Petra Vadisi. Dünyan n Baﬂlang c na Yolculuk, Gözle Gönül Arası Mehmet Uhri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Petra Vadisi. Dünyan n Baﬂlang c na Yolculuk, Gözle Gönül Arası Mehmet Uhri"

Ceren Sezer
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Gözle Gönül Arası BD fiUBAT 2013 Mehmet Uhri Dünyan n Bafllang c na Yolculuk, Petra Vadisi Ya mur durdu, rüzgar n sesi kesildi, ortal k ayd nlan yor. Geceden sert esen rüzgar günün bereketli olaca n müjdeliyordu. Kufllar ya murun aç a ç kard, rüzgar n savurdu u çer çöpün peflindedir. Kufllara yem olmamak için biraz daha beklemek zorunday z... >> 101

2 Bizler Petra n n k rm z kar ncalar y z. nsanlardan ürküp yuvalar na çekilen kufllardan geriye kalanlar yuvam za tafl r z. nsanlar buraya uzunca zamand r Petra vadisi diyor. Buralar n en eski canl lar y z, herkesin her fleyin sahiplenmeye çal flt ama hiç kimsenin sürekli olarak sahiplenemedi i bir yer buras. Buras dünyan n bafllad yer, Petra. Ürdün s n rlar içinde K z ldeniz in kuzeyinde Akabe yak nlar nda yer alan Musa vadisi ve Petra bölgesi jeolojik verilere göre 3,5 milyar y l önce dev bir okyanusun taban ym fl. Okyanus alt ndaki volkanik f flk rmalar her seferinde üzerindeki suyun bask s yla ezilmifl. Tabakalar halinde da lar ve tepeler oluflmufl. Okyanusun çekilmesiyle tabandaki volkanik da lar ya mur ve rüzgar n afl nd rmas yla biçim de ifltirip vadiye dönüflmüfl. Kimi zaman ya mur sahiplenmifl buralar, kimi zaman da rüzgar 102 imzas n atm fl. Hiçbiri kal c olamam fl. Ya mura, rüzgara sorsan at klar imzalar gösterip vadiyi sahiplenmeye kalkarlar. Halbuki biz k rm z kar ncalar buran n gerçek sahibinin su oldu- unu iyi biliriz. Binlerce y l önce insanlar buraya gelip önce ma aralara yerlefltiler. Sonra gelifltirdikleri aletlerle kayalara biçim verip kendilerine ev yapt lar. Milattan önce 400 y llar nda Nebati krall n n baflkenti olan Petra antik kenti, Musa vadisinin do al korunakl yap s yla Pers istilas ndan kendini koruyabildi. Roma döneminde ise Do udan Bat ya ipek yolu ve Güneyden Kuzeye ticari yollar n çöl ortas nda kesiflti i güvenli konumu nedeniyle bölgedeki en önemli Roma garnizonu olarak en zengin dönemini yaflad. Zenginlefltikçe inand klar tanr lar için görkemli tap naklar infla ettiler. Onlar da ya mur gibi, günefl gibi ve hatta rüzgar gibi buralara att klar imzan n kal c olaca n düflünüp Petra n n sahibi olduklar na inand lar. Vadinin k rm z kar ncalar olan bizler her fleyi gördük. Farkl renkte olanlar m z da vard. Ama ortam n rengine uyan k rm z renkte olanlar - m z do al düflmanlar m zdan daha iyi saklanabildi imiz için di erlerine göre flansl yd. Yuvalar m z burada yapt k

3 Dünyan n bafllang c ndan beri Musa vadisi ve Petra antik kentinde her fley suyun varl na, yoklu una veya hareketine göre de iflir. burada karn m z doyurduk, bollu u, k tl, f rt nay seli burada gördük. nsanlar gibi her fleye yeniden bafllad - m z günler de oldu. Ama hiç bir zaman di erleri gibi buralar n sahibi oldu umuzu düflünmedik. Öyle varl yoklu u tart fl l r tanr lar m z da olmad. Rüzgar n güneflin ya murun gücünü tan sak da buralar n gerçek sahibinin çok yak n m zda oldu unun fark ndayd k. Bizim de kendimize göre inanc m z vard, elbet. Burada hangi kar ncaya sorarsan z sorun hayat n ve her fleyin suyun kontrolünde oldu unu söyleyecektir. Dünyan n bafllang c ndan beri Musa vadisi ve Petra antik kentinde her fley suyun varl na, yoklu una veya hareketine göre de iflir. Milyarlarca y l önce buras okyanus oldu u zaman da böyleydi. Sular çekilince ortal bofl bulan rüzgara, günefle ve hatta tafllara att kendi imzas na bak p sahiplenmeye çal flan insanlara aldanmay n, as l imzay atan suyun varl ve hareketidir. Biz kar ncalar için her fley suyun istedi i gibi olur. nsanlar ise san r m hiç anlayamayaca z. Yaflamlar için gereken su yüzünden yerleflim yerlerini hep su kenar na yaparlar yerde gökte hatta baflka gezegenlerde su ararlar ama yüzlerini y kad klar suyun her fleyi kontrol etti ine inanmazlar. Bir de bize kar nca beyinli derler. Gelsinler görsünler. Tafllara flekil veren, kalkeri ufalay p bak r ortaya ç karan 103

4 vadiye gülkurusu rengini veren, demir filizlerini oksitleyip görünür k lan hep sudur. Belki rüzgar n güneflin de yard - m olmufltur ama e er ortada bir mimar imzas aran yorsa, bu imzan n sahibi sudur. Okyanus halindeyken att imza yerinde durdu u gibi sular çekildikten sonra da ara s ra yoklay p imzas n tazelemeyi bilmifltir. Anlayana ve görmek isteyene, tabii ki. Biz kar nca beyinliler gülüp geçsek de; insanlar tafl topra iflleyip kendi üretkenli ine tanr sall k atfedip böbürlenmeyi pek sever. 104 Roma imparatorlu unun çöküflü ve ticaret yollar - n n de iflmesiyle çöl ortas nda vaha gibi kalan Petra flehri zamanla önemini yitirdi. Savafl ve göçlerle fakirleflti. Günümüzde Petra ve Musa vadisi geçmiflte b rakt gizemli izler ve gezegenin 3,5 milyar y l öncesinden izler tafl yan görkemli yap s yla turistlerin ilgi oda olmay baflar yor. Gündüz kafileler halinde gelenler, gün fl n n girmekte zorland 2 kilometrelik dar vadiyi afl p zaman nda köleleriyle birlikte k rk bin nüfusun yaflad flehrin gül kurusu rengine ve kayalara oyulmufl ihtiflaml yap lar n geziyorlar. Geceleri ise ortal yine biz kar ncalara ve buran n di er canl lar na b rak yorlar. Tek parça blok halinde tafla oyulmufl görkemli hazine binas n sabah günefli vururken izlemek için erkenden vadiye inenleri hakl ç kar rcas na alt n sar s renkten uçuk pembe ve gül kurusuna renk de ifltiren yap dan etkilenmemek mümkün de il. Yürüyüfl parkurlar n izleyip antik Petra ve Musa vadisi 3,5 milyar y l öncesinden izler tafl yan görkemli yap s yla turistlerin ilgi oda olmay baflar yor.

5 flehrin genifl mermer caddelerinde, yine somaki mermerden oyulmufl tiyatrosunda, kilise ve mezarlar nda geçmifl yaflamlar n izleri ve an lar n arayanlar için Petra vadisi çok fley vaat ediyor. nsanlar bugünkü k raç haline bak p vadide hayat kalmad n düflünseler de biz kar ncalar hep buraday z ve yaln z da de iliz. Vadinin so anl bitkileri baharda ya fl n miktar na göre boy atar serpilir hatta çiçek bile açarlar. Kufllar böcekler çiçekleri tozlay p yeni so anlar n tohumlar n ortal a saçar. Yaz gelip günefl ve rüzgar bask n geldi inde ise h zla so- an na geri dönerler. Geriye kalanlar ise kufllarla paylafl r z. Suyun yükseldi i dönemler biz kar ncalar için afettir. Yuvam z iyi koruyamazsak ne var ne yok kaybeder hatta kufla böce e yem oluruz. Afet sonras nda ise ortal k daha gür yeflerir, hayatta kalanlar m z için bolluk bereket dönemi bafllar. Yani, hayat belirleyenin su ve suyun hareketi oldu unu, insanlar gibi görkemli mabetler filan yapmasak da suyun hayat n kayna ve yarat c s oldu unu iyi biliriz. Eh, bu kadar gevezelik yeter. Özellikle sabah güneflinin Petra vadisindeki renk ve gölge oyunlar n görebilme telafl yla vadi her günkü gibi turist ak n na u ruyor. nsanlar n gelifli kufllar kaç r yor, kufllar n olmad ortam ise biz kar ncalar n ifllenme zaman. Rüzgar h zlanmadan toplayabildiklerimizi yuvam za götürüyoruz. flimiz çok. Sonra ne mi olacak? Sonras n yine su belirleyecek, ona sorun. Buras dünyan n bafllang c, buras Petra. mehmetuhri@butundunya.com.tr 105

Benzer belgeler

DE fi M. Do ada her fley de iflime u rar. A açlar de iflir. Hayvanlar de iflir. Eflyalar de iflir.

DE fi M. Do ada her fley de iflime u rar. A açlar de iflir. Hayvanlar de iflir. Eflyalar de iflir. Dün, Bugün, Yar n ZAMAN GEÇ YOR Zaman Dilimleri nsanlar yaflad klar zaman üçe ay rm fllar. 1. Geçmifl zaman dün 2. fiimdiki zaman bugün 3. Gelecek zaman yar n Zaman dilimlerinden geçmifli hat rlar z. fiimdiki