İ sa Hakları Evre sel Beya a esi, 1948 Madde 3: Yaşa ak, özgürlük ve kişi güve liği herkesi hakkıdır. Madde 5: Hiç ki se e işke e apıla az, zali e, i

Transkript

1

2 İ sa Hakları Evre sel Beya a esi, 1948 Madde 3: Yaşa ak, özgürlük ve kişi güve liği herkesi hakkıdır. Madde 5: Hiç ki se e işke e apıla az, zali e, i sa lık dışı ve a o ur kırı ı davra ışlarda ulu ula az ve ceza verilemez.

3 Mede i ve Siyasi Haklar Sözleş esi, 1966 Madde 6: Yaşa Hakkı ve ölü ezası ı yasaklar Madde 7: İşke e ve kötü ua ele, küçük düşürü ü ve i sa lık dışı, zali a e yasaklar Madde 2: 1. Her türlü savaş propaga dası asalarla asakla ır.. Ulusal, ırksal a da di sel efreti a rı ılık, düş a lık a da şiddete kışkırt a şekli i ala ak içi de savu ul ası asalarla asakla ır.

4 Eko o ik Kültürel ve Sosyal Haklar Sözleş esi, Madde 1: Aile i, a eliği, ço ukları ve ge çleri koru ası Bu sözleş eye taraf devletler şu koru aları sağlar: 1. Toplu u doğal ve te el ir iri i ola aileye, özellikle kuruluşu sırası da ve ak akla yükü lü oldukları ço ukları akı ve eğiti soru luğu deva ettiği dö e de, ü kü ola e ge iş ölçüde koru a ve yardı sağla ır. Evlilik, evlenmeye iyetle e çiftleri ser est rızaları ile eyda a gelir. 3. Nesep veya diğer şartlar akı ı da hiç ir ayrı ılık yapıl aksızı, ütü ço uklar ve ge çler içi özel koru a ve yardı ted irleri alı ır. Ço uklar ve ge çler eko o ik ve toplu sal sö ürüye karşı koru ur. Ço ukları ve ge çleri ahlakları a veya sağlıkları a zararlı ulu a veya o ları yaşa ları içi tehlikeli ola veya o ları or al geliş eleri e e gel ola işlerde çalıştırıl aları ka u la ezala dırılır. Devlet ayrı a, ço ukları ü retli olarak çalıştırıl ası ı hukuke yasakla dığı ve ezala dırıldığı asgari yaş sı ırı ı tespit eder.

5 Avrupa İ sa Hakları Sözleş esi, Madde 2: Yaşa Hakkı Madde 3: İşke e Yasağı

6 Avrupa İşke e i Ö le esi ve O ur Kırı ı Ceza ve İ sa lık Dışı Mua ele i Ö le esi Sözleş esi, 1987 İşke e i ve Gayri İ sa i ya da Küçültü ü Ceza veya Mua ele i Ö le esi e Dair Avrupa Sözleş esi e No lu Ek Protokol, 1993 Kadı lara Yö elik Şiddeti Ortada Kaldırıl ası Bildirgesi, 1993

7 AHİM Kararları da ör ekler İz i davası İşke e asağı AİHM kararı da, gösteri ilere karşı aşırı güç kulla ıldığı a ve arışçıl gösterilerde gü lük hayat aksasa da polisi üdahale ede eye eği e deği ildi. AİHM, Türkiye i Avrupa İ sa Hakları özleş esi i 3. addesi deki işke e yasağı ı ve 11. addesi deki topla tı ve gösteri özgürlüğü ihlal ettiği e karar verdi (213) Opuz Davası Ci si ete da alı şiddet Avrupa İ sa Hakları Mahke esi AİHM aile içi şiddet ko usu da açıla ilk davayı so uçla dırdı. Mahke e Türkiye' i, şiddet göre ir kadı ı, sav ılığa aşvurduğu halde, ko ası da koruya ayarak ayrı ılık yaptığı a hükmetti (29)

8 Birleş iş Milletler Ço uk Hakları a dair Sözleş e, Te el ilkeleri Madde.,.,. ve. adde a ı sıra; Özellikle 19., 34., 37. ve 39. Maddeler Madde 9 doğruda istis ar ve ih ali Madde işke e i ve a zali, i sa lık dışı ve küçük düşürü ü diğer davra ışları ve ezaları asaklar. Madde ço uğu, her türlü i sel sö ürü e ve i sel suistimale karşı koru ası ı güve e altı a alı ası gerekliliği i elirtir. Madde 9 ise her tür şiddet ağduru ço uğu reha ilitas o u içi çağrıda ulu ur.

9 Madde 19.. Bu özleş e e Taraf Devletler, ço uğu a a- a ası ı a da o larda al ız a iri i, asal vasi ve a vasileri i a da akı ı ı üstle e herha gi ir kişi i a ı da ike bedensel veya zihi sel saldırı, şiddet veya suistimale, ihmal ya da ih alkar ua eleye, ırza geç e dahil her türlü istis ar ve kötü muamele e karşı koru ası içi ; asal, idari, toplu sal, eğitsel ütü ö le leri alırlar.. Bu tür koru u u ö le ler; urada ta ı la ış ola ço uklara kötü ua ele ola ları ı ö le esi, elirle esi, ildiril esi, etkili aka a havale edil esi, soruşturul ası, tedavisi ve izle esi içi gerekli aşka a ö te leri ve u gu olduğu takdirde adli e i işe el ko ası olduğu kadar duru u gerekleri e göre ço uğa ve o u akı ı ı üstle e kişilere, gereke desteği sağla ak a a ı ile sos al progra ları düze le esi içi etki usulleri de içer elidir.

10 Ço uk atışı, Çocuk Fuhuşu ve Çocuk Pornografisi Ek Protokolü, 2 Ço ukları ilahlı Çatış alara Dahil Ol aları Ko usu daki İhti ari Protokol, Şiddet ve ağlık Dü a Raporu Dü a ağlık Örgütü,, Erke Ço uklukta Ço uk Hakları ı U gula ası Ge el Yoru No. 7, 25 Ço uklara Yö elik Şiddet Birleş iş Milletler Küresel Çalış ası, 26 Ço ukları Fiziksel Cezalarda ve a Cezala dır a ı )ali e ve a Aşağıla ı ı Diğer Biçi leri de Koru a Hakkı Ge el Yorum No. 8, 26 Avrupa Ko se i Ço ukları Ci sel ö ürü ve İstis ara Karşı Koru a özleş esi, Kadı lara Yö elik Şiddet ve Ev İçi Şiddeti Ö le esi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Ko se i özleş esi, Madde 9. Ço uğu Şiddeti Her Türü de Masu Ol a Hakkı Genel Yorum No. 13, 211

11 ŞİDDET NEDİR? Fiziksel gücün ve erkin, tehdit mahiyetinde veya fiili olarak, yaralanma, ölüm, psikolojik zarar, geliş e ozukluğu veya oksu luğu gibi sonuçlara yol açan veya böyle sonuçlar vermesi muhtemel biçimlerde kasıtlı kulla ı ı UNVAC). Fiziksel a da psikolojik gü ü ire i ke disi e, aşka iri e, ir gru a a da topluluğa karşı ö eltile, arala a, ölü, psikolojik zarar, gelişi ozukluğu a da oksu ırak a a ol aç a olasılığı ü ük ola e le leri ili çli olarak gerçekleştiril esi a da u e le lerde ulu akla tehdit edil esi WHO Kısa a «Güç ve erki kötü e kulla ı ı»

12 Ço uğa karşı şiddet 1999 ılı da gerçekleştirile Ço uk İstis arı ı Ö le esi ile ilgili Dü a ağlık Örgütü WHO Da ış a Topla tısı da uz a ları üzeri de he fikir oldukları ge el şiddet ta ı ı: ço uk istis arı ve ço uklara kötü ua ele, soru luluk, güve veya güç ilişkileri ağla ı da, ço uğu sağlığı, yaşa ı, geliş esi veya o uru açısı da fiili veya pota siyel zararla sonuçlanan her tür fiziksel veya duygusal kötü ua eleyi, i sel istis arı, ih ali veya ih alkar davra ışı, ti ari veya aşka a açlı sö ürüyü kapsar.

13 özleş e i 9. addesi ve Ço uk Hakları Ko itesi i çalış aları u arı a, Birleş iş Milletler Ço uğa Karşı Şiddet Araştır ası ı UNVAC a açları çerçevesi de ço uğa karşı şiddet: "cinsel istismar dahil olmak üzere her tür fiziksel veya zihi sel şiddet, i it e ve istis ar, ih al veya ih alkar davra ış, kötü ua ele ve sö ürü.

14 Şiddet Kategorileri Fiziksel ve psikolojik şiddet İh al Sömürü

15 FİZİKSEL VE PSİKOLOJİK ŞİDDET Kaçır a sex köleliği, ha allık, savaşçı çocuk asker, organ ticareti), Fiziksel istismar Fiziksel ceza Ev içi şiddet Yargısız i faz Çete şiddeti okulda-okul çevresinde) )ararlı Gele eksel Toplu sal U gula alar kadı sü eti, zorla erken evlilikler, namus cinayetleri vb.) Namus cinayetleri Bebek ölümleri (12 aydan önce-fiziksel-duygusal ihmal, beslenme etersizliği-tı i üdahalede soru lar v.-doğu a o alileriengellilik) Psikolojik istismar Psikolojik ceza Devlet şiddeti devlete ağlı kuru lar tarafı da u gula a şiddet, polis, güve lik güçleri, akı vere kuru lar v. a ı tarlaları ı te izle esi de kulla ıl a v. İşke e ve zali a e, i sa lık dışı ve o ur kırı ı ua ele

16 İHMAL Terk et e, tehlikeli ve zarar veri i işlerde çalıştır a, koru a, esle e, gi i, eğiti, sağlık gi i gereksi i leri eteri e eri e getire e e, ço uğu tek aşı a ırak a, oksu luk oksulluk değil-genel bir eksiklik değil elli ir çevresel, fiziksel a da sos al koşul etersizliği, devlet ih ali eğiti, arı a etersizliği, sos al olarak ev ut ka akları su ula a ası,

17 SÖMÜRÜ Pornografi, sex turiz i, i sel istis ar, i sa ti areti, iş eri de şiddet

18 UNVAC raporu da şiddeti ahiyeti ve yaygı lığı a akıla te el ala lar 1. Ev içi (Evde ve ailede): Bebekler de dahil olmak üzere fiziksel, psikolojik ve i sel şiddet. Okulda ve eğiti orta ı da: O ur kırı ı, küçültü ü ve alçaltı ı disipli ö te leri, fiziksel, du gusal ve i sel şiddet ve ta iz, zor alık. Kuru larda: Bakı evleri/ etiştir e urtları, sığı aklar, hastaneler, tutukevleri vs.. okakta/ Toplu da: avaş ve çatış a orta ları, çeteler, yasalar, geleneksel uygulamalar. Çalış a orta ı da: U uz iş gü ü, i sa ti areti zorla çalıştırıl a ve i sel sö ürü, se turiz i

19 Çocuklara yönelik şiddet hiçbir şekilde mazur gör lemez ve şiddetin her t rl s önlenebilir. Paulo Sergio Pinheiro Bağımsız Uzman, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin Çocuklara Yönelik Şiddet Araştırması