Transkript

1 Özcan Pektaþ Tüketici ve Çevre Eðitim Vakfý Ýlkbahar Mahallesi 606. Sokak No:13/A Yýldýz / Çankaya / ANKARA Tel: (0312) Faks: (0312) posta@tukcev.org.tr

2 Özcan Pektaþ

3 Tüketici Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek kiþi ya da tüzel kiþidir. Þirketler tüketici tanýmýna girmemektedir. Tüketici örgütleri Tüketicinin korunmasý amacýyla kurulan dernek, vakýf veya bunlarýn üst kuruluþlarý, tüketici örgütleri olarak sýnýflandýrýlýr. Ayýplý mal Þirketler tüketici tanýmýna girmemektedir. Mal Alýþveriþe konu olan taþýnýr eþya, konut ve tatil amaçlý taþýnmaz mallar ve elektronik ortamda kullanýlmak üzere hazýrlanan yazýlým, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi ürünlerdir. Hizmet Ambalajýnda, etiketinde, tanýtma ve kullanma kýlavuzunda ya da reklam ve ilanlarýnda yer alan, satýcý tarafýndan bildirilen; standardýnda veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliði etkileyen, niceliðine aykýrý olan ya da tahsis veya kullaným amacý bakýmýndan deðerini, tüketicinin ondan beklediði faydalarý azaltan, ortadan kaldýran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayýplý mal olarak kabul edilir. Bir ücret veya menfaat karþýlýðýnda yapýlan, mal saðlama dýþýndaki her türlü faaliyettir. Teknik düzenleme Bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dâhil olmak üzere; özellikleri, iþleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, iþaretleme, etiketleme ve uygunluk deðerlendirmesi iþlemleri hususlarýndan birini veya birkaçýný belirten, ilgili bakanlýk tarafýndan Resmi Gazete de yayýmlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dâhil olmak üzere uyulmasý zorunlu olan her türlü düzenlemedir. Açýk ayýp Tüketici, malý alýp ambalajýný açtýðýnda, kullanmaya baþladýðýnda mal üzerinde gözle görülür bir ayýp var ise bu, açýk ayýptýr. Buzdolabýnýn kapaðýndaki çizik/göçük, cep telefonu tuþlarýnýn çalýþmamasý, fonksiyonlarýný yerine getirmemesi, buharlý ütüden buhar çýkmamasý, aracýn çalýþmamasý, sýk sýk arýzalanmasý gibi durumlar açýk ayýp olarak kabul edilir. Tüketici, açýk ayýpta malýn teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayýbý satýcýya bildirmekle yükümlüdür. 2-3 Mal üzerinde gözle görülür bir ayýp var ise bu, açýk ayýptýr.

4 Satýlan mal ayýplý ise geri alýnýr. Gizli ayýp Malýn gözle görülür ayýbý (açýk ayýp) olmamasýna raðmen, kullanýlmaya baþladýktan sonra ortaya çýkan ve genellikle teknik düzenlemeye uygun olmayan, sonradan ortaya çýkan ayýptýr. Herhangi bir mal alýndýktan bir süre sonra (3 ay, 12 ay, 18 ay) ortaya çýkan ve o maldan beklenen faydayý azaltan veya ortadan kaldýran ayýplar gizli ayýp olarak kabul edilir. Ayýba karþý sorumlu tutulanlar daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemiþlerse ayýplý maldan sorumluluk, ayýp daha sonra ortaya çýkmýþ olsa bile malýn tüketiciye teslim tarihinden itibaren 2 yýllýk zaman aþýmýna tabidir. (Sanayi mallarýnda asgari garanti süresi 2 yýldýr. Ancak sorumlular - imalatçý, üretici, satýcý, bayi, acente, ithalatçý- bu sürenin üzerinde 3 yýl, 5 yýl gibi bir garanti vermiþler ise verdikleri garanti süresi ile sorumludurlar.) Ayýplý malda tüketicinin haklarý Ayýplý bir mal satýn alan tüketici; Bedel iadesini de içeren sözleþmeden dönme, Malýn ayýpsýz misliyle deðiþtirilmesi, Ayýp oranýnda bedel indirimi, Ücretsiz onarým isteme, Bu seçimlik haklarýndan biri ile birlikte ayýplý malýn neden olduðu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanýmdaki diðer mallarda zarara neden olan hâllerde imalatçý-üreticiden tazminat isteme hakkýna sahiptir. Satýcý, tüketicinin tercih ettiði bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici ödemiþ olduðu bedelin iadesini talep ettiði takdirde satýcý Yenisi ile deðiþtirelim, para iadesi yapmýyoruz. diyemez. Tüketici ne talep ediyorsa, satýcý bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Ayýplý malýn neden olduðu zarardan birden fazla kiþinin sorumlu olmasý hâlinde, bu kiþiler müteselsilen sorumludur. Satýlan malýn ayýplý olduðunun bilinmemesi, bu sorumluluðu ortadan kaldýrmaz. Konutlarda zamanaþýmý süresi ne kadardýr? Konut ve tatil amaçlý taþýnmaz mallardaki ayýptan dolayý satýcýlar için (sorumlular birden fazla ise müteselsilen) zaman aþýmý süresi 5 yýldýr. Ayýplý malýn neden olduðu her türlü zarardan dolayý yapýlacak talepler ise 3 yýllýk zaman aþýmýna tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malýn piyasaya sürüldüðü günden itibaren baþlar ve 10 yýl sonra ortadan kalkar. 4-5 Satýlan malýn ayýplý olduðunun bilinmemesi sorumluluðu ortadan kaldýrmaz.

5 Konut kredilerini sabit faizli alýn, Satýlan malýn ayýbý, tüketiciden satýcýnýn aðýr kusuru veya hile ile gizlenmiþse zaman aþýmý süresinden yararlanýlamaz. Ayýplý olduðu bilinerek satýn alýnan mallar hakkýnda yukarýdaki hükümler uygulanmaz. Malýn ayýplý olduðu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiþ veya satýþ belgesi üzerinde gösterilir. Ayýplý mal/hizmet tespit edildiðinde satýcý, tüketici talebini kabul etmez ise tüketici hakkýný, Tüketici Sorunlarý Hakem Heyetleri'ne ve Tüketici Mahkemeleri'ne baþvurarak arayabilir. itiraz edebilirler. 15 gün içerisinde itiraz edilmemesi halinde karar kesinleþir. Tüketici Sorunlarý Hakem Heyeti kararlarýna karþý yapýlan itiraz üzerine Tüketici Mahkemesi'nin vereceði karar kesindir. Satýcý, 15 günlük sürede itiraz edilmeyerek kesinleþen veya Tüketici Mahkemeleri'nce verilen kesin karar sonrasý, bu kararlarý uygulamaktan kaçýnýrsa; Tüketici, TSHH kararý ve/veya Tüketici Mahkemesi kararýný Ýcra Müdürlükleri'ne götürmek suretiyle kararýn uygulanmasýný tesis ettirir. deðiþken faiz riskinde uzak durun! Tüketici Sorunlarý Hakem Heyetleri Tüketiciler; 81 ilde Gümrük ve Ticaret Ýl Müdürlüklerinde ve 894 ilçede kaymakamlýklar bünyesinde faaliyet gösteren Tüketici Sorunlarý Hakem Heyeti'ne baþvurmalýdýr yýlý için 1.161,67 TL'nin altýndaki uyuþmazlýklarda Tüketici Sorunlarý Hakem Heyeti nin (TSHH) vereceði kararlar, taraflarý (tüketici/satýcý) baðlar. Bu kararlar, Ýcra ve Ýflas Kanunu nun ilamlarýn yerine getirilmesi hakkýndaki hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar 15 gün içerisinde Tüketici Mahkemesi'ne Deðeri 1.161,67 TL ve üstündeki uyuþmazlýklarda Tüketici Sorunlarý Hakem Heyetleri'nin vereceði kararlar, Tüketici Mahkemeleri'nde delil olarak ileri sürülebilir. Tüketici Mahkemeleri Tüketicinin Korunmasý Hakkýnda Kanun'un uygulanmasýyla ilgili olarak çýkacak her türlü ihtilaflara Tüketici Mahkemeleri'nde bakýlýr. Deðeri 1.161,67 lira ve üstündeki uyuþmazlýklarda, Tüketici Mahkemeleri'nde dava açýlmasý zorunludur. Tüketici Mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlýkça açýlacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftýr. 6-7 Tüketici mahkemelerinde açýlan davalar basit yargýlama hükümlerine tabidir. Genel hükümlere göre daha kýsa sürede sonuçlanýr.

6 Tüketici örgütlerince açýlacak davalarda bilirkiþi ücretleri, Bakanlýkça karþýlanýr. Davanýn, davalý aleyhine sonuçlanmasý durumunda, bilirkiþi ücreti 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine göre davalýdan tahsil olunur. Türkçe tanýtma ve kullanma kýlavuzunun verilmemesi, Satýþ sonrasý hizmetlerinin görüleceði yerlerin listesinin ve/veya hizmetin verilmemesi hakkýndaki tüketici þikayetleri için adresi üzerinden online olarak Tüketicinin Korunmasý ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüðü ne müracaat edilmelidir. Sözleþmelerdeki haksýz þartlar tüketici için baðlayýcý deðildir. Tüketici davalarý, tüketicinin ikametgâhý mahkemesinde de açýlabilir. Tüketici Sorunlarý Hakem Heyeti'ni ilgilendiren hususlarýn dýþýndaki konularda nereye baþvurulmalýdýr? Sözleþmenin bir nüshasýnýn verilmemesi, Satýþtan kaçýnma, Kampanyalý satýþlarda malýn/hizmetin zamanýnda teslim edilmemesi, Kapýdan satýþlarda cayma bildirim belgesinin verilmemesi, Mesafeli sözleþmelerde malýn/hizmetin zamanýnda teslim edilmemesi, Fiyat etiketi ile kasa fiyatý arasýndaki farkýn tüketici lehine olanýnýn yerine getirilmemesi, Garanti belgesinin verilmemesi, Ayrýca, illerde Gümrük ve Ticaret Müdürlükleri'ne müracaat edilmelidir.tüketiciler karþýlaþtýklarý sorunlar hakkýnda, ALO 175 Tüketici Hattý'ndan bilgi alabilmektedir. Satýþtan kaçýnma Üzerinde "numunedir" veya "satýlýk deðildir" ibaresi bulunmayan bir malýn; ticari bir kuruluþun vitrininde, rafýnda veya açýkça görülebilir herhangi bir yerinde teþhir edilmesi halinde satýcý bu mallarýn satýþýndan kaçýnamaz. Hizmet saðlamada da haklý bir sebep olmaksýzýn kaçýnýlamaz. Aksine bir teamül, ticari örf veya adet yoksa satýcý bir mal veya hizmetin satýþýný, o mal veya hizmetin kendisi tarafýndan belirlenen miktar, sayý veya ebat gibi koþullara ya da baþka bir mal veya hizmetin satýn alýnmasýna baðlý kýlamaz. Örneðin bankalarýn, tüketici kredisi veya konut kredisi verirken tüketiciyi hayat sigortasý yaptýrmaya zorlamasý yasaya aykýrýdýr. 8-9 Haklý bir sebep olmaksýzýn hizmet saðlamadan kaçýlýnamaz.

7 Televizyon reklamlarýnda alttan akan yazýlara dikkat! Cebimizi delen ayrýntýlar orada. Sözleþmedeki haksýz þart nedir? Satýcý veya saðlayýcýnýn tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflý olarak sözleþmeye koyduðu, taraflarýn sözleþmeden doðan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralýna aykýrý düþecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliðe neden olan sözleþme koþullarý haksýz þarttýr. Taraflardan birini tüketicinin oluþturduðu her türlü sözleþmede yer alan haksýz þartlar, tüketici için baðlayýcý deðildir. Örneðin, kredi kartý sözleþmelerinde yer alan, yýllýk ücret alýnmasý ile ilgili kýsým karþýlýklý müzakere edilerek belirlenmediði sürece haksýz sözleþme þartýdýr. Bu durumda tüketiciden yýllýk ücret alýnamaz. Karþýlýklý müzakere edildiðinin kredi veren kuruluþ tarafýndan ispatlanmasý zorunludur. Devre tatil Devre tatil sözleþmeleri, en az üç yýl süre için yapýlan ve bu süre zarfýnda yýl içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayýdaki taþýnmazýn kullaným hakkýnýn devri ya da devri taahhüdünü içeren yazýlý sözleþme ya da sözleþmeler grubudur. Devre tatil sözleþmesinin yazýlý olarak yapýlmasý ve bu sözleþmenin bir nüshasýnýn tüketiciye verilmesi zorunludur. Yazýlý olarak yapýlmayan devre tatil sözleþmeleri geçersizdir. Tüketici, sözleþmenin her iki tarafça imzalanmasýndan itibaren 10 gün içinde hiçbir sebep göstermeksizin ve hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin cayma hakkýný kullanarak sözleþmeden dönebilir. Saðlayýcý, 10 günlük cayma süresi dolmadan tüketiciden herhangi bir isim altýnda ödeme yapmasýný veya borç altýna sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Ancak, sözleþmenin devre tatil sözleþmesine konu tesiste akdedilmesi halinde bunlarý isteyebilir. Tüketicin 10 günlük cayma süresi bu durumda da geçerlidir. Devre mülk hakký, Kat Mülkiyet Kanunu hükümlerine tabi olup resmi þekilde yapýlmasý (tapuya tescil) gerekmektedir. Tapuya tescil ettirilmeyen devre mülk sözleþmeleri geçersizdir. Gayrimenkulün aynýna iliþkin giderlerden devre tatil alan tüketici deðil, gayrimenkul (devre mülk) sahibi sorumludur. Devre tatillerin devre mülklerden farklýlýk arz ettiði ve hizmet satýn alan devre tatil malikinden gayrimenkul bakým-onarým-tamir-altyapý güzelleþtirme gibi taþýnmazýn aynýna iliþkin masraflar tüketiciden istenemez. Paket tur Paket tur sözleþmeleri; ulaþtýrma, konaklama ve bunlara yardýmcý sayýlmayan diðer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her Paket tur ile ilgili sorular için Tüketici Hakem Heyetleri dýþýnda TURSAB ta ikinci bir çözüm adresidir.

8 Kampanyalý konut satýþlarý 30 ayda tüketiciye teslim edilmelidir. þeyin dâhil olduðu fiyatla satýlan veya satýþ taahhüdü yapýlan ve hizmeti 24 saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayý içeren önceden düzenlenmiþ yazýlý sözleþmelerdir. Paket tur sözleþmesinin yazýlý olarak yapýlmasý ve bu sözleþmenin bir nüshasýnýn tüketiciye verilmesi zorunludur. Seyahat acentesi, paket tur hakkýnda tanýtým broþürü de vermek zorundadýr. Yazýlý olarak yapýlmayan paket tur sözleþmeleri g dir. Sözleþme ve eki tanýtým broþüründe vaat edilen hizmetlerin bir veya birkaçýnýn yerine getirilmemesi halinde, eksik hizmetin bedel iadesi istenir. Örneðin 3 yýldýzlý otel yerine daha altý kalitede otelde konaklanýlmasý, 3 yerine 2 öðün yemek verilmesi, deniz kenarýnda konaklama denildiði halde farklý bir mekânda (þehir içinde, denizden uzak bir yerde) konaklama yapýlmasý, otelde havuz, sauna hizmeti var denildiði halde olmamasý gibi durumlarda eksik hizmetin bedel iadesi istenir. Eksik hizmetin bedel iadesi için Tüketici Sorunlarý Hakem Heyeti'ne müracaat edilebileceði gibi Türkiye Seyahat Acentalarý Birliði ne de (TURSAB) müracaat edilebilir. Burada dikkat edilecek husus; sözleþme tutarý TSHH baðlayýcý karar sýnýrý olan 1.161,67 TL'nin (2012 için) üzerinde de olsa eksik hizmet bedelinin bu tutarýn altýnda olmasýna dikkat edilmelidir. Örneðin1500 TL paket tur sözleþme tutarý iken, 4 yýldýz yerine 3 yýldýz otelde konaklamanýn farký, sözleþmede ulaþým bedeli dýþýndaki tutar üzerinden TURSAB Kütahya Çizelgesi'nde belirtilen % si oranýndaki tutar, uyuþmazlýk tutarýný oluþturacaktýr. Ayýplý hizmetin seyahat esnasýnda acente yetkililerine bildirilmesi ve bu durumun belgelenmesi önemlidir. Kampanyalý satýþlar Kampanyalý satýþ, malýn veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapýlan satýþtýr. Tüketici kampanyadan ayrýlýrsa -mal veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek þartýyla- satýcý, tüketicinin o ana kadar ödediði tüm bedeli ödemekle yükümlüdür. Kampanyalý satýþlarda sözleþmenin bir nüshasýnýn tüketiciye verilmesi gerekmektedir. Sözleþmede aksi kararlaþtýrýlmadýkça, ön ödeme tutarý, mal veya hizmetin satýþ bedelinin %40'ýndan fazla olamaz. Kampanyalý satýþlarda malýn teslim ya da hizmetin ifa süresi Haklarýnýzý bilmiyorsanýz kapýdan alýþveriþlerden kaçýnýn!

9 on iki ayý aþamaz. Konut ve tatil amaçlý taþýnmaz mallar için bu süre otuz aydýr. Tüketici, malýn mutat kullanýmý sebebiyle meydana gelen deðiþiklik ve bozulmalarýndan sorumlu deðildir. Tüketicinin ödemeye iliþkin tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malýn teslimi ya da hizmetin ifasý, ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde yapýlmak zorundadýr. Kapýdan satýþ sözleþmelerinin en az 16 punto ve koyu siyah harflerle yazýlmasý gerekmektedir ve satýcý, sözleþmenin bir nüshasýný tüketiciye vermekle yükümlüdür. Ýnternet üzerinden alýþveriþlerde malý beðenmesseniz 1 hafta içerisinde iade hakkýnýz olduðunu unutmayýn. Kapýdan satýþlar Kapýdan satýþ; iþyeri, fuar, panayýr gibi satýþ mekânlarý dýþýnda yapýlan satýþlardýr. Bu tür satýþlarda; tüketici, teslim aldýðý tarihten itibaren yedi gün içinde malý kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altýna girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satýmýnda ise bu süre, sözleþmenin imzalandýðý tarihten itibaren baþlar. Bu süre dolmadan satýcý veya saðlayýcý, kapýdan satýþ iþlemine konu mal veya hizmet karþýlýðýnda tüketiciden herhangi bir isim altýnda ödeme yapmasýný veya borç altýna sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satýcý, cayma bildirimi kendisine ulaþtýðý andan itibaren yirmi gün içerisinde malý geri almakla yükümlüdür. Mesafeli sözleþmeler Mesafeli sözleþmeler; yazýlý, görsel, elektronik ortamda, telefonda veya diðer iletiþim araçlarý kullanýlarak ve tüketicilerle karþý karþýya gelinmeksizin yapýlan ve malýn veya hizmetin tüketiciye anýnda veya sonradan teslimi veya ifasý kararlaþtýrýlan sözleþmelerdir. Elektronik ortamda yapýlan sözleþmelerde teyit iþlemi, yine elektronik ortamda yapýlýr. Satýcý ve saðlayýcý, tüketicinin sipariþi kendisine ulaþtýðý andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazýlý olarak bildirilmek koþuluyla en fazla on gün uzatýlabilir. Satýcý veya saðlayýcý elektronik ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddi mallarýn veya sunulan hizmetlerin teslimatýnýn ayýpsýz olarak yapýldýðýný ispatla yükümlüdür. Ödeme yapmasýnýn veya borç altýna sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceðine iliþkin hükümler dýþýnda kapýdan Akdi faize aldanma! Akdi faiz 0,38 iken, cebinizden çýkacak toplam faiz oraný1,83 seviyesine ulaþabilmektedir.

10 satýþlara iliþkin hükümler mesafeli sözleþmelere de uygulanýr. Tüketici kredilerindeki kefalet, Borçlar Kanunu'nda yer alan adi kefalet hükümleridir. Satýcý veya saðlayýcý cayma bildiriminin kendisine ulaþtýðý tarihten itibaren; 10 gün içinde almýþ olduðu bedeli, kýymetli evraký ve tüketiciyi bu hukuki iþlemden dolayý borç altýna sokan her türlü belgeyi iade etmek ve 20 gün içerisinde de malý geri almakla yükümlüdür. Tüketicinin, kredi verene borçlandýðý toplam miktarý veya bir ya da birden çok taksiti ödemesi durumunda kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. Erken ödeme nedeni ile ayrýca ücret almasý yasaktýr. Borcunuzu kredi kartý ile deðil tüketici kredisi ile kapatýn. Tüketici kredisi Tüketici kredisi, tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacýyla kredi verenden nakit olarak aldýðý kredidir. Tüketici kredisi sözleþmesinin yazýlý olarak yapýlmasý ve bu sözleþmenin bir nüshasýnýn tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasýnda akdedilen sözleþmede öngörülen kredi þartlarý, sözleþme süresi içerisinde tüketici aleyhine deðiþtirilemez. Kredi verenin, tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksiti ödemede temerrüde düþmesi halinde en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarýsýnda bulunmasý gerekir. Tüketici kredisinin teminatý olarak þahsi teminat verildiði hallerde, kredi veren, asýl borçluya baþvurmadan, kefilden borcun ifasýný isteyemez. Kredi veren, tüketici kredisini, baðlý kredi niteliðinde veriyorsa (belirli bir marka mal/hizmet satýn alýnmasý þartýyla verilen kredi) malýn veya hizmetin hiç ya da zamanýnda teslim veya ifa edilmemesi halinde, satýcý veya saðlayýcý ile birlikte müteselsilen sorumlu olur. Kredi verenin ödemeleri bir kýymetli evraka baðlamasý ya da krediyi kýymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altýna almasý yasaktýr. Kredi verenler tarafýndan; tüketici kredisi veya konut kredisi kullanmak isteyen tüketicilere hayat sigortasý yapýlmaktadýr. Tüketici, istemiyorsa hayat sigortasý yaptýrmak zorunda deðildir. Kredi veren, kredi vermekten kaçýnýrsa hayat sigortasýný kredi süresinin tamamýný kapsayacak süre için deðil, sadece 1 yýllýk yaptýrýlmasý tavsiye olunur. Kredi veren1 yýl sonunda, kredinin geri kalan süresi için hayat sigortasý yaptýrmaya zorlayamaz Tüketici, bankadan zengin deðildir. Daha fazla faiz ödemekten kaçýnýn!

11 Uygulamada kredi veren otomatik olarak hayat sigortasýný yenilediðini belirterek ücretini hesaptan almaktadýr. Söz konusu kesintinin iadesi için önce kredi verene itiraz edilmelidir. Olumlu cevap alýnamamasý durumunda Tüketici Sorunlarý Hakem Heyeti'ne müracaat ederek ücretin iadesi saðlanabilir. Asýl borçluya baþvurulup borcun tahsili için tüm yollar denenmeden kefilden borcun ifasý istenemez. Kredi kartý sözleþmelerinin, 12 punto ve koyu siyah harflerle düzenlenmesi zorunludur. Yýllýk ücret ile ilgili kýsým, karþýlýklý olarak müzakere edilip belirlenmediði sürece yýllýk ücret alýnamaz. Sözleþmede yer almayan yýllýk ücreti ödemeyin. Kredi kartlarý Kredi veren tarafýndan tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, ödeme planý hükmündedir. Dönemsel hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarýnýn vadesinde ödenmemesi halinde tüketici, gecikme faizi ödemek zorundadýr. Kredi veren faiz artýrýmýný otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadýr. Kredi veren tarafýndan arttýrýlan faiz oraný geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici bildirim tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya son verdiði takdirde faiz artýþýndan etkilenmez. Mal veya hizmetin kredi kartý ile satýn alýndýðý durumlarda, komisyon veya benzeri bir isim altýnda ilave ödeme istenemez. Kredi kartý kullanýmlarýndaki kefalet, Borçlar Kanunu'nda belirtilen adi kefalet hükümlerine tabidir. Konut kredileri Konut finansmaný kuruluþlarý tüketicilere sözleþme öncesinde kredi sözleþmesinin koþullarýný içeren "Sözleþme Öncesi Bilgi Formu" vermek zorundadýr. Tüketici teklifi kabul edip etmemekte serbesttir. Sözleþme Öncesi Bilgi Formu'nun tüketiciye verilmesini takip eden bir iþ günü geçmeden imzalanan sözleþme geçersizdir. Konut finansmaný sözleþmelerinin yazýlý olarak yapýlmasý ve bu sözleþmenin bir nüshasýnýn tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasýnda akdedilen sözleþmede öngörülen þartlar, sözleþme süresi içerisinde tüketici aleyhine deðiþtirilemez. Konut finansmaný kuruluþu, tüketicinin temerrüde düþmesi halinde temerrüt tarihinden itibaren beþ iþ günü içerisinde iadeli taahhütlü posta yoluyla bildirimde bulunmakla yükümlüdür. Tüketicinin birbirini izleyen en az iki ödemede temerrüde düþmesi halinde ise en az bir ay süre vererek muacceliyet uyarýsýnda bulunulmasý gerekir Dövizle kredi kullanmayýn!

12 Olmaz demeyin! Etiket ile kasa fiyatý Kullanýlan finansmanýn teminatý olarak þahsi teminat verildiði hallerde, konut finansmaný kuruluþu asýl borçluya ve diðer teminatlara baþvurmadan, kefilden borcun ifasýný isteyemez. Konut finansmanýndan kaynaklanan iþlemlerde kredi veren konut finansmaný kuruluþu, krediyi belirli bir konutun satýn alýnmasý ya da belirli bir satýcý ile yapýlacak satýþ sözleþmesi þartý ile vermesi durumunda, konutun hiç ya da zamanýnda teslim edilmemesi halinde kredi veren satýcý ile birlikte, tüketiciye karþý, kullandýrýlan kredi miktarý kadar müteselsilen sorumlu olur. Tüketici, konut finansmaný kuruluþuna borçlandýðý toplam miktarý önceden ödeyebileceði gibi ayný zamanda bir ya da birden çok ödemeyi vadesinden önce yapabilir. Her iki durumda da konut finansmaný kuruluþu, vadesinden önce ödenen taksitler için gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür. Faiz oranýnýn sabit olarak belirlenmesi halinde, bir ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapýlmasý durumunda tüketiciden erken ödenen tutarýn %2'sini geçmemek üzere erken ödeme ücreti talep edilebilir. Oranlarýn deðiþken olarak belirlenmesi halinde ise tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilemez. arasýnda fark oluyor. Fiþinizi kontrol edin. Konut finansmaný kuruluþunun ödemeleri bir kýymetli evraka baðlamasý ya da kýymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altýna almasý yasaktýr. Sözleþmede belirtilmek suretiyle faiz oraný sabit, deðiþken veya ayný kredi için her iki yöntem esas alýnmak suretiyle belirlenebilir. Oranýn sabit olarak belirlenmesi halinde sözleþmede baþlangýçta belirlenen oran her iki tarafýn ortak rýzasý dýþýnda deðiþtirilemez. Oranýn deðiþken olarak belirlenmesi halinde ise referans faizler ve endeksler Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasý tarafýndan belirlenir. Fiyat etiketi Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatý arasýnda fark olmasý durumunda, tüketici lehine olan fiyat üzerinden satýþ yapýlýr. Garanti belgesi Ýmalatçý veya ithalatçýlar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi mallarý için Bakanlýkça onaylý garanti belgesi düzenlemek zorundadýr. Mala iliþkin faturanýn tarih ve sayýsýný içeren garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluðu satýcý, bayi veya acenteye aittir. Garanti süresi malýn teslim tarihinden itibaren baþlar ve asgari iki yýldýr. Ancak, özelliði nedeniyle Reklamlarýn saniyeler içerisinde mal/hizmet hakkýnda ayrýntýlý bilgi vermeyeceðini unutmayýn. Karar vermeden önce araþtýrýn.

13 bazý mallarýn garanti þartlarý, Bakanlýkça baþka bir ölçü birimi ile belirlenebilir. ilanlarý incelemek ve inceleme sonucuna göre, üç aya kadar tedbiren durdurma, ayný yöntemle düzeltme ve para cezasý verme hususlarýnda Reklam Kurulu görevlidir. Malýn yanýnda garanti belgesi ve tanýtma, kullanma kýlavuzunu mutlaka isteyin. Fatura, garanti belgesi yerine geçmez. Tanýtma ve kullanma kýlavuzu Yurt içinde üretilen veya ithal edilen sanayi mallarýnýn; tanýtým, kullaným, bakým ve basit onarýmýna iliþkin Türkçe kýlavuzla ve gerektiðinde uluslararasý sembol ve iþaretleri kapsayan etiketle satýlmasý zorunludur. Satýþ sonrasý hizmetler Ýmalatçý veya ithalatçýlar; sattýklarý, ürettikleri veya ithal ettikleri sanayi mallarý için o malýn Bakanlýkça tespit ve ilan edilen kullaným ömrü süresince, yeterli teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak suretiyle bakým ve onarým hizmetlerini sunmak zorundadýr. Ýthalatçýnýn ticari faaliyetinin herhangi bir þekilde sona ermesi halinde, kullaným ömrü süresince bakým ve onarým hizmetlerini, o malýn yeni ithalatçýsý sunmak zorundadýr. Garanti belgesiyle satýlmak zorunda olan bir sanayi malýnýn garanti süresi sonrasýnda arýzalanmasý durumunda, o malýn Bakanlýkça belirlenen azami tamir süresi içerisinde onarýmý zorunludur. Azami tamir süresi otomotiv için 30 iþ günü, diðer sanayi ürünleri için 20 iþ günüdür. Reklam Kurulu Ticari reklam ve ilanlarda uyulmasý gereken ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari reklam ve Cezalar birlikte veya ayrý ayrý verilebilir. Sadece durdurma cezasý verilebildiði gibi durdurma ve idari para cezasý birlikte verilebilmektedir. Reklam Kurulu kararlarý adresinde yayýmlanmaktadýr. Reklam Kurulu'na baþvurular herkese açýktýr. Reklam ve ilanlarla ilgili þikayetler yukarýda yer alan web adresi üzerinden online olarak yapýlabilmektedir. Zararlý ve tehlikeli mal ve hizmetler Tüketicinin kullanýmýna sunulan mal ve hizmetlerin kiþi beden ve ruh saðlýðý ile çevreye zararlý veya tehlikeli olmasý durumunda, bu mallarýn emniyetle kullanýlabilmesi için üzerine veya kullaným kýlavuzlarýna, bu durumla ilgili açýklayýcý bilgi ve uyarýlar, açýkça görülecek ve okunacak þekilde yazýlýr. Bunlarýn eksikliði halinde, þikayetlerinizi, adresinden online olarak Bakanlýða iletebilirsiniz. Ayrýca urunguvenligi.org adresi ziyaret edilmelidir. Tüketici Sorularý Hakem Heyetlerinin baðlayýcý karar verme parasal tutarlarý ,161, ,031, , , , , , , ,

14