kpss 2013 icra-iflas hukuku ÖSYM tarzında özgün sorular ve açıklamaları

Transkript

1 kpss 201 icra-iflas hukuku özgür demirci Akıcı Ayrıntılı Güncel Konu anlatımları Örnekler Yorumlar Uyarılar Pratik bilgiler ÖSYM tarzında özgün sorular ve açıklamaları

2 Özgür DEMİRCİ İCRA - İFLAS HUKUKU ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 201, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı Türkçe Redaksiyon: Seda Çelikkaya Dizgi-Grafik Tasarım: Hasan Hüseyin Kankal Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Matbaası (Ankara ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: 1987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: E-ileti: pegem@pegem.net

3 SUNU Bu kitap, KPSS ba ta olmak üzere, ÖSYM taraf ndan haz rlanan di er i s navlar ve ayr ca kurumlar n kendi açt klar s navlarda siz de erli arkada lar m za anla labilir ve sade bir kaynak olu turmak amac ile haz rlanm t r. Kitapta konular temel hatlar ile i lenmi, ayr nt ya girmekten ve teorik nitelikteki tart malara girmekten özellikle kaç n lm t r. Anlat lan konular n zihinde somutla mas için günlük olaylara de inilmi ve her bölümün sonunda ba ta KPSS olmak üzere adli - idari yarg hakimlik s nav ve kurum s navlar nda ç km sorular ve cevapl testler konularak konular n peki tirilmesi amaçlanm t r. Her ne kadar son y llarda hukuk dersleri ile ilgili olarak s nav sisteminde herhangi bir de i iklik yap lmam olsa bile özellikle mevzuat n de i mesiyle ve. yarg paketi olarak bilinen yarg hizmetlerinin etkinle tirilmesini amaçlayan kanunla birlikte birçok yenilik hukuk alan nda yap lm ve bu yeniliklere de kitap içerisinde olabildi ince yer verilmeye çal lm t r. Kitap içerisinde derslerde ö rencilerde gördü ümüz temel yanl lar özellikle vurgulanarak sorular üzerinde bu yanl lara dü memeleri ve bu ayr nt lara geldiklerinde zihinlerinin aç k kalmas n sa lamak için özgün birtak m uyar lar ve hoca notlar na da yer verilmi tir. Kitab n ümit edilen amac na ula mas ve ö renci arkada lar m za fayda sa lanmas amac ile yapaca n z öneri, ele tiri ya da takdirinizi pegem@pegem.net arac l yla bizimle payla man z bize k tutacakt r. Elinizde bulunan bu kitab n ortaya ç kmas nda en büyük paya sahip olan Suat DÜZ ba ta olmak üzere tüm Pegem Ailesi ne, dizgi a amas nda vaktini ve eme ini esirgemeyen de erli dizgi ekibimiz ve dizgicimiz Hasan Hüseyin KANKAL a, kitab n haz rlanma a amas nda bana yard mlar n esirgemeyen Devrim TOKLUCU ya, kitab n yaz lma süresince ele tiri ve dostlu unu esirgemeyen sevgili Mustafa Dinçdemir e, Serdar K l ç a, smail im ek e, Kadir ALGIN a ve hayat m n her a amas nda maddi ve manevi desteklerini benden hiçbir zaman esirgemeyen annem ve babama te ekkürlerimi sunar m. Özgür Demirci

4 İÇİNDEKİLER İCRA HUKUKU 1. BÖLÜM cra ve flas Hukuku Hakk nda Genel Bilgiler Kavram...1 cra Te kilat ve Genel Hükümler...2 As l cra Organlar...2 Yard mc cra Organlar...7 cra Hukukunda ikâyet...7 Tan m...7 ikâyet Sebepleri...8 ikâyet Süresi ve Usulü...9 cra Hukukunda Taraf Olma...11 cra Hukukunda Tebligat Usulü...12 cra Hukukunda Süreler...1 cra Harç ve Masraflar...14 Tan m...14 Harçtan Muaf lemler...15 Ç km Sorular...16 Çözümler BÖLÜM Cebrî cra Yollar Tan m...21 cra Takip Yollar...22 lams z cra...22 Genel Haciz Yolu ile Takip...2 Paraya Çevirme (Sat )...50 Ta n r Mallar n Sat lmas...51 Ta nmaz Mallar n Sat lmas...52 halenin Feshi...57 Genel Olarak...57 halenin Feshi Süresi...58 Paralar n Payla t r lmas ve Ödenmesi...59 Kavram...59 S ra Cetveli...59 Borç Ödemeden Aciz Belgesi...61 cra Takip lemi ve Taraf Takip lemi Ayr m...62

5 PEGEM AKADEM vi cra Hukukunda Tatil ve Talik Halleri...6 Tatil Saati...6 Tatil Günü...6 Talik (Erteleme) Durumlar...64 cra Takip lemi ve Taraf Takip lemi Ayr m...62 cra Takip lemi ve Taraf Takip lemi Ayr m...62 Ç km Sorular...66 Çözümler...7. BÖLÜM Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu ile Takip Kavram...77 Takip Talebi...77 Ödeme Emri...78 Ödeme Emrine Kar Konulmas...79 Ödeme Emrine Kar Konulmamas...81 Kiralanan Ta nmazlar n Tahliyesi...82 Kavram...82 Kira Bedelinin Ödenmemesi Sebebiyle lams z Tahliye...82 Kira Süresinin Sona Ermesi Sebebiyle lams z Tahliye...84 Ç km Sorular...86 Çözümler BÖLÜM laml cra Kavram...91 lam ve lam Niteli indeki Belgeler...91 lamlar...91 lam Niteli indeki Belgeler...92 Hükmün Kesinle mesinden Önce laml craya Ba vurulmas ve cran n Durdurulmas...92 laml craya Konulmas...92 cran n Durdurulmas...9 cran n adesi...9 laml cra Takibinin Ba lamas...94 cran n Geri B rak lmas...95 cra Emrinin Tebli inden Önceki Sebeplere Dayanarak Geri B rakma...95 cra Emrinin Tebli inden Sonraki Sebeplere Dayanarak Geri B rakma...96 lam n Gere inin cras Para Alacaklar Hakk nda lamlar n cras...97 Para Alaca D ndaki eyler Hakk nda lamlar n cras...97

6 vii PEGEM AKADEM Rehnin Paraya Çevrilmesi Ta n r Rehninin Paraya Çevrilmesi Ta nmaz Rehninin ( pote in) Paraya Çevrilmesi Alacak ya da potek Hakk ya da Her kisinin Bir lam veya lam Niteli inde Belgede Tespit Edilmi Olmas...10 potek Akit Tablosunun Kay ts z arts z Bir Para Borcu krar n çermesi potek Alacakl s n n Gaip Olmas veya Borcu Almaktan Kaç nmas Ta n r ve Ta nmaz Rehninin Paraya Çevrilmesinde Ortak Hükümler Rehnin Paraya Çevrilmesi ve Paralar n Payla t r lmas Rehin Aç Belgesi Ç km Sorular Çözümler BÖLÜM Menfi Tespit ve stirdat Davas Kavram Menfi Tespit Davas Borçlunun Menfi Tespit Davas n Takipten Önce Açmas Borçlunun Menfi Tespit Davas n Takipten Sonra Açmas stirdat Davas Hacizde stihkak Prosedürü Mal n Borçlunun veya Borçluyla Birlikte Üçüncü Ki inin Elinde Olmas Hacizli Mal n Üçüncü Ki inin Elinde Olmas htiyati Haciz Kavram htiyati Haczin artlar htiyati Haciz Karar n n Kald r lmas htiyati Haczi Tamamlay c Merasim htiyati Hacizden Kaynaklanan Tazminat Davas Ç km Sorular...12 Çözümler Çözümlü Test Çözümler İFLAS HUKUKU 1. BÖLÜM flas Hukuku flas Hukuku Hakk nda Genel Bilgi...15 flas Te kilat (Organlar ) ve flasa Tabi ah slar...154

7 PEGEM AKADEM viii Resmi flas Organlar ve Görevleri Özel flas Organlar ve Görevleri flasa Tabi Olan Ki iler ve flas Sebebi Ç km Sorular...16 Çözümler BÖLÜM flas Takip Yollar Kavram Takipli flas Yolu Genel flas Yolu ile Takip Kambiyo Senetlerine Mahsus flas Yolu ile Takip Do rudan Do ruya (Takipsiz) flas Yolu...17 Alacakl n n Talebi ile Takipsiz (Do rudan Do ruya) flas Borçlunun Talebi ile Takipsiz (Do rudan Do ruya) flas flas n Sonuçlar ve Tasfiyesi Genel Olarak flas n Alacakl ve Borçlu Bak m ndan Hukuki Sonuçlar flas n Takiplere ve Hukuk Davalar na Etkisi flas n Tasfiyesi Genel Olarak flas Masas n n Olu umu Adi Tasfiye...18 flas daresinin Olu umu ve Görevleri...18 Tasarrufun ptali Davas ( ptal Davas ) vazs z Tasarruflar (Kar l ks z Tasarruflar) Aciz Halinde Yap lan Tasarruflar Zarar Verme Kast ndan Dolay ptal Konkordato Özel Konkordato Resmi (Adi) Konkordato Ç km Sorular...19 Çözümler Çözümlü Test Çözümler...214

8 CRA HUKUKU CRA ve FLAS HUKUKU HAKKINDA GENEL B LG LER CEBR CRA YOLLARI KAMB YO SENETLER NE ÖZGÜ HAC Z YOLU ile TAK P LAMLI CRA MENF TESP T ve ST RDAT DAVASI Çıkmış Soru Ağacı Adaletsizlik hükme acılık, geciktirme de tatsızlık verir. ( BACON)

9 1. BÖLÜM İCRA VE İFLAS HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER I. Kavram Hukuk devletinin bir gere i olarak hakk n icras hak sahibi taraf ndan bizzat de il; devlet organlar taraf ndan, kanunla belirlenmi ekilde yerine getirilmektedir. Ki ilerin kendi haklar n istisnai durumlar d nda kendilerinin almas n n yasak olmas na ihkak hak yasa diyoruz. cra ve iflas hukuku ihkak hak yasa n n bir sonucu olarak kar m za ç kar ve hakk na kavu mak isteyen taraf n taleplerini devlet eliyle yerine getirmeyi amaçlar. Ayr ca kural olarak borçlunun ahs na veya ki ilik haklar na yönelik cebrî icra yürütülmesi söz konusu de ildir; bugün art k cebrî icran n konusu, borçlunun mal varl d r. Böylece borçlunun mal varl ile sorumlulu u kabul edilmi tir. Bugün hukuk sisteminde, cebrî icra hukuku içinde s n rl da olsa borçlular n veya bir hakk yerine getirmek zorunda olanlar n bizzat kendilerine yönelik yapt r mlar n uyguland görülmektedir. Örne in, gerçe e ayk r mal beyan nda bulunmak nedeniyle borçlunun hapisle cezaland r lmas gibi. Ancak bu hükümlerin temel amac, borç yerine geçecek ekilde borçlunun ahs na yapt r m uygulanmas olmay p kötü niyetli borçlular n bu davran lar n n önüne geçmek ve takip prosedürünün sa l kl i lemesini sa lamakt r. Hiç mal varl olmayan bir borçlu, takip prosedürünün gere ini yerine getirmi ve kendisine dü en yükümlülüklere ayk r davranmam sa s rf borcunu ödeyememesi nedeniyle cezaland r lmayacakt r. hoca notu Cebri icra hukuku kendiliğinden hak alma yasağı olan ihkat-ı hak yasağının bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Son olarak bu konuda u söylenebilir: Cebrî icra prosedürü, ancak ba vuru üzerine ba lat lan ve yürütülen bir prosedürdür; bu prosedürün kendili inden yürümesi söz konusu de ildir. Bu prosedür devlet taraf ndan icra te kilat veya icra organlar taraf ndan yürütülür. imdi bu organlar n neler oldu unu incelemek yararl olacakt r.

10 PEGEM AKADEM 2 II. İcra Teşkilatı ve Genel Hükümler Cebrî icra yolunun i letilebilmesi amac yla te kil edilmi olan bu çerçevede zor kullanma yetkisi de bulunan ve yetkileri kanun taraf ndan belirlenmi organlara cebrî icra organlar denilmektedir. cra organlar, kendi içerisinde as l ve yard mc icra organlar olmak üzere ikiye ayr lmaktad r. Bu ayr m, icra organ n n yaln z icra i i mi yapt, yoksa di er görevleri yan nda icra i lerini de mi yapt na bak larak belirlenmektedir. Bu bilgi nda icra te kilat n n öncelikle bir tablosu verilecektir, daha sonra bu organlar n tan m yap l p tek tek aç klanacakt r. İCRA ORGANLARI Asıl İcra Organları Yardımcı İcra Organları İcra Dairesi (Müdürü) İcra Mahkemesi Yargıtay ile İlgili Hukuk Daireleri Genel Mahkemeler Cumhuriyet Savcıları ve Adalet Müfettişleri Bölge Adliye Mahkemesi A. Asıl İcra Organları Bunlar icra dairesi, icra mahkemesi ve Yarg tay n icra ve iflas i leri ile görevli daireleridir. 1. cra Dairesi (Müdürü) cra dairesi icra i lerinde birinci derecede görevli olan organd r. Hangi takip yoluna ba vurulmak istenirse istensin, takip icra dairesine ba vuru ile ba lar. Her asliye hukuk mahkemesinin yarg çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur. cra dairesinin ba nda bir icra müdürü bulunur ve müdür icra dairesinin sorumlu amiri durumundad r. cra müdürünün yan nda yeteri kadar müdür yard mc s, kâtip, müba ir, hizmetli gibi di er yard mc

11 PEGEM AKADEM personel bulunur. cra müdürü, icra müdür yard mc s veya icra kâtibinin herhangi bir nedenden dolay yoklu u halinde görev ve yetkileri, adli yarg ilk derece mahkemesi adalet komisyonu taraf ndan görevlendirilecek yaz i leri müdürü veya zab t kâtibi taraf ndan yerine getirilir. cra ve iflas daireleri, icra mahkemesi yarg c n n sürekli gözetimi ve denetimi alt ndad r. Her ne kadar icra dairesi, kanunda belirtilen esaslara göre icra mahkemesi hâkiminin daimi gözetim ve denetimi alt nda ise de icra mahkemesine ba l bir organ de ildir. Bu sebeple icra dairesi, mevzuat taraf ndan kendisine verilmi, yetkileri do rudan ve icra mahkemesinden talimat almaya ihtiyaç duymadan kullanabilir. Ancak icra dairesi görevlileri kanuna ayk r hareket ederse yapt i lem, ilgilinin ikâyeti üzerine icra mahkemesi taraf ndan denetlenir, iptal edilip düzeltilebilir. cra daireleri Cumhuriyet savc lar ve adalet müfetti leri arac l yla y lda bir defa olmak üzere ocak ay nda geçmi y l kapsayacak ekilde denetime tabi tutulur. cra dairelerinin daimi denetimini ve gözetimini icra yarg c yaparken y lda bir defaya mahsus olmak üzere geçmi e ili kin denetimi Cumhuriyet savc lar ve adalet müfetti leri taraf ndan yerine getirilir. cra müdürleri i lem ve eylemlerinde cebir yoluna ba vurabilir. Bu yetkisini kolluk güçlerine emir ve direktif vermek suretiyle kullanabilir. cra müdürleri ve di er icra görevlileri, görevlerini yaparken kusurlu olarak bireylere verdikleri zararlardan dolay do rudan do ruya sorumlu tutulamazlar. Böyle durumlarda, hukuk davas (tazminat davas ) Adalet Bakanl na kar genel mahkemelerde aç l r. Bu davan n aç lmas için icra müdürünün i leminden zarar gören ahs n bu zarar ö rendi i tarihten itibaren 1 y l ve her hâlde zarara sebep olan i lemin yap lmas ndan itibaren 10 y ll k bir zaman a m süresi öngörülmü tür. Tazminat davas n n sonucunda tazminat ödemek durumunda kalan Adalet Bakanl, ödedi i miktar oran nda icra dairesi görevlilerine rücu edebilir. Kanun, icra i lerinde birinci derecede görevli k ld icra müdürlerine geni yetkiler vermi ve ayn zamanda da icra müdürleri için olumlu ve olumsuz baz yükümlülükler öngörmü tür, bunlar ba l klar halinde a a daki gibi incelemek isabetli olacakt r.