Elektrik ve Elektronik Çalışmaları için Mültimedya Laboratuarı. Versiyon 4. Kullanıcı Kılavuzu

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Elektrik ve Elektronik Çalışmaları için Mültimedya Laboratuarı. Versiyon 4. Kullanıcı Kılavuzu"

Transkript

1 Elektrik ve Elektronik Çalışmaları için Mültimedya Laboratuarı Versiyon 4 Kullanıcı Kılavuzu DesignSoft

2 Elektrik ve Elektronik Çalışmaları için Mültimedya Laboratuarı Versiyon 4 Kullanıcı Kılavuzu Copyriht DesignSoft Inc. Tüm Hakları Saklıdır. DesignSoft 2

3 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ PROGRAMIN KURULMASI Yazılım ve Donanım İhtiyaçları Edison Programının Kurulumu Tek Kullanıcılı Kurulum Network Kullanımı İçin Kurulum EDITÖRLERİN KULLANILMASI Ekran Düzeni Parçalar Parçaların Çalışma Alanına Yerleştirilmesi Deneysel Devre Tahtasının Kullanılması Rafların Seçilmesi Tellerin Eklenmesi, Silinmesi ve Düzenlenmesi Çalışma Alanındaki Parçaların Seçimi, Taşınması ve Silinmesi Edison Kontrol Paneli Diyagramların Çizilmesi Formüllerin Oluşturulması BAŞLARKEN Devre Kurma ve Devre Analizi Geçici Rejim Kipi AC Analiz AC Karakteristikler Deneysel Devre Tahtası Kullanarak Devre Kurma PARÇALAR Konektör Basit Anahtar Basma Düğmesi Diğer Anahtarlar Röleler Piller Güç kaynakları Dirençler Potansiyometreler (Ayarlı Direnç) Elektrik Lambaları Elektrik Motorları Kondansatörler Bobinler Ölçü Aletleri Arttırma/azaltma butonlarının kullanımı İşaret Üreteçleri Osilaskop İşaret Analizörü Hoparlör Yarıiletken Ekipmanlar Sigortalar Deney Tahtası KOMUTLAR Dosya Yeni

4 6.1.2 Aç Kaydet Farklı Kaydet Deney Setini Aç Problem Setini Aç Dosya Gönderimi Ekranın Kopyalanması Yazdır Yazıcı Ayarları Çıkış Düzen Raf Seçimi Arka Plan Resmi Makro Parametreleri Değiştir Sil Tümünü Onar Yenile Seçenekler Ses Efektleri Hataları Göster Raf Renkleri Tel Renkleri Taşırken Telleri Muhafaza Et Rafların Üzerindeki İpuçları Devrelerin Üzerindeki İpuçları Tüm Devrelerin Bacaklarını Önceden Birleştir Gizli Devre Bağlantıları Gizli Deneysel Devre Tahtası Bağlantıları Şemaların Saklanması Çıkarken Seçenekleri Kaydet Onarım Deneyler Problemler Yardım İçindekiler Konu Arama Yardımın Kullanımı Başlangıç Program Hakkında ŞEMA ANALİZÖRÜ Şema Analizörü Nedir? Örnek Devreler ile Deneyler Mouse Kullanarak Devrelerin Şemaların Düzenlenmesi Ölçü Birimleri Basit Ekran Formatları Devre Elemanlarının Yerleşimi Uygulamalar Devre Şeması Düzenlenme Analizlerin Başlatılması Dijital Devrelerin Analizi Etkileşim Konumunda Devrelerin Testi Deney Setleri ve Problemlerin Derlenmesi Deney Seti Derlenmesi Problem Seti Derlenmesi

5 1. GİRİŞ Edison elektrik ve elektronik öğrenmek için benzersiz bir ortam sağlamaktadır. Öğretmenler, öğrenciler ve elektronikle uğraşanlar dijital olarak oluşturulmuş donanımlar ile lehim yapmadan devrelerini oluşturarak, ölçüm alabilir, ses ve animasyon yaratabilir ve devrelerini kolaylıkla test edebilmektedir. Tüm bunları gerçek çalışma düzleminde olduğu gibi üç boyutlu olarak gözlenebilmektedir. Ayrıca Edison öğrencilerin ve öğretmenlerin kullanabilmesi için 100 ün üzerinde problem ve deney düzeneğini içersinde hazır bulundurmaktadır. Bilgisayar ortamında gerçek yapıya benzer pilleri, Ledleri, dirençleri, lojik kapıları ve karmaşık devreleri seçerek kolaylıkla devreler oluşturulabilmektedir. Çalışma sayfasına donanım seçilerek sürüklenebilir veya gerçek sanal bordun üzerine bağlanabilmektedir. Bord üzerinde gizli bağlantılar istenirse gözlenebilmektedir. Donanımlar Mouse yardımıyla bağlanabilmekte ve devre çalıştırılarak test, ölçüm ve hata durumları hemen gözlenebilmektedir. Bunlara ek olarak, Edison standart şema diyagramlarını ve ekranlarını otomatik olarak hazırlamaktadır. Edison un şema editörü ve devre analizörü kullanıldığı zaman, daha gelişmiş devre analiz programlarıyla karşılaştırıldığında çok benzer olduğu görülecektir. Buna eke olarak sanal ölçümlerde ekran üzerinde küçük bir ekrandan görülebilmektedir. Ayrıca Daha duyarlı analizlerin yapılabilmesi için yeterli sayıda data alınmasına olanak sağlamaktadır. Sonuç ekranını kullanarak, analizi yapılan devrenin eksenleri, yazı tipi, renkleri değiştirilebilmektedir. Bu ekrandan istenirse yazıcıya çıktı gönderilebilir veya başka herhangi programa kes/yapıştır yapılarak taşınabilmektedir. Edison programının getirdiği en büyük yenilik, sadece devrenin akım ve gerilimini hesaplamayıp bunun yanında lineer olarak değişen devreler için sonuçların matematiksel olarak nasıl oluşturulduğu veya tanımlandığını gösterebilmesidir. Örnek olarak, ohm yasasının nasıl kullanıldığını öğrenebilir, bir filtre çıkışının frekans ile nasıl değiştiğini görebilir, kondansatörün zamana bağlı olarak nasıl şarj olduğunu matematiksel olarak görülebilmektedir. Edison un içinde bulunan birçok değişik konudaki elektrik ve elektronik deneylerini görebilir, okuyabilir ve sesli olarak duyabilirsiniz. Edison un içinde bulunan problem kısmındaki örnekleri kullanabilirsiniz. Edison ayrıca kendi deneylerinizi ve problemlerinizi yaratabilmenize olanak sağlamaktadır. Edison oyun oynamak ile ciddi tasarımlar arasında bir köprü kurmaktadır. Öğrenciler ve elektronik ile uğraşanlar Edison u kullanmaktan zevk alarak gerçek devre tasarımlarını oluştururken ilk adımları atacaklardır. 5

6 Edison en azından Pentium tabanlı bir işlemci ile Windows 95, 98, Windows ME, Windows NT ve Windows 2000 altında çalışabilmektedir. Daha hızlı bir bilgisayar veya ekran kartı ile daha hızlı grafikler elde edilebilecektir. Pentium II ve Pentium III işlemci tavsiye edilmektedir. Bir soru sormanız veya yardıma ihtiyacınız olduğunda sadece bu kullanma kılavuzuna bağlı kalmaksızın programın içinde bulunan yardım menüsünden yararlanabilirsiniz. Bazı bilgiler sadece bu yardım menüsünün içinde bulunmaktadır. 6

7 2. KURULUM 2.1. Yazılım ve Donanım İhtiyaçları Minimum Sistem İhtiyaçları En az 32 MB RAM e sahip Pentium işlemcili bilgisayar 20 MB boş bellek kapasitesi Yazıcı portu 16 Bit Yüksek Çözünürlüklü VGA ekran kartı Mouse MS Windows 95 veya daha üst bir işletim sistemi Önerilen Donanım Pentium III işlemcili veya daha hızlı bilgisayar 64 MB Ram ve 100 MB boş bellek alanı 24 Bit gerçek renkli hızlı VGA ekran kartı Sound Blaster Pro veya uyumlu ekran kartı Windows 2000 veya daha hızlı işletim sistemi 2.2. Edison Programının Kurulumu Tek Kullanıcılı Kurulum Yerel belleğinize programı kurmak için Edison kurulum programını kullanmanız gerekmektedir. Kurulum CD sini CD sürücüye yerleştiriniz. Kurulum programı otomatik olarak çalışacaktır. Eğer çalışmaz ise başlat menüsünden çalıştır seçip aşağıdaki komutu oluşturunuz: D: SETUP (Enter) (CD sürücünüz D olarak belirtilmiş ise) Kurulum programı çalışacaktır. İstediğiniz dili seçiniz. Edison butonuna bastığınızda, demo butonlarıyla beraber yeni bir pencere görünecek ve bu pencerenin altında bulunan kurulum butonu oluşacaktır. Kurulum butonuna basarak oluşacak yeni komutları onaylayınız. Program bir donanım koruma anahtarı tarafından korunduğundan, programı çalıştırmadan önce koruma anahtarını USB bağlantıya veya LPT1; LPT2 protlarından birisine bağlayınız. Yazılım koruma anahtarını bilgisayarınızın paralel portuna taktığınızdan emin olunuz. Koruma anahtarının erkek pinlerini bilgisayarın içine gelecek şekilde yerleştiriniz. Genellikle yazıcınızı koruma anahtarının diğer tarafına bağlayabilirsiniz. Elektrik motorunun sesini ses kartınızdan tam olarak duyabilmek için Windows MIDI programını kurmanız gerekmektedir. Eğer sizin kullandığınız sürüm yazılım korunmuş kopyası ise, yardım menüsünden yetkilendirme komutunu seçiniz. 7

8 Network Kullanımı İçin Kurulum Network sunucunuzda yönetici yetkilerine sahip olarak bağlanın. Network unuza bölüm de açıklandığı gibi EDISON programını kurunuz. Şu anda Edison programını File Server a başarılı bir şekilde kurdunuz. Bununla birlikte network kurulumunu tamamlamak için sunucu üzerinde kullanacağınız her bir makinelerde özel kurulum programını çalıştırmanız gerekmektedir. Windows başlat menüsünden çalıştır komutunu seçerek, U:\EDISON\NWSeyup\NSETUP (Burada U şebeke sürücünüzü tanımlamaktadır.) komutunu yazarak komutları takip edinizi. Notlar: NSETUP ı çalıştırmadan önce, sunucu üzerinde bulunan her bir kullanıcının Network üzerinde Tina program dizininde olduğundan emin olunuz. EDISON un özel şebeke sürümü sadece bir file sürücüsü üzerinde çalışabilecektir. Bir istasyonda çalışacağı zaman NSETUP zaten sistem üzerinde yapılmış olmalıdır. 8

9 3. EDİTÖRÜN KULLANILMASI 3.1. Ekran Düzeni Edison 4 iki panelli ekran düzenine sahiptir. Sol ana pencere çalışma alanının 3 boyutlu görüntüsüyle her iki tarafındaki bileşen raflarını içerir. Raflardaki parçaları üzerlerine farenin sol düğmesine tıklayarak alabilirsiniz. Bu parçaları çalışma alanına taşıyıp farenin sol düğmesine tekrar tıklayarak bırakabilirsiniz. Herhangi bir parçayı devre tahtasının üzerine taşıdığınızda devre tahtasına takılan bileşen halini alacaktır (olanaklı ise). Sağ panel aynı parçaları şematik simgelerle ifade eder. Şemaya ihtiyacınız yoksa 3 boyutlu parçaların bulunduğu sol pencerenin tüm ekranı kaplamasını sağlayabilirsiniz. Şematik simgelere bir kez aşinalık kazandıktan sonra yalnızca Edison un Şematik Analizörünü kullanmak isteyebilirsiniz. Bunu başla menüsündeki demo (yalnızca demoyu çalıştırır) veya Edison 4 klasöründeki Şema Analizörüne basarak çalıştırabilirsiniz. Sağ ve sol panellerin ikisi de kaydırma düğmeleri kullanılarak kaydırılabilir Parçalar Edison Programında aşağıdaki parçalar mevcuttur. Lehimsiz devre tahtası Konektör Basit Anahtarlar Basmalı butonlar Alternatif anahtarlar Röleler Piller DC Güç Kaynağı Direnç (Renk kodlu veya isimlendirilmiş) Potansiyometre (Ayarlı direnç) Elektrik Lambası Elektrik motoru Kondansatör Bobin Ölçme aletleri ( Voltmetre, ampermetre, ohmmetre ve multimetre) İşaret üreteci Osilaskop İşaret analizörü Hoparlör İki kutuplu transistor ler (NPN, PNP) Gelişmiş transistor ler (NMOS, PMOS) Diyot LED Lojik kapılar (AND, Or, NAND, NOR, NOT) Toprak Amplifikatör (741) Zamanlayıcı (555) Flip-floplar (D, JK, Latch) 3.3. Parçaların Çalışma Alanına Yerleştirilmesi Edison komutlarının birçoğu fareyle yürütülür. Sol fare düğmesi önemli bir rol üstlenir. Örneğin sol fare düğmesini kullanarak parçaları tutabilir, ayarlarını değiştirebilir, bir bileşen seçebilir veya bir kontrol çubuğunu taşıyabilirsiniz. Sağ fare düğmesi bir hareketi kesmek veya bileşenlerin kendi menülerini açmak için kullanabilirisiniz. 9

10 Raftaki bir parçayı imleci üzerine getirerek ve sol fare düğmesine basarak tutabilirsiniz. Parçayı çalışma alanındaki istediğiniz yere taşıyıp tekrar sol fare düğmesine basarak yerleştirebilirsiniz. Parçayı taşırken sol faresine basılı tutmak gerekli değildir. Parçalar taşınırken Ctrl veya + tuşlarıyla döndürülebilir. Ayrıca yine parçalar taşınırken Shift veya tuşlarıyla alternatif bir parça seçilebilir. Örneğin 9 V piller için Duracell, Varta ve GP markalarından birisi, 1.5V kalem pilleri için pil muhafazası seçilebilir. Genelde sayısal klavyenin bulunmadığı diz üstü bilgisayar kullanıcıları için Ctrl tuşu + tuşunun, Shift tuşu ise tuşunun yerine kullanılabilir. Bir parçayı yerleştirdikten sonra döndürmek veya eşdeğer bir parçayla değiştirmek istiyorsanız, parçanın üzerine tıklayınız, sağ fare düğmesine tıklayınız ve popup menüdeki Taşı seçeneğini seçiniz. Bu şekilde parçayı döndürebilir veya eşdeğeriyle değiştirebilirsiniz. Parçanın yerleştirilmesini iptal etmek için sağ fare tuşuna veya Esc tuşuna basınız. Herhangi bir parça üzerine başka bir parça yerleştiremezsiniz. Sol tarafa bir bileşen yerleştirirken, şema simgesi de sağ tarafa yerleştirilir. Şematik simgeyi istediğiniz gibi taşıyabilirsiniz, sağ tarafta (şema tarafı) tellerle bağlayabilirsiniz. Bu durum sol taraftaki orijinal yerleşimi etkilemeyecektir ve orijinal bağlantılar eskisi gibi kalacaktır. Bu tekniği otomatik olarak oluşturulmuş şematik diyagramların daha net ve okunaklı olması için kullanabilirsiniz Deneysel Devre Tahtasının Kullanılması Edison un en göze çarpan yeniliklerinden birisi de sanal devre tahtasıdır. Deneysel devre tahtaları elektronik devreleri test etmek için ve denemek için kullanılmaktadır. İçeriden birbirine bağlı birçok bağlantı noktası grubu sağladıkları için kullanımı oldukça elverişlidir. Tek yapılması gereken bileşenleri takıp devreyi tamamlamak için bağlantıları gerçeklemektir. Edison un sanal devre tahtası devre kurmayı oldukça basit bir hale getirir çünkü istenildiğinde devre tahtasının iç bağlantıları ve yerleştirilmiş parçaların nasıl bağlandığı gösterilebilir. Edison 4 ün başlangıç ekranında deneysel devre tahtası bulunmaz. Önceki bölümde anlatıldığı gibi, parçaları çalışma masasına sürükleyip bırakabilir ve farenizi kullanarak bu parçaları tellerle birbirine bağlayabilirsiniz. Bu teknik, takip edilmesinin kolay olması nedeniyle devrenin işleyişini anlayabilmek için daha iyi bir tekniktir. Ancak çalışma masanızda gerçek bir devre montajı gerçekleştirmek istiyorsanız bir havyaya, özel bağlantı parçalarına ve tellere ihtiyacınız olacaktır. Gerçek bir devreyi deneysel devre tahtasında monte etmek çok daha kolaydır. Çalışma masasına devre tahtasını yerleştirmek için Dosya/Yeni komutunu kullanınız ve Devre tahtası kullan onay kutusuyla devre tahtası kullanımını aktif hale getiriniz. Burada ayrıca devre tahtasının boyutunu temel tahtanın katları olarak seçebilirsiniz. 10

11 Devre tahtası kullanıyorken parçaları bunun üzerine veya çalışma masasının üzerine yerleştirebilirsiniz. Belirli bileşenlerin (pillerin, anahtarların, ölçü aletlerinin, v.b.) devre tahtası ve çalışma masası üzerindeki görünümü aynıdır. Takma uçları bulunan diğer bileşenler (dirençler, kapasitörler, transistorlar, tüm devreler, v.b.) devre tahtasına getirildiklerinde şekil değiştirirler. Bu parçaların uçları devre tahtası üzerindeki deliklere otomatik olarak bağlanır. Bu şekildeki bir parçayı devre tahtası üzerinde taşırken bağlantı telleri bileşenin gövdesini takip eder ve delikten deliğe sıçrar. Kontrolü ele alıp uçları otomatik olarak belirlenen konumlarından farklı yerlere takmak için Space tuşuna basınız. Bu sayede uçları serbestçe fareyle seçip istenilen yerlere bağlayabilirsiniz. Space tuşuna tekrar basarak, tüm uçları teker teker veya tüm bileşeni bir anda taşıyabilirsiniz. Tüm uçları istenilen şekilde konumlandırıldığında sol fare tuşuna basarak bileşeni yerleştirebilirsiniz. Uçlarının teker teker taşınmasına izin vermeyen tümdevreler gibi parçalar bulunmaktadır, çünkü bu uçlar gerçek parçalarda olduğu gibi sabit konumlara sahiptir. Edison un çok elverişli bir özelliği de devre tahtasına yerleştirilmiş bir bileşeni veya terminal telini taşımanız gerektiğinde sürükleyip bırakarak bunu gerçekleştirebilirsiniz. Bileşen gövdesi üzerindeyken veya devre tahtasına takılmış telin ucundayken sol fare düğmesine tıklayınız, taşırken fare düğmesini basılı tutunuz ve istenilen yere ulaştığınızda düğmeyi serbest bırakınız. Yavaş ve küçük hareketlerle bağlantıları gerçekleştirip bileşenin lastik uç tellerini değiştiriniz. Hızlı ve büyük hareketler bileşeni devre tahtasından sökecek ve lastik teller gidecektir. Bu durumda bileşeni yeni bir bileşen gibi taşıyıp tekrar yerleştirebilirsiniz. Sürükleyip bırakmayla aynı şekilde, devre tahtasına takılmış bir telin uç noktasını hareket ettirebilirsiniz. İmleç telin uç noktasını sürükleyecek konuma geldiğinde sürüklemek için sol fare düğmesini basılı tutup istenilen konuma getiriniz. simgesi halini alır. Uç noktayı 11

12 Aynı zamanda telin izlediği yol da iç tutucularını sürükleyerek değiştirilebilir. İmleç telin iç noktasını sürükleyecek konuma geldiğinde el simgesine dönüşür. Bir iç noktanın değiştirilmesi telin izlediği yolu düz tutmak amacıyla komşu noktaları da değiştirecektir. Seçenekler menüsünde deneysel devre tahtalarının kullanılmasıyla ilgili birkaç seçenek bulunmaktadır. Düzenleme hızınızı ve verimliliğinizi arttırabileceği için bu seçenekleri gözden geçirip deneyiniz. Önceden bağlanmış tümdevre bacakları Bu seçenek devredeyse program tümdevreyi hareket ettirirken tümdevre bağlantılarını lastik çizgiler halinde gösterecektir. Bu zorlu bir grafiksel görevdir, bu nedenle hızlı bir bilgisayara ve grafik kartına ihtiyacınız olacaktır. Bu özellik devre dışı olarak varsayılmıştır. Gizli devre bağlantıları Program kullanılan iç devre tahtası bağlantılarını gösterir. Bu, parçalarınızın uygun konumlara yerleştirilip yerleştirilmediğini kontrol etmenize yarar. Gizli deneysel devre tahtası bağlantıları Fareyi deneysel devre tahtasının üzerinde hareket ettirirken, Edison fare altındaki iç devre tahtası bağlantılarını gösterir. Bu özellik devre kurma ve düzenleme sırasında işe yararken, bazı durumlarda (örneğin sunumlar sırasında) gereksiz olabilir. Böyle durumlarda bu özelliği devre dışı bırakabilirsiniz Rafların Seçilmesi Edison daki bileşenler 3 boyutlu pencerenin alt ve üst kısımlarındaki raflar olarak adlandırılan bölümlerinde gruplandırılmıştır. Bileşen raflarını rafların arka planlarına tıklayarak değiştirebilirsiniz. Sol tıklamak rafları ileri yönde, sağ tıklamak ise geri yönde değiştirir. İşaret tahtası rafının (metin girişi için kullanılan çeşitli boylardaki tahtalar) yalnızca Düzen.Raf Seç menüsünden seçilebileceğini aklınızda bulundurunuz. Bir bileşenin ne olduğunu anlamak için fareyi üzerine getirip bileşen ismini veren ipucuna bakınız. Bu ipucu Seçenekler menüsünden Rafların üzerindeki ipuçları komutuyla devre dışı bırakılabilir veya devreye alınabilir Tellerin Eklenmesi, Silinmesi ve Düzenlenmesi Parçaları deneysel devre tahtası üzerine yerleştirdikten sonra birbirlerine telle bağlamak gerekir. Teli bağlamak için imleci küçük bir daire halini alacak şekilde bileşenin terminallerinden birisinin üzerine getiriniz. Sol fare düğmesine tıklayınız ve teli çizmeye başlayınız. Çizdiğiniz eğrileri Edison düzgün bir hale getirecektir. Telin diğer ucunu bağlamak için imleci ikinci terminal üzerine getirip sol fare düğmesine tıklayınız. Telin başlangıç ve bitiş terminali aynı zamanda devre tahtasının boş bir terminali de olabilir. Fare devre tahtasının üzerindeyken imleç küçük daire halini almaz ancak yine de teli burada başlatıp sonlandırabilirsiniz. Bir düğüme üç veya daha fazla tel bağlayacaksanız, bu düğümün yanına bir konektör koyup buradaki terminalleri kullanarak daha net bir tasarım meydana getirebilirsiniz. Könektörü anahtarların bulunduğu rafta bulabilirsiniz. Telin izlediği yol doğru değilse sağ fare düğmesine basıp adım adım geri alabilirsiniz. Ayrıca tüm teli Esc tuşuna basarak iptal edebilirsiniz. Herhangi bir teli kaldırmak için ilk önce o teli seçmeniz gerekmektedir. Tutma imlecini telin herhangi bir noktasına getirip sol fare düğmesine tıklayınız. Tel yeşile dönecektir. Delete tuşuna basarak teli silebilirsiniz. Seçtiğiniz bir teli geri bırakmak istiyorsanız herhangi bir fare düğmesine veya Esc tuşuna basınız. Herhangi bir telin silinmesi tele sağ tıklayarak da gerçekleştirilebilir. Bu durumda bir popup menü karşınıza çıkacaktır ve Sil seçeneğini seçmeniz gerekmektedir. 12

13 Tellerin izlediği yolları değiştirebilirsiniz. Tutma imlecine benzeyen bir el simgesi gördüğünüzde sol fare düğmesine tıklayınız ve fareye serbestçe hareket ettirirken düğmeye basılı tutunuz. Edison un telin izlediği yolu düzenlediğine veya farenizi yeni bir yolun üzerine getirirseniz yeni yol oluşturduğuna dikkat ediniz. Aynı zamanda telin bağlantı noktalarını (iki uçtaki) sürükle bırak özelliğiyle değiştirebilirsiniz. İmleç bir telin uç noktasını sürükleyecek konuma getirildiğinde şeklini alır. Devre tahtasına olan bağlantıların dışında, ilk önce telin iç noktasına tıklayarak teli seçmeniz gerekmektedir. (Aksi takdirde, telin ucuna tıklamak aynı terminalden yeni bir telin başlatılmasına neden olur.) Telin uç noktası bağlantı noktalarının dışında bir noktaya bırakılırsa işlem geri alınır. Edison 4 te telleri çizerken, aynı anda şematik diyagramda da oluşturulduğunu aklınızda tutunuz. Edison elle çizdiğiniz telleri mümkün olduğunca dik açılarla çizmeye çalışır. Şema üzerinde bir göz gezdiriniz ve şemadaki tel bağlantılarının kabul edilebilir olup olmadığını kontrol ediniz. Kabul edilebilir değilse sağ tarafa gidip telleri isteğe göre değiştiriniz. Bunu gerçekleştirmek için önce teli seçiniz, daha sonra taşıma noktalarını kullanarak sürükleyip bırakınız. Aynı zamanda elle çizilen telin rengini ve genişliğini de değiştirebilirsiniz: Bunun için tel üzerine çift tıklayarak diyalog kutusunda görünen parametreleri ayarlayınız. Deneysel devre tahtası üzerindeki gizli bağlantılar şematik diyagramda otomatik olarak görünür ve Seçenekler menüsündeki Gizli devre bağlantıları anahtarı açıksa devre tahtası üzerinde de görüntülenir Çalışma Alanındaki Parçaların Seçilmesi, Taşınması ve Silinmesi Herhangi bir parçayı seçmek için imleci parçanın üzerine getiriniz. İmleç ok şeklinden? simgesine dönüştüğünde sol fare düğmesine tıklayınız. Parça seçildiğinde etrafında yeşil bir çerçeve belirir. Özellikle düğmeleri veya ekranları bulunan bazı bileşenler için bazı alanların üzerine sol tıklamanın ikinci bir işlevi olabileceğine dikkat ediniz, örneğin anahtarın düğmesi. Parçanın çeşidine göre belirli bir bölgede sol tıklama anahtar konumunu değiştirir, potansiyometreyi döndürür, parametreyi arttırır, v.s. Böyle alanların üzerindeyken imleç denilecektir. el simgesi halini alır. İzleyen metinde böyle alanlara aktif alanlar İmlecin ok şeklinde veya? şeklinde olduğu alanlar nötr alanlar olarak adlandırmaktadır çünkü basit bir tıklama bir seçimle sonuçlanacaktır. İmleç? şeklindeyse, bileşenin çift tıklanarak görülebilecek ve değiştirilebilecek parametrelere sahip olduğu anlaşılır. Çoklu seçim: Bileşenleri birer birer seçerken Ctrl tuşuna basılı tutunuz. Bir veya birden fazla parçayı silmek istiyorsanız bunları yukarıda bahsedilen yolla seçip Delete tuşuna basınız. Seçilen bileşenlerin tamamı silinecektir. Bir parçayı silerken bu parçayı bağlayan tüm bağlantı telleri de beraberinde silinir çalışma masasında bağlı olmayan tel bırakılmaz. Bir parçayı yeni bir konuma taşırken, İmleci bileşenin seçme alanı üzerine getirip sol fare düğmesine basılı tutunuz. Sol fare düğmesine basılı tutarak parçayı sürükleyebilir ve yeni konumuna bırakabilirsiniz. Edison da bir parça sürüklendikten sonra tüm tellerin de parçayla beraber taşındığına dikkat ediniz. Tabi bu durum yalnızca Seçenekler menüsündeki Taşıma sırasında telleri muhafaza et anahtarı açıksa gerçekleşir. Bir parçayı diğer bir taşıma yöntemi de sağ fare tuşuna basarak Taşı komutunun da içinde bulunduğu küçük bir popup menüyü açmak, Taşı komutuna tıklamak ve parçayı farenin düğmesine basılı tutmaya gerek kalmadan taşımaktır. Parçayı yeni konumuna bırakmak için sol fare düğmesine tıklayınız. Bu popup menü aynı zamanda Sil komutunu da içerir. Bu komutu kullanarak bir parçayı seçmeden silebilirsiniz. Edison un oldukça elverişli bir özelliği de bir bileşeni veya devre tahtasına takılı bir terminal telini taşırken sürükle bırak özelliğini kullanabilmenizdir. Bunun için sol fare düğmesine, bileşen gövdesi veya devre tahtasına takılı terminal telinin ucu üzerindeyken basıp, taşıma boyunca da basılı tutup istenilen konuma gelindiğinde düğmeyi serbest bırakınız. Yavaş ve küçük hareketler, bağlantıların yapılmasını sağlar ve bileşenlerin lastik terminal tellerini değiştirir. Hızlı ve büyük hareketler bileşeni devre tahtasından söker, lastik teller gider ve bileşen yeni bir bileşenmiş gibi taşınıp yerleştirilebilir. 13

14 3.8. Edison Kontrol Paneli Edison un üç farklı çalıma kipi bulunmaktadır. Varsayılan çalışma kipi tüm akımlar ve gerilimlerin ya sabit olduğu ya da sinüzoidal olarak değiştiği DC/AC kipidir. Edison, DC akımların/gerilimlerin DC değerlerini ve AC alternatif akımların/gerilimlerin efektif veya tepe değerlerini gösterir. Edison un gelişi güzel değişen akımların bulunduğu devrelerin (örneğin, dolan kapasitörlerin bulunduğu devreler) işleyişlerini benzetmek için kullanılan iki çalışma kipi daha vardır. Bu kipler aşağıda gösterilen şekilde kontrol panelinden seçilir DC/AC kipi Tek geçici kipi Sürekli geçici kipi Başlat/Durdur düğmesi DC/AC kipi Edison akımları ve gerilimleri hesaplar ve ölçü aletleri aracılığıyla gösterir. Animasyonlu bileşenler (lamba, motor, LED, v.b.) gerçek ortalama gerilime veya akıma göre çalışır. Tek geçici kipi Başlat/Durdur düğmesine veya devre tahtası üzerindeki herhangi bir anahtara basma Edison a sıfır zamanından Edison kontrol panelinde ayarlanan zamana kadar sürecek tek bir benzetimin yürütülmesini söyler. Gerçek çalışma süresi kontrol panelinin en alt satırında görüntülenir. Kontrol panelinde ayarlanan zamanın gerçek çalışma süresini de etkiler. Varsayılan benzetim süresi, bilgisayar elveriyorsa 1 saniyedir. Örneğin, kontrol panelindeki değer 1 dakika olarak ayarlanırsa 1 milisaniyelik sürecin benzetim zamanı 1 saniye olacaktır. Analiz çalışırken animasyonlu bileşenler anlık akımlarına ve gerilimlerine göre işleyecektir. Bu kipin önemli bir kullan amacı benzetilen prosesin diyagramını veya formülünü elde etmektir. Benzetim sona erdiğinde, (Başlat/Durdur düğmesi ortaya çıkar), imleci bir voltmetre, ampermetre veya Osilaskop üzerine getiriniz. Sağ fare düğmesine basıp popup menüden Diyagram ı seçiniz. Benzer şekilde Formülleri seçerek prosesi tanımlayan matematiksel formülü elde edebilirsiniz. Sürekli geçici kipi Başlat/Durdur düğmesine veya devre tahtası üzerindeki herhangi bir anahtara basma Edison a sürekli bir benzetim yürütmesini söyler. Analizin hızı Edison kontrol panelindeki zaman değerine bağlıdır. Bu değer ne kadar büyükse simülasyon zamanı o kadar hızlıdır. Bu çalışmanın analizi sırasında animasyonlu bileşenler anlık akımlarına ve gerilimlerine göre çalışacaktır. Başlat/Durdur düğmesine basılınca benzetim birden durmaz: benzetim yalnızca kontrol panelinde ayarlanan zaman değerinin bir sonraki tam sayı katına gelince duracaktır. Benzetimi biran önce durdurmak istiyorsanız, DC/AC düğmesine basınız. En son analizin diyagramını (kontrol panelinin en altında ayarlanan analiz zamanıyla belirtilen süreyi kapsayan) görmek için, imleci ölçme aleti veya Osilaskop üzerine getirip sağ fare düğmesine tıklayınız Diyagramların Çizilmesi Benzetim sırasında zaman fonksiyonunu gerçek zamanlı olarak gösteren osiloskopa ek olarak, benzetim sona erdiğinde yüksek kaliteli diyagramlar elde edebilirsiniz. Tek veya sürekli bir benzetim sona erdiğinde (Başlat/Durdur düğmesi ortaya çıkar), imleci bir voltmetre, ampermetre veya osiloskop üzerine getirip sağ fare düğmesine tıklayınız. Daha sonra popup menüden Diyagram ı seçiniz. 14

15 3.10. Formüllerin Elde Edilmesi Yeni Edison 4 ün en yenilikçi özelliklerinden birisi de gerilimlerin ve akımların hesaplanmasının yanı sıra, doğrusal devreler için bu sonuçların nasıl elde edildiğini ve matematiksel olarak tanımlandığını göstermesidir. Bu DC/AC kipinde, programın sayısal değerlerin nasıl elde edildiğini gösteren ayrıntılı bir çözüm sağladığı anlamına gelmektedir. İmleci bir voltmetre veya ampermetre üzerine getirerek sağ fare düğmesine tıklayınız ve Formülleri seçiniz. AC formüllerini elde etmek için AC kipinde multimetre üzerine tıklayarak Formülleri seçmeniz gerekmektedir. Bunun yalnızca dirençler, kapasitörler, bobinler ve piller içeren doğrusal devreler için mümkün olduğuna dikkat ediniz. Transistorlar, diyotlar ve tümdevreler gibi doğrusal olmayan bileşenlere izin verilmez. Doğrusal olmayan bu bileşenlerin çoğunda sonucu formüllerle tanımlamak mümkün olmaz. Bununla birlikte sistemdeki Şema Analizöründe formülleri elde etmek için yarı-iletkenlerin basitleştirilmiş modelleri kullanılabilir. Edison da formüller iki yoldan elde edilebilir. İşaret Analizörü üzerine tıklayarak doğrusal devreler için geçiş karakteristiklerini elde edebilirsiniz: Karmaşık frekansın, s=jω, bir fonksiyonu olarak devrelerin kuvvetlendirmesini veya zayıflamasını tanımlayan fonksiyonlar. Örneğin, bir filtrenin frekans cevabını elde edebilirsiniz. Osiloskop, voltmetre veya ampermetre üzerine tıklayarak zaman cevabını, seçilen gerilimi veya akımı zamanın bir fonksiyonu olarak tanımlayan formüller biçiminde elde edebilirsiniz. Örneğin, dolan bir kapasitörün gerilimini veya akımını zamanın bir fonksiyonu olarak elde edebilirsiniz. 15

16 4. BAŞLARKEN Edison u başlatmak için Başla düğmesine tıklayınız, Edison 4 klasörünü seçip Edison üzerine tıklayınız. Ekranın sol taraftaki Dosya menüsünden Aç komutunu seçiniz. Karşınıza gelen listeden EXAMPLES\VDIV.CIR ı seçiniz. İmleci anahtar üzerine getirip C el simgesine dönüştüğünü görünüz: Çıkış geriliminin gelip gittiğini görmek için anahtara tıklayınız. Daha sonra anahtarı açık bırakarak imleci sol penceredeki voltmetre üzerine getirip farenin sağ tuşuna basınız. Aşağıdaki pop-up menü karşınıza gelecektir: Diyagram/Formüller/Sil/Taşı. Formülleri seçiniz ve ortaya çıkan çözümü ve gerilimin nasıl hesaplandığını veren diyalog kutusuna dikkat ediniz. Panodaki formülleri Düzen/Kopyala veya Ctrl C ile kopyalayınız ve şema diyagramına yapıştırınız. (Bunu sağ penceredeki Düzen/Yapıştır ile veya sağ pencereye tıklayıp ve Ctrl V tuşlarına basarak gerçekleştiriniz) Sağ ve sol taraftaki pencereleri ilgili pencere üzerindeyken yazdır komutunu kullanarak yazdırabilirsiniz Diyagramların Çizilmesi Aşağıdaki şekilde verilen RC devresini kuralım. Bu devreyi ÖRNEKLER klasöründe bulabilirsiniz (EXAMPLES\RCTRAN.CIR) Raftaki 4.5 V luk pile tıklayınız. İmleç sol taraftaki masanın herhangi bir yerine taşıyabileceğiniz pilin şeklini alacaktır. Pilin şematik simgesinin sağ pencerede göründüğüne dikkat ediniz. Şimdi pili 90 derece döndürmek için Ctrl veya + tuşuna basınız. 16

17 Daha fazla parçaya erişmek için, üst sol taraftaki pilin bulunduğu gri rafın herhangi bir yerine tıklayınız. Bu şekilde ihtiyacımız olan direnç ve kapasitörlerin bulunduğu yeni bir raf karşımıza çıkacaktır. Şimdi direnci ve sağ alt raftaki anahtarı ekleyelim. Bu elemanları yerlerine koymadan önce sağ penceredeki şematik diyagramı kontrol ederek tüm parçaların aynı yatay çizgi üzerinde olduğundan emin olunuz. Şimdi direncin değerini değiştirelim (ilk gelen direnç 100 Ohm olarak varsayılmıştır). Sol penceredeki direncin üzerine çift tıklayarak DİRENÇ diyalog kutusunu getiriniz. Direnç alanına tıklayıp değeri 1k olarak değiştiriniz. Şimdi bir kapasitör alıp Ctrl tuşuyla döndürünüz ve yerine yerleştiriniz. Bir kez daha şematik diyagramdaki yatay hizaya dikkat ediniz. Kapasitörün değerini 1u olarak değiştiriniz. Voltmetreye ve osiloskopa erişmek için alt raftaki ve üst raftaki herhangi bir yere tıklayınız. Önceki rafları sol fare tuşuyla seçebileceğinize dikkat ediniz. Şimdi osiloskopu ve voltmetreyi yukarıda gösterilen şekilde yerleştiriniz. Osiloskopa çift tıklayınız ve B kanalının genliğini 5, zaman aralığını ise 10m olarak ayarlayınız. Bu değerleri kontrol düğmelerine basarak da ayarlayabileceğinizi unutmayınız. Son olarak parçaları tellerle birbirine bağlayalım. İmleç herhangi bir parçanın terminali üzerindeyken küçük bir daire halini alır. Sol fare tuşuna basınız ve fareyi kullanarak teli istediğiniz yere götürünüz. Tel imleci hedef terminale ulaştığında bir kez daha küçük bir daire halini alır. Teli sonlandırmak için sol fare tuşuna basınız. Telleri bağlarken yan taraftaki şematik diyagramı da kontrol ederek bağlantıları net bir şekilde yapmaya gayret ediniz. Ufak bir çalışmayla profesyonel görünümlü, net, okunması kolay şemalar yaratabilirsiniz. Teli yerleştirdikten sonra, ekranın her iki tarafında hala düzenleme yapabilirsiniz. Teli 3 boyutlu sol ekranda düzenlerseniz, hem 3 boyutlu hem de şematik görünüm değişecektir. Bir teli yalnızca şematik diyagramda düzenlemek istiyorsanız, seçilecek tele tıklayıp seçtikten sonra görüntülenen oklarla teli sürükleyiniz Geçici Rejim Kipinde Kapasitörün nasıl dolduğunu görmek için, Kontrol paneli penceresindeki Tek geçici kipi seç düğmesine tıklayınız ve analiz süresini 10m olarak ayarlayınız. Anahtar düğmesine tıklayınız. Bu, geçici analizi başlatacak ve sonucu osiloskop üzerinde görüntüleyecektir. 17

18 Şarj eğrisini daha doğru bir şekilde elde etmek için (daha ayrıntılı ve okunması kolay değerlerle) imleci osiloskop üzerine getiriniz. İmleç? simgesine dönüştüğünde sağ fare düğmesine basınız. Karşınıza gelen popup menüden, diyagramı seçtiğinizde yeni bir pencerede daha ayrıntılı bir diyagram ortaya çıkacaktır. Bu diyagramı yazıcıdan çıkarabilir, WMF biçiminde gönderebilir veya kesip kelime işlemcinize yapıştırabilirsiniz. Diyagramı bu şekilde kullanmadan önce, metin ve işaretler ekleyebilirsiniz, satır stilini değiştirebilirsiniz, eksenleri isteğe uyarlayabilirsiniz, v.s. Daha fazla bilgi için Diyagram Pencereleri Yardımı ekranlarına ve bir sonraki bölümdeki Şematik Analizöre girişe bakınız AC Analiz Edison un AC analiz yeteneklerini görmek için (EXAMPLES \RCAC.CIR) devresini yükleyiniz. 18

19 Bu devrede bir RC devresinin sinüs işaretli girişi ve çıkış gerilimleri gösterilmiştir. 3 boyutlu voltmetre çıkış genliğini görüntülerken, şematik voltmetre fazı göstermektedir. Aynı zamanda genlikle faz arasındaki farkı osiloskop üzerinde görebilirsiniz. Üretecin frekansını değiştirerek sonuca etkilerini inceleyiniz AC Karakteristik Aynı devrenin AC karakteristiğini görmek için, EXAMPLES \RCSIGAN.CIR devresini yükleyiniz. Devrenin frekans cevabını (frekans karakteristiğini) elde etmek için, İşaret Analizörünü Çalıştır düğmesine tıklayıp imleci İşaret Analizörü üzerine getiriniz. İmleç? halini aldığında sağ fare düğmesine basınız. Karşınıza gelen popup menüden diyagramı seçiniz: ayrıntılı bir diyagram (işaret analizörüyle aynı sonuçları gösteren) yeni bir pencerede görüntülenir. Aynı zamanda menüden Formülleri seçerek diyagramı tanımlayan formülleri elde edebilirsiniz. Bu formülleri kopyalayıp diyagrama veya şematik diyagram penceresine yapıştırabilirsiniz Deneysel Devre Tahtası Kullanarak Devre Kurma Aşağıdaki şekilde gösterilen deneysel devre tahtasını kullanarak bir devre kuralım. Bu devreyi ÖRNEKLER klasöründeki (EXAMPLES\ NOTGATE1.CIR) dosyası altında bulabilirsiniz. 19

20 Dosya.Yeni menüsünü seçiniz. Deneysel devre tahtası onay kutusunu işaretleyiniz ve satır ve sütun sayısını 1 olarak bırakınız. Raftan 4.5V luk bir pil seçiniz. Pili 90 derece döndürmek için Ctrl tuşuna basınız. Pilin markasını değiştirmek istiyorsanız Shift tuşuna basınız. Lojik kapıların bulunduğu rafı, raf üzerindeki boş bir alana sağ fare tuşuyla tekrar tekrar tıklayarak seçiniz. NOT kapısının üzerine tıklayarak kapıyı taşımaya başlayınız. Bu parçayı devre tahtasının orta sırasına yerleştiriniz. Tümdevrenin devre tahtası üzerinde başka bir yere yerleştirilmemelidir, çünkü çıkış terminalleri saklanmış devre tahtası bağlantılarıyla kısa devre olabilir. Alternatif anahtarı şekle göre sürükleyip bırakınız. Normal ve alternatif anahtarların farklı raflarda bulunduğuna dikkat ediniz. Şimdi pili tümdevreye bağlayalım. Pilin pozitif ucu tümdevrenin Vcc bacağına bağlanmalıdır. Bağlantıyı gerçekleştirmeden önce, tümdevrenin hangi terminaline bağlantı yapılacağı tespit edilmelidir. Bu iki şekilde gerçekleştirilebilir. Sağ taraftaki şematik diyagramdaki tümdevre etiketi okunabilir veya aynı etiketler sol tarafta imleci tümdevrenin terminallerine yaklaştırarak okunur. Vcc tespit edildikten sonra pilin üst ucundan bağlantıya başlanır. Bu telin diğer ucu tümdevrenin Vcc sine içten bağlı devre tahtası terminallerine bağlanmalıdır. Eğer Saklı devre tahtası bağlantıları seçeneğine izin veriliyorsa devre tahtası içinde hangi bağlantıların olduğu kolaylıkla tespit edilebilir. Şimdi pilin negatif ucunu, devre tahtasının alt kısmındaki 5 adet içerden bağlı değin en solda olanına bağlayınız. Daha sonra ikinci deliğe, tümdevrenin toprak bacağından gelen bir teli devre tahtasının dikey olarak yerleştirilmiş dahili bağlantısını kullanarak bağlayınız. Şimdi alternatif anahtarın terminallerini pile ve tümdevrenin A1 bacağına şekilde gösterilen şekilde bağlayınız. Gerçek lojik tümdevrelerinin birden fazla kapı içerdiğine dikkat ediniz. Bu durumda tümdevre, ayrı ayrı kullanılabilen 6 adet EVİRİCİ kapı içermektedir. Bu sunumda yalnızca 1 numaralı kapı kullanılacaktır. LED şimdi devre tahtasına yerleştirilmelidir. İlk önce kabaca şekilde gösterilen yerinin yakınına koyunuz. LEDin gövdesi üzerine tıklayınız ve yavaşça olması gereken yere getiriniz. Sol terminali, tümdevrenin devre tahtası üzerindeki Y1 bacağına içeriden bağlı terminallerden birisine bağlayınız. Benzer şekilde diğer LED terminalini de şekilde gösterilen konuma getiriniz. Son olarak direnci devre tahtasına yerleştirerek şekilde gösterildiği gibi LEDe bağlayınız. Dirence çift tıklayarak değerini 220 Ohm olarak ayarlayınız. 20

21 Bağlantıları sağ taraftaki panoya bakarak kolaylıkla kontrol edebilirsiniz. Şimdi devreyi test edebiliriz. Tüm bağlantılar doğru bir şekilde gerçekleştirildiyse, EVİRİCİ kapı düzgün bir şekilde işleyecektir: LED, kapının A1 girişine toprak bağlandığı zaman yanar, tersi yapıldığında söner. Devreyi tamamlamak için sağ tarafta bazı ayarlamalar yapmak isteyebilirsiniz. Şemanın daha net ve kolay takip edilebilir olması için bileşenleri sürükleyip bırakınız. Devrenizi sunmak isterseniz, tümdevrenin görünüşünü daha gerçekçi bir hale dönüştürebilirsiniz. İmleci tümdevrenin sağ tarafı üzerinde hareket ettirirken imleç küçük sarı bir düğmeyi vurgulayacaktır. Sağ fare düğmesine basıldığında tümdevrenin yüksekliği değişecektir. 21

22 5. PARÇALAR Burada, Edison da devre kurmak için kullanılan parçaların listesi ve tanımları bulunmaktadır. Parçaların çoğu (konektörlerin ve tahtaların dışında) bir hata durumu parametresine sahiptir ve aşağıda belirtilen şekilde işleme veya hata durumunda bulunabilirler Konektör 5.2. Basit Anahtar Birden çok teli bağlamak için konektör kullanınız. Her bir konektör sınırsız sayıda teli bağlamak için kullanılabilir. Konektörün devreye herhangi bir etkisi yoktur ve hata durumu da söz konusu değildir. Basit anahtar, basarak-açma/basarak-kapama hareketiyle tek kutuplu/tek yönlü anahtar (SPST) olarak görev yapar. İmleci anahtar düğmesinin olduğu yere getiriniz. El simgesi ortaya çıktığında anahtarın konumunu değiştirmek için sol fare düğmesine tıklayınız. İmleci anahtar terminalleri yakınına konumlandırmamaya dikkat ediniz (bu konumdayken küçük bir daire ortaya çıkmaktadır) aksi takdirde bağlantı işlevine geçersiniz. Eğer bu durum meydana gelirse Esc tuşuna basınız. Anahtarı seçmek istiyorsanız şeklin nötr kısmına tıklarınız (genellikle anahtarın alt tarafındadır). Hata durumu: Yok/Açık Basma Düğmesi Bu parça anahtarlama hareketinin anlık olması dışında basit anahtarın bir benzeridir: Terminaller yalnızca sol fare düğmesine basılı tuttuğunuz sürece birbirine bağlanacaktır. Hata durumu: Yok/Açık Alternatif Anahtarlar Bu anahtar tek kutuplu/çift yönlü (SPDT) bir anahtar olup üç terminale sahiptir. Düğmenin konumuna göre orta terminal (ortak terminal olarak da adlandırılır) kenarlardaki terminallerden birisine bağlanır. Hata durumu: Yok/Açık Röle Röle kontrollü bir anahtardır. Edison un rölesi alternatif anahtarda olduğu gibi üç terminale sahiptir. Bobinindeki akım belirli bir değere ulaştığı zaman (35mA olarak varsayılmaktadır), alternatif anahtardaki gibi bağlantı değiştirir Piller Edison da DC kaynağı olarak birçok pil bulunmaktadır: 1,5 V luk 4,5 V luk 9 V luk 4.5 V luk pil seri olarak bağlanmış üç adet 1.5 V luk kalem pilden meydana gelir. Bu piller düşük gerilim pillerinin benzeridir. 22

23 Pillerin sıfır (varsayılan) değerinde veya kullanıcı tarafından tanımlanan değerde bir iç direnç parametresi bulunmaktadır. İç direnç parametresini Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya parçaya çift tıklayarak belirtebilirsiniz. Hata durumu: Yok/Bitmiş Güç Kaynağı Ön paneldeki düğmelere kolay bir şekilde gerilim ayarlaması yapabilirsiniz. Gerilimi büyük adımlarla (1 V olarak varsayılan) değiştirmek için sol düğmeye tıklayınız. Düğmenin sağına veya soluna basmak güç kaynağının değerini arttırır veya azaltır. Bu düğmelerin üzerindeki küçük + veya işaretleriyle gösterilir. Farenin düğmesini basılı tuttuğunuzda serbest bırakıncaya kadar gerilim sürekli olarak değişecektir. Gerilimi düşük adımlarla değiştirmek için aynı şekilde sağ düğmeye tıklayınız. Güç kaynağının gerilim sınırlarını, gerilim artımlarını, v.b Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşenin nötr kısmına çift tıklayarak değiştirebilirsiniz. Hata durumu: Yok/Açık Dirençler Edison iki adet direnç kullanıma sunar. Bu dirençlerin ikisi de aynı şekilde işler ancak görünüşleri farklıdır. Renk-kodlu direnç, direnç değerini standart renk kodlamasıyla belirtir. Baskılı dirençte ise direnç değeri direnç üzerine basılmıştır. Shift tuşu renk kodlu direncin temel rengini değiştirir. Direnci Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirebilirsiniz. Yeni bir direnç değeri seçtiğinizde varsayılan direnç değeri bu değer olarak değiştirilir. Daha sonra bir raftan başka direnç aldığınızda değeri yeni varsayılan değer olacaktır. Hata durumu: Yok/Açık Potansiyometre (Ayarlı Direnç) Potansiyometre üç terminalli bir ayarlı dirençtir. Edison da iki tür potansiyometre vardır. Bir tanesi bir sürgüyle diğeri döner bir topuzla kontrol edilmektedir. Sürgü sağ ve sol bağlantılar arasındaki toplam direnci doğrusal olarak böler. Sürgü istenilen konuma sürüklenip bırakılabilir. Ayrıca biri ayarı arttırmak diğeri azaltmak için kullanılan iki adet düğme bulunmaktadır. Bunları kullanmak için imleci sırasıyla sol ve sağ tarafa doğru hareket ettiriniz. Döner topuzlu potansiyometre de iki terminali arasındaki direnci böler. Topuzun sağ veya sol tarafına tıkladığınızda topuz tıklanan yere karşılık gelen yöne dönecektir. İmleci parçanın ortasına getirirseniz, üzerine tıklayarak potansiyometre değerini ayarlayabileceğiniz üçgen bir grafik karşınıza çıkar. Baştan başa toplam direnç 50 Ohm olarak varsayılmıştır ancak bu değer ve Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirilebilir. Burada, diğer işlemlerin başlamasına neden olmaması amacıyla yalnızca nötr kısma çift tıklamak oldukça önemlidir. Potansiyometrenin ayar değeri imleci üzerine getirerek Seçenekler menüsündeki Devrelerin üzerindeki ipuçları seçiliyse görülebilir. Hata durumu: Yok/Açık Elektrik Lambaları Lambalar uygulanan gerilime göre daha parlak veya sönük yanar. Gerilim çok yüksekse lamba yanar. Birden fazla boyda ve duy tipinde lamba mevcuttur. Bir lambanın alternatifini lambayı hareket ettirirken Shift tuşuyla veya tuşuyla seçebilirsiniz. Lambaların yönlerini değiştirmek için Ctrl tuşuna veya + tuşuna basınız. Varsayılan şekilde tümü aynı nominal gerilimde ve güçtedir. Güç ne kadar yüksekse lamba direnci o kadar düşüktür. Bu parametreler Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirilebilir. Hata durumu: Yok/Yanmış. 23

24 5.11. Elektrik Motorları Elektrik motoru DC veya AC gücüyle çalışabilir ve uygulanan güce göre daha hızlı veya yavaş dönebilir. DC gerilimiyle beslendiğinde dönme yönü gerilimin kutupluluğuna bağlı olur. Elektrik lambası gibi motorun güç ve gerilim parametreleri de Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirilebilir. Hata durumu: Yok/Açık/Kısa Devre Kondansatör Kapasitör değeri (kapasitans) sağ panoda görüntülenmektedir. Ayrıca bu değer, Seçenekler menüsündeki Devrelerin üzerindeki ipuçları seçiliyse imleci kapasitör üzerine getirerek de görülebilir. Kapasitans değerleri genellikle F (farad), uf, nf, ve pf birimleriyle ifade edilir. Kapasitans değerini Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirebilirsiniz. Hata durumu: Yok/Açık/Kısa Devre Bobin Edison un kullanıma sunduğu bobin bileşeninin (indüktör) değeri (indüktans) sağ panoda görüntülenmektedir. Ayrıca bu değer, Seçenekler menüsündeki Devrelerin üzerindeki ipuçları seçiliyse imleci kapasitör üzerine getirerek de görülebilir. İndüktans değerleri genellikle H (Henry), mh, uh ile ifade edilir. İndüktans değerini Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirebilirsiniz. Hata durumu: Yok/Açık/Kısa Devre Ölçü Aletleri Edison kullanıma sayısal ekranlı voltmetreler, ampermetreler ve direnç ölçerler sunmaktadır. Kırmızı terminal pozitif girişi, beyaz terminal ise negatif girişi ifade etmektedir. Bu aletler ideal ölçü aletleri olarak varsayılmaktadır. Hata durumu: Yok/Açık. Aynı zamanda beş farklı işleve sahip bir multimetre bulunmaktadır ve aşağıdaki şekillerde kullanılabilir: Doğru akım voltmetresi Alternatif akım voltmetresi Direnç ölçer Doğru akım ampermetresi Alternatif akım ampermetresi Herhangi bir işlev seçimi için uygun etikete tıklayınız. Bu multimetrenin ana anahtarını istenilen konuma getirecektir. Bazı işlevler ön panelde bulunmaz ve multimetrenin nötr bölümüne tıklayarak erişilebilir. Alternatif akımı veya gerilimi ölçerken, Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak sıfırdan-tepeye değerinin mi yoksa etkili gerilim (rms) değerinin mi ölçüleceğine karar verebilirsiniz Ölçü Aletleri Edison işaret üreteci, Osilaskop ve işaret analizörü için arttırma/azaltma (ok) düğmelerini kullanıma sunmaktadır. Değerler arasındaki adım büyüklüğü toplam aralık değerinin bir fonksiyonudur. Bir düğmeyi basılı tuttuğunuzda değer sürekli olarak artar veya azalır. Düğmeyi daha uzun bir süre için basılı tutarsanız daha büyük bir aralığı daha hızlı kat etmeniz için adım büyüklüğü 10 katına çıkar. 24

25 5.16. İşaret Üreteci İşaret üreteci görüntülenen frekansta, genlikte ve fazda bir alternatif gerilim üretir. İşaret her zaman bir sinüs dalgasıdır. İşaret üreteci en önemli parametrelerin doğrudan ön panelden hızlı bir şekilde değiştirilmesine olanak tanıyacak şekilde tasarlanmıştır. Arttırma/Azaltma düğmelerinin kullanılması ile ince ayar değerlerini değiştirebilirsiniz. Döner topuzu tıklayarak ise değerleri büyük adımlarla değiştirebilirsiniz. Ayrıca herhangi bir topuz üzerinde fare düğmesini basılı tutarak sürekli bir değişim sağlayabilirsiniz. Ön panel topuzları aşağıdaki parametrelere aittir: Frekans Genlik Faz Diğer parametreleri Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya üretecin nötr bölgesine çift tıklayarak değiştirebilirsiniz. Hata durumu: Yok/Açık Osilaskop Osiloskop aynı anda iki kanal görüntüleyebilmektedir. Kanal A kırmızı, kanal B ise mavi bir eğri içerisinde görebilirsiniz. Terminal A ve terminal B, ilgili kanalın pozitif girişini temsil eder. Toprak her iki kanal için ortaktır. Osiloskop ekranının altında sayısal göstergeler bulunmaktadır. Bunlardan birincisi kanal A nın maksimum genliğini, ikincisi kanal B nin maksimum genliğini, üçüncüsü ise toplam görüntüleme süresini gösterir. Zaman parametresi her iki kanal için de geçerlidir. Ekranda görüntülenmeyen diğer parametreler doğrudan ayar düğmeleriyle veya bileşene çift tıklayarak görüntülenebilir. Bileşene sağ tıklayıp ortaya çıkan popup menüdeki diyagram seçeneğini seçerek ayrı bir pencerede açılan ayrıntılı sonuç diyagramını elde edebilirsiniz. Osiloskop en önemli parametrelerin doğrudan ön panelden değiştirilmesine olanak tanıyacak şekilde tasarlanmıştır. Arttırma/Azaltma düğmelerinin kullanılması ile parametre değerlerini değiştirebilirsiniz. Aynı zamanda doğrudan ayar düğmelerini kullanarak (Zaman düğmesi gibi) aşağıdaki parametrelerin değerlerini doğrudan girebilirsiniz: Kanal A genliği Kanal A orijin hareketi (izleme taban çizgisinin dikey konumu) Kanal B genliği Kanal B orijin hareketi (izleme taban çizgisinin dikey konumu) Toplam görüntüleme periyodu (süresi) Bu parametreler aynı zamanda Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya üretecin nötr bölgesine çift tıklayarak da değiştirilebilir. Otomatik düğmesine basıldığında Edison, iyi bir sunum için her iki kanalın görüntülenen genliğini, orijinini ve süresini otomatik olarak ayarlar İşaret Analizörü İşaret analizörü bir devrenin AC geçiş karakteristiklerini elde etmek için kullanılmaktadır. Başlangıç frekansından bitiş frekansına kadar belirtilen işaret genliğinde, seri halde sinüzoidal test işareti dizisi üretir. Frekans adımlarının sayısı belirtilen örnek sayısıyla ayarlanır. İşaret analizörünün Çıkış terminallerini test edilecek devrenin girişlerine bağlamanız gerekmektedir. Daha sonra işaret analizörünün Giriş terminali test edilecek devrenin çıkışına bağlanır. Toprak Çıkış ve Giriş terminalleri için ortaktır ve devreye de bağlanmak zorundadır! Çalıştır Düğmesine basarak işaret analizörünü başlatınız. İşaret Analizörüne sağ tıklayıp ortaya çıkan popup menüdeki diyagram seçeneğini seçerek ayrı bir pencerede açılan ayrıntılı sonuç diyagramını elde edebilirsiniz. İşaret analizöründe en önemli parametrelerin kolayca değiştirilebilmesi için bunlar doğrudan ön panele yerleştirilmiştir.başlangıç ve bitiş frekanslarını arttırıp azaltabilirsiniz (onlu adımlarla). Başlangıç ve bitiş frekansları analizörün mesaj satırında görüntülenmektedir. Kip düğmesine basarak görüntüleme kipini doğrusal [V] (çıkışı V cinsinde görüntüler), doğrusal [kuvvetlendirme] (çıkışın girişe oranını V/V cinsinde 25

26 görüntüler) ve logaritmik (çıkışın girişe oranını db cinsinde görüntüler) kipleri arasında değiştiriniz. Aktif görüntüleme kipi işaret analizörünün mesaj satırında gösterilir. Arttırma/Azaltma düğmelerinin kullanılması ile parametre değerlerini değiştirebilirsiniz. Aynı zamanda doğrudan ayar düğmelerini kullanarak aşağıdaki parametrelerin değerlerini doğrudan girebilirsiniz: Görüntülenen maksimum genlik Görüntülenen minimum genlik İşaret genliği Oto düğmesi görüntülenen genliğin otomatik olarak seçilmesi için kullanılır. Diğer parametreler Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirilebilir. İşaret analizörü devre çıkışını ölçmeden önce, frekans her değiştiğinde devrenin kararlı hale gelmesini bekler. İşaret analizörü örnekler arasında her zaman belirli bir aralık kadar bekler. Bununla birlikte hızlı kip devreye alındıysa işaret analizörü örnekler arasında beklemez. Ayrıca hızlı kipte, proses sona erene kadar devredeki değişikliklerin (ölçümler, lambaların şiddeti, sesler, v.b.) görüntülenmesini erteler Hoparlör Hoparlör terminallerine uygulanan AC gerilimi sese dönüştürür. Piezoelektrik hoparlör gibi Edison un hoparlörü de yüksek bir dirence (1M) sahiptir. Tabi ki gerçek bir hoparlör gibi birden çok frekansı aynı anda çalabilme özelliğine sahiptir. Bu şekilde bir etki elde etmek için hoparlöre seri olarak iki adet işaret üreteci bağlayınız veya her birinin kendi hoparlörü olan iki bağımsız devre kurunuz. Bu, vuruş olgusunu göstermek için çok iyi bir yöntemdir. Frekansları yalnızca 1 veya 2 Hz farklı olan iki adet işaret üreteci hazırlayıp bunları bir hoparlöre bağlayınız. Hoparlörün yalnızca DC/AC kipinde çalıştığına dikkat ediniz Yarı İletken Parçalar Edison 4 geniş bir yelpazede yarıiletken bileşen kullanıma sunmaktadır: diyotlar, LEDler, bipolar ve MOS transistorlar, lojik kapılar, flip-floplar, işlemsel kuvvetlendiriciler ve zamanlayıcılar Edison un raflarında 3 boyutlu bileşenler olarak mevcuttur. Deneysel devre tahtasına bir tümdevre yerleştirmek istiyorsanız, orta şeride yerleştirmelisiniz çünkü diğer konumlarda devre tahtasının iç bağlantıları tümdevre bacaklarını kısa devre yapacaktır. Diğer yarıiletken bileşenler (örneğin lojik tümdevreler) Edison un Şema Analizöründe mevcuttur. Edison un 3 boyutlu laboratuarında yalnızca bipolar transistorların ileri akım kazancı (ß) ve MOS transistorların eşik gerilimi parçaya çift tıklayarak değiştirilebilmektedir. Yarıiletken bileşenlerin tüm model parametreleri, bileşenlerin standart parça numaralarını kullanarak da seçilebildiği Edison un Şema Analizöründe mevcuttur Sigorta Edison çalışma masasına ve deneysel devre tahtasına yerleştirilebilecek bir sigorta kullanıma sunmaktadır. Sigorta maksimum akım aşıldığında devreyi otomatik olarak keser ve açık olarak kalır. Açık durumdayken hata durumu: Yok/Açık olmaktadır. Parametreler Düzen.Parametreleri Değiştir komutuyla veya bileşene çift tıklayarak değiştirilebilir. Sigortalar yanarsa ana menüdeki Onar komutuyla onarabilirsiniz. 26

KOCAELİ TEKNİK LİSESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK BÖLÜMÜ OTOMASYON ATÖLYESİ EKTS (Elektrik Kumanda Teknikleri Simülatörü ) DERS NOTU. Kaynak : www.veppa.

KOCAELİ TEKNİK LİSESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK BÖLÜMÜ OTOMASYON ATÖLYESİ EKTS (Elektrik Kumanda Teknikleri Simülatörü ) DERS NOTU. Kaynak : www.veppa. KOCAELİ TEKNİK LİSESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK BÖLÜMÜ OTOMASYON ATÖLYESİ EKTS (Elektrik Kumanda Teknikleri Simülatörü ) DERS NOTU Kaynak : www.veppa.com Hakkında EKTS (Elektrik Kumanda Teknikleri Simülatörü

Detaylı

İçindekiler. Akıllı Tahta Uygulaması (ATU) Kullanma Kılavuzu. İçindekiler. Bölüm 1: Uygulama Hakkında Genel bilgi 2

İçindekiler. Akıllı Tahta Uygulaması (ATU) Kullanma Kılavuzu. İçindekiler. Bölüm 1: Uygulama Hakkında Genel bilgi 2 İçindekiler 1 İçindekiler Bölüm 1: Uygulama Hakkında Genel bilgi 2 Bölüm 2: Akıllı Tahta Uygulamasının Yüklenmesi Akıllı Tahta Uygulaması nı yükleme 3 Akıllı Tahta Uygulaması nı kaldırma 3 Akıllı Tahta

Detaylı

Kopyalama ve Taşıma konularıyla ilgili daha değişik uygulamalar yaparak bu konunun pekiştirilmesini sağlamanız yararınıza olacaktır.

Kopyalama ve Taşıma konularıyla ilgili daha değişik uygulamalar yaparak bu konunun pekiştirilmesini sağlamanız yararınıza olacaktır. Kopyalama ve Taşıma konularıyla ilgili daha değişik uygulamalar yaparak bu konunun pekiştirilmesini sağlamanız yararınıza olacaktır. NOTLAR: 1. Bir Klasörün içindeki bir dosyayı fare sol tuşunu basılı

Detaylı

5.bölümde ise dosya göz atıcı ve dosya menüsü yer almaktadır. Dosya göz atıcıyı incelemek için klasör simgesine tıklayınız.

5.bölümde ise dosya göz atıcı ve dosya menüsü yer almaktadır. Dosya göz atıcıyı incelemek için klasör simgesine tıklayınız. Antropi Teach ekranı, 5 bölümden oluşmaktadır. 1.bölümde silgi ve araç kutusu yer almaktadır. 2.bölümde sayfalar arası geçiş yapmayı sağlayan yön okları bulunmaktadır. 3.bölüm tahta işlemi görmektedir.

Detaylı

Görev Çubuğu Özellikleri

Görev Çubuğu Özellikleri Görev Çubuğu Özellikleri Görev Çubuğu Ekranın altını yatay olarak kaplayan yatay Görev Çubuğu aktif olan pencereleri ve programları gösterir. Çalıştırılan her programın ve pencerenin simgesi işletim sistemi

Detaylı

Açılan programın pencere görünümü aşağıdaki gibidir. 2. Araç Çubuğundan kaydet düğmesi ile

Açılan programın pencere görünümü aşağıdaki gibidir. 2. Araç Çubuğundan kaydet düğmesi ile POWERPOINT PROGRAMI Powerpoint bir sunu hazırlama programıdır. Belirli bir konu hakkında bilgi vermek için, derslerle ilgili bir etkinlik hazırlamak için, dinleyicilere görsel ortamda sunum yapmak için

Detaylı

Pencereler Pencere Özellikleri

Pencereler Pencere Özellikleri Pencereler Pencere Özellikleri Pencereler Windows işletim sistemleri pencere yapıları üzerine inşa edilmiştir. WINDOWS 7 de tüm işlemler pencereler yardımı ile gerçekleştirilebilmektedir. Programlar ve

Detaylı

2000 de Programlarla Çalışmalar

2000 de Programlarla Çalışmalar Windows 2000 de Programlarla Çalışmalar 24 3 Windows 2000 de Programlarla Çalışmalar Programları Başlatmak Programları başlat menüsünü kullanarak, başlatmak istediğiniz programın simgesini çift tıklayarak

Detaylı

4-1. Ön Kontrol Paneli

4-1. Ön Kontrol Paneli 4-1. Ön Kontrol Paneli 1 Açma/Kapama(ON/OFF) Düğmesi.! Fan motoru termostat kontrollü olduğu için sadece soğutma gerektiğinde çalışır.! Su soğutma ünitesi otomatik kontrollüdür, sadece gerektiğinde çalışır.

Detaylı

Türkçe. Giriş. Özelliklere Genel Bakış

Türkçe. Giriş. Özelliklere Genel Bakış Özelliklere Genel Bakış Giriş 7-inç TFT LCD Görüntü çözünürlüğü: 480(En) x 234(Boy) Görüntü modu: 4:3 ve 16:9 Desteklenen dosya biçimleri: JPEG & Hareketli-JPEG (320x240 QVGA 15 fps; 640x480 VGA 6 fps.)

Detaylı

Bu düğme tıklandığında karşınıza yandaki gibi bir diyalog kutusu daha gelecektir.

Bu düğme tıklandığında karşınıza yandaki gibi bir diyalog kutusu daha gelecektir. Bu diyalog kutusunda Windows XP de 5 diğer sürümlerinde 6 sekme bulunmaktadır. Temalar sekmesi pencerelerin görünümlerini ayarlamak amacıyla kullanılmaktadır. Tema Bölümünden kutusunun sol tarafındaki

Detaylı

ELEKTRONİK DEVRE ELEMANLARI

ELEKTRONİK DEVRE ELEMANLARI ELEKTRONİK DEVRE ELEMANLARI 1. Direnç Renk Kodları Direnç Renk Tablosu Renk Sayı Çarpan Tolerans SİYAH 0 1 KAHVERENGİ 1 10 ± %1 KIRMIZI 2 100 ± %2 TURUNCU 3 1000 SARI 4 10.000 YEŞİL 5 100.000 ± %0.5 MAVİ

Detaylı

2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI İşletim Sisteminde Yapılan Uygulamalar Bir Bilgisayarda Hangi İşletim Sistemi Yüklü Olduğunu

Detaylı

Silmek istediğiniz satır/sütun/hücre yi seçin ve aşağıdaki adımlardan birini takip edin:

Silmek istediğiniz satır/sütun/hücre yi seçin ve aşağıdaki adımlardan birini takip edin: Satır/Sütun/Hücre Ekleme Paket Programlar Not_04 Oluşturduğunuz tabloya satır, sütun ve hücre ekleyebilirsiniz. Bunun için ekleme yapacağınız hücreye tıklayın ve aşağıdaki adımlardan birini takip edin:

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Bilgisayar ve elektronik tablolama yazılımı sağlandığında elektronik tablolama yazılımı çalışma alanı düzenlemelerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Güncel olarak

Detaylı

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI ECDL BAŞLANGIÇ Bilgisayarı Kullanmak ve Dosyaları Yönetmek 1) Bilgisayar ı doğru şekilde kapatıp, açmak için uygun metodu uygulayınız.(bilgisayarı kapatın ve tekrar açın.)

Detaylı

1. ÇALIŞMA ALANI hücre çalışma sayfası kitap Başlık çubuğu Formül çubuğu Aktif hücre Sekmeler Adres çubuğu Kaydırma çubukları Kılavuz çizgileri

1. ÇALIŞMA ALANI hücre çalışma sayfası kitap Başlık çubuğu Formül çubuğu Aktif hücre Sekmeler Adres çubuğu Kaydırma çubukları Kılavuz çizgileri 1. ÇALIŞMA ALANI Bir elektronik tablolama yazılımını açtığınızda göreceğiniz şey, kutularla dolu bir pencere olacaktır. Satırlar ve sütunların kesişmesiyle oluşan bu kutulara hücre adı verilir. Hücreleri

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ Bilgisayar ve elektronik tablolama yazılımı sağlandığında elektronik tablolama yazılımında veri girme, veri seçme, satır ve sütun işlemlerini yapabileceksiniz.

Detaylı

MATRİKS TRADER DERİNLİKLİ EMİR EKRANI

MATRİKS TRADER DERİNLİKLİ EMİR EKRANI MATRİKS TRADER DERİNLİKLİ EMİR EKRANI Versiyon 7.1.1 10.8.2014 Matriks Bilgi Dağıtım Hizmetleri A.Ş. DERİNLİKLİ EMİR EKRANI İÇİNDEKİLER : 1. GÖRÜNÜM-KISIMLAR 1.1. Hesap Bilgi Paneli 1.2. Emir Giriş Paneli

Detaylı

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ. Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü ELE 210 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ. Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü ELE 210 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü ELE 210 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI "ELEKTRONİK WORKBENCH(EWB)" İLE BİLGİSAYAR SİMÜLASYONU DENEY - 1 BASİT RESİSTOR AĞLARI Öğrenme Hedefleri(Deneyin

Detaylı

CAEeda TM OM6 KANADI MODELLEME. EDA Tasarım Analiz Mühendislik

CAEeda TM OM6 KANADI MODELLEME. EDA Tasarım Analiz Mühendislik CAEeda TM OM6 KANADI MODELLEME EDA Tasarım Analiz Mühendislik 1. Kapsam Kanat Sınırlarını Çizme Taban Kanat Profilinin Hücum ve Firar Kenarları Sınırlarını Çizme Kanat Profilini Dosyadan (.txt) Okuma Geometrik

Detaylı

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI Kelime İşlemci - Word Prof.Dr. Fatih TANK Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Sigortacılık ve Aktüerya Bilimleri Bölümü Prof.Dr. Fatih TANK - Temel - Ders

Detaylı

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA. Yrd. Doç. Dr. Beytullah EREN beren@sakarya.edu.tr 0264 295 5642

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA. Yrd. Doç. Dr. Beytullah EREN beren@sakarya.edu.tr 0264 295 5642 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA Yrd. Doç. Dr. Beytullah EREN beren@sakarya.edu.tr 0264 295 5642 EXCEL DE GRAFİK UYGULAMA GRAFİKLER Grafikler, çok sayıda verinin ve farklı veri serileri arasındaki ilişkinin anlaşılmasını

Detaylı

Animasyon Teknikleri, Ses ve Video İşlemleri 1 / 18

Animasyon Teknikleri, Ses ve Video İşlemleri 1 / 18 Animasyon Teknikleri, Ses ve Video İşlemleri 1 / 18 4. SEMBOLLER Animasyon yazılımı çizilen şekilleri veya çalışma içerisine aktarılan şekilleri sembollere dönüştürerek kütüphanede saklayabilir. Kütüphanede

Detaylı

www.elektrikogretmenleri.com

www.elektrikogretmenleri.com FIREWORKS (MENU OLUŞ TURMA) 1 Önce Başlat menüsü Programlar Adobe Web Premium CS3 Adobe Fireworks CS3 kısayol simgesi ile Fireworks programı açılır. 2 Fireworks programı açıldığında Karşımıza gelen Yeni

Detaylı

TEMEL BİLGİSAYAR. Ders Notları. Yrd. Doç. Dr. Seyit Okan KARA

TEMEL BİLGİSAYAR. Ders Notları. Yrd. Doç. Dr. Seyit Okan KARA TEMEL BİLGİSAYAR Ders Notları Yrd. Doç. Dr. Seyit Okan KARA Pencerenin ortasında bulunan beyaz sayfa, slayt tasarımında kullanacağımız sayfamızdır. Sol panelde bu slayt sayfasının küçültülmüş halde bir

Detaylı

Copyright 2017 HP Development Company, L.P.

Copyright 2017 HP Development Company, L.P. Kullanıcı Kılavuzu Copyright 2017 HP Development Company, L.P. Bu belgede yer alan bilgiler önceden bildirilmeden değiştirilebilir. HP ürünleri ve hizmetlerine ilişkin garantiler, bu ürünler ve hizmetlerle

Detaylı

ecyber Kullanıcı Kılavuzu 1 / 1 1. ecyber hakkında... 1 2. Sistem gereksinimleri:... 2 Donanım:... 2 Yazılım:... 2 3. Kullanım Rehberi...

ecyber Kullanıcı Kılavuzu 1 / 1 1. ecyber hakkında... 1 2. Sistem gereksinimleri:... 2 Donanım:... 2 Yazılım:... 2 3. Kullanım Rehberi... ecyber Kullanıcı Kılavuzu 1 / 1 1. ecyber hakkında... 1 2. Sistem gereksinimleri:... 2 Donanım:... 2 Yazılım:... 2 3. Kullanım Rehberi... 3 İndirme... 3 Sunucu yazılım kurulumu... 3 Kurulum sayfası çıkacaktır...

Detaylı

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ WEBMAIL KULLANIM KLAVUZU

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ WEBMAIL KULLANIM KLAVUZU ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ WEBMAIL KULLANIM KLAVUZU Üniversitemiz Webmail servisi yenilenmiş olup Roundcube webmail üzerinden servis vermeye başlamıştır. Daha önce kullanılan SquirrelMail servisi https://oldwebmail.cankaya.edu.tr/

Detaylı

Şekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri

Şekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri 2. Alternatif Akım =AC (Alternating Current) Değeri ve yönü zamana göre belirli bir düzen içerisinde değişen akıma AC denir. En çok bilinen AC dalga biçimi Sinüs dalgasıdır. Bununla birlikte farklı uygulamalarda

Detaylı

XTRA CONTROLLER PRO KULLANIM KILAVUZU

XTRA CONTROLLER PRO KULLANIM KILAVUZU XTRA CONTROLLER PRO KULLANIM KILAVUZU İÇİNDEKİLER İlgili bölümü göstermesi için içindekiler tablosundaki bir başlığı tıklayın 1. GİRİŞ... 3 2. TRAVELLING ZOOM ÖZELLİĞİ... 5 3. CHAT AND SHOW FOTOĞRAF/VİDEO/MÜZİK

Detaylı

MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI

MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI 1-) Word 2010 nedir? A-) Hesap Programıdır B-) Tablo - Grafik Programıdır C-) Kelime İşlem Programıdır D-) İşletim Sistemidir 2-) Microsoft Word 2007 programında

Detaylı

NOT: LÜTFEN BU BELGEYİ OKUMADAN YAZILIMI YÜKLEMEYİ DENEMEYİN.

NOT: LÜTFEN BU BELGEYİ OKUMADAN YAZILIMI YÜKLEMEYİ DENEMEYİN. INSITE YÜKLEME BÜLTENİ Sayfa 2: INSITE yükleme Sayfa 8: INSITE kaldırma NOT: LÜTFEN BU BELGEYİ OKUMADAN YAZILIMI YÜKLEMEYİ DENEMEYİN. HATALI YÜKLEME VEYA KULLANIM YANLIŞ VERİLERE VEYA EKİPMANIN ARIZALANMASINA

Detaylı

Yine benzer şekilde hücreler içine yazılan yazıların renklerini değiştirebiliriz. Bunun için tüm satırı veya sütunu yine fareyle seçmek durumundayız.

Yine benzer şekilde hücreler içine yazılan yazıların renklerini değiştirebiliriz. Bunun için tüm satırı veya sütunu yine fareyle seçmek durumundayız. 2. EKLE SEKMESĐ TABLO EKLEMEK: Sayfamıza tablo eklemek için, TABLO butonuna bastıktan sonra açılan pencereden kaç sütün ve kaç satırlık bir tablo oluşturacağımızı belirliyoruz. Fareyi sürüklemek, tablonun

Detaylı

T.C. istanbul ÜNiVERSiTESi ÖĞRENCi BiLGi SiSTEMi. ÖĞRETiM ELEMANI KULLANIM KILAVUZU

T.C. istanbul ÜNiVERSiTESi ÖĞRENCi BiLGi SiSTEMi. ÖĞRETiM ELEMANI KULLANIM KILAVUZU T.C. istanbul ÜNiVERSiTESi ÖĞRENCi BiLGi SiSTEMi ÖĞRETiM ELEMANI KULLANIM KILAVUZU 1 1. Sisteme Giriş Nokta Üniversite Otomasyonu sistemini kullanabilmek için öncelikle Windows işletim sisteminde bulunan

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI MİCROSOFT EXCEL PROGRAMI Programın Açılışı: Başlat Tüm Programlar Microsoft Office Microsoft

Detaylı

Donatlar-NotePad DONATILAR

Donatlar-NotePad DONATILAR Donatlar-NotePad DONATILAR Donatılar işletim sistemiyle birlikte gelen programların yer aldığı bölümdür. Bu programlara Başlat-Tüm Programlar- Donatılar adımlarıyla ulaşılır. Not Defteri (Notepad) Sadece

Detaylı

Resimdeki alandan tarih aralığı belirterek de (testlerin hasta hesabına aktarıldığı tarihi baz alır). İstek yapılan hasta listesine ulaşabilirsiniz.

Resimdeki alandan tarih aralığı belirterek de (testlerin hasta hesabına aktarıldığı tarihi baz alır). İstek yapılan hasta listesine ulaşabilirsiniz. LABORATUAR MODÜLÜ GENEL İŞLEYİŞ Meddata laboratuar modülünde hastalarınızı dosya numarasıyla onaylı işlemleri id numarasıyla kolaylıkla erişebilirsiniz. Bunun için ilgili alanlara numaraları girip enter

Detaylı

Şeklinde tanımlanmaktadır. Sonuçta bütün bilgiler bilgisayarım simgesinin içinde olduğu için bilgisayarım simgesi adres içine yazılmamaktadır.

Şeklinde tanımlanmaktadır. Sonuçta bütün bilgiler bilgisayarım simgesinin içinde olduğu için bilgisayarım simgesi adres içine yazılmamaktadır. 6. Her dosyanın oluşturulma tarihleri Windows tarafından otomatik olarak hafızada tutulur 7. Her dosyanın en son çalıştırıldığı tarih Windows tarafından otomatik olarak hafızada tutulur. Dosya adreslerinin

Detaylı

DENEYLERDE KULLANILACAK LABORATUVAR EKİPMANLARI

DENEYLERDE KULLANILACAK LABORATUVAR EKİPMANLARI DENEYLERDE KULLANILACAK LABORATUVAR EKİPMANLARI Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Devre ve Elektronik Laboratuvarında yer alan her bir masada aşağıda isim ve özellikleri

Detaylı

YENİ DÜNYALAR REKLAM POWERLED KULLANIM KILAVUZU

YENİ DÜNYALAR REKLAM POWERLED KULLANIM KILAVUZU YENİ DÜNYALAR REKLAM POWERLED KULLANIM KILAVUZU 1- Kayan yazı tabelasının enerji kablosuna 220V enerji veriniz. Tabelada daha önce yazılmış bilgiler varsa ekranda akmaya başlayacaklardır. 2- Kayan yazı

Detaylı

ARTOS7F1 ARIZA TESPİT CİHAZI VE PC OSİLOSKOP 7 FONKSİYON 1 CİHAZDA

ARTOS7F1 ARIZA TESPİT CİHAZI VE PC OSİLOSKOP 7 FONKSİYON 1 CİHAZDA ARTOS7F1 ARIZA TESPİT CİHAZI VE PC OSİLOSKOP 7 FONKSİYON 1 CİHAZDA ARTOS7F1 Arıza Tespit Cihazı ve PC Osiloskop her tür elektronik kartın arızasını bulmada çok etkili bir sistemdir. Asıl tasarım amacı

Detaylı

SQL Uyarı Programı Kurulum ve Kullanımı

SQL Uyarı Programı Kurulum ve Kullanımı SQL Uyarı Programı Kurulum ve Kullanımı Kurulum 1. SQL Uyarı.zip dosyası açılır. 2. SQL Uyarı.exe programı çalıştırılır. 3. Üstteki ekran açılır ok. Butonuna basılır. 4. Ayarlar ekranı seçilir. 4.1 Server

Detaylı

BÖLÜM 04. Çalışma Unsurları

BÖLÜM 04. Çalışma Unsurları BÖLÜM 04 Çalışma Unsurları Autodesk Inventor 2008 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Çalışma Unsurları Parça ya da montaj tasarımı sırasında, örneğin bir eskiz düzlemi tanımlarken, parçanın düzlemlerinden

Detaylı

İSTİHDAM VE SOSYAL UYUM İÇİN DİJİTAL BECERİLER

İSTİHDAM VE SOSYAL UYUM İÇİN DİJİTAL BECERİLER İSTİHDAM VE SOSYAL UYUM İÇİN DİJİTAL BECERİLER Proje Referans No: 2015-1-TR01-KA201-021424 Co-funded by the Erasmus+ Programme of the European Union Elektronik Tablo Görevi Öğrenme Sayfaları İstihdam ve

Detaylı

MATRİKS TRADER GRAFİK ÜZERİNDEN EMİR GÖNDERİMİ

MATRİKS TRADER GRAFİK ÜZERİNDEN EMİR GÖNDERİMİ MATRİKS TRADER GRAFİK ÜZERİNDEN EMİR GÖNDERİMİ Versiyon 7.1.5 01.02.2016 Matriks Bilgi Dağıtım Hizmetleri A.Ş. GRAFİK ÜZERİNDEN EMİR GÖNDERİM UYGULAMASI Merhaba. Matriks Veri terminali programı içinde

Detaylı

a. Giriş sekmesi: 1. Paragraf bölümünde Madde İşaretleri veya Numaralandırma seçeneklerinden istediğinize tıklayın.

a. Giriş sekmesi: 1. Paragraf bölümünde Madde İşaretleri veya Numaralandırma seçeneklerinden istediğinize tıklayın. Madde İmleri ve Numaralandırma Sıralı veya sırasız listeler oluşturmak için madde imleri ve numaralandırma seçeneğini kullanabilirsiniz. Madde İşaretli ve Numaralandırılmış Listeler Oluşturma Yazılı olan

Detaylı

DOSYALARI DÜZENLEMEK

DOSYALARI DÜZENLEMEK DOSYALARI DÜZENLEMEK Klasörler(Dizinler) ve Dosyalar Dosya Nedir? Dosya bilgi içeren öğedir. Dosyaların içerisinde metin, resim, ses, video vb. içerikler bulunabilir. Dosyaların türleri ve kendilerine

Detaylı

Şekil 1: Diyot sembol ve görünüşleri

Şekil 1: Diyot sembol ve görünüşleri DİYOTLAR ve DİYOTUN AKIM-GERİLİM KARAKTERİSTİĞİ Diyotlar; bir yarısı N-tipi, diğer yarısı P-tipi yarıiletkenden oluşan kristal elemanlardır ve tek yönlü akım geçiren yarıiletken devre elemanlarıdır. N

Detaylı

idealab Kullanım Bilgileri

idealab Kullanım Bilgileri idealab Kullanım Bilgileri Hızlı Başlangıç 1. idea kontrol kartını bilgisayara bağlayın. 2. Kartın gücünü açıp Bağlan tuşuna tıklayarak Modüller Ekranı na geçin. 3. Modüller Ekranı nda kart üzerindeki

Detaylı

ZİRVEDRİVEWEB YAZILIMI KULLANIM KILAVUZU

ZİRVEDRİVEWEB YAZILIMI KULLANIM KILAVUZU ZİRVEDRİVEWEB YAZILIMI KULLANIM KILAVUZU Kullanıcı Girişi:Giriş ekranınd dan kullanıcı adı ve şifre bilgileri girilip giriş butonuna basılaraksisteme giriş yapılır. Sistem Ekranı: 4 2 Klasörler Dosyalar

Detaylı

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI DERS NOTLARI Prof.Dr. Fatih TANK Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Sigortacılık ve Aktüerya Bilimleri Bölümü Prof.Dr. Fatih TANK - Temel - Ders Notları-

Detaylı

Bu ürün WinXP, 2000, ME, Win98 de çalıştırılmak için tasarlanmıştır. Her işletim sistemi için yükleme yordamı yaklaşık olarak aynıdır.

Bu ürün WinXP, 2000, ME, Win98 de çalıştırılmak için tasarlanmıştır. Her işletim sistemi için yükleme yordamı yaklaşık olarak aynıdır. 78 Türkçe Hızlı Yükleme Kılavuzu Bu yükleme kılavuzu GW-7100U ve yazılımının yüklenmesinde size yol gösterecektir. Kablosuz ağ bağlantınızı kurmak için, aşağıdaki işlemleri sırayla uygulayın. 1. Yükleme

Detaylı

ROKAY. Robot Operatör Kayıt Cihazı KULLANMA KILAVUZU V:1.0

ROKAY. Robot Operatör Kayıt Cihazı KULLANMA KILAVUZU V:1.0 ROKAY Robot Operatör Kayıt Cihazı KULLANMA KILAVUZU V:1.0 1 İÇİNDEKİLER SAYFA Cihazın Genel Özellikleri... 3 Programın Kurulumu... 4 Windows-7 Sürücülerin Yüklenmesi... 5 Windows-Vista Sürücülerin Yüklenmesi...

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Mustafa Arnavut Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/6 1. AMAÇ Bu talimatın amacı

Detaylı

3. Aşağıdakilerden hangisi B5 hücresinin değerini getirir (Kopyalar)? a-) =B5 b-) B5 c-) =B(5) d-) =5B

3. Aşağıdakilerden hangisi B5 hücresinin değerini getirir (Kopyalar)? a-) =B5 b-) B5 c-) =B(5) d-) =5B 1. Aşağıdakilerden hangisi hücrenin içini desen ile doldurur? a-) Biçim - Hücreler -Yazı Tipi b-) Biçim - Hücreler - Desen c-) Biçim - Hücreler Kenarlık d-) Biçim - Hücreler Hizalama 2. Aşağıdaki fonksiyonlardan

Detaylı

Açılan penceren gerekli ayarlamalar yapılarak sayfa numaraları görüntülenir.

Açılan penceren gerekli ayarlamalar yapılarak sayfa numaraları görüntülenir. Sayfa numarası ekleme: Ekle menüsünden sayfa numaraları seçeneğine tıklandığında Açılan penceren gerekli ayarlamalar yapılarak sayfa numaraları görüntülenir. Tarih ve saat ekleme: Ekle menüsünden Tarih

Detaylı

Teknik Resim Çıkartılması

Teknik Resim Çıkartılması Teknik Resim Çıkartılması Open komutuna tıklayarak daha önce çizmiş olduğumuz D2-Revolved Feature isimli part dosyamızı açalım. New komutuna tıklayarak yeni bir Drawing dokümanı oluşturalım. Karşımıza

Detaylı

SMART Board EĞİTİMLERİ(sürüm:10) 1. Aşama

SMART Board EĞİTİMLERİ(sürüm:10) 1. Aşama SMART Board EĞİTİMLERİ(sürüm:10) 1. Aşama Bölüm 1:SMART Board, bilgisayar ve projeksiyon cihazının bağlanması SMART Board interaktif tahtaları dokunmatiktir ve bilgiyasayar ve projeksiyon cihazıyla üçlü

Detaylı

TÜ RKÇ E. Macro Key Manager Kullanıcı Kılavuzu

TÜ RKÇ E. Macro Key Manager Kullanıcı Kılavuzu TÜ RKÇ E Macro Key Manager Kullanıcı Kılavuzu Giriş Macro Key Manager özel bir tablet uygulama yazılımıdır. Macro Key Manager'ı kullanarak, en fazla kullandığınız klavye işlevlerini (Copy= Ctrl+C ) veya

Detaylı

5. HAFTA MS OFFICE EXCEL 2016 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYARDA VERİ ANALİZİ VE RAPORLAMA

5. HAFTA MS OFFICE EXCEL 2016 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYARDA VERİ ANALİZİ VE RAPORLAMA 5. HAFTA MS OFFICE EXCEL 2016 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYARDA VERİ ANALİZİ VE RAPORLAMA 5. Hafta Konuları 1. Genel Bilgiler 2. Excel penceresinin tanıtımı 3. Sekmelerin tanıtımı 4. Temel Kavramlar 5.

Detaylı

OYAK YATIRIM FX Meta İşlem Platformu Kullanma Kılavuzu

OYAK YATIRIM FX Meta İşlem Platformu Kullanma Kılavuzu İçindekiler: FX Meta İşlem Platformu Kullanma Kılavuzu 1- Demo Hesap Açılışı 2- Genel Görünüm 3- Alım-Satım İşlemleri 4- Stop-Limit İşlemleri 5- Pozisyon Kapatma 6- Grafiklerin Kullanımı 7- Göstergeler

Detaylı

HESABINIZA GİRİŞ YAPMAK İÇİN:

HESABINIZA GİRİŞ YAPMAK İÇİN: 1. SÜRÜM KONTROLÜ: Matriks Trader'ı kullanabilmeniz için, Matriks programınızın sürümünün 2.7.6 ve üzeri olması gerekmektedir. Sürüm kontrolünü, Matriks menüsünün üzerinde fare imlecini bekleterek yapabilirsiniz.

Detaylı

Argox Yazıcılar İçin Bartender Programı Üzerinden Etiket Tasarımı Yardım Dosyası

Argox Yazıcılar İçin Bartender Programı Üzerinden Etiket Tasarımı Yardım Dosyası Argox Yazıcılar İçin Bartender Programı Üzerinden Etiket Tasarımı Yardım Dosyası Doküman Versiyon : 1.01.01 Tarih : 18.08.2017 Copyright 2017 AKINSOFT 1 - Çalışma Şekli Hakkında Kısa Bilgi AKINSOFT WOLVOX

Detaylı

Archive Player Divar Series. Kullanım kılavuzu

Archive Player Divar Series. Kullanım kılavuzu Archive Player Divar Series tr Kullanım kılavuzu Archive Player İçindekiler tr 3 İçindekiler 1 Giriş 4 2 Çalışma 5 2.1 Programın başlatılması 5 2.2 Ana pencere tanıtımı 6 2.3 Açma düğmesi 6 2.4 Kamera

Detaylı

Deney 3 5 Üç-Fazlı Tam Dalga Tam-Kontrollü Doğrultucu

Deney 3 5 Üç-Fazlı Tam Dalga Tam-Kontrollü Doğrultucu Deney 3 5 Üç-Fazlı Tam Dalga Tam-Kontrollü Doğrultucu DENEYİN AMACI 1. Üç-fazlı tam dalga tam-kontrollü doğrultucunun çalışma prensibini ve karakteristiklerini anlamak. 2. Üç-fazlı tam dalga tam-kontrollü

Detaylı

Laboratuvar Çalışması Veri Depolama Kapasitesini Belirleme

Laboratuvar Çalışması Veri Depolama Kapasitesini Belirleme Laboratuvar Çalışması 1.3.2 Veri Depolama Kapasitesini Belirleme Hedefler PC'deki RAM miktarını (MB cinsinden) belirleme. PC de takılı olan sabit diskin boyutunu (GB cinsinden) belirleme. Sabit diskteki

Detaylı

A1FX MT4 İşlem Platformu Kullanma Kılavuzu

A1FX MT4 İşlem Platformu Kullanma Kılavuzu A1FX MT4 İşlem Platformu Kullanma Kılavuzu İçindekiler: 1- Demo Hesap Açılışı (Gerçek Hesap Girişi) 2- Genel Görünüm 3- Alım-Satım İşlemleri 4- Stop-Limit İşlemleri 5- Pozisyon Kapatma 6- Grafiklerin Kullanımı

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ 3

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile tasarım düzenlemelerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Tema ne demektir? Temayı oluşturan ögeler nelerdir? Araştırınız. Arka plan ne demektir?

Detaylı

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 4. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 4. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 4. Hafta Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru Konular 1.) İşletim sistemlerine giriş 2.) Bilgisayar Ortamı ve Temelİşlemler * Arayüzü tanıma * Simgelerle çalışma

Detaylı

DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ. Kullanma Kılavuzu

DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ. Kullanma Kılavuzu DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ Kullanma Kılavuzu 01 Kasım 2010 Amatör elektronikle uğraşanlar için osiloskop pahalı bir test cihazıdır. Bu kitte amatör elektronikçilere hitap edecek basit ama kullanışlı bir yazılım

Detaylı

ENERJİ TAKİP YAZILIMI. elektrometre, elektropan ın tescilli markasıdır.

ENERJİ TAKİP YAZILIMI. elektrometre, elektropan ın tescilli markasıdır. ENERJİ TAKİP YAZILIMI elektrometre, elektropan ın tescilli markasıdır. Giriş Değerli Müşterimiz, Yazılımınızı verimli bir şekilde kullanmak için bu kılavuzun tamamını dikkatle okumanızı ve bir başvuru

Detaylı

DC Akım/Gerilim Ölçümü ve Ohm Yasası Deney 2

DC Akım/Gerilim Ölçümü ve Ohm Yasası Deney 2 DC Akım/Gerilim Ölçümü ve Ohm Yasası Deney 2 DENEY 1-3 DC Gerilim Ölçümü DENEYİN AMACI 1. DC gerilimin nasıl ölçüldüğünü öğrenmek. 2. KL-22001 Deney Düzeneğini tanımak. 3. Voltmetrenin nasıl kullanıldığını

Detaylı

DENEY 21 IC Zamanlayıcı Devre

DENEY 21 IC Zamanlayıcı Devre DENEY 21 IC Zamanlayıcı Devre DENEYİN AMACI 1. IC zamanlayıcı NE555 in çalışmasını öğrenmek. 2. 555 multivibratörlerinin çalışma ve yapılarını öğrenmek. 3. IC zamanlayıcı anahtar devresi yapmak. GİRİŞ

Detaylı

Bu sekme ile genel olarak biçimlendirme ile ilgili ayarlamaların yapıldığı sekmedir.

Bu sekme ile genel olarak biçimlendirme ile ilgili ayarlamaların yapıldığı sekmedir. 3. GİRİŞ SEKMESİ Bu sekme ile genel olarak biçimlendirme ile ilgili ayarlamaların yapıldığı sekmedir. 3.1. Excel 2010 da Kesme, Kopyalama, Yapıştırma ve Biçim Boyacısı Giriş sekmesinin ilk grubu olan Pano

Detaylı

Bilgi Teknolojileri ve Uygulamalarına Giriş

Bilgi Teknolojileri ve Uygulamalarına Giriş Bölüm 2: Bilgisayar Kullanımı ve Dosya Yönetimi / İşletim Sistemi Hazırlayanlar: Levent Emmungil ve Orçun Madran Bu konuyu bitirdiğinizde; Bilgisayarı nasıl kullanacağınızı öğrenebilecek, Dosyaların nasıl

Detaylı

4.1. Grafik Sihirbazını kullanarak grafik oluşturma

4.1. Grafik Sihirbazını kullanarak grafik oluşturma BÖLÜM14 4. EXCEL DE GRAFİK Excel programının en üstün özelliklerinden bir diğeri de grafik çizim özelliğinin mükemmel olmasıdır. Excel grafik işlemleri için kullanıcıya çok geniş seçenekler sunar. Excel

Detaylı

KAÇAK AKIM RÖLESİ. www.ulusanelektrik.com.tr. Sayfa 1

KAÇAK AKIM RÖLESİ. www.ulusanelektrik.com.tr. Sayfa 1 DELAB TM-18C KAÇAK AKIM RÖLESİ İÇERİK GENEL / BUTON FONKSİYONLARI.2 PARAMETRE AYARLARI...2 PARAMETRE AÇIKLAMALARI 3 KAÇAK AKIM AYARLARI...3 AÇMA SÜRESİ AYARLARI.3 AŞIRI AKIM AYARLARI...4 ÇALIŞMA SÜRESİ..4

Detaylı

Kelime işlemcilerin işlevlerini öğrenmek. Başlıca kelime işlemcileri tanımak. Microsoft Word 2010 programı hakkında temel bilgileri öğrenmek.

Kelime işlemcilerin işlevlerini öğrenmek. Başlıca kelime işlemcileri tanımak. Microsoft Word 2010 programı hakkında temel bilgileri öğrenmek. Amaçlarımız 2 Kelime işlemcilerin işlevlerini öğrenmek. Başlıca kelime işlemcileri tanımak. programı hakkında temel bilgileri öğrenmek. da metin biçimlendirmek. 1 Kelime İşlemcilerin İşlevleri 3 Kelime

Detaylı

1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ

1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ 1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ 1.1. Microsoft Excel Penceresi ve Temel Kavramlar Excel, Microsoft firması tarafından yazılmış elektronik hesaplama, tablolama ve grafik programıdır. Excel de çalışılan

Detaylı

www.elektrikogretmenleri.com

www.elektrikogretmenleri.com DREAMWEAVERDA NESNELERE DAVRANIŞ EKLEME Dreamweaver da fare hareket olaylı, animasyonlu görüntüler oluşturmak istenildiğinde hazır scriptler anlamına gelen Davranışlar(behaviors) kullanılmaktadır. Yukarıdaki

Detaylı

Horoz Programlanabilir Zaman Rölesi

Horoz Programlanabilir Zaman Rölesi Horoz lanabilir Zaman Rölesi 1 Giriş: Horoz programlanabilir zaman rölesi android işletim sistemine sahip mobil cihazlar ile bluetooth üzerinden programlanabilen bir zaman rölesidir. Röle üzerinde 1 adet

Detaylı

Klavye Kullanımı KLAVYE KULLANIMI

Klavye Kullanımı KLAVYE KULLANIMI Klavye Kullanımı KLAVYE KULLANIMI Klavyeler standart Q veya F klavye diye iki şekilde bulunur. Burada Q klavye ile ilgili bilgiler verilecektir. Bir klavyenin Q veya F oluşu klavye köşesindeki harften

Detaylı

BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1 GİRİŞ

BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1 GİRİŞ BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1 GİRİŞ Microsoft Excel de dosyalar çalışma kitabı olarak isimlendirilir. Bu dosyalar normal belge türüdür. Dosya ismi üzerine fare ile tıklandığında dosya açılır. Excel dosyaları tablolardan

Detaylı

2. SCADA PROGRAMI. TEOS' un size sunduğu bir çok hizmet içerisinde en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:

2. SCADA PROGRAMI. TEOS' un size sunduğu bir çok hizmet içerisinde en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz: 2. SCADA PROGRAMI Bu bölümde ülkemizde sıklıkla kullanılmaya başlayan, ülkemiz mühendislerince geliştirilmiş bir scada yazılım programı olan TEOS SCADA programı hakkında bilgiler vereceğiz. TEOS SCADA

Detaylı

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA Yrd. Doç. Dr. Beytullah EREN beren@sakarya.edu.tr 0264 295 5642 1 MİCROSOFT EXCEL Elektronik tablolama veya hesaplama programı olarak da adlandırılan Excel, girilen veriler üzerinde

Detaylı

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI DERS NOTLARI Prof.Dr. Fatih TANK Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Sigortacılık ve Aktüerya Bilimleri Bölümü Prof.Dr. Fatih TANK - Temel - Ders Notları-

Detaylı

BÖLÜM 6 DC Kompunt Motor Testleri

BÖLÜM 6 DC Kompunt Motor Testleri BÖLÜM 6 DC Kompunt Motor Testleri 6-1 DENEY 6-1 Düz Kompunt Motorun Bağlantı ve Motor Yönü Kontrolü AMAÇ Testler tamamlandıktan sonra DC Düz kompunt motorun bağlantısı ve motorun devir yönü kontrolü konusunda

Detaylı

Çevrimiçi Yardım Kılavuzu - SSS V1.2

Çevrimiçi Yardım Kılavuzu - SSS V1.2 Çevrimiçi Yardım Kılavuzu - SSS V1.2 S: Haritayı kullanarak nasıl uçuş bulabilirim? Bir arama başlatmak için harita üzerinde bir noktaya Ardından uçuş bilgilerini görüntülemek için ekrandaki menüden tercih

Detaylı

SpamTitan CD'den kurulum

SpamTitan CD'den kurulum SpamTitan CD'den kurulum Hazırlık 1. Sadece Mail Güvenlik Duvarı olarak kullanacağınız uygun bir sunucu seçin. Tavsiye edilen özellikler: o Pentium 4 işlemci, 1024MB RAM Bellek, 80GB sabit disk, 1 Ethernet

Detaylı

SMART Board EĞİTİMLERİ(sürüm:10) 5. Aşama

SMART Board EĞİTİMLERİ(sürüm:10) 5. Aşama SMART Board EĞİTİMLERİ(sürüm:10) 5. Aşama Bölüm 1:Kaydetme ve farklı formata dönüştürme Değişik sebeplerden dolayı Notebook ta hazırladığınız bir dosyayı farklı bir formata dönüştürmek isteyebilirsiniz.mesela

Detaylı

BTU 100 Bilgisayar okuryazarlığı BTU 100 BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI. Bilgisayar Kullanımı ve Dosya Yönetimi / İşletim Sistemi

BTU 100 Bilgisayar okuryazarlığı BTU 100 BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI. Bilgisayar Kullanımı ve Dosya Yönetimi / İşletim Sistemi BTU 100 BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI Bilgisayar Kullanımı ve Dosya Yönetimi / İşletim Sistemi İÇİNDEKİLER 1. BİLGİSAYAR KULLANIMI VE DOSYA YÖNETİMİ / İŞLETİM SİSTEMİ 1.1. Bilgisayar Ortamı, İlk adımlar, temel

Detaylı

CAEeda TM GENEL TANITIM. EDA Tasarım Analiz Mühendislik

CAEeda TM GENEL TANITIM. EDA Tasarım Analiz Mühendislik CAEeda TM GENEL TANITIM EDA Tasarım Analiz Mühendislik İÇİNDEKİLER 1. FARE TUŞLARININ GÖSTERİMİ...2 2. CAEeda TM YAZILIMININ GÖRSEL ARAYÜZ YAPISI...3 3. CAEeda TM VARSAYILAN İKON PANELİ TANIMLAMALARI...4

Detaylı

DENEME SINAVI. ECDL BAŞLANGIÇ Hesap Tablosu

DENEME SINAVI. ECDL BAŞLANGIÇ Hesap Tablosu DENEME SINAVI ECDL BAŞLANGIÇ Hesap Tablosu 1. Hesap Çizelgesi (Microsoft Office - Excel) uygulamasını açınız. Başlat > Programlar > Microsoft Office > Microsoft Office Excel 2003 yolu izlenerek Excel programı

Detaylı

(3-fazlı Senkron Generatörün Boşta, Kısadevre Deneyleri ile Eşdeğer Devre Parametrelerinin Bulunması ve Yükte Çalıştırılması)

(3-fazlı Senkron Generatörün Boşta, Kısadevre Deneyleri ile Eşdeğer Devre Parametrelerinin Bulunması ve Yükte Çalıştırılması) 1 DENEY-5 (3-fazlı Senkron Generatörün Boşta, Kısadevre Deneyleri ile Eşdeğer Devre Parametrelerinin Bulunması ve Yükte Çalıştırılması) Deney Esnasında Kullanılacak Cihaz Ve Ekipmanlar Deneyin tüm adımları

Detaylı

Ağınız üzerinde tarama yapmak için Web Hizmetleri'ni kullanma (Windows Vista SP2 veya üzeri, Windows 7 ve Windows 8)

Ağınız üzerinde tarama yapmak için Web Hizmetleri'ni kullanma (Windows Vista SP2 veya üzeri, Windows 7 ve Windows 8) Ağınız üzerinde tarama yapmak için Web Hizmetleri'ni kullanma (Windows Vista SP2 veya üzeri, Windows 7 ve Windows 8) Web Hizmetleri protokolü, Windows Vista (SP2 veya üstü), Windows 7 ve Windows 8 kullanıcılarının,

Detaylı

MULTİMETRE. Şekil 1: Dijital Multimetre

MULTİMETRE. Şekil 1: Dijital Multimetre MULTİMETRE Multimetre üzerinde dc voltmetre, ac voltmetre,diyot testi,ampermetre,transistör testi, direnç ölçümü bazı modellerde bulunan sıcaklık ölçümü ve frekans ölçümü gibi bir çok ölçümü yapabilen

Detaylı

2Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler

2Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler 8 2Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler Windows 2000 İşletim Sistemi Windows 2000 kişisel bilgisayarlar için geliştirilmiş bir Windows işletim sistemidir. Windows

Detaylı

Kullanıcı Klavuzu

Kullanıcı Klavuzu www.fonosis.com Kullanıcı Klavuzu Kullanıcı Bakımı Anahtar Kelimeler Kullanıcı oluşturma Kullanıcı görüntüleme, listeleme, Kullanıcı yetkilendirme, ilişkilendirme Uygulama içerisinde dilediğiniz kadar

Detaylı

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 3 EPOSTA SİSTEMİNE BAĞLANMA... 3 ESKİ E-POSTLAR... 5 YENİ KİŞİ VEYA GÖREV OLUŞTURMA... 6 MESAJ YAZMA... 6 KİŞİLER...

Detaylı