İÇ DENETİM MEVZUATI. Birincil, İkincil ve Üçüncül Düzey

Transkript

1 İÇ DENETİM MEVZUATI Birincil, İkincil ve Üçüncül Düzey

2 ĠBB Ġç Denetim Birimi BaĢkanlığı Yayınları No:2 Ġstanbul, Haziran 2010 ĠÇ DENETĠM MEVZUATI Birincil, Ġkincil ve Üçüncül Düzey Derleyen: Sabri ÇAKIROĞLU Hasan ÖZÇELĠK Seyhan GÜVER ĠBB Ġç Denetim Birimi BaĢkanlığı 19 Mayıs Mah. Aytekin Kotil Cad. Cevahir ĠĢ Merkezi No:8 Kat: ġiģli/ġstanbul icdenetim.ibb.gov.tr

3 İÇ DENETİM MEVZUATI Birincil, İkincil ve Üçüncül Düzey

4

5 SUNUġ Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile iç denetim kamu kurumlarında zorunlu kılınmıģtır. Söz konusu Kanun un yayımlanmasının ardından iç denetime iliģkin mevzuat da günden güne tamamlanmaktadır. Türkiye de kamu iç denetim faaliyetine yönelik mevzuat düzenlemesi birincil, ikincil, üçüncül düzey olmak üzere yayımlanmıģ bulunmaktadır. Bu düzenlemelerin bir arada bulunması, gerek bütünü görebilmek gerekse aranan bilgiye daha hızlı ve kolay ulaģabilmek açısından önem arzetmektedir. Ġç denetim mevzuatını bir araya getirme çalıģması iç denetime iliģkin düzenlemelere kolay eriģimi sağlamak amacıyla yapılmıģtır. Hazırlanan çalıģmaya.pdf dosyası olarak icdenetim.ibb.gov.tr adresinden de ulaģılabilmekte olup, içerik bölümünde istenen konuya tıklamak suretiyle direkt konulara gidilebilmektedir. ÇalıĢmanın faydalı olmasını dilerim. Sabri ÇAKIROĞLU ĠBB Ġç Denetim Birimi BaĢkanı

6

7 ĠÇĠNDEKĠLER SUNUġ... 4 ĠÇĠNDEKĠLER... 6 KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNUNUN ĠÇ DENETĠM ĠLE ĠLGĠLĠ MADDELERĠ Ġç denetim Ġç denetçinin görevleri Ġç denetçinin nitelikleri ve atanması Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunun görevleri KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNUNDA DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASINA DAĠR KANUN KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNU ĠLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASI HAKKINDA KANUN BELEDĠYE KANUNUNUN ĠÇ DENETĠM ĠLE ĠLGĠLĠ MADDELERĠ DÖRDÜNCÜ KISIM Denetimin amacı Denetimin kapsamı ve türleri Faaliyet raporu Hizmetlerde aksama Denetimle ilgili diğer hükümler ĠÇ DENETÇĠLERĠN ÇALIġMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELĠK BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç Kapsam Dayanak Tanımlar ĠKĠNCĠ BÖLÜM... 49

8 Ġç denetim faaliyetinin amacı Ġç denetim faaliyetinin kapsamı Ġç denetim alanı Ġç denetimin uygulanması Kamu iç denetim standartları ve etik kurallar Ġç denetim rehberleri Ġç kontrolle iliģki Üst yöneticinin sorumluluğu ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ġç denetim birimi Ġç denetçinin görevlendirilmesi Ġç denetçilerin kamu idareleri itibarıyla sayıları DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ġç denetçinin nitelikleri Ġç denetçilerin eğitimi Ġç denetçiliğe atanma Ġç denetçilikte derecelendirme Sertifika derecesine uygun görevlendirme Ġç denetçiliğin sona ermesi BEġĠNCĠ BÖLÜM Ġç denetçilerin bağımsızlığı Ġç denetçilerin tarafsızlığı Ġç denetçilerin güvencesi ALTINCI BÖLÜM Kamu iç denetçi sertifikası Sertifikanın derecelendirilmesi Sertifika derecelendirmede puanlama Mesleki yeterlilik ve özen Mesleki yeterliliği sürdürme sorumluluğu Meslek içi eğitim Bilgi teknolojisi denetim eğitimi Yurt dıģı eğitimi YEDĠNCĠ BÖLÜM Denetimin risk odaklı yapılması... 67

9 Risklerin değerlendirilmesi Risk değerlendirmede iç denetçinin sorumluluğu SEKĠZĠNCĠ BÖLÜM Ġç denetim planı Ġç denetim programı ÇalıĢmanın planlanması Denetimin yürütülmesi Raporlama ilkeleri Raporların sunulması Ġç denetim raporlarına dayanılarak yapılacak iģlemler Birim faaliyet raporu DOKUZUNCU BÖLÜM Ġç denetimin değerlendirilmesi Ġç denetim sonuçlarının takibi Ġç denetim genel raporu ONUNCU BÖLÜM ġikâyet konularının değerlendirilmesi Diğer kamu idarelerinin iç denetçileri ile ortak çalıģma Yolsuzluk tespitleri Yurt dıģında iç denetim faaliyeti Ġdari görevlere geçme ve iç denetçiliğe dönme Tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması Kanuna göre iç denetçi olarak atanacaklar Yürürlük Yürütme ĠÇ DENETÇĠ ADAYLARI BELĠRLEME, EĞĠTĠM VE SERTĠFĠKA YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç Kapsam Dayanak Tanımlar ĠKĠNCĠ BÖLÜM Aday belirleme sınavı... 79

10 Aday belirleme sınavına baģvuru Ģartları Aday belirleme sınav giriģ belgesi Aday belirleme sınavı ve konuları Aday belirleme sınav sonuçlarının değerlendirmesi ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Eğitim yeri Eğitimde yer verilecek konular Eğitim süresi Sertifika sınavı Sınav komisyonu Sertifika sınav konuları ve sınav usulü Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi Sınav sonuçlarının duyurulması ve itiraz DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sertifikanın verilmesi BEġĠNCĠ BÖLÜM ĠÇ DENETĠM KOORDĠNASYON KURULUNUN ÇALIġMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELĠK BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç Dayanak Tanımlar ĠKĠNCĠ BÖLÜM Kurul üyelerinin atanması Üyeliğin süresi ve sona ermesi Kurulun görevleri Kurulun yetkileri Ġç denetim sisteminin izlenmesi BaĢkanın görev ve yetkileri Üyelerin sorumluluğu Kurul üyelerinin teminatları ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kurulun toplanması, karar nisabı ve gündem Oylama... 97

11 Karar defteri Kurul kararlarının açıklanması Toplantı hazırlık çalıģmaları DıĢ denetimle iģbirliği DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sekretaryanın görevleri Yürürlük Yürütme KAMU ĠDARELERĠNĠN ĠÇ DENETÇĠ KADROLARINDA 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNA GÖRE ĠSTĠHDAM EDĠLENLERE YAPILACAK EK ÖDEMEYE ĠLĠġKĠN USUL VE ESASLARIN BELĠRLENMESĠNE ĠLĠġKĠN BAKANLAR KURULU KARARI Amaç ve kapsam Dayanak Ek ödeme miktarları Ek ödemenin usul ve esasları Tereddütlerin giderilmesi Yürürlük Yürütme KAMU ĠÇ DENETĠM STANDARTLARI NĠTELĠK STANDARTLARI Amaç, Yetki ve Sorumluluklar Bağımsızlık ve Tarafsızlık Yetkinlik, Azami Mesleki Özen ve Dikkat Kalite Güvence ve GeliĢtirme Programı ÇALIġMA STANDARTLARI Ġç Denetimin Yönetimi ĠĢin Niteliği Görev Planlaması Görevin Yürütülmesi Sonuçların Raporlanması Ġlerlemenin Ġzlenmesi Yönetimin Artık Riskleri Üstlenmesi

12 KAMU ĠÇ DENETÇĠLERĠ MESLEK AHLAK KURALLARI I. GĠRĠġ II. ĠLKELER III. DAVRANIġ KURALLARI IV. UYGULANABĠLĠRLĠK VE YÜRÜTME V. ÇIKAR ÇATIġMASI KAMU ĠÇ DENETĠM REHBERĠ GĠRĠġ ĠÇ DENETĠM SÜRECĠ PLANLAMA DENETĠMĠN YÜRÜTÜLMESĠ ĠZLEME VE DEĞERLENDĠRME ĠÇ DENETĠM UYGULAMALARI SĠSTEM DENETĠMĠ UYGUNLUK DENETĠMĠ MALĠ DENETĠM PERFORMANS DENETĠMĠ BĠLGĠ TEKNOLOJĠSĠ DENETĠMĠ EK 1: ĠÇ DENETÇĠ GÖREVLENDĠRME YAZISI EK 2: DENETĠM BĠLDĠRĠMĠ YAZISI EK 3: DENETĠM KONTROL LĠSTESĠ EK 4: ÖRNEK ÇALIġMA KAĞIDI EK 5: AÇILIġ TOPLANTISI TUTANAĞI EK 6: ÖRNEK RĠSK KONTROL MATRĠSĠ EK 7: DENETĠM SÜRE PLANI FORMU EK 8: DENETĠM SÜRESĠ VE KAYNAĞI REVĠZYON FORMU EK 9/A: BĠREYSEL ÇALIġMA PLANI EK 9/B: DENETĠM TESTLERĠ EK 10: BULGU FORMU EK 11: KAPANIġ TOPLANTISI TUTANAĞI EK 12: DENETĠM DEĞERLENDĠRME FORMU EK 13: DENETÇĠ DEĞERLENDĠRME FORMU EK 14: ĠÇ KONTROL SORGU FORMU EK 15: ÖRNEK RĠSK VE KONTROL MATRĠSĠ

13 KAMU ĠÇ DENETĠMĠNDE RĠSK DEĞERLENDĠRME REHBERĠ I. GĠRĠġ II. RĠSK DEĞERLENDĠRMESĠ Denetim evreninin tanımlanması ve denetim alanlarının belirlenmesi Yapısal risk düzeylerinin belirlenmesi Denetim alanlarının önceliklendirilmesi EK 1/A: KÜMÜLATĠF RĠSK DEĞERLENDĠRME ÖRNEĞĠ EK 1/B: DENETĠM ALANLARININ YAPISAL RĠSK DÜZEYLERĠNĠN ÖLÇÜLMESĠ EK 1/C: DENETĠM ALANLARININ ÖNCELĠK SIRALAMASI EK 2/A: GÖRECELĠ RĠSK DEĞERLENDĠRMESĠ ÖRNEĞĠ EK 2/B: DENETĠM ALANLARININ YAPISAL RĠSK DÜZEYLERĠNĠN ÖLÇÜLMESĠ EK 2/C: RĠSK MATRĠSĠ EK 2/D: DENETĠM ALANLARININ ÖNCELĠK SIRALAMASI KAMU ĠÇ DENETĠM PLANI VE PROGRAMI HAZIRLAMA REHBERĠ238 I. GĠRĠġ II. ĠÇ DENETĠM PLANI Denetim faaliyetlerinin planlanması Diğer faaliyetlerin planlanması Planın onaylanması Örnek denetim planının hazırlanması III. ĠÇ DENETĠM PROGRAMI EK 1/A: ĠÇ DENETĠM PLANI EK 1/B: ĠÇ DENETĠM PLANI EKĠ ÇĠZELGE EK 2/A: ĠÇ DENETĠM PROGRAMI EK 2/B: ĠÇDENETĠM PROGRAMI EKĠ ÇĠZELGE KAMU ĠÇ DENETĠMĠ STRATEJĠ BELGESĠ( ) I. GIRIġ II. MEVCUT DURUM III. STRATEJĠK AMAÇLAR Ġç denetim birimlerinin kurulması ve iç denetimin uygulanması Ġç denetim uygulamalarının izlenmesi

14 3.3 Ġç denetimin geliģtirilmesi Ġç denetim faaliyetlerinin uyumlaģtırılması ve koordine edilmesi. 268 IV. GZFT ANALĠZĠ Güçlü yönler Zayıf yönler Fırsatlar Tehditler KAMU ĠÇ DENETĠM RAPORLAMA STANDARTLARI I. GĠRĠġ II. RAPOR ÇEġĠTLERĠ A. DENETĠM RAPORU B. ĠNCELEME RAPORU C. ĠÇ DENETĠM FAALĠYET RAPORU EK 1: ĠÇ DENETĠM RAPORU EK 2: RAPOR SUNUMU EK 3: RAPOR DAĞITIM LĠSTESĠ EK 4: RAPOR ÖZETĠ III. DENETĠM BULGULARI VE ÖNERĠLER IV. RAPORA CEVAP VE EYLEM PLANI V. UZLAġILAMAYAN KONULAR VI. DENETLENEN BĠRĠMĠN GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERĠ EK 5: DENETĠM BULGULARI EK 6/A: ĠNCELEME RAPORU EK 6/B: RAPOR SUNUMU EK 6/C: ÖRNEK RAPOR ġablonu EK 7/A: ĠNCELEME RAPORU EK 7/B: RAPOR SUNUMU EK 7/C: ÖRNEK RAPOR ġablonu EK 8/A: ĠNCELEME RAPORU EK 8/B: RAPOR SUNUMU EK 8/C: ÖRNEK RAPOR ġablonu EK 9/A: ĠÇ DENETĠM FAALĠYET RAPORU EK 9/B: ĠÇ DENETĠM FAALĠYET RAPORU

15 KAMU ĠÇ DENETĠM BĠRĠM YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç ve kapsam Hukuki dayanak Tanımlar ĠKĠNCĠ BÖLÜM Ġç denetimin amacı Ġç denetimin kapsamı Kamu iç denetim standartları ve meslek ahlak kuralları ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ġç denetim biriminin yapısı Ġç denetçinin bağımsızlığı Ġç denetçinin tarafsızlığı Ġç denetçinin yetkileri Ġç denetçinin görevleri Ġç denetçinin sorumlulukları DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ġç denetim stratejisi Denetimde risk odaklılık Ġç denetim planı Ġç denetim programı Görevlendirme Denetime hazırlık ve baģlama AçılıĢ toplantısı ÇalıĢma planı Denetimin yürütülmesi KapanıĢ toplantısı Raporlama Denetim sonuçlarının takibi ÇalıĢma kağıtları DanıĢmanlık ve benzeri faaliyetler DanıĢmanlık ve benzeri faaliyetlerin yürütülme esasları BEġĠNCĠ BÖLÜM Ġç denetim kaynaklarının yönetimi

16 Ġç denetçilikte derecelendirme Sertifika derecesine uygun görevlendirme Mesleki yeterliliğin geliģtirilmesi Ġç denetimde kalite güvencesi ALTINCI BÖLÜM Üst yöneticinin ve yönetimin sorumluluğu ÇalıĢanların sorumluluğu Yolsuzluk ve usulsüzlük halleri Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu ile iliģkiler DıĢ denetim ve diğer denetim birimleri ile iliģkiler BaĢka görev yasağı ve iç denetçiliğe dönme YurtdıĢında iç denetim faaliyeti YurtdıĢı eğitimi ve akademik çalıģma Kimlik Belgesi HaberleĢme, yazıģmalar ve dosya düzeni Yönergelerin gözden geçirilmesi Yürürlük Yürütme ÜST YÖNETĠCĠLER ĠÇĠN ĠÇ KONTROL VE ĠÇ DENETĠM REHBERĠ339 SUNUġ I. GĠRĠġ II. ĠÇ KONTROL VE ĠÇ DENETĠM SĠSTEMĠNĠN GENEL ESASLARI III. ĠÇ KONTROL VE ĠÇ DENETĠM TANIMLARI IV. ĠÇ KONTROL VE ĠÇ DENETĠMĠN ÖZELLĠKLERĠ V. ĠÇ KONTROL VE ĠÇ DENETĠMĠN BĠLEġENLERĠ VI. ĠÇ KONTROL VE ĠÇ DENETĠM ALANINDAKĠ AKTÖRLER VII. ÜST YÖNETĠCĠLERĠN YAPMALARI GEREKEN HUSUSLAR KAYNAKÇA EK: YENĠ MALĠ KONTROL SĠSTEMĠNDE ÜST YÖNETĠCĠNĠN GÖREVLERĠ

17 BĠRDEN FAZLA KAMU ĠDARESĠ ĠÇ DENETÇĠLERĠNĠN ORTAK ÇALIġMA ESAS VE USULLERĠ Amaç ve kapsam Dayanak Ortak çalıģmayı gerektiren haller Görevlendirmeler ve taleplerin karģılanması Talebin karģılanması ve bildirim Koordinatörlük Görev Süresi Raporlama Tereddütlerin giderilmesi ĠÇ DENETÇĠ ADAYLARININ BELĠRLENMESĠNDE UYULACAK ESAS VE USULLER HAKKINDA TEBLĠĞ GĠRĠġ ĠÇ DENETÇĠ ADAY BELĠRLEME SINAVI ĠÇ DENETÇĠ ATAMALARINDA UYULACAK ESAS VE USULLER HAKKINDA TEBLĠĞ KAMU ĠÇ DENETÇĠ SERTĠFĠKASININ DERECELENDĠRĠLMESĠNE ĠLĠġKĠN ESAS VE USULLER AMAÇ, DAYANAK VE KAPSAM Amaç Dayanak Kapsam KAMU ĠÇ DENETÇĠ SERTĠFĠKASI VE DERECELENDĠRĠLMESĠ Kamu iç denetçi sertifikası Sertifikanın derecelendirilmesi Sertifika derecelendirmede puanlama Sertifika derecelendirme kayıtları Yürütme EK: KAMU ĠÇ DENETÇĠ SERTĠFĠKASI DERECELENDĠRME FORMU403

18 KAMU ĠÇ DENETÇĠLERĠNĠN MESLEKĠ KIDEMLERĠNĠN BELĠRLENMESĠNE ĠLĠġKĠN ESAS VE USULLER AMAÇ, DAYANAK VE KAPSAM Amaç Dayanak Kapsam MESLEKĠ KIDEM ESASI VE SIRALAMA Ġç denetçilikte mesleki kıdem Mesleki kıdemin belirlenme usulü Mesleki kıdemin belirlenmesine esas kriterler Kanunun geçici 5 ve 16 ncı maddelerine göre atananların mesleki kıdemleri Kıdem sırasının eģit çıkması durumu Kıdem hesaplamalarına iliģkin kayıtlar Yürütme EK 1: ĠÇ DENETÇĠ MESLEKĠ KIDEM SIRASI BELĠRLEME FORMU EK 2: ĠÇ DENERÇĠ MESLEKĠ KIDEM SIRASI BELĠRLEME FORMU EK 3: ĠÇ DENETÇĠ KIDEM TABLOSU EK 4: GEÇĠCĠ 5 VE 16 NCI MADDELERE GÖRE ATANAN ĠÇ DENETÇĠLERĠN KIDEM SIRASININ BELĠRLENMESĠNE YÖNELĠK BĠR ÖRNEK KAMU ĠÇ DENETÇĠ SERTĠFĠKASININ ĠPTALĠNE ĠLĠġKĠN ESAS VE USULLER BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç ve Kapsam Dayanak Tanımlar ĠKĠNCĠ BÖLÜM Kamu iç denetçi sertifikasının iptal edilmesi Ġnceleme raporu düzenlenmesi Kamu iç denetçi sertifikasının iptalini gerektiren durumlar Ġptal edilen sertifikanın iade edilmesi ĠÇ DENETĠM TERĠMLERĠ SÖZLÜĞÜ

19

20

21 KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNUNUN ĠÇ DENETĠM ĠLE ĠLGĠLĠ MADDELERĠ Kanun Numarası: 5018 Kabul Tarihi: 10/12/2003 Yayımlandığı R.Gazete Tarihi: 24/12/2003

22

23 KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNUNUN ĠÇ DENETĠM ĠLE ĠLGĠLĠ MADDELERĠ Ġç denetim Madde 63- Ġç denetim, kamu idaresinin çalıģmalarına değer katmak ve geliģtirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danıģmanlık faaliyetidir. Bu faaliyetler, idarelerin yönetim ve kontrol yapıları ile malî iģlemlerinin risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliģtirmek yönünde sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaģımla ve genel kabul görmüģ standartlara uygun olarak gerçekleģtirilir. (Düzenleme ikinci fıkra: 22/12/ /10 md.) Ġç denetim, iç denetçiler tarafından yapılır. (Ek cümle: 22/12/ /10 md.) Kamu idarelerinin yapısı ve personel sayısı dikkate alınmak suretiyle, Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunun uygun görüģü üzerine, doğrudan üst yöneticiye bağlı iç denetim birimi baģkanlıkları kurulabilir /12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle 63 üncü maddenin birinci cümlesinde yer alan "ve nesnel güvence sağlayan danıģmanlık faaliyetidir." ibaresi, ", nesnel güvence sağlama ve danıģmanlık faaliyetidir. ; 64 üncü maddenin (d) bendinde yer alan, "izlemek" ibaresi, "denetlemek" olarak değiģtirilmiģ ve metne iģlenmiģ olup, 63 üncü maddenin ikinci cümlesi ikinci fıkra olarak düzenlenmiģtir. 22

24 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri Ġç denetçinin görevleri Madde 64- Kamu idarelerinin yıllık iç denetim programı üst yöneticinin önerileri de dikkate alınarak iç denetçiler tarafından hazırlanır ve üst yönetici tarafından onaylanır. Ġç denetçi, aģağıda belirtilen görevleri yerine getirir: a) Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek. b) Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak. c) Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak. d) Ġdarenin harcamalarının, malî iģlemlere iliģkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek. 1 e) Malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak. f) Denetim sonuçları çerçevesinde iyileģtirmelere yönelik önerilerde bulunmak. g) Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruģturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek. Ġç denetçi bu görevlerini, Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüģ kontrol ve denetim standartlarına uygun Ģekilde yerine getirir. Ġç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dıģında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. 23

25 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri Ġç denetçiler, raporlarını doğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile malî hizmetler birimine verilir. Ġç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan iģlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde Ġç Denetim Koordinasyon Kuruluna gönderilir. Ġç denetçinin nitelikleri ve atanması Madde 65- Ġç denetçi olarak atanacakların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilenler ile aģağıdaki Ģartları taģıması gerekir: a) Ġlgili kamu idaresinin özelliği de dikkate alınarak Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen alanlarda en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüģ olmak. b) Kamu idarelerinde denetim elemanı olarak en az beģ yıl veya Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunca belirlenen alanlarda en az sekiz yıl çalıģmıģ olmak. c) Mesleğin gerektirdiği bilgi, ehliyet ve temsil yeteneğine sahip olmak. d) Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunca gerekli görülen diğer Ģartları taģımak. Kamu idarelerine iç denetçi olarak atanacaklar, Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığınca iç denetim eğitimine tâbi tutulur. Eğitim programı, iç denetçi adaylarına denetim, bütçe, malî kontrol, kamu ihale mevzuatı, muhasebe, personel mevzuatı, Avrupa Birliği mevzuatı ve mesleki diğer konularda yeterli bilgi verilecek Ģekilde hazırlanır. Bu eğitimi baģarıyla tamamlayanlara sertifika verilir. Ġç denetçi 24

26 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri adayları için uygulanacak eğitim programının süresi, konuları ve eğitim sonucunda yapılacak iģlemler ile diğer hususlar Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından hazırlanarak Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. (DeğiĢik ilk cümle: 22/12/ /10 md.) Ġç denetçiler, bakanlıklar ve bağlı idarelerde, üst yöneticilerin teklifi üzerine Bakan, diğer idarelerde üst yöneticiler tarafından sertifikalı adaylar arasından atanır ve aynı usûlle görevden alınır.ġç denetçilerin kamu idareleri itibarıyla sayıları, çalıģma usul ve esasları ile diğer hususlar Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunca hazırlanarak, Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu Madde 66- Maliye Bakanlığına bağlı Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu, yedi üyeden oluģur. Üyelerden biri BaĢbakanın, biri Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri Hazine MüsteĢarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri ĠçiĢleri Bakanının, baģkanı dahil üçü Maliye Bakanının önerisi üzerine beģ yıl süre ile Bakanlar Kurulu tarafından atanır. Bunların 67 nci maddede belirtilen görevleri yapabilecek niteliklere sahip olması Ģarttır. Maliye Bakanı tarafından önerilecek adaylardan birinin ekonomi, maliye, muhasebe, iģletme alanlarından birinde doktora derecesine sahip öğretim üyeleri arasından olması Ģartı aranır. Üyeler, bu sürenin sonunda yeniden atanabilirler. Gerekli görülen hallerde Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu, oy hakkı olmamak kaydıyla teknik yardım almak ve danıģmak 25

27 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri amacıyla uzman kiģileri de toplantılara davet edebilir. Kurulun çalıģma usul ve esasları ile diğer hususlar Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunun önerisi üzerine Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunda görevlendirilenlerin asli görevleri devam eder. BaĢkan ve üyelerine, ayda dörtten fazla olmamak üzere her toplantı günü için (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden toplantı ücreti ödenir. Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunun görevleri Madde 67- Ġç Denetim Koordinasyon Kurulu, kamu idarelerinin iç denetim sistemlerini izlemek, bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek üzere aģağıdaki görevleri yürütür: a) Ġç denetime iliģkin denetim ve raporlama standartlarını belirlemek, denetim rehberlerini hazırlamak ve geliģtirmek. b) Uluslararası uygulamalar ve denetim standartlarıyla uyumlu risk değerlendirme yöntemlerini geliģtirmek. c) Kamu idarelerinin denetim birimleri ile iģbirliğini sağlamak. d) Yolsuzluk veya usulsüzlüklerin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınması konusunda önerilerde bulunmak. e) Risk içeren alanlarda iç denetçilere program dıģı özel denetim yaptırılması için kamu idarelerine önerilerde bulunmak. f) Ġç denetçilerin eğitim programlarını düzenlemek. g) Ġç denetçiler ile üst yöneticiler arasında görüģ ayrılığı bulunması halinde anlaģmazlığın giderilmesine yardımcı olmak. 26

28 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri h) Ġdarelerin iç denetim raporlarını değerlendirerek sonuçlarını konsolide etmek suretiyle yıllık rapor halinde Maliye Bakanına sunmak ve kamuoyuna açıklamak. i) (DeğiĢik: 22/12/ /10 md.) ĠĢlem hacimleri ve personel sayıları dikkate alınmak suretiyle idareler ile ilçe ve belde belediyeleri için iç denetçi atanıp atanmayacağına karar vermek. j) Ġç denetçilerin atanmasına iliģkin diğer usulleri belirlemek. k) Ġç denetçilerin uyacakları etik kuralları belirlemek. l) (Ek: 22/12/ /10 md.) Kalite güvence ve geliģtirme programını düzenlemek ve iç denetim birimlerini bu kapsamda değerlendirmek. Geçici Madde 5- (DeğiĢik: 22/12/ /9 md.) tarihi itibarıyla a) Maliye Bakanlığı kadrolarında Bütçe Dairesi BaĢkanı, Muhasebe Müdürü, Gelir Saymanlık Müdürü, Malmüdürü, Saymanlık Müdürü, Vergi Dairesi Müdürü, Vergi Müdürü, Askeri Defterdar, Devlet Muhasebe Uzmanı ve Muhasebe Denetmeni olarak görev yapanlar ile daha önce en az beģ yıl bu görevlerde bulunanlar, kamu idarelerinde Muhasebe Yetkilisi; (Devlet Muhasebe Uzman Yardımcıları ile Muhasebe Denetmen Yardımcıları hariç) bunların yardımcıları ile kadro unvanı sayman olanlar ise Muhasebe Yetkilisi Yardımcısı, b) Özel bütçeli idareler, mahallî idareler ve sosyal güvenlik kurumlarının muhasebe birimlerinde, birinci derecede sorumlu olarak çalıģanlar ile daha önce bu görevi en az beģ yıl yapmıģ olanlarla bu idarelerde bütçe dairesi baģkanı, gelir ve gider dairesi 27

29 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri baģkanı, muhasebe daire baģkanı, gelir müdürü, bütçe müdürü ve muhasebe müdürü olanlar anılan idarelerde Muhasebe Yetkilisi, c) SayıĢtay Denetçisi, BaĢbakanlık MüfettiĢi, Yüksek Denetleme Kurulu Denetçisi, Maliye MüfettiĢi, Hesap Uzmanı, Bütçe Kontrolörü, Muhasebat Kontrolörü, Gelirler Kontrolörü, Millî Emlak Kontrolörü, Tasfiye ĠĢleri ve Döner Sermaye ĠĢletmeleri Kontrolörü, Hazine Kontrolörü kadrolarında çalıģmakta olanlar ile daha önce en az beģ yıl bu görevlerde bulunanlar, kamu idarelerinde Ġç Denetçi, d) Bakanlık, MüsteĢarlık, BaĢkanlık ve Genel Müdürlüklerde MüfettiĢ veya Kontrolör olanlar ile daha önce en az beģ yıl bu görevlerde bulunanlar, kendi idarelerinde, özel bütçeli idarelerde, mahallî idarelerde ve sosyal güvenlik kurumlarında Ġç Denetçi, e) Muhasebe, Millî Emlak ve Vergi Denetmenleri ile bu görevlerde daha önce en az beģ yıl bulunanlar, özel bütçeli idareler ile mahallî idarelerde; Belediye MüfettiĢi ve Hesap ĠĢleri Murakıbı olanlar ile bu görevlerde daha önce en az beģ yıl bulunanlar, mahallî idarelerde Ġç Denetçi, Olarak tarihine kadar atanabilirler tarihi itibarıyla kamu idarelerinin muhasebe hizmetlerini birinci derece sorumlu olarak yürütmekte olanlar, bulundukları kamu idarelerinin muhasebe yetkililiği görevini tarihinden itibaren sertifikalı muhasebe yetkilisi atanıncaya kadar yürütürler. Bu kiģiler, sertifika alamamaları halinde kadrolarına uygun bir göreve atanırlar. Ancak, bu 2 Bu maddede yer alan ibareleri, 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle olarak değiģtirilmiģ ve metne iģlenmiģtir. 28

30 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce saymanlık hizmetleri Maliye Bakanlığı tarafından yürütülen idarelerde muhasebe yetkilisi atanıncaya kadar muhasebe hizmetleri Maliye Bakanlığının belirleyeceği kiģilerce yürütülür. (a) ve (b) bentlerinde belirtilen muhasebe yetkilisi görevini yürütmek üzere atanacak olanların Maliye Bakanlığınca verilecek meslekî eğitimden geçmeleri ve yapılacak sınavda baģarı göstererek sertifika almaları Ģarttır. Ancak, (a) ve (b) bentlerinde sayılanlardan sınavla bu kadrolara atanmıģ olanların muhasebe yetkilis6i olarak atanmalarında sınav Ģartı aranmaz. (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen görevlere atananlar bu Kanunun öngördüğü sistemin uygulanmasına yönelik eğitime tâbi tutulurlar. Atamalarda ilgilinin ve idaresinin muvafakati alınır. 29

31 KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNUNDA DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASINA DAĠR KANUN Kanun Numarası: 5628 Kabul Tarihi: 25/04/2007 Yayımlandığı R.Gazete: Tarih :04/05/2007

32

33 KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNUNDA DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASINA DAĠR KANUN Madde sayılı Kanuna aģağıdaki geçici maddeler eklenmiģtir. Geçici Madde 16- Geçici 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen kadrolarda 31/12/2006 tarihi itibarıyla çalıģmakta olanlar ile daha önce en az beģ yıl bu görevde bulunanlar da anılan madde hükümlerine göre iç denetçi kadrolarına atanabilirler. Madde 6- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 7- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 32

34

35 KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNU ĠLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası: 5436 Kabul Tarihi: 22/12/2005 Yayımlandığı R.Gazete: Tarih :24/12/2005

36

37 KAMU MALĠ YÖNETĠMĠ VE KONTROL KANUNU ĠLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASI HAKKINDA KANUN Madde 1-13 ( tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile ilgili olup yerine iģlenmiģtir.) Madde 16- Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumlarından 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi olanlar için genel idare hizmetleri sınıfından dördüncü dereceli 1200 adet Ġç Denetçi kadrosu ihdas edilmiģtir. Bu kadrolarda derece değiģikliği yapmak suretiyle idarelerden uygun görülenlere tahsis etmeye Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunun kararı ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir. Altı ve yedinci fıkra hükümlerine göre idarelere tahsis edilen kadrolar 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerin ilgili bölümüne eklenmiģ sayılır. Mahallî idarelerin iç denetçi kadroları Ġç Denetim Koordinasyon Kurulunun kararı ve ĠçiĢleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile ihdas edilir. Ġhdas edilen bu kadrolar ilgili mahallî idarenin norm kadrosuna dahil edilmiģ sayılır. Geçici Madde 1- Ġç denetçi sayısı on ve üzerinde belirlenen kamu idareleri, tarihine kadar, tahsis edilen iç denetçi kadro sayılarının en fazla yarısına kadar atama yapabilir. Diğer kamu idarelerinin iç denetçi kadrolarına tarihine kadar atama yapılamaz. Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığı ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi bu sınırlamaya tâbi değildir.

38

39 BELEDĠYE KANUNUNUN ĠÇ DENETĠM ĠLE ĠLGĠLĠ MADDELERĠ Kanun Numarası: 5393 Kabul Tarihi: 03/07/2005 Yayımlandığı R.Gazete Tarihi: 13/07/2005

40

41 BELEDĠYE KANUNUNUN ĠÇ DENETĠM ĠLE ĠLGĠLĠ MADDELERĠ DÖRDÜNCÜ KISIM Belediyelerin Denetimi Denetimin amacı MADDE 54. Belediyelerin denetimi; faaliyet ve iģlemlerde hataların önlenmesine yardımcı olmak, çalıģanların ve belediye teģkilâtının geliģmesine, yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı duruma gelmesine rehberlik etmek amacıyla; hizmetlerin süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden belirlenmiģ amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite standartlarına göre tarafsız olarak analiz etmek, karģılaģtırmak ve ölçmek; kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor hâline getirerek ilgililere duyurmaktır. Denetimin kapsamı ve türleri MADDE 55. Belediyelerde iç ve dıģ denetim yapılır. Denetim, iģ ve iģlemlerin hukuka uygunluk, malî ve performans denetimini kapsar. Ġç ve dıģ denetim 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre yapılır. Ayrıca, belediyenin malî iģlemler dıģında kalan diğer idarî iģlemleri, hukuka uygunluk ve idarenin bütünlüğü açısından ĠçiĢleri Bakanlığı tarafından da denetlenir. 40

42 Belediye Kanunun Ġç Denetim ile Ġlgili Maddeleri Belediyelere bağlı kuruluģ ve iģletmeler de yukarıdaki esaslara göre denetlenir. Denetime iliģkin sonuçlar kamuoyuna açıklanır ve meclisin bilgisine sunulur. Faaliyet raporu MADDE 56. Belediye baģkanı, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen biçimde; stratejik plân ve performans programına göre yürütülen faaliyetleri, belirlenmiģ performans ölçütlerine göre hedef ve gerçekleģme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini ve belediye borçlarının durumunu açıklayan faaliyet raporunu hazırlar. Faaliyet raporunda, bağlı kuruluģ ve iģletmeler ile belediye ortaklıklarına iliģkin söz konusu bilgi ve değerlendirmelere de yer verilir. Faaliyet raporu nisan ayı toplantısında belediye baģkanı tarafından meclise sunulur. Raporun bir örneği ĠçiĢleri Bakanlığına gönderilir ve kamuoyuna da açıklanır. Hizmetlerde aksama MADDE 57. Belediye hizmetlerinin ciddi bir biçimde aksatıldığının ve bu durumun halkın sağlık, huzur ve esenliğini hayati derecede olumsuz etkilediğinin ĠçiĢleri Bakanlığının talebi üzerine yetkili sulh hukuk hâkimi tarafından belirlenmesi durumunda ĠçiĢleri Bakanı, hizmetlerde meydana gelecek aksamanın giderilmesini, hizmetin özelliğine göre makul bir süre vererek belediye baģkanından ister.