ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ VE OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Doç.Dr.REMİSA GELİŞGEN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ VE OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Doç.Dr.REMİSA GELİŞGEN"

Transkript

1 ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ VE OKSİDATİF FOSFORİLASYON Doç.Dr.REMİSA GELİŞGEN

2 OKSİDATİF FOSFORİLASYON Metabolik yakıt maddelerinin (glukoz, yağ asidleri, amino asidler gibi elektron vericileri) enzim katalizli oksidasyonu ile elde edilen elektronlar koenzim nükleotidleri olan NAD +, FMN, FAD gibi elektron taşıyıcılarına aktarılır. Oluşan indirgenmiş nükleotidler ( NADH + H +, FADH 2 ) elektronları mitokondride bulunan elektron transport zinciri (solunum zinciri) adı verilen bir grup özelleşmiş elektron taşıyıcılarına aktarırlar. Solunum zincirinde bir dizi kompleks üzerinden elektronlar moleküler oksijene taşınmakta ve moleküler oksijen suya indirgenmektedir.

3 Elektronlar, elektron transport zincirinde ilerledikçe serbest enerjilerinin büyük bölümlerini kaybederler. Elektron transportu, protonların (H + ) matriksten membranlar arası boşluğa taşınması ile birlikte gerçekleşir ve elektron transfer enerjisinin çoğu matriks dışına proton pompalamak için kullanılır. Bu membran boyunca bir proton gradientinin oluşmasına neden olur. Böylece elektron transfer enerjisi membran boyunca proton gradienti şeklinde korunur, depolanır. Elektronların NADH ve FADH 2 den moleküler oksijene aktarılması sırasında elde edilen ve proton gradienti şeklinde depolanan enerji yani proton motive kuvvet, ATP sentezi için gerekli olan enerjiyi sağlar. Bu olay oksidatif fosforilasyon olarak tanımlanır.

4 Mitokondri Membranlar arası boşluk ile ayrılmış iki membrandan oluşmaktadır. Mitokondri iç membranının çevrelediği bölge matriks adını alır. Dış membran: Küçük moleküller ve iyonlar serbestçe geçerler. Porin adı verilen proteinler tarafından oluşturulan transmembran kanallardan serbestçe girer ve çıkarlar.

5 İç membran : İç membran kıvrımları; krista adı verilen yapılar yüzey alanını artırır. Seçici geçirgenlik gösterir. ATP, ADP, piruvat gibi küçük moleküllerin çoğuna ve H +, Na +, K + gibi iyonlara karşı geçirgen değildir. İç membranı özel taşıyıcısı olanlar geçebilir. Elektron transport zinciri bileşenleri (kompleks I-IV) ADP-ATP translokazlar FoF 1 ATP sentaz ( kompleks V ) Piruvat ve yağ asitlerinin taşınmasında görevli proteinler Diğer taşıyıcı sistemler

6 Matriks : Piruvat dehidrogenaz kompleksi Sitrik asid siklusunun enzimleri Yağ asidi β- oksidasyon enzimleri Amino asid oksidasyon enzimleri DNA, ribozomlar Diğer birçok enzim ATP, ADP, Pi, Mg +2, Ca +2, K + NAD +, FAD Birçok çözünür metabolit

7 Elektronlar ortak elektron alıcılarına akar Oksidatif fosforilasyon elektronların elektron transport zincirine girişleriyle başlar. Bu elektronların çoğu dehidrogenaz aktivitesi ile açığa çıkmaktadır. Spesifik substratlarına etki eden dehidrogenazlar açığa çıkardıkları elektronları (indirgeyici eşdeğerleri) ortak elektron alıcılar olan; nikotinamid nükleotidleri (NAD +, NADP) veya flavin nükleotidlere (FMN veya FAD) aktarırlar.

8 NAD-bağımlı dehidrogenazlar: α ketoglutarat dehidrogenaz, M Malat dehidrogenaz, M ve S Piruvat dehidrogenaz, M Gliseraldehid 3-fosfat dehidrogenaz, S Laktat dehidrogenaz, S β- Hidroksiaçil-KoA dehidrogenaz, M

9 NADP-bağımlı dehidrogenaz: Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz, S NAD veya NADP- bağımlı dehidrogenazlar: Glutamat dehidrogenaz, M İzositrat dehidrogenaz, M ve S

10 NADH ve NADPH, dehidrogenazlardan serbestçe ve geri dönüşümlü olarak ayrılabilir. Suda çözünen elektron taşıyıcılarıdır. NAD + -bağımlı dehidrogenazlar substratlarından 2 H atomu çıkarır bunlardan biri hidrid iyonu olarak NAD aktarılır, diğeri ortama H + olarak salınır. NADH yıkım reaksiyonlarından aldığı elektronları kendisinin solunum zincirine giriş noktasına kadar taşır. NADH 2e- NADH dehidrogenaz kompleksi (Kompleks I) NADPH ise genellikle anabolik reaksiyonlara elektron sağlar. NADH ve NADPH mitokondri iç membranını geçemez, fakat elektronlar membranı mekik sistemleri ile geçerler.

11 Flavinli dehidrogenazlar (Flavoproteinler) Yapısında çok sıkı bazen kovalent bağlı flavin nükleotid: FMN veya FAD içerir. Okside flavin nükleotid bir elektron alır (semikinon formu oluşur) veya iki elektron alabilir (FMNH 2 veya FADH 2 oluşur). Flavin nükleotid, flavoproteinin aktif bölgesinin bir kısmıdır, elektron transfer reaksiyonunda yer alan bir ürün veya reaktan değildir. Flavoproteinler bir ya da iki elektron transferi yapabilir. Süksinat dehidrogenaz ( FAD, Fe-S ) Açil KoA dehidrogenaz ( FAD, Fe-S ) Gliserol-3-fosfat dehidrogenaz ( FAD )

12 NAD ve flavoproteinler dışında elektron transport zincirinde 3 tipelektron taşıyan molekül fonksiyon yapmaktadır: Ubikinon (hidrofobik kinon ) Sitokromlar (Hemoprotein, hem demiri içerir) Demir-sülfür proteinleri (Hem dışı demir içerir)

13 Demir-sülfür proteinleri: Demir hem yapısında bulunmaz. 1 elektronun transfer edildiği reaksiyonlarda görev alırlar. Genellikle iyi elektron vericidirler. Kompleks I, II ve III Fe-S proteinleri içerirler. Flavoproteinlere ve sitokrom b ye eşlenikdir.

14 Ubikinon (Koenzim Q veya Q) Uzun izoprenoid yan zincire sahip, yağda eriyen bir benzokinondur. Plastokinon ( bitki kloroplastlarında ), menakinon (bakterilerde) ubikinon benzeri yapılardır. Ubikinon mitokondrial lipidlerin bir yapıtaşıdır. Yapı olarak E ve K vitaminlerine benzer. Solunum zincirinin tek lipid yapılı komponenti Ubikinon ( Q ) bir elektron alarak semikinon radikali (QH ) veya iki elektronla Ubikinol e (QH2) dönüşebilir.

15 Ubikinon Flavoproteinler gibi, iki elektron vericisiyle bir elektron alıcısı arasında kavşak gibi görev yapan bir taşıyıcıdır. Küçük ve hidrofobik olduğundan mitokondri iç membranının lipid çift tabakasından serbestçe geçebilir. İç membranın hareketli elektron taşıyıcısıdır. Hem elektron hem de proton taşıyabilir, bu nedenle proton hareketi ile eşleşen elektron akışında önemli bir rol oynar. Solunum zincirinde, daha sabit flavoprotein komplekslerinden indirgeyici ekivalanları toplayıp sitokromlara taşır. ( hareketli yapısı nedeniyle )

16 Sitokromlar Prostetik grup: demir içeren Hem Porfirin Fe 2+ / Fe 3+ Demir içeren Hem gruplarından dolayı görünür ışıkta karekteristik absorbsiyon gösteren proteinlerdir. porfirin halkasının konjuge çift bağ sistemi Mitokondride ışık absorbsiyon spektrumundaki fark ile ayırt edilebilen 3 tip sitokrom bulunmaktadır. a, b ve c tipi sitokromlar. İndirgenmiş sitokromlar (Fe 2+ ) görünür bölgede 3 absorbsiyon bandı verir. Sitokrom tip a, b ve tip c nin bazıları iç mitokondri membranının integral proteinleridir. Sitokrom c ise iç membranın dış yüzeyinde yer alır, suda çözünen tek sitokromdur, hareketlidir.

17 Sitokromların prostetik grupları b tipi sitokromlar Demir protoporfirin IX (Hemoglobin, miyoglobin) a tipi sitokromlar Hem A Pirol halkalarından bir tanesine izoprenoid bir zincir bağlı c tipi sitokromlar Hem C Pirol halkalarının iki tanesi tiyoeter bağları ile proteine (sistein ) kovalan bağlı

18 Elektron transport zinciri bileşenleri : Piruvat, yağ asidleri ve amino asidlerin yıkılımı ile oluşan Asetil CoA, mitokondri matriksinde sitrik asid siklusuna katılmakta ve sitrik asid siklusunda oluşan NADH ve FADH 2 iç mitokondrial membranda bulunan elektron transport zincirine indirgeyici ekivalanları aktarmaktadır.

19 İç mitokondrial membranda bulunan elektron transport zincirinde 4 ayrı elektron taşıyıcı kompleks yer almaktadır. Her biri zincirin bir yerinde elektron transferini katalizler Kompleks I : ( NADH : ubikinon oksidoredüktaz veya NADH dehidrogenaz ) NADH ubikinon Kompleks II : ( süksinat dehidrogenaz veya süksinat : ubikinon oksidoredüktaz ) Süksinat ubikinon Kompleks III : ( sitokrom bc1 kompleksi veya ubikinon : sitokrom c redüktaz) Ubikinon sitokrom c Sitokrom b ve c1 ile hem yapısında olmayan Fe-S proteininden ( Rieske demir kükürt proteini ) oluşur. Kompleks IV : (sitokrom oksidaz veya sitokrom aa3 ) Sitokrom c O 2 F o F 1 ATP Sentaz : Kompleks V, ATP Sentezi

20 Zincirin organizasyonu Mitokondrial elektron transport zinciri, birbiri ardı sıra fonksiyon yapan elektron taşıyıcıları serisidir, çoğu prostetik grupları ile bir ya da iki elektron alabilen ve verebilen integral proteindir. Elektronlar daha düşük redüksiyon potansiyeline ( E o ) sahip olan taşıyıcıdan daha yüksek redüksiyon potansiyeli olan taşıyıcıya doğru akış gösterirler. Elektronegatif 2e- daha elektro pozitif Elektron transport zinciri komponentleri ( elektron taşıyıcıları ) standart redüksiyon potansiyelleri ( E o ) ne göre sıralanması: NADH Q sitokrom b sitokrom c 1 sitokrom c sitokrom a sitokrom a 3 O 2

21 Mitokondrial elektron transport zincirinin protein komponentleri enzim kompleksi kütle alt birim sayısı prostetik grup(lar) (kda) I. NADH dehidrogenaz FMN, Fe-S II. Süksinat dehidrogenaz FAD, Fe-S III. Ubikinon : sitokrom c Hemler, Fe-S oksidoredüktaz sitokrom c* 13 1 Hem IV. Sitokrom oksidaz Hemler ; CuA, CuB *sitokrom c bir enzim kompleksi parçası değildir. Kompleks III ve IV arasında serbestçe hareket eden, suda çözünür bir proteindir.

22 Elektron transport zincirinde elektronların akışı : Elektron transportu, oksidasyon-redüksiyon reaksiyonlarını kapsar. ΔGº = - n F ΔEº Kompleks I ( NADH : ubikinon oksidoredüktaz, NADH dehidrogenaz ) FMN içeren flavoprotein ve en az 6 demir-sülfür merkezi bulunur. Elektron transport zincirine Kompleks I üzerinden giren NADH dan elektronlar, ubikinona aktarılmaktadır. NADH-ubikinon oksidoredüktaz : 1. NADH tan bir hidrid iyonunun ubikinona ekzergonik transferi ve bir protonun matriksden transferi NADH + H + + Q NAD + + QH 2 2. Matriksden 4 protonun membranlar arası boşluğa endergonik transferi

23 Kompleks I, elektron transfer enerjisi tarafından yönetilen bir proton pompası gibi çalışır. Matriks (-), membranlar arası boşluk (+) yüklü hale gelir. NADH + H FMN Fe-S ubikinon ( koenzim Q veya Q ) Kompleks I Ubikinol ( QH 2, tam indirgenmiş form ) mitokondri iç membranında kompleks I den kompleks III e doğru diffüze olur, kendi Q ya oksitlenirken H + da dışarı çıkar. Amital ( barbitürat ) Rotenon ( bitkisel insektisid ) Piericidin A ( antibiyotik ) tarafından inhibe edilir. Elektronların Fe-S merkezlerden ubikinona akışını engellemektedirler.

24 Kompleks II ( süksinat dehidrogenaz veya süksinat: Ubikinon oksidoredüktaz ) Sitrik asid siklusundaki membrana bağlı tek enzimdir. Kompleks I den daha küçük ve basittir. 2 tip prostetik grup içerir; FAD ve 4 demir atomlu bir Fe- S merkezi En az 4 farklı protein bulunur. Sitrik asid siklusu ara metaboliti olan süksinattan elektronları FAD ye sonra Fe-S merkezler üzerinden ubikinon a aktarır. Oksaloasetat ve malonat suksinattan, kompleks II ye elektron akışını engeller. Karboksin ve thenoilfluoroaseton ( TTFA ) kompleks II den, Q ya elektron akışını engeller.

25 Mitokondrideki dehidrogenazların diğer substratları, elektronları solunum zincirine kompleks II üzerinden değil, ubikinon basamağından aktarırlar: Açil KoA dehidrogenaz: substratından elektronları FAD a elektron transfer eden flavoprotein solunum zinciri ubikinonu Gliserol-3-fosfat dehidrogenaz : substratları gliserol ve gliserol-3-fosfat Mitokondri iç membranının dış yüzünde bulunan bir flavoprotein Elektronları solunum zincirinde ubikinona aktarır. Bu elektron taşıyan enzimlerin her birinin etkisiyle redükte ubikinon (QH 2 ) havuzu dolar. QH 2, elektron transport zincirinde, sonrasında yer alan kompleks III ile tekrar oksitlenir.

26 Kompleks III ( sitokrom bc1 kompleksi veya ubikinon : sitokrom c oksidoredüktaz ) Kompleks III, hem proteinleri olan sitokrom b ( 2 Hem : b H ve bl) ve sitokrom c1 ile hem yapısında olmayan Fe-S proteininden ( Rieske demir kükürt proteini ; 2 Fe 2S) oluşur. Kompleks I, kompleks II ve diğer mitokondriyal dehidrogenazlar aracılığı ile gelen elektronları alan ubikinon ubikinole indirgenir. Kompleks III ubikinolden elektronları sitokrom c ye aktarırken, matriksten membranlar arası boşluğa protonların transferini de sağlar ( proton pompası ) ve bir proton gradienti oluşturur. Q siklusu Kompleks III, BAL ( dimerkaprol ) ve Antimisin A tarafından inhibe edilir.

27 Sitokrom c Mitokondri iç membranının dış kısmında membranlar arası boşlukta bulunan suda çözünür bir hem proteinidir. Enzim kompleksi parçası değildir. Kompleks III ve IV arasında serbestçe hareket eder. Tek hemi ile, kompleks III den bir elektron aldıktan sonra kompleks IV e gider ve enzimdeki bakır merkeze elektronu verir.

28 Kompleks IV ( sitokrom oksidaz veya sitokrom aa3 ) Solunum zincirinin son basamağında elektronları sitokrom c den moleküler oksijene taşırken, oksijeni de suya indirger. 13 alt birim Sitokrom oksidaz 2 Hem grubu ( hem a ve hem a3 ) ve üç Cu +2 içeren 13 alt birimli kompleks bir enzimdir. Cu +2 iyonları, Cu A / Cu A ve Cu B şeklinde iki merkez halinde bulunurlar. Hem a3 ve Cu B Bu kompleks üzerinden her dört elektronun geçişi için enzim matriksden dört H+ alarak, O2 yi 2 H2O ya çevirir.bu redoks reaksiyonunun enerjisini de geçirdiği her bir elektron için membranlar arası boşluğa bir proton pompalamak için kullanır. Kompleks I den III e redoks aracılıklı proton transportu ile üretilen elektrokimyasal potansiyele katkı sağlar.

29 O 2 ninbu 4 e - lu indirgenmesi ; bir elektronun taşındığı durumlarda görülen H 2 O 2 veya OH serbest radikali gibi ara ürünler salınmadan oluşmalıdır. Bu ara ürünler, hücresel bileşenlerde hasar yapar. Ara geçiş ürünleri, suya tam dönüşüm oluncaya kadar komplekse sıkıca bağlı tutulur. Sitokrom oksidazın moleküler oksijene affinitesi çok yüksektir. Zincirdeki tek geri dönüşümsüz reaksiyon Kompleks IV, CO, CN, H2S ve azid tarafından inhibe edilir.

30 Elektronların kompleks I, III ve IV üzerinden aktarılması sırasında protonlar matriksten membranlar arası boşluğa pompalanmakta ve iç membranda bir proton gradienti oluşmaktadır. Matriks negatif, membranlar arası boşluk pozitif olduğu için voltaj farkı oluşur. elektrik potansiyeli ve ph gradienti elektrokimyasal potansiyel farkı

31 Elektron transportu, membrandan protonların transferiyle birlikte olur.elektron transfer enerjisinin çoğu matriks dışına proton pompalamak için kullanılır. Kompleks I, III, IV : proton pompası Oksijene her elektron çifti aktarımında, Kompleks I, 4 H + Kompleks III, 4 H + Kompleks IV, 2 H + pompalanır. İç membran boyunca elektrokimyasal proton gradienti Böylece elektron transfer enerjisi membran boyunca proton gradienti şeklinde korunur.

32 Oksidatif Fosforilasyon Elektron transport zincirinde elektronların oksijene taşınması doğrudan ATP sentezi ile sonuçlanmaz. Kemiosmotik Hipotez, Peter Mitchell Elektronların elektron transport zincirinde taşınması ile oluşan serbest enerji, ADP + Pi tan ATP oluşumunda nasıl kullanılır? Proton akışı ile fosforilasyon eşleşme mekanizması? NADH ve diğer oksitlenebilen substratlardan gelen elektronların elektron transport zinciri boyunca akışı sırasında oluşan enerjinin çoğu protonların matriksten membranlar arası boşluğa pompalanmasına yol açar. Matrikse göre membranlar arası boşluğun proton ( H + )konsantrasyonundaki artış ile mitokondri iç membranı boyunca bir elektrokimyasal proton gradienti oluşur.

33 Elektrokimyasal Gradient : ph gradienti (proton konsantrasyonundaki fark,kimyasal gradient ) Elektrik gradienti ( membran potansiyelindeki fark ; matriks (-) membranlar arası boşluk (+) ) İç membran protonlara geçirgen değildir.protonlar protona spesifik kanallardan ( ATP sentaz kompleksinin Fo birimi ) matrikse gradientleri yönünde tekrar geri döner. Elektrokimyasal gradientte mevcut, depolanan enerji, yani protonmotive kuvvet protonları matrikse doğru bir proton kanalından geçirirken, serbestleşen enerji ile Fo ya bağlı F 1 ATP sentaz da ATP sentezini gerçekleştirir. Protonların matrikse hareketinin oluşturduğu güç ( proton motive kuvvet ) Fo-F1 ATP sentaz tarafından katalizlenen ATP sentezi için enerji sağlar. FoF1 ATP sentaz enzim kompleksinin aktivitesi proton gradientine bağlıdır.

34 FoF1 ATP sentaz ve ATP sentezi Mitokondri iç membranında yer alan ATP sentaz ( kompleks V ) enzim kompleksi, ADP + Pi dan ATP sentezini katalizlemektedir. F- tipi bir ATPaz Fo ve F 1 birimlerinden oluşur. Fo kompleksi : İç mitokondri membranı kaplayan integral bir proteindir. Proton kanalını oluşturur. a, b,c olarak adlandırılan üç farklı alt birim ( toplam alt birim ) protonların membranlar arası boşluktan matrikse dönüşü Fo ve F 1 birbirlerine bağlıdır.

35 F 1 kompleksi: ATP sentazın, ADP + Pi dan ATP sentezini katalizleyen birimi Fo ya bağlı periferal bir membran proteini olup, matrikse doğru uzanan küre şeklinde bir yapı F 1 aynı zamanda ATPaz aktivitesine de sahiptir. F 1 birimi, 3 β 3 γδε şeklinde beş farklı alt birim ( toplam dokuz alt birim ) içeren bir kompleks β alt birimleri katalitik aktivite gösterir. 3 β alt biriminin her biri ATP sentezi için bir katalitik bölgedir. Aktivitesi için proton gradienti gereklidir. protonların matrikse hareketinin oluşturduğu güç, Fo a bağlı F 1 kompleksi tarafından katalizlenen ATP sentezi için enerji sağlar.

36 1 mol ATP sentezi için 4 H + gerekir. 1 mol NADH ın oksidasyonu ile matriks dışına pompalanan 10 H +, 2,5 mol ATP sentezini gerçekleştirir. Solunum zincirine Q üzerinden giren 1 mol FADH 2 nin oksidasyonu ile matriks dışına pompalanan 6 H +, 1,5 mol ATP sentezini gerçekleştirebilir. ADP + Pi ATP ΔGº : 7,3 kcal / mol 3 mol ATP sentezi : 2,5 x 7,3 : 18,5 kcal / mol 1 mol NADH ın tamamen oksidasyonu ile 52 kcal / mol ATP sentezi için kullanılan enerjinin ( 18,5 kcal / mol ) geri kalanı metabolitlerin mitokondri membranından taşınması gibi hücresel olaylarda kullanılır.

37 Oksidatif Fosforilasyonu Etkileyen Bazı Maddeler Elektron transferininin inhibisyonu Siyanür (CN), azid ( N 3- ) Hidrojen sülfür (H 2 S) sitokrom oksidaz ( kompleks IV ) Karbonmonoksit (CO) Antimisin A sitokrom b den sitokrom c1 e elektron transferi (kompleks III ) Rotenon Amital Fe-S den ubikinona elektron transferi ( kompleks I ) Pierisidin A

38 ATP sentazın inhibisyonu Oligomisin Venturisidin Fo ve CFo ünitelerinin inhibisyonu Disiklohekzilkarbodiimid Fo ve CFo dan proton akışının (DCDD) engellenmesi

39 Elektron transferi ile fosforilasyon arasındaki kenetlenmenin bozulması Dinitrofenol *FCCP hidrofobik H + taşıyıcıları Valinomisin K + ionoforu Termogenin kahverengi yağ dokusunda mitokondri iç membranında H + geçiren por lar oluşturur. *FCCP : siyanid-p-triflorometoksifenilhidrazon

40 ATP -4 -ATP -3 değişiminin engellenmesi Atraktilozid Bongkrekik asid Adenin nükleotid translokaz

41 Mekik sistemler: Mitokondri iç membranı NADH a geçirgen değildir. İç membranda NADH için özel bir taşıyıcı yoktur. Sitozolde glikolizden gelen NADH ın, solunum zinciriyle tekrar NAD + a oksitlenmesi nasıl gerçekleşir? Sitozolik NADH ın mitokonrideki oksidasyonu için mekik sistemleri gereklidir. İndirgeyici ekivalanlar mitokondri iç membranından geçemez. Özel mekik sistemleri dolaylı olarak indirgeyici eşdeğerleri sitozolik NADH tan mitokondriye taşır.

42 Malat-aspartat mekiği ( karaciğer, böbrek, kalp mitokondrilerinde aktif ) sitozolik malat dehidrogenaz ( NAD + -bağımlı ) Mitokondrial malat dehidrogenaz ( FAD-bağımlı ) Bu mekik sistemi ile NADH dan, solunum zinciri ve en son oksijene aktarılan elektron çifti ile 2,5 ATP elde edilir. Gliserol 3- fosfat mekiği ( iskelet kası, beyin ) Sitozolik gliserol 3-fosfat dehidrogenaz ( NAD + -bağımlı ) Mitokondri iç membranının dış yüzeyine bağlı gliserol 3-fosfat dehidrogenaz ( FAD-bağımlı ) Bu mekik NADH tan indirgeyici eşdeğerleri ubikinon aracılığı ile kompleks III e aktarır.kompleks I i atlar. NADH tan 1 elektron çifti başına 1,5 ATP sentezlenir.

43 Mitokondri ile ilgili genetik bozukluklar Mitokondri, nükleer ve mitokondrial DNA( dairesel çift sarmal) tarafından kodlanan proteinleri içerir. Mitokondrial genom ( mt DNA ) anneden kalıtımla geçer. İnsan mitokondri kromozomu 37 gen içerir, bunların 13 tanesi solunum zinciri proteinlerinin alt birimlerini kodlar. Geriye kalanı, mitokondrinin protein sentezlemesi için gereken rrna ve trna moleküllerini kodlar. Nükleer DNA ya oranla 10 kat daha fazla mutasyon görülen mt DNA daki değişiklikler oksidatif fosforilasyondaki defektler ile ilişkili Sinir sistemi, karaciğer, böbrek ve kalp oksidatif fosforilasyona önemli derecede bağımlı ve mitokondrial gen mutasyonlarına en yatkın organlar

44 MELAS ( Mitokondrial miyopati, ensefalopati, laktik asidoz, inme ) Elektron transport zincirinde yer alan Kompleks I ( NADH : ubikinon oksidoredüktaz ) veya sitokrom oksidazın kalıtsal eksikliği mitokondrial ensefalomiyopati Leber in herediter optik nöropatisi ( LHON sendromu ) Santral sinir sistemini etkiler. LHON, NADH : ubikinon oksidoredüktazı kodlayan gendeki tek baz mutasyonudur. NADH tan ubikinona kısmen bozuk elektron transferi Yeterince ATP oluşamaz ve optik sinirde meydana gelen hasar erken yaşlarda görme kaybına neden olur. Nöroretinal dejenerasyon İki taraflı görme kaybı Sitokrom b yi kodlayan mitokondrial gendeki tek bir baz mutasyonu da LHON ye yol açar.

45 MERRF ( Miyoklonik epilepsi ve bozuk-kırmızı lif hastalığı) Lösin için spesifik trna yı ( lösil-trna) kodlayan mitokondri geninde bir mutasyon Kas titremesi ile karakterizedir. MERRF li bireylerde iskelet kası lifleri anormal yapılı mitokondrileri içerir. Leigh Sendromu Kompleks I,II,IV de oluşan bozukluklar Kearn-Sayre sendromu Mitokondrial DNA da delesyon

46 Mitokondri iç membranındaki transport sistemleri Adenozin nukleotid translokaz ATP sentaz Fosfat translokaz

47 Oksidatif fosforilasyonun kontrolü NADH, O 2, ADP, Pi yeterli olmalı Oksidatif fosforilasyonun hızını belirleyen en önemli faktör ADP düzeyleridir. Oksidatif fosforilasyon hızının ADP konsantrasyonu ile düzenlenmesi : solunumun kontrolü

Biyolojik Oksidasyon. Yrd.Doç.Dr.Filiz Bakar Ateş

Biyolojik Oksidasyon. Yrd.Doç.Dr.Filiz Bakar Ateş Biyolojik Oksidasyon Yrd.Doç.Dr.Filiz Bakar Ateş Canlı hücreler, dışarıdan aldıkları kimyasal veya fiziksel enerjiyi, geliştirdiği bir sistemle, ATP ile taşınan biyolojik enerjiye çevirirler; ATP yi kullanarak

Detaylı

OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Prof. Dr. Yeşim ÖZKAN

OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Prof. Dr. Yeşim ÖZKAN OKSİDATİF FOSFORİLASYON Prof. Dr. Yeşim ÖZKAN Canlı organizmalarda; Biyosentez Aktif Transport Hareket gibi süreçlerde enerjiye ihtiyaç vardır. Bu enerji tüketilen yiyeceklerden sağlanmaktadır. Enerji

Detaylı

METABOLİZMA REAKSİYONLARI. Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV

METABOLİZMA REAKSİYONLARI. Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV METABOLİZMA REAKSİYONLARI Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV METABOLİZMA Canlı sistemde maddelerin uğradığı kimyasal değişikliklerin hepsine birden metabolizma, bu değişiklikleri meydana

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları

Detaylı

MİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN

MİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN MİTOKONDRİ Doç.. Dr. Mehmet GÜVENG Hemen hemen bütün b ökaryotik hücrelerde ve ökaryotik mikroorganizmalarda bulunur. Eritrositlerde, bakterilerde ve yeşil alglerde mitokondri yoktur. Şekilleri (küremsi

Detaylı

OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş Yakın Doğu Ünversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC

OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş Yakın Doğu Ünversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC OKSİDATİF FOSFORİLASYON Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş Yakın Doğu Ünversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ ve OKSİDATİF FOSFORİLASYON OksidaDf fosforilasyon,

Detaylı

OKSİJENLİ SOLUNUM

OKSİJENLİ SOLUNUM 1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H

Detaylı

BİYOLOJİK OKSİDASYONLAR. PROF. Dr. Yeşim ÖZKAN

BİYOLOJİK OKSİDASYONLAR. PROF. Dr. Yeşim ÖZKAN BİYOLOJİK OKSİDASYONLAR PROF. Dr. Yeşim ÖZKAN Canlı organizmalarda; Biyosentez Aktif Transport Hareket gibi süreçlerde enerjiye ihtiyaç vardır. Bu enerji tüketilen yiyeceklerden sağlanmaktadır. Enerji

Detaylı

Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol)

Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) hücre solunumu Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 0 + enerji (ATP + ısı) Hücre solunumu karbonhidratlar, yağlar ve protein

Detaylı

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e. www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar

Detaylı

BİYOLOJİK OKSİDASYON. Doç.Dr.Remisa GELİŞGEN

BİYOLOJİK OKSİDASYON. Doç.Dr.Remisa GELİŞGEN BİYOLOJİK OKSİDASYON Doç.Dr.Remisa GELİŞGEN OKSİDASYON-REDÜKSİYON REAKSİYONLARI Elektronların bir atom veya molekülden bir diğerine geçişleri redoks reaksiyonu olarak adlandırılmaktadır. Redoks : e-transferi

Detaylı

BİYOLOJİK ENERJİ. ısı

BİYOLOJİK ENERJİ. ısı HÜCRE ENERJİ METABOLİZMASI Enerjinin transformasyonu Her canlı hücre bir enerji transformatörüdür. Canlı hücre, dışarıdan aldığı kimyasal veya fiziksel enerjiyi, geliştirdiği bir sistemle, (~) şeklinde

Detaylı

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi 1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık

Detaylı

ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM

ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM Hücreler iş yapabilmek için enerjiye gereksinim duyarlar. Enerji ekosisteme güneş enerjisi yoluyla gelir ve ototrof canlılar sayesinde güneş enerjisi besinlerdeki kimyasal bağ

Detaylı

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik

Detaylı

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e. www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar

Detaylı

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir.

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir. Solunum bütün aktif hücrelerde oksijenin absorbe edilmesi ve buna eşdeğer miktarda karbondioksitin salınması şeklinde sürekli olarak devam eden bir prosestir. Solunumda organik bileşikler karbondioksite

Detaylı

Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon

Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon SOLUNUM İki çeşit solunum vardır HÜCRE DIŞI SOLUNUM: Canlıların dış ortamdan O 2 alıp, dış ortama

Detaylı

İal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir?

İal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? METABOLİZMA/SOLUNUM 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? 2.Solunum evrelerinde elektron vericiler (giren madde) ve elektron alıcıları (son) yazınız Evreler Elektron vericiler Elektron

Detaylı

MİTOKONDRİ. Prof. Dr. Nuriye AKEV Msc. Gözde HASBAL

MİTOKONDRİ. Prof. Dr. Nuriye AKEV Msc. Gözde HASBAL MİTOKONDRİ Prof. Dr. Nuriye AKEV Msc. Gözde HASBAL 19.10.2015 Hücre organelleri Mitokondri: Hücrenin enerji üretim merkezidir. Kaba yüzlü endoplazmik retikulum ve Ribozomlar: Protein sentezinin yapıldığı

Detaylı

Doğadaki Enerji Akışı

Doğadaki Enerji Akışı Doğadaki Enerji Akışı Güneş enerjisi Kimyasal enerjisi ATP Fotosentez olayı ile enerjisi Hareket enerjisi Isı enerjisi ATP Enerjinin Temel Molekülü ATP + H 2 O ADP + H 2 O ADP + Pi + 7300 kalori AMP +

Detaylı

2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur.

2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur. Enerji Dönüşümleri Enerji Enerji; bir maddeyi taşıma veya değiştirme kapasitesi anlamına gelir. Enerji : Enerji bir formdan diğerine dönüştürülebilir. Kimyasal enerji ;moleküllerinin kimyasal bağlarının

Detaylı

Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder?

Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder? Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder? MBG 111 BİYOLOJİ I Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Ekosistem ve Enerji Ekosistemde enerjinin akışı güneş ışığı ve ısı şeklinde gözlenir. Tam tersine canlı hücrelerde

Detaylı

ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM

ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM Yaşam için gerekli enerjinin tümü güneşten gelir.güneşte hidrojen füzyonla helyuma dönüşür ve ışık üretilir.yeşil bitkiler güneş ışığının enerjisini fotosentezle glukozdaki kimyasal

Detaylı

Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı

Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı Canlılarda Enerji Dönüşümleri Canlılarda Solunum: Enerjinin Açığa Çıkışı Canlı hücrede gerçekleşen tüm metabolik olaylar enerji gerektirir. Hayvanlar

Detaylı

Enerji metabolizması: I. Mitokondri

Enerji metabolizması: I. Mitokondri Enerji metabolizması: I. Mitokondri enerji = ATP Sitosolde meydana gelen bazı reaksiyonlar ile enerjice zengin karbohidrat moleküllerinin kısmi oksidasyonundan ortaya çıkan enerji ATP yapımında kullanılmaktadır.

Detaylı

HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON

HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON 1 Bakteriler yoğurt, peynir, pizza üretimi gibi mayalanma olaylarını gerçekleştirirler. Kaslarınız çok çalışırsa, oksijen yokluğundan dolayı kasılamazlar. Yediğiniz bütün

Detaylı

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip

Detaylı

LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ SAFRA ASİTLERİ

LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ SAFRA ASİTLERİ 8. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ 1. Yapısal fonksiyon görevi: Lipitler fosfolipitler başta olmak üzere hücre ve organel zarlarının yapısına girer

Detaylı

Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır.

Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır. Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır. Solunum olayının amacı enerji üretmektir. Tüm canlı hücreler, enerji gerektiren hayatsal olaylarında kullanacakları ATP enerjisini besinlerin

Detaylı

Sitrik Asit Döngüsü. (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü)

Sitrik Asit Döngüsü. (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü) Sitrik Asit Döngüsü (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü) Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş hamdiogus@gmail.com Yakın Doğu Ünversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC Sir Hans

Detaylı

HÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ

HÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ HÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ Güneş: Temel enerji kaynağı!!! Güneş ışığı bitkiler ve diğer organizmalar için temel enerji kaynağıdır. 2 Katabolik yollar Hücreler, enzimler aracılığı ile, potansiyel

Detaylı

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak Metabolizma Yaşamak için beslenmek zorundayız. Çünkü; Besinlerden enerji elde ederiz ve bu enerji; Hücresel faaliyetleri sürdürmemiz, Hareket etmemiz, Taşınım olaylarını gerçekleştirebilmemiz, Vücut sıcaklığını

Detaylı

E.T.S. tam olarak nedir? Ne işe yarar?

E.T.S. tam olarak nedir? Ne işe yarar? E.T.S. tam olarak nedir? Ne işe yarar? Elektron Taşıma Sistemi(E.T.S.) fotosentez,oksijenli solunum ve kemosentez yapan canlılarda görülen molekül gruplarıdır.bu moleküller canlıda canlıya değişse de,

Detaylı

METABOLİZMA. Dr. Serkan SAYINER

METABOLİZMA. Dr. Serkan SAYINER METABOLİZMA Dr. Serkan SAYINER serkan.sayiner@neu.edu.tr Genel Bakış Canlı organizmalar, kendilerini yenilemek, gelişmek ve üremek için kimyasal maddelere gereksinim duyarlar. Çünkü organizmanın tamamı

Detaylı

Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI

Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI 13. Hafta: Vitaminler ve Koenzimler: Vitamin tanımı, vitaminlerin görevleri, vitaminlerin sınıflandırılmaları, koenzim tanımı, önemli vitaminler, suda çözünen vitaminler, yağda çözünen vitaminler, vitaminlerin

Detaylı

HÜCRE ZARINDA TAŞINIM

HÜCRE ZARINDA TAŞINIM HÜCRE ZARINDA TAŞINIM Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ YDÜ TIP FAKÜLTESİ BİYOFİZİK AD Küçük moleküllerin zardan geçişi Lipid çift tabaka Polar moleküller için geçirgen olmayan bir bariyerdir Hücre içindeki suda

Detaylı

Yağ Asitlerinin β Oksidayonu. Prof. Dr. Fidancı

Yağ Asitlerinin β Oksidayonu. Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin β Oksidayonu Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin Beta Oksidasyonu Yağ asitlerinin enerji üretimi amacı ile yıkımında (yükseltgenme) en önemli yol β oksidasyon yoldudur. β oksidasyon yolu

Detaylı

Dersin Amacı. Organel Genomları. Mitokondri ve Kloroplast. Enerji kaynakları 1/8/14. Doç. Dr. Metin Aytekin

Dersin Amacı. Organel Genomları. Mitokondri ve Kloroplast. Enerji kaynakları 1/8/14. Doç. Dr. Metin Aytekin Organel Genomları Dersin Amacı Doç. Dr. Metin Aytekin Mitokondriyal nın özelliklerini kavramak Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 7 Ocak 2014 Nükleer Genom 3000 Mb ~80.000

Detaylı

KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT ÜN TE 1

KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT ÜN TE 1 ÜN TE (Adenozin Trifosfat) Hücrenin enerji kaynağıdır. Yapısında bulunan elementler; C, H, O, N ve P dir. Yapı taşları: P P ¾ 3 tane fosforik (H3 4 ) P tane 5C lu şeker (Riboz) tane Azotlu organik baz

Detaylı

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU 13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.

Detaylı

BİYOİNORGANİK KİMYA. Prof. Dr. Ahmet KARADAĞ

BİYOİNORGANİK KİMYA. Prof. Dr. Ahmet KARADAĞ BİYOİNORGANİK KİMYA Prof. Dr. Ahmet KARADAĞ 2018 Biyoinorganik Kimya 10.HAFTA İÇİNDEKİLER 1. Asit Katalizi İşleten Enzimler 2. Demir-Kükürt Proteinler ve Hem dışı Demir 1.Asit Katalizi İşleten Enzimler

Detaylı

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ 9. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI Palmitoleik ve oleik asitlerin sentezi için palmitik ve stearik asitler hayvansal organizmalardaki çıkş maddeleridir.

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı

BÖLÜM 13 SOLUNUM VE FERMENTASYON

BÖLÜM 13 SOLUNUM VE FERMENTASYON BÖLÜM 13 SOLUNUM VE FERMENTASYON Tüm canlılarda görülür Karbohidrat + O 2 CO 2 + ENERJİ (ATP) Yağ + O 2 CO 2 + ENERJİ (ATP) Oksidatif fosforilasyon ATP nin kullanıldığı yerler Fotorespirasyon, klororespirasyon,

Detaylı

Sunum ve Sistematik 1. ÜNİTE: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ KONU ÖZETİ

Sunum ve Sistematik 1. ÜNİTE: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ KONU ÖZETİ Sunum ve Sistematik 1. ÜNİTE: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ KONU ÖZETİ Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti

Detaylı

Yağ Asitlerinin Biyosentezi. Prof. Dr. Fidancı

Yağ Asitlerinin Biyosentezi. Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin Biyosentezi Prof. Dr. Fidancı Yağ asitlerinin sentezi özellikle karaciğer ve yağ dokusu hücrelerinde iki şekilde gerçekleşir. Bu sentez şekillerinden biri yağ asitlerinin, hücrenin sitoplazma

Detaylı

BİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi 1 Anlatım Planı 1. Makromoleküller ve Su 2. Amino asitler ve Peptidler 3. Proteinler 4. Enzimler 5. Karbohidratlar 6. Nükleik

Detaylı

Mitokondri ve Mitokondri genomu

Mitokondri ve Mitokondri genomu Mitokondri ve Mitokondri genomu Hücrede kalıtsal materyalin aktarılması sadece nukleusa özgü bir olay mı? Hücre de kalıtımda rol oynayan başka organel var mı? 2 Mitokondri, oksijenin işlenmesi ve tüketilen

Detaylı

PROF. DR. SERKAN YILMAZ

PROF. DR. SERKAN YILMAZ PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücrede enzimler yardımıyla katalizlenen reaksiyonlar hücre metabolizması adını alır. Bu metabolik olaylar; A) Beslenme (anabolizma) B) Yıkım (katabolizma) olaylarıdır. Hücrede

Detaylı

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara

Detaylı

Referans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368

Referans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368 21. Aşağıdakilerden hangisinin fizyolojik ph'de tamponlama etkisi vardır? A) CH3COC- / CH3COOH (pka = 4.76) B) HPO24- / H2PO-4 (pka = 6.86) C) NH3/NH+4(pKa =9.25) D) H2PO-4 / H3PO4 (pka =2.14) E) PO34-/

Detaylı

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok

Detaylı

FOTOSENTEZ. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal bağ enerjisine çeviren olaydır.

FOTOSENTEZ. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal bağ enerjisine çeviren olaydır. 1 FOTOSENTEZ *Fotosentez: Klorofilli canlıların, ışık enerjisini kullanarak; inorganik maddelerden organik besin sentezlemesine fotosentez denir. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 11. Sınıf 1) Oksijenli solunumda, oksijen molekülleri, I. Oksidatif fosforilasyon II. Glikoliz II. Krebs Evrelerinden hangilerinde kullanılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C)

Detaylı

Solunum ve Fotosentez

Solunum ve Fotosentez 9 Solunum ve Fotosentez 9 Solunum ve Fotosentez 9.1 Glukoz yükseltgenmesi kimyasal enerjiyi nasıl açığa çıkarır? 9.2 Glukoz metabolizmasında aerobik yolaklar 9.3 Oksidatif fosforilasyon nasıl ATP üretir?

Detaylı

HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var.

HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZARININ GÖREVLERİ Hücre içini çevresinden ayırır Hücrenin iç bölümlerini belirler Proteinlere bağlı

Detaylı

BİYOKİMYA II EK NOT. Ortak biyokimyasal tepkimeler

BİYOKİMYA II EK NOT. Ortak biyokimyasal tepkimeler BİYOKİMYA II EK NOT Dr. NaĢit ĠĞCĠ Ortak biyokimyasal tepkimeler Ġndirgenme-yükseltgenme (redüksiyon-oksidasyon, redoks) tepkimeleri de biyokimya açısından çok önemli tepkimelerdir. Basitçe, elektron kaybı

Detaylı

III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler

III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler

Detaylı

AEROBİK SOLUNUM (OKSİJENLİ SOLUNUM) 1. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 1..4. Hücresel Solunum Anahtar Kavramlar fermantasyon, glikoliz, mitokondri, oksijenli solunum, hücresel solunum, krebs

Detaylı

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997).

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997). SOLUNUM Solunum Solunum, canlı hücrelerdeki organik maddelerin oksidasyonuyla, enerjinin açığa çıkarılması olayı olarak tanımlanır. Açığa çıkan enerji, kimyasal enerji (ATP) olarak depolanır. Solunum ürünleri,

Detaylı

Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN ADİPOSİTLERDEN MOBİLİZASYONU ATGL; adiposit triaçilgliserol lipaz, HSL; hormona duyarlı

Detaylı

BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI. Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi

BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI. Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Havanın serbest O2 kullanarak bitki hücrelerinde şekerlerin, yağların ya da diğer organik moleküllerin oksitlenmesi

Detaylı

21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI.

21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Hazırlayan: Sibel ÖCAL 0501150027 I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Eksikliği 1 2 Pantotenik asit (Vitamin

Detaylı

Akıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır

Akıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır 9.Sınıf Biyoloji 1 Akıllı Defter vitaminler,hormonlar,nükleik asitler sembole tıklayınca etkinlik açılır sembole tıklayınca ppt sunumu açılır sembole tıklayınca video açılır 1 VİTAMİNLER ***Vitaminler:

Detaylı

Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları

Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları Serbest radikallerin yapısında, çoğunlukla oksijen yer almaktadır. (reaktif oksijen türleri=ros) ROS oksijen içeren, küçük ve oldukça reaktif moleküllerdir.

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2

11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 Fotosentez ve kemosentez reaksiyonları hem endergonik hem ekzergonik reaksiyonlardır. ATP molekülü ile hücrenin endergonik ve ekzergonik reaksiyonları arasında enerji transferini

Detaylı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç

Detaylı

Biyokimyasal reaksiyonlarda enerji değişikliklerini inceler. Bazı reaksiyonlar olurken bazıları neden olmaz?

Biyokimyasal reaksiyonlarda enerji değişikliklerini inceler. Bazı reaksiyonlar olurken bazıları neden olmaz? Biyokimyasal reaksiyonlarda enerji değişikliklerini inceler Bazı reaksiyonlar olurken bazıları neden olmaz? Sistemler arasındaki fark? Biyolojik olmayan sistemler ısı enj kullanılır Biyolojik sistemler

Detaylı

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 1 METABOLİZMA Hücrede meydana gelen tüm reaksiyonlara denir Anabolizma: Basit moleküllerden kompleks moleküllerin sentezlendiği enerji gerektiren reaksiyonlardır X+Y+ENERJİ

Detaylı

BÖLÜM - 10 METATABOLİZMAYA GİRİŞ

BÖLÜM - 10 METATABOLİZMAYA GİRİŞ BÖLÜM - 10 METATABOLİZMAYA GİRİŞ 7.1- GENEL BAKI. Canlı organizmalar, kendilerini yenilemek, gelişmek ve üremek için kimyasal maddelere gereksinim duyarlar. Çünkü organizmanın tamamı kimyasal maddelerden

Detaylı

ayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H

ayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H 2.Radyoaktif izotoplar biyologları için önemlidir? Aşağıda radyoakif maddelerin kullanıldığı alanlar sıralanmıştır.bunlarla

Detaylı

Notlarımıza iyi çalışan kursiyerlerimiz soruların çoğunu rahatlıkla yapılabileceklerdir.

Notlarımıza iyi çalışan kursiyerlerimiz soruların çoğunu rahatlıkla yapılabileceklerdir. Biyokimya sınavı orta zorlukta bir sınavdı. 1-2 tane zor soru ve 5-6 tane eski soru soruldu. Soruların; 16 tanesi temel bilgi, 4 tanesi ise detay bilgi ölçmekteydi. 33. soru mikrobiyolojiye daha yakındır.

Detaylı

Hücresel Enerji Sistemleri. Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER

Hücresel Enerji Sistemleri. Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER Hücresel Enerji Sistemleri I-II Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER Metabolizma Vücudun temel işlevlerini devam ettirebilmek için kullanılan enerji miktarıdır. Enerji değişimi içeren tepkimeler; Katabolik: Enerji

Detaylı

Doğru - Yanlış Soruları. Etkinlik - 1. ÜNİTE 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ BÖLÜM 1 Fotosentez

Doğru - Yanlış Soruları. Etkinlik - 1. ÜNİTE 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ BÖLÜM 1 Fotosentez Etkinlik - 1 Fotosentez Doğru - Yanlış Soruları Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına ''D'', yanlış olanların yanına ''Y'' harfi yazınız. 1. ATP'nin sentezi bir fosforilasyon olayıdır. 2. İnorganik

Detaylı

Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm

Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm HÜCRESEL SOLUNUM Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm aktiviteleri enerji gerektirir. Biyolojik

Detaylı

HÜCRE MEMBRANLARINDAN TAŞINMA

HÜCRE MEMBRANLARINDAN TAŞINMA 2. Hafta : HücreYapısı ve Hücre Zarından Madde Taşınması Prof. Dr. Şule Pekyardımcı Organizmanın en önemli özellikleri (hareket, büyüme, üreme ve metabolizma) membranlarla ilişkilidir. Tüm hücre ve organellerde

Detaylı

Enzimler ENZİMLER ENZİMLER ENZİMLER İSİMLENDİRME ENZİMLER

Enzimler ENZİMLER ENZİMLER ENZİMLER İSİMLENDİRME ENZİMLER Enzimler Yrd.Doç.Dr. Ahmet GENÇ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu q Vücuttaki tüm reaksiyonlar, tüm işlem sonunda kendileri değişmeden reaksiyonların hızını artıran protein katalizörler olan enzimler

Detaylı

Prof.Dr.Gül ÖZYILMAZ

Prof.Dr.Gül ÖZYILMAZ Prof.Dr.Gül ÖZYILMAZ ENZİMLER; Tüm canlıların yapısında bulunan, Esas olarak proteinden oluşmakla beraber, organik-inorganik maddeleri de bünyesinde barındıran, Biyokimyasal tepkimeleri gerçekleştiren

Detaylı

Redoks Kimyasını Gözden Geçirme

Redoks Kimyasını Gözden Geçirme Redoks Kimyasını Gözden Geçirme I. Yükseltgenme Durumu ya da Sayısı Bir bileşiğin yükseltgenme durumu ya da sayısı, ne derece yükseltgenmiş (elektronca fakir) ya da indirgenmiş (elektronca zengin) bir

Detaylı

BĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA

BĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA BĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA TANIMLAR GLĠKOLĠZ: (LĠZ LEZYON (LYSIS), YIKAMA, PARÇALAMA ANLAMINDADIR). Glikoliz hücrede sitozolde gerçekleģir. Glikoliz olayı hem aerobik hem de anaerobik organizmalarda

Detaylı

ayxmaz/lisebiyoloji.com

ayxmaz/lisebiyoloji.com Adı/Soyadı: Sınıf/No: / Fotosentez İnceleme Çalışma 1. Verilen terimleri kullanarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayın. A.Terimler: Klorofil, Kloroplast, Mavi ve kırmızı ışık dalgalarının,yeşil ışık dalgalarının,

Detaylı

Hücrenin Enerji Santrali. Mitokondri

Hücrenin Enerji Santrali. Mitokondri Abdurrahman Coşkun Hücrenin Enerji Santrali Mitokondri Gezegenimizde yaşam var olduğundan bu yana, kullanılabilir enerji kaynaklarına sahip olmak tüm canlıların öncelikli sorunu olmuştur. En küçük hücreden

Detaylı

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını

Detaylı

Biyokimya. Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler)

Biyokimya. Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler) Biyokimya Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler) Bölüm 1: Biyokimya ve önemi: 1. Biyokimya tanımı, önemi ve boyutsal

Detaylı

Enzimlerin Yapısı. Enzimler biyokatalizörlerdir,

Enzimlerin Yapısı. Enzimler biyokatalizörlerdir, Enzimler biyokatalizörlerdir,, Prof. Dr. Muhsin KONUK H 2 O 2 H 2 O + ½ O 2 A.E = 18.16 kkal/mol Kollaidal platin A.E= 11.71 kkal/mol Katalaz A.E = 1.91 kkal/mol Enzimlerin Yapısı Basit enzimler: Pepsin,

Detaylı

Hücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir.

Hücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir. DERS: BİYOLOJİ KONU: C.T.B(Vitaminler e Nükleik Asitler) VİTAMİNLER Bitkiler ihtiyaç duydukları bütün vitaminleri üretip, insanlar ise bir kısmını hazır alır. Özellikleri: Yapıcı, onarıcı, düzenleyicidirler.

Detaylı

BİYOLOJİK MEMBRANLAR. Prof.Dr. Kadir TURAN V 1

BİYOLOJİK MEMBRANLAR. Prof.Dr. Kadir TURAN V 1 BİYLJİK MEMBRANLAR Prof.Dr. Kadir TURAN V 1 MEMBRANLAR MBC-IV.th edition Membranların genel yapısı Non-kovalent etkileşimlerin bir arada tuttuğu lipid ve proteinlerin oluşturduğu ince bir film yapısındadır.

Detaylı

Atomlar ve Moleküller

Atomlar ve Moleküller Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli

Detaylı

ENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli:

ENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli: ENERJİ SİSTEMLERİ 1 ENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli: 1. Kimyasal Enerji 2. Mekanik Enerji 3. Isı Enerjisi 4. Işık Enerjisi 5. Elektrik Enerjisi 6. Nükleer Enerji Bu

Detaylı

9. Hafta: Enzimler ve Enzim Kinetiği Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI ENZİMLERİN SINIFLANDIRILMASI

9. Hafta: Enzimler ve Enzim Kinetiği Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI ENZİMLERİN SINIFLANDIRILMASI 9. Hafta: Enzimler ve Enzim Kinetiği Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI Enzimler, proteinlerin en büyük ve en çok özelleşmiş grubunu oluştururlar. Enzimler, canlı organizmalardaki kimyasal reaksiyonları hızlandıran

Detaylı

Serbest radikal. yörüngelerinde) eşleşmemiş tek. gösteren, nötr ya da iyonize tüm atom veya moleküllere denir.

Serbest radikal. yörüngelerinde) eşleşmemiş tek. gösteren, nötr ya da iyonize tüm atom veya moleküllere denir. Superoxide Dismutase Hazırlayanlar: Funda İLHAN (050559017) Ebru KORKMAZ (050559021) Mehtap BİRKAN (050559008) Nihan BAŞARAN (050559007) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi GAZİ İ ÜNİVERSİTESİİ

Detaylı

BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER

BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER NÜKLEİK ASİTLER Nükleik asitler, bütün canlı hücrelerde ve virüslerde bulunan, nükleotid birimlerden

Detaylı

YAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU

YAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU YAĞ ASİTLERİNİN KSİDASYNU Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN ADİPSİTLERDEN MBİLİZASYNU Adrenalin Glukagon İnsülin reseptör Adenilat siklaz G protein ATP

Detaylı

REAKSİYON KİNETİĞİ, REAKSİYONLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE METABOLİZMA. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2004

REAKSİYON KİNETİĞİ, REAKSİYONLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE METABOLİZMA. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2004 REAKSİYON KİNETİĞİ, REAKSİYONLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE METABOLİZMA Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2004 1 Reaksiyon (tepkime) türleri 1 Gerçekte tüm organik tepkimeler dört sınıftan

Detaylı

BİY 315 Lipid Metabolizması-II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 315 Lipid Metabolizması-II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 315 Lipid Metabolizması-II Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Yağ Asidi Oksidasyonu Besinlerin sindirimi sonucu elde edilen yağlar, bağırsaktan geçerek lenf sistemine ulaşır ve bu

Detaylı

Bitkide Fosfor. Aktif alım açısından bitki tür ve çeşitleri arasında farklılıklar vardır

Bitkide Fosfor. Aktif alım açısından bitki tür ve çeşitleri arasında farklılıklar vardır Fosfor alımı ve taşınımı Kök hücreleri ve > Bitkide Fosfor ksilem özsuyunun P kapsamı > toprak çözeltisinin P kapsamı (100-1000 kat) P alımı aktif alım şeklinde gerçekleşir Aktif alım açısından bitki tür

Detaylı

HÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM

HÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM 1 HÜCRESEL SOLUNUM *Hücresel solunum: Besinlerin parçalanarak ATP sentezlenmesine, hücresel solunum denir. ----------------------- OKSİJENSİZ SOLUNUM ----------------------- (ANAEROBİK SOLUNUM = FERMANTASYON)

Detaylı

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS Aerobik Antrenmanlar Sonucu Kasta Oluşan Adaptasyonlar Miyoglobin Miktarında oluşan Değişiklikler Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar dayanıklılık antrenmanları

Detaylı

GLİKOJEN METABOLİZMASI

GLİKOJEN METABOLİZMASI METABOLİZMASI DİLDAR KONUKOĞLU TIBBİ BİYOKİMYA 8.4.2015 DİLDAR KONUKOĞLU 1 YAPISI Alfa-[1,6] glikozid Alfa- [1-4] glikozid bağı yapısal olarak D-glukozdan oluşmuş dallanmış yapı gösteren homopolisakkarittir.

Detaylı