RAWIK Radio Aus- und Weiterbildung im Interkulturellen Kontext

Transkript

1 RAWIK Radio Aus- und Weiterbildung im Interkulturellen Kontext Erarbeitet von Fachpersonen von Radio LoRa, Radio RaBe, Radio X und der Radioschule klipp+klang Arastırma Teknik Radyo Dili Çok dilli radyo yayını düzenleme Arastırma Röportaj Feedback Free Download: Nutzungsbedingungen siehe Impressum

2 Impressum Herausgeberin: Union nicht-kommerzorientierter Lokalradios UNIKOM Vertrieb (im Auftrag der UNIKOM): Radioschule klipp+klang Schöneggstrasse Zürich Tel info@klippklang.ch Im Projekt RAWIK wurden 2010 bis 2011 Kurskonzepte und begleitende Lehrmittel für die Radio Aus- und Weiterbildung erarbeitet. Die Lehrmittel stehen allen AusbilderInnen und SendungsmacherInnen der nicht kommerziell arbeitenden Radios zur Nutzung zur Verfügung. RAWIK gewann 2011 den Anerkennungspreis der 6. Medien-Awards des Vereins Qualität im Journalismus. Projektleiter: Juan Widmer Textbearbeitung: Adriane Borger (mehrsprachige Sendungsgestaltung, Schreiben fürs Radio, Feedback), Nicole Niedermüller (Interview, Recherche), Lucia Vasella (Technik) Redaktionelle Mitarbeit: Simon Grab, Bianca Miglioretto, Linda Muscheidt, Liselotte Tännler Übersetzung: Nicole Weiss / Übersetzungsbüro weiss-traductions.ch Korrektorat: Claudia Bislin unikom 2012 Dieses Werk ist unter einer Creative Commons Lizenz vom Typ Namensnennung-NichtKommerziell-KeineBearbeitung 3.0 Schweiz zugänglich. Um eine Kopie dieser Lizenz einzusehen, konsultieren Sie Finanzielle Unterstützung: Mit Genehmigung von: kopaed verlagsgmbh, D München Hessische Landesanstalt für privaten Rundfunk und neue Medien (LPR Hessen), D Kassel Bildungszentrum BürgerMedien e.v. (BZBM), D Ludwigshafen Radioschule klipp+klang, CH-8004 Zürich

3 Ara!tırma Gazetecilik ara!tırması, basın bildirilerinin, ajans malzemesinin veya basın toplantılarından yalnızca alıntı yapılan çalı!malardan farklı olarak özgün enformasyon yaratılması anlamına gelir. Gazetecilik ara!tırmasında mümkün oldu"u kadar çok yönlü bilgiler toplanır, bunlar belirli bir konuyu farklı ve zıt bakı! açılarıyla aydınlatırlar. Gazetecilik çalı!masına giren her bilgi bir ara!tırma ile do"rulanmalıdır. E"er bilginin kontrolü yapılamıyorsa o zaman bir kaynak belirtilmesi gerekir. Önemli: Özenli Çalı!mak! 1 1. Soru: Ucunda ne var? Duydukların do"ru mu? Öncelikle, bizzat konu üzerinde çalı!malısın, çünkü ancak o zaman arka plan bilgilerine eri!ti"inde, hedefli sorular yöneltebilirsin. Konuyla ilgili olarak o ana kadar yayınlanmı! bilgiler var mı? Bununla ilgili olarak ar!ivlerde, internet'te ve istatistiklerde ne var? #imdi telefona davranabilirsin ve konuya iyi çalı!mı! olarak, hedef odaklı sorular sorabilir, sayılar talep edebilirsin vs. E"er hedefli soruların neticesinde, duydu"un do"ru olmadı"ı ortaya çıkmı!sa,o zaman ara!tırma tamamlanmı!tır ve bir hikâye yoktur! Ama gerçekten i!in ucunda" bir!ey varsa, o zaman ara!tırma, bunun neden böyle oldu"u sorusuyla devam eder. 2. Soru: Ba!ka ne eksik? #imdi önemli olan, ara!tırılmı! malzemeyi ayıklamak, seçmek ve ifadelerin açık ve bununla da aktarılabilir olup olmadı"ını kontrol etmek olacaktır. Bundan bir haber mi yoksa kendine ait kelimelerle bir makalenin mi hazırlanaca"ına karar verilmek zorundadır - daha sonra bunun arkasına röportajlar eklenir, örn. sayıları sunan istatistikçilerle, açıklamalar yapan bilim insanları ile, deneyimlerini anlatan ilgililerle röportajlar gibi. Ara!tırmanın planlanması Bir ara!tırmada, sistemli bir!ekilde ilerlemek ve aslında neyin ortaya çıkarılması gerekti"ini planlamak önemlidir. Ana fikir iyi bir yardımcıdır ve konuyu sınırlandırarak ara!tırma esnasında çıkmaza girmemizi engeller. Bir ara!tırmada istihbarat için seçilecek insanlar, uzmanlar, bilim insanları, ar!ivler, kütüphaneler, veri bankaları, ba"ımsız gözlemciler veya ilgililer olabilir. Toplanan bilgiler çatı!ma hatlarını açmak, farklı pozisyonlar, bakı! açıları ve çıkarları hakkında bilgi almak için yardımcı olacaktır. Bazen de ara!tırma esnasında ara!tırmanın bili!sel ilgisi de de"i!ebilir. O zaman da de"i!en sorgulama için hangi kaynakların yardımcı olabilece"i dü!ünülmelidir. 1 klipp+klang'dan (2008: 7) 1 / 3

4 Farklı tarafları dinlemek! Bir sorunun birden fazla tarafı vardır - ve bunların ara!tırmada dikkate alınması gerekir. Bir gazeteci hangi perspektifi dahil edece"i üzerinde dü!ünmelidir. Kendi bakı! açısını bilinçli hale getirir ve her bir kayna"ı ve görü!e nasıl bir de"er yükleyece"ini planlar. 2 Karikatür: Sandra Uhlitzsch (Sandruschka), Interaudio (2006: Recherche und Nachricht) Bilginin muhtemel kaynakları Yerinde inceleme Telefonla ve ki!isel olarak irtibat kurma: Konuyla do"rudan ilgili olan ki!iler, bir olayın/durumun çevresinden insanlar, uzman ki!iler, makamlar, vatanda! giri!imleri, ortak ilgi ve çıkar alanına sahip topluluklar, sivil toplum örgütleri (NGO'lar), partiler, birlikler vs. Gazete haberleri, elektronik medya, internet, veri bankaları, istatistikler, kongre raporları Ar!ivler, örn. gazete ar!ivleri, üniversite kütüphaneleri, konuyla ilgili literatür, federal ar!iv, $sviçre Sosyal Ar!ivi Telefon rehberleri (respektif ETV), Publicus, devlet takvimi, uzman kurulu!ların dizinleri, referans kitaplar vs. Kamu kurulu!larında ticaret sicili, nüfus kontrolü, posta (bir posta kutusu adresi veya posta hesabı arkasında kendini gizleyen kim?) gibi istihbaratlar, arazi, vergilendirme, karayolu ta!ımacılı"ı, borç toplama daireleri, mahkemeler, belediye ve kent konseyleri 2 Interaudio'dan (2009: Recherche und Nachricht) 2 / 3

5 Unutma: Do"ru veya ideal kayna"ı gösteren belli bir tarif" yoktur, gazeteci bunu her ara!tırmada yeniden belirlemek ve yeniden denemek zorundadır! Tek bir kaynaktan elde edilen bilgiler dikkatle kullanılmalıdır. Gazeteciler kaynaklarını kritik gözle de"erlendirirler. Kaynak ne kadar ciddi? Yazarlar tanınmı! mı? Uzman ki!iler mi? $ddialar kanıtlanabilir mi, belgeler ve örnekler tutarlı mıdır? Gazeteciler belli bir konuyla ilgili çe!itli kaynakları kar!ıla!tırırlar! 3 $nternet ara!tırması $nternet'te veri bankaları ve Vikipedia gibi sözlükler bulunmaktadır, arka plan bilgileri, organizasyonlar, uzmanlar vs, bloglar ve sosyal a"lar yer alır, bunlar da ara!tırma için faydalıdır. $nternetteki bilgilerde de ço"u zaman seçici davranmak gerekir. O nedenle, bu bilgiler a"ın dı!ındaki bir kaynak tarafından do"rulanmak üzere ara!tırılmalıdır, çünkü ço"u zaman bilgiler internette kontrol edilmeden aktarılır ve aynı (hatalı) formda devamlı olarak tekrar tekrar ortaya çıkarlar. Haber tekrarla daha do"ru hale gelmez, aksine bu, çe!itli tarafların bu bilgiyi sadece birbirinden kopyaladıkları anlamına da gelebilir. Yani, internet kaynaklarına da!üpheci yakla!arak, dikkatle ele almak gerekir! i Kaynaklar Interaudio (2006). Materialien für die interkulturelle Radioausbildung. Planung und Gestaltung einer Magazinsendung. Antje Schwarzmeier und Ulrike Werner. Hessische Landesanstalt für privaten Rundfunk (LPR Hessen). klipp+klang radioschule (2008). Merkheft für die radiojournalistische Grundausbildung. 3 Klipp + Klang'dan (2008: 7) 4 Interaudio'dan (2009: Recherche und Nachricht) 3 / 3