I. SİSTEM TANIMI ve KAVRAMLARI 1. SİSTEM TANIMI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "I. SİSTEM TANIMI ve KAVRAMLARI 1. SİSTEM TANIMI"

Transkript

1 I. SİSTEM TANIMI ve KAVRAMLARI 1. SİSTEM TANIMI Karmaşık sorunların çözümünün yeni bir yaklaşımla ele alınması gereği ortaya çıkmıştır. Sistem kavramından hareketle bütünü incelemek yerine o bütünü oluşturan öğeleri incelemek düşüncesi daha ağır basmıştır. Bu sonunda kurumların yönetiminde sistem yaklaşımı önem kazanmıştır. Sistem yaklaşımını ele almadan önce sistemin tanımına bakmak gereklidir. Sistem, karmaşık veya bölünmez bir bütünü oluşturan parçaların veya elemanların birleşimi ya da toplamı olarak tanımlanabilir. Çevremizdeki birçok şey birer sistem olabilir. Bir ağaç, bir apartman, bir insan, bir kent, bir otomobil Geniş anlamlar içerebilen sistem kelimesinin tek bir tanımının elde edilmesi elbette güçtür. Birçok tanımı olan sistemin tanımları şöyle yapılabilir; o Sistem birbiriyle etkileşim halinde olan bileşenler kümesidir. o Sistem, öğelerin veya birleşenlerin ilişkilerinin bir amacı gerçekleştirmek için, organize edilmesidir. o Sistem, bir amaca yönelik olarak bir araya gelen ve aralarında düzenli ilişkiler bulunan öğelerin oluşturmuş oldukları bir bütündür. o Bir amacı gerçekleştirmek ve sonuca ulaşmak için, tasarlanan bağımlı ve/veya bağımsız birimlerin bir plana göre organize edilen ve bütünü oluşturan parçalarıdır. Bu tanımların üç önemli ortak noktası bulunmaktadır. Bu noktalar sırasıyla; sistemin amacının belirlenmesi, sistemin işlevlerinin belirlenmesi ve sistemin organize edilmesi olarak tanımlanır. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere, sistem çok geniş kapsamlı bir kavramdır. Başka bir deyişle, ortak bir amacı gerçekleştirmek için planlı ve çoğunlukla ayrı bölümlerin oluşturduğu karmaşık yanları ve sorunları olan bir bütündür. Bir sistem yazılım, mekanik, elektrik ve elektronik donanımı olabilir ve insanlar tarafından işletilebilir. Sistem bileşenleri sistemin diğer bileşenlerine bağımlıdır. Sistem bileşenlerinin özellikleri ve davranışı ayrılamaz derecede iç içe geçmiştir. Sistemin temel unsurları ise şöyledir: o Sistem öğelerden oluşmuştur. o Öğeler arasında ilişkiler vardır. o Sistem belli bir amaca yönelmiştir.

2 1. Öğe: Öğe en iyi bir biçimde örnekler ile anlatılabilir. Örneğin, öğe fiziksel nesneler olabilir. Bir otomobilin değişik parçaları birer öğedir. Yani pistonlar, krank mili, far, direksiyon vb. nesneler otomobil sisteminin birer öğesidir. Bunun yanında bir takım karşılıklı faaliyetler öğe olarak düşünülebilir. Örneğin, yönetim planlanma, örgütleme ve denetleme faaliyetleri birer öğedir. Düşünceler, kavramlar veya matematik semboller de felsefe sistemlerinin ve matematik denklemlerin öğeleri olarak görülebilirler. 2. İlişkiler: Sistemin öğeleri arasındaki her tür ve yöndeki akış ilişki olarak adlandırılır. Öğeler arasındaki bu ilişkiler değişik türden olabilir: mekansal ilişki, zamansal ilişki, neden-sonuç ilişkisi, enerjinin korumunu ilişkisi, mantıksal ilişki, matematiksel ilişki, yapısal ilişkiler, işlemsel ilişkiler, sırasal ilişkiler. 3. Amaç: İnsan yapısı olan her nesne belli bir gereksinimden doğmuştur. Temelde amaç bu gereksinimin karşılanmasıdır. Otomobil taşıma içindir, üretim hattı imalatı gerçekleştirir, okul sistemi gençleri eğitir. İnsan yapısı olmayan sistemlerin amaçlarının ayırt edilmesi ise güçtür. Eğer alt sistem, daha geniş, doğal sistemin iyi tanımlanmış bir parçası ise, bu alt sistemin amacı ana sistemin etkinliğini destekleyecek yöndedir. Örneğin insanın bir alt sistemi olan sindirim sisteminin amacı besini enerjiye dönüştürmektir. Böylece insanın yaşamını sürdürmesi amacı güçlendirilmektedir. Bir odadaki rastgele maddeler grubu belirli ilişkileriyle bir küme oluşturabilir. Fakat bütünlük, fonksiyonel ilişki ve faydalı bir amaç olmaksızın sistem olarak değerlendirilemez. Her sistemin bir amacı ve yerine getirmesi gereken bir işlevi vardır. Sistem öğelerinin de bu amacın gerçekleştirilmesine uyumlu olması gerekir. Sistemin öğeleri arasında bir uyumsuzluk olduğunda, bu durum bütünü etkiler. Örneğin; fabrikayı bir sistem ve fabrikada çalışanlar da onun bir öğesi olarak alınırsa, çalışanlardaki bir aksama fabrikanın üretimini olumsuz yönde etkileyecektir. Sistem farklı şekillerde teşekkül edebilir: Bölünmez veya karmaşık bir bütün oluşturan elemanlar veya parçalar topluluğu veya birleşimi (ör: taşıma sistemi); İlişkili üyeler kümesi veya topluluğu (ör: para sistemi); Belirli bir bilgi veya düşünce alanındaki gerçekler, ilkeler veya doktrinlerin sıralı ve kapsamlı topluluğu (ör: felsefe sistemi); Yöntemlerin veya prosedürlerin komplike ve koordineli planı (ör: organizasyon ve yönetim sistemi); Bir prosedürün özel veya düzenli yöntemi (ör: pazarlama, numaralama, ölçme vb.).

3 şeklinde. Üretim açısından ise sistem; belirli bir ihtiyacı veya amacı karşılama yeteneği sağlayan insanlar, ürünler ve süreçlerin bütünleşik bileşimi olarak tanımlanabilir. Her sistem, başka sistemlerden oluşan bir çevre içinde bulunmakta ve birçok alt sistemlerden oluşmaktadır. Belirli bir sistemde iki hiyerarşik seviye yer alıyorsa düşük seviyedeki alt sistem olarak adlandırılır. Örneğin, bir hava ulaşım sisteminde uçaklar, terminaller, yer destek ekipmanı ve kontroller alt sistemlerdir. Ekipman maddeleri, insanlar ve enformasyon ise bileşenlerdir. Açıkça sistem, alt sistem ve bileşen görüşleri görecelidir. Çünkü hiyerarşide bir seviyedeki bir sistem başka birinde bileşen olabilir. Alt sistemlerin birbirlerini etkilemesi sonucunda bir alt sistemin bir bölümündeki değişim, o alt sistem ile diğer alt sistemleri etkilemektedir. Sistemin en temel özelliklerinden biri de sistemin başarısı, alt sistemlerin başarısına dayanmaktadır Sistemin Temel Özellikleri Bir sistem genel olarak aşağıdaki temel özelliklere sahiptir: a. Sistem bir bütündür: Bir sisteme bağlı herhangi bir alt sistem de benzer biçimde birçok alt sistemlere ayrılır. Alt sistemler birbirlerine bağlı olarak değişmekte ve birbirlerini etkilemektedirler. Bu ilişkilerin sistemin bütünü üzerinde yaratacağı etkilerin belirlenmesi alt sistemler yardımıyla sağlanır. Söz konusu alt sistemlerin girdisi diğer bir alt sistemin çıktısını ve herhangi bir alt sistemin çıktısı ise diğer bir alt sistemin girdilerini oluşturabilir. b. Her sistem alt sistemlerden oluşur: Sistem içinde yer alan daha küçük sistemler alt sistemler olarak adlandırılır. Bir alt sistem, diğer bir alt sisteme doğrudan ve dolaylı bağlıdır. Alt sistemler kendi içinde bir bütünlük oluşturan ve kapsamı içinde oldukları sistemin amacı doğrultusunda çalışan sistemlerdir. Bir sistemi oluşturan her alt sistemin amaçlarının gerçekleştirilmesi, bütün olarak sistemin amaçlarının gerçekleştirilmesidir. Alt sistemler bağlı oldukları sistemin bütün özelliklerini içerirler. c. Her sistemin girdileri, işlemleri ve çıktıları vardır: Her sistemde var olan girdi, işlem ve çıktı unsurları o sistemin genel yapısını oluşturur (Şekil1).

4 Bilgi Çevre Enerji Girdi İşlem Çıktı Verimlilik Ekonomiklik Karlılık Şekil 1. Sistemin Genel Yapısı. 1.Sistemin girdileri: Bu girdiler üç grupta toplanabilir. Birinci grupta girdi, bilgidir. Bilgi sistemin temeli ve yüküdür. Sistemin yükleri örneğin; bir hastanedeki hastalar ve bir okuldaki öğrencilerdir. Dolayısıyla sistem bu temel üzerinde kurulur. İkinci grupta girdi, sistemin işlevini etkileyen çevresidir. Çevre, kontrol dışı etkilerden oluşur. Doğal bir sistemde yerçekimi buna bir örnektir. Bunun değiştirilmesi mümkün değildir. Ancak sistemlerin tasarımında bu etkilerin göz önüne alınması zorunludur. Aynı biçimde yasalar ve ekonominin genel durumu da sistemi etkileyen etkenlerdir. Bu durumda çevre; insanlar, kaynaklar, iklim, ekonomi, pazarlar, yasalar vb. öğeleri içermektedir. Üçüncü grup girdi; enerji, para, yönetim, insan gücü, arsa, araç-gereç vb. kapsamaktadır. 2. Sistemin işlem bölümü: İşlem bölümü sistemin en karmaşık unsurudur. İşlem bölümünün amacı, sistemin amacı ile eşdeğerlidir. Çeşitli girdileri önceden tanımlanmış bir çıktıya dönüştürme işlevini yapar. Sistemin başarısı, sistemin güvenilir olmasına bağlıdır. Sistemin güvenilir olması ise çıktıyı üretebilmesi anlamına gelir. Bu da sistemin geri besleme işlevinin iyi çalışmasına bağlıdır. 3. Sistemin çıktıları: Bir otomobil fabrikasında belirli bir zamanda üretilen otomobillerin istenilen sayısı ve kalitesidir. d. Her sistemin hedefi ve amaçları vardır: Eğer nereye gittiğinizi bilmiyorsanız oraya nasıl ulaşacağınız önemli değildir. Sistemin etkinliği ve verimliliği hakkında bir değerlendirme yapabilmek için sistemin amaçlarının iyi tanımlanmış ve ölçülebilir olması gerekmektedir. İyi tanımlanmış ve ölçülebilir amaçlar yok ise, sistemin değerlendirilmesi çok güç olur. e. Her sistemin yapısı farklıdır: Sistemin bütününü oluşturan alt sistemlerin ilişkilerine ve yapılarına bağlı olarak sistemin yapısı da farklılık gösterir. Öyleyse yapılarına göre sistemleri sınıflandırmak mümkündür: Açık ve kapalı sistemler, Canlı ve cansız sistemler, Doğal ve yapay sistemler,

5 1.2. SİSTEMLERİN SINIFLANDIRILMASI Sistemlerin birçok sınıflandırması mevcuttur. Doğal ve insan-yapımı sistemler, fiziksel ve kavramsal sistemler, statik ve dinamik sistemler, açık ve kapalı sistemler gibi. 1. Doğal Sistemler; doğal süreçlerle meydana gelen sistemlerdir. İnsan-yapımı sistemler ise insanlar tarafından müdahale edilmiş olan sistemlerdir. 2. Fiziksel sistemler; kendisini fiziksel biçimde ortaya koyan sistemlerdir. Kavramsal sistemler ise sembollerin bileşenlerin özelliklerini gösterdiği sistemlerdir. Planlar, fikirler, kavramlar ve hipotezler kavramsal sistemlere örnektir. 3. Statik sistem, faaliyetsiz yapıya sahiptir. Örneğin köprü statik sistemdir. Dinamik sistem, yapısal bileşenleri faaliyet ile birleştirir. Okul, bina, öğrenciler, öğretmenler, kitaplar ve ders müfredatını birleştiren bir örnektir. 4. Kapalı bir sistem, çevresi ile önemli derecede etkileşimde olmayan sistemdir. Açık sistem, sınırlarından enformasyon, enerji ve madde geçişine imkân veren sistemdir. Açık sistem çevresiyle etkileşim halindedir. Açık sistemler; çevresi olan ve çevresi ile ilişki içinde olan ve ondan etkilenebilen sistemlerdir. Kapalı sistemler ise; çevresi olmayan ve tamamen kendi içine kapanık sistemlerdir. Kapalı sistemlerde, dışarıyla hiçbir alış veriş yoktur. Örneğin; tüm canlı sistemler açık ve tüm cansız sistemler kapalı sistemlerdir. 2. SİSTEM YAKLAŞIMI Sistem yaklaşımı, olaylara, durumlara ve sorunlara sistem görüşü ile ve sistem düşüncesi ışığı altında yaklaşımı ifade etmektedir. Sistem yaklaşımı, bütünü görmek, farklı bakış açılarını yöneltmek ve aramada bir yöntem izlemek ilkeleri ışığında gerçekleştirilen bir yaklaşım olacaktır. Yaklaşım ön düşüncesi sorunları küçük parçalara bölmek ve tanımlanmış amaç doğrultusunda parçaları yeniden birleştirmektir. Sistem yaklaşımı, sistem ve alt sistemlerinin uyumlu, verimli bir biçimde çalışmalarını kapsar. Yani sistem yaklaşımı; davranış bilimleri, ekonomi, matematik ve istatistik vb. bir araya getiren, sorunu bir bütün olarak ele alan, hedefleri ve amaçları düzenleyen ve sonucu değerlendiren bir yaklaşımdır. Yönetime çözüm sağlamak amacını güder. Bu yaklaşımın özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: Sorunların belirlenmesi ve çözümünde bilimsel yöntemleri kullanır, Disiplinler arası bir yaklaşımdır ve belirli kuralları vardır, Sistem yaklaşımı kullanılarak nitelikli sonuçlar elde edilir,

6 Karar verme, deneyim ve sezgiden yararlanılarak yapılan bir süreçtir. Sistem yaklaşımı, bir sistemin analizi ve tasarımı aşamalarından oluşmaktadır Sistem Analizi ve Tasarımı Sistem analizi mevcut bir sistemin özelliklerinin araştırılması, tasarımı ise belirli bir işlevi gerçekleştirmek için sistem bileşenlerinin seçimi ve düzenlenmesidir. Sistem tasarımında iki temel yaklaşım vardır: Analiz yoluyla tasarım, Sentez yoluyla tasarım. Analiz yoluyla tasarım mevcut veya standart bir sistem konfigürasyonunun özelliklerinin değiştirilmesiyle gerçekleştirilir. Sentez yoluyla tasarım ise doğrudan doğruya sistemin ayrıntılı özelliklerinden, sistemin biçiminin tanımlanmasıyla gerçekleşir Sistem Analizi Süreci Sistem analizi süreci şu aşamalardan oluşmaktadır: 1. Durumun Tanımı: Sistem yaklaşımındaki ilk adım incelenmesi istenen durumun tanımlanmasıdır. Bu aşamada ilk yapılacak iş Tespit tir Yani, Sorun var mı?, Geliştirilecek durum var mı?, Geliştirilebilir mi ve geliştirilmeli mi? sorularının yanıtlarını almaktır. İkinci adım ise Teşhis dir. Yani sorunu ve/veya geliştirilecek durumu oluşturan Neden lerin tanımlanmasıdır. Yani, Sorun neden çıktı?, Neden geliştirilecek durum var? sorularının yanıtlarını almaktır. Nedenlerin belirlenmesi bize kullanıcının gereksinimlerinin neler olduğunun da tanımlanmasını sağlayacaktır. Bu gereksinimlerin değerlendirilmesi ve önceliklendirilmesi yine bu aşamada ele alınacak olan bir diğer noktadır. Önceliklendirme sonucunda ortaya konan gereksinimlerin bir sistem projesi projesi haline dönüştürülmesi ile durumun tanımlanması süreci son bulacaktır. Sistem projesinin çalışma amacı tanımlanmış olan gereksinimlerin karşılanması olacaktır. Durum tanımı aşamasındaki incelemelerde değişik teknik ve modellerden yararlanılabilir. Bunların bazılarını şu şekilde belirtebiliriz: Beyin fırtınası (veya diğer yaratıcılık teknikleri), Veri analizi (ilişki analizi, histogram analizi), Neden sonuç analizi (balık kılçığı diyagramı), Pareto analizi. 2. Sistem Tanımı: Bu analiz etme sürecidir. Bu aşamada, sistem en önemli alt sistemlerine ve bu alt sistemler arasındaki etkileşimlere parçalanır. Bu etkileşimler akış-blok diyagramları ile gösterilirler.

7 Sistem mühendisinin daha sonraki çabası sentezdir. Yani tekil alt sistemlerin, bütün bir amaç doğrultusunda birlikte çalışacak şekilde tasarımlanmalarıdır. Sistemin tanımlanması sürecinde göz önüne alınması gereken kavram ve öğeler şunlardır: Sistemin Amacı Temel Faaliyetler/süreçler Girdiler Çıktılar Alt sistemler İlişkiler Kısıtlar Varsayımlar Değişkenler Parametreler Tüm bu kavramların belirlenmesinde ve ön görülmesindeki temel tercih kriteri çalışma amacıdır. 3. Sistemin Çevresinin Tanımı: Çevre, sistemin içinde yer aldığı ortamdır. Sistem yaklaşımı sistemin çevresi ile bir bütünlük içinde incelenmesini ön görür. Sistemin dışında yer alan tüm öğeler, mutlak anlamda, çevreyi oluştururlar. Sistemin içinde bulunduğu çevredeki rolünü çok açık bir şekilde gösterebilmesi için ayrı bir akış blok diyagramı kurulmalıdır. Sistem çevresinin tanımlanmasında yer verilecek olan kavram ve tanımlar şöyledir: Çevrenin amacı Temel Faaliyetler/süreçler Temel alt sistemler Alt uç sistemler Üst uç sistemler Kısıtlar Varsayımlar Temel Değişkenler Sistem ile ilişkiler etkileşimler Alt sistemler arası ilişkiler 4. Sistem Çevresinin Hedefleri: Öncelikle sistem çevresinin hedefleri incelenir. Çok basit bir örnek alırsak, tekil bir kimya fabrikasının hedefleri, işletmenin tüm üretim planına uygun olmalıdır. 5. Sistemin Hedefleri: Sistem hedefleri daha önce tanımlanmış olan alt sistemler, süreçler ve değişkenlerle ilintili olacaktır. Hedef belirlemesinin ilk adımı alt sistemlerdeki temel süreçlerin

8 tanımlanmasıdır. Sistem incelemesinin başlangıcında muhtemel tüm hedeflerin bir listesini yapmak ve bunları beklenen önemlerine göre sıralamak gerekecektir. Çelişen hedeflere ise ağırlıklar verilerek önem sırası oluşturulabilir. Hedefler bir kez, kararlaştırıldıktan sonra, bir sonraki adım mümkün olduğunca açık bir şekilde, sistemin hedeflerine ulaşmadaki etkinliği ölçecek olan ölçütü tanımlamaktır. Hedef ne kadar açık olursa, nicel ölçütleri kurmak o kadar kolay olacaktır. Bunun tersine, eğer hedefler net değil ise, performansın bazı ölçütleri subjektif olacaktır. Hedef tasarımı da bir süreçtir. Bu süreç, alt sistem, ölçüt ve hedef belirleme şeklinde düzenlenebilir. 6. Bilgi ve Veri Toplama: Bilgiler ile sistemin gelecekteki modelleri kurulacaktır. Veriler, yalnızca, işlemlere ilişkin bilgiyi toplamak için değil, aynı zamanda, gelecekte sistemin içinde yer alacağı çevrenin tahmin edilmesi için gerekli olacaktır Sistem Tasarımı Süreci Sistem tasarımı süreci, belirlenebilir bir aşamalar serisi olarak düşünülebilir. Bu aşamalar, birbirinden keskin bir şekilde ayrılmamış ve doğrusal biçimde sıralanmamıştır. Ancak bu aşamalar faaliyetin kesin bir gelişimini göstermektedirler. Sistem tasarımı süreci şöyledir: 1. Ön sistem optimizasyonu; Alternatifler arasındaki göreli avantajlar ve dezavantajları belirle, İşlevsel gerekleri göz önünde bulundurarak, alternatif konfigürasyonları (yapılandırmaları), değerlendir. 2. Ön sistem tasarımı; Ön sistem konfigürasyonunu (yapılandırmaları) ve seçilen bileşenlerin düzenlenmesini belirle, Ayrıntılı sistem özelliklerini geliştir. 3. Ayrıntılı sistem tasarımı; İşlevsel sistemin ayrıntılı tasarımını yap, Tüm tasarım bilgilerini resmi olarak belgelendir, Tasarımı ayrıntılı bir biçimde gözden geçir. 4. Sistem prototipi; Sistem prototipini geliştir/inşa et, Prototipi test et ve değerlendir, Sistem analizi yap ve test verilerini kullanarak sistemi değerlendir, İhtiyaç duyulan değişiklikleri belirle.

9 5. Sistem edinimi (satın alınan kısımlar için); Teklifler için şartname geliştir, Verilen teklifleri uygun kriterlere göre değerlendir, Tedarikçiyi (leri) seç, Sistem bileşenlerinin teslim çizelgesinin müzakere et. 6. Sistem kurulumu; Sistem kurulumu için ayrıntılı bir ana plan geliştir, Örgütü değişime hazırla, Eğitim ve iş eğitimi gerçekleştir. 7. Sistemin işlemesi ve bakımı; 8. Sistemin güncellenmesi, geliştirilmesi. Bu süreçte bazı aşamalar gerçekleştirildikten sonra tekrar daha önceki bir aşamaya dönmek gerekebilir. 3. SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ Sistem mühendisliği; bir sistemin içermesi gereken elemanları ve sistemin yerine getirmesi gereken temel görevleri tanımlayan mühendislik disiplinidir. Literatürde birçok tanımı bulunan ve farklı insanlara farklı şeyler ifade eden Sistem Mühendisliği Encarta Ansiklopedisine şöyle tanımlanmıştır: Sistem Mühendisliği, bilimsel yöntemi ve mühendislik projesinin bütün boyutlarının incelenmesinin önemini vurgulayan bir mühendislik yaklaşımıdır. Sistem mühendisliği ayrıca şöyle tanımlanabilir: Müşteri ihtiyaçlarını tatmin edecek sistem, insan, ürün ve süreç çözümlerinin bütünleşik ve yaşamdöngüsü dengeli kümesini geliştirmek ve doğrulamak için tüm teknik çabayı kapsayan disiplinler arası bir yaklaşımdır. Sistem mühendisliği şunları kapsar: a. Sistem ürünleri ve süreçlerinin geliştirilmesi, imalatı, doğrulanması, yayılımı, işletilmesi, desteklenmesi, yok edilmesi ve son kullanıcı eğitimiyle ilgili teknik çalışmalar. b. Sistem yapılandırmasının tanımı ve yönetimi, c. Sistem tanımının ayrıntılı iş yapılarına dönüştürülmesi, d. Yönetim karar desteği için enformasyonun geliştirilmesi.

10 Müşteri beklentilerini tatmin eden ve umumi kabul edilebilirliği karşılayan yaşam-döngüsü dengeli sistem çözümünü türetmek, geliştirmek ve doğrulamak için disiplinlerarası işbirliği ile oluşturulan bir yaklaşımdır. Sistem Mühendisliği; yaşam döngüsü sürecinin tamamını kontrol eden, müşteri gereksinimlerini yüksek kalite ve güvenilirlik ile etkin maliyet ile karşılayacak şekilde sistemi tanımlayan, geliştiren ve yayılımını sağlayan bir yönetim teknolojisidir. Özet olarak, Sistem Mühendisliği, müşteri ihtiyaçlarını karşılayan bütünleşik, yaşam-döngüsü dengeli sistem çözümleri kümesini geliştiren ve doğrulayan disiplinlerarası mühendislik yönetimi sürecidir. Sistem Mühendisliği süreci şu temel faaliyetlerden oluşur (Şekil 1): İhtiyaçları ve gereksinimleri sistem ürün ve süreç tanımlarına dönüştürme, Karar verme için bilgi üretimi, Geliştirmenin sonraki aşaması için girdi sağlamaktır. S Ü R E Ç G İ R D İ S İ İhtiyaç Analizi İhtiyaçlar Döngüsü Fonksiyonel Analiz ve Atama Sistem Analizi ve Kontrolü (Denge) Tasarım Döngüsü Tasarım Sentezi Doğrulama SÜREÇ ÇIKTISI

11 Şekil 1. Sistem Mühendisliği Süreci. Yazılım mühendisliği bakış açısından Sistem Mühendisliği süreci Şekil 2 de gösterildiği şekildedir. İhtiyaç Tanımı Sistemin İptal Edilmesi Sistem Tasarımı Sistem Evrimi Alt sistem Geliştirme Sistem Kurulumu Sistem Bütünleşmesi Şekil 2. Sistem mühendisliği süreci. Sistem mühendisliği özel çalışma alanları olan başarılı bir mühendislik alanıdır. Daha önceleri göz önünde bulundurulmayan ve sistem mühendisliği ile ele alınan unsurlar şunlardır: 1. Sistemi bir bütün olarak gören ve yukarıdan-aşağıya bir yaklaşımdır. Geçmişteki mühendislik faaliyetleri çeşitli sistem bileşenlerinin tasarımı çabalarını içeriyor olsa da gerekli olan bütüncül bir bakış ile bu bileşenlerin verimli bir şekilde nasıl biraraya getirileceği konusu genellikle gözden kaçmaktadır. Sistem mühendisliği ile bu bütüncül bakış açısı uygulanmaktadır. 2. Sistem yaşam döngüsü odaklıdır. Sistem yaşam döngüsü; sistem tasarımı ve geliştirmesi, üretim ve/veya kurulum, dağıtım, işletme, bakım ve destek, aşamalı bırakma ve imha gibi aşamalardan oluşmaktadır. Daha önce öncelikli olarak vurgu tasarım ve sistem edinimi faaliyetlerine yapılmaktaydı. Üretim, işletim, bakım, destek ve imha aşamaları ve bunların birbiri üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulmamaktaydı. 3. Daha başarılı ve bütüncül çabalara ihtiyaç duyulmaktadır. Sistem ihtiyaçlarının başlangıç tanımı, bu ihtiyaçların özel tasarım kriterleri ile ilişkilendirilmesi ve tasarım sürecinde verilen kararların bu tanım ve kriterlere uygun alınması gereklidir. 4. Disiplinler arası ve takım çalışmasını destekleyen bir yaklaşımdır. Birçok rolü bulunan Sistem Mühendisi nin sorumlulukları şunlardır: Sistem yaşam döngüsünün bütün aşamalarının girdileri, faaliyetleri, ürünleri, süreçleri ve muhtemelen bunları destekleyen araçları tanımlar.

12 Sistem Mühendisi girdilerin sağlanmasından, faaliyetleri yönetilmesinden, ürünlerin üretilmesinden, süreçlerin izlenmesinden ve yaşam döngüsü aşamasının çıktısının üretimi için araçların kullanılmasından sorumlu olabilir. Maliyet, zaman, performans ve riski dengeleyen sistem tasarımı çözümünü geliştirir. Karar verme süreci için gerekli teknik bilginin geliştirilmesini ve takibini sağlamak. Teknik çözümlerin müşteri gereksinimlerini karşılamasını sağlamak. Ekonomik olarak üretilebilen ve yaşam döngüsü boyunca desteklenebilen bir sistem geliştirmek. Açık sistem yaklaşımını kullanarak sistem ve alt sistemlerin dışsal ve içsel arayüz uyumunu geliştirmek ve izlemektir. Şekil 3 ile Sistem mühendisliğinin uygulama alanları özet olarak gösterilmiştir. Bu uygulama alanları genel olarak şöyledir: 1. Büyük-ölçekli sistemler; uzay-temelli sistemler, kentsel taşıma sistemi, hidroelektrik güç üretim sistemi gibi. 2. Küçük-ölçekli sistemler; yerel haberleşme sistemi, bilgisayar sistemi, hidrolik veya mekanik fren sistemi gibi. 3. İmalat veya üretim sistemleri; girdi-çıktı ilişkileri, süreçler, işlemciler, kontrol yazılımı, tesisler ve insanlardan oluşur. 4. Büyük miktarda yeni tasarım ve geliştirme çabası gerektiren sistemler (ör: ileri teknolojilerin başlaması.) 5. Ulusal ve uluslararası seviyede tasarım ve geliştirme süreçleri. 6. Askeri, sivil, ticari veya özel sektörlerde ayrı ayrı veya birlikte kullanılmak üzere tasarlanan ve geliştirilen sistemler.

13 Uzay (havacılık) sistemleri Hidroelektrik (güç) sistemleri Bilgi İşleme sistemleri Kentsel (sivil) Sistemler Haberleşme sistemleri Sistem Mühendisliği Uygulamaları Elektronik sistemler Ulaşım sistemleri Sağlık sistemleri Diğer sistemler Üretim (imalat) sistemleri Şekil 3. Sistem mühendisliği için uygulama alanları. Sistem Mühendisliği uygulamaları ile elde edilen temel faydalar şunlardır: 1. Maliyetlerde azalma; bütünleşme, test ve değerlendirme çalışmalarındaki ihtiyaçların azalmasıyla maliyetlerde de düşüş sağlanmıştır. 2. Sistem elde ediniminin süresinin azalması; yaşam döngüsünün ilk aşamalarında alternatiflerin değerlendirilmesi ile sistem kurulumunun hızlanması sağlanabilir. 3. Tasarım kararlarıyla ilgili risklerin doğru şekilde tespit edilmesi ve bu risklerin en küçüklenmesinin sağlanması. 4. SİSTEM MODELLERİ Her model kurma çabası, bir soyutlama çabasıdır. Model, bizim düşünce sürecimizin dışında var olan gerçek olayın soyut bir gösterimi, temsilidir. Böyle modeller, portresini çizmeye çalıştıkları sistemlerden ve düşünce dünyasındaki şekillerden bağımsız olarak durumunun daha çok anlaşılabilir bir resmini yaratan soyutlama sürecinin bir ara aşamasıdır. Model kurmanın amacı, olayın tüm yönlerini ve çizgilerini belirlemek değil, karmaşık sistemlerdeki önemli öğelerin ve belirleyici ilişkilerin ortaya koyulmasıdır. Tüm bu özellikleriyle modeller, çok değişik ve önemli işlevlerini yerine getirebilecek olan önemli araçlardır. Sistem modellerinin soyutlama derecelerine bağlı olarak sınıflandırması şöyledir: Sözlü modeller:

14 Model kurulmasındaki yaklaşımlar içinde en eski ve en genel olanı sözcüklerin kullanılmasıdır. Yazılı veya sözlü, her tür düşüncenin açıklanmasında en uygun araç, sözcüklerdir. Sözlü modellerin avantajları düşük maliyetler, kolay kurulma ve açık bir anlaşılabilirlik olarak sıralanabilir. Sözlü modellerin başlıca güçlüğü ise sözcüklerin kullanılması, gelmektedir. Her bir sözcük bir yanlış anlamanın kaynağını oluşturabilir. Şematik modeller: Sistemlerin şekiller ile gösterilmesi, sözlü modellerin yapısı içinde var olan haberleşme güçlüklerinin birçoğunu önler. Şematik modeller, düşünce transferindeki ve algılama sürecindeki etkinliği büyük ölçüde yükseltirler. Şematik modellerin en sık kullanımı, karmaşık sistemlerin özel bir biçimde tanımlanmasıdır. Tipik olarak, şematik modeller sistem elemanlarını ve bunların özelliklerinin ve aralarındaki ilişkilerin çizgilerle ve şemalarla sergilenmesidir. Şematik modelleri başlıca üç bölüm altında toplanabilir: 1. Belli bir zaman noktasında, öğeler kümesi ve bunların ilişkilerini sergileyen Statik şematik modeller. 2. Sistem öğeleri arasındaki tanım akışını gösteren Akış şematik modelleri. 3. Dönüşüm sürecini sergileyen Dinamik şematik modeller.

SiSTEM ANALiZi ve TASARIMI

SiSTEM ANALiZi ve TASARIMI SiSTEM ANALiZi ve TASARIMI BIL3403 Öğ. Gör. ASLI BiROL abirol@kavram.edu.tr 01.10.2012 Dersin Amacı Bu ders ile öğrenci; edindiği mesleki bilgi birikimini kullanarak sektörde uygulanabilir bir projeyi

Detaylı

SİSTEM ANALİZİ ve TASARIMI. ÖN İNCELEME ve FİZİBİLİTE

SİSTEM ANALİZİ ve TASARIMI. ÖN İNCELEME ve FİZİBİLİTE SİSTEM ANALİZİ ve TASARIMI ÖN İNCELEME ve FİZİBİLİTE Sistem Tasarım ve Analiz Aşamaları Ön İnceleme Fizibilite Sistem Analizi Sistem Tasarımı Sistem Gerçekleştirme Sistem Operasyon ve Destek ÖN İNCELEME

Detaylı

Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (The Systems Development Life Cycle) (SDLC)

Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (The Systems Development Life Cycle) (SDLC) Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (The Systems Development Life Cycle) (SDLC) Sistem analistlerinin ve kullanıcı faaliyetlerinin spesifik döngüsünün kullanılmasıyla En iyi geliştirilmiş sistemin oluşmasını

Detaylı

Sistem kavramı ile ilgili literatürde birçok tanım vardır. Bu tanımlara göre sistem; Aralarında karşılıklı ilişkiler olan elemanlar kümesidir.

Sistem kavramı ile ilgili literatürde birçok tanım vardır. Bu tanımlara göre sistem; Aralarında karşılıklı ilişkiler olan elemanlar kümesidir. 1 Sistem kavramı ile ilgili literatürde birçok tanım vardır. Bu tanımlara göre sistem; Aralarında karşılıklı ilişkiler olan elemanlar kümesidir. Birbirleri ile etkileşimli elemanların oluşturduğu topluluktur.

Detaylı

TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- TEDARİK

Detaylı

Yazılım Mühendisliği 1

Yazılım Mühendisliği 1 Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar

Detaylı

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I İŞLETME BİRİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR ÖRGÜT KAVRAMI: Örgüt bir grup insanın faaliyetlerini bilinçli bir şekilde, ortak

Detaylı

KALİTE SİSTEM YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ

KALİTE SİSTEM YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ FMEA-HATA TÜRLERİ VE ETKİ ANALİZİ Tanımlama Mevcut veya olası hataları ortaya koyan, bu hataların yaratabileceği etkileri göz önünde bulunduran ve etkilerine göre hataları önceliklendirerek oluşmalarının

Detaylı

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 10 TEMEL BILGI ALANı (PMI YAKLAŞıMı) Proje Entegrasyon Yönetimi Proje Kapsam Yönetimi Proje Zaman Yönetimi Proje Maliyet Yönetimi

Detaylı

BİLGİ SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

BİLGİ SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Bilgi sistemi kavramı genellikle işletmelere yönelik olarak kullanılmaktadır. Bu yönüyle bilgi sisteminin amacını; yöneticilere teslim edilen ekonomik kaynakların kullanımına

Detaylı

DENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME. 1. İşletmenin yapısal özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

DENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME. 1. İşletmenin yapısal özelliklerini şöyle sıralayabiliriz: DENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME 1 1. İşletmenin yapısal özelliklerini şöyle sıralayabiliriz: 3 İşletme bir ekonomik kuruluştur. 3 İşletme bağımsız bir kuruluştur. 3 İşletme sosyal bir kuruluştur. 3 İşletme

Detaylı

BLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı. Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK

BLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı. Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK BLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK Tasarım Evresi Analiz evresinde sorulan NE sorusuyla elde edilen bilgilerin NASIL yapılacağı, NASIL gerçekleştirileceğinin ortaya konulduğu

Detaylı

MODELLEME VE BENZETİM

MODELLEME VE BENZETİM MODELLEME VE BENZETİM Hazırlayan: Özlem AYDIN Not: Bu sunumda Yrd. Doç. Dr. Yılmaz YÜCEL in Modelleme ve Benzetim dersi notlarından faydalanılmıştır. DERSE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER Dersi veren: Özlem AYDIN

Detaylı

Proje Çevresi ve Bileşenleri

Proje Çevresi ve Bileşenleri Proje Çevresi ve Bileşenleri 1.3. Proje Çevresi Proje çevresi, proje performans ve başarısını önemli ölçüde etkiler. Proje takımı; sosyoekonomik, coğrafı, siyasi, yasal, teknolojik ve ekolojik gibi kuruluş

Detaylı

3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI

3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI 3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L PROJE BAŞLATMA BELGESININ OLUŞTURULMASı Proje başlatma belgesinin oluşturulması, projeyi resmi olarak onaylayan

Detaylı

İşletmenin temel özellikleri

İşletmenin temel özellikleri 5. Hafta İşletmenin Tanımı İşletme, üretim faktörlerini planlı ve sistematik bir biçimde bir araya getirerek mal ya da hizmet üretmek amacı güden üretim birimine denir. İşletmelerin temel özellikleri ve

Detaylı

İŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ

İŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. İŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

DEĞER MÜHENDİSLİĞİ. Veli KOÇAK Yazılım Mühendisi. Maltepe Üniversitesi - 2014

DEĞER MÜHENDİSLİĞİ. Veli KOÇAK Yazılım Mühendisi. Maltepe Üniversitesi - 2014 DEĞER MÜHENDİSLİĞİ Veli KOÇAK Yazılım Mühendisi Maltepe Üniversitesi - 2014 GİRİŞ Günümüzün rekabetçi koşullarında varlığını sürdürmek isteyen işletmeler, düşük maliyetli, yüksek kaliteli ve müşteri isteklerine

Detaylı

IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları

IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları Pamukkale Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları Dr. Hacer Güner Gören Esnek Üretim Sistemleri Esnek Üretim Sistemleri Bir esnek

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr

Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr Süreç Değerlendirme Nedir? Süreç: Girdileri çıktılara dönüştüren, ilişkili veya etkileşimli etkinlikler

Detaylı

Tedarik Zincirinde Satın Alma ve Örgütsel İlişkiler

Tedarik Zincirinde Satın Alma ve Örgütsel İlişkiler Tedarik Zincirinde Satın Alma ve Örgütsel İlişkiler Arş.Gör. Duran GÜLER Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Satın Alma ve Tedarik Satın Alma: Üretimde kullanılmak ya da yeniden satmak

Detaylı

MerSis. Bilgi Teknolojileri Bağımsız Denetim Hizmetleri

MerSis. Bilgi Teknolojileri Bağımsız Denetim Hizmetleri MerSis Bağımsız Denetim Hizmetleri risklerinizin farkında mısınız? bağımsız denetim hizmetlerimiz, kuruluşların Bilgi Teknolojileri ile ilgili risk düzeylerini yansıtan raporların sunulması amacıyla geliştirilmiştir.

Detaylı

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U)

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U)

Detaylı

ÜRETİM -YÖNETİM. Ürün nedir? Üretim ve Hizmet nedir? Sizin üretmeyi düşündüğünüz ürün/hizmet nedir?

ÜRETİM -YÖNETİM. Ürün nedir? Üretim ve Hizmet nedir? Sizin üretmeyi düşündüğünüz ürün/hizmet nedir? ÜRETİM -YÖNETİM Ürün nedir? Üretim ve Hizmet nedir? Sizin üretmeyi düşündüğünüz ürün/hizmet nedir? Üretim, insan ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla mal veya hizmetlerin meydana getirilmesi işlemine denir.

Detaylı

Öğretim planındaki AKTS Ulusal Kredi

Öğretim planındaki AKTS Ulusal Kredi Ders Kodu Teorik Uygulama Lab. Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği Ulusal Kredi Öğretim planındaki AKTS 481052000001303 3 0 0 3 5 Dersin Yürütülmesi Hakkında Bu ders gerçek dünya problemlerinin analiz

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM SPORDA STRATEJİK YÖNETİM 5.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ STRATEJİK PLANLAMA GELECEĞE BAKIŞ Kuruluşlar, bu aşamada, misyon ve vizyonlarını ifade edecek, temel değerlerini belirleyecek,

Detaylı

Eme Sistem simülasyonu. Giriş. Simulasyonun Kullanım Alanları (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş

Eme Sistem simülasyonu. Giriş. Simulasyonun Kullanım Alanları (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş Eme 3105 Giriş Sistem simülasyonu Gerçek Dünya Sureci Sistemin davranışıyla ilişkili varsayımlar seti Modelleme & Analiz Sistem Simülasyonuna Giriş Ders 1 Simülasyon, gerçek bir dünya sureci yada sistemindeki

Detaylı

YAZILIM KAVRAMINA BİR BAKIŞ. Gürcan Banger Elektrik Yük. Müh. ESOGÜ - 9 Nisan 2007

YAZILIM KAVRAMINA BİR BAKIŞ. Gürcan Banger Elektrik Yük. Müh. ESOGÜ - 9 Nisan 2007 YAZILIM KAVRAMINA BİR BAKIŞ Gürcan Banger Elektrik Yük. Müh. ESOGÜ - 9 Nisan 2007 YAZILIM ve DONANIM Bilgisayar kavramı, donanım ve yazılım olmak üzere iki ana bileşenden oluşuyor. Elektronik, mekanik

Detaylı

A)GENEL BİLGİLER I)TANIMLAR

A)GENEL BİLGİLER I)TANIMLAR A)GENEL BİLGİLER I)TANIMLAR Karmaşık Problem: Çözümü için derinlemesine mühendislik bilgisi, soyut düşünme, temel mühendislik ilkelerinin ve ilgili mühendislik disiplininin önde gelen konularında araştırmaya

Detaylı

Sistem nedir? Başlıca Fiziksel Sistemler: Bir matematiksel teori;

Sistem nedir? Başlıca Fiziksel Sistemler: Bir matematiksel teori; Sistem nedir? Birbirleriyle ilişkide olan elemanlar topluluğuna sistem denir. Yrd. Doç. Dr. Fatih KELEŞ Fiziksel sistemler, belirli bir görevi gerçekleştirmek üzere birbirlerine bağlanmış fiziksel eleman

Detaylı

4. ÜRÜN GELİSTİRME İŞLEMİ

4. ÜRÜN GELİSTİRME İŞLEMİ 4. ÜRÜN GELİSTİRME İŞLEMİ Genel Problem Çözme İşlemi Adım adım analiz / sentezi içerir Önerilen işlemsel adımlar: - Fonksiyon yapıları geliştirilir - Çözümler geliştirilir - Sıralı / esnek olarak uygulanır

Detaylı

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/37

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/37 KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/37 Risk kültürü (1/5) Etkin bir risk yönetimi için çok boyutlu düşünme kültürü geliştirilmeli, farklılıklar ve riskler fırsatlara dönüştürülmelidir.

Detaylı

EME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Simülasyon Ders 1 Simülasyon, Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan

EME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Simülasyon Ders 1 Simülasyon, Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan EME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Gerçek Dünya Sureci Sistemin davranışıyla ilişkili varsayımlar seti Modelleme & Analiz Ders 1 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Simülasyon, gerçek

Detaylı

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 10-11. Nesneye Yönelik Sistem Tasarımı Haftanın Amacı Bilişim sistemleri geliştirmede nesneye yönelik sistem tasarımı

Detaylı

Sistem Mühendisliği. Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez

Sistem Mühendisliği. Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez Sistem Mühendisliği Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez Organizasyon Teorileri 20. yüzyılın başından itibaren insan ilişkilerinin her alandaki giderek artan önemi, iki dünya savaşı ve 1960 ların sosyal devrimleri,

Detaylı

Sosyal Bilimler Enstitüsü. Beden Eğitimi ve Spor (Ph.D) 1. Yarı Yıl

Sosyal Bilimler Enstitüsü. Beden Eğitimi ve Spor (Ph.D) 1. Yarı Yıl Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor (Ph.D) 1. Yarı Yıl BES601 Spor Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri K:(3,0)3 ECTS:10 Spor alanında bilimsel araştırmaların dayanması gereken temelleri, araştırmaların

Detaylı

1.Yazılım Geliştirme Metotları 1

1.Yazılım Geliştirme Metotları 1 1.Yazılım Geliştirme Metotları 1 1.1 Klasik Çevrim(Waterfall) 1.2 V Modeli 1.3 Prototipleme/Örnekleme 1.4 Spiral Model 1.5 Evrimsel Geliştirme 1.6 Evrimsel Prototipleme 1.7 Artımlı Geliştirme 1.8 Araştırmaya

Detaylı

9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri

9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri 9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri 1 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü ve Modeller Herhangi bir yazılımın, üretim aşaması ve kullanım aşaması birlikte olmak üzere geçirdiği tüm aşamalar olarak tanımlanabilir.

Detaylı

Elektrik Mühendisliğine Giriş (EE 234) Ders Detayları

Elektrik Mühendisliğine Giriş (EE 234) Ders Detayları Elektrik Mühendisliğine Giriş (EE 234) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Kodu Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Elektrik Mühendisliğine Giriş EE 234 Her İkisi 2 2 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Kavramsal Tasarım - I

Kavramsal Tasarım - I Kavramsal Tasarım - I 25.12.2017 1 Kavramsal Tasarımlar Geliştirme ve Geçerli Kılma 6. Kavramsal Tasarım a. Fonksiyon yapısı b. Metodik kısmi çözümler geliştirme i. Etkileşimli yöntemler ii. Sezgisel (Heuristik)

Detaylı

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Ünite 1 Yrd. Doç. Dr. Polat TUNCER Pazarlama: Müşteri talep, istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmek için değişim yönetimini kolaylaştırmaya yönelik birtakım insan aktiviteleridir. Pazarlama: Tüketicileri

Detaylı

PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN

PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN İnsan kaynakları bir organizasyondaki tüm çalışanları ifade eder. Diğer bir deyişle organizasyondaki yöneticiler, danışmanlar,

Detaylı

Bölüm 6 - İşletme Performansı

Bölüm 6 - İşletme Performansı Bölüm 6 - İşletme Performansı Performans Kavramı Performans, genel anlamda amaçlı ve planlanmış bir etkinlik sonucunda elde edileni, nicel ya da nitel olarak belirleyen bir kavramdır. Performans Kavramı

Detaylı

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir.

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. BÖLÜM 1 1.1 PROJE NEDİR? WEB PROJESİ YÖNETİMİ Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. 1.2 PROJELERİN ORTAK UNSURLARI NELERDİR? Başlama

Detaylı

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir? T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI KİHBİ Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL MAYIS 2014 ANKARA 1- Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini sürekli

Detaylı

YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI

YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI Sistem yaklaşımı veya sistem analizi diye adlandırılan bu yaklaşım biyolog olan Ludwig Van Bertalanffy tarafından ortaya atılan ve modern yönetim teorisinin felsefe temelini

Detaylı

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR KONTROL SİSTEMLERİ GİRİŞ Son yıllarda kontrol sistemleri, insanlığın ve uygarlığın gelişme ve ilerlemesinde çok önemli rol oynayan bir bilim dalı

Detaylı

Sistem Analizi ve Tasarımı DERS2

Sistem Analizi ve Tasarımı DERS2 Sistem Analizi ve Tasarımı DERS2 Bilgi Sistemi Bir amacı yerine getirmek için birbirleri ile eş güdümlü olarak çalışan elemanlar ve alt elemanlardan oluşan ve bu amaç için (bilgi) toplayan, işleyen, saklayan

Detaylı

Örgütsel Yenilik Süreci

Örgütsel Yenilik Süreci Örgütsel Yenilik Süreci TEKNOLOJİ VE İNOVASYON YÖNETİMİ -Hafta 5 Örgütsel Yenilikçilik Süreci-Planlaması Dr. Hakan ÇERÇİOĞLU 1 2 1 Örgütsel Yeniliğin Özellikleri Örgütsel bağlamda yenilik, örgütü ve üyelerini

Detaylı

Kısaca. Müşteri İlişkileri Yönetimi. Nedir? İçerik. Elde tutma. Doğru müşteri 01.06.2011. Genel Tanıtım

Kısaca. Müşteri İlişkileri Yönetimi. Nedir? İçerik. Elde tutma. Doğru müşteri 01.06.2011. Genel Tanıtım Kısaca Müşteri İlişkileri Yönetimi Genel Tanıtım Başar Öztayşi Öğr. Gör. Dr. oztaysib@itu.edu.tr 1 MİY Genel Tanıtım 2 MİY Genel Tanıtım İçerik Müşteri İlişkileri Yönetimi Nedir? Neden? Tipleri Nelerdir?

Detaylı

YAPIM YÖNETİMİ - EKONOMİSİ 03. İşler veya eylemler olası olan zaman ve mekanının tamamını kullanacaktır.

YAPIM YÖNETİMİ - EKONOMİSİ 03. İşler veya eylemler olası olan zaman ve mekanının tamamını kullanacaktır. İNŞAAT PROJELERİNİN YÖNETİMİNDE FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI İnşaat projelerinin yönetimi ve kurallar Parkinson Kuralı İşler veya eylemler olası olan zaman ve mekanının tamamını kullanacaktır. Peter İlkesi Bireyler

Detaylı

Yaz.Müh.Ders Notları #6 1

Yaz.Müh.Ders Notları #6 1 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Prof.Dr. Oya Kalıpsız GİRİŞ 1 YAZILIM YETERLİLİK OLGUNLUK MODELİ Olgunluk Seviyeleri: Düzey 1. Başlangıç düzeyi: Yazılım gelişimi ile ilişkili süreçlerin tanımlanması için hiçbir sistematik

Detaylı

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI Mustafa DİLEK +90 532 263 4849 mdilekm@hotmail.com Kalite Yönetim Sistemi Kalite yönetim sistemi uygulamak kuruluşa aşağıdaki potansiyel faydaları

Detaylı

9/14/2016 EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Giriş. (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş. Hafta 1. Yrd.Doç.Dr.

9/14/2016 EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Giriş. (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş. Hafta 1. Yrd.Doç.Dr. EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Hafta 1 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Giriş Simülasyon, gerçek bir dünya süreci yada sistemindeki işlemlerin zamana bağlı değişimlerinin taklit edilmesidir.

Detaylı

MUHASEBEDE BİLGİ YÖNETİMİ (MUH208U)

MUHASEBEDE BİLGİ YÖNETİMİ (MUH208U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. MUHASEBEDE BİLGİ YÖNETİMİ (MUH208U)

Detaylı

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi Arş.Gör. Duran GÜLER Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik zinciri boyunca tedarik ve zinciri içinde müşteri tatmin düzeyini

Detaylı

Sistem Analizi ve Planlama

Sistem Analizi ve Planlama Sistem Analizi ve Planlama A. Can ARICI 1206060014 İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fak. İşletme Bölümü Yönetim Bilişim Sistemleri Dersi Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Murat ERDAL 1 Sunum Planı Genel Kavramlar

Detaylı

14. HAFTA YÖNETİMİN FONKSİYONLARI DENETİM. SKY108 Yönetim Bilimi-Yasemin AKBULUT

14. HAFTA YÖNETİMİN FONKSİYONLARI DENETİM. SKY108 Yönetim Bilimi-Yasemin AKBULUT 14. HAFTA YÖNETİMİN FONKSİYONLARI DENETİM 1 2 DERS İÇERİĞİ Denetimin tanımı ve özellikleri Denetimin diğer yönetim fonksiyonları ile ilişkisi Denetim kaynakları ve özellikleri 3 YÖNETİM NEDİR? Kaynaklar

Detaylı

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi -Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı- Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN Ağ tasarımı, tedarik zinciri açısından üç karar düzeyini de ilgilendiren ve bu düzeylerde etkisi olan bir konudur. Zincirin

Detaylı

Avrupa Birliği Komisyonu, 1992 yılında Proje Süreç Yönetimi metodunu Mantıksal Çerçeve aracına dayalı proje kurgu ve yönetimi seti olarak

Avrupa Birliği Komisyonu, 1992 yılında Proje Süreç Yönetimi metodunu Mantıksal Çerçeve aracına dayalı proje kurgu ve yönetimi seti olarak 12. hafta Mantıksal Çerçeve Avrupa Birliği Komisyonu, 1992 yılında Proje Süreç Yönetimi metodunu Mantıksal Çerçeve aracına dayalı proje kurgu ve yönetimi seti olarak benimsemiştir. İlk uygulama rehberleri

Detaylı

BİLİMSEL YAKLAŞIMIN ESASI. Bilimsel yaklaşım, herhangi bir olayı anlama ve açıklamada bilimsel yöntemin (metodun) kullanılmasını ifade eder.

BİLİMSEL YAKLAŞIMIN ESASI. Bilimsel yaklaşım, herhangi bir olayı anlama ve açıklamada bilimsel yöntemin (metodun) kullanılmasını ifade eder. BİLİMSEL YAKLAŞIMIN ESASI Bilimsel yaklaşım, herhangi bir olayı anlama ve açıklamada bilimsel yöntemin (metodun) kullanılmasını ifade eder. Pozitivizm bakış açısı, güvenilir bilgi nin, değer yargıları,

Detaylı

ÖNSÖZ ŞEKİL LİSTESİ TABLO LİSTESİ

ÖNSÖZ ŞEKİL LİSTESİ TABLO LİSTESİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ii ŞEKİL LİSTESİ v TABLO LİSTESİ vii ÖZET viii SUMMARY ix BÖLÜM 1. GİRİŞ 1 1.1. YÜKLENİCİ FİRMALARDA İNŞAAT EKİPMANI YÖNETİMİ PROBLEMİNİN ÖNEMİ 1 1.2. PROBLEMİN TANIMLANMASI 3 1.3. YÜKLENİCİ

Detaylı

Mekatroniğe Giriş Dersi

Mekatroniğe Giriş Dersi Mekatroniğe Giriş Dersi 3. Hafta Temel Kavramlar Sistem Mekatronik Sistem Modelleme ve Simülasyon Simülasyon Yazılımları Basit Sistem Elemanları Bu Haftanın Konu Başlıkları SAÜ - Sakarya MYO 1 Mekatroniğe

Detaylı

AKTİF EĞİTİMDE BİLGİ BÜTÜNLÜĞÜNÜ SAĞLAMA:

AKTİF EĞİTİMDE BİLGİ BÜTÜNLÜĞÜNÜ SAĞLAMA: AKTİF EĞİTİMDE BİLGİ BÜTÜNLÜĞÜNÜ SAĞLAMA: MÖDÜL SENARYOSU BÜTÜNLÜĞÜ 1. AKTİF EĞİTİM KURULTAYI ( 29-30 MAYIS 2004) Yrd. Doç. Dr. Şükrü KEYİFLİ- Doç. Dr. Osman BİLEN TEORİK ÇERÇEVE Üniversite eğitim ve öğretimi

Detaylı

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 2 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü. Cengiz GÖK

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 2 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü. Cengiz GÖK Yazılım Mühendisliği Bölüm - 2 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü Cengiz GÖK 1 Gerçek Hayatta Program Geliştirme Gereksinim Analizi Sistemin İdamesi Sistem Tasarımı Teslim Program Tasarımı Sistem Testi Program

Detaylı

FMEA. Hata Türleri ve Etkileri Analizi

FMEA. Hata Türleri ve Etkileri Analizi FMEA Hata Türleri ve Etkileri Analizi 2007 FMEA Tanımı FMEA (HTEA), bir ürün veya prosesin potansiyel hatalarını ve bunların sonucu olabilecek etkilerini tanımlama, değerlendirme, potansiyel hatanın ortaya

Detaylı

ĠÜ ONKOLOJĠ ENSTĠTÜSÜ BÜTÜNLEġĠK KALĠTE YÖNETĠM SĠSTEMĠ EL KĠTABI

ĠÜ ONKOLOJĠ ENSTĠTÜSÜ BÜTÜNLEġĠK KALĠTE YÖNETĠM SĠSTEMĠ EL KĠTABI İlk Yayın Tarihi : 2.0.201 No :.. Tarihi : Sayfa No :1 12 ĠÇĠNDEKĠLER VE ÇAPRAZ REFERANS ÇĠZELGE: OE-BKYS-EK Madde ve TS EN ISO 91:2 Madde ve Tarihi Bölüm Değişiklik Sayfası - 1 Önsöz - Tarihçe - 1 1 1.

Detaylı

GİRİŞ. Mehmet Sait Andaç. e-posta: mandac@meliksah.edu.tr. İnşaat Mühendisi ve Endüstri Mühendisi. www.meliksah.edu.tr/mandac.

GİRİŞ. Mehmet Sait Andaç. e-posta: mandac@meliksah.edu.tr. İnşaat Mühendisi ve Endüstri Mühendisi. www.meliksah.edu.tr/mandac. GİRİŞ Mehmet Sait Andaç İnşaat Mühendisi ve Endüstri Mühendisi e-posta: mandac@meliksah.edu.tr www.meliksah.edu.tr/mandac Oda No: 417 Giriş Bölüm I:Teorik Kısım (1.-6. Haftalar) (Proje, Proje Yönetimi,

Detaylı

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GİRİŞ

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GİRİŞ SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GİRİŞ dersin konusu İşletmelerde yöneticilerin doğru (optimum) karar almaları, Yöneticilerin doğru karar almalarına yardımcı olunması. organizasyon teorileri 20. yüzyılın başından itibaren

Detaylı

Üretim/İşlemler Yönetimi 2. Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN

Üretim/İşlemler Yönetimi 2. Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN Üretim/İşlemler Yönetimi 2 Sistem Kavramı Belirli bir ortak amacı elde etmek için birlikte çalışan bileşenlerden oluşan bütündür. Büyük sistemler kendilerini oluşturan alt sistemlerden oluşur. Açık sistem:

Detaylı

Sistem ve Yazılım Nedir?

Sistem ve Yazılım Nedir? Sistem ve Yazılım Nedir? Bilgisayar Sistemleri; donanım, yazılım ve kullanıcılardan oluşur. Yazılım sadece belirli bir işlemi yapan bir program değildir. Yazılım belirli bir mantık dahilinde insanlar tarafından

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 1 TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ KALİTE: Müşterilerin, mal ve hizmetlerden beklediklerinin karşılanması, hatta daha fazlasının verilmesidir. Müşteri odaklı hareket ederek, müşteriye daha

Detaylı

Yönetim Sistemleri Eğitimleri

Yönetim Sistemleri Eğitimleri Yönetim Sistemleri Eğitimleri ISO 9001-2008 /2015 EĞİTİMİ Kuruluşlarında kalite yönetim sistemi kuracak, geliştirecek ve/veya uygulayacak katılımcılara kalitenin tanımlarını ve kalite yönetim prensiplerini

Detaylı

TEDAVİ PLANLARI CLINICAL CRITICAL PATHWAYS

TEDAVİ PLANLARI CLINICAL CRITICAL PATHWAYS SAĞLIK İŞLETMELERİ YÖNETİMİ TEDAVİ PLANLARI CLINICAL CRITICAL PATHWAYS B Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT *Tedavi planları,esas olarak mühendislik alanında geliştirilen ve kullanılan bir yöntemdir. * Sağlık hizmetlerinde

Detaylı

Bir Projenin Olmazsa Olmazları...

Bir Projenin Olmazsa Olmazları... 2. hafta Bir Projenin Olmazsa Olmazları... .S (Specific) Özgül-Belirli-Özel M (Measurable) Ölçülebilir A (Achievable) Ulaşılabilir-Gerçekleştirilebilir R (Realistic) Gerçekçi-Uygun T (Time-bound) Süreli

Detaylı

ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ. Terimler Ve Tarifler. www.sisbel.biz

ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ. Terimler Ve Tarifler. www.sisbel.biz ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ Terimler Ve Tarifler 1 Kapsam 1.1 Genel Terimler Ve Tarifler Bu standart, bir hizmet yönetimi sistem (HYS) standardıdır. Bir HYS

Detaylı

10 SORUDA İÇ KONTROL

10 SORUDA İÇ KONTROL T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL 1 Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini

Detaylı

Kullanım Durumu Diyagramları (Use-case Diyagramları)

Kullanım Durumu Diyagramları (Use-case Diyagramları) Kullanım Durumu Diyagramları (Use-case Diyagramları) Analiz aşaması projeler için hayati önem taşır. İyi bir analizden geçmemiş projelerin başarı şansı azdır. Analiz ile birlikte kendimize Ne? sorusunu

Detaylı

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance

Detaylı

Algoritma Geliştirme ve Veri Yapıları 2 Veri Modelleri. Mustafa Kemal Üniversitesi

Algoritma Geliştirme ve Veri Yapıları 2 Veri Modelleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Algoritma Geliştirme ve Veri Yapıları 2 Veri Modelleri Veri modelleri, veriler arasında ilişkisel ve sırasal düzeni gösteren kavramsal tanımlardır. Her program en azından bir veri modeline dayanır. Uygun

Detaylı

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ. Nihan Demirkasımoğlu

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ. Nihan Demirkasımoğlu TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ Nihan Demirkasımoğlu 1 İçerik Sistem Kuramları Eğitime Sistem Yaklaşımı Eğitim sisteminin Alt Sistemleri Bu konu, Başaran ve Çınkır ın (2012) Türk Eğitim Sistemi ve

Detaylı

Sedona. Eğitim Kataloğu

Sedona. Eğitim Kataloğu Eğitim Kataloğu 1. Organizasyonel yapılanma Organizasyonel yapılanma kapsamında yer alan takım yapıları, yönetim anlayışı, yazılım süreçleri gibi kavramlar, yazılım projelerini başarıya taşıyan yapıtaşları

Detaylı

Akıllı Mekatronik Sistemler (MECE 404) Ders Detayları

Akıllı Mekatronik Sistemler (MECE 404) Ders Detayları Akıllı Mekatronik Sistemler (MECE 404) Ders Detayları Ders Adı Akıllı Mekatronik Sistemler Ders Kodu MECE 404 Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Bahar 2 0 2 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Yapay Zeka (MECE 441) Ders Detayları

Yapay Zeka (MECE 441) Ders Detayları Yapay Zeka (MECE 441) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yapay Zeka MECE 441 Bahar 3 0 0 3 4 Ön Koşul Ders(ler)i Yok Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi -Dağıtım Planlaması- Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN Dağıtım Tedarik zinciri içerisindeki ürün akıșları incelendiğinde üç temel akıș görülmektedir: Tedarik edilen girdilerin akıșı İmalat

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Çeviri Ekibi /5 Çeviri Önsözü / 6 Şekiller Listesi / 8 Tablolar listesi / 9 Ayrıntılı İçerik / 10

İÇİNDEKİLER. Çeviri Ekibi /5 Çeviri Önsözü / 6 Şekiller Listesi / 8 Tablolar listesi / 9 Ayrıntılı İçerik / 10 İÇİNDEKİLER Çeviri Ekibi /5 Çeviri Önsözü / 6 Şekiller Listesi / 8 Tablolar listesi / 9 Ayrıntılı İçerik / 10 1. Bölüm: Karma Yöntem Araştırmalarının Doğası / 1 2. Bölüm: Karma Yöntem Araştırmalarının

Detaylı

Chapter 8 Yazılım Testi. Lecture 1. Chapter 8 Software testing

Chapter 8 Yazılım Testi. Lecture 1. Chapter 8 Software testing Chapter 8 Yazılım Testi Lecture 1 1 Konular Geliştirme testi Test tabanlı geliştirme Sürüm testi Kullanıcı testi 2 Programı test etmek Test etmek, bir programın yapması gereken şeyi yaptığını doğrulamak

Detaylı

PROJE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF

PROJE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF PROJE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE-Proje ve Proje

Detaylı

SİSTEM VE YAZILIM. o Bilgisayar sistemleri donanım, yazılım ve bunları işletmek üzere gerekli işlemlerden oluşur.

SİSTEM VE YAZILIM. o Bilgisayar sistemleri donanım, yazılım ve bunları işletmek üzere gerekli işlemlerden oluşur. SİSTEM VE YAZILIM o Bilgisayar sistemleri donanım, yazılım ve bunları işletmek üzere gerekli işlemlerden oluşur. o Yazılım, bilgisayar sistemlerinin bir bileşeni olarak ele alınmalıdır. o Yazılım yalnızca

Detaylı

YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ

YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ ÇAĞDAŞ İŞ DÜNYASININ DEĞİŞİMİ Globalleşme: Global Pazar piyasasında yönetim ve kontrol Dünya piyasalarında rekabet Global iş grupları Global dağıtım sistemleri Bugün bilişim

Detaylı

İŞLETME ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ GÜZ DÖNEMİ DERS PROGRAMI

İŞLETME ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ GÜZ DÖNEMİ DERS PROGRAMI İŞLETME ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ GÜZ DÖNEMİ DERS PROGRAMI Dersin Kodu Kredisi Dersin Niteliği İŞL 601 Pazarlama Teorileri 3 Zorunlu İŞL 603 Finansman Teorisi 3 Zorunlu İŞL 605 Uluslararası

Detaylı

Sayı : B.13.1.SGK.0.(İÇDEN).00.00/04 18/01/2008 Konu : İç Denetim Birimi GENELGE 2008/8

Sayı : B.13.1.SGK.0.(İÇDEN).00.00/04 18/01/2008 Konu : İç Denetim Birimi GENELGE 2008/8 Sayı : B.13.1.SGK.0.(İÇDEN).00.00/04 18/01/2008 Konu : İç Denetim Birimi GENELGE 2008/8 Bilindiği üzere; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile yeni mali yönetim ve kontrol sisteminin gereği

Detaylı

Genetik Algoritmalar. Bölüm 1. Optimizasyon. Yrd. Doç. Dr. Adem Tuncer E-posta:

Genetik Algoritmalar. Bölüm 1. Optimizasyon. Yrd. Doç. Dr. Adem Tuncer E-posta: Genetik Algoritmalar Bölüm 1 Optimizasyon Yrd. Doç. Dr. Adem Tuncer E-posta: adem.tuncer@yalova.edu.tr Optimizasyon? Optimizasyon Nedir? Eldeki kısıtlı kaynakları en iyi biçimde kullanmak olarak tanımlanabilir.

Detaylı

FTR 331 Ergonomi. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

FTR 331 Ergonomi. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem FTR 331 Ergonomi yrd. doç. dr. emin ulaş erdem ERGONOMİDE KULLANILAN MODELLER Modelleme, farklı öğeler arasındaki ilişkilerin tanımlanmasında kullanılan bir yöntemdir. Modeller, kullanıldıkları alanlara

Detaylı

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Yrd. Doç. Dr. FATİH ÇINAR TEMEL KAVRAMLAR. Öğretim teknolojisi

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Yrd. Doç. Dr. FATİH ÇINAR TEMEL KAVRAMLAR. Öğretim teknolojisi TEMEL KAVRAMLAR Eğitim Öğrenme Öğretme Ortam Teknoloji Araç - gereç Öğretim materyali Eğitim teknolojisi Öğretim teknolojisi İletişim EĞİTİM: Davranışçı yaklaşıma göre eğitim, bireyin davranışında kendi

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR İNŞAAT CE İngilizce. Lisans. Kısıtlı Seçmeli. Yard. Doç. Dr. Özgür Köylüoğlu DERS BİLGİLERİ

SÜRDÜRÜLEBİLİR İNŞAAT CE İngilizce. Lisans. Kısıtlı Seçmeli. Yard. Doç. Dr. Özgür Köylüoğlu DERS BİLGİLERİ DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U+L Saat Kredi AKTS SÜRDÜRÜLEBİLİR İNŞAAT CE 496 8 3+0+0 3 5 Ön KoĢul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Kısıtlı Seçmeli Dersin Koordinatörü

Detaylı

SİMÜLASYON Hazırlayan: Özlem AYDIN

SİMÜLASYON Hazırlayan: Özlem AYDIN SİMÜLASYON Hazırlayan: Özlem AYDIN Not: Bu sunumda Yrd. Doç. Dr. Yılmaz YÜCEL in Modelleme ve Benzetim dersi notlarından faydalanılmıştır. SİMÜLASYONUN ORTAYA ÇIKIŞI Simülasyonun modern anlamda kullanılışı

Detaylı

METAL TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KALİTE KONTROL ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

METAL TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KALİTE KONTROL ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü METAL TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KALİTE KONTROL ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde

Detaylı

SOLVENCY II ve OPERASYONEL RİSKLER AKTÜERYAL BAKIŞ AÇISI. Orhun Emre ÇELİK 3 Aralık 2012

SOLVENCY II ve OPERASYONEL RİSKLER AKTÜERYAL BAKIŞ AÇISI. Orhun Emre ÇELİK 3 Aralık 2012 SOLVENCY II ve OPERASYONEL RİSKLER AKTÜERYAL BAKIŞ AÇISI Orhun Emre ÇELİK 3 Aralık 2012 Operasyonel Risk ve Sigortacılık 1. Aşırı düzenleme 16. Siyasi sarsıntı ve baskılar 2. Doğal afetler 17. Yeni riskleri

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 2 İKY ÖRGÜT İÇİNDEKİ YERİ Giriş İKY Örgüt İçindeki Yeri İKY Organizasyon Yapısı İKY Çalışma İlkeleri İKY İşlevleri 2 İşletmelerin en büyük kaynağı, ne hammadde, ne malzeme ve

Detaylı