitmez. Fiyat ve mübadele değeri gibi kavramlar üzerinde durmuş, kullanım değeri ve mübadele değeri arasındaki farkı net biçimde ortaya koymuşlardır. Ayrıca piyasadaki rekabet sonucunda mal fiyatlarının maliyetlere doğru gideceğini ve maliyet fiyatlarına göre ortaya çıkacak sapmanın değişik nedenlerinin bulunduğunu ifade ederlerken, arz ve talep gibi unsurların, piyasa fiyatlarını belirleyici rollerine göndermede bulunmuşlardır.
İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ
İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ 1 DR. NEVZAT ŞİMŞEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ 2017-2018 6.DERS İKT-3003 Fizyokratlar Sosyal ve Ekonomik Yapıdaki Gelişmeler 2 Fransız merkantilizminin
DetaylıDR. Caner Ekizceleroğlu
DR. Caner Ekizceleroğlu Ticaret Üretilen mal ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığı son kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan alım satım faaliyetlerinin tümü olarak tanımlayabiliriz. Dış Ticaret BİR
DetaylıMERKANTİLİZM-FİZYOKRASİ. Doç.Dr.Dilek Seymen
MERKANTİLİZM-FİZYOKRASİ Doç.Dr.Dilek Seymen Merkantilizm 1450 1750 Ortaçağ Sonrası- Sanayi devrimine kadar İlk İktisat Doktrini ve Politikası (Ticari Kapitalizm) Ortam: Feodalizmin yıkılışı ve milli devletlerin
Detaylı4)Yukarıdaki 3 temel varsayım altında ekonomi daima tam istihdamdadır ve fiyatlar genel seviyesi istikrarlıdır.
KLASİK İKTİSAT OKULU Klasik iktisadın felsefi temelini «doğal düzen» ve «faydacı felsefe» oluşturur. Klasik iktisadın temel ilkeleri şu şekilde özetlenebilir: 1) Piyasada tam rekabet koşulları geçerlidir
DetaylıGenel Ekonomi Dersi. Dr. Osman Orkan Özer
Genel Ekonomi Dersi Dr. Osman Orkan Özer 1. Ekonomi nin Konusu ve Ekonomik Düşüncenin Gelişimi 1.1. Ekonominin Tanımı 1.2. Pozitif Ekonomi-Normatif Ekonomi 1.3.Mikro Ekonomi-Makro Ekonomi 1.5. Ekonomik
DetaylıİKTİSADÎ DÜŞÜNCENİN EVRİMİ (Başlangıcından Neoklasiklere) (İktisada Giriş I dersi için yardımcı kısa notlar)
İKTİSADÎ DÜŞÜNCENİN EVRİMİ (Başlangıcından Neoklasiklere) (İktisada Giriş I dersi için yardımcı kısa notlar) Merkantilizm: 15. ve 16. yüzyıllardaki coğrafî keşiflerde birlikte Avrupa ülkeleri dünyaya açılmaya
DetaylıFİZYOKRASİ,LAİSSEZ-FAİRE GÖRÜŞÜNÜN ORTAYA ÇIKIŞI
FİZYOKRASİ,LAİSSEZ-FAİRE GÖRÜŞÜNÜN ORTAYA ÇIKIŞI HAZIRLAYANLAR Seçil BİÇER Semanur ŞİŞKO Gamze KOCAOĞLU İsmail ASARLIK FİZYOKRASİ -18.yy da Doğanın düzeninden yola çıkmış, tarımsal üretimin önemini savunan
DetaylıÜNİTE:1. Erken Ticaret Teorileri ÜNİTE:2. Neoklasik Dış Ticaret Teorisi Araçları ÜNİTE:3. Neoklasik DışTicaret Teorisi: Denge Analizi ÜNİTE:4
ÜNİTE:1 Erken Ticaret Teorileri ÜNİTE:2 Neoklasik Dış Ticaret Teorisi Araçları ÜNİTE:3 Neoklasik DışTicaret Teorisi: Denge Analizi ÜNİTE:4 Faktör Donatımp Teorisi: Heckscher-Ohlin Modeli ÜNİTE:5 1 Yeni
DetaylıUluslararası Tarım ve Gıda Politikası II
Doç.Dr.Tufan BAL Uluslararası Tarım ve Gıda Politikası II II.Hafta Uluslararası Ticaretin Önemi Not: Bu sunuların hazırlanmasında çeşitli internet siteleri ve ders notlarından faydalanılmıştır. Uluslararası
Detaylıİktisat Tarihi I. 8/9 Aralık 2016
İktisat Tarihi I 8/9 Aralık 2016 Kredi, Finans ve Servetler İslam dinindeki faiz yasağının kredi ilişkilerinin gelişmesini önlediği sık sık öne sürülür. Osmanlı kredi ve finans kurumları 17. yüzyılın sonlarına
DetaylıEkonomi II. 13.Bölüm:Makroekonomiye Genel Bir Bakış Doç.Dr.Tufan BAL
Ekonomi II 13.Bölüm:Makroekonomiye Genel Bir Bakış Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 13.1.Makroekonomi Nedir?
DetaylıULUSLARARASI İKTİSAT Yrd.Doç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü
ULUSLARARASI İKTİSAT Yrd.Doç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü Dilek Seymen Giriş ve Temel Kavramlar Ülkeler niçin ticaret yaparlar? İktisadın alt bölümleri ve bunlar arasında dış ticaretin yeri
DetaylıMAKROEKONOMİK ANALİZİN ALTYAPISI: TEMEL MAKROEKONOMİK İLİŞKİLER
MAKROEKONOMİK ANALİZİN ALTYAPISI: TEMEL MAKROEKONOMİK İLİŞKİLER Bu ünite tamamlandığında; o Ekonomik karar birimlerini ve faaliyetlerini ortaya koyabileceğiz o Ekonomik faaliyetlerin bileşenlerini sıralayabileceğiz
DetaylıONBĠRĠNCĠ BÖLÜM BÜYÜME, KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE
ONBĠRĠNCĠ BÖLÜM BÜYÜME, KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE Bu ünite tamamlandığında; Büyümenin kaynaklarının neler olduğunu belirtebileceğiz Büyüme teorilerini açıklayabileceğiz Hızlı büyüme için nelerin
DetaylıDersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır)
Dersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır) Bir Bilim Dalı Olarak Uluslararası İktisadın Konusu ve Kapsamı Uluslararası
Detaylı2009 VS 4200-1. Gayri Safi Yurt içi Hasıla hangi nitelikte bir değişkendir? ) Dışsal değişken B) Stok değişken C) Model değişken D) kım değişken E) içsel değişken iktist TEORisi 5. Kısa dönemde tam rekabet
Detaylıİktisadi Düşünceler Tarihi (ECON 316) Ders Detayları
İktisadi Düşünceler Tarihi (ECON 316) Ders Detayları Ders Adı İktisadi Düşünceler Tarihi Ders Kodu ECON 316 Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Bahar 4 0 0 4 6 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıBÖLÜM I MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ
İÇİNDEKİLER BÖLÜM I MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ Giriş... 1 1. Makroekonomi Kuramı... 1 2. Makroekonomi Politikası... 2 2.1. Makroekonomi Politikasının Amaçları... 2 2.1.1. Yüksek Üretim ve Çalışma Düzeyi...
DetaylıULUSLARARASI ĐKTĐSAT. Yrd.Doç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.ĐĐBF Đktisat Bölümü
ULUSLARARASI ĐKTĐSAT Yrd.Doç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.ĐĐBF Đktisat Bölümü Giriş ve Temel Kavramlar Ülkeler niçin ticaret yaparlar? Đktisadın alt bölümleri ve bunlar arasında dış ticaretin yeri Reel-pür-soyut
Detaylıİktisat Tarihi II. 13 Nisan 2018
İktisat Tarihi II 13 Nisan 2018 Modern Çağ ın Başlangıcında Avrupa Ekonomisi 11 yy başından itibaren Avrupa Rostow'un deyimiyle kalkışa geçmiştir. Bugünün ölçütleriyle baktığımızdaavrupa gelişmemiş bir
DetaylıA İKTİSAT KPSS-AB-PS / 2008 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden
1. Her arz kendi talebini yaratır. şeklindeki Say Yasasını aşağıdaki iktisatçılardan hangisi kabul etmiştir? A İKTİSAT 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli
DetaylıSİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)
T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 2. Hafta Ders Notları - 25/09/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem
Detaylı1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 13 1.1.İktisadın Konusu ve Kapsamı 14 1.2. İktisadın Bölümleri 15 1.2.1.Mikro ve Makro İktisat 15 1.2.2. Pozitif İktisat ve Normatif İktisat
DetaylıİKTİSADA GİRİŞ - 1. Ünite 4: Tüketici ve Üretici Tercihlerinin Temelleri.
Giriş Temel ekonomik birimler olan tüketici ve üretici için benzer kavram ve kurallar kullanılır. Tüketici için fayda ve fiyat kavramları önemli iken üretici için hasıla kâr ve maliyet kavramları önemlidir.
DetaylıDoç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü
ULUSLARARASI İKTİSAT Doç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü Giriş ve Temel Kavramlar Ülkeler niçin ticaret yaparlar? Đktisadın alt bölümleri ve bunlar arasında dış ticaretin yeri Reel-pür-soyut ticaret
DetaylıAKÖREN ALİ RIZA ERCAN MYO
AKÖREN ALİ RIZA ERCAN MYO Ders: Genel Ekonomi II Konu 1: Makro İktisadın Doğuşu ve Makro Modeller Öğr. Gör. Refika BOYACIOĞLU ATALAY İktisadın Tanımı, Makro ve Mikro İktisat Ayrımı En çok kullanılan tanımı
DetaylıTARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU
TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU Dış ticaretin amacı piyasadaki ihtiyacın karşılanmasıdır. Temel neden uluslararası mal hareketliliği değil, ülkenin denge arayışıdır. Ülkedeki ürün yetersizliği
DetaylıDr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü
Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci
Detaylı1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine
DetaylıMakro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120
Makro İktisat II Örnek Sorular 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Tüketim harcamaları = 85 İhracat = 6 İthalat = 4 Hükümet harcamaları = 14 Dolaylı vergiler = 12
DetaylıGENEL EKONOMİ DERS NOTLARI
GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI 1. BÖLÜM Öğr. Gör. Hakan ERYÜZLÜ İktisadın cevap bulmaya çalıştığı temel amaçlarını aşağıdaki sorular ile özetleyebiliriz; Hangi mallar/hizmetler ne miktarda üretilmelidir? Hangi
DetaylıTarım Politikasının Uygulama Alanları
Tarım Politikasının Uygulama Alanları 1.Tarımsal üretim politikası Tarımsal yapı politikası Üretim süreci ve verimlilik 2.Tarımsal pazar politikası 3.Tarımda sosyal politika 4.Tarımsal gelir politikası
Detaylı1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU ve TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Makro Ekonominin Doğuşu 12 1.1.1.Makro Ekonominin Doğuş Süreci 12 1.1.2.Mikro ve Makro Ekonomi Ayrımı 15 1.1.3.Makro Analiz
Detaylıd. Devlet anlayışında meydana gelen değişmeler e. Savaş ve savunma harcamalarındaki artış b. Sivil toplum örgüt a. Tarafsız maliye b.
Aşağıdakilerden hangisi kamu harcamalarının gerçek artış nedenlerinden biri değildir? a. Nüfus artışı b. Teknik ilerlemeler c. Bütçede safi hasılat yönteminden gayrisafi hasılat yöntemine geçilmesi d.
DetaylıİÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2.
İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2. Ekonominin Tanımı... 3 1.3. Ekonomi Biliminde Yöntem... 4 1.4.
DetaylıMALİYE ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS
MALİYE ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ 1. Yıl - GÜZ DÖNEMİ Doktora Uzmanlık Alanı MLY898 3 3 + 0 6 Bilimsel araştırmarda ve yayınlama süreçlerinde etik ilkeler. Tez yazım kuralları,
Detaylı8.1 KLASİK (NEOKLASİK) MODEL Temel Varsayımlar: Rasyonellik; Para hayali yoktur; Piyasalar sürekli temizlenir.
1 BÖLÜM 8: HASILA VE FİYAT DÜZEYİ: ALTERNATİF MAKRO MODELLER Bu bölümde AD ve farklı AS eğrileri birlikte ele alınarak farklı makro modellerde P ve Y düzeylerinin nasıl belirlendiği incelenecektir. 8.1
DetaylıTARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU
TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU Dış ticaretin amacı piyasadaki ihtiyacın karşılanmasıdır. Temel neden uluslararası mal hareketliliği değil, ülkenin denge arayışıdır. Ülkedeki ürün yetersizliği
DetaylıBASIN TANITIMI TÜRKİYE DE BÜYÜMENİN KISITLARI: BİR ÖNCELİKLENDİRME ÇALIŞMASI
BASIN TANITIMI TÜRKİYE DE BÜYÜMENİN KISITLARI: BİR ÖNCELİKLENDİRME ÇALIŞMASI İzak Atiyas Sabancı Üniversitesi ve Rekabet Forumu Ozan Bakış Rekabet Forumu 29 Kasım 2011 Büyüme performansı 2000 li yıllar,
DetaylıİÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm BİR BİLİM OLARAK İKTİSADİ DÜŞÜNCE TARİHİ...9
İÇİNDEKİLER Önsöz ve Teşekkür... vii İkinci ve Sonraki Baskılara Önsöz ve Teşekkür... ix İçindekiler...xiii Giriş...1 Birinci Bölüm BİR BİLİM OLARAK İKTİSADİ DÜŞÜNCE TARİHİ...9 İktisadi Düşünce Tarihi
Detaylıİçindekiler kısa tablosu
İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR...
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... 1 1.1. EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER... 3 1.1.1. Romalıların Ekonomik Düşünceleri... 3 1.1.2. Orta Çağ da Ekonomik Düşünceler...
Detaylıİktisat Tarihinde Klasik Öncesi Döneme Genel Bir Bakış: Merkantilist ve Fizyokrat Dönemler
İktisat Tarihinde Klasik Öncesi Döneme Genel Bir Bakış: Merkantilist ve Fizyokrat Dönemler Gökmen Tarık Acar Merkantilist Dönem Merkantilizm 16,17 ve 18. yüzyıllarda Avrupa da hakim olmuş olan iktisadi
DetaylıVERGİ TEORİSİ NEDİR? Vergilendirmede dört temel: -Vergi teorisi -vergi hukuku -vergi tekniği -ulusal ve uluslararası vergi sistemi
VERGİ TEORİSİ NEDİR? Vergilendirmede dört temel: -Vergi teorisi -vergi hukuku -vergi tekniği -ulusal ve uluslararası vergi sistemi Vergi, tüm gerçek ve tüzel kişilerin doğal ortağı olan devletin ekonomik
DetaylıDoç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü
ULUSLARARASI İKTİSAT Doç.Dr.Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü Uluslararası Đktisat Uluslararası Ticaret Açık Ekonomi Mikro Đktisadı Uluslararası Para (Finans) (Ödemeler Bilançosu, Döviz Piyasası vb.)
DetaylıDR. BEŞİR KOÇ KALKINMA
1 Korunaksız İstihdam-Vulnerable employment (Çalışan Yoksulluğu-Working Poverty) ILO Genel direktörü Juan Somavia nın 1999 yılında ILO gündemine getirdiği ve Türkiye de işverenler tarafından DÜZGÜN İŞ,
DetaylıMALİYESİ KISA ÖZET KOLAYAOF
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. KAMU MALİYESİ KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com
Detaylıİşletmenin temel özellikleri
5. Hafta İşletmenin Tanımı İşletme, üretim faktörlerini planlı ve sistematik bir biçimde bir araya getirerek mal ya da hizmet üretmek amacı güden üretim birimine denir. İşletmelerin temel özellikleri ve
DetaylıEkonomi Dersi (BSU 105) Doç. Dr. Türkmen Göksel e-posta: Ankara Üniversitesi / Siyasal Bilgiler Fakültesi / İktisat Bölümü
1 Ekonomi Dersi (BSU 105) Doç. Dr. Türkmen Göksel e-posta: tgoksel@ankara.edu.tr Ankara Üniversitesi / Siyasal Bilgiler Fakültesi / İktisat Bölümü Ekonomi dersi 2 kısımdan oluşacak: Mikroiktisat Makroiktisat
DetaylıTarımsal Gelir Politikası/Amaç
Tarımsal Gelir Politikası/Amaç Belli bir yaşam standardı sağlayacak düzeye eriştirmek, Sektörler arasında kişi başına gelir farklılığı azaltmak Sektörde gelir dağılımını bireyler ve bölgeler arasında denge
Detaylıİktisat Tarihi II
İktisat Tarihi II 02.03.2018 Roma şehir devleti, başlangıcında aristokratik bir karakter arz ediyordu. Roma İmparatorluğu nun zirvede olduğu 1. ve 2. yüzyıllarda sınırları İskoçya dan Mısır a kadar uzanıyordu
DetaylıÜretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur.
Fabrika Sistemi Üretimde işbölümünün ortaya çıkması sonucunda, üretim parçalara ayrılmış, üretim sürecinin farklı aşamalarında farklı zanaatkarların (işçilerin) yer almaları, üretimde aletlerin yerine
DetaylıEkonomide Uzun Dönem. Bilgin Bari İktisat Politikası 1
Ekonomide Uzun Dönem Bilgin Bari İktisat Politikası 1 Neden bazı ülkeler zengin bazı ülkeler fakir? Bilgin Bari İktisat Politikası 2 Bilgin Bari İktisat Politikası 3 Bilgin Bari İktisat Politikası 4 Bilgin
DetaylıİKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ
İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ 1 DR. NEVZAT ŞİMŞEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ 2017-2018 7.DERS İKT-3003 Dönemin Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Yapısı 2 Adam Smith (1723-1790)
DetaylıMERKANTİLİSTLER VE FİZYOKRATLARIN DIŞ TİCARET İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ: ÖZET BİR BAKIŞ
3 MERKANTİLİSTLER VE FİZYOKRATLARIN DIŞ TİCARET İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ: ÖZET BİR BAKIŞ 1 Merkantilistlerin Görüşleri Merkantilizm, 15. yüzyıldan 18. yüzyıla kadarki dönemin ulusal devletlerinin, ülkede altın
DetaylıİKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ
İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ 1 DR. NEVZAT ŞİMŞEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ 2017-2018 8.DERS İKT-3003 Ulusların Zenginliği kitabının 1. kitap 8. bölümünde ücretler konusu
DetaylıULUSLARARASI İKTİSAT TEORİSİ
DİKKAT!...BU ÖZET 8 ÜNİTE VE 29 SAYFADIR BURADA İLK ÜNİTE GÖSTERİLMEKTEDİR ULUSLARARASI İKTİSAT TEORİSİ KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- Erken Ticaret Teorileri......
Detaylıiktisaoa GiRiş 7. Ürettiği mala ilişkin talebin fiyat esnekliği değeri bire eşit olan bir firma, söz konusu
2009 BS 3204-1. şağıdakilerden hangisi dayanıksız mal veya hizmet grubu içerisinde ~ almaz? iktiso GiRiş 5. Gelirdeki bir artış karşısında talebi azalan mallara ne ad verili r? ) Benzin B) Mum C) Ekmek
Detaylıİstihdam Faiz ve Paranın Genel Teorisi, makro iktisadın kökenini oluşturur.
1-John Maynard Keynes in en önemli eseri ve bu eserin içeriği nedir? İstihdam Faiz ve Paranın Genel Teorisi, makro iktisadın kökenini oluşturur. 2-Keynes in geliştirdiği görüş nedir? Toplam talebin istihdamı
DetaylıGiriş İktisat Politikası. İktisat Politikası. Bilgin Bari. 28.Eylül.2015
28.Eylül.2015 1 Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi 2 nın Yürütülmesi Tanımlar Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi İktisat kıt kaynakların etkin dağılımı üzerine çalışır.
DetaylıT.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi
T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 1.1.216 Diploma Program Adı : SOSYOLOJİ, LİSANS PROGRAMI, (AÇIKÖĞRETİM) Akademik Yıl : 21-216 Yarıyıl
Detaylı1. Devletin Piyasaya Müdahalesi ve Fiyat Kontrolleri
DERS NOTU 03 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI Bugünki dersin işleniş planı: 1. Devletin Piyasaya Müdahalesi ve Fiyat Kontrolleri... 1 A. Tavan Fiyat Uygulaması... 2 1. Kira Kontrolü... 3 B. Taban Fiyat Uygulaması...
DetaylıBAHAR DERS MALİYE POLİTKASINA GİRİŞ MALİYE POLİTİKASI II ESOGU İİBF MALİYE BÖLÜMÜ. Yrd.Do.Dr. Murat ASLAN
BAHAR 2010 --------DERS-1-------- MALİYE POLİTKASINA GİRİŞ MALİYE POLİTİKASI II ESOGU İİBF MALİYE BÖLÜMÜ Yrd.Do.Dr. Murat ASLAN Giriş 1.Bölüm: Ekonomide Kamu Müdahalesi 2.Bölüm: İktisat Politikasının Amacı
DetaylıKPSS. A Grubu. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pra k bilgiler kri k notlar ilgi çekici görseller
KPSS A Grubu ezberbozan serisi KPSS Ders Notları özetlenmiş içerik pra k bilgiler kri k notlar ilgi çekici görseller Komisyon ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ MALİYE ISBN 978-605-241-112-4 Kitap içeriğinin tüm
DetaylıDÜNYA TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ
DÜNYA TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ Ticareti Yaratan Nedenler Doğal kaynak yetersizliği ve dağılımdaki dengesizlik Teknolojik gelişme farklılıkları Ülkelerarası gelişmişlik farkları Maliyet farkları Tüketici
DetaylıKeynesyen Politikaların Toplumsal Değeri Üzerine: Keynes e Karşı Marx. John Eaton, Keynes e Karşı Marx, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2009
Keynesyen Politikaların Toplumsal Değeri Üzerine: Keynes e Karşı Marx Kitap John Eaton, Keynes e Karşı Marx, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2009 Tarık Soydan* On the Social Value of Keynesian Politics:
DetaylıTürkiye Ekonomisi 2014 Bütçe Büyüklükleri ve Bütçe Performansı Raporu
Türkiye Ekonomisi 2014 Bütçe Büyüklükleri ve Bütçe Performansı Raporu HAZIRLAYAN 18.11.2013 RAPOR Doç. Dr. Nazan Susam Doç. Dr. Murat Şeker Araş. Gör. Erkan Kılıçer Türkiye Ekonomisi Bütçe Büyüklükleri
DetaylıDENEME SINAVI A GRUBU / İKTİSAT
DENEME SINAVI A GRUBU / İKTİSAT 2 1. Tamamlayıcı mallardan birinin (otomobil-benzin) fiyatındaki artış diğer malın talebini azaltacak, talep eğrisini sola kaydıracaktır. Örneğin benzin fiyatındaki artış
Detaylı2018/1. Dönem Deneme Sınavı.
1. Aşağıdakilerden hangisi mikro ekonominin konuları arasında yer almamaktadır? A) Tüketici maksimizasyonu B) Faktör piyasası C) Firma maliyetleri D) İşsizlik E) Üretici dengesi 2. Firmanın üretim miktarı
Detaylı2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ
2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ TEPAV EPRI Dış Politika Etütleri AB Çalışma Grubu 9 Kasım 2005 Ankara Zeynep Songülen
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ... 1-20 1.1. Temel Makro Ekonomik Göstergelere Göre Türkiye nin Mevcut Durumu ve Dünyadaki Yeri... 1 1.2. Ekonominin Artıları Eksileri; Temel
DetaylıEkonomi II. 24.Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma. Doç.Dr.Tufan BAL
Ekonomi II 24.Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 24.Ekonomik Büyüme ve Kalkınma
Detaylı1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR
ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR 11 1.1. İktisat Biliminin Temel Kavramları 12 1.1.1.İhtiyaç, Mal ve Fayda 12 1.1.2.İktisadi Faaliyetler 14 1.1.3.Üretim Faktörleri 18 1.1.4.Bölüşüm
Detaylıİktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri
İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,
DetaylıDERS ÖĞRETİM PLANI. İktisat Tarihi. Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü. Seçmeli Doktora
Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü DERS ÖĞRETİM PLANI Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi 8 Haftalık Ders Saati 3 Haftalık Uygulama Saati - Haftalık Laboratuar Saati - Dersin Verildiği Yıl Dersin Verildiği
Detaylı1. Giriş Giriş...19
İÇİNDEKİLER ikinci baskıya önsöz...v birinci baskıya önsöz...vıı İÇİNDEKİLER... Xı BİRİNCİ KİTAP ANALİZİN ÇERÇEVESİ I. YÖNTEM SORUNLARI...3 1. Giriş...3 2. Neden yöntem tartışıyoruz?...4 3. Mantıki Bilimler
Detaylı8. BÖLÜM STAGFLASYONLA MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKASI. Dr. Süleyman BOLAT
8. BÖLÜM STAGFLASYONLA MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKASI 1 STAGFLASYON Stagflasyon: Üretimde görülen durgunluk ve fiyatlarda yaşanan artışın bir araya gelmesidir. - Durgunluk içinde enflasyon: Reel ekonomik
DetaylıDENEME SINAVI A GRUBU / İKTİSAT
DENEME SINAVI A GRUBU / İKTİSAT 2 1. A malının fiyatındaki bir artış karşısında B malına olan talep azalıyorsa A ve B mallarının özellikleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) A ve B
DetaylıSanayi Devriminin Toplumsal Etkileri
Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri Bilgi toplumunda aktif nüfus içinde tarım ve sanayinin payı azalmakta, hizmetler sektörünün payı artmakta ve bilgili, nitelikli insana gereksinim duyulmaktadır. 16.12.2015
Detaylıİktisat Tarihi II. XI. Hafta
İktisat Tarihi II XI. Hafta 19. yy da Ekonomik Gelişmeler 19. yy Avrupa da, sanayinin bir hayat tarzı olarak kesin zaferine şahit oldu. 19. yyda uluslararası ekonomik ilişkilerde ve devletlerin ekonomik
DetaylıTARIM POLİTİKASININ ARAÇLARI Ulusal Tarım Politikası Araçları
TARIM POLİTİKASININ ARAÇLARI Ulusal Tarım Politikası Araçları Devletin tarım politikasını yönlendirmek için aldığı kararların, önlemlerin, doğrudan ya da dolaylı çabaların tümü tarım politikası araçlarını
DetaylıPolonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı
Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen
DetaylıTürkiye de Yabancı Bankalar *
Bankacılar Dergisi, Sayı 52, 2005 Türkiye de Yabancı Bankalar * I. Giriş: Uluslararası bankacılık faaliyetleri, geçen yüzyılın ikinci yarısından itibaren uluslararası ticaret akımlarının ve doğrudan yabancı
DetaylıYENİ HÜKÜMET PROGRAMI EKONOMİ VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ İÇİN DEĞERLENDİRME EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 30 KASIM 2015
YENİ HÜKÜMET PROGRAMI EKONOMİ VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ İÇİN DEĞERLENDİRME EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 30 KASIM 2015 HÜKÜMETİN YAPISI VE BAKANLIKLAR EKONOMİ YÖNETİMİ; REFORMLAR İLE HIZLI EKONOMİK
DetaylıKAMU MALİ YESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardı Transfer harcamaları n unsurları : Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaş
KAMU MALİYESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardır. Transfer harcamalarının unsurları: Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaştırma, Borç ödemeleri Belediye sınırlarıdışına taşan hizmetlerin yerine getirilmesi
Detaylı1. Devletin Piyasaya Müdahalesi ve Fiyat Kontrolleri
DERS NOTU 03 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI Bugünki dersin işleniş planı: 1. Devletin Piyasaya Müdahalesi ve Fiyat Kontrolleri... 1 A. Tavan Fiyat Uygulaması... 2 1. Kira Kontrolü... 3 B. Taban Fiyat Uygulaması...
DetaylıMAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ. Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir.
68 MAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir. Mikroiktisat küçük ekonomik birimler (hanehalkı, firmalar ve piyasalar) ile
Detaylıİktisat Nedir? En genel haliyle İktisat bir tercihler bilimidir.
Giriş ve Kavramlar İktisat Nedir? İktisat insan davranışlarının iktisadi yönünü inceler En genel haliyle İktisat bir tercihler bilimidir. İktisat esas olarak insanın mal ve hizmetlerin üretim, değişim
DetaylıAVRUPA DA MEYDANA GELEN TEKNİK GELİŞMELER : 1)BARUTUN ATEŞLİ SİLAHLARDA KULLANILMASI: Çinliler tarafından icat edilen barut, Çinlilerden Türklere,
COĞRAFİ KEŞİFLER 1)YENİ ÇAĞ AVRUPASI AVRUPA DA MEYDANA GELEN TEKNİK GELİŞMELER : 1)BARUTUN ATEŞLİ SİLAHLARDA KULLANILMASI: Çinliler tarafından icat edilen barut, Çinlilerden Türklere, Türklerden Müslüman
Detaylı11.10.2015. Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler
Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher hlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi uluslararası emek verimliliğindeki farklılıkların nedeni üzerinde durmamaktadır. Bu açığı
DetaylıULUSLAR ARASI TARIMSAL İLİŞKİLER. Prof.Dr.Emine Olhan
ULUSLAR ARASI TARIMSAL İLİŞKİLER Prof.Dr.Emine Olhan olhan@agri.ankara.edu.tr Ulusal Tarım Politikasını Etkileyen Nedenler İçsel Faktörler: doğal koşullar, tarımsal yapı ve uygulanan tarım sistemleri Dışsal
DetaylıDış Ticaret Politikası-Giriş Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman
Dış Ticaret Politikası-Giriş Dr. Dilek Seymen Dr. Aslı Seda Bilman 2 Đçerik 1.Dış Ticaret Politikası-Giriş: Tanım, Genel Ekonomi Politikası içindeki Yeri, Teori-Politika Farkı, Devlet Müdahalesinin Gerekliliği;
DetaylıFİZYOKRASİ, LAİSSEZ- FAİRE GÖRÜŞÜNÜN ORTAYA ÇIKIŞI
FİZYOKRASİ, LAİSSEZ- FAİRE GÖRÜŞÜNÜN ORTAYA ÇIKIŞI HAZIRLAYANLAR Fatma Demir Seren Danayiyen Melike Eldem Ayşegül Ay Elif Kadir Nazife Nur Cin 1. Fizyokrasi Merkantilizmin teorik görüşlerine duyulan tepki
Detaylıİktisat Tarihi I. 5/6 Ocak 2017
İktisat Tarihi I 5/6 Ocak 2017 I. Dünya Savaşı öncesinde merkezi devletin yıllık vergi gelirleri, imparatorluk ölçeğindeki toplam üretim ve gelirin % 11 ini aşıyordu İlk dış borçlar 1840 lı yıllarda Galata
DetaylıSORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA
SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA Problem 1 (KMS-2001) Kısa dönem toplam arz eğrisinin pozitif eğimli olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
DetaylıKomisyon MALİYE ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
Komisyon MALİYE ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-578-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014 Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay.
Detaylıİktisat Tarihi II. 26 Mayıs 2017
İktisat Tarihi II 26 Mayıs 2017 Uluslararası Ticaret ve Dünya Ekonomisinin Gelişmesi 1815-1913 yılları arası dünya ekonomisinin ilk küreselleşme dalgasına şahit oldu. 20. yüzyılın başlarında artık bütünleşmiş
DetaylıDoç.Dr.Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
Doç.Dr.Gülbiye Yenimahalleli Yaşar İKTİSAT BİLİMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ (BAŞLANGIÇ) Ekonomik düşünce 18. yüzyılda bilim niteliğine kavuşmuş, ancak ekonomi insanoğlu ile doğmuştur. Toprağın mülkiyeti, işbölümü,
DetaylıÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI
ÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI Prof. Dr. Emine Olhan A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü olhan@agri.ankara.edu.tr Dersin İçeriği Politika kavramı Ulusal tarım politikasının amaçları, çalışma alanları
Detaylı3. Keynesyen Makro İktisat Teorisi nin Bazı Özellikleri ve Klasik Makro İktisat Teorisi İle Karşılaştırılması
BOCUTOĞLU 109 yemek pişirirken yağı, salçayı, soğanı, eti, sebzeyi, suyu aynı anda tencereye doldurmaz; birinci adımda yağı ve salçayı hafifçe kızartır, ikinci adımda soğanı ve eti ilave ederek pişirmeye
Detaylı