Hemoroid Hastalığı. Prof. Dr. Korhan Taviloğlu. Genel Cerrahi Uzmanı. Şişli ve Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi.

Transkript

1 Hemoroid Hastalığı Prof. Dr. Korhan Taviloğlu Genel Cerrahi Uzmanı Şişli ve Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi 1

2 Hemoroid nedir? Makat bölgesindeki damarların genişlemesi yada varisine hemoroid adı verilir. Hemoroid, hemoroit, hemorit, basur, mayasıl, babasıl, hamaroid, hamoroid, hamoroit, hamorid, hamorit gibi isimlerle de anılmaktadır. 2

3 Hemoroid ne sıklıkta görülür? Cinsiyet ayırt etmez. 30 yaşın üzerindeki nüfusun ortalama % 50 sinde hemoroid veya basur gelişir. Ülkemiz nüfusu, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2010 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları nda 72,5 milyon olarak belirlenmiştir. 30 yaş üzerindeki nüfus: 35,9 milyon (% 48.6) kişi 18 milyona yakın hemoroid yakınması olan kişi (% 50) Hastaların ortalama % 10 kadarının hekime başvurduğu düşünülürse, 30 yaş üzeri nüfusta, 2 milyona yakın potansiyel hemoroid veya basur hastası olduğu hesaplanabilir. 3

4 Hemoroid neden olur? Uzun süre oturmayı gerektiren meslekler: sekreterlik, mimarlık, mühendislik, bankacılık, vb. Aşırı ıkınma Fazla dışkı yumuşatıcı veya lavman kullanımı Tuvalette uzun süre oturma alışkanlığı, tuvalette kitap okuma, laptop vb. 4

5 Hemoroid neden olur? Bazı sporlar: vücut geliştirme, bisiklete binme, motosiklete binme, ata binme İleri yaş Kronik kabızlık Kronik ishal Gebelik Lohusalık Kalıtım 5

6 6

7 Hemoroid nasıl oluşur? Makat bölgesinde 3 tane (biri solda ve ikisi sağda) toplardamar yastığı denilen ana toplar damar ağı mevcuttur. Kabızlık nedeni ile bu yastıklar genişler ve iç hemoroidleri oluşturur. Zamanla bunlar makat dışına sürüklenir ve dışkılama esnasında dışarı sarkar. 7

8 İç ve dış hemoroid nedir? 1.derece: Makattan sarkmayan (sadece kanama yapan) memeler 2.derece: Dışkılama ve ıkınma esnasında dışarı çıkan ve kendiliğinden içeri giren memeler. 3.derece: Dışkılama ve ıkınmakla dışarı çıkan ve sonra elle geri itilebilen memeler. 4.derece: Geri itilmeyen memeler. 8

9 Gebelik ve lohusalıkta hemoroid Gebelikte ve lohusalığın ilk iki aylık döneminde % oranında hemoroid (basur, mayasıl, babasıl) veya makat çatlağına (anal fissür) rastlanır. 9

10 Hemoroid ne şikayete yol açar? Makatta meme oluşması Makattan kanama Bazen akıntı Kaşıntı Hemoroid içinde pıhtılaşma olursa veya hemoroid memesi boğulursa tromboze hemoroid oluşur ki çok ağrılıdır. Bir hastada makatta ağrı varsa tromboz, apse veya makat çatlağı (anal fissür) düşünülür. 10

11 Hemoroidle karışabilen hastalıklar Makat çatlağı (anal fissür) Makat fistülü (anorektal fistül, anal fistül, perianal fistül) Makat apsesi (anorektal apse, anal apse, perianal apse) Makat siğili (anal kondilom, kondiloma akuminata) Makat kanseri (anal kanser, anüs kanseri, anüs ca.) Rektum kanseri (rektum ca.) Polipler Ülseratif kolit Crohn hastalığı İltihabi bağırsak hastalığı Condyloma acuminata Dış Fissür hemoroid Crohn hast. Saplı polip Sapsız polip Ülseratif kolit Rektit Kriptit Genişlemiş papilla Anorektal apse Condyloma lata 11

12 12

13 Makattan kanama durumunda ne yapmalı? Makattan kanama varlığında mutlaka uzman bir doktora muayene olunmalı Kalın bağırsak kanserleri ve kalın bağırsağın diğer hastalıkları da kanamaya neden olabilir. Körlemesine hemoroid veya makat çatlağı tedavisine başlanmamalı 13

14 14

15 Hemoroid ameliyatından çekinme 15

16 Hemoroid için bitkisel tedavi 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 Ameliyat sonrası mutlu hasta 21

22 Hemoroid hastalığı tanısı Makattan parmakla muayene Endoskopi (anoskopi, rektoskopi, sigmoidoskopi veya kolonoskopi) Diğer tetkikler 22

23 Kolonoskopi 23

24 Kolonoskopi ile polip alma: polipektomi işlemi 24

25 Hemoroid tedavisi nasıldır? 1. Basit tedaviler 2. Ağrısız yöntemler 3. Ameliyat 25

26 Hemoroidin basit tedavisi nasıldır? Kabızlığı önlemek (liften zengin diyet) Ikınmadan kaçınmak Ilık su ile oturma banyoları (günde birçok kez ortalama dakika süre ile) Hemoroid kremi 26

27 Ağrısız hemoroid tedavi yöntemleri nelerdir? BICAP: Bipolar koagülasyon HAL: Hemoroid atar damarı bağlanması Enjeksiyon: skleroterapi tedavisi Foto-koagülasyon Lastik bant uygulaması Dondurma tekniği: kriyojenik bir alet Lazer uygulaması 27

28 Hemoroid için lastik bant uygulaması (boğma tedavisi, bant ligasyon) 28

29 Ameliyatla hemoroid tedavisi Milligan Morgan tekniği Ferguson tekniği Longo tekniği 29

30 Hemoroid den korunmak için neler yapmalı? Dışkı yumuşatıcı ilaçlar kullanmak yerine; günde 2 Lt civarında su tüketmek Bol lifli ve doğal bir beslenme şekli tercih edilmelidir yaş grubundaki kişilerin diyetlerindeki günlük lif miktarı, erkeklerde ortalama 40 gram ve kadınlarda 25 gram olmalıdır. Lif takviyesi kullanılabilir. 30

31 Hemoroid den korunmak için uygun beslenme nasıl olmalı? Tahıl, bakliyat, soya fasülyesi, arpa, pirinç, buğday, sebze ve meyvelerin dengeli şekilde alınması bağırsak hareketlerini arttırır ve kabızlık ile mücadelede çok yararlıdır. Hemoroid için meyvelerden A, B, C, E vitaminlerinin, çinkonun ve bioflavonoidlerin düzenli şekilde alınması yararlı olur. 31

32 Hemoroid den korunmak için yararlı besinler A vitamini içeren gıdalar: kayısı, havuç, bezelye, brokoli, patates, ıspanak, bal kabağı ve yumurta B vitamini içeren gıdalar: tahıllı gıdalar, pirinç, mercimek, fasülye, patates, şeker pekmezi, muz, hindi eti ve ton balığı C vitamini içeren gıdalar: kuşburnu, brokoli, kivi, Brüksel lahanası, çilek, ahududu, mandalina, ıspanak. Turunçgiller sorun olabilir. E vitamini içeren gıdalar: tahıllı gıdalar, ayçiçek yağı, fındık, ceviz, badem, ıspanak, şalgam, pancar, zeytin, karahindiba, balkabağı, balık, brokoli, kuşkonmaz ve mango 32

33 Hemoroid den korunmak için zararlı besinler Baharatlı gıdalar Acı biber Kebaplar Hamburger Turşu Pizza Alkol Çay ve kahve (fazla tüketimi) Turunçgiller Süt ürünleri Ketçap Çikolata 33

34 Hemoroid, bağırsak kanserine Hayır olmaz. neden olur mu? Basit hemoroid (basur) sanılan bazı olguların altında makat kanseri (anal kanser veya anüs kanseri) veya rektum kanseri bulunabildiğini unutmamak gerekir. Danimarka da 70,000 e yakın makat bölgesi hastalıkları nedeniyle hastaneye yatırılan hastada yapılan araştırmada, sadece 23 hastada (% 0.03) makat kanseri (anal kanser, anüs kanseri) belirlenmiştir. 34

35 Kalın bağırsak kanseri Kalın bağırsak (barsak, kolon) kanserleri, dünyadaki en yaygın kanserler arasında yer alırlar. Yaklaşık 2,000 kişide bir görülürler. En sık 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülürler. Kadın / erkek farkı yoktur. Son 15 yılda, tarama testlerinin artması ile hem kalın bağırsak kanserleri sıklığı ve hemde ölüm oranları azalmıştır. Kalın bağırsak kanserlerinin % 70 i sol tarafta, % 25 i sağ tarafta ve % 5 i ise iki farklı bölgede (senkron tümör) yer alır. 35

36 Rektum kanseri Kalın barsağın son kısmında ortaya çıkan kanserlere rektum kanseri denir. 36

37 Kalın bağırsak kanseri için risk faktörleri 50 yaşın üstündeki kişiler Kalın bağırsak polipleri veya kanseri olanlar Ailesinde kalın bağırsak kanseri olanlar Ailevi polipozis hastalığı olanlar (familyal adenomatozis polipozis FAP) Yüksek yağ ve kalorili (özellikle hayvansal yağlar) ve düşük lifli diyetle beslenen kişiler 37

38 Kalın bağırsak kanseri için risk faktörleri Yumurtalık, rahim veya meme kanseri öyküsü Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı Aşırı kilolu olmak, egzersiz yapmamak Şeker hastalığı, sigara, aşırı alkol kullanmak ve uzun süreli olarak gece vardiyasında çalışmak 38

39 Kalın bağırsak kanseri tanısı nasıl konulur? Parmakla makattan muayene Dışkıda gizli kan testi Endoskopi (anoskopi, rektoskopi, sigmoidoskopi, kolonoskopi) İlaçlı kalın bağırsak filmi Sanal kolonoskopi (BT, MRG) Bilgisayarlı tomografi Kan testleri: tümör markerları (CEA, Ca 19-9) PET/CT???: tanı değil, diğer organlara yayılımı araştırmada etkili 39

40 Öneriler! Düzenli tetkik yaptırmak Düzgün beslenmek Sigara ve alkolden uzak durmak Risk grubundaki hastaların takipte daha dikkatli davranmaları 40

41 Genel Cerrahi Uzmanı (0530)