SULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 6

Transkript

1 SULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 6 BAKİ SARISAKAL

2 DAİRE-İ HÜMAYUN Hükümet Konağı nın Selanik Limanına nazır cihetini padişahın ikametine tahsis ve bunun için gerek belediye ve gerek Hükümet hayli masraflar harcamışlar. Merdiven dik ve yüksek olduğu için bahçenin zemini kaldırılmış ve ön kapı kapatılarak iki yönden iki yeni kapı açılmıştır. Bahçede bir fuvara yapılmıştır ki bunun amili su kumpanyası direktörü ve Belçika Konsolosu Kuperus tur. Bundan çıkacak su hubbeleri üzerine yeni bir elektrik makinesiyle muhtelif renkte ışık aksettirilecek ve gayet hoş bir ziya vücuda getirilecektir. En üst katta sağ köşedeki oda padişahın yatak odası olarak tefriş edilmiş ve mükellef bir karyola ve onun ayakucuna da şık bir aynalı dolap yerleştirilmiştir. Odadaki mefruşat kıymettardır. Koltuklar Kırmızı- Beyaz canfeslerle örtülü. Bu oda bütün cihetine sırasınca teneffüs odasına ve teneffüs odasından da büyük bir kabul salonuna açılır. Teneffüs odasında bir masa (yazıhane), karşısında büyü k bir ayna vardır. Padişah Hazretlerinin bu masasına Gazi Evrenos Bey Evkatı namına burada bir Ermeni sanatkârın maharetli eseri olan gayet kıymettar ve güzel bir yazı takımı konulacak ve bu takım Padişah Hazretlerine takdim edilmiş olacaktır. Kabul salonu merdivenden çıkınca karşısına gelen bir dairedir ki birde büyük bir balkonu vardır. Oda kıymetli koltuklar ve çiçek saksılarıyla, vazolarla donatılmıştır. Bunu itsalinde Sadrazam ve Şehzadegan için bir teneffüs salonu vardır. Buda veznedar beyin odasına Mehmet ve Ragıp Beylerle, hademeyi hümayun ve Besim Ağa ya tahsis edilen odaya bitişiktir. Bu odalarda hep karyolalar hazırlamış, tekmil levazım ihzar edilmiştir. Padişah Hazretlerine tahsis edilen daire diğer taraftan etibbaya mahsus oda ile itsal ediyor. Buda ser kâtip, ser yaver ve kâtip beyefendilere mahsus odalara bitişiktir. Bunun yanında da bir kahve ocağı, Sonra Teşrifat Müdürü Umümiyesine, fahri yaverine ait odalar vardır. Ayrıca iki mefruş İhtiyat Odası vardır ki hepsine kâfi miktarda karyolalar ihzar edilmiştir. Başkâtip Bey in odasına telefonda konulmuştur. İkinci katta kiler, yemek salonu, depo, eczane vardır ki bu kata merdivene çıkılınca girilir. Yemek odasında sofra hazırlanmış, muzlar, pastalar sıralanmıştır. Burada da telefon vardır. En aşağıdaki kat ise hademeye falan tahsis edilmiştir. Mutfak ayrı bir yerde yeniden inşa edilmiştir. Dairei hümayun zaten hava gazı ile tenvir edilmekte iken bu kere elektrikte ilave edilmiştir. Hükümet Konağında Vali ve diğer rical Sultan Mehmet Reşat ı karşıladı ve birlikte yukarı çıkıldı. Bu sırada şarkı söylemek için öğrenciler sıralanmış bekliyor, halk ise Yaşasın Sevgili Babamız diye bağırıyorlardı. Hükümet Konağı önündeki meydan, dükkanlar, kiremitler, saçaklar, parmaklıklar kadın erkek binlerce insanla doluydu. Padişah'tan sonra Şehzadeler, Sadrazam, Dahiliye ve Maarif Nazırları ile diğerleri konağa girdiler. Bir süre sonra ise muhterem bir pîr olan Manastırlı meşhur hoca İsmail Hakkı Efendi, birkaç kişinin yardımıyla merdivenleri çıktı ve içeriye girdi.

3 Padişah Mehmet Reşat Hükümet Konağında Konak Önünde Önlem Alan Askerler

4 Konak Önünde Önlem Alan Askerler Hükümet bahçesinde iki yüze müteakip talebe beşer beşer sıralanmışlar ve maiyeti şahane bölüğü efradı ihtiram olunmuşlardı. Hükümet Konağı merdivenlerinde vali ve erkân-ı vilayet taraflarından istikbal olunarak, Daire-i Hümayuna çıkılmış ve bir müddet istirahat buyrulduktan sonra yemek yenilmiştir. O esnada musiki terennüm ediliyordu. Saat bir buçukta resmikabule başlanıldı. Vali ve Selanik Mebusları ile belediye, mülkiye ve meclis idare erkan ve azaları, memleket eşrafı, rüsai ve ruhaniye ve mülhakat vilayet heyeti mahsusaları huzuru şahaneye kabul buyrulmuşlardı. Padişah Hazretleri eşraftan Gazi Evrenoszadeye hitaben: Ecdadınız, bu memlekete pek büyük hizmetler etmişlerdir. Böyle büyük bir nesle mensup sizleri gördüğümden dolayı pek memnunum. buyurmuşlar ve zabıtan ve ümera-i askeriye ye: Asker milletin ruhudur. Zabıtan mukaddestir. Bütün zabitanın ithat ederek intizam ve terakkiye çalışması en büyük emelimdir. buyurmuşlardır. Maarif heyetine de: Bir memleketin ilerlemesi maarif sayesindedir. Bu hususta vaki olan hizmetlerinize hassaten teşekkür ederim. Yolda mekteplileri gördüm. Hareketinde gördüğüm intizam ve terakkiye hayran oldum. Çocukların safiyet ihtiramları beni memnun etti. demişlerdir. Bu esnada muallim Şemşi Efendi takdim olunmuş, Padişah Hazretleri ona hitaben: Hizmetiniz Hak indinde mücevherdir. Hassaten teşekkür ederim. diyerek iltifatta bulunmuşlardır. Şemsi Efendi Girit Heyeti Mahsusası na da: Siz mağdur bir kimsesiniz, bunun için size acıyorum ve size büyük bir muhabbet besliyorum. Sizi gördüğümden dolayı fevkalade mahfuz oldum. buyurmuşlardır. Cemaat murahıslarıyla Cebeli Lübnan Heyeti Mahsusasına: Vilayet bayideden geliyorsunuz, zahmet etmişsiniz, teşriflerinizden çok memnun oldum. demişler ve cemiyetin hizmetinden bahsederek: Zaten bunlarda hep İttihat ve Terakki nin hizmeti asarıdır. buyurmuşlardır.

5 Yarın (bugün) Ayasofya Camii Şerifinde selamlık resmi aliyesi icra olunacaktır. İkindi zamanı Beş Çınar Bahçesine gidilecek ve orada Musikai Hümayun terennüm saz olacaktır ve ahalinin Bahçeye kabulüne müsaade buyrulmuştur. Selanik Beş Çınar Bahçesi Selanik Mevlevihanesi

6 Cumartesi günü öğleyin Kışla ya ve arkasından Mevlevihane ye gidecek ve Daire-i Askeriyede bir müddet istirahat buyuracaklardır. Pazar günü vasati saat sekiz buçukta Üsküp e hareket olunacak ve Üsküp te üç, Piriştina da iki gün kalınacaktır. Selanik 26 Mayıs (Gece geç vakit varid olmuştur.) Dün gece ve bu gece şehri ayin icra edilmekte idi. Ahali meşalelerle bütün sokakları dolaşarak eğlendi. Bütün şehir gemilerin projektörleri ile aydınlatılmış ve her taraf nurlara gark edilmişti. Şehzadeğan Hazretleri Daire-i Hükümette, Heyeti Vükela Abdurrahman Bey in hanelerinde ikamet etmektedirler. Bahriye Nazırı Cumartesi günü İstanbul a dönecektir. Abdülhamid e ziyaret için giden heyet, seyahatin maksadını Abdülhamid e izah etmişler ve: Zat-ı Şahane ağyarlarını mucip olur diyen olur diye vazgeçmek istemiş ise de, seyahatin memleket için olan menfaatini takdir buyurduklarından gelmişlerdir. demiş. Abdülhamid de: Bilakis benim için muvaffakiyetlerini görmek büyük bahtiyarlıktır. Bu vesile ile doğrudan doğruya iltifatlarından mazhar oldum. Ondan dolayı arzu teşekkür ederim. demiştir. Abdülhamid in bir cariye istediği de rivayet olunuyor. Bağdat Mebusu Babanzade İsmail Hakkı Bey de buraya gelmişlerdir. Selanik Mebuslarıyla, Belediye Heyeti huzuru hümayuna kabul buyruldukları sırada, Selanik Mebusu Rahmi Bey tarafından: Padişah Meşrutiyetperver Efendimiz Hazretlerinin Selanik e şeref vuku bulan şu teşrif seniye-i mülkanelerinin bila tefrik cins ve mezhep umumi efradı milletin kalbinde uyandırdığı hissiyat müntedareneyi bilcümle vilayet ahalisinin haizi vekaleti olan mebusan kullarıyla, Selanik Belediyesi heyeti arz ve ilam ile ilanı bahtiyari eylerim. Efendimizin burada geçirecekleri zamanlar saadet vatana fedakarane hizmetler etmeyi kendine saadet bilen bu belde ahalisinin en mesut olan hayatiyesini teşkil edecektir. Cenabı Hak ömür ve afiyet şahanelerini mezdad buyursun. Amin mealinde irad edilen kısa bir nutka Padişah Hazretleri tarafından : Aşarı sadakat ve mahlasatından fevkalade mahzuz oldum. Cenabı hak bütün Memelik-i Osmaniye yi mamur ve mesut buyursun. Ben dahi buralara gelerek ahali ile temas ettiğinden dolayı memnunum. cevabı şahanesiyle iltifat buyurmuşlardır. Yağmurlar kesilmiş, hava kepsi letafet eylemişlerdir. Latif bir bahar güneşi muhteşem Osmanlı Filosunu yaldızlıyor. Bütün Liman Osmanlı gemileriyle dolmuştur. Seyahati Şahane münasebetiyle buraya gelmiş olan taşra ve vilayet mebus heyetleri İttihat ve Terakki Cemiyeti İdare Merkezini ziyaret etmiş ve Ömer Naci Bey tarafından istikbal ve kabul olunmuşlardır. Padişah Hazretleri Rumeli 3. Kolordu Müfettişi Ferik Hadi Paşa ile Mabeyin Hümayun Başkâtibi Halit Ziya Bey i, Ordu Köşkünde kabul ederek biraderi Abdülhamid Han ın haberlerini almışlardır. Progra Solonik gazetesi, seyahati şahane münasebetiyle sırf buna ait malumat ile bir fevkalade nüsha neşreylemiştir. İttihat ve Terakki Cemiyeti Kâtibi Umumisi Hacı Adil Bey Barbaros Zırhlısına azimetle Mabeyinci vasıtasıyla Cemiyet namına Padişah Hazretlerine beyanı huş amidi etmiştir. Zatı Şahane fevkalade mahzut olduklarının tebliğini ferman buyurmuşlar ve Hacı Adil Bey i huzuruna kabul ile hakkında fevkalade iltifat buyurmuşlardır. Padişah Hazretleri Dahiliye ve Maliye Nazırı sabıkları Talat ve Cavit Beylerle Dahiliye ve Maarif Nazırı Halil ve Abdurrahman Şeref Beyler hakkında da fevkalade teveccüh ve iltifat buyurmuşlardır. Buradan hep birlikte Serez Mebusu Mithat Şükrü Bey refakatiyle İttihat ve Terakki Kulüplerini ziyaret etmişler ve her tarafta şiddetle alkışlanmışlardır. Selanik pek parlak bir suretle ve her taraf yekdiğerine rekabet edercesine donatılmıştır.

7 Hürriyet Meydanı nda Kristal Kahvesi Tezyinatı 1911

8 Hürriyet Meydanı nda Selanik Fen ve Mensucat Fabrikası Anonim Şirket-i Osmaniyesi Tarafından İnşa Ettirilen Tak-ı Zafer 1911

9 Hürriyet Meydanı nında Entimi Kulübü binası tezyinatı 1911

10 İttihad Caddesi nde Rum Cemaatinin İnşa Ettiği Tak-ı Zafer 1911