KALE OYUNSONLARI. Tabii ki bu kurallar kesin kurallar değildir, genelde uyulması yararlı kurallardır, ama istisnalarına sıkça rastlanır.

Transkript

1 KALE OYUNSONLARI Oyunsonunun Altın Kuralları Oyunsonlarında (sadece kale oyunsonlarında değil!) dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. GM Reuben Fine ve GM Pal Benko tarafından kaleme alınan aşağıdaki kurallar "Oyunsonunun Altın Kuralları" diye adlandırılır. 1. Oyun sonunu oyun ortasından başlayarak düşünün. 2. Her değişimden sonra genellikle taraflardan biri daha karlı çıkar. 3. Şah oyunsonunda güçlü bir taştır. Onu kullanın! 4. Eğer bir veya iki piyon öndeyseniz, piyonları değil taşları değişin. 5. Eğer bir veya iki piyon gerideyseniz, taşları değil piyonları değişin. 6. Eğer bir üstünlüğe sahipseniz, piyonların tümünü tek bir kanatta bırakmayın. 7. Uzak bir geçer piyon, zaferin yarısıdır. 8. Geçer piyonlar olabildiğince çabuk ilerletilmelidir. 9. Bingeç, ayrık ve bloke piyonlar zayıftır. Onlardan kaçının. 10. En kolay kazanılabilecek oyunsonları, şahlardan başka taşın kalmadığı piyon oyunsonlarıdır. 11. Geçer piyonlar şah veya at tarafından bloke edilmelidir. Bir piyonu kollamaktan zarar görmeyen tek taş attır. 12. İki fil, fil ve ata karşı belirgin bir üstünlük sağlar. 13. Bloke piyon konumları dışında, filler hep atlardan daha iyidir. 14. Piyonlarınızı filiniz ile aynı renkteki karelere yerleştirmeyin. 15. Oyunsonlarında en kolay beraberlik, ters renkteki filler ile oluşur. 16. Kaleler, geçer piyonların arkasında durmalıdır. 17. Yedinci yataydaki bir kale, pir piyon için yeterli bir bedeldir. 18. Kale oyunsonlarının tümü berabere değildir! 19. Sürekli şah çekme hayali, tüm vezir oyunsonlarında ortaya çıkar. 20. Oyunsonlarındaki her hamle büyük bir öneme sahiptir, çünkü hakikat anına daha yakınsınız. Tabii ki bu kurallar kesin kurallar değildir, genelde uyulması yararlı kurallardır, ama istisnalarına sıkça rastlanır. Kale Oyunsonları En sık rastlanan oyunsonları kale oyunsonlarıdır. Hem taktik hem stratejik olanaklar açısından çok zengindirler. Birçok satranççı kale oyunsonlarının büyük çoğunlukla berabere biteceğini düşünür, ancak kale oyunsonlarını iyi bilen bir kişi kazanç bulabilir. Kale oyunsonları için bazı temel ilkeler vardır: 1. Kale piyonun arkasında: Piyon ister kendi piyonumuz olsun, ister diğer oyuncununki olsun, kalemiz piyonun arkasında yer almalıdır. Piyonun her sürülüşünde kalemizin etki alanı büyür, rakibinkinin küçülür. 2. Etkin kale: Tüm kale oyunsonlarında kale genellikle etkin bir biçimde kullanılmalıdır. Planlarımız ve hamlelerimizde, inisyatif ve saldırı olanakları daima önemli rol oynamalıdır. 3. Etkin şah: Oyunsonları şahın en etkin zamanı olduğu için, kale oyunsonlarında da şah çok önemli görevler yapar. Kale ile uyumlu bir işbirliği yapan şah durumu avantajlı hale getirmek için önemli bir etkendir. Kale Oyunsonları 1 Halil Özmen

2 4. Plan yapmak: Hamlelerimiz, bir ya da birden çok planın parçaları olmalıdır. Etkin planlar, tahtanın üstün olduğumuz tarafına yönlendirilmeli, savunma planlarımız ise buna karşılık gelecek biçimde, zayıf olduğumuz alana yönlendirilmelidir. Tabi oyunsonu sırasında bunların hepsini beraber yapmak gereklidir. Kaleye Karşı Piyon Önce kale oyunsonlarının sıkça rastlanan bir durumu olan kaleye karşı piyon oyunsonu ile başlayacağız. Kalesi olan tarafın şahı uzakta ise ve piyon ilerlemiş ve şahı tarafından korunuyor ise, oyun genellikle berabere olur. 1. Hamle sırası siyahta olursa, oyun berabere oluyor. (Siyahın hamlesiyle nasıl berabere oldugunu inceleyiniz.) 1. e5 Kazanan tek hamle. Diğer hamlelerde berabere olur. c4 [1...b3 2. c8+ b4 3. d4 b2 4. b8+ a3 5. c3+- ] 2. e4 Kazanan tek hamle. Diğer hamlelerde berabere olur. c3 [2...b3 3. c8+ b4 4. d4+-] 3. e3 b3 4. c8+ b2 5. d2 a2 6. b8 b2 [6... b2 7. b7 a2 8. c3+- ] 7. c Şimdi 1895'te J. Barbier ve F. Saavedra tarafından yapılmış ilginç bir etüt. 2. Beyaz oynar ve kazanır! 1.c7 d6+ 2. b5 d5+ 3. b4 d4+ 4. b3 d3+ 5. c2 d4 6.c8=! [ 6.c8=? c4+ 7. xc4 = Pat! ] 6... a4 7. b3 Siyah ya mat olur, ya da kalesini kaybeder. 1-0 Kale Oyunsonları 2 Halil Özmen

3 Kale ve Piyona Karşı Kale Kale ve piyonu olan tarafı "hücum eden", sadece kalesi olan tarafı "savunan" olarak adlandırıyoruz. Philidor Konumu Savunan tarafın şahı, piyonun terfi karesinde, Piyon kendi 6. yatayına ilerlememiş, Hücum eden oyuncunun şahı kendi 6. yatayında değil, Savunan tarafın kalesi kendi 3. yatayında (hücum edenin 6. yatayında). Bu durumda, doğru savunma yapılırsa oyun berabere olur. Savunmanın ana teması kaleyi kendi 3. yatayında tutarak, şahın bu yataya girmesini engellemektir. Piyon kendi 6. yatayına sürüldüğünde, savunan kale kendi 8. yatayına gidip, sürekli şah çekerek berabere yapar. Eğer hücumcunun şahı piyonundan çok uzaklaşırsa, kale piyonu ister b2 2. c3 a2 3. b3 e3 4. b8 f3 5. f8+ Beyaz sürekli şah çekerek, şah piyondan uzaklaştığında da piyonu isteyerek berabere yapar. ½-½ 4. Philidor, a6 [Hamle sırası beyazdaysa, siyahlar daha dikkatli olmak zorunda. 1. f6 f1+ 2. e6 f8! Tek kurtaran hamle. 3. h8+ g7 4. e8 a1 5. d8 e1=] 2. b7 c6 3. a7 b6 4.e6 b1 5. f6 f1+ 6. e5 e1+ 7. f5 f1+ 8. g4 g1+ 9. f3 e1 10. a6 e7= Lucena Konumu Bir kale oyun sonunda, bir piyon fazlalığı kazanca dönüştürmek için en önemli kuramsal konum "Lucena Konumu" olarak adlandırılır. Piyon fazlası olan tarafın hep bu konumu elde etmeye, savunan tarafın da bu konumu engellemeye çalışması gerekir. Kale Oyunsonları 3 Halil Özmen

4 h2 Siyah kalenin h dikeyinde kalması gerekiyor. 2. f4 h1 3. e4+ d7 4. f7 f1+ 5. g6 g1+ 6. f6 f1+ [6... g2 7. e5+- (. g5 fikriyle)] 7. g5 g1+ 8. g4 1-0 Lucena konumu ile ilgili eğitici bir video şu adresten izlenebilir: f8 [ 1. g6 e7 2. a7+ f8= 3. f6 g8 4. g7+ f8 5. f7+ g8 6. d7 f2=] 1... f2 2. g7 g2+ 3. f7 f2 4.f6 f1 5. a8 f2 6. g7 g2+ 7. f8 f2 8.f7 g2 9. a4 g1 [ 9... d6 10. e8+-] 10. d4+ c6 [ e6 11. e8+-] 11. e7 e f6 f e6 f2 14. d6+ c7 15. d5 e f6 f f Hamle sırası siyahta olursa, berabere yapabilir: 1... f8! Beyazın her yanıtında siyah şah piyonun önüne geçiyor. Örneğin: 2. f5 xf5 3. xf5 f7 = Veya: 3. a1 f7 Siyahlar Philidor konumunu elde etmeyi başararak berabere yapar. Hamle beyazda olunca, Lucena konumuna ulaşabiliyor. 1. h5 h8+ 2. g6 g8+ 3. h6 h8+ 4. g7 h2 5.g6 g2 6. h7 h2+ 7. g8 g2 8.g7 +- Artık Lucena konumuna ulaşıldı. Beyaz kazanır. +- Kale Oyunsonları 4 Halil Özmen

5 8. Dr. S. Tarrasch, Bu konumda şu özellikler göze çarpar: (a) Piyon 6. sırada bulunmaktadır. (b) Siyah şah piyondan bir kare uzaklıktadır. (c) Siyah kale piyondan 3 kare uzaklıktadır. Siyah doğru savunma yaparsa beyaz bu konumda kazanamaz. 1. d8 [ 1. d6+ f8= ( 1... f6 2. f7+ g6=)] 1... a7+ [ 1... a1? 2. e8 f6 3.e7 a7 4. d6+ e5 5. b6 d5 6. f8+-] 2. d7 a8 3. d6 Beyaz tuzak kuruyor! g6! Diğer hamlelere siyah kaybeder. [ 3... a7+? 4. e8 a8+ 5. d8+- a6 ( 5... a7 6. d7++-) 6.e7 a7 7. c8+-( d8 ve e8 fikriyle)] 4. d1 a7+ 5. d6 a6+ 6. d7 a7+ Kale Piyonu Oyunsonlarının çoğunda olduğu gibi, piyonu olan tarafın piyonu a veya h dikeyindeyse, yani kenar piyonu (kale piyonu) ise kazanç daha zor olur. 9. Kale + Piyon - Kale 1. f5 a2 2. e5 a1 3. d5 a2 4. c5 a1 5. b6 b1+ 6. c6 a1= 10. Kale + Piyon - Kale Hamle sırası beyazda olsa çok kolay kazanır. (Okuyucu nasıl olduğunu bulmalıdır.) Hamle sırası siyahtaysa, bir önceki konumdaki fikirle berabere yapar g7!= 2. b6 b1+ 3. c6 a1= Kale Oyunsonları 5 Halil Özmen

6 11. Kale + Piyon - Kale 1. h1 d7 Siyah berabere yapmak için şahını piyona yaklaşmak zorunda. 2. h8 c7 Bu hamle dışındaki tüm hamlelerde siyah kaybeder. 3. b8 h2 4. b7+ c8 5. b1 c2 Buna benzer konumlarda, şah dikeyden engellenmişse, kazanç için, piyon ile rakip şah arasında en az 4 kare olmalıdır. Yani beyazın a7 piyonu varsa, siyah şah f dikeyinde olmalı, beyaz kale e dikeyini kontrol etmelidir. 12. Kale + Piyon - Kale 1. c1 e7 2. c8 Kazanan tek hamle! d6 [ 2... d7 3. b8 a2 4. b7 b2+ 5. a6 a2+ 6. b6 b2+ 7. c5+-] 3. b8 a2 4. b7 b2+ 5. c8 [ 5. a6 a2+ 6. b6 b2+ 7. a6 a2+ 8. b7 b2+ 9. c8] 5... c2+ 6. d8 h2 7. b6+ c5 8. c6+ xc6 9.a8 ++- c5 10. c8+ d4 11. g4+ d5 12. f5+ c6 13. e6+ b7 14. c8+ a7 15. c7+ a6 16. xh A. Chéron, Hamle sırası beyazda olursa kolayca kazanır. 1. d4 [Hamle sırası siyahta olursa, güzel bir fikir sayesinde berabere yapar f6+ 2. d5 f7! (2... g7? 3. g8+ xg8 4.a8 ++-) 3. c6 f5! Berabere yapan tek hamle. 4. b6 f6+ 5. b7 f7+ 6. b6 f6+ 7. b5 f7=] 1... d7+ 2. c5 e7 3. b6+- Kale Oyunsonları 6 Halil Özmen

7 14. Kale + Piyon - Kale 1... g7+! 2. c6 g5! Chéron (1923) teki etüt ile aynı fikir. 3. b6 g6+ 4. b5 g7 5. a5 g4! 6. b5 g5= Kale ve İki Piyona Karşı Kale Fazladan iki piyonu olan taraf çoğunlukla fazla zorlanmadan kazanır. Ancak bazı durumlarda ya kazanç oldukça zordur, ya da doğru savunma ile eksik olan taraf oyunu berabere yapar. Önce bazı kuralları görelim: 1. Şah piyonların desteğine gelmeden, piyonlar sürülmemelidir. 2. Rakip şahın bitişik piyonların geride olanına saldırmasına izin verilmemelidir. 15. Löwenfisch - Smyslov, a5 Yandan gelecek kale saldırılarından korunmak için. g6 [ 1... h1 2. d6+ a7 3. c4] 2. a4 g7 [ 2... g4 3. d6+ b7 4.a6+ a7 5. a5 g5+ 6.b5+-] 3.b5+ a7 4.a6 [ 4.b6+Bu hamle işi zorlaştırır. a6 5. d8 b7 6. b4 h7 7. c5 g7 ( 7... h5+ 8. d5 h7 9. b5+-) 8.a6+ xa6 9. a8+ b7 10. a7++-] 4... b6 5. d6+ a7 6. a5 g8 7.b6+ a8 8.a7 h8 [ 8... b7 9. d7+ a8 10. a6+-] 9. a Kasparjan, g2 [Hamle siyahta olursa: 1... a3 2. c7 h3 3. c5 g7 4. g2 h4 (4... a3 5. c7+ g8 6.h6+-) 5. g3 h1 6. c7+ g8 7. g4+-] 1... a3 2. b7 a5 3. h7 a3 4. h2 b3 5. a7 b5 6. h7 b3= Beyaz hiçbir gelişme sağlayamıyor. Hamle sırası siyahta olursa, kaybediyor. Konum karşılıklı zugzwang durumudur. Kale Oyunsonları 7 Halil Özmen

8 17. A. Chéron. 1. f6 [1... e1 2. f6 xd3 3.c5 d4 4.c6 d5! Berabere yapan tek hamle! (4... c1? 5. e7 d5 6. d7+-) 5.c7 c1=] 1... e8 2. g6 e1 [2... e6+?? 3. f6 e5 4. d6+ c5 5. d8+-] 3. f6 e8= 18. Kale + 2 Piyon - Kale 1. d4 b6 2. d8 b4+ 3. e5 b7! Bu hamle dışındaki hamleler kaybeder. [ 3... xg5? 4.h7+-] [ 3... g4? 4. g8+ h7 5. f5! ( 5. g7+ h8 6. f6 f4+ 7. g6 f6+ 8. h5 xh6+=) 5... g1 6. g7+ h8 7. d7 f1+ 8. g6 f8 9. h5 f5 10. g4 f1 11.g6 g f5 f e6 e f7 f e7 e f8 f f7 xf7+ 18.gxf7 h7 19. e7+-] 4. g8+ h7 5. d8 [ 5. e8 b5+ 6. f4 xg5 7. xg5=pat.] 5... g6= 19. Kale + 2 Piyon - Kale Bu konumda beyaz kalesini uzak kanada getiremediği için, hamle hangi tarafta olursa olsun berabere oluyor. 1. f5 a5+ 2. e6 a6+ 3. d7 a7+ 4. c6 a8 5. g1 f8 6. d6 f6+ 7. e5 a6 8. g4 [ 8. h1 a5+ 9. f4 a8] 8... a5+ 9. f4 h5! 10. g3 h6! Berabere yapan tek hamle! 11. g2 h5 (devamı aşağıda) Kale Oyunsonları 8 Halil Özmen

9 12. g3 [Hamle sırası siyahta olsaydı: a5! ( h6? 13. g3 h5 14. h4+-) 13. h3 A) a8a. Cheron etütü hazırlarken bu hamle ile berabere olacağını düşünmüş. Ama ilginç bir kazanç fikrini görememiş. A1) 14. h4?! Bu hamle Chéron'un düşündüğü hamle. En iyi hamle değil. h6 Berabere yapan tek hamle. 15. g3 a h3 a8 = ( g7? 17. e3+-); A2) 14. g1 b8 15. h4 b h5 b g5 b1 18. a5 h g5 g f5 f e4 e f3 e8 23. a6+-; B) a1 14. h4 ( 14. g2) h g5 h6berabere yapan tek hamle! 16. f5 h e6 h1=] h6 Yine tek hamle! 13. f3 h4 14. g2 h g4 h6 16. f5 h g5 h1= Şimdiye kadar bitişik piyonların olduğu kale oyunsonlarını inceledik. Ayrık piyonlar olduğunda savunma biraz daha kolay olmakla beraber, yine çok dikkatli oynamayı gerektirir. 20. Kale + 2 Piyon - Kale Hamle sırası kimde olursa olsun, beyaz kazanır. 1.f7+ [Hamle sırası siyahta olursa: 1... g1+ 2. f5 f1+ 3. e6 e1+ 4. d6 d1+ ( 4... f1 5. e7 e1+ Transpoze.) 5. e7 e1+ 6. d8 f1 7.h7+ h8 8. e7 e1+ 9. f7 a1 10. b8+ xh7 11. f8 g6 12.f7 h7 13. e7 e d6 d e5 e d4 d e3+-] 1... f8 2.h7 h1 3.h8 + xh8 4. b Kale + 2 Piyon - Kale Bu konumda, sıra beyazda olursa, f6 sürerek önceki konumdaki kazanç durumu yakalar. 1.f6 g1+ 2. f5 f1+ 3. e6 e1+ 4. d6 d1+ 5. e7 e1+ 6. d8 f1 7.h7+ h8 8. e7 e1+ 9. f7 a1 10. b8+ xh7 11. f8 g6 12.f7 h7 13. e7 e d6 d e5 e d4 d e3 +- Sıra siyahta olursa: 1... g1+ 2. f6 h1 3. g7+ f8 [3... h8 4. e7 xh6+ 5. f7 a6 6.f6 h7 7. f8+ g6 8.f7 a8+ 9. e8 a7 10. e6+ h7 11. f6 a e7 a e6 a e5+-] 4. g6 g1+ 5. h7 f1 6. a7 xf5 7. g6 f1 8. a8+ e7 9.h7 +- Kale Oyunsonları 9 Halil Özmen

10 22. Kale + 2 Piyon - Kale 1. f8 [Hamle sırası siyahta olursa: 1... a8 2. e8 a7+ 3. f8 xh6 4. e6+ g5 5.f6 f5 6. b6 g6 7.f7++- h7 8. f6 a8+ 9. e7 a e6 a e5 a d4+-] 1... a8+ 2. e8 a6 3. e7+ h8 [ 3... xh6 4. e6++-] 4. e6 a8+ 5. e8 a6 6.f6 xf6+ [ 6... a7 7.f7 h7 8. e6 a8+ 9. e7 a f6 a8 11. e8 a e5+-] 7. e Kale + 2 Piyon - Kale Önceki konumdan tek farkı, beyazın kalesinin e6 yerine d6 karesinde olması. Ama bu durum, hamle siyahtaysa berabere yapmasını sağlıyor a7+ 2. e8 a8+ 3. e7 a7+ 4. d7 a8 5. d8 a7+ 6. f6 a1 7. e8 a2 8. f7 xh6 = Kale ve Piyona Karşı Kale ve Piyon 24. Emmanuel Lasker, Görünürde beyazın kazanma şansı yok gibidir, çünkü beyaz şah köşeden çıkar ve b dikeyine giderse siyah kale kiş hücumlarına başlar. Beyaz şah piyondan uzaklaşırsa, siyah kale c2 karesine gider ve c7 piyonunu kırıp, h1'den vezir çıkma tehdidinde bulunur. Bu konumda beyazın avantajı, şahının kendi piyonuna destek olabilmesinde, ve siyah şahın kendi piyonundan uzakta olmasındadır. Beyaz olağanüstü öğretici bir şekilde kazanır. 2. Dünya Şampiyonu Dr. Emanuel Lasker'den muhteşem bir etüt. 1. b7 b2+ 2. a7 c2 3. h5+ a4 4. b7 b2+ 5. a6 c2 6. h4+ a3 7. b6 b2+ ( xh2 tehdidi yüzünden zorunludur.) 8. a5! c2 9. h3+ a2 10. xh2! +- Kale Oyunsonları 10 Halil Özmen

11 25. Paul Keres, e8+ g6 2.e7 h5 (Bu hamlenin amacı, a3 hamlesine karşı h4 oynamak içindir. Yoksa a3 ten sonra beyaz arkadan şah çekip 2. yataya inerek daha avantajlı konum sağlar.) 3. a3 h4 4. a5 g4 5. f7 f1+ 6. g6 e1 7. a4+ h3 8. f6 f1+ 9. g5 g h5 e1 11. a3+ g2 12. xa2+ f3 13. a7 e6 14. g5 e4 15. b7! e5 16. d7 (Siyah zugzwangta!) e4 17. d1 f3 18. f1+ e2 19. f7 e3 20. f5 +- Artık beyaz kolayca kazanır. Paul Keres'ten muhteşem bir etüt. 26. Kale + Piyon Kale + Piyon Bu konumda belirleyici faktör siyah şahın piyona giden yolunun e dikeyi boyunca kesilmiş olmasıdır. 1. h b6 [ 1... a1 2. g6+-] 2. g6 a6 3. f7 b6 4. e6+- b1 5. xf6 a1 6. f7 a7+ 7. e7 a1 8.f6 +- Hamle sırası siyahta olursa, doğru hamlelerle berabere yapabiliyor a1 2. e6 g1+ 3. f3 f1+ 4. g4 g1+ 5. h5 g2 6. xf6 e5 7. f8 g1 = 27. Kotov - Eliskases, Bu konumda siyahın kaybetmesinin nedeni, beyaz şahın g5'teki siyah piyon sayesinde dikey kişlerden korunabilmesidir. Oyun şöyle devam etti f2 2. e6 e2+ 3. f5 g4 4. g6 [ 4. xg4?? f2=] 4... f2 5.f7+ f8 6. b8+ e7 7. e Kale Oyunsonları 11 Halil Özmen

12 Kale ve İki Piyona Karşı Kale ve Piyon Bazı durumlarda, kuvvetli taraf "kaleye karşı ilerlemiş iki bitişik piyon" oyunsonuna geçerek oyunu kazanabilir. Bazı durumlarda da, zayıf taraf piyonu uygun şekilde vererek beraberlik karakterine sahip bir "kale ve iki piyona karşı kale" oyunsonuna geçebilir. Tabii, birer piyon değişilerek te beraberlik sağlayan konumlara ulaşılabilir h6 a4 2. h7+ f6 3. h6+ f7 4. e6 b4 5. g5 a4 6.e5 a5 = 29. A. Chéron Rakip şah tahta kenarına itelenmiş ise ve bitişik piyon çifti 5. yataya ulaşmış ise kazanç şansları artar. Burada beyaz e6 tehdidi sayesinde kazanır b6 2.e6 d8 [ 2... f8 3. g6 b8 4.d6 exd6 5. f6 d5 6. h7 g8 7. g7+ h8 8.e7+-] 3. a8+ c7 4. e8 d6 5. d8+ c5 6. g6 b1 7. f7 b7 8. d Kale + 2 Piyon Kale + Piyon Hamle sırası siyahta olursa, 1...g6 veya 1... b4 ile beraberlik sağlanır. 1.f5 [ 1. h5? b5=] 1... b1 2. a7+ f8 3. h5 b6! (Elbette beyaz şahın g6 karesine girmesi önlenmelidir.) 4. a8+ f7 5.g6+ e7 6. g8 f6 7. f8+ e5 8.f6!! xf6 9. f7+- e6 [9... f g4 f6 11. g5+-] 10. xg7 f8 11. h6 f6 12. h7 d8 13. f7+ e6 14. f1 +- Kale Oyunsonları 12 Halil Özmen

13 31. Kale + 2 Piyon Kale + Piyon Beyazın geçer piyonu yoktur, ancak siyah zugzwangda olduğu için beyaz kazanır. 1. a6 f7+ 2. f6 g7 3. f8 +- Hamle siyahta olursa: 1... h6 ( 1... g8 2. a7+ h6 3. f7+-) 2. a6+ h7 3. e6 g8 4. e7+ h6 5. f7 +- Bu konuda (Kale + 2 Piyon <--> Kale + Piyon) başka örnekler için sayfasında Jovan Petronic'in yazdığı Kale Oyunsonu (Rook Endgames) makalesine bakınız. Birer Kale ve Çok Piyonlu Oyunsonları Tarafların eşit sayıda piyonları varsa, taraflardan birinin bariz bir üstünlüğü veya bariz bir zayıflığı yoksa, oyunun berabere olma olasılığı yüksektir. Piyonlar aynı kanattaysa ve şahları tarafından korunuyor ise, bir piyon fazla olmak kazanmaya genellikle yetmez. Piyonlar çift kanattaysa, bir piyon fazla olmak kazanmayı sağlayabilir, ancak bazen yetmeyebilir. 32. Tigran Petrosian - Paul Keres, Sovyetler Birliği Şampiyonası, Moskova, d4 f6 2.c4 e6 3. f3 b6 4.e3 b7 5. d3 c e7 7. c3 d5 8.cxd5 exd5 9. b5+ c6 10. a4 xb5 11. xb5+ d7 12. e5 xb5 13. xb5 a6 14. d c6 fe8 16. bxa7 f8 17. d2 e6 18.dxc5 bxc5 19. c3 b8 20. xb8 xa7 21. xf6 xf6 22. xd5 d6 23. xd6 xd6 24. d1 xa2 25.g3 xb2 26. xd6 xb8 27. c6 g6 28. xc5 (Diagram) h5 29. c2 g7 30. g2 b5 31. f3 f6 32.h4 f g2 a5 34. h3 a4 35. d2 e5 36. b2 f6 37. b5 a2 38. g2 a4 39. f3 a3 40. f4 a2 41.f3 e2 42.e4 e1 43. b6+ g7 44. a6 b1 45. c6 g1 46. c2 f6 47. a2 g7 48. e2 f6 49. e3 g7 50.e5 f8 51.g4 hxg4 52.fxg4 g7 53. g5 f1 54. e4 f3 55.h5 gxh5 56.gxh5 f g4 f1 58.h6+ g6 ½-½ Kale Oyunsonları 13 Halil Özmen

14 33. Yuri Averbakh - Max Euwe, Adaylar Turnuvası, 17/10/ d4 f6 2.c4 e6 3. c3 b4 4.e3 c5 5. f d3 d c6 8.a3 xc3 9.bxc3 dxc4 10. xc4 c7 11. d3 e5 12. c2 e7 13.dxe5 xe5 14. xe5 xe5 15. e1 d7 16. b2 c4 17. xc4 g4 18.f4 c5 19. d3 ad8 20. ad1 b6 21. e2 xe3 22. xe3 xb2 23. e2 b6 24. xb6 axb6 25. e7 e6 26. xd8 xd8 27. xe6 fxe6 28. xb7 c8 29. xb6 xc3 30. a6 f7 31. f2 h5 32.a4 a3 33.h4 f6 34. a5 g6 35. e2 g3 36. g5 a3 37.a5 f7 (Diagram) Siyahların durumu ümitsizdir. Zira beyaz şahın kendi geçer-erinin yanına sokulması önlenemiyor. Beyaz kale, bütün erlerini koruduğu gibi siyah şahı da g6 erinin savunmasına bağlamıştır. 38. d2 e7 39. c2 (a5 eri o kadar değerli ki beyazlar g6 erini almayı düşünmüyor.) d7 40. b2 a4 41.g3 c6 42. b3 a1 43. b4 b c4 a1 45. b3 1-0 Bu oyunun analizleri index.php/satranc-dersler/oyun-sonu sayfasında bulunmaktadır. Kaynaklar: 1. Oyunsonunda Ustalık Dersleri, E. Grivas, Satranç sayfaları Kale Oyunsonları 14 Halil Özmen